FİZİKSEL VE PSİKO-MOTOR

GELİŞİM
 HER İNSAN HAYATTA BİR
DEFA BİRİNCİ OLMUŞTUR.

14.3.2022 2
1-BEDENSEL GELİŞİM

2-BİLİŞEL VE DİL GELİŞİM

3-SOSYAL GELİŞİM

4-KİŞİLİK GELİŞİMİ

5-AHLAK GELİŞİMİ

6-CİNSEL GELİŞİM
 1. Doğum öncesi dönem

Döllenmeden doğuma kadar olan bir dönemdir. Bedensel ve zihinsel gelişimin en hızlı olduğu
dönemdir. Bu dönem 3’e ayırılır.

a) Ovum (Dölüt) Evresi (İlk 2 hafta)

b) Embriyo Evresi (3 -9 hafta aralıkları)

c) Fetüs Evresi (3. aydan doğuma kadar)

Embriyo aşamasında insan şeklini almaya başlar. Çevre etkisine en açık olduğu dönemdir.
Çocuğun cinsiyetini baba belirler. Çocuğun çevresindekileri algılaması (işitme) Fetüs
dönemiyle başlar.
Yaşam Serüvenimiz Nasıl
Başladı?..
Milyonlarca atom birleşerek DNA yı
oluşturdu....
Milyonlarca atom birleşerek DNA yı oluşturdu....
Milyonlarca atom birleşerek DNA yı oluşturdu....
Milyonlarca DNA birleşerek hücreleri oluşturdu
ve iki hücre birleşti...

+
Sonra böyle bir hücre oluştu.
Bölündü,
Bölündü,
 Tekrar,tekrar bölündü, milyarlarca kere...

Ve sonra bu hücreler tekrar birleşti. Ne mi oldu ?...

Böyle bir şey oldu...
14.3.2022 32
 Fiziksel (Bedensel) gelişim; çocuğun boy ve
kilosunun artışı ile birlikte vücut sistemlerinin
gelişip olgunlaşma sürecidir. Fiziksel gelişim
döllenmeden başlar ve ergenliğin sonuna
kadar devam eder. Fiziksel değişim ise yaşam
boyu devam eder.
Doğduğumuzda, Şu Anda Bildiğimiz Şeyleri
Bilmiyorduk ?

Doğduğumuzda,
Bazı Reflekslerin Dışında
Bir Şey Yapamayız

Zihnimiz Adeta Boş Bir Levha

Gibidir
PSİKO-MOTOR
(Bedensel, Devimsel)
Gelişim
Tanım: PSİKO-MOTOR Gelişim
Çocuğun Kol ve Bacakları İle Birlikte
Tüm Organlarını Kullanmada
Güç ve Hız
Kazanmasına
Beden Organları Arasında
Eşgüdüm
Sağlanmasına ve Onları Denetim Altına Almada
Becerikli
Duruma Gelmesi
Yaşamımızdaki TEKERLEKLİ Araçlar
Bedensel Gelişim İLKELERİ
Gelişim BİR SIRA İzler
Baştan Ayağa
İçten dışa (3 - 8. hafta: embriyo)

Genelden Özele
Endoderm > solunum sistemi;
Mezoderm > iskelet ve kaslar;
Ektoderm > sinir sistemi
 Zaman ve Olgunlaşma
Farklı Dönemlerde Farklı Gelişmeler
Olur
Bebeklik >> Bedensel ve Hareket Gelişimi

Ergenlik >> Psikolojik ve Cinsel Gelişme

Yetişkinlik >> Sosyallik, Olgunlaşma
Gelişimde Bireysel Ayrılıklar
Vardır

Her Birey
Değişik ve
Tektir
Gelişim Baştan Ayağa , İçten Dışa
Doğrudur

Bu İlkeye göre Kasların Büyüklüğü Beden

Büyüklüğü İle Doğru Orantılıdır

Büyük Kasların Gelişimi Önce

Küçük Kasların Gelişimi Sonradır

Erkek Bebeklerin Kas Dokusu Oranı Kız

Bebeklerden Fazladır
Devinsel Gelişime İlişkin TEMEL
Kavramlar
 1- Eş Güdüm
Koordinasyon

2- Güç

3- Tepki ve
Hız
Temel
Kavramlar
4- Dikkat

5- Denge

6- Esneklik
3- Tepki ve
Hız
6- Esneklik
Sonuç: Bisiklete Binme Etkinliğini
Kazanmak
Psiko-motor Gelişim EVRELERİ
 Spor
Hareketler
Dönemi

Temel
Hareketler
Dönemi
İlk Hareketler
Dönemi

Refleks Hareketleri
Dönemi
REFLEKS Hareket Dönemi
Doğum İle 1 Yaş Arasındaki Dönemdir

İkiye Ayrılır
1- Bilgi Toplama Evresi
(Doğum – 4 Ay Arası)

2- Bilgi Çözme Evresi

(4 Ay – 1 Yaş Arası)
ÖZEL Dosya -1-
Refleks ve Reflekslerimiz
Tanım

Kurulu Davranışsal Tepkiler Dizisi

Tüm Normal Bebekler, Bilinen Bir Sıra İle

Kaybolan Reflekslerle Doğarlar
Dikkat
Refleks Cevaplarının Eksikliği
Nörolojik Bir Sorunun Belirtisi Olabilir

Doğum Sonrasında Yapılan Muayenelerde Çeşitli

Reflekslerin Kontrolleri de Yapılmaktadır
 REFLEKSLER

Moro
Refleksi
Plantar ve
Palmar
Yapışma

Tonik
Genel Boyun
Denetimsiz Refleksi
Vücut
Hareketleri

Arama ve
Gag Yönelme
Emme
Refleksi Refleksi
Refleksi
Genel
DENETİMSİZ
Vücut Hareketleri
ARAMA ve
EMME Refleksi
YÖNELME Refleksi
GAG Refleksi
Dikkat
Bunların Dışında Bebek Kendini
Refleksleri Ve Tepkileri İle
Korumaya Çalışmaktadır
Örnek: Eğer Ayağı Acırsa,
Bacağını Uzağa Kaçırır,
Diğer Ayağı İle Korunmaya,
Tehdidi Uzaklaştırmaya Çalışabilir
Sonuç
Refleksler Zamanla Kaybolsalar da
Araştırmalar; Beynin
İLK REFLEKSLERDEN
Öğrendiği Bilgileri Saklayarak
Daha Sonraki Hareketlerine
Katkı Olarak Kullanıldığını
Göstermektedir
Örnek:
Tonik Boyun Refleksi
Bebeğin, Vücudunun Her
İki Yanını Ayrı Ayrı Kullanmayı Ve
Ellerinden İstemli Olarak
Yararlanmayı Öğrenmesine
Yardımcı Olur
 Bebeklik Dönemi (0-3 Yaş)
Refleksif Hareketler Dönemi ( 0 – 1 Yaş)

Yeni doğan bebeğin en bilinen ve en sık rastlanan bazı refleksleri şunlardır:

