You are on page 1of 67

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI


---------------------------------------

Nguyễn Giao Linh

NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ CẤU TRÚC ĐIỀU KHIỂN


ĐỘNG CƠ ĐỒNG BỘ KÍCH THÍCH VĨNH CỬU
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP THỤ ĐỘNG TỰA THEO TỪ THÔNG ROTOR

Chuyên ngành : Điều khiển và Tự động hóa

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC


ĐIỀU KHIỂN VÀ TỰ ĐỘNG HÓA

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:


GS.TSKH. NGUYỄN PHÙNG QUANG

Hà Nội 2013
 

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT……………… 3

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ……………………………. 5

MỞ ĐẦU……………………………………………………………… 7

CHƯƠNG 1. NGUYÊN LÝ THỤ ĐỘNG…………………………. 9

1.1. ……………………… 9

1.1.1.  ………………………………………….. 9

1.1.2.  ……………………………….. 9

1.1.3. - …………………… 10

- Lagarang ……………………………… 10

-Lagarang ………………… 11

con ………………. 13

.. 15

 . 16

-Lagarange.. 18

-Lagarange. 19

1.1.4.  20

CHƯƠNG 2. MÔ HÌNH ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU KHIỂN…………… 22

2.1.  . 22

2.2.  ... 25

2.3. .. 26

1
 

CHƯƠNG 3. CẤU TRÚC HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ 29


VÀ THIẾT KẾ HÀM ĐIỀU KHIỂN CHO PMSM

              29
 …………………………………………………………..

  31

 . 33

3.3.1. Mô hình Euler- ………………………… 33

 ……………………………….. 35

 ………………………….. 36

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ MÔ PHỎNG KIỂM CHỨNG ……….. 45

 …………………………………………………… 66

2
 

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT

Các ký hiệu

isu , isv , isw 

is 

is , is  

isd , isq Các thành  dq

usu , usv , usw 

us 

us , us   

usd , usq  dq

ψs 

ψp  

ψsd ,ψsq  dq

Rs 

Ls 

L sd , Lsq Các thành p dq

p 

 

s 

s    và dq

J Mô-

mM , mW Mô--

3
 

kf 

*

s
 

f
  dq








Các chữ viết tắt

 

XCBP 

PMSM 

SISO  Single Input  Single Output)

MIMO  Multiple Input  Multiple Output)

PI  tích phân (Proportional  Integral)

FOC Field-Oriented Control)

CLF Control Lyapunov Function)

GAS Globally Asymptotically Stable)

GUAS        Globally Uniformly
Asymptotically Stable)

4
 

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ


 Trang


1.1  13

1.2  16

2.1  22

2.2    dq 24


2.3 28
 dq

3.1  29

3.2  31

3.3  32

          
3.4 37


3.5  38

3.6  39

3.7  44

4.1  45

4.2  46

4.3  46

4.4  47

4.5  48

4.6  48

5
 

4.7  49

4.8  49

4.9  50

4.10  51

4.11  51

4.12  52

4.13  53

4.14  54

4.15  55

4.16 Các  55

4.17  56

4.18  57

4.19  57

4.20  58

6
 

MỞ ĐẦU

      


-

              
  


G              


  (Permanent Magnet
Synchronous Motor  PMSM)          
. 



DC-link
 
  vector
 isd* usd us tu
tv =
* isq* usq e js us  tw 3~
_
u v w

isd is isu
3 isv
isq e
 js
is 2 isw

s


PMSM



 isq* 

 isd* 


     -         
 d
  isd*
                 

7
 

 u sd , usq 

 isd , isq  isd* và isq* 

 d , q 
             

c chéo [2]

Tuy





       bilinear        



         




Trong  án này, 


-
ng PMSM),


8
 

CHƯƠNG 1: NGUYÊN LÝ THỤ ĐỘNG

1.1. Nguyên lý điều khiển tựa theo thụ động


1.1.1. 





.



 


1.1.2. 

