Professional Documents
Culture Documents
Kan yapan besinler nelerdir sorusunun cevabını vermeden önce kansızlık nedir ve neden
olur sorularını cevaplayalım. Yazımızın bu bölümünde, tıp dilinde anemi olarak
isimlendirilen kansızlığın nedenleri, belirtileri ve çeşitleri nelerdir, tedavisi nasıl olur
sorularını verelim.
Alyuvarların yani kırmızı kan hücrelerinin sayısı normalden az ise kansızlık problemi ile karşı
karşıya olduğunuz söylenebilir. Bunun tespit edilebilmesi için kesinlikle tahlil yaptırmanız ve
doktor kontrolü şarttır.
Kansızlık Nedenleri
Genellikle çocukluk çağında demir eksikliğine bağlı olarak gelişir. Demir, hemoglobinin yani
alyuvarlar içinde bulunan ve oksijen taşınmasında görevli olan maddenin en önemli yapı
taşlarından biridir.
Hemoglobin ise vücudun farklı bölgelerine oksijen taşıyan insan vücudu için son derece
gerekli bir proteindir. Vücuttaki seviyesini korumak çok önemlidir. Sağlıklı cilt, saç ve vücut
bakımında önemli bir rol oynar. Hemoglobin düzeyleri çok düşük ise doktor size demir
takviyesi tüketmenizi önerebilir. Düşük hemoglobin belirtileri; mide rahatsızlığı, bulantı,
kusma, ishal, ateş ve kabızlık olarak sayılabilir. Demirin yeterince alınmaması anemi adı
verilen kansızlığa neden olabilir.
Akdeniz anemisi teşhisi konulan hastaların demir içeren gıdalarla beslenmeleri çok
tehlikelidir. Bu nedenle doktor tarafından muayene edilmeden kulaktan dolma bilgileri
uygulamaya kalkışmanız sağlığınızı ciddi anlamda tehlikeye atar.
2. Deniz ürünleri
“Denizden babanız çıksa yiyebilirsiniz.” sözü fazla iddialı olsa da kansızlık sorunuz varsa bu
sorunu gidermek için çok iyi bir alternatiftir deniz ürünleri.Hemoglobin üretimi artıran deniz
ürünleri Ton balığı, istiridye, yayın balığı, somon, istiridye ve sardalye olarak sıralanabilir.
3. Süt ürünleri
Bir çok yerde süt kansızlık yapabilir şeklinde açıklamalar görmüş olabilirsiniz. Süt
doktorunuzun önereceği şekilde tüketilebilir. Genellikle demir emilimini engellediği için süt
eğer demir takviyesi kullanıyorsanız takviyeden en az 2 saat sonra tüketmenizde yarar
vardır. Ancak, ayran, lor ve peynir gibi süt ürünleri vücutta hemoglobin üretilmesini
sağlayan gıdalardandır.
4. Tavuk ürünleri
Hemoglobin üretimini sağlayan en önemli tavuk ürünü yumurtadır. Özellikle yumurta sarısı
demir açısından zengindir ve hemoglobin üretimine yardımcı olur.
5. Tahıllar
Ekmekler, makarna ve tahıl demir birincil kaynaklarıdır. Arpa, buğday unu, pirinç, uzun
taneli kahverengi pirinç gibi tahıllar ve ekmekler de demir açısından zengin kaynaklardır.
Kepekli olanları ise lif açısından da zengindirler.
6. Baklagiller
Nohut, kuru fasulye, beyaz fasulye gibi baklagiller iyi oranda demir içerir. Yine
diyetisyeniniz ya da doktorunuzun önereceği şekilde tüketmeniz kansızlık sorununuzu
çözmenize yardımcı olacaktır.
7. Sebzeler
Özellikle pancar ve ıspanak gibi sebzeler, hemoglobin oluşumuna yardımcı olur. Kan sayımı
yaptırmadan önce yiyeceğiniz suda haşlanmış ıspanak yemeği kan düzeylerinin
yükseltebilir.
8. Meyveler
Meyveler, insan vücudu için çok yararlı olan antioksidanlar, vitaminler ve mineraller içerir.
Eğer kansızlık problemi ile karşılaştıysanız doktorunuz size demir açısından zengin kan
yapıcı meyveleri önerebilir.
Bu meyvelere karpuz, üzüm, greyfurt, domates, elma, muz, portakal, çilek ve avokado
örnek verilebilir. Ayrıca yüksek demir içeriği olan kurutulmuş meyveler de hemoglobin
üretiminde çok etkilidirler. Bunlar; kuru kayısı, kuru erik, kuru üzüm ve kuru yemişler
olarak sıralanabilir.