REFLEKS UYARICI TEPKİ OLMAZSA DÖNEM

Moro (İrkilme) Bebeği ani olarak Kollarını elleriyle birlikte açar ve Genel nörolojik Yaklaşık 3-6.
sarsmak veya kollarından sonra kucaklama hareketi yapar yetersizliklerin işaretidir. aylarda kaybolur.
tutup kaldırıp tekrar yatağa gibi kapar.
bırakmak.
Babinski Ayak tabanına, ayak Ayak parmaklarını yelpaze gibi Omurilikte oluşabilecek 8-12. aylarda
parmaklarından topuğa doğru açar. Baş parmak bükülüdür. kusurların olmasına işaret kaybolur.
tırak ya da benzeri bir nesneyle eder.
hafifçe dokunmak/çizmek
Patella (Diz Kapağı) Diz kapağına hafifçe vurmak. Bacak havaya kalkar Kas rahatsızlığının Yaklaşık 3-7.
belirtisidir. aylarda kaybolur.
Emme Parmağı yeni doğanın ağzına Ritmik bir şekilde emer. Beyin hasarınaişaret Uyanık durumda 4,
sokmak ve dudaklara dokunmak. edebilir. uykuda 7. aya kadar
sürer.
Adımlama Yeni doğanı koltukaltlarından Yürüyormuş gibi adımlar atar. Genel nörolojik ve 3-4. hafta
kavrayıp ayakta tutmak. fizyolojik yetersizliklerin kaybolur.
işaretidir.
Plantar Ayak parmakların dibine Parmaklarla tutma ve yakalama Omurilikte oluşabilecek 9-12. aylarda
bastırmak. eylemi gösterir. kusurların belirtisidir. kaybolur.

Arama Bebeğin yanağına veya dudağına Başını uyarıldığı yöne çevirir ve Genel nörolojik ve 3. ayda kaybolur.
dokunmak. ağzını açarak fizyolojik yetersizliklerin
meme arar. işaretidir.
Paumer (Yakalama/ Bebeğin avuç içine parmak veya Parmakları kapar. Parmağı ya da Nöro-fizyolojik 3-4. aylarda
kavrama) herhangi bir nesneyle dokunmak. çubuğu yetersizliklerin işaretidir. kaybolur.
yakalayarak kavrar.
Göz kırpma Yeni doğanın gözlerine parlak Hemen gözlerini kapatır. Beyin hasarına işaret Kalıcıdır.
ışık tutmak. edebilir.
İLKEL Hareketler Dönemi
Bir Yaş İki Yaş Arası Dönemdir
İkiye Ayrılır
1- Reflekslerin Ortadan Kalktığı Dönem
(Doğum İle Birlikte 1 Ve 2 Yaş’ a Kadar ki Dönemde Değişir)

2- İlk Kontrol Dönemi

(1-2 Yaş Arası)
TEMEL Hareketler Dönemi
İki Yaş İle Yedi Yaş Arası Dönemi Kapsar
Üçe Ayrılır
1- Başlangıç Evresi
(2-3 Yaş Arası)

2- İlk Evre
(4-5 Yaş Arası)

3- Olgunluk Evresi
(5-7 Yaş Arası)
SPOR Hareketleri Dönemi
Yedi Yaş ve Üstü Dönemi Kapsar
Üçe Ayrılır
1- Genel Evre
(7-10 Yaş Arası)

2- Özel Hareket Becerileri Evresi

(11-13 Yaş Arası)

3- Uzmanlaşma Evresi
(14 Yaş Ve Üstü Dönem)
Psiko-motor Gelişime
HIZLI Bir Bakış
Çocuklar Küçük Boyuttaki Erişkinler Değil,
Vücutları ve Beyinleri
SÜRATLE Gelişen Varlıklardır
 Yeni Doğan Bir Bebek Yaklaşık
3 Kiloluk Sevimli, Tamamen
Size Bağımlı Bir Canlı İken
Yaşamın İlk Yılının
Sonunda Ağırlığı Üç Katına Çıkar
(3*3=9 kg)
Boyu İse %50 Artar ve Bu Süre İçinde
Konuşmaya Başlar, İsteklerini ve
Duygularını Size Anlatmayı Öğrenir,
Hatta Yürümeye Başlar