      


                






                
(supply rate function)     
(storage function      
the dissipation inequality
 time trajectories
the suply rate is not less than
its increase in storage 
               


9
 

1.1.3. -

 
trình Euler  
-


1.1.3.1. -Lagrange.

 

nó.


 


 
EL:

d  L  dL
 ( x, x (1.1)
dt   x dx



T
x   x1 x2 ... x n          
quát)



L  K ( x, x là hàm Lagrange

 K ( x, x 
1
  : K ( x, x  n n là ma
2 I (x )  R
I(x) = IT(x) > 0

P(x)              

c  R sao cho P( x)  c, x  Rn

10
 

Lực tác động lên hệ thống Q



-      Mu  M        
u 
- dissipation force)
F ( x
     F ( x        
x
F ( x
 x
x
- Qn


F ( x
Q  Bu  (1.2)
x

Thay (1.2) vào (1.1 ) Phương trình EL có thể viết lại như sau:

d  L  dL F ( x
  ( x, x Q (1.3)
dt  x


K ( x, x
          


1.1.3.2.  Lagrange





(1.6)

1.1) ta có: , n:

11
 

1

(1.7)

  chính




(1.8)

Do và nên x

 nên ta có:





-             

- u = 0 

-  y = 0





12
 

1.1.3.3. K

 L( x, x 

L( x, x .9)

 x  [xe , xm ]  


T T T
     

tích thàn
       e và m         
He ( xe , x và H m ( xm , x .

Hình 1.1. Phân tích hệ EL thành hai hệ thụ động con

 

Qe   ye 
  
 m   yc 
 y

( y c  Qm )  y m

L e
 y c  
xm
T n n
Q  QeT , QmT   Qe  R e , Qm  R m .

 e và m 


13
 

1.1) và (1
e và  m.

d  Le  Le
   Qe (1.10)
dt  x

d  Lm  Lm
   Qm  yc (1.11)
dt  x

Le theo 

T T T
dLe   Le   L   L 
  x (1.12)
dt  xe   x  xm 



T T T
d  Le    L  d  L 
  x
dt  x

Suy ra

T T T
 Le  d  L   d  L 
 
 x

1

T T T T
d  Le   d  L   L   L 
  x
dt  x  xm 

1.10) ta có:
T T
d  Le   L 
  x
dt  x xe 


T
d  Le 
  x He
dt  x

14
 

Le
  y c ta có
xe

T
 Le 
  x
 xm 


d
H e  QeT x
dt

 e 

T
He (T )  He (0)   QeT x  
0



Pc ( x p , )  b 2  4ac
Bp u  
2a



1.1.3.4.  



              
                 





15
 

 p c 


 K p (x p , x K (x , x
c c

n n
 xp  R , xc  R c .
p

 p vc 




 Pc ( x p , xc )
B pu   (1.14)
 xp


T
x   xcT , xTp 

 K ( x, x

 P( x)  Pp ( x p )  Pc ( xc, x p )

 F (x

Hình 1.2 Hai hệ con nối phản hồi âm với nhau.

1.1.3.5. 




ì
               

 

16
 



     


D( x)e (1.15)

  e    K d (x , x     

(damping injection matrix) và C ( x, x   D( x)




D( x)  C( x, x (1.16)

 e


D( x)e (1.17)

 e:   e e

  0 
K d (x , x   C ( x, x .



Z T  D (x , x Z  Rn (1.18)

              


  (1



n
Cik   Cijk ( x )x
j



17
 

1  dik ( x) d jk ( x) dij ( x) 
Cijk ( x )     
2  x j xi xk 

 C 


K (x
D (x )   Qn (1.19)
x

P( x)
 g (x )  
x


             

 .15).

1.1.3.6.  Lagrange



- Hệ đủ cơ cấu chấp hành (fully actuated


                 
 n = nu
và B = I.

- Hệ hụt cơ cấu chấp hành (underactuated):     

nu < n
   Bx (actuated       
Bx (non-actuatedB B.

        hệ


suy giảm toàn phần và hệ suy giảm riêng (fully-damped and underdamped
system)

F ( x) n
xT   i x
x

18
 

 i  0 i  1..n  . Và ni sao cho  i = 0 



             


1
F ( x)  x
2

 ,



1.1.3.7.  Lagrange.


a. Hệ suy giảm toàn phần



Xét một hệ EL có hàm thế năng P(x) thỏa mãn điều kiện: P(x) xác định
dương và có điểm cực tiểu x*, x* là nghiệm của phương trình:

P( x)
0
x

Thì điểm cân bằng của hệ thống sẽ là ( x, x ) và điểm cân bằng


*
này sẽ ổn định nếu như x là nghiệm duy nhất.



b. Hệ suy giảm riêng

 EL 
     D(x) 
           x    
 x  T T T x c
x  ( xc , xp )
        damped) và xp    
   undamped      c và p      


19
 




             
( x, x )              

  x  x * 

 Dp ( xp ) 0 
-  
 0 D C  xC  
F ( x 2
-   0 : x
x
P (x )
-  xc   0 thì xc 
xc

1.1.4. 

      


    



Energy ShapingDamping Injection)
procedure design) cho PBC.

- Enerrgy shaping 



              


- Damping Injection 
                

           
       


-               


20
 

-           underactuated
systems

               





               

 



21
 

CHƯƠNG 2: MÔ HÌNH ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU KHIỂN

2.1. Véc tơ không gian và hệ tọa độ từ thông


 
 là 

 dq 




.

      




isu (t )  isv (t )  isw (t )  0 (2.1)

 

is (t)  

2
is  isu (t )  i sv (t )e j  i sw (t )e j2   (2.2)
3

Im

b 2
x xc e j 240

a 2 Re
c xa
3
2 x e j120
2 b
3
 
3

Hình 2.1. Xây dựng vector dòng stato từ 3 dòng pha

22
 

 



ector không gian .


                   
vuông góc nào.



  :

 

 :

u ss  us  jus 
s
is  is  jis
 s (2.3)
 s   s  j s 
 s
 r   r  j  r 



 dq:

 d 

 


 

23
 

u sf  usd  ju sq
 f
is  isd  jisq

 f (2.4)
 s   sd  j sq
 f
 r   rd  rq   rd

 q 
               
              
 (T 4R)

Hình 2.2. Hệ tọa độ và hệ tọa độ dq



Hình 2.2 trên ta có:

X sd  X s cos s  X s sin s

 (2.5)
 X sq   X s sin s  X s  cos s

Hay: X s  X s e s
f s  J
Suy ra: Xss  X sf e Js

24
 

0 1 cos s  sin s 


 J   e Js   
1 0   sin s cos s 

2.2. ĐCĐB kích thích vĩnh cửu(PMSM)

  Permanent


Magnet Synchronous Motor - 



  






                 



          




.

        




- 
- 
-        



25
 

2.3. Mô tả toán học của PMSM trên hệ tọa độ từ thông dq.

Ta có các vector đi

 s   sd  is  isd 
 ss     sf    iss    isf   
 s    sq  is   isq 

 p 
 fp    Ls Rs
0 

Theo tài liệu [3] ta có:

- Phương trình điện áp stator.

T

d  ss
u ss  R si ss  (2.6)
dt
Rs 

dq:

d  sf
u sf  Rs isf   jsf (2.7)
dt

  = s

- Từ thông stator trên hệ tọa độ dq:


d  sf  Ls isf   pf

  fp     d   dq 

 q  fp 

 p 

f
 p  pd 
j pq  p (2.8)

dq:

 sd  Lsd isd  p

 (2.9)
 sq  Lsq isq

26
 

Thay (2.8) và (2.9) vào (2.7

 di
 usd  Rs isd  Lsd sd   Lsq isq
 dt
 (2.10)
u  R i  L di sq
sq s sq sq   Lsd isd   p

 dt



 di sd 1 L 1
  isd   sq isq  usd
 dt Tsd Lsd Lsd
 (2.11)
 di sq   1 i   Lsd i    p  1 u
sq sd sq
 dt Tsq Lsq Lsq Lsq

dq

- Phương trình mô men của động cơ:


