2nd Quarter

Tekstong Prosidyural
Uri ng Tekstong Argumentatibo
Subhektibo
Ang ganitong uri ng tekstong argumentatibo ay nakasentro sa paglalahad ng pagnanais ng awtor
(tagapagsalita) na makaugnay at makapagbahagi ng ilang mga tiyak na kaisipan sa kaniyang mga
mambabasa.
Malimit makita ang ganitong uri sa pasalitang diskurso katulad ng mga talumpati ng mga
politiko, debate, panayam, imponnal na pakikipagdiskurso, mga ulat sa radio at telebisyon. Samantalang
kabilang naman sa pasulat na diskurso ang mga liham, artikulo, mga opinion sa pahayagan, o liham
pangangalakal at iba pa.

Obhektibo
Tinatawag ang uring ito bilang siyentipikong uri, malimit itong inuugnay sa paraan ng pagtataya sa isang
suliranin gamit ang masusing proseso ng pag-iisip.
Binibigyang pokus nito ay ang paglalapat ng mga metodong nakasalig sa katotohanan o nilikhang batas.
Mga halimbawa:
 dokumento sa pananaliksik
 eksperimento
 tuwirang obserbasyon
 pagsusuri mula sa ma estadistika at iba pa.

Mga hakbang sa Pagsulat ng tekstong Argumentatibo

Pagsulat ng Introduksiyon
 Maaaring maipakita sa simula ang argumento ng awtor sa tulong ng dalawang paraan:
a. bilang isang tesis, na bibigyang solusyon at hindi saklaw ng unibersal na pananaw.
b. makatawag-pansin na panimula upang makuha ang interes ng mga mambabasa.

Pagpapaliwanag sa isyu
 Ito ang naghahanda upang simulan o hubugin ang katawan ng teksto.
 
Pagbabalangkas ng argumentatibo
 Ito ang itinuturing na mahirap na bahagi dahil kinakailangan itong maihayag nang may
katiyakan, organisasyon, at kalinawan upang maipakita ang lohikal na kaugnayan ng mga
argumento.

Pagbuo ng Kongklusyon
 Maaaring magwakas ang teksto sa isang mahusay na pagbubuod ng taliwas ng argumento,
positibo man ito o negatibo, dahil masasalamin dito ang posisyon ng awtor sa isyu.

TEKSTONG PROSIDYURAL
Kahulugan at Layunin ng Tekstong Prosidyural
 Ito ay nagpapaliwanag ng pagkakasunod — sunod ng mga hakbang o prosesong dapat
isagawa na maingat at malinaw na inilalahad upang makuha o maisakatuparan ang ninanais
na hangganan o resulta.
  Ito ay nahahati sa dalawang uri: paano bumuo ng isang bagay at paano isagawa ito.
 Layunin nito na magbigay ng hakbang-hakbang na gawain o direksiyon upang matagumpay
na maisagawa nang wasto at ligtas ang isang gawain.
 Ipinapaliwanag nito kung paano mapapagana ang isang bagay o di kaya'y paano gamitin ang
isang operasyonal na manwal.
 Nagtuturo rin ito kung paano gawin ang isang bagay at mga gawaing nauugnay sa ikauunlad
ng ugali o gawi ng tao.

Panlahat na Istruktura o Balangkas ng Tekstong Prosidyural

Ang balangkas ng tekstong prosidyural ay nahahati sa tatlong bahagi:
1. Panimula
• Ito ay isang pahayag na nagsisilbing pamagat din. Isinasaad dito ang nais makamit ng isang
gawain.
Halimbawa: "Pagbuo ng modelo ng isang Bahay"
2. Listahan
• Tinutukoy ang mga kasangkapan o kagamitang kailangang gamitin
3. Paraan o Metodo
• Ang paraan o pagkakasunod-sunod ng mga gawaing dapat maisakatuparan.
a. Gumagamit ng pangngalan o grupo ng pangngalan para sa pagtukoy o paglilista ng knakailangang
kagamitan o kasangkapan.
Halimbawa:
• gunting, screwdriver, kahon, alambre at lubid
b. Hindi kadalasang gumagamit ng panghalip panao upang tukuyin ang iisang tao sapagkat ito'y
nakapokus sa pangkalahatang mambabasa.
Halimbawa:
• Ipirito mo ang isda at lagyan mo ito ng suka.
c. Gumagamit ng mga salitang kilos o pandiwa na kadalasang matatagpuan sa unang bahagi ng
pahayag.
Halimbawa:
• Hiwain ng pahaba ang sayote.
• Haluin ang sago at ang gulaman.
d. Gumagamit ng mga pang-ugnay at cohesive devices tvang ipakita ang pagkakasunod-sunod at
ugnayan ng mga bahagi ng teskto.
Halimbawa:
• kasunod nito/niyan, kaugnayan nito/niyan, halimbawa nito, bilang halimbawa, maliban sa,
bukod sa, una, kasunod, panghuli, bilang karagdagan.
e. Gumagamit ng mga pang-uti na nagbibigay ng tiyak na detalye sa mga bagay na tinutukoy.
Halimbawa:
• Gamit ang kutsara, kumuha ng tamang dami ng giniling at balutin ito ng lumpia
f. Gumagamit ng mga tiyak na salitang nagtuturong tiyak na diresksiyon.
Halimbawa:
• sa kaliwa, sa itaas sa hilaga, sa gilid, kalye ng looban.
g. Gumagamit ng maiikling pahayag na pautos.
Halimbawa:
• kunin lahat, hugasan nang mabilis, higpitang Mabuti.
h. Gumagamit ng salitang teknikal o pangkaraniwang salita na ibinabatay sa target na mambabasa.
Halimbawa:
• Sagutan ang mga kinakailangang impormasyon sa online registration.
i. Gumagamit ng salungguhit o makapal na letra sa pagbibigay diin sa mahahalagang impormasyon sa
teksto.
Halimbawa:
• BABALA: Huwag nang gamitin kungang gamut ay nag-iba na ng kulay.

Mga paraan ng pagluluto o recipe ng pagkain

 Ipinapakita ang mga sangkap na dapat isahog sa niluluto, pagkakasunod-sunod ng mga hakbang
upang maipakita kung paano ang pagluluto ng pagkain at makikita rin ang ilang mga larawan
patungkol dito.

Pagbuo ng mga kagamitan at pagkukumpuni ng mga ito

IPINAPAKITA ANG SERYE NG MGA GAWAIN NA DAPAT SUNDIN UPANG MABUO ANG ISANG
BAGAY.

Manwal
 IPINAPAKITA ANG HAKBANG-HAKBANG NA PACSASAGAWA NG GAWAIN UPANG MAGAMIT O
MAPAANDAR ANG ISANG BAGAY.
 
Pagbibigay ng direksiyon
 Ipinapakita kung paano mararating ang isang lugar sa pamamagitan ng pagbibigay ng tiyak na
panuto kasama ang pangalan ng lokasyong kinalalagyan nito. Sa tekstong ito kailangang
gumamit g ponnal na pananalita at karagdagang mapa upang lubos na maunawaan ang
direksiyong itinuturo.

Pagsunod sa mga patakaran ng isang laro

 Ipinapakita kung paano ang wastong paglalaro ng isang bagay. Ang Illi ng wikang ginagamit dito
ay iniaangkop sa edad ng mga manlalaro.

Reaksiyong papel
Reaksiyong papel
• Ang reaksyong papel ay tumutukoy sa sulatin na naglalaman ng reaksyon patungkol sa isang
paksa. Kalimitang ginagawa ito pagkatapos manood ng pelikula. Doon itatala ang mga napuna sa
pinanood. Dito naitatala rin ang opinyon at suhestyon batay sa paksang pinagaaralan. Ito ay
naglalayong maibahagi ng manunulat ang saloobin sa masusing pagoobserba.

Iba't ibang dahilan kung bakit tayo nagsusulat

 Maaaring bilang personal na reaksiyon o ekspresyon at pagbibigay rin ng kahulugan ukol sa
isang paksa.
 Maaari din namang magsulat bilang reaksiyon bunga ng mga kaalaman natin sa iba't ibang
kaasalan, gawi, at tradisyon.
 Mayroon din namang nagsusulat ng kanila reaksiyon para sa ninanais na panlipunang
pagbabago.

Mga Elemento sa Pagsulat

 Paksa na maaaring makuha mula sa reaksiyon ng tao sa kaniyang paligid.
  Layunin na maaaring pansmling pagpapahayag, pagbibigay ng impormasyon, at malikhaing
pagsulat upang maipadama sa mga mambabasa ang makulay na larawan ng buhay
 Audience o tatanggap ng sulatin ng manunulat; at
 Wika kabilang na ang kabuluhan nito maging sa pagsunod sa mga tuntuing pambalarila,
palabaybayan, at p

Pagkilala sa mga Datos

• Pangunahin ang mga datos kung nagmumula ito sa mga indibidwal na tao, akdang
pampanitikan, pribado o publikong organisasyon, batas, dokumento, at iba pang orihinal na
talaan.
• Sekundaryra naman and datos kung nagmumula ito sa mga manuslqito, ensaykopedya,
magasin, diyaryo, at iba pang aklat na nasulat na ng may-akda.

Direktang Sipi
• Isusulat kung tuwirang kinopya o sinipi lahat ng salita mula sa sanggunian.
• Ginagamit ito upang suportahan ang katuwiran, pabulaanan ang panig ng may-akda, at
paghahambingin ang ibat-ibang pananaw.

Paraphrasing
• Ginagamit kung sasabihin muli ang nakuhang ideya o kaisipan mula sa sanggunian ngunit
gagamitin ang smiling salita.
• Nakatutulong upang maiwasan ang palagiang paggamit ng direktang sipi.

Pagbubuod
• Isinasagawa upang mailarawan ang pangkalahatang kaalaman mula sa napakaraming
sanggunian at matiyak ang mga pangunahing ideya ng pinagbatayang teksto.

MGA BAHAGI NG REAKSIYONG PAPEL

1. Panimula — isinasagawa rito ang pagpapakilala sa paksa.
2. Katawan — isinasaad ditto ang nilalaman ng teksto kung saan pinagsasama-sama ang mga kaisipang
magkakasing-uri at isinasaayos ang mga kaisipan sa isang makatuwirang pagkakasunod-sunod.
3. Wakas — ito ang pinakabuod o konklusyon ng teksto.

MGA GABAY SA PAGSULAT REAKSIYONG PAPEL

• Siguraduhing maayos ang estruktura ng panimula na natatapos sa tesis na pahayag.
• Magkaroon ng malinaw na panimulang talata.
• Isulat ang paksang pangungusap sa bawat talata.
• Bawat talata ay naglalaman ng mga katibayan.
• Magdagdag ng mga kawili-wiling pangungusap sa bawat talata para makabuo ng
komprehensibong konklusyon.
• lugnay ang bawat talata sa mga kasunod na pahayag.
• Siguraduhing makikitaang katotohanan ng tesis na pahayag kapag nabasa ang kabuuan sulatin.
 KAHULUGAN NG PANANALIKSIK
SALIKSIK-ISKEMA
 Ano ang kinakaharap mong problema sa iyong buhay?
 Ano ang nagging solusyon mo sa problemang ito?
 Paano mo nilutas ang problemang ito?

MGA LAYUNIN
 Naipaliliwanag ang kahulugan at Kalikasan ng pananaliksiK.
 Nauunawaan ang katangian ng pananaliksik.
 Naiuugnay ang kakayahan at kasanayan sa kahulugan at Kalikasan ng pananaliksik.

PANANALIKSIK
 Ayon sa propesorna si David Nunan (1988), ito ay isang sistematikong proseso ng pagtatanong
na binubuo ng mga katanungan, problema o hypothesis, pangongolekta ng datos , analisis, at
interpretasyon ng datos.
 Ang pananaliksik ay isang mataas na paraan ng pagsulat dahil nangangailangan ito ng
pangangalap ng datos, pagbibigay-intetpretasyon, pagbuo ng sariling pananaw mula sa mga
teorya o konsepto, pag-iimbestiga, panunuri,pagbibigay ng at pagbibigay ng kongklusyon at
rekomendasyon.
 Ito ay isinasagawa upang magbigay ng obhekfibong resulta sa pamamagitan ng isang
siyentipikong paraan at magbigay ng kalinawan sa napiling paksa.