Daha Sonraki Yıllarda

Boy- Kilo ve Becerilerdeki Artışlar ,
Bu Kadar Süratli Olmasa da
Zihinsel, Fiziksel ve Duygusal Gelişmesi
Çok Hızlıdır
 Bu Süreçten Çocuğun Bebeklikten
Ergenliğe Kadar Düzenli Bir Şekilde;
Boy-Kilo Oranları
Baş Çevresinin Ölçüsü ve Gelişimi
Aşılarının Tam Yapıldığına,
Zihinsel İşlevlerini (Konuşma ve Hareketleri gibi)
Geçirdiği Hastalıklar ve Travmaları (Düşme, Bayılma, Yanma
gibi)
Yaşına Uygun Gelişip Gelişmediği
Bir Uzman Tarafından
Kontrol Edilip Kayıt Altına
Alınması Gerekir
Büyüme ve Gelişme Terimi
Bebeklik ve Çocukluk
Çağları Boyunca Oluşan
Fiziksel Değişiklikleri
Ayrıca; Duygularda, Kişilikte,
Davranışlarda, Konuşma ve
Düşünme Biçimindeki
Değişiklikleri Kapsar
DÖNEMLERE Göre Psiko motor
Gelişim
Bebeklik Okul Öncesi
Dönemi Dönem

İlköğretim Ortaöğretim
Dönemi dönemi
BEBEKLİK Dönemi (0-2 Yaş)
 Doğumda Sonra
Bedensel Gelişimin En Hızlı
Olduğu Dönem Doğumdan
Sonraki İLK Yıldır

Bir Yaşın Sonunda Çocuk Doğum

Boyunun Yaklaşık Yarısı Kadar Uzamış
Ve Muhtemel 75 Cm Olmuştur
 Bebekte Her Yeni Hareket Sinir
Bağlarını Zorlar
Çeşitli Olumsuz Hareket Sürecinde Devreye
Öğrenme Süreci Girer
Bebekler Bir Hareketi Tam Yapmadan Diğer
Harekete Geçmezler
Bebeklik Yıllarının En Önemli Hareket
Gelişimi Yürümektir
Bebeklik Dönemi Gelişim
ÖDEVLERİ
 Yürümeyi Öğrenme

Katı Yiyecekleri Yemeyi Öğrenme

Konuşmayı Öğrenme

Beden Artıklarının Atılmasını Kontrol

Etmeyi Öğrenme
Sosyal ve Fiziksel Gerçekliği Tanımlamak
İçin Kavramlar Oluşturma ve Dili Öğrenme
İlk Üç Ayda Bebek Her Ay 3-4 Cm Civarı,
İkinci Üç Ayda Her Ay 2 Cm Civarı,
Üçüncü Üç Ayda İse 1 Cm Civarı Uzar

1-2 Yaş Arasında Ortalama 12 Cm Uzar

Ortalama Olarak
ERKEK Bebekler
KIZ Bebeklere Göre
Daha Büyüktür
Doğumdan İtibaren Bakıldığında
En Hızlı Büyüyen Organ BAŞTIR
(Bir Yaşına Kadar)

Bacaklarda Büyüme İse

Bir Yaşla Ergenlik Dönemi
Arasında Gerçekleşir
Doğumda başın bedene oranı ¼
iken, bu oran erişkinlikte
1/8 düşer
 Yeni Doğan Bebeklerde Ortalama
Boy 48-50 cm Civarıdır
1-3 Yaş Arasında Boyda Ortalama
20,5 cm’lik, Ağırlıkta İse 4.7 Kg
Bir Artış Gözlenir
Bundan Sonra Büyüme Daha da
Yavaşlar
3-6 Yaş Arasında; Büyüme
Boyda Yılda 7-8 cm
Ağırlıkta Yılda 2.2 Kg Artar
Doğumda Ortalama Ağırlık 3400 gr dır,
Erken Doğan Bebeklerde İse Ağırlık
900 gr dır

Dikkat: Erken Doğan Bebekler

Annelerinden Süt Emebilecek ve
Mikroplardan Korunabilecek Duruma
Gelinceye Kadar KUVÖZ de Kalırlar
 Altı Aylık Bir Bebeğin Ağırlığı
Doğduğu Andaki Ağırlığının
İki Katına Çıkarak 7 Kg Olur
Bir Yaşına Geldiğinde Bu Rakam
10 Kg Çıkar
Dikkat: Bebeğin DÜZENLİ Biçimde
Kilo Alması Bebeğin Sağlıklı Olduğunu
Gösterir
 Dolaşım Sisteminin Gelişimi
İncelendiğinde Bebeğin Kan Basıncı
DOĞUŞTA Çok Düşüktür