Demir
Demir minerali hemoglobin maddesinin en önemli bileşenlerinden biridir. Hem hayvansal
kaynaklardan hem de bitkisel kaynaklardan elde edilebilen demirin emilimi kolaydır. İyi
demir kaynakları tavuk karaciğeri, istiridye, sığır eti, hindi, zenginleştirilmiş kahvaltılık
gevrekler, soya fasulyesi, mercimek, barbunya fasulyesi, şeker pekmezi ve ıspanak
sayılabilir.
Demir İhtiyacı
Özellikle kadınlar için son derece önemli bir mineral olan demir hemoglobin üretiminin yanı
sıra bazı enzimlerin ve minerallerin absorbe edilmesinde de rol oynar. Doktorunuz eğer
kansızlık teşhisi koyduysa size ne kadar tüketmeniz gerektiğini söyleyecektir. Ancak sağlıklı
bir bireyin günlük demir ihtiyacı aşağıdaki gibidir.
Kansızlık Nedenleri
Genellikle çocukluk çağında demir eksikliğine bağlı olarak gelişir. Demir,
hemoglobinin yani alyuvarlar içinde bulunan ve oksijen taşınmasında görevli
olan maddenin en önemli yapı taşlarından biridir.
Hemoglobin ise vücudun farklı bölgelerine oksijen taşıyan insan vücudu için
son derece gerekli bir proteindir. Vücuttaki seviyesini korumak çok
önemlidir. Sağlıklı cilt, saç ve vücut bakımında önemli bir rol oynar.
Hemoglobin düzeyleri çok düşük ise doktor size demir takviyesi tüketmenizi
önerebilir. Düşük hemoglobin belirtileri; mide rahatsızlığı, bulantı, kusma,
ishal, ateş ve kabızlık olarak sayılabilir. Demirin yeterince alınmaması anemi
adı verilen kansızlığa neden olabilir.
1. Kırmızı et
2. Karaciğer
3. Dana eti
4. Hindi eti
5. Tavuk ciğeri
6. Beyin
7. Sardalye
8. Badem
9. Kavrulmuş fıstık
10.Fındık
11.Şam fıstığı
12.Bezelye
13.Nohut
14.Kuru fasulye
15.Ay çekirdeği
16.Soya fasulyesi
17.Maydanoz
18.Muz
19.Domates
20.Ispanak
21.Zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler,
22.Alabalık
23.Somon
24.Yoğurt
25.Peynir
26.Yumurta sarısı
27.Koyun budu
28.Arpa
29.Kepek ekmeği
30.Pirinç
HEMOGLOBİN ÜRETENLER
Hemoglobin vücudumuzda üretilir ancak bazı besinlerin tüketimi hemoglobin üretimini
artırır. Bu da kanın oksijen taşıma kapasitesini yükseltir. Yani hemoglobin açısından zengin
derken içinde hemoglobin olduğu anlamına gelmiyor. Burada bahsedilen gıdaları
tüketebilmeniz için mutlaka doktor teşhisi ve kontrolü şarttır. Yukarıda da ifade edildiği gibi
sizdeki anemi çeşidi neler yemeniz ve neler yememeniz gerektiğini etkileyeceği için
mutlaka doktorunuzun önerilerini uygulamanız gerekiyor. İşte hemoglobin açısından zengin
besinler:
1. Kırmızı et
Sağlıkla ilgili her aramada karşımıza çıkan kırmızı et zengin bir hemoglobin kaynağıdır ve
B12, vitamini içeren kırmızı et vücuttaki normal demir seviyesini korumaya yardımcı olur.
En iyi hemoglobin üreten besindir. Bu nedenle özellikle kansızlık problemi ile karşı karşıya
olanlar doktor önerisi ile günde 50 -100 gram arasında tüketebilir. Doktorları ne kadar
tüketmesi gerektiğini zaten açıklayacaktır.
2. Deniz ürünleri
“Denizden babanız çıksa yiyebilirsiniz.” sözü fazla iddialı olsa da kansızlık sorunuz varsa bu
sorunu gidermek için çok iyi bir alternatiftir deniz ürünleri.Hemoglobin üretimi artıran deniz
ürünleri Ton balığı, istiridye, yayın balığı, somon, istiridye ve sardalye olarak sıralanabilir.