ANG MGA SUMUSUNOD AY ILANG REKOMENDASYON NA MAAARI MONG GAWIN KUNG IKAW AY
NAGSASAGAWA NG PANANALIKSIK.
1. Maging bahagi ng iyong saliksik. Magsimula sa pagpili ng paksang interesadong pag-aralan na
magdadala ng napapanahong pananaliksik.
2. Magsulat ng dyornal. Ikonsidera ang pagsulat sa isang dyornal bilang bahagi ng iyong proyekto.
Ang pag-iisip at pagsusulat tungkol sa ginagawang pananaliksik ay makatutulong upang
malaman ang napapanahong impormasyon, nang muling makapagpokus sa pag-iisip at pag-
eebalweyt ng pinag-aralang pananaliksik.
3. Mas maraming impormasyon na makukuha sa iyong pag-iisip at paggagalugad, mas magiging
mabisa at kalugod-lugod ang proseso ng iyong pananaliksik.

KATANGIAN NG PANANALIKSIK
 Kontrolado. Kung eksperimental o kwantiteytib ang pananaliksik, inaasahang hindi magkaroon
ng pagbabago sa mga baryabol o datos na pinag-aaralan Ang pagmamanipula sa baryabol ay
magdudulot ng hinde balido (invalid) na resulta.
 Balido. Masasabi na ang pananaliksik ay balido kapag ito ay nakabatay sa katotohanan ng
ebidensiya sa kakayahang idepensa o ipaliwanag. Binubuo ito ng dalawang konsepto: intemal na
baliditi, kapag ito ay kayang bigyan ng resulta sa tumpak na intelpretasyon; at ekstemal na
baliditi, kapag ang resulta ay nailalahat o nage-generalize gamit ang populasyon, sitwasyon at
kongklusyon.
 Sistematiko. Magkakasunod na hakbang sa pangongolekta at pag-aanalisa ng imponnasyon o
datos sa isang layunin ang katangiang ito. Sa sistematikong pamamaraang ito, inaasahan na
sinusunod ang sumusunod na proseso: (1) pagtukoy ng problema; (2) pagrerebyu ng mga
 impormasyon; (3) pangongolekta ng datos;(4) pag-aanalisa ng datos; at (5) pagbuo ng
kongklusyon at rekomendasyon.
 Obhektibo, Lohikal at Walang Kinikilingan, Hindi dapat mabago o mabahiran ng personal na
saloobin at interpretasyon ang pananaliksik.
 Kwantiteytib o Kwaliteytib. Nakalahad sa kwantiteytib na pamamaraan ang mga datos kapag ito
ay gumagamit ng estadistika (statistics) tulad ng porsiyento, tsart, ta iba pang uri ng
distribusyong numerikal. Nasa kwaliteytib na pamamaraan naman kapag ito ay naglalahad o
nagsasalaysay ng kalikasan ng isang sitwasyon o pangyayari gamit ang pandama o senses.
 Empirikal. Matatag ang pananaliksik kapag matibay ang empirikal na pagdulog nito. Sa teknikal
na paliwanag, ang empirikal ay nakabatay sa iyong obhektibong pagsusuri ng karanasan gamit
ang pandama o senses. Ito ay resulta mula sa karanasan na ginamlt sa pagbuo ng kaalaman o
imponnasyon.
 Mapanuri. Dumaraan ito sa masusing interpretasyon na walang bahagi ang may pagkakamali
ayon sa paggamit ng tamang estadistika at analitikal na pagbibigay ng interpretasyon mula rito.
Gayundin, ang tamang pagbibigay interpretasyon sa nasaksihan ay bahagi ng isang mapanuring
pananaliksik.
 Pinagtitiyagaan o hindi minamadali. inaglalaanan ito ng sapat na panahon at paulit-ulit na
pagrerebyu sa mga datos at resulta ng pananaliksik na may pag-iingat. Ginagawa ang
pananaliksik sa tamang panahon at oras gamit ang timetable.
 
TAKDANG ARALIN
Saliksikin ang mga sumusunod
1. Hangarin ng pananaliksik.
 Ang hangarin ng pananaliksik ay ang makadiskubre ng mga bagong kaalaman hinggil sa
mga batid nang phenomena at makakita ng mga sagot sa mga suliraning hindi pa
ganap na nalulutas ng mga umiiral na metodo at impormasyon.
 Mapalawak o ma verify ang mga umiiral na kaalaman.
 Higit na maunawaan ang kalikasan ng mga dati nang kilalang substances at elements.
 Makalikha ng mga batayan ng pagpapasya sa kalakalan, industriya,edukasyon
pamahalaan at iba pang larangan.
 Mapagbuti ang mga umiiral na teknik at makadebelop ng mga bagong instrumento o
produkto.
 Ma-satisfy ang kuryusidad ng mananaliksik.
 Mapagbuti ang mga umiiral na teknik at makadebelop ng mga bagong instrumento o
produkto.
2. Mga katangian ng magandang tanong sa pananaliksik.
 May kaugnayan sa problema
 Dapat ang mga kasagutan sa katanungan ay madaling ma kolekta. Ibig sabihin maari itong
gawin kaagad at mapag-aralan sa madaling panahon
 Malinaw
 Maikli lamang
 Nakakatulong sa pagsasagawa ng malalim na pagunawa

3. Ano-ano ang gamit ng pananaliksik.

 Pang araw-araw na gawain
Karaniwang ginagawa ito ng ordinaryong individwal sa kaniyang pang araw-araw na
buhay. Kailangan mong gumawa ng pagpapatunay, paglilinaw, pagpapatibay,
pagpapasubali o pagdaragdag ng kaalaman upang matiyak mo ang tunay na dahilan.

 Akademikong gawain
Pinag-aaralan ang paggawang pananaliksik kaya inaakala ng mawami na sa
akademya lamang nauukol ito. Para sa mga nag-aaral pa, tinatawag na sulating
pananaliksik o pamanahunang papel (tern paper) and bunga ng gawaing ito.

 Kalakal o Bisnes
Bago pumasok sa pagnenegosyo karaniwang gumagawa munba ng feasibility study
upang malaman ang potential sa market at tubo sa ikakatagumpay ng ipinagbili, atbp.

 Ibat ibang institusyong panggobyerno

Para sa serbisyong panlipunan, ang mga upisina o institusyong panggobyerno ay
nagsasagawa ng pananaliksik para sa kani-kanilang pangangailangan

 Mga institusyong pribado at di-gobyerno

Dumarami ang pribadong institusyon, mga nagsasagawa ng mga pag-aral sa
kapaligiran, etnikong grupo, kababaihan, at bia pa. Ang nagsasagawa ng mga pag-aaral
na ito ay fsuporta at tulong sa gobyerno at mamamayan.
 Pananaliksik
MGA LAYUNIN
 Nalalaman ang mga hangarin at gamit ng pananaliksik.
 Nakapagbabahagi ng magandang tanong sa pananaliksik.
 Nabibigyang kahulugan ang mga konseptong kaugnay ng pananaliksik.

Hangarin ng Pananaliksik
1. Makadiskubre ng mga bagong kaalaman tungkol sa kasalukuyang panahon
2. Makapagbigay ng solusyon sa mga problema.
3. Mapaunlad ang isang produkto o proseso.
4. Makapagbigay ng lohikal na desisyon sa mga problema.
5. Makapagbigay kasiyahan sa naiisip ng isang mananaliksik.
6. Mapatunayan ang Kasalukuyang kaalaman.
7. Matamo ang maayos at malalim na pang unawa tungkol sa penomena
8. Pahabain ang buhay at palakasin ang kalusugan.
9. Mapaunlad ang payak na buhay ng isang tao

Panano bumuo ng isang maayos na tanong sa pananaliksik? Ayon sa Duke Writing Studio, kailangang
gawin ang mga sumusunod:
1. Pumili ng paksang kinawiwilihan at magbasa ng mga kaugnay na pag- aaral na naisagavva
mngkol dito. Makatutulong ito na makabuo ng mga pangunahing tanong mula sapaksa.
2. Isaalang-alang ang iyong mambabasa. Para kanino ang iyong isasagawang pananaliksik? Sino ang
iyong target na mambabasa? Subukang bumuo ng mga tanong na Sino, ano paano, saan, bakit,
at kalian ukol sa paksang kinawiwilihan. Subukin ding bumuo ng mga posibleng sagot sa mga
tanong.

Mga Katangian ng Magandang Tanong sa Pananaliksik

1. Tiyak, espesipiko, at maliwanag ang paggamit ng mga termino.
Halimbawa: Alin sa dalawang halimbawa ang magandang tanong sa papanaliksik?
Nakabubuti ba ang 4 P'S ng gobyemo? Paano napapabuti ng 4 P'S ang kalagayang pang-
ekonomiya ng mga nakatanggap nito?
Mapapansin sa tanong sa unang kolum na tiyak ang saklaw ng salitang "nakabubutP Sa anong
aspekto ito nakabubuti? Nakabubuti ba para sa lagay ng bansa dahil nakatutulong upang mabawasan
ang paghihikahos ng mamamatan? O nakakabutipara sa imahe ng gobyemo? Samantala, ang tanong sa
ikalawang kolum ay gumagamit ng mga tiyak na termino o salita upang gawing mas espesipiko ang
tanong
2. Tumatalakay sa mahalaga at makabuluhang isyu.
Dahil ang layunin ng pananaliksik ay makapag-ambag ng kaalaman, solusyon, at imponnasyon,
kailangang magsimula sa mga tanong na may mga implikasyong kapaki-pakinabang para sa lahat. Kung
kaya ang mga tanong na ilalatag para saliksikn ay nagbubunsod ng mas malalim na pagsusuri tungkol sa
paksang napili.
3. Hindi pa naisasagawa ngunit posibleng maisakatuparan.
May mga katanungang inilatag upang saliksikin na hindi matasa ng anumang metodolohiya dahil
sa abstrakto ang pagkakatanong. Ang anumang tanong sa pananaliksik na kailangang hanapan ng sagot
ay kailangang nalalakipan ng angkop na metodolohiya upang masagot.
4. Nagtataglay ng malinaw na layunin at kahalagahan.
 Ibig sabihin, hinde lamang basta-bastang tanong ang mga tanong sa pananaliksik. Sa pagbubuo
ng mga tanong kailangang malinaw na nakangkla ito sa layunin at kahalagahan ng bubuuing
pananaliksik.
Ano-ano ang Gamit ng Pananaliksik?
1. Isinasagawa ang pananaliksik upang tumuldas ng mga bagong kaalaman at impomasyon na
magiging kapaki-pakinabang sa mga tao. Isang halimbawa ang bagong lumabas na datos na
malaki ang tsansang maging malilimutin ang isang tao batay sa dalas ng kaniyang paggamit ng
smartphone at internet. Ayon sa pag-aaral ni Dr. Lee Hadlington may direktang kaugnayan ang
pagbababad sa internet at paggamit ng smaltphone sa unti-unting paghina ng isip at memoryang
isang tao
2. Maaaring gamitin ang pananaliksik upang bigyan ng bagong interpretasyon ang lumang
impomasyon. Maaaring sa paglipas ng panahon ay magkaroon ng panibagong imbensiyon na
may kaugnayan sa dating pananaliksik. Halimbawa, noonguna ay pinupuri ang pagkatuklas ng
paraan upang mapabuti ang produksiyon ng ilang uri ng pagkain sa pamamagitan ng genetically
modified organism o GMO. Ngunit ngayon, iniuugnay sa ilang sakit ang pagkonsumo ng mga
pagkaing sumailalim sa modipikasyon oGMO

Pananaliksik
Mga uri at dimensiyon ng pananaliksik

MGA LAYUNIN
o Natutukoy ang iba't ibang Illi ng pananaliksik.
o Nauunawaan ang mga dimension ng pananaliksik.
o Nasustlli ang ilang halimbawa ng pananaliksik sa Filipino batay sa layunin, gamit, metodo, at
etika sa pananaliksik.

IBA'T IBANG DIMENSIYON NG PANANALIKSIK

1. Ang pananaliksik ay naglalayong tumuklas ng mga bagong kaalaman at magpatunay ng mga
umiiral na kaalaman.
a. Ang pananaliksik na naglalayong tumuklas ng makabong kaalaman ay nagsasagawa ng
imbestigasyon at pagsusuri tungkol sa mga bagay o ideya na hindi pa ganap na nauunawaan o
hindi pasaklaw ng kaalaman.
b. Ang pananaliksik na naglalayong magpatunay ng mga umiiral na teorva ay batay sa mga
nakuhang datos.
2. Pananaliksik na naptaya o nagsusuma ng mga datos at pananaliksik na nag-uuri ng mga datos.
a. Ang pananaliksik na nagtataya o nagsusuma ng mga datos gumagamit ng numero o estadistika
upang masukat ang mga elemento. Isang halimbavva nito ang pagsasagawa ng sarbey sa mga
grupo ng mamamayan at ang mga gagawing batyan sa pagbubuo ng kongklusyon o
rekomendsyon.
b. Ang pananaliksik na nag-uuri nakabatay sa direkang obserbasyon o bunga ng mga panyam mula
sa iba't ibang batis. Ang pananaliksik na ito ay naglalarawan ng mga katangian ng paksang
sinasaliksik.