3
mM  z p ( sd isq  sqisd ) (2.12)
2

Thay (2.9) vào (2.12




3
mM  z p  p isq  isd isq (Lsd  Lsq ) (2.13)
2 

     


     is vuông         isd = 0,


3
mM  z p pisq (2.14)
2

    2.11) và (2.13         
 dq ô 2.11) và (2.13) có


disf
 ASM
f
isf  BSM
f
usf  N SM isf   S p  (2.15)
dt



27
 

 1   1 
 T 0  L 0 
sd sd
ASM
f
  ; BSM
f
 
 1   1 
 0 
Tsq   0 Lsq 
 

 Lsq 
 0  0 
Lsd 
N SM  ; S   1 
 (2.16)
 Lsd  
 0   Lsq 
 L sq 

Lsd Lsq
 Tsd  ; Tsq 
Rs Rs



Hình 2.3. Mô hình trạng thái dạng phi tuyến yếu của PMSM trên hệ tọa độ dq

28
 

CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ CẤU TRÚC ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ VÀ


THIẾT KẾ HÀM ĐIỀU KHIỂN CHO PMSM

3.1. Cấu trúc hệ thống điều khiển phi tuyến cho PMSM

       rotor (T4    
              
RI 
Rn .

Hình 3.1. Cấu trúc hệ thống điều khiển động cơ T 4R



Khối 1. 

Khối 2. dq

Khối 3. 

Khối 4. abc

Khối 5. dq

29
 

Khối 6. 

Khối 7. 

Khối 8. isd

ref *

T            R  






   PMSM         
 isd , isq 

    isd , isq    






30
 

3.2. Vận dụng phương pháp tìm hàm điều khiển cho PMSM

isd 


 isq . Dòng stator 


stator is  i s  , thành

 

       



 d 

            

 ó thêm




Hình 3.2. Nguyên lí của khâu tạo giá trị đặt cho dòng

Góc c






31
 

               
          

 



Hình 3.3. Sơ đồ nguyên lý mạch nghịch lưu

u, v, w

Vu+ /Vu- , Vv+ /Vv- , V w+ /Vw- 

MC.



 abc


dòng pha stator ia, i b , ic   , i trên 

32
 

  

  

3.3. Vận dụng phương pháp tìm hàm điều khiển cho PMSM.
3.3.1. Mô hình Euler-


Euler  

dq:  sf  Lsisf   pf



 sse  J  Lsisse  J   pf


 ss  LS iss  pf eJ  (3.20)

G: qs r, ta có:

⇒ =

d dq 

Phương trình EL phần điện.



33
 

i i 1 T
K e    sdi s   (Lsi s  e J p )di s  i s L si s  (e J p )T i s
0 0 2


1 2
Fe  Ris
2





1 2
Le (i, )  Ke (i, )  Lsis  e j pis (3.21)
2

-

d  Le  Le Fe


   Q
dt  is  q s is

Le
  Lsis  e j p
 is

d  Le  dis
   Ls   Je j p
dt  is  dt

Le
0
qs

Fe
 Rs is
 is

Q  Us



dis
Ls   Je J  p  Rs is  U s (3.22)
dt


34
 

d s
 Rsis  U s (3.23)
dt

Phương trình EL phần cơ

1
 Km  Dm  Dm 
2



Hàm tiêu tán: Fm (



Lm ( (3.23)
2

 Qm  mM  mW ( mM      mW là mô men






Dm d 
.  mM  mW (3.24)
Z p dt

Phương trình momen của động cơ

T
Le  d (e  p ) 
J

mM    is  Ws i s
T
(3.25)

  d 

d
Ws 
d
 
 pf e J  Z p pf Je J (3.26)

3.3.2. 