3. Süt ürünleri
Bir çok yerde süt kansızlık yapabilir şeklinde açıklamalar görmüş olabilirsiniz. Süt
doktorunuzun önereceği şekilde tüketilebilir. Genellikle demir emilimini engellediği için süt
eğer demir takviyesi kullanıyorsanız takviyeden en az 2 saat sonra tüketmenizde yarar
vardır. Ancak, ayran, lor ve peynir gibi süt ürünleri vücutta hemoglobin üretilmesini
sağlayan gıdalardandır.
4. Tavuk ürünleri
Hemoglobin üretimini sağlayan en önemli tavuk ürünü yumurtadır. Özellikle yumurta sarısı
demir açısından zengindir ve hemoglobin üretimine yardımcı olur.
5. Tahıllar
Ekmekler, makarna ve tahıl demir birincil kaynaklarıdır. Arpa, buğday unu, pirinç, uzun
taneli kahverengi pirinç gibi tahıllar ve ekmekler de demir açısından zengin kaynaklardır.
Kepekli olanları ise lif açısından da zengindirler.
6. Baklagiller
Nohut, kuru fasulye, beyaz fasulye gibi baklagiller iyi oranda demir içerir. Yine
diyetisyeniniz ya da doktorunuzun önereceği şekilde tüketmeniz kansızlık sorununuzu
çözmenize yardımcı olacaktır.
7. Sebzeler
Özellikle pancar ve ıspanak gibi sebzeler, hemoglobin oluşumuna yardımcı olur. Kan sayımı
yaptırmadan önce yiyeceğiniz suda haşlanmış ıspanak yemeği kan düzeylerinin
yükseltebilir.
8. Meyveler
Meyveler, insan vücudu için çok yararlı olan antioksidanlar, vitaminler ve mineraller içerir.
Eğer kansızlık problemi ile karşılaştıysanız doktorunuz size demir açısından zengin kan
yapıcı meyveleri önerebilir.
Bu meyvelere karpuz, üzüm, greyfurt, domates, elma, muz, portakal, çilek ve avokado
örnek verilebilir. Ayrıca yüksek demir içeriği olan kurutulmuş meyveler de hemoglobin
üretiminde çok etkilidirler. Bunlar; kuru kayısı, kuru erik, kuru üzüm ve kuru yemişler
olarak sıralanabilir.
Demir
Demir minerali hemoglobin maddesinin en önemli bileşenlerinden biridir. Hem hayvansal
kaynaklardan hem de bitkisel kaynaklardan elde edilebilen demirin emilimi kolaydır. İyi
demir kaynakları tavuk karaciğeri, istiridye, sığır eti, hindi, zenginleştirilmiş kahvaltılık
gevrekler, soya fasulyesi, mercimek, barbunya fasulyesi, şeker pekmezi ve ıspanak
sayılabilir.
Demir İhtiyacı
Özellikle kadınlar için son derece önemli bir mineral olan demir hemoglobin üretiminin yanı
sıra bazı enzimlerin ve minerallerin absorbe edilmesinde de rol oynar. Doktorunuz eğer
kansızlık teşhisi koyduysa size ne kadar tüketmeniz gerektiğini söyleyecektir. Ancak sağlıklı
bir bireyin günlük demir ihtiyacı aşağıdaki gibidir.
2. Tavuk ciğeri
100 gram tavuk ciğerinde ortalama 22 gram protein ve 7,4 mg demir bulunur. Bu yetişkin
kadınların günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 60’ını karşılarken erkeklerde günlük
ihtiyacı yüzde 70-75 oranında karşılar. Ancak 185 mg kolesterol içerdiğini unutmayın ve
doktorunuzun önereceği şekilde tüketin.
3. Beyin
100 gram beyinde ortalama 10 gram protein ve 3,5 mg demir bulunur. Bu yetişkin
kadınların günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 30’unu karşılarken erkeklerde günlük
ihtiyacı yüzde 40 oranında karşılar. Ancak yüksek oranda yaklaşık 3100 mg yani 3,1 gram
kolesterol içerdiğini unutmayın ve doktorunuzun önereceği şekilde tüketin. Diğer bir
olumsuz yani ise protein oranının daha az olmasıdır.
5. Sardalye
100 gram sardalyede 19 gram protein ve 2,5 mg demir bulunur. Bu yetişkin kadınların
günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 20’ini karşılarken erkeklerde günlük ihtiyacı yüzde
30 oranında karşılar. Kolesterol yoktur. Doktorunuzun önerdiği şekilde yiyebilirsiniz.