MGA URI NG PANANALIKSIK

1. Batay sa Pakay o Layon
A. Batayang Pananaliksik (Basic Research)
 Umiinog ito sa pagiging mausisa ng mananaliksik. Maaaring ito ay tungkol sa isang konsepto o
kaisipan, isang penomenong di maunawaan o isang suliraning nararanasan sa lipunan, sa kapaligiran.
Maaaring magkaroon ng kasagutan o kapaliwanagan kapag natapos ang pananaliksik.
Halimbawa:
• May posibilidad bang magalugad ng tao ang kalawakan ng buwan?
• Bakit nagiging tiwali ang mga positibo?
• Paano nalulutas ang lumalalang kahirapan?
B. Praktikal na Pananaliksik (Applied Research)
Umiinog ito sa layuning mabigyang kalutasan ang isang praktikal na problema sa lipunan. Malaki
ang maitutulong nito sa sangkatauhan.
Halimbawa:
• Paano matutulunganng pamahalaan ang mga batang lansangan?
• Paano maiiwasan ang mga suliraning kaugnay ng MRT/LRT?

B. BATAY SA PROSESO
1. Palarawang Pananaliksik (Descriptive Research)
Naglalarawan ito ng pangyayari, diskurso, o penomenon ayon sa pananaw at karanasan ng
kalahok sa pananaliksik.
Halimbawa:
• Ang Paglala ng Korapsiyon sa Pamahalaan.
• Ang Pagtatrabaho ng mga Pilipina sa Ibang Bansa
• Ang Lumalang Karahasan sa Lipunan
2. Pagalugad na Pananaliksik (Exploratory Research)
Ito ay pag-uusisa, paggagalugad, at pagtuklas sa isang phenomenon o ideya.
Halimbawa:
• Paraan ng Pagpili ng Iboboto ng mga Kabataan.
• Paraan ng Pakikiangkop ng mga Migranteng Pinoy sa mga kasamang Dayuhang Manggagawa.
• Pakikipaglaban ng mga Babaeng Biktima ng Pang-aabuso sa Pagawaan.
3. Pagpapaliwanag na Pananaliksik (Explanatory Research)
Nagpapaliwanag o nagsusuri sa pinag-aaralan.
Halimbawa:
• Epekto ng Computer Games sa Pag-uugali, Pag-iisip at Kalusugan ng Estudyante.
• Relasyon ng Kakayahang Ekonomikal sa Espilitwal na Papapahalaga ng mga Kabataan
4. Eksperimental na Pananaliksik (Experimental Research)
Nagpapaliwanag ito sa kahihinatnan, sanhi, at bunga batay sa salik o baryabol na ginamit na
disenyo ng pananaliksik.
Halimbawa:
• Mga Salik na Nakaaapekto sa Pagiging Masayahinng Pre-Schooler.
• Pinakamainam na Gwain Sa Pagtuturo ng Wika.
• Kabisaan ng Modyul bilang Alternatibong Kagamitan sa Pagtuturo at Pagkatuto sa Pagbasa.
5. Pahusga ng Pananaliksik (Evaluation Research)
Tinataya kung ang pananaliksik, proyekto, o programa ay naisagawa nang matagumpay.
Matutukoy ito batay sa resulta kung itutuloy pa o hinde na ang proyekto o programa.
Halimbawa:
• Ebalwasyon ng Pagtuturo ng A.P sa Aurora Elementary School.
• Ebalwasyon ng Programa sa Pagbasa sa Araullo High School.
C. BATAY SA SAKLAW NA MGA LARANGAN
1. Disiplinaring Pananaliksik
Ito ay tuon sa isang larangan o espesyalisasyon ng mga mananaliksik.
Halimbawa:
• Ang mga Babaeng mandirigma noong Panahon ng Espanyol.
• An Umuusbon na Gramatika sa Kasaluku an.

2. Multidisiplinaring Pananaliksik
Higit sa isang mananaliksik ang kabilang at sila ay mula sa iba't ibang larangan na ang pag-
aaralan ay isang paksa.
Halimbawa:
• Ang Pamumuno ni P-Noy (mula sa pananaw ng ekonomista, edukador, sociologist o sosyologo,
psychologist o sikologo)
• Ang Politika sa Pilipinas (mula sa pananawng sociologist o sosyologo, edukador, psychologist o
sikologo)

3. Interdisiplinaring Pananaliksik
Ginagawa ito kung ang mananaliksik ay may kaligiran (background) sa dalawa o higit pang
larangan
Halimbawa
• Ang mga Makabayang Awitin (pag-aaralan ng may background sa edukasyon at musika)
• Ang mga Tulang Panlipunan (Pag-aralan ng may background sa edukasyon, panitikan, araling
panlipunan)

4. Transdisiplinaring Pananaliksik
Pag-aaralan ng mananaliksik ang paksang lmcli kabilang sa larangang pinagkadalubhasaan.
Halimbawa:
• Ang Therapy ng Musika (pag-aralan ng clinical psychologist habang pinag-aaralan niya ang mga
musika at epekto nito sa may sakit na mang-aawit)

PAGTATAYA
• Panuto: Magsaliksik ng iba't ibang kahulugan ng pananaliksik sa iba't ibang aklat, dyornal at
internet. Mula rito, bumuo ng sariling kahulugan ng pananaliksik na mang-aangkin ng sariling
ideya o konsepto.
Halimbawa:
Ang pananaliksik ya isang sistematikong proseso at obhektibong paghuhubad at pagbibis ng
lurnang ideolohiya tungo sa bagong pananaw na magpapabago sa kulturang Pilipino.
(Gime, 2016)
TAKDANG ARALIN
Saliksikin ang mga sumusunod:
• Etika at Kasangkapan ng Pananaliksik.

Etika ng Pananaliksik

Malaki ang responsibilidad ng isang mananaliksik. Dapat siyang maging maingat sa bawat
hakbang ng pananaliksik, sapagkat mayroon itong etika na dapat niyang isaalang-alang. Ang
etika ng pananaliksik ay gabay sa tamang pagsasagawa ng pag-aaral. Ayon kina Constantino at
Zafra, ang mga panuntunan sa pananaliksik ay ang sumusunod:

• Kilalanin ang ginamit na mga ideya.

• Huwag kumuha ng datos kung hindi pinayagan o walang permiso.
• Iwasang gumawa ng mga personal na obserbasyon.
• Huwag mag-short-cut.
• Huwag mandaya.

Ang Plagiarism
Ang plagiarism ay pangongopya ng gawa ng iba nang walang pagkilala sa kung sino ang naunang nagsabi
nito. Ayon kina Constantino at Zafra, ang ilan sa mga anyo ng plagiarism ay ang sumusunod:
Tahasang pag-angkin sa gawa ng iba.
Pagkopya sa ilang bahagi ng akda nang may kaunting pagbabago sa ayos ng pangungusap at hindi
kinilala ang awtor.
Pag-aangkin at/o paggagaya sa pamagat ng iba.
Samantala, ayon naman kina Bernales et.al, mayroong mga karampatang parusa ang nagsagawa ng
plagiarism, ito ay ang sumusunod:
Bagsak ang grado.
Pagpapatalsik sa estudyante mula sa paaralan.
Tanggalan ng digri kahit matagal nang nakapagtapos.
Sentensiyahan ng multa at ilang taong pagkabilanggo.
 Kasangkapan sa pananaliksik
1: BIBLIYOTEKA (AKLATAN)
Ang bibliyoteka ay ang kasanayan kung saan gumagamit ang mananaliksik ng silid- aklatan nang
mag-isa. Alam niya kung saan at kung paano hanapin ang mga impormasyon tungkol sa kaniyang paksa
gayundin ang mga sanggunian o references na makatutulong sa kaniyang pananaliksik.

2. ESTRADISTIKA O STATISTICS
 Ang estadistika ay isang matematikal na kompyUtasyon na ginagamitan ng lohlka.
 Nagbibigay ito ng numerical katotohanan tungkol sa buhay at isinasalin ito sa mas
makahulugang mga pahayag o statements.
 Halimbawa nito ang mean, median, mode, average, Pearson's r. at iba pa.
 Ginagamit ang estadistika sa pagsukat ng mga kwantitatibong presentasyon ng mga datos para
sa makabuluhang interpretasyon.

3. WIKA.
 Ang wika ay ang midyum na ginagamit sa pananaliksik. Sa kasangkapang ito, nangangailangan na
magsanay ang mananaliksik sa pagsulat ng iba't ibang bahagi ng pananakksik
 Nakapaloob din dito ang tamang kohirens (coherence) at kohesyon, pagbiblgay diin sa paksa,
kasanayan sa ponnat, estilo ng pananaliksik at organisasyonng mga terminong teknikal at
layman.
 Ang kasanayan sa paggamit ng wika ay kailangan dahil ang mga pananaliksik ang humuhubog sa
porrnal na presentasyon at interpretasyon ng mga konsepto.

4. KOMPYUTER.
 Ang kompyuter ay isang elaborado, kompleks, at elektronikong instrument na ang pangunahing
katangian ay ang magsagawa ng mga operasyon sa mataas na antas ng katumpakan at
pleksibilidad.
 Ang paggamit ng kompyuter ay ang altematibong paraan sa kombensyonal na pagsusulat garnit
ang lapis o bolpen at papel.
 Etika sa Pananaliksilik
Ang isang pananaliksik, tulad ng ibang makahulugang mga pagsulat, ay nangangailangan ng personal na
proseso ng paggalugad o paghahanap. Sa pananaliksik, haharapin ang pagkokontrol sa mga
impormasyon na nais gamitin. Inaasahan na maingat na pinag-aralan ang mga pinaghanguan o sources
at ang mga pinakamahalaga at makapagkakatiwalaang literature lamang ang gagamitin ng isang
mananaliksik. Narito ang mga etika na dapat tandaan sa pananaliksik.
 
1. Iwasan ang pamamalahiyo o plagiyarismo.
 Sa etikang ito, inaasahan na tutukuyin ang mga pinaghanguan o soumes ng mga ideya o pahayag
na ginamit sa pananaliksik. Upang maiwasan ang plagiyarismo, sundin ang mga sumusunod na
hakbang.

a. Bigyang halaga ang ideya ng isang nagsulat sa pamamagitan ng pagbanggit sa pangalan ng may-akda,
petsa at pahina kung kalian at saan ito nalimbag. Siguraduhin na ang mga binanggit na pangalan ng
iskolar ay makikita sa talababa o footnote o kaya naman sa talasanggunian o bibligrapiya.

b. Mag bigay ng panibagong pagkilala o citation sa mga karagdagang impormasyon mula sa dating
kinilalang hanguan.

c. Sa pagbubuo o paraphrasing, alalahanin na gumamit ng mga panipi (””) sa mga salita o parirala na
diretang kinuha sa pinaghanguan.
PANIPI
Halimbawa:
1. Anang kapitana, "Magtulungan tayo sa pagpapatupad ng kalinisan sa paligid."

d. Kilalanin lahat ang mga hiniram na ideya maliban na lamang kung ang impormasyon ay isang
pangkalahatang kaalaman.

2. Ipaalam sa mga kalahok ang mga posibleng positibo o negatibong epekto ng pananaliksik.
 Sa etikang ito, hihingin ng mananaliksik ang permiso ng mga kalahok o respondents sa pag-aaral.

3. Gumamit lamang ng sampol sa pag-aaral.

Sa etikang ito, ang mananaliksik ay gagamit ng sampol ng populasyon para sa representa buong pangkat.

4. Iwasan ang magtahi o baguhin ang pananaliksik o ibang pananaliksik

 Sa etikang ito, ang mananaliksik ay babase sa nilalaman at kinalabasan ng kaniyang pag-aaral at
pag-aaral na pinaghanguan. liwasan ng mananaliksik na dalhin sa kaniyang pag-aaral ang
pagiging o ang kaniyang sariling opinion tungkol sa isinasagawang pag-aaral.