Altıncı Haftadan Sonra Artmaya

Başlar

Kalp Vücuda Göre Daha Büyüktür

Kalp Atışı Bebeklikte Yetişkinliğin
İki Katı Kadardır
Bebeğin Doğumdan Hemen Sonra İlk
Yaptığı Davranış SOLUNUMDUR
Bu solunumla bebeğin akciğerleri açılır ve bebek
ağlamaya başlar, Solunum sayısı dakikada 40’tır
 YENİ DOĞAN BEBEĞİN İSKELET YAPISI
ÖNCE KIKIRDAKTAN OLUŞUR
Zamanla Kıkırdakta Kalsiyum,fosfat, Ve Diğer
Minerallerin Depolanması İle Kemik Materyali
Haline Dönüşür

Bebeğin Boşaltım Sistemi Özelliklerine

Bakılınca Böbrekleri Vücuttan
Zararları Atabilecek Güçtedir
Ancak İdrar Torbasının Kontrol Altına Alınması
12-30 Ay Arasında Mümkün Olur
ÖZEL Dosya -2-
Yürüme Hareketini Kazanma
EVRELERİ
 3. AY
2. AY Uzanma Ve
göğsünü kaldırma Yakalama
 10. AY
Emekleme
11. AY
Ellerinden Tutunca
Yürüme
 12. AY
Mobilyaya
Tutunarak
Ayağa 13. AY
Kalkma Merdivenleri Emekleyerek Çıkma
 14. AY 15. AY
Yardımsız Ayakta Durma Tek Başına Yürüme
Bedensel gelişim;
 İlk iki yıl süresince bebeklerin yürüme
becerisine ilişkin motor gelişim aşamaları:

■ İlk hareketler
■ Oturma
■ Emekleme
■ Destekle yürüme
■ Bağımsız yürüme
OKULÖNCESİ Dönemi
Bedensel Gelişim
 Büyüme ve gelişme daha hızlıdır ama
bebeklik dönemine bedensel gelişme göre
yavaştır

Beden oranlarında da değişimler

olmaktadır

Örnek
İki yaşında baş beden oranı 4/1 iken beş
yaşında ise 6/1 olur
İlk üç yıl arasındaki büyüme sonraki üç yıldan
iki kat daha fazladır
Örnek
İlk üç yılda kızların boyu 98 cm ağırlıkları 13 kg
iken altıncı yaş sonunda boyları 114 cm ağırlıkları
15 kg civarındadır

Okul öncesi dönemde kaba motor kasları ince

motor kaslara oranla daha fazladır
Örnek
Koşup zıplamalarına rağmen denge konusunda
sorun yaşarlar
İnce Motor Kasları Tam Kullanımı Ancak
Ergenlik Döneminde Olur

Kız çocuklarının ince motor kasları erkek

çocuklara oranla daha iyi durumdadır

DİKKAT: Bu nedenle bu dönemdeki beceri

farklılıklarını dikkate almadan çocuklarla
ilgili karşılaştırmalar yapmamak gerekir
 Temel hareket ve becerilerin çoğu okul
öncesi dönemde kazanılır

Beş yaşında normal gelişen tüm çocuklar

mükemmel derece de yürür ve koşarlar

% 81’i merdiven iner çıkar,

% 98’i kaygan bir zeminde dengesini bozmadan
kayabilir,
% 90’ı kolaylıkla sıçraya bilir atlaya bilir
sekebilir
 Üç yaşında yemeklerini yerler
ama 7-8 yaşında hala tabaklarındaki
eti kesemezler

Üç yaşından itibaren giysilerini çıkarabilirler

Dört Yaş'tan itibaren hem giyinip hem

çıkartırlar

Ama ayakkabılarını giyemezler

 Beş yaştan itibaren kendi başına banyo yapabilir
ama annesinin gözetiminde ve yol göstericiliğinde
olursa daha iyi olur
12 yaşından itibaren tek başına banyo yapabilir