6. Dana böbrek
100 gram dana böbrekte 16 gram protein ve 3,2 mg demir bulunur. Bu yetişkin
kadınların günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 26’ini karşılarken erkeklerde günlük
ihtiyacı yüzde 37 oranında karşılar. Ancak kolesterol miktarı yüksektir ve yaklaşık 350 mg
kadardır. Bu nedenle kansızlık sorunu yaşayanlar için pek önerilmez.
7. Koyun but
100 gram koyun butta 18 gram protein ve 2,7 mg demir bulunur. Kolesterol miktarı ise
yaklaşık 70 mg kadardır. Doktorunuz bunu tüketmenizi önerebilir. Protein oranı yüksek
olduğu için demir emilimini de artırır.
8. Hindi budu
100 gram hindi butta 20 gram protein ve 3 mg demir bulunur. Bu yetişkin kadınların
günlük demir ihtiyacının yaklaşık yüzde 25’ini karşılarken erkeklerde günlük ihtiyacı yüzde
35 oranında karşılar. Kolesterol miktarı yaklaşık 75 mg’dır.
9. Yumurta sarısı
Tek bir orta boy yumurtanın sarısını yediğinizde yaklaşık 3 mg demir kazanmış olursunuz.
Yumurtayı zeytinyağında yapmanız daha sağlıklı olacaktır.
Aynı zamanda dil, yürek, pirzola, sosis, tavuk but, alabalık, ton balığı ve karides de diğer
demir içeren hayvansal gıdalar arasındadır.
2. Şam fıstığı
100 gram şam fıstığında 19 gram protein ve 7,3 mg demir bulunur. Kolesterolü sıfırdır.
5. Fındık içi
100 gram fındık içinde 13 gram protein ve 3,8 mg demir bulunur. Protein oranı düşüktür.
Kolesterolü oranı sıfırdır. Kabızlık yapabileceği için dikkatli tüketilmelidir.
6. Ceviz içi
100 gram ceviz içinde 15 gram protein ve 2,1 mg demir bulunur. Kolesterolü oranı sıfırdır.
Asit etkisi yapabileceği için fazla tüketilmemesinde yarar vardır.
7. Bezelye içi
100 gram bezelyede 23 gram protein ve 5,3 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için
kolesterol oranı da sıfırdır.
8. Soya fasulyesi
100 gram soya fasülyesinde 35 gram protein ve 8,6 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için
kolesterol oranı da sıfırdır.
9. Mercimek
100 gram mercimekte 23 gram protein ve 6,8 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için
kolesterol oranı da sıfırdır.
10. Nohut
100 gram nohutta 20 gram protein ve 6,5 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için kolesterol
oranı da sıfırdır.
12. Maydanoz
100 gram maydanozda 4 gram protein ve 8,1 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için
kolesterol oranı da sıfırdır.
13. Ispanak
100 gram ıspanakta 3 gram protein ve 3,1 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için
kolesterol oranı da sıfırdır.
14. Pırasa
100 gram pırasada 1,7 gram protein ve 2,2 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için
kolesterol oranı da sıfırdır.
15. Arpa
100 gram arpada 11 gram protein ve 2,8 mg demir bulunur. Bitkisel olduğu için kolesterol
oranı da sıfırdır.
Folik asit
Folik asit kırmızı kan hücreleri için gerekli bir B grubu vitaminidir. Folik asit içeren gıdalar,
zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler, sığır karaciğeri, inek bezelye, ıspanak, kuşkonmaz,
pişmiş fasulye, yeşil bezelye ve brokoli olarak sıralanabilir.
B6 vitamini
B6 vitamini, aynı zamanda pridoksin olarak da bilinir. Vücutta doku ve hücrelere oksijen
taşıyan hemoglobin ve kırmızı kan hücrelerinin üretiminde görevlidir. Ayrıca, B6 vitamini
ayrıca beyaz kan hücrelerinin üretiminde de etkilidir. B6 vitamini içeren yiyecekler,
güçlendirilmiş tahıllar, patates, muz, nohut fasulye, tavukgöğsü, sığır, alabalık ve ayçiçeği
tohumu olarak sıralanabilir.
B12 vitamini
B12 vitamini, kobalamin olarak da bilinir ve kemik iliğindeki kırmızı kan hücrelerinin
sentezlenmesi için gereklidir. B12 açısından zengin besinler; karaciğer, zenginleştirilmiş
kahvaltılık gevrekler, alabalık, somon, yoğurt, süt, peynir ve yumurta olarak sıralanabilir.
https://www.kalitelibeslenme.com/kan-yapan-yiyecekler-ve-kan-yapan-besinler/