5. IWASAN NA MAGLABAS NG MGA ESPESIPIKONG IMPORMASYON.

Sa etikang ito, iiwasan ng mananaliksik na maglabas ng isa- isang sagot mg mga kalahok sa pag-
aaral lalo na kung ito ay makaaapekto sa kanilang pagkatao o pamumuhay.
 6. Ipaliwanag ang isinasagawang pananaliksik.
Sa etikan ito, sisikapin ng mananaliksik na ipaliwanag ang nilalaman, proseso, at layunin ng sarbey,
interbyu, o anumang uri ng instrumentong gagamitin sa pananaliksik sa mga kalahok.

Pagtataya
 Basahin ang teksto. Alamin ang naging sanhi at bunga ng plagiyarismo sa propesyonal na
pagkatao ng taong tampok sa teksto,
 Tunay na nagkasala sa kasong plagiarism
Aksiyon NGAYON ni Al G. Pedroche (Pilipino Star Ngayon)
Updated November 22, 2012 — 12:00 am

Takdang aralin
Saliksikin ang.
• Mga Kasangkapan sa Pananaliksik

RESPONDETE = TUMUTUKOY KUNG PAANO AT ILAN SILANG PINILI. PARAAN NG PANGANGALAP NG

DATOS AT INILALARAWAN NITO KUNG ANONG STATISTICAL NA PARAAN ANG GINAMIT UPANG ANG
MGA NUMERIKAL NA DATOS AY MAILARAWAN

DISENYO NG PANANALIKSIK = ITO AY INII_ALARAWAN KUNG ANONG URI NG PANANALIKSIK ANG

KASALUKUYANG PINAG-AARALAN

INSTRUMENTO NG PANANALIKSIK = INILALARAWAN DITO ANG PARAAN NG PANANALIKSIK SA

PANGANGALAP NG MGA DATOS AT IMPO
 Layunin sa Pananaliksik
MGA LAYUNIN
a. Natutukoy ang proseso ng pananaliksik.
b. Nauunawaan ang layunin ng pananaliksik.
c. Naiisa-isa ang mga pa raan at tamang proseso ng pagsulat ng isang pananaliksik sa Filipino batay sa
layunin, gamit, metodo, at etika ng pananaliksik.

1. Magbigay ng kasiyahan ang kuryosidad ng tao

2. Mabigyan ng kasagutan ang mga tiyak na katanungan
3. MaIutas ang isang partikular na isyu o kontrober siya
4. Makadiskubre ng mga bagong kaalaman
5. Maging solusyon ito sa suliranin
6. Mapaunlad ang sariling kamalayan sa paligid
7. Mabatid ang lawak ng kaalaman sa isang partikular na bagay

KALIKASAN AT LAYUNIN NG PANANALIKSIK

• Mabigyan ng kasiyahan ang kuryosidadng tao
• Mabigyan ng kasagutan ang mga tiyak na katanungan
• Malutas ang isang paltikular na isyu o kontrobersiya
• Makadiskubre ng mga bagong kaalaman
• Maging solusyonito sa suliranin
• Mapaunlad ang sariling kamalayan sa paligid
• Mabatid ang lawak ng kaalaman sa isang partikular na bagay

PRESESO NG PANANALIKSIK
HAKBANG 1: TUKUYIN AT IDEBELOP ANG PAKSA.
1. Pumili ng paksa na nakapaloob sa parametro o setting na alam mo. Nararapat pumili ng
problema o paksa na nakapaloob sa kinabibilangang public sphere
2. Matapos makapili ng paksa, isipin kung ito ay nakapaloob sa iyong interes. Ang pananaliksik at
pagsulat nito ay mas mabibigyang-halaga kung ito ay nasa pokus ng iyong atensiyon.
3. Pumili ng Isang paksa na kayang panghawakan ayon sa dami ng impormasyon. Magresearch o
mananaliksik para matukoy ang mga kakailanganing literatura sa pag-aaral. Kung nakikitang may
karamihan ang impormasyon na magagarnit sa iyong pag- aaral, gatvmg mas espesiptko ang
paksangnais pag-aralan
4. Bumuong isang paksa mula sa sariling ideya. Gawing batayan ang mga napapanahong isyu na
napapanood sa telebisyon, mga nalilinig sa radyo, Kinakaharap na problema sa tahanan at
paaralan, at iba pang kaugnay na paksa.
5. Upang maayos na maihanay ang mga ideya, gumamit ng isang balangkas o outline kaugnay sa
iyong pananaliksik. Ang bubuuing balangkas ay maaaring papaksa (topic outline),
papangungusap (sentence outline) at patalata (paragraph outline)

HAKBANG 2: MAGSAGAWA NG PRELIMINARYONG PAGHAHANAPNG MGA IMPORMASYON GAMIT ANG

MGA MATERIAL.
 Bago magsimula ng pananaliksik na nais gawin, magsagawa ng preliminaryong pagsasaliksik
tungkol sa napiling paksa.
  Alamin kung may sapat na imponnasyon ito ayon sa iyong pangangailangan at kung paano ito
ilalapat sa konteksto ng iyong pananaliksik.
 Hanapin ang mga susing salita o keywc»ds na akmang mga pamagat tulad ng pagsi-search nito
sa isang electronic database tulad ng Online Public Access Catalog (OPAC).
 Nakapaloob dito ang iba't ibang pamagat mula sa sanggunian tulad ng mga aklat, peryodikal,
ensayklopedya, tesis at disertasyon.

HAKBANG 3.
SURIIN ANG MGANAKALAP NA MATERIAL
 Sa hakbang na ito, alamin kung ang mga nakalap na material ay may kredibilidad, totoo at
talagang maaaring gamitin sa pagsusulat ng iyong pag-aaral.
 Ang isang uri ng material na nangangailangan ng pagsusuri ay ang mga elektronikong literature
tulad ng mga impormasyon na nagmula sa internet.

HAKBANG 4. MAGTALA NG MGA IMP0RMASYON AT SANGGUNIAN.

 Hanapin ang mga sanggunian na ginamit at isulat ang mga imporrnasyon na makatutulong
saiyong pananaliksik.
 Siguraduhin na ang mga dokumento ay nakasulat sa isang papel o index card kasama ang
pangalan ng awtor, pamagat, naglimhag, URL, pahina. at iba pang Impormasyon ba na
magagamit sa pagbubuo ng talasanggunian ng paggawa ng rough draft o burador.
 Ang burador na ito ay gagamitin para pagtagni-tagniin at pagsama-samahin ang mga
impormasyon sa iyong binubuong papel.
 Sa pagsulat ng iyong papel, bigyan-halaga ang pinagkukunan ng impormasyon sa pamamagitan
ng pagsulat ng estilong nais sundin tulad ng APA o MLA na estilo.

HAKDANG 5: ISULAT ANG PANANALISIK

Sa hakbang na ito, isulat ang pananaliksik nan ais bubuin. Sa pagbuo ng iyong pananaliksik, tingnan ang
coherence at kohesyon ng mga salita sa pangungusap. Suriin din ang nilalaman ng mga dokumentong
inilatag kasama ang mga maling ispeling, grammar at bantas. Sikapin na magsagawa ng muling
pagbubuo ng ideya sa mga nakalap na impormasyon tungo sa iyong pananaliksik.

Sa pagsulat ng pananaliksik, maaaring itanong ang mga sumusunod sa iyong pagsusulat.

1. Magkakaugnay ba ang aking mga pangungusap?

2. May maayos na paglalahad ba ng ideya o nilalaman ang aking pananaliksi
3. Wala bang mali sa bantas, ispeling at iba pang teknikal na aspekto ng aking papel?
4. Madali ba itong maunawaan ng aking mambabasa?
5. Natatangi ba ang pag-aaral na isinagawa ko?

PAGTATAYA
Panuto: Sagutan ang mga surnusu-nod na mga tanong.
1. Bakit mahalaga na maisulat nang tama ang proseso ng pananaliksik?
2. Ano ang kaugnayan ng pagsulat ng pananaliksik sa mambabasa nito?
3. Bakit mahalaga na magkamon ng sariling paninindigan o istand ang mananaliksik sa kaniyang
pag-aaral?
4. Ano ang balangkas? Baht mahalaga ang isang balangkas sa pananaliksik?
 5. Sa iyong palagay, ang maayos na prosesong pananaliksik ba ay nangangahulugan na
matagumpay ang pag-aaral? Ipaliwanag
TAKDANG ARALIN SA PAGBASA
Saliksikin:
• Mga Disenyo ng Pananaliksik

1. KWANTITATIBO
o Tumutukoy sa sistematiko at emperikal na imbestigasyon ng iba’t ibang paksa.
2. KWALITATIBO
o Kinapalooban ng mga uri ng pagsiyasat na ang layunin ay malalimang unawain ang
paguugali at ugnayan ng mga tao
C. DESKRIPTIBO
o Pinag-aaralan sa mga paa larawan ng pananaliksik ang kasalukuyang ginagwa,
pamantayan, at kalagayan.
D. ACTION RESEARCH
o Inilalarawan at tina-tansa ng isang mananaliksik ang isang tiyak na kalagayan
pamamaraan modelo polisiya at iba pa sa layuning palitan ito ng mas epektibong
pamamaran.
E. HISTORIKAL
o Gumagamit ito ng iba’t-ibang pamamaraan ng pangangalap ng datos upang makabuo ng
mga konklusyon hinggil sa nakaraan.
F. CASE STUDY
o Naglalayon itong malalim ang unawain ang isang particular na kaso magbigay ng
pangkalahatang konklusyon sa iba’t ibang paksa ng pag-aaral.
G. KOMPARATIBO
o Naglalayong mag inihahanay sa deskroiptibong ang uri ng pananaliksik ang disenyo ng
normative dahil naglalayon itong maglarawan ng anumang paksa.
H. NORMATIVE STUDY
o Madalas itong inihahanay sa deskriptibong ang uri ng pananaliksik ang disenyo ng
normative dahil naglalayon iytong maglarawan ng anumang paksa.
I. ETNOGRAPIKONG PAG AARAL
o Ito ay isang uri ng pananaliksik sa agham panlipunan na ang iibestiga sa kaugalian
pamumuhay at iba pang gawi ng isang komunidad sa pamamagitan ng pakikisalamuha
rito.
J. EKSPLORATORI
o Isinasagawa ang disenyong eksploratori kung walaang gaanong pag-aaral na
naisasagawa tungkol sa isang paksa o suliranin.
PETA 1 Chapter 1-3 translate lang okay nayun [PAGBASA]
GROUP WORK
DEADLINE: NOVEMBER 27

PETA 2 PINAGAWA KO NOONG TEKTONG PERSYWEYSIB NANGHIHIKAYAT SA MAMBABASA

GAGAWA NANG COMERSYAL VIDEO!!! MAGIINDORSE NG PRODUCT
MINIMUIN OF 1 MINUTE
MAXIMUM OF 3 MINITES
INDIVIDUAL!!!
SA GC IPAPASA!
DEADLINE: NOVEMBER 28

PAGTATAYA
1. Ano ang disenyo ng pananaliksik?
2. Bakit mahalaga ang disenyo ng pananaliksik sa a pagbuo ng makabuluhang pananaliksik?
3. Nakatutulong ba ang disenyo sa isang pananaliksik? Ipaliwanag.
4. Ano ang pakakaiba ng kwalitatibo sa kwantitatibong paraan ng pananaliksik? Ipaliwang.
Kwantiteytib o Kwaliteytib. Nakalahad sa kwantiteytib na pamamaraan ang mga datos kapag ito
ay gumagamit ng estadistika (statistics) tulad ng porsiyento, tsart, ta iba pang uri ng
distribusyong numerikal. Nasa kwaliteytib na pamamaraan naman kapag ito ay naglalahad o
nagsasalaysay ng kalikasan ng isang sitwasyon o pangyayari gamit ang pandama o senses.
MGA LAYUNIN
a. Natutukoy ang gagamiting disenyo sa pananaliksik.
b. Nauunawaan ang kwantitatibong pananaliksik.
c. Nakasasagot sa mga tanong na patungkol sa disenyo ng pananaliksik.

Kwantitatibong Pananaliksik
Nakapaloob sa disenyong ito ang kompleks na eksperimento na may maraming baryabol at lunas.
Inilalarawan din na estruktural ang disenyong ito dahil laging ginagamitan ng estadistika at pagsukat.
Halimbawa ng kwantitatibong pananaliksik ay ang sumusunod na mga estratehiya.

