‫‪www.ostadbargh.

com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬

‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫این کتابچه در سال ‪ 1392‬توسط مهندس ادیبی تهیه و در وب منتشر شد‬

‫مطالبی که در این کتابچه می خوانید‪:‬‬

‫‪ -‬بررسی یک تابلوی برق شامل تابلو توزیع‪،‬بانک خازنی و فرمان موتوری‬

‫‪ -‬شناخت تجهیزات و نحوه چیدمان تابلو برق‬

‫‪www.ostadbargh.com‬‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪1‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬
‫در این کتابچه به صورت کامل به بررسی یک نمونه تابلو فشار ضعیف می پردازیم که در آن بخشهای‬
‫توزیع‪،‬بانک خازنی و فرمان موتوری در نظر گرفته شده است‬

‫این نمونه تابلو در شهرک صنعتی دهق اصفهان نصب و راه اندازی شد‬

‫معرفی یک نمونه تابلوی برق و اجزاء آن به صورت کامل همراه با تصویر‪:‬‬

‫تصویر زیر یک تابلوی برق را نشان می دهد که شامل چهار قسمت اصلی است‪:‬‬
‫‪ -1‬قسمت کلید اصلی تابلو‬
‫‪ -2‬تابلوی توزیع‬
‫‪ -3‬تابلوی بانک خازنی‬
‫‪ -4‬تابلوی کنترل یا فرمان‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪2‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫کلید اصلی تابلو از نوع ‪ MCCB‬بوده و از طریق سه کابل سه فاز را وارد تابلوی برق می‬
‫کند‪.‬‬

‫این سه کابل از طریق حوضچه زیر تابلو وارد تابلو می شوند‪.‬حوضچه محفظه ای با عمق‬
‫تقریبی ‪ 20‬سانتی متر در زیر تابلو برق است که جهت قرار گرفتن کابلهای برق تعبیه شده‬
‫است‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪3‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫باید بدانیم که در تابلوهایی که جهت کنترل موتور های سه فاز کاربرد دارد بایستی از کلید‬
‫های اتوماتیک‪ MCCB‬به عنوان کلید اصلی تابلو استفاده کنیم‬

‫ترانس های ‪ CT‬اولین موردی است که بایستی بعد از کلید اصلی بر روی یکی از سه فاز‬
‫قرار بگیرد‪ .‬همانطوری که می دانیم ترانس ‪ CT‬یک نمونه از جریان یکی از سه فاز را‬
‫گرفته و برای تجهیزاتی مانند رگوالتور خازنی یا آمپر متر در تابلو ارسال می کند‪.‬اینکه این‬
‫ترانس بر روی کدام یک از سه فاز قرار می گیرد به نوع رگوالتور و تغذیه رگوالتور از هر‬
‫یک از فازها بستگی دارد ‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪4‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫قسمت بعدی این تابلو بخش توزیع است‪.‬همانطوری که می بینیم سه فاز از باال وارد این‬
‫قسمت از تابلو می شود‪.‬در تابلوهای توزیع کاری که انجام می شود این است که توسط‬
‫کلیدهایی مثل ‪ MCCB‬و ‪ MCB‬کار توزیع جریان انجام می شود‪.‬‬

‫این تابلوی توزیع به دو قسمت تقسیم شده است‪.‬‬

‫در بخش اول که قرمز رنگ است بر حسب نیاز خروجی تابلو چند کلید ‪ MCCB‬قرار داده‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪5‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫شده است و در بخش دوم که داکت بندی نیز شده کلیدهای ‪ MCB‬مورد استفاده قرار‬
‫گرفته است‪.‬‬

