YTÜ

Mimarlık Fakültesi
Mimarlık Bölümü

MİMARİ ANLATIM TEKNİKLERİ

Gr. 3

Dr. Polat DARÇIN

2017 – 2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

GÜZ YARIYILI
DÜŞÜNME VE ANLATIM ARACI
OLARAK

SERBEST EL ÇİZİM
ESKİZ: BİR GRAFİK DÜŞÜNME VE ANLATMA YOLU

Eskiz (Fr – Esquisse / İng - Sketch): Taslak, müsvedde, karalama

Her ne kadar Türkçe’deki karşılığı taslak olsa da, eskiz sözcüğünün

mimarlar için taşıdığı anlam farklıdır.

Mimaride iki tür eskiz kullanımı olduğu söylenebilir.

1. Var olanı resmetme, betimleme, not alma amacıyla yapılan
eskizler,
2. Henüz var olmayanı anlatmak için yapılan eskizler.
ESKİZ: BİR GRAFİK DÜŞÜNME VE ANLATMA YOLU

Birinci tür eskizlerin ele alınışları, yapılış teknikleri ve ortaya

çıkardığı ürünler açısından resim sanatına yakındır.
ESKİZ: BİR GRAFİK DÜŞÜNME VE ANLATMA YOLU

İkinci tür eskizler ise mimari tasarım sürecinin bir parçasıdır.

Oluşturulmak istenen mimarinin zihinde belirlenmesi sırasında
mimar bu tür eskizleri bir düşünme ve karar verme aracı olarak
kullanır. Bu eskizler ortaya çıkacak mimari eserin öncülleri, görsel
taslaklarıdır.
ESKİZ: BİR GRAFİK DÜŞÜNME VE ANLATMA YOLU

Mimari tasarımın bir parçası olan bu tür eskizlerin başkalarınca

anlaşılır olması öncelikli değildir, buna karşın mimar, bu eskizleri
hızlı bir şekilde, zihnindeki fikri karşı tarafa aktarmak için de
kullanabilir.
ESKİZ: BİR GRAFİK DÜŞÜNME VE ANLATMA YOLU

Eskizler genellikle yardımcı bir araç kullanmaksızın, salt kalem ve

kağıtla, serbest el çizimler şekilde yapılır. Serbest el çizim becerisi
de yazı yazmak vb. üzerinde çalıştıkça gelişebilir bir özelliktir.
BİRİNCİ GRUP

Mimar, ilk grupta yer alan (var olanı resmetme, betimleme, not
alma vb.) eskizleri, bir ressamdan farklı biçimde gerçekleştirir.
Burada amaç mimarın herhangi bir yerde karşılaştığı bir nesneyi
(bir bina, bir bank, bir köprü, bir insan, bir hayvan, bir ortam vb.)
çizerek incelemesi ve sorgulamasıdır.
BİRİNCİ GRUP

Kendisi için ileride yararlanmak üzere, resmettiği nesnenin belirli

özelliklerine yoğunlaşabilir. Bu özellikler, nesnenin
• biçimini oluşturan oranlar, yüzey dokusu, renkler vb.,
• diğer nesnelerle ilişkisi (temel tasar ilkeleri)
• mimarın kendisinin ya da diğer insanlar üzerindeki etkisi
vb. olabilir.
TEMEL TASAR / CİSİMLER

• nokta (boyutsuz)
• çizgi (tek boyutlu)
• düzlem (iki boyutlu)
• hacim (üç boyutlu)
TEMEL TASAR / CİSİMLER
TEMEL TASAR / CİSİMLER
TEMEL TASAR / CİSİMLER
TEMEL TASAR / CİSİMLER
TEMEL TASAR / CİSİMLER
TEMEL TASAR / CİSİMLER

Her geometrik cismin

• rengi,
• dokusu,
• boyutu,
• biçimi,
• saydamlığı / saydamsızlığı,
• yönü - yönlenişi,
• hareketi / durağanlığı,
• çerçevesi,
• ölçeği,
• katmanları
• vb.
bulunmaktadır.
TEMEL TASAR / CİSİMLER

Ayrıca farklı geometrik özellikler arasında

• kontrast (zıtlık) / benzerlik,
• oran / oransızlık,
• denge / dengesizlik,
• simetri / asimetri,
• hiyerarşi,
• tekrar,
• ritim,
• uyum / uyumsuzluk,
• egemenlik,
• birlik vb.
bulunabilir.
BİRİNCİ GRUP

Eskizini yaptığımız konuya dikkatli baktığımızda önümüze yeni bir

dünya açılır. O ana kadar görmediğimiz ayrıntıları fark etmeye
başlarız.
BİRİNCİ GRUP
BİRİNCİ GRUP
BİRİNCİ GRUP
BİRİNCİ GRUP
İKİNCİ GRUP

Mimar, eskizleri zihnindeki görselleri kaydetmek, bir başkasına

aktarmak ya da geliştirmek için kullanabilir.
İKİNCİ GRUP

Eskiz mimar tarafından, zihninde tasarlamaya çalıştığı çevreyi

belirlemek için bir yardımcı araç gibi kullanılır.
İKİNCİ GRUP

Bir anlamda, eskiz, mimarın kâğıt üzerine aldığı notlarıdır.

TEKNİKLER
çizgi, leke, hem çizgi hem leke, boya
TEKNİKLER
çizgi, leke, hem çizgi hem leke, boya
TEKNİKLER
çizgi, leke, hem çizgi hem leke, boya
TEKNİKLER
çizgi, leke, hem çizgi hem leke, boya
MİMARİ AĞAÇLAR
MİMARİ İNSANAR
Renkler

Jülide SZAWOWSKI’nin eskiz defterinden

Renkler

Kağan ODABAŞI / MT1

Renkler

Büşra CAN / MT1

 Renkler

Büşra CAN / MT1

Renkler
Renkler

Ekin KARAVELİ / MT1

Renkler
Renkler
Renkler
Renkler
Grafik Anlatım
Grafik Anlatım
Grafik Anlatım
Grafik Anlatım
Grafik Anlatım
Grafik Anlatım
Grafik Anlatım
Pafta Düzeni
Pafta Düzeni
Pafta Düzeni
Pafta Düzeni
Pafta Düzeni
Pafta Düzeni
Pafta Düzeni