A. Sarbey na pananalisik.
Ayon kay Babbie (1990), ang estratehiyang ito ay nakatuon sa kwalitatibo o deskriptibong bilang ng
atityud, opinion, at kalakaran ng isang populasyon sa pamamagitan ng pag-aaral ng sampol ng nasabing
pangkat.
Nakapaloob dito ang kross seksiyonal at matagalan o longhitudinal na pag-aaaral gamit ang mga
talatanungan o estrukturadong interbyu sa pangangalap ng datos na may intensiyong mag- generalize
ng sampol sa isang populsayon.

B. Eksperimental na pananaliksik.
Ayon kay Keppel (1991), ito ay tumutukoy sa espesipikong treatment na nakaiimpluwensiya sa
kinalabasan.
Ang bigat o impact ng pananaliksik na ito ay tinataya sa pamamagitan ng pagbibigay ng espesipikong
lunas o treatment sa isang pangkat salungat sa ibang pangkat na walang lunas o treatment.
Isang halimbawa ng eksperimentong ito ay ang tunay na eksperimento o true experiment na gumamit
ng di-ramdom na mga disenyo. Kasama rin dito ang quasi at single-subject na disenyo.
JHON KENETH NAMIAS
GRADE 12 ICT-2

TAKDANG ARALIN SA PAGBASA

1. RASYUNAL - ITO ANC BAHAGING NAGSASAAD NC KASAYSAYAN O DAHILAN KUNG BAKIT
NAPILING TALAKAYIN ANG ISANG PAKSA.
2. LAYUNIN - DITO NA MABABASA ANG HANGARIN O TUNGUHIN NG PANANALIKSIK BATAY SA
PAKSA.
3. METODOLOHIYA - INA LAI-AHAD ANG PAMAMARAANG GAGAMITIN NG MANANALIKSIK SA
PANGANGALAP NG DATOS GAYUNDIN ANG PARAANG GAGAMITIN SA PAGSUSURI NIYA SA
KANYANG MGA NAKALAP NA IMPORMASYON.
4. INAASAHANG RESULTA - INILALAHAD DITO ANG INAASAHANG KALALABASAN O MAGIGING
RESULTA NG PANANALIKSIK O PAG-AARAL.
JHON KENETH RYAN B. NAMIAS

ICT - 2

Iguhit ang inaasam mong tahana sa kahon sa ibaba at ipaliiwanag ang bawat detalye nito

Panuto: Sagutan ang mga sumusunod na tanong:

1. Paano mo ilalarawan ang ideyang tahanan mo?

 Gusto ko ng napakasimpleng bahay, gusto ko ng magandang bahay, ngunit wala akong sapat na
kaalaman para gawin ito.
2. Ano ang mga bahagi ng tahanan ang nais mong buuing?
 Nasa itaas ito ng aking bahay, ngunit wala akong sapat na kakayahan upang gawin ito. Gusto ko
yung second floor kasi maganda yung view sa second floor.
3. Paano mo iuugnay ang tahanang ito sa pagbuo ng isang pananaliksik?
 Parehong ang base ng pananaliksik at ang pagguhit ng bahay ay nangangailangan ng disenyo at
kaalaman para sa layuning iyon.
4. Mahalaga ba na may kongkretong bahagi ang isang pananaliksik? Bakit?
 Oo. Kung hindi tiyak ang pananaliksik, magkakaroon ng iregular at magulong gawain na dapat
makatulong sa pagsuporta sa pananaliksik.
DISENYO NG PANANALIKSIK
KWALITATIBO AT HALONG PARAAN (MIXED ANTHOD)

MGA LAYUNIN
1. Nalalalaman ang iba'tibang disenyo ng pananaliksik.
2. Natutukoy ang gagamiting disenyo sa pananaliksik.
3. Naiisa-isa ang mga paraan at tamang proseso ng pagsulat ng isang pananaliksik sa filipino batay
sa layunin, gamit, metodo, at etika ng pananaliksik.

Kwanlitatibong Pananaliksik
 Nakapaloob sa disenyong ito ang paglalarawan sa mga phenomena at Mga pilosipiya gamit ang
mga pandama sa ating katawan.
 Nangangangailangan ito ng isang masusing obserbasyon na labas sa sariling opinion at
nakahalaw sa pinaniniwalaang konsepto o pananaw hinggil sa pag-aaral.
 llang halimbawa ng malitatibong pananaliksik ay ang mga sumusunod na estratehiya.

a. Etnograpiya (Ethnography)
 Ito ay isang estratehiya ng pangangalap ng datos kung saan ang mananaliksik ay maninirahan sa
natural na setting o lunan na may kaugnayan sa kaniyang pananaliksik sa loob ng mahabang
panahon.
 Sa etnograpiya, isinasagawa ang pangongolekta ng datos sa pamamagitan ng obserbasyon at
interbyu.
 Ang proseso ng pananaliksik na ito ay flexible at tipikal na umiikot ang konteksto sa tugon ng
mga nakasalamuha sa lunan o setting.
b. Grounded Theory
 Ito ay isang estratehiya ng pagtatanong kung saan ang mananaliksik ay humahalaw ng
pangkalahatan at abstrak na teorya ng isang proseso, aksiyon, o interaksiyon, salig sa pananaw
ng mga kalahok.
 Kasama sa prosesong ito ang maramihang pangangalap ng datos pagpipino o pagsasala sa mga
ito, at pag-uugnay sa mga kategorya ng impormasyong nakalap.
 Ang dalawang batayang katangian ng disenyong ito ay ang patuloy na paghahambing sa datos sa
papausbong na mga kategorya at theoretical sampling ng iba't ibang pangkat para sa mas
malawak na pagtingin sa magkatulad at magkaibang impormasyon.
c. Case Study
 Ito ay isang estratehiya ng pagtatanong kung saanangmananaliksik ay naggagalugad ukol sa
programa, pangyayari, gawain o proseso ng isa o maraming indibidwal.
 Ang di-senyong ito ay nakapaloob sa mas malaking oras at gawain kung saan ang pangongolekta
ng impormasyon ay saloob ng istriktong oras.
4. Penomolohikal na pananaliksik
 Isa itong estratehiya ng pagtatanong kung saan tutukuyin ng mananaliksik ang kalahagahan ng
karanasan ng tao tungkol sa mga phenomena na inilalarawan ng mga kalahok
 Ang pag-unawa sa buhay na karanasan ay isang marka ng penomolohikal sa isang pilosopiya,
gayundin sa metodo, at ang pamamaraan ay nakabatay sa maliit na bilang ng mga asignatura sa
pamamagitan ng malawak at mahabang pakikisalamuha sa paglinang ng mga patern at relasyon
sa kahulugan.
 5. Naratibong pananaliksik
 Isa itong estratehiya ng pagtatanong kung saan pinag-aaralan ng mananaliksik ang karanasan ng
bawat kalahok sa pamamagitan ng pagkukuwento ng kanilang buhay.
 Ang mga impormasyong ito ay karaniwang inilalahad muli ng mananaliksik ayon sa
pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari o sa naratibong pamamaraan.
 Sa huli nito, inuugnay ang pananaw ng kalahok at ng mananaliksik sa isang kolaboratibong
naratibo.

Halong Paraan (Mixed Method)

 Sa disenyong ito nakapaloob ang pinagsamang at Kwantitabong pamamaraan sa pananaliksik.
 Sa makabagong pananaliksik, mas karaniwang ginagamit ang disenyong ito upang maging mas
malawak ang pagsagot sa mga taong tungkol sa pag-aaral.
 Naipakikita rin ang iba't ibang estratehiya na maaring gamitin sa pinaghalong pamamaraan.

a. Sekwensyal na pinahalong pamamaraan.

 Ito ay isang estratehiya kung saan palalawigin ng mananaliksik ang kinalabasan ng isang
pamamaraan sa isa pa.
 Nagsimula ito sa kwalitatibong interbyu para sa pagpapalawak ng impormasyon at susundan ito
ng kwantitatibong pamamaraan gamit ang sarbey na pananaliksik
 Maaari ding magsimula sa kwantitatibong paraan sa pamamagitan ng pagte-test o pagsubok sa
teorya o konsepto saka susundan ng kwalitatibong pamamaraan sa pamamagitan ng
detalyadong eksplorasyon sa mga natatanging kaso ng indibidwal o kalahok.

Dayagram ng Sekwensyal na Pinaghalong Pamamaraan

b. Sabayang halong paraan

 Pamamaraan ito kung saan pinagtagpo ng mananaliksik ang kwalitatibong datos upang upang
makapagbigay ng komprehensibong analisis sa problema ng pananaliksik.
  Ang mananaliksik ay nangongolekta ng iba't ibang uri ng datos at iuugnay nito ang impormasyon
sa pangkalahatang interpretasyon ng resulta.
 Maaari ding iugnay ng mananaliksik ang mga maliliit na datos sa mas malaking koleksyon ng
datos upang masuri nang maigi at nang masagot ang iba't ibang uri ng mga tanong.
 Ang paraang kwalitatibo ay tumutugon sa proseso habang ang kwantitatibo naman ay nasa
produkto o kalalabasan.

Dayagram ng Sabyang halong pamamraan

c. Tranpormatibong-halong paraan.
 Ang mananaliksik ay gumagamit ng isang lente ng teorya o oryentasyon sa pag-aral ng kasarian,
uri at pangkat bilang balantok na perspektiba (overaching perspective) ng disenyo na
naglalaman ng kwantitatibo at kwalitatibong datos.
 Ang lenteng ito ay balangkas ng paksang nais pag-aralan, pamamaraan ng pangongolekta ng
datos at resulta, o pinagbago sa hinuha ng pag-aaral.
 sa mga lenteng ito nakapaloob ang sekwensyal at sabayang-halong p

Disenyo ng Transpormatibog halong Pamamaraan

TAKDANG ARALIN
Saliksikin ang: Kalikasan ng Presentasyon sa Pananaliksik.
1. Tekstwal na Presentasyon ay gumagamit ng mga patalatang pahayag upang ilarawan ang mga
datos.
2. Tabular na Presentasyon sa presentasyong ito, ang mga magkakaugnay na datos ay inaayos
nang sistematiko sa isang talahayanan.
3. Grapikal na Presentasyon isang biswal na presentasyong kumakatawan sa kwantiteytib na
baryasyon o pagbabago ng mga baryabol, o kwantiteytib na komparison ng pagbabago ng isang
baryabol sa iba pang baryabol o mga baryabol sa anyong palarawan o diagramatic. Halimbawa;
linyang grap, bilog na grap o bar grap.
 KONSEPTO NG PANANALIKSIK
MGA LAYUNIN
a. Natutukoy ang iba't ibang bahagi ng konseptong pananaliksik.
b. Napapahalagahan ang iba't ibang bahagi ng pananaliksik.
c. Nagagamit ang mga katwirang Iohikal at ugnayan ng mga ideya sa pagsulat ng isang pananaliksik.