           



35
 



1
H  L si s2  ( pf e J  )T i s
2


1
Hm  I
2



H = He + Hm



dH T
 is u s   (3.27)
dt

:

iTs us 
 

Rs is2 
            

t t
H (T )  H (0)   i u
T
s s     0 Rsi s d 
2
(3.28)
0

 
               


1 2 1
H (is , )  Lsis  ( pf eJ  )T is  Dm (3.29)
2 2

3.3.3. 

36
 

Th 



                

 hai  
        


               






- Bước 1. 
 He và Hm 


Hình 3.4. Phân tích mô hình PMSM thành 2 hệ con nối phản hồi âm với nhau

(.2.1)

- Bước 2.           He   
Hm 

37
 



 

Hm He.

 


     shaping        


1
H i
2

i
 

 và 

khi thì .

- Bước 3. 

Hình 3.5. Bộ điều khiển tốc độ vòng ngoài



38
 

Hình 3.6. Cấu trúc bộ điều khiển tốc độ của PMSM


u theo

 m bài






a. 
 


trình (3.20) (3.22) (3.24) và (3


u  v  ws ( )  K ( , is )is (3.28)
Zp

  
 ws ( ) K ( , is )is 
Zp

, , is 

39
 






dis 
Ls   pf Je J   Rs is  v  Ws ( )  K ( , i s )i s
dt Zp

dis f J f J 
Ls   p Je   Rs is  v  Z p p Je   K ( , is )is
dt Zp

dis
 Ls  Rs  K ( , is ) is  v
dt

dis
 Ls  Resi s  v (3.29)
dt

 Res  Rs  K ( , i s )

 :

1 2
He  Lsis (3.30)
2

He 29) ta có:

dis
H (3.31)
dt

dis
3.29) ta có Ls  v  Resis thay vào (3.31) ta có:
dt
dis
H  isT v  Resi s   i sTv  i sT Resi s
dt



t T t T
H e (t )  H e (0)  0 is vd  0 is Resisd (3.32)
 
 Res > 0 
. Res > 0 K.

Res  Rs  K ( , i s )  0

40
 

 K ( ,is )  Res

 0
 K   I 2     
0 


- 

 v và   (3.29 v 

khi



(3.33)

   

(3.34)



1
H e*  i (3.35)
2



H (3.36)
dt

 (3.34) có thay vào (3.36

            

v  .

41
 

 

(3.34) ta có:

 di
 Lsd  (Rs   )i
 dt

L di
sq  (Rs   )i

 dt

R s 
  t
i
 R s 
(3.38)
t
 

i

Nhìn vào (3.38  

 

ó

di *s
v  Ls  Resi s*
dt


u  v  Ws  K ( , i s )is
Zp

dis* 
 u  v  Ls  Res is*  Ws  K ( , is )is
dt Zp

dis* 
 u  Ls  Rs  K ( , is ) is*  Z p pf Je J  K ( , is )is
dt Zp

*
dis
 u  Ls  Rsi s*   pf Je J  K ( , i s )i
dt
 u sPBC  u s*   I 2i

42
 



usPBC là đi

u *s là 

dq:

uPBC
f
e J   us* f eJ    I 2i

 uPBC
f
 us* f   I2 i

 u*sd 
u *f
s  *  
 usq 

 * di*sd
 usd  Lsd  Rs isd*   Lsq isq*
 dt

u *  L disq*
 sq sq  Rs isq*   Lsd isd*   p
 dt


 PBC disd
*

usd  Lsd  Rs isd*   Lsq isq*   i


 dt
 (3.40)
u PBC  L disq
*

 sq sq  Rs isq*   Lsd isd*   p   i


 dt

- 

 trong các 

 thì



3
mM  Z p pisq
2

 thì

43
 



2
i *sq  m* (3.41)
3Z p p M

b. 





t khâu PI là


Hình 3.7. Bộ điều khiển tốc độ PI vòng ngoài



 1 
u  k p 1  
 TI s 

kp, TI 

44
 

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ MÔ PHỎNG KIỂM CHỨNG


4.1. 