İKİ YAŞINDAN İTİBAREN KALEM KULLANMAYA

BAŞLARLAR
Dört yaşından itibaren basit şekiller yapabilir ve aynı
zamanda şekillerin içini boyayabilirler
Henüz bir kareyi kopya edecek kadar algılamaları
gelişmemiştir
Beş yaşında üçgeni, Yedi yaşında eşkenar dörtgeni
kopya edebilir
İLKÖĞRETİM Dönemi
Bedensel Gelişim
 Yedi Yaşında Ortalama Boy 127 Cm Dir, 10 Yaşında 138
Cm Olur, Kızları İse Erkeklerden 4-5 Cm Kısadır

İlköğretim Yıllarında Yavaşlayan Büyüme 10 Yaşından

İtibaren Vücutta Meydana Gelen Biyokimyasal Değişimler
Özellikle Kızlarda Hızlı Bir Boy Artışına Neden Olur

Bunun Yanında İkincil Cinsel Özellikler Gelişmeye

Başlar

Erkek Çocuklar Bu Dönemlerde Kızlardan Uzun Ve İri

Gözükseler De İlkokulun Son Yıllarında
Kızlar Daha Öne Çıkarlar
 Bu dönemlerde hareketlilik bedensel güce
dayanma avantajı erkeklerdedir

Hareket gelişimi olarak bu dönemde hareketler daha

artmış ince motor gerektiren aktiviteler
ön plana çıkmıştır

DİKKAT: Özellikle ilköğretimin ilk üç yılında erkek

çocuklarda ince motor kasları koordinasyonundaki
bir takım sorunlar çocukların uzun süreli kalem
tutmalarına küçük boyutta yazı yazmaya ve
ödevlere karşı olumsuz tutumları olmakta
11/12-18 (Ergenlik) yaş dönemi:
ORTAÖĞRETİM Dönemi
Bedensel Gelişim
 Cinsel organların gelişimi 14. yaşta % 20
iken 14- 20 yaş arasında hızlı bir gelişimle
% 80’ni tamamlanmış olur

Ergenlik döneminin başlangıcında

cinsel anlamda hormonlarında
faaliyete geçmesi nedeni ile beden
büyümesi hızlı bir şekilde olur
 Kızlarda ve Erkeklerde Ortak Görülen Değişiklikler:
Boy uzaması
Kilo artışı
Koltuk altı ve cinsel bölgede kıllanma
Deride yağlanma
Sivilce çıkması
Ter salgısının artması
Kasların gelişimi
Kızlarda görülen Erkeklerde görülen
değişiklikler: değişiklikler:
Dişi üreme organlarının Erkek üreme organlarının
olgunlaşması
olgunlaşması
Yumurta oluşması
Adet görme Sperm oluşması
Göğüslerin belirginleşmesi Ses kalınlaşması
Sakal ve bıyık çıkması
 11/12-18 (Ergenlik) yaş dönemi:

• Ergenliğin başında erinlik dönemi yaşanır. Kızlar 11,

erkekler 12 yaşlarında ergenliğe girerler.
• Bu dönemde fiziksel gelişim hızı tekrar artmıştır.
• Kas ve iskelet gelişimi aniden hızlanır (Büyüme atılımı).
• Bu hızlı fiziksel gelişim ve vücut organlarının aynı oranda
büyümemesi vücut koordinasyonunu zorlaştırır ve
sakarlık, acemilik gibi davranışların ortaya çıkmasına
sebep olur.
• Cinsiyet salgı bezleri aktif hale gelerek cinsiyet hormonu
(östrojen, testosteron) üretilmeye başlanır.
• Böylece birincil ve ikincil cinsiyet özellikleri ortaya
çıkar.
• Birincil cinsiyet özellikleri doğrudan doğruya
üreme sistemiyle ilgili özellikleridir.
• Üreme organları gelişir ve üreme fonksiyonları
oluşur.
• İkincil cinsiyet özellikleri dolaylı üreme sistemiyle
ilgili olan özelliklerdir.
• Kızlarda östrojen,
• Erkeklerde testosteron hormonun salgılanmasıyla
ilk kez ikincil cinsiyet özellikleri kazanılır.
• Her iki cinste de vücutta tüylenme, kıllanma,
erkeklerde ses kalınlaşması, gırtlak oluşumu ve
kasların gelişimi, kızlarda kalça ve göğüs gelişimi
ikincil cinsiyet özelliklerinin gelişmesidir.
• İkincil cinsiyet özelliklerinin geç veya erken
çıkması, bilişsel gelişimi olumlu ve olumsuz
yönde etkiler.
• Ergenlik dönemini sosyal çevre nedeniyle
kızlar erkeklerden daha stresli ve sıkıntılı
geçirirler.
 * Ergenliğin zamanlamasında cinsiyetler
arasında farklılaşmalar