4. Kaugnay na Pag-aaral at Literal

 Inilalahad sa bahaging ito ang nakalap na mga impormasyon tungkol sa problena sa
pananaliksik.
 Mahalaga ang mga pag-aaral at literatura sa paksa dahil ito ay magsisilbing suporta sa
problema na pinag-aaralan ayon sa konteksto.
 Bumuo rin ng sintesis (synthesis) sa huling bahagi ng kabuuan ng pag-aaral at
literaturasumasagot sa ugnayan nito sa isinasagutang pag-aaral.
Halimbawa:
Sa perspektiba at pagpapakahulugan naman ng mga mananaliksik at mga iskolar, ang pamahiin
ay ang walang batayang paniniwala sa isang bagay o pangyayari na makaazvekto sa isa pang pangyayari
kahit wala silang relasyon sa isa't isa (Eliese 2008). Ayon naman kay Oblena (2008), ang pamahiin ay
isang gabay o batayau na sa tamang paggamit ay maaaring magbigay ng magandang kapalaran, lakas ng
loob o dagdag na paniniwala sa sarli. Para kay Brunvand (1998), manunulat ng The Study of American
Folklore, ang pamahiin ay paniniwala, kaugalian, pamamaraan at pagpapalagay na kadalasang may
kinalaman sa kalikasan ng mga sanhi at bunga.
Ayon kay Dr. Sonia M. Zaide (1999), manunulat ng "The Philippines: A Unique Nation,"
naimpluwensiyahan ng iba't ibang bansa at kultura ang ating mga pamahin. Ang ilang halimbawa nito ay
ang India, Tsina, at Peru Ang may pinakamalaking naging impluwensiya sa ating mga pamahiin at
paniniwala ay ang mga Espanyol. Isa rin sa mga bansang sumakop sa Pilipinas ang sinan a may malaking
ambag sa mga pamahiing pinaniniwalaan ngayon ng maraming Pilipino. Hindi lamang sa mundo ng
kalakalan at industtiya sila mayroong naiambag kundi sa pamahiin din. Kilala ito sa tawag na Feng Shui.
Ito ay isang sistemang dibinasyon kung saan pinaniniwalaang gumagam langit at lupa upang matulungan
ma abuti ang buhayng tao sa pagtanggap ng positibong

5. Metodolohiya o Pamamaraan
Inilalarawan sa bahaging ito kung ano at kung paan isinasagawa ang pag-aaral batay sa
disenyong ginamits sa pananaliksik.
Halimbawa.
 Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng isang deskriptibong pamamaraan. Ginamit ang nasabing
disenyo para ilarawan ang kalikasan ng Feng Shui sa kaugalianat parnurnuhay ng mga Pilipino.
Susundin din sa pag-aaral na ito ang mga surnusunod na hakbang:

1 Pananaliksik ng mga literatura at pag-aaral tungkol sa paksa. Sa hakbang na ito, nagsagawa ng

pagkuha ng kahulugan ng Feng Shui at mga dokumentong makatutulongsa mananaliksik.
2 Pagbuo ng konseptong paksa mula sa literatura. Sinikap ng mananaliksik na makabuo ng isang
paksang pag-aaralan tungkol sa pag-aaral. Mula rito, ginamit ang konseptong ito upang palalimin
ang kaisipan sa kalalabasan ng pananaliksik.
3 Pagsasagawa ng interbyu at sarbey hinggil sa pag-aaral. Nagsagawa ng interbyu ang
mananaliksik sa mga piling kalahok o participants ng pag-aaral gamit ang simpleng mga handang
tanong tungkol sa paksa.
 4 Pangangalap at paglalahad ng datos mula sa pag-aaral. Sa hakbang na ito inilarawan ng
mananaliksik ang datos na nakalap sa pag-aaral.
5 Paglalahad ng resulta, kongklusyon at rekomendasyon. Mula sa kinalabasan ng mga pag-aaral,
nakabuo ng kongklusyon at rekomendasyon ang mananaliksik tungkol sa pag-aaral.

6. RESULTA NG PAGTALAKAY
 Sa bahaging ito nakapaloob ang kinalabasan ng mga datos na ibinigay sa mga kalahok.
 Magmumula ito sapagsagot ng layunin o suliranin ng pag-aaral.
 Maaaring ipakita ito sa pamamagitan ng mga deskriptibong paglalahad, tsart, pie graph, bar
graph, at iba pang grapikong representasyon para mas mailahad ang resulta
 Matapos ilahad ang resulta, inaasahan na ang mananaliksik ay magbibigay n kaniyang analisis
mula sa natatanging obserbasyon mngkol sap ag-aaral.
Halimbawa:

Mula sa ipinakita ng tsart sa itaas, masasabi na walumpung porsiyento (80%) ng mga kalahok ang
nagsabi na may malaking impluwesiya ang Feng Shui sa posisyon ng kanilang gamit sa tahanan:
labinlimang porsiyento (15%) naman sa kanilang pagpapatayo ng bahay, at hmang porsiyento (5%) sa
kanilang pananamit at palamuti. Lumalabas na ang lakas ng impluwesiya ng Feng Shui ay higit na
nakikita sa pantahanang salik sa pampersonal.

7. KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
 Isinasaad dito ang natutunan at napatunayang konsepto sa pananaliksik.
 Sinasagot sa bahaging ito ang “nais iwang mensahe” at “pangunahing natupad” sa pananaliksik.
 Nakapaloob din ang mga tanong o pahayag para sa susunod nap ag-aaral.
HALIMBAWA:
Mula sa kinalabasan ng pag-aaral, masasabing may malaking epekto ang Feng Shui sa kaisipan at gawi ng
mga Pilipino sa kasalukuyan. Kung kaya't isang rekomendasyon sa papel na ito na magsagawa pa ng pag-
aaral mngkol sa implikasyon at epekto ng Feng Shui sa mas espesipikong aspekto tulad ng arkitektura sa
pagbuo ng bahay.

8. BIBLIYOGRAPIYA O TALASANGGUNIAN
 Nakasulat ang mga ginagamit na aklat, dyornal, website, tesis, disertasyon, peryodiko at iba
pang bagay na nakatulong sa pagsulat ng pananaliksik.

9.BUOD O LAGOM
 Makikita sa buod ang maikling pagpapakilala ng pag-aaral
 Matatagpuan dito ang layunin o suliranin, kongklusyon, at rekomendasyon ng pag-aaral.
 Nakasaad dito ang metodolohiya o pamamaraang ginamit sa pag-aaral.
 Sa pagsulat nito, inaasahang
(1) mapapaikli ang diwa na taglay ng iyong papel subalit naroon ang kabuuan nito at
(2) maisulat mo ito ayon sa iyong sariling paraan.
 Karaniwang nakikita ang buod o lagom sa harapan hulihang bahagi ng tesis o disertasyon at
akademikong dyomal.
 10. ABSTRACK
 Kapag nabuo ang iyong pananaliksik, maaari ka nang bumuo ng isang abstrak.
 Ang abstrak ay isang maiKling buod (binubuo ng 100-250 salita) o kabuuan ng pananaliksik.
 NaKapaloob dito ang layunin, resulta at konklusyon ng isinagawang pag-aaral.
 Sa mga kumprensiyang nasyonal o international, iminumungkahi na ipadala ito sa kanilang
sulatroniko o email address.
HALIMBAWA:
PATAKARANG MOTHER TONGUE BASED-MULTILINGUAL EDUCATION
(MTB-MLE) SA PILIPINAS: LUNSARAN SA PAGBUO NG PLANONG GAWAIN
SA PAGBASA SA ELEMENTARYA
Salik ng pagbabagong pang-edukasyon sa Pilipinas, alinsunod sa pangunahing hamon na
isinasaad ng Education for Al ng UNESCO, mahalaga ang pagtatamo ng makabagong patakarang
pangwika na gagamitin sa edukasyon sa ating bansa. Ang patakarang pangwikang ito ay sasalamin sa
mahalagang gampanin sa dekalidad na edukasyon sa pamamagitan ng pag-abot sa kaalaman, kakayahan
at kaugalian para sa produktibong mamamayan na mag-aambag sa kaunlaran ng kinabibilangang
lipunan. Mula sa mga pilosopiyang ito, nilayon ng pag-aaral na talakayin ang kasaysayan ng
multilingguwalismo at makabuo ng planong gawain sa sabjek na MTB-MLE.
Lumabas na may patakarang multilingguwalismo na ang bansa sa panahon bago tayo masakop ng
dayuhan hanggang sa panahon na ipinapatupad pa ang polisiyang bilingguwalismo. Hindi lamang ito
naipagpatuloy dahil ang pokus ng edukasyon ay Ingles at Filipino at pantulong na wika lamang ang mga
katutubong wika (Art, XIV, Sek. 6-9). Malinaw rin na ang rasyonal ng MTB-MLE ay paggamit ng mag-aaral
ng kanilang unang wikao inang wika o mahigit pang dagdag na wika bilang 'wika ng pagtuturo na ginamit
na lunsaran sa pagbuo ng planong gawain sa pagtuturo nq paqbasa nq MTB-MLE sa elementarya.
Makatutulongan ganitong pag-aaral sa ibang rehiyon upang makabuo ng ga ng implementasyon nito.
Maaari din itong gawing batayan sa mas malinaw na Sistema buong bansa.

11. APENDISES/ APENDIKS

Nakapaloob dito ang mga ebidensya sa isinasagawang pananaliksik.
Makikita rito ang
(1) liham na ginagawa ng mananaliksik
(3) mga transkripsiyon sa ginawang i nterbyu
(2) talatanungan o survey form
(4) Iaravan ng isinagawang pananaliksik
(5) curriculum vitae o resume ng mananaliksik, at iba pang gamit sa pag-aaral
Mga bahagi ng pananaliksik
1. Pamagat
Nakapaloob sa bahaging ito ang pagbuo ng isang titulo mula sa paksang pinag-aralan.
Maaaring Ito ay nakasulat sa paraang patanong, paglalahad, pagbuuod, o dalawang hati.
Halimbawa:
• Nakatutulong ba Talaga ang Pagsulat sa Mag-aaral? (Patanong)
• Ang Epekto ng MassMediasa Pagbasa ng mga Mag-aaral sa SeniorHigh School (Paglalahad)
• Ang Epekto ng Feng Shui sa Pilipinas (Pagbubuod)
• Pugot na Ulo: Isang Kaalamang Bayan ng taga-Sa Dionisio ng Lungsod ng Paranaque (Dalawang
Hati)

2. Panimula o Introduksyon
Nakapaloob sa panimula o introduksiyon ang tatlong pangunahing layunin:
a. Mailahad ang kaligiran o background at motibasyon kung bakit isinusulat ang paksa.
b. llarawan ang pokus at kahalagahan kung bakit isinusulat ang pananaliksik.
c. Maglahad ng buong nilalaman o overview ng pananaliksik sa iba't ibang bahagi nito.
Halimbawa:
Bunga ng impluwensiya ng ibat ibang bansang sumakop sa ating bansa, maraming Pilipino ang
nahuhumaling sa mga paniniwala at pamahiin ng bang bansa. Malaki ang epekto nito sa pagpapasiya o
pagdedesisyon ng mga Pilipino sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay. Ang mga paniniwala at
pamahiing ito ang nagdadala ng malaking impluwensiya sa ating kultura at pananaw ng bawat
mamamayan tulad ng Feng Shui. Ang Feng Shui ay isang matandang kaugalian ng mga Sino na dinala sa
ating bansa. Ang pagpasok ng paniniwalang ito ay nagdala ng panibagong pananaw sa mga Pilipino sa
kanilang pagpoposisyon ng Istruktura ng tahanan o mga kagamitan sa loob ng tananan.
Kung kayat nais pag-aralan ng pananaliksik na ito na malaman ang epekto ng impluwensiyang
Feng Shui sa Pilipinas.

3. Layunin o Paglalahad ng Suliranin

• Isinasaad sa layunin o paglalahad ng suliranin ang dahilan ng pananaliksik o ano ang nais
matamo pagkatapos ng pag-aaral na isinasagawa.
• Ang mga pahayag o isteytment na ito ay magmumula sa paksang pinag-aaralan.
• Ang layunin ay isinusulat sa paraang pasalaysay o paglalahad habang ang paglalahad ng
suliranin ay nasa anyong patanong.

 Ang layunin ay karaniwang nahahati sa dalawang bahagi:

 ang pangkalahatang layunin at ang tiyak na layunin.
 Nakapaloob sa pangkalahatang layunin ang kabuuang layon, ang nais mangyari o matamo sa
pananaliksik. Karaniwang nagmumula ito sa pamagat ng pananaliksik.
 Ipinapahayag naman ng tiyak na layunin ang espesipikong pakay o tunguhin ng paksa sa
pananaliksik.

Halimbawa:
Pangkalahatang Layunin:
Malaman ang epekto ng impluwensiya sa Feng Shui sa Pilipinas
Tiyak na Layunin:
1. Matukoy ang historical na kaligiran ng Feng Shui sa Bansa
2. Masuri ang mga bagay na naapektuhan ng Feng Shui sa bansa
 3. Mailahad ang implikasyon ng eng Shui sa bansa

KALIKASAN SA PRESENTASYON NG DATOS NG PANANALIKSIK

Mga layunin:
a. nauunawaan ang kalikasan ng presentasyon ng datos sa pananaliksik
b. nakabubuo ng sariling interpretasyon mula sa datos sa pananaliksik
c. nagagamit ang mga katwirang lohikal at ugnayan at mga ideya sa presentasyon ng datos

Sa isang pananaliksik, hindi lamang tinitingnan kung paano mo pinatunayan at inangkin ang iyong
argumento. Sinusuri rin kung paano mo ito isinulat.

Sa araling ito, ipakikita ang paraan ng paglalahad ng datos na maaaring gamitin sa pananaliksik.
Inaasahang magiging maayos at may coherence ang paraan ng paglalahad.