H4.1. Mô hình toán học của PMSM trên hệ tọa độ dq




Lsd=0.0054
Lsq=0.00475
Rs=0.47
Tsd=Lsd/Rs
Tsq=Lsq/Rs
Zp=4
J=0.0069
Mn=14.5
In=10.9
Phi = 2*Mn/(3*sqrt(2)*Zp*In)

45
 

4.2. 
không gian SVM:

H4.2.Nghịch lưu nguồn áp

 


H.4.3.Khối SVM

46
 



 K
       
        


H4.4. Khối PWM pulse



  NLNA:


47
 

H4.5.Kiểm tra khối SVM+NLNA

H4.6.Dạng sóng muốn điều chế

48
 



H4.7.Điện áp vào động cơ

H4.8.Sóng hài cơ bản của điện áp đặt vào động cơ




49
 

4.3. 
 

H4.9.Sơ đồ bộ điều khiển dòng trên hệ tọa độ dq




50
 

 

H4.10.Sơ đồ mô phỏng vòng điều chỉnh dòng

H4.11.Đáp ứng quá độ của các thành phần dòng stator

51
 

             


H4.12.Mô men động cơ

52
 

H4.13. Điện áp đặt vào động cơ

H4.13.Sóng hài cơ bản của điện áp đặt vào động cơ

53
 

4.4. 

H4.14. Hệ thống điều chỉnh tốc độ




54
 

 

H4.15.Đáp ứng quá độ không tải


 

H4.16. Các thành phần dòng stator

55
 

H4.16. Mô men

H4.17. Điện áp vào động cơ và sóng hài cơ bản của nó

56
 

  :

H.18. Tốc độ và đặc tính tải lúc đầy tải

 

H4.19. Các thành phần dòng lúc đầy tải

57
 

H4.20.Mô men động cơ lúc đầy tải

H4.21.Điện áp vào động cơ lúc đầy tải

58
 

 

H.4.22. Đáp ứng tốc độ non tải

H4.23. Các thành phần dòng non tải

59
 

H4.24.Mô men động cơ lúc non tải

H4.25.Điện áp vào động cơ lúc non tải

60
 

 

H4.26.Đáp ứng tốc độ lúc quá tải

61
 

H4.27.Các thành phần dòng lúc quá tải

H4.28.Mô men động cơ lúc quá tải

H4.29. Điện áp vào động cơ lúc quá tải

62
 

    



.
 

H4.30. Đáp ứng tốc độ

H4.31. Các thành phần dòng stator

63
 

H4.32. Mô men động cơ

H4.33. Điện áp vào động cơ

64
 

KẾT LUẬN

 
 


 
 
 

  

 
 

 
 
   

không.
              

            

 



65
 

Tài liệu tham khảo.

[1] Ortega R.; Loría A.; Nicklasson P.J.; Sira-Ramírez H. Passivity Based
control of Euler-Lagrange systems: Mechanical, Electrical, Electrical and
Mechanical Applications. Springer, 1998

[2] Vector Control of Three Phase AC Machines

[3] Truyền động điện thông minh. NXB


Khoa học và Kỹ thuật, 2004.

[4]    Matlab & Simulink dành cho kỹ sư điều khiển tự
động, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2006.

[5]  Phân tích đặc điểm thụ động của động cơ không đồng bộ
rotor lồng sóc. Kiểm tra triển vọng thiết kế điều khiển trên cơ sở kết quả
phân tích thu được (Passivity Based Control Design). Luận văn thạc sỹ
ĐHBK Hà Nội, 2004

[6]          Lý thuyết điều
khiển phi tuyến. NXB K &KT, tái bản có bổ sung lần 2, 2006

66

You might also like