* Cinsel gelişim ile beyin gelişimi

arasında Nöbetleşe İlkesi vardır.

*Yaşanan en önemli sorunlardan biri

Sakarlıklar ’
* Bu dönemde ergene yardım etmek için
akran danışmanlığı yöntemi kullanılabilir.
* Fiziksel ve cinsel yönlerden akranlarına
göre erken olgunlaşma cinsiyetler arasında
farklı etkilere sahiptir.
• Erken olgunlaşan erkekler; özgüveni daha
yüksek olurlar ve daha dışa dönüktürler.
• Çevresi ve akran grubu tarafından daha kolay
benimsenir ve kabul görülürler.
• Daha erken bağımsız olmayı öğrenirler ve
akranlarının gözünde lider vasfını kazanırlar.
• Daha girişken,
• Daha çekici,
• Daha popüler ve daha sosyal olurlar.

• Geç olgunlaşan erkekler ise; özgüveni daha

düşüktür. Bu nedenle daha az girişken ve daha
az sosyal olurlar.
• Erken olgunlaşan kızlar; daha güvensiz olurlar ve içe dönüktürler.
• Beden imgelerine karşı önemli ölçüde yoğun bir tatminsizlik
yaşayabilirler.
• Bu nedenle yüksek düzeyde toplumsal ve duygusal gerginlik
yaşayabilirler.
• Vücutlarında görülen değişiklikleri saklama eğilimine girebilir.
• Akranları ile ortak yönleri azalır ve onlarla daha seyrek ilişki
kurmaya başlarlar. Ve daha çok kendilerinden yaşça büyüklerle
sosyal ilişki kurmaya çalışırlar.
• Çevresi ve ailesi tarafından kendisinden genç kız sorumlulukları
beklenir,
• Çocukluk çağlarını kısa yaşamak zorunda kalırlar ve bu durum
onlarda uyum güçlüğü oluşturur.

• Geç olgunlaşan kızlar ise; daha güvenli ve dışa dönüktürler. Cinsel

konulara uzak, eğitim-öğretim faaliyetleriyle daha ilgilidir.
 KIZ ERKEK

Erken - Akranlarına oranla -Akranlarına karşı açıktır,

Olgunlaşma sessiz ve çekingen. kendine güvenir.
- Sosyal ilişkilerde - Lider olarak kabul edilir.
yetersiz. - Sosyal ilişkileri gelişmiştir
ve popüler olma çabasındadır.

