T.C.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
EDEBİYAT FAKÜLTESİ
BATI DİLLERİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ
ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI

ÖDEV KONUSU VE KAYNAĞI: GRUNDLAGEN DES ERST- UND

FREMDSPRACHENERWERBS(SYF: 19-20)
ÇEVİRİ

HAZIRLAYAN: EDA NUR SARAL

0305150048

DERSİN ÖĞRETİM ELEMANI

AHMET SOLAK

2020
2) İlk Dil Edinim Kuralları

Çocuklar ilk dillerini birkaç yıl içinde kendi kendilerine öğreniyorlar. Bu kolaylık bize
birincil dili edinmenin bir kişinin üstesinden gelmesi gereken en zor entelektüel görevlerden
biri olduğunu unutturur. Hızlı dil edinimini mümkün kılan üç koşul vardır: Biyolojik edinim,
bilişsel edinim ve sosyal etkileşimle olan edinim. (Karşılaştırınız. Slobin 1977,128)
2.1 Biyolojik Koşullar
2.1.1 Beyin Gelişimi
Alıştırma 9: Başlık 2.1.1 ile uğraşmadan önce insan beyninin yapısı hakkında ne bildiğiniz
üzerine düşününüz.

İşlevsel bakış açısından insan beyni üç kısma ayrılır: Bunlardan ilki beyin sapıdır ( iç
güdüyle ilgili kısım), ikincisi ara ve orta beyindir( kendiliğinden oluşan duygularla ilgili
kısım, kızgınlık, agresiflik gibi) ve son olarak beynin en büyük kısmını oluşturan ve uç beyin
olarak bilinen kısım yer almaktadır. Uç beyin beynin iki yarısından oluşur ve bireyin hayatı
boyunca yaşadığı bireysel gelişmeler burada gerçekleşir.

Okuma
Yazma

Konuşma (Broca bölgesi)

Uç Beyin(Telensefalon)

Ara beyin(Limbik Sistem)

Beyincik( Cerebellum)

Dinleme( Wernick alanı)

Biliyoruz ki farklı durumlar sebebiyle ( örneğin patolojik durumlar, beyin zedelenmeleri,
Broca konuşma alanındaki gelişmeler sırasında oluşan Dendron ve Dentrit ölçümlerinin
karışıklığından kaynaklı durumlar) çoğu insanın doğumdan sonra ilk önce uç beyninin sağ
lobu ( sağ hemisfer, {SH şeklinde kısaltılır}) gelişmektedir. Altı aydan sonra sol lob (sol
hemisfer {SH şeklinde kısaltılır}) geçici olarak baskın olur, fakat ilk yıldan sonra sağ lob
görevi devralır. Daha sonra sağ lob yaklaşık üç ya da dört yıla kadar ( sol lob birkez daha
baskın olmadan önce) üstün konumundadır.( Karşılaştırınız. Jacobs,1988,sf 320)

Lateralizasyon

Ne anlama gelir? Öncelikle bilinmelidir ki , beyin loblarının işlevsel olarak uzmanlaşması

(lateralizasyon) gelişim esnasında meydana gelmektedir. Çünkü uyaranlar kolayca alınmaz ve
beyinde işlenmezler. Aksine uç beyinde gelişimle birlikte fark edilmeye başlanan ayrılmış
alanlar vardır. Öyleki bu alanlar sonradan özel uyaranları elverişli hale getirir.

Sağ Lobun İşlevleri

Örneğin beynin sağ lobu şekilsel algılamayı, kendiliğinden tepki vermeyi ve bunun yanı sıra
duygusal düşünmeyi sağlar. Sağ beyin doğal seslere ( su sesi ya da havlama gibi), dilsel
özelliklere ( aksan ve vurgu gibi), müziğe ve kalıplaşmış ifadelere ( Ne Tesadüf! Nasılsın?)
tepki verir. Bu sayede jest, mimik, beden dili gibi ifadeler anlam kazanır. Sağ beyin
sezgicidir. Basit bir formda iletişimi mümkün kılan preverbal iletişim sisteminin sağ beyin
lobuna bağlı olması muhtemeldir. Resimlere ve dilsel olmayan şekillere tepki verme durumu
bu sağ lobta gerçekleşir. Beynin sağ lobunun zedelenmelerine bağlı olarak Aprodozi (
duyguları tanıma ve tanıma yetersizliği) ve Agnozi (kişilerin yüzlerini ve jestlerini
tanıyamama yetersizliği) ortaya çıkar.

Sol Lobun işlevleri

Sol lobta ise tüm dilsel aktiviteler gerçekleşir. Analitik düşünür ve bilgiyi ardışık işler.
Dilsel ifadeleri kullanmada ve sayısal işlemlerde üstündür. Bu beyin lobundaki zedelenmeler
(özellikle erginlik sonrası) afazinin (anlamada ve konuşmada güçlük) ortaya çıkmasına neden
olabilir. İlginç olan şudur ki hastaların bazı yaralanmalarda kalıplaşmış ifadelere ihtiyaç
duyar. Bu yüzden dilsel kalıpların sağ lobta işlendiği varsayılmaktadır.
Sağ Lobun İşlevleri
1. Genellikle doğal sesleri algılamayı
sağlar. Örneğin; su sesi, havlama
sesi, kişneme sesi, zil sesi, alkış ve
dilsel sesler. Örneğin; vurgu
duygusal ifadeler, somut müzik, nida
etmek, görsel dans. (Otomatik dil)
2. Müzikle ilgilenir, tanıdık
melodileri algılar ve tekrar
edilmesine olanak sağlar.
3. Konuşkanlığı azaltır
4. Zamansal yönelim sağlar: Kişinin
geçmişi ve başından geçen olaylar bu
yönelimlere örnek
verilebilir(durumsal bağlamda)
5. Sezgisel ve görsel düşünür.
6. Sağ beyin zedelenmeleri sonucu
aprodozi (duyguları tanıma ve tanıma
yetersizliği) ve agnozi (kişilerin
yüzlerini ve jestlerini tanıyamama
yetersizliği) görülebilir.
Sol Lobun İşlevleri
1. Genellikle dilsel sesleri, dildeki
tonlamaları (örneğin çince), kelime
haznesinde ve söz dizilimindeki
varyasyonları işler. Analitik dil,
yazılı dil, matematik gibi kavramlar
bu lobta işlenir.
2.Müzikle ilgilenir, müzik parçalarını
analiz etmeyi sağlar(Kontrpuan)
3.Duygusal ifadeleri kontrol etmez.
4.Zamansal yönelim sağlar: Gelecek,
objektif zaman( sembolik ve genel
düşünür)
5.Analitik ve kavramsal, Mantıksal
ve doğrusal düşünür.
6. Sol beyin zedelenmeleri sonucu
afazi(anlamada ve konuşmada
güçlük) görülebilir.