‫در قسمت اول تابلوی توزیع ‪ 7‬کلید ‪ MCCB‬قرار گرفته است که در واقع بر حسب نیاز آن‬
‫کارگاه این تعداد کلیدمورد استفاده قرار گرفته است‪.‬معموال برای هر یک از دستگاه های‬
‫موجود باید یک کلید گذاشت‪.‬مثال کوره القایی یک کلید یا هر دستگاه ‪ CNC‬یک عدد کلید‬
‫نیاز دارد‪ .‬یکی از کلیدها که در شکل مشخص شده سه فاز قسمت دوم تابلوی توزیع را‬
‫تامین می کند‪.‬‬
‫هر کدام از کلیدها به نحوی سه فاز را از شینه های باال گرفته و توسط کابل به سمت‬
‫حوضچه زیر تابلو هدایت می کنند‪.‬توجه داشته باشید که چون جریان این کلیدها معموال باال‬
‫است از ترمینالهای کائوچویی مخصوص تابلو برای انتقال جریان این کلیدها به خارج از تابلو‬
‫استفاده نمی شود‪.‬یک کلید ‪ MCCB‬هم به عنوان رزرو در تابلو در نظر گرفته شده است(با‬
‫رنگ آبی مشخص است)‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪6‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫سه فاز از طریق یک کلید ‪ MCCB‬وارد قسمت بعدی که شینه های سوراخ دار هستند می‬
‫شود‪.‬‬
‫شینه های سوراخ دار توسط مقره های پلکانی به بدنه تابلو محکم می شوند‪.‬دلیل این امر‬
‫هم این است که با استفاده از این مقره ها شینه ها در سه ارتفاع مختلف نسبت به هم‬
‫قرار گرفته و سیم کشی آنها راحتتر انجام می شود‪.‬‬

‫در قسمت دوم تابلوی توزیع بر حسب نیاز کلید ‪ MCB‬مورد استفاده قرار گرفته و داکت‬
‫کشی انجام می شود‪.‬هر کلید نیاز به سه خط ورودی و سه خط خروجی سیم کشی دارد‪.‬به‬
‫کمک کابلشو از نوع حلقه ای سر سیمها به شینه های مسی سوراخ دار پیچ می شود و سپس‬
‫به کمک بست کمربندی به یکدیگر بسته می شوند‪ .‬این سیمهای سه فاز وارد داکتها شده و‬
‫بین کلیدهای ‪ MCB‬تقسیم می شوند‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪7‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪8‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫پس از دادن ورودی های کلیدهای ‪ MCB‬نوبت به خروجی ها می شود‪.‬با قرار دادن یک ریل‬
‫و ترمینالهای کائوچویی روی آن این کار را انجام می دهیم‪.‬از خروجی های ترمینالهای‬
‫کائوچویی به سمت حوضچه زیر تابلو کابل کشی انجام شده است‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪9‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫تابلوی بعدی تابلوی بانک خازنی است‪ .‬در این تابلو ابتدا سه فاز به کمک یک کلید ‪MCCB‬‬
‫وارد تابلو می شود‪.‬‬

‫سه فاز بر روی سه شینه منتقل می شود‪.‬‬

‫وظیفه یک تابلوی بانک خازنی این است که بر حسب میزان بار سلفی موجود در کارگاه خازن‬
‫به مدار اضافه یا کم کند تا ضریب توان کارگاه اصالح شود‪.‬سه فاز ابتدا وارد فیوزها شده‬
‫و سپس وارد کنتاکتورهای خازنی می شود‪.‬این کنتاکتورها سه فاز را به خازنهای اصالح‬
‫ضریب متصل می کنند‪ .‬دستور قطع و وصل شدن کنتاکتورهای خازنی را دستگاهی به نام‬
‫رگوالتور خازنی می دهد‪.‬این دستگاه بر روی درب تابلو نصب می شود و بر حسب بار سلفی‬
‫موجود در کارگاه و ضریب توان مورد نیاز دستور ورود و خروج خازنها را به شبکه برق کار‬
‫گاه می دهد‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪10‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫رگوالتور خازنی معموال بر روی درب تابلو نصب می شود‪.‬‬

