Mantera (Bahasa Sanskrit: मन्त्र mantra, Jawi: ‫)منترا‬, jampi (Jawi: ‫ )جمڤي‬atau serapah (Jawi:

‫ )سراڤه‬ialah bunyi, suku kata, perkataan, atau pernyataan yang diucapkan dengan jerk yang
dikatakan mampu menyebabkan perubahan rohani untuk mencapai kuasa ghaib. Lafaz ini
boleh didapati dalam amalan dan pengetahuan agama Hindu, Buddha, Jainisme, dan Sikh
yang setiap satunya mempunyai fungsi, keutamaan, dan jenisnya sendiri. Namun, dalam
masyarakat Melayu, ia beransur-ansur berkembang menjadi amalan yang digunakan oleh
bomoh, pawang, atau dukun untuk keperluan adat dan kepercayaan mistik, khususnya untuk
mempengaruhi atau mengawal sesuatu bagi memenuhi kehendak penutur melalui sihir, sama
ada untuk mencegah bencana, menundukkan dan melemahkan musuh, atau menggoda
wanita.

Perkataan "mantra" berasal daripada suku kata man (manana) dan perkataan tra (trana), yang
kedua-duanya mewakili pembebasan daripada samsara, atau dunia fenomena, dan kemudian
diterjemahkan sebagai "memanggil untuk datang" (amantrana). Perkataan "manusia"
bermaksud "berfikir" atau "berfikir." Menurut Khanna (2003: hlm. 21), mantra dan yantra
mempunyai hubungan dengan manifestasi tenaga mental.

Penggunaan bunyi dilihat lebih signifikan daripada makna dalam gubahan mantera, kerana ia
dipercayai mampu memberi kekuatan kepada bahan mantera yang dihancurkan. Mantera
ditulis dalam gaya rangkap dengan rima yang tidak konsisten. Irama diutamakan daripada
rima dalam mantra. Mantra itu unik kerana ia ditulis dalam bentuk puisi, dan kandungan serta
konsepnya mewakili kepercayaan masyarakat pada masa itu. Ia ditulis atas sebab tertentu.
Mantra tidak mempunyai makna yang lengkap yang boleh dihuraikan oleh minda.

Mantra adalah frasa yang diucapkan untuk mencapai kebolehan ajaib (melalui mimpi). Jampi
ialah frasa khusus yang diucapkan untuk mencapai keajaiban (seperti menyembuhkan
penyakit dan sebagainya). Mantera juga diberikan makna sebagai ungkapan kata-kata yang
digunakan oleh bomoh dan dukun Melayu dalam ritual yang mempunyai makna yang
pelbagai dari segi kepercayaan tradisional, seperti digunakan dalam solat dan melindungi
keselamatan daripada segala malapetaka yang digunakan dalam upacara ritual, pemujaan
pengawal dan roh. , dan seterusnya (supaya menjauhkan bala dan kerosakan segala bencana).

Mantera Sihir dan Perubatan Semua jampi yang digunakan oleh bomoh untuk
menyembuhkan penyakit atau membuat seseorang sakit dirujuk sebagai jenis sihir dan ubat
dalam konteks ini. Sihir merupakan institusi sosial yang penting dalam masyarakat Melayu,
terutamanya pada masa lalu, apabila ia berfungsi sebagai saluran untuk berkomunikasi
dengan alam ghaib.
Penggunaan mantera dalam budaya Melayu dikaitkan dengan animisme, yang membentuk
kepercayaan dan persepsi mereka terhadap sesuatu kejadian. Berikutan kedatangan Islam di
Tanah Melayu pada abad ke-13 hingga ke-15, penggunaan mantera mula beralih.
Kemunculan sifat universal dalam penggunaan dