PANITIKAN

-talaan ng buhay sapagkat dito naisisiwalat ng tao sa malikhaing paraan ang kulay
ng kanyang buhay, ang buhay ng kanyang daigdig, ang daigdig na kanyang
kinabibilangan at pinapangarap (Arrogante, 1983)

- ang panitikan ay siyang lakas na nagpapakilos sa alinmang uri ng lipunan

(Salazar, 1995)

- ang panitikan ay katipunan ng mga akdang nasusulat na makikilala sa

pamamagitan ng malikhaing pagpapahayag, pandaigdigang kaisipan.
(Webster, 1947)
PANITIKAN
-isang likhan isip, isang bunga ng pagsasanib ng imahinasyon ng manunulat at ng
maraming bagay-panlabas na realidad at ang pangkalahatang pananaw ng
komunidad ( Cruz at Reyes, 1984)

-ang paraan ng pagpapahayag ay iniaayos sa iba’t ibang karanasan at lagay

ng kalooban at kaluluwa na nababalot ng pag-ibig, pagkapoot, ligaya o lungkot,
pag-asa o pangamba. (Panganiban, 1954)

- salamin ng lahi, kabuuan ng mga karanasan ng isang bansa, mga kaugalian,

paniniwala, pamahiin, kaisipan at pangarap ng isang lahi na ipinapahayag gamit
ang mga piling salita sa isang maganda at masining na pamaraan.
( Ma. Gabriel, 1978)
PARAAN NG PAGSASALIN

PASALIN-DILA- kung ito ay naisasalin sa ibang henerasyon sa pamamagitan ng bibig ng tao.

- isinalin ng ating mga ninuno sa mga nakababatang henerasyon sa pasalitang
paraan
- maaring magbago, mag-iba o di kaya’y malimutan kalaunan

PASULAT- pasulat ang tawag simula ng matutunan ng tao ang Sistema ng ng pagsulat. Ang
dating panitikang inaawit, ikinukuwento, tinutula o binibigkas lamang ay naisatitik.
- lalong yumaman ang panitikang pasulat nang maibento ng tao ang imprenta
- higit na mahalaga dahil mas naiingitan ito.
- pinagsikapan na mailimbag ang mga yamang panitikan upang mapangalagaan
ANYO NG PANITIKAN
1. Tuluyan- nasusulat sa karaniwang takbo ng pangungusap at sa patalatang paraan.
a. Nobela- mahabang salaysayin ng mga kawing-kawing na pangyayari na nagaganap
sa mahabang saklaw ng panahon, kinasasangkutan ng maraming tauhan at nahahati sa mga
kabanata.

b. Maikling Kuwento- isang salaysay ng isang mahalagang pangyayaring kinasasangkutan

ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan o impresyon.

c. Dula- isang uri ng panitikan na isinusulat upang itanghal sa entablado o tanghalan.

d. Alamat- salaysaying nauukol sa pinagmulan ng mga bagay-bagay. Karaniwang likhang

isip lamang.

e. Pabula- slaysaying kinasasangkutan ng mga hayop, halaman at maging ng mga bagay-

bagay na walang buhay na kumikilos at nagsasalita na wari ay tunay na mga tao.
 f. Parabula- mga kuwentong hinago sa Banal na Kasulatan, may layuning mag-iwan ng
aral na kapaki-pakinabang sa buhay.

g. Anekdota- maiikling salaysaying may layuning umaliw o magbigay-aral sa mga

mambabasa. Maaaring ito’y kasasangkutan ng mga hayop o ng mga bata bilang tauhan.

h. Sanaysay- isang pagpapahayag ng kuro-kuro o opinion ng isang may-akda hinggil sa

isang suliranin o paksa. Maaaring pormal o impormal.

i. Talambuhay- kasaysayan ng buhay ng isang tao. Maaring talambuhay na pansarili o

paiba.

j. Balita- paglalahad ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa lipunan.

k. Talumpati- pagpapahayag na bininigkas sa harap ng mga tagapakinig.

Anyo ng Panitikan- Tuluyan

ANYO NG PANITIKAN

2. Patula- yaong nasusulat sa taludturan at saknungan.

2.1. Tulang Pasalaysay- kuwento ng mga pangyayari at nasusulat ng
patula, may sukat at tugma.

a. epiko- tulang nagsasalaysay hinggil sa kabayanihan, katapangan at

pakikipagsapalaran ng isang pangunahing tauhan sa gitna ng mga pangyayaring
hindi kapani-paniwala.

b. awit at korido- patulang pasalaysay na paawit kung basahin.

Kinapapalooban ito ng romansa o pag-iibigan, pakikipagsapalaran, kabayanihan
at kataksilan.
- kinapapalooban ng pangyayaring ‘di kapani-paniwala tulad
ng mahika at kababalaghan
 2.2. Tulang Pandamdamin o Liriko- mga tulang tumatalakay sa marubdob na damdamin
na maaring sa may-akda o di kaya’y sa ibang tao.

a. awiting-bayan- maiikling tulang binibigkas ng may himig

(Hal. Leron leron sinta, bahay Kubo)

b. soneto- tulang may labing-apat na taludtod hinggil sa damdamin at kaisipan at

karaniwang naghahatid ng aral sa mambabasa.

c. elehiya- tulang nagpapahayag ng paninimdim dahil sa pagyao ng isang minamahal

d. dalit- tulang inaawit bilang pagpupuri sa Diyos o Mahal na Birhen

e. pastoral- tulang naglalarawan ng paraan ng pamumuhay sa kabukiran.

f. oda- tulang paghanga o pagpuri sa isang bagay.

3. Tulang padula o dramatiko- tulang isinasadula sa entablado o iba pang tanghalan.

a. senakulo- dula patungkol sa buhay, pagpapasakit, kamatayan at muling pagkabuhay ng

Panginoong Hesukristo. Isa itong tradisyon ng Semana Santa, partikular na sa mga Katoliko.
IMPLUWENSIYA NG PANITIKAN
1. Banal na Kasulatan o Bibliya- naging pinakabatayan ng
pananampalatayang Kristyano sa buong daigdig.

2. Koran mula sa Arabia- pinakbibliya ng mga Muslim

3. Iliad ay Odyssey ni Homer- kinatutuhan ng mga mitolohiya at

alamat sa Gresya

4. Mahabharata- tumatalakay sa kasaysayn ng pananampalataya sa

India. Ipinapalagay na pinakamahabang epiko ng buong daigdig.
5. Canterburry Tales ni Chaucer- naglalarawan sa pananampalataya
at pag-uugali ng mga Ingles noong unang panahon.

6. Uncle Tom’s Cabin ni Harriet Beecher Stowe- nagbukas sa mga mata

ng Amerikano sa kaapihan ng mga lahing itim at naging simula ng
paglalaganap ng demokrasya sa buong daigdig.

7. Divina Comedia ni Dante- nagpapahayag ng moralidad,

pananampalataya at pag-uugali ng mga Italyano noong unang
panahon.
8. El Cid Compeador- naglalaman ng alamat, pag-uugali ng mga
Kastila at kasaysayan sa Espanya.

9. Isang Libo at Isang Gabi- akdang nagmula sa Arabya at Persya.

Naglalarawan ito ng pamahalaan, kabuhayan at lipunan ng mga
Arabo at Persyano.

10. Aklat ng mga Araw ni Confucious- naging batayan ng

pananampalataya ng mga Intsik.

11. Aklat ng mga Patay- naglalarawan ng mga kulto ni Osiris at

tumatalakay sa mitolohiya at teolohiya ng Ehipto.