‫نصب رگوالتور ساده است‪.‬دو ورودی برای تغذیه ولتاژ دارد که در واقع نمونه ولتاژ برای‬
‫رگوالتور محسوب‬
‫می شود و دو ورودی جهت اتصال ترانس ‪. CT‬‬
‫در اکثر رگوالتورها ترانس ‪ CT‬باید بر روی یکی از سه فاز قرار بگیرد ولی رگوالتور باید از‬
‫یک فاز دیگر تغذیه شود در غیر این صورت در ورود و خروج خازنها به شبکه خطا خواهیم‬
‫داشت‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪11‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫تصویر رگوالتور خازنی بر روی درب تابلو‬

‫خازنهای اصالح ضریب در دو نوع سیلندری و باکسی ساخته می شوند‪.‬مقدار این خازنها‬
‫برحسب میکرو فارادنبوده بلکه بر حسب کیلو وار( ‪ ) KVAR‬است‪.‬بر روی این خازنها سه‬
‫ترمینال جهت اتصال سه فاز تعبیه شده است‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪12‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫آخرین قسمت این تابلو‪ ،‬تابلوی فرمان یا کنترل است‪.‬سه فاز اصلی پس اتصال به یک کلید‬
‫‪ MCCB‬وارد این قسمت از تابلو می شود‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪13‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫همانطوری که مشخص است در تابلوی فرمان ابتدا سه فاز وارد فیوزها شده و سپس به‬
‫ردیفی ازکنتاکتورها متصل می شود‪.‬نحوه اتصال کنتاکتورها نیزبه یکدیگر به نوع راه‬
‫اندازی ها اعم از راه اندازی مستقیم‪ ،‬یا ستاره – مثلث بستگی دارد‪.‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪14‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫عکسی از درب تابلوی فرمان و بانک خازنی‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪15‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫مجموعه جامع آموزش برق صنعتی و رله لوگو‬

‫‪ -‬موتورهای سه فاز و تک فاز القایی‬

‫‪ -‬روشهای مختلف راه اندازی‬

‫‪ -‬مدار قدرت و فرمان موتورهای تک فاز و سه فاز‬

‫‪ -‬حفاظت در موتورهای الکتریکی‬

‫‪ -‬نحوه مونتاژ بر روی تابلو برق‬

‫‪ -‬محاسبات جریانها در موتورها و انتخاب تجهیزات‬

‫‪ -‬برنامه نویسی رله لوگو با روشهای بهتر و سخت افزار و مونتاژ رله لوگو در تابلو برق‬

‫سفارش این مجموعه جامع از طریق لینک زیر‪:‬‬

‫‪https://ostadbargh.com/product/industrial-electric‬‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪16‬‬
 ‫‪www.ostadbargh.com‬‬ ‫شرح کامل یک نمونه تابلوی برق جلد دوم‬
‫آموزشهای کاربردی برق‬

‫ثبت نام در دوره رایگان و فوق العاده برق صنعتی از طریق لینک زیر‪:‬‬

‫‪https://ostadbargh.com/industrial-electric‬‬

‫راه های تماس با مجموعه استاد برق‪:‬‬

‫از طریق ایمیل‪:‬‬

‫‪Ostadbargh.com@gmail.com‬‬

‫از طریق فرم تماس سایت‬

‫‪www.ostadbargh.com‬‬

‫کانال اختصاصی وب سایت استاد برق در آپارات (پر از فیلم های آموزشی!)‬

‫‪http://www.aparat.com/ostadbargh‬‬

‫کانال تلگرام وب سایت استاد برق‬

‫‪http://telegram.me/ostadbargh‬‬

‫صفحه ما در اینستاگرام‬

‫‪https://www.instagram.com/ostadbargh/‬‬

‫موفق باشید‬

‫جمع آوری و تدوین‪:‬مهندس حامد ادیبی‬

‫مدیر وب سایت استاد برق‬
‫‪17‬‬