Sa paglalahad ng datos, kailangang alamin muna kung anong uri ng datos ang nakalap, kung ito ba ay
biswal o berbal batay sa:
uri ng datos;
paano mauunawaan ito ng mambabasa,
paano nais tumugon ang mambabasa sa presentasyon

Kwalitatibong pamamaraan
karaniwang ito ay nakalahad sa paraang pasalita o gumagamit ng pangungusap (sentence) o patalatang
(paragraph) pamamaraan.
Sa ibang paraan, maaari din tong ipakita sa pamamagitan ng mga talahanayan, graph o tsart Ialong-lalo
na kung ang iyong datos ay may katangian tulad ng sumusunod:
1. Binubuo ito ng independent at dependent na elemento. Ang mga elementong ifo ay ang mga
sumusunod.
a. Tao
b. Iugar
c. bagay o konsepto
d. oras
e. panahon o iba pa.

Mga uri ng presentasyon

1. Talahanayan
Ito ang pinakamalimit gamiting paraan ng paglalahad ng datos.
Nailalahadnito ang malalaking lawakng mga datos.
Hinihikayat din nitong turuan ang mambabasa na bumuo ng kanilang kongklusyon samga datos na
nakalahad.
May dalawang uri ang talahanayan: ang
1) talahanayang bllang at
2) talahanayang salita.

a. Talahanayang bilang
(Number table)
Pigura l: Buwis na Nakokolekta sa Piling Lungsod sa NCR
2. Tsart
 Isang grapikal na representasyon ng datos kung saan "ang datos ay kinakatawan ng mga
simbolo, tulad ng mga bar sa bar tsart, o mga linya sa linyang tsart, o mga hiwa sa isang pie
tsart".
 Ang tsart ay maaring kumatawan sa tsart ng mga talaan ng datos ng mga numero, mga punsyon
o ilang mga uri ng mga mapaghambing na mga istruktura at nagbibigay ng iba't-ibang
impormasyon.
 Nakatutulong ito upang maunawaan ang pangkalahatang resulta (di tiyak) ng mga independent
na kategorya na iba sa dependent baryabol.

a. Bar na Graph (Bar Graph)

 Ipinapakita ng bar graph ang visual na data at kung minsan ay
tinatawag na isang bar chart o isang bar graph.
 Ang data ay ipinapakita nang pahalang o patayo at nagbibigay-
daan sa mga manonood na ihambing ang mga item na
ipinapakita.
 Ang data na ipinapakita ay nauugnay sa mga bagay na tulad ng
mga halaga, mga katangian, oras at kadalasan atbp.

b. Linya na graph
(Line graph)
 Ito ay isang uri ng grap na gumagamit ng linya para maipakita
ang pagkakaugnay ng mga bagay o datos na pinaghahambing.
 Ipinapakita ng linya kung paano nagbabago ang bilang, dami o
sukat ng mga bagay o datos na ipinapakita sa grap.
 Ang line graph ay palaging merong vertical at horizontal axis.
Nakalagay sa vertical axis (patayo) ang dependent variables o
ang mga datos na sinusukat at ang horizontal axis naman
(pahiga) ay kung saan matatagpuan ang independent variable.

C. Tuldok na graph (Point graph)

 Ito ay isang uri ng graph na gumagamit ng mga linyang nagkakabit
sa mga tuldok na kumakatawan sa bawat bahagdan ng datos

D. Pie na tsart
(Pie graph)
 Ang Pie Chart ay isang uri ng graph na nagpapakita ng data
sa isang circular graph.
 Ang mga piraso ng graph ay proporsyonal sa fraction ng
kabuuan sa bawat kategorya.
 Sa madaling salitat ang bawat slice ng pie ay nauugnay sa
laki ng kategoryang iyon sa grupo sa kabuuan.
  Ang buong "pie" ay kumakatawan sa 100 porsyento ng isang kabuuant habang ang pie "rnga
hiwa" ay kumakatawan sa mga bahagi ng kabuuan.

3. Patalata
 Sa paglalahad na ito, inaasahan na ang mananaliksik ay may malalim na paglalarawan sa datos
na makakalap niya mula sa kaniyang pag-aaral.
 Ang mga datos na ito ay maaaring nagmula sa deskriptibong obserbasyon sa pananalik

Halimbawa:
Historikal na Paglalahad ng mga Laro sa Pilipinas
Maraming katutubong laro ang mga Pilipino tulad ng patintero, luksong lubid, taguan, trumpo,
sipa, bahay-bahayan, jack en poy, luksong baka, palosebo, luksong tinik, langit lupa,tumbang preso,
dama, at sungka.

A. Luksong Tinik
Ang luksong tinik ay ginagamitan ng mga kamay at paa ng mga manlalaro, pagdudugtung-
dugtungln nila ang mga ito na para bang gagawa ng bakod na siya namang lulundagin ng isa pa nilang
kalaro. Kailangang hindi sasabit ang kahit anong bahagi ng katawan ng lulundag dahil kung hindi ay
magiging "taya" siya. Maaari din namang gumulong siya kapag nagkarnali ng lundag, susubsob ang
rnukha sa lupa at sisirit ang dugo.

B. Luksong Lubid
Ito ay binubuo ng tatlo o higit pang manlalaro. Ito ay simple lamang na kahit pinagdugtong-dugt
maaari nang gamitin. Sa larong ito, tumulukso ang bawat manlalaro habang pabilis nang pabilis ang
pinagdugtong na mga goma. Kapag tumama ang tali sa paa ng lumulukso, dahilan upang matigil ang p
siyang papalit naman ang ibang manlalaro.

Pagtataya
Mangalap ng mga impormsyon sa mga pangangailangan pansarili o pantahan na maaaring
mailahad gamit ang iba't ibang uri ng presentasyon. Mula rito, bumuo ng naratibong analisis na
magpapatibay sa nakalahad na datos mula sa talahanayan o tsart.

Takdang Aralin
SALIKSIKIN ANG MGA HAKBANG SA PANANALIKSIK.

1. Pag-alam o Pagpili ng Paksa

- Kung walang tiyak na paksang sasaliksikin, siguraduhing ang pipiliing paksa ay naaayon sa iyong interes,
may mga materyales na mapagkukunan, at yaong mayroon kang malawak na kaalaman.
2. Paglalahad ng Layunin
- Isa-isahin ang iyongdahilan o layunin kung bakit naisisagawa ang pananaliksik.
3. Paghahanda ng Pansamantalang Bibliograpiya
- Ang bibliograpiya ay talaan ng iba't ibang sanggunian katulad ng mga aklat, artikulo, report, peryodiko,
magasin at iba pang nalathalang materyal. Maaari ring gamitin ang internet.
4. Paghahanda ng Tentatibong Balangkas
- Makatutulong ito para sa mas mabilis na pananaliksik dahil ito ang magbibigay ng direksiyon at
magsisilbing patnubay sa pagbabasa at pangangalap ng mga tala.
5. Pangangalap ng mga Tala o Note Taking
- Sa pangangalap ng mga tala, iminumungkahing gumamit ng index card. Hatiin sa tatlo ang mga talang
makukuha - lagom, tuwirang-sipi, at hawig.
-Lagom - Isulat ang tala sa sariling salita nang walang kahulugan o impormasyong nawawala.
-Hawig - Malayang ipahayag ang tala sa pagbibigay paliwanag sa sinabi sa orihinal.
-Tuwirang-sipi - Kopyahin ang mga salita sa aklat at ipaloob iyon sa panipi.
6. Paghahanda ng Iniwastong Balangkas o Final Outline
- Sa bahaging ito, planuhin at isiping mabuti ang kabuuan ng pananaliksik na gagawin.
7. Pagsulat ng Burador o Rough Draft
- Tuloy-tuloy na isulat angmga kaisipang dumadaloy sa isip. Huwag munang bigyang-diin sa bahaging ito
ang mga maling pangungusap.
8. Pagwawasto at Pagrerebisa ng Burador
- Sa bahaging ito, bigyang pansin ang nilalaman at paraan ng pagsulat gayundin ang baybay, bantas, at
wastong gamit ng mga salita.
9. Pagsulat ng Pinal na Pananaliksik
- Isulat na ang Pinal na pananaliksik batay sa pormat na ibinigay ng guro.
1. Sa pagbuo ng prosidyur ng isang laro, dapat itong iangkop sa target na mambabasa.
T
2. Hindi mahalagang pagsunod-sunurin ang pagkakalista sa mga kagamitang gagamitin.
T

3. Makabubuo ng isang bagay kung tiyak at detalyado ang mga paraang nakalahad.
T
4. Ang pagbibigay hudyat sa pagkakasunod-sunod ng mga paraan ay ginagamitan ng mga titik sa
alpabeto lamang.
T
5. Mahalaga ang paggamit ng mga larawan o dayagram sa malinaw na paglalahad ng prosidyur.
M
6. Kadalasang gumagamit ng pandiwa, pang-uri at pang-abay sa malinaw na paglalarawan sa kabuuan ng
tekstong prosidyural.
M

7. Madalas gumamit ng mga salitang pautos sa pahayag sa tekstong prosidyural.

T
8. Hindi gumagamit ng cohesive devices sa tekstong prosidyural.
T
9. Matatagpuan kadalasan ang pandiwa sa huling pahayag ng mga paraan.
T
10. Ang tekstong prosidyural ay nagtuturo din ng ikauunlad ng pag-uugali ng isang tao.
T

Nakalahad sa _____na pamamaraan ang mga datos kapag ito ay gumagamit ng estadistika (statistics)
tulad ng porsiyento, tsart, at iba pang uri ng distribusyong numerikal.
KWANTlTEYTIB

Katangian ng pananaliksik na dumaraan sa masusing interpretasyon na walang bahagi ang may

pagkakamali ayon sa paggamit ng tamang estadistika at analitikal na pagbibigay interpretasyon mula
rito.
MAPANURI

Magkakasunod na hakbang sa pangongolekta at pag-aanalisa ng impormasyon o datos sa iisang layunin

ang katangiang ito.
SISTEMATIKO

Masasabi na ____ ang pananaliksik kapag ito ay nakabatay sa katotohanan ng mga ebidensya sa
kakayahang idepensa o ipaliwanag.
BALIDO