Geç Olgunlaşma -Yaşıtlarına yakındır ve -Yaşıtlarına göre daha az ilgi

kolay uyum sağlar. görür.
- Kendine güvenir ve - Çevrenin dikkatini çekecek
girişimcidir. farklı davranışlarda bulunur.
• Ergenlik dönemi özellikleriyle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• A) Ergenliğe erken giren kızların özgüvenleri
yüksektir.
• B) Erken olgunlaşan erkek ergenler daha çok ilgi
görürler.
• C) Ergenlerde “Bana bir şey olmaz.” düşüncesi
yaygındır.
• D) Erkeklerde boy uzaması, kızlara göre daha ileri
yaşlara kadar devam eder.
• E) Kız ergenlerin bedenlerindeki yağ oranı daha
fazladır.
• Bu dönemde beslenme ve yemek bozuklukları ortaya
çıkabilir. Bunlar;
• Obezite: Aşırı yemeye bağlı aşırı kiloluk hali
• Anorexia nevroza: Psikolojik kökenlidir. Zayıflamayı
takıntı haline getiren bireyin ağır ve aşırı perhiz yapması
sonucu aşırı zayıflaması halidir. Halk arasında “sıfır
beden manken hastalığı” olarak bilinir.
• Bulimia nevroza: Psikolojik kökenlidir. Aşırı yeme
alışkanlığı ile kendini belli eder. Birey bedeninin ağırlığını
kontrol etmekle aşırı uğraşır, bu nedenle birey kilo
almamak için uygunsuz davranışlar gösterir: kusar, aşırı
derecede egzersiz yapar, aç kalırlar, laksatif diüretik
ilaçları kullanırlar.
 • Ergenlik döneminde gerçekleşen bazı
davranış ve tutumlar şunlardır:
• Akranlarıyla arkadaşlık,
• Bağımlılık ve gruplaşmanın yoğun olarak
görülmesi
• Aileden bağımsızlaşma ve yalnız kalma isteği
• Sinirlilik, huzursuzluk, mutluluk, çabuk küsme
gibi sık görülen, sürekli ve ani değişen
duygular
• Cinsel merak ve fonksiyon
• Ergen benmerkezci düşünme görülür
Ergenlik döneminde gerçekleşen bazı
davranış ve tutumlar şunlardır:
• Soyut düşünme, eleştirme ve kendine ait
kavram oluşturma
• Dini, mistik ve siyasi konularla ilgilenme
• Meslek seçimine yönelme ve bununla ilgili
endişeler taşıma
• Ekonomik gelir elde etme çabalarının görülmesi
• Giysi ve eşyaların seçiminde titizlik
• Olumlu bir kimlik kazanma (Benlik kavramı)
• Sanat, spor ve kültür etkinlilerine yönelme
• Hızlı bedensel büyümeden kaynaklı sakarlık ve
acemiliklerin görülmesi
• Yetişkin sosyal statüsüne erişme isteği
Ergenlik döneminde gerçekleşen bazı
davranış ve tutumlar şunlardır:

 Geç beğenme,
 Model alma, özdeşim,
 Otoriteye direniş,
 Derslere ilginin azalması,
 Hayali seyirci-Kişisel efsane,
 Toplumsal zıtlık,
 Kimlik arayışı,
 Gürültülü müzik,
 Gizlilikten hoşlanma.
• Ergenlik döneminde gerçekleşen bazı davranış ve tutumlar şunlardır:
• Akranlarıyla arkadaşlık, bağımlılık ve gruplaşmanın yoğun olarak
görülmesi
• Aileden bağımsızlaşma ve yalnız kalma isteği
• Sinirlilik, huzursuzluk, mutluluk, çabuk küsme gibi sık görülen, sürekli ve
ani değişen duygular
• Cinsel merak ve fonksiyon
• Ergen benmerkezci düşünme görülür
• Kendi hayat ve ahlak felsefesini geliştirme
• Fiziksel biçimiyle sürekli ilgilenme ve ayna da sık sık kendini inceleme.
• Soyut düşünme, eleştirme ve kendine ait kavram oluşturma
• Dini, mistik ve siyasi konularla ilgilenme
• Meslek seçimine yönelme ve bununla ilgili endişeler taşıma
• Ekonomik gelir elde etme çabalarının görülmesi
• Giysi ve eşyaların seçiminde titizlik
• Olumlu bir kimlik kazanma (Benlik kavramı)
• Sanat, spor ve kültür etkinlilerine yönelme
• Hızlı bedensel büyümeden kaynaklı sakarlık ve acemiliklerin görülmesi
• Yetişkin sosyal statüsüne erişme isteği