Nasa ___ na pamamaraan ang mga datos kapag ito ay naglalahad o nagsasalaysay ng kalikasan (nature)
ng isang sitwasyon o pnagyayari gamit ang pandama o senses.
KWALITEYTIB
Isang katangian ng pananaliksik na kung saan hindi dapat mabago o mabahiran ng personal na saloobin
at interpretasyon ang pananaliksik.
OBHEKTIBO, LOHIKAL AT WALANG KINIKILINGAN
Kung eksperimental o kwantiteytib ang pananaliksik, inaasahang hindi magkakaroon ng pagbabago sa
mga baryabol o datos na pinag-aaralan.
KONTROLADO
Matatag ang pananaliksik kapag matibay ang ____ na pagdulog nito. Ito ay result mula sa karanasan na
ginamit sa pagbuo ng kaalaman o impormasyon.
EMPIRIKAL
Ito ay isang mataas na paraan ng pagsulat dahil nangangailangan ito ng pangangalap ng datos,
pagbibigay-interpretasyon, pagbuo ng sariling pananaw mula sa mga teorya o konsepto, pag iimbestiga,
panunuri at iba pa.
PANANALIKSIK
Ang pamaraang ito ay nagsisilbing aktibong pagtuklas ng makabuluhang kahulugan at karanasan.
I-SEARCH
Ang ___ ay ang midyum na ginagamit sa pananaliksik. Sa kasangkapang ito, nangangailangan ng
magsanay ang mananaliksik sa pagsulat ng iba't ibang ibang bahagi ng pananaliksik.
wika
22. Ito ay isang elaborado, kompleks, at elektronikong instrument na ang pangunahing katangian ay ang
magsagawa ng mga operasyon sa mataas na antas ng katumpakan at pleksibilidad.
kompyuter
23. Ano ang tawag sa kasanayan kung saan gumagamit ang mananaliksik ng silid-aklatan nang mag-
aklatan
Ang ___ ay isang matematikal na kompyutasyon na ginagamitan ng Iohika. Nagbibigay ito ng numerikal
na katotohanan tungkol sa buhay at isinasalin ito sa mas makahulugang mga pahayag o statements.
estadistika o statistics
Ang ___ ay isang uri ng akademikong krimen kung saan tahasang kinopya ng isang manunulat ang isang
akda o ang isang parte ng isang sulatin para sa kanyang sariling paggamit.
Plagiyarismo
26. Uri ng pananaliksik na umiinog sa pagiging mausisa ng mananaliksik. Maaaring ito ay tungkol sa isang
konsepto o kaisipan, isang penomenong di maunawaan o isang suliraning nararanasan sa lipunan, sa
kapaligiran.
batayang pananaliksik
27. layuning mabigyang kalutasan ang isang praktikal na problema sa lipunan. Malaki ang maitutulong
nito sa sangkatauhan.
praktikal na Pananaliksik
28. Naglalarawan ito ng pangyayari, diskurso, o penomenon ayon sa pananaw at karanasan ng kalahok
sa pananaliksik.
palarawang Pananaliksik
29. Ito ay pag-uusisa, paggagalugad, at pagtuklas sa isang phenomenon o ideya.
pagalugad na pananaliksik
30. Uri ng pananaliksik na nagpapaliwanag o nagsusuri sa pinag-aaralan.
pagpapaliwanag na Pananaliksik
31. Nagpapaliwanag ito sa kahihinatnan, sanhi, at bunga batay sa salik o baryabol na ginamit na disenyo
ng pananaliksik.
eksperimental na pananaliksik
32. Tinataya kung ang pananaliksik, proyekto, o programa ay naisagawa nang matagumpay. Matutukoy
ito batay sa resulta kung itutuloy pa o hindi na ang proyekto o programa.
pahusga na pananaliksik
33. Ito ay tuon sa isang larangan o espesyalisasyon ng mga mananaliksik.
disiplinaring pananaliksik
34. Ginagawa ito kung ang mananaliksik ay may kaligiran (background) sa dalawa o higit pang larangan.
interdisiplinaring pananaliksik
35. Pag-aaralan ng mananaliksik ang paksang hindi kabilang sa larangang pinagkadalubhasaan.
transdisiplinaring pananaliksik
36.Sa etikang ito, hihingin ng mananaliksik ang permiso ng mga kalahok o respondents sa pag-aaral.
Ipaalam sa mga kalahok ang mga posibleng positibo o negatibong epekto ng pananaliksik
37. Sa etikang ito, inaasahan na tutukuyin ang mga pinaghanguan o sources ng mga ideya o pahayag na
ginamit sa pananaliksik. Upang maiwasan ang plagiyarismo, sundin ang mga sumusunod hakbang.
Iwasan ang pamamalahiyo o plagiyarismo
38. Sa etikang ito, iiwasan ng mananaliksik na maglabas ng isa-isang sagot ng mga kalahok sa pag-aaral
lalo na kung ito ay makaaapekto sa kanilang pagkatao o pamumuhay.
Iwasan na maglabas ng mga espesipikong impormasyon.
39. Sa etikang ito, ang mananaliksik ay gagamit ng sampol ng populasyon para sa representasyon ng
buong pangkat.
Gumamit lamang ng sampol sa pag-aaral.
40. Sa etikang ito, ang mananaliksik ay babase sa nilalaman at kinalabasan ng kaniyang pag-aaral at pag-
aaral na pinaghanguan.
Iwasan ang magtahi o baguhin ang pananaliksik o ibang pananaliksik
41. Matamo ang maayos at malalim na pang-unawa tungkol sa phenomena.
HP
42. Makadiskubre ng mga bagong kaalaman tungkol sa kasalukuyang phenomena.
HP
43. Isinasagawa ang pananaliksik upang tumuklas ng mga bagong kaalaman at impormasyon na
magiging kapaki-pakinabang sa mga tao
GP
44. linawin ang isang pinagtatalunang isyu. Halimbawa nito ang mga bagong tuklas na benepisyo ng
marijuana upang malunasan ang ilang karamdaman.
HP
45. Mapaunlad ang payak na buhay ng isang tao
HP
46. Mapatunayan ang Kasalukuyang kaalaman.
HP
47. linawin ang isang pinagtatalunang isyu.
GP
48. Makapagbigay ng Iohikal na desisyon sa mga problema.
HP
49. Makapagbigay kasiyahan sa naiisip ng isang mananaliksik.
HP
50. Nagsasagawa ng karagdagang pananaliksik upang patunayan ang bisa at katotohanan ng isang
datos o ideya.
GP
1. Ito ay isang estratehiya ng pagtatanong kung saan ang mananaliksik ay naggagalugad ukol sa
programa, pangyayari, gawain, o proseso ng isa o maraming indibidwal. Anong halimbawa ng
kwalitatibong pananaliksik ito? •k
case study
2. Ito ay nakatuon sa kwalitatibo o deskriptibong bilang ng atityud, opinyon, at kalakaran ng isang
populasyon sa pamamagitan ng pag-aaral ng sampol ng nasabing pangkat. Anong estratehiya ng
kwantitatibong pananaliksik ito? *
sarbey na pananaliksik
3. Ito ay disenyo ng pananaliksik na kung saan nakapaloob ang pinagsamang kwalitatibo at
kwantitatibong pamamaraan sa pananaliksik. Anong disenyo ito? -k
halong paraan (mixed method)
4. Isang halimbawa ito ng kwalitatibong pananaliksik na kung saan ang mananaliksik ay humahalaw ng
pangkalahatan at abstrak na teorya ng isang proseso, aksiyon, o interaksiyon, salig sa pananaw ng mga
kalahok. *
ground theory
5. Nakapaloob sa disenyong ito ang kompleks na eksperimento na may maraming baryabol at lunas.
Inilalarawan din na estruktural ang disenyong ito dahil lagging ginagamitan ng estadistika at pagsukat.
Anong disenyo ng pananaliksik ito? *
kwantitatibong pananaliksik
6. Anong disenyo ng pananaliksik ang naglalarawan sa mga penomena at mga pilosopiya gamit ang mga
pandama sa ating katawan? k
kwantitatibong pananaliksik
7. Isa itong estratehiya ng pagtatanong na kung saan pinag-aaralan ng mananaliksik ang karanasan ng
bawat kalahok sa pamamagitan ng pagkukuwento ng kanilang buhay. Anong halimbawa ng
kwalitatibong pananaliksik ito? *
naratibong pananaliksik
8. Tumutukoy ito sa espesipikong treatment na nakaiimpluwensiya sa kinalabasan. Ang bigat o impact
ng pananaliksik na ito ay tinataya sa pamamagitan ng pagbibigay ng espesipikong lunas o treatment sa
isang pangkat salungat sa ibang pangkat ng walang lunas o treatment. Anong halimbawa ng
kwantitatibong pananaliksik ito?
eksperimental na pananaliksik
9. Si Ramon ay nagsasagawa ng isang pananaliksik at ang kanyang disenyong ginamit ay ang kwalitatibo.
Sa pangangalap niya ng datos siya ay maninirahan sa natural na setting o lunan na may kaugnayan sa
kaniyang pananaliksik sa 100b ng mahabang panahon. Anong estratehiya ng kwalitatibong pananaliksik
ang kaniyang ginamit? -k
etnograpiya
10. Ano ang tawag sa isang mataas na paraan ng pagsulat dahil nangangailangan ito ng pangangalap ng
datos, pagbibigay-interpretasyon, pagbuo ng sariling pananaw mula sa teorya o konsepto, pag-
iimbestiga, panunuri, pagbibigay ng hinuha, at pagbibigay ng kongklusyon at rekomedasyon. *
pananaliksik
11. Nakapaloob sa bahaging ito ang pagbuo ng isang titulo mula sa paksang pinag-aralan. Maaring ito ay
nakasulat sa paraang patanong, paglalahad, pagbuod, o dalawang hati. •k
pamagat
12. Makikita sa ___ ang maikling pagpapakilala ng pag-aaral. Matatagpuan dito ang layunin o suliranin
kongklusyon, at rekomendasyon ng pag-aaral. *
buod o lagom
13. Isinasaad dito ang natutuhan at napatunayang konsepto sa pananaliksik.
kongklusyon at rekomendasyon
14. Dito nakasulat ang mga ginamit na aklat, dyornal, website, tesis, disertasyon, peryodiko at iba pang
bagay na nakatulong sa pagsulat ng pananaliksik. *
bibliyograpiya o talasanggunian
15. Sa bahaging ito nakapaloob ang kinalabasan ng mga datos na ibinigay sa mga kalahok. *
resulta ng pag-aaral o pagtalakay
16. Isinasaad sa ___ ang dahilan ng pananaliksik o ang nais matamo pagkatapos ng pag-aaral na
isinasagawa.
layunin o paglalahad ng suliranin
17. Inilalarawan sa bahaging ito kung ano at kung paano isinasagawa ang pag-aaral batay sa disenyong
ginamit sa pananaliksik. -k
metodolohiya o pamamaraan
18. Ang __ ay isang maikling buod o kabuuan ng pananaliksik.
abstrak
19. Nakapaloob dito ang mga ebidensya sa isinasagawang pananaliksik. -
apendises/apendiks
20. Ito ang pinakamalimit gamiting paraan ng paglalahad ng datos. Nailalahad nito ang malalaking lawak
ng mga datos. *
talahanayan
21. Sa pananaliksik, haharapin ng mananaliksik ang pagkokontrol sa mga impormasyon na nais gamitin.
Inaasahan na maingat na pinag-aaralan ang mag pinaghanguan o sources at kukunin lamang ang mga
pinakamahalaga at mapagkakatiwalaanng literature. *
TAMA
22. Inaasahang ipapaliwanag ng isang mananaliksik ang nilalaman, proseso at layunin ng sarbey,
interbyu, o anumang uri ng instrumenting gagamitin sa pananaliksik sa kaniyang mga kalahok o
respondents.
TAMA
23. Ang estadistika ay isang matematikal na kompyutasyon na ginagamitan ng lohika. -k
TAMA
24. liwasan ng mananaliksik na dalhin sa kaniyang pag-aaral ang pagiging subhektibo o ang pagbibigay
ng opinion tungkol sa isinasagawang pag-aaral.
TAMA
25. Maaaring maglabas ng mga impormasyon ang mananaliksik sa isa sa kaniyang kalahok sa pag-
aaral.
MALI
26. Nangangailangan ng kasanayan sa paggamit ng wika tulad ng tamang coherence at kohesyon,
pagbibigay ng emphasis sa paksa, kasanayan sa pormat, estilo at organisasyon sa teknikal at layman's na
wika ang isang manunulat ng isang pananaliksik. -k
TAMA
27. Bigyang halaga ang ideya ng isang nagsusulat sa pamamagitan ng pagbanggit ng pangalan ng awtor
at petsa at pahina kung kalian at saan ito inilimbag.
TAMA
28. Ang kasanayang gumamit ang mananaliksik ng silid-aklatan nang mag-isa ay tinatawag na biblioteka.
TAMA
29. Ginagamit ang estadistika upang sukatin ang kwalitatibong presentasyon ng mga datos upang
makabuo ng makabuluhang interpretsayon. *
TAMA
30. Kinukuha ang kabuuang populasyon ng isang komunidad para sa isang pag-aaral.
MALI
31. Isang Kwasi na Eksperimento sa Tityud ng mga Mag-aaral sa Kanilang Performance sa Loob ng
Klase.
KWANTlTATIBO
32. Historikal na Pagtalunton sa Kasaysayan ng Martial Law sa Pilipinas. *
KWALITATIBO
33. Kwentong Pangkasarian ng mga Pambatang Aklat sa Pilipinas. *
KWALITATIBO
34. Etnograpiyang pag-aaral sa Kulturang Manobo.
KWALITATIBO
35. Isang case study sa mga Mag-aaral na Laman ng Computer Shop na Pumapasa sa mga Akademikong
Pag-aaral
KWANTlTATIBO
36. Bahagi ng presentasyon na nagbibigay-halaga sa malaking debelopment sa paglalahad. *
Kongklusyon
37. Layunin nito na ganyakin ang awdyens na makabuo ng isang aksiyon sa resulta ng pananaliksik. •k
Motibasyon sa awdyens
38. Bahagi ng isang presentasyon na makikita ang pagdedebelop ng argumento sa pananaliksik. -k
Gitna
39. Layunin nitong ipakita sa awdyens sa berbal at di berbal na paraan na ang mananaliksik ay nasa
bahaging kongklusyon at magsasagawa na lamang ng pagbubuod sa mga pinag-uusapan. *
Pagbubuod ng mahahalagang punto
40. Isang maiksing rebyu ng mahalagang punto na binigyang kongklusyon bago tumungo sa mga
kasunod na punto.
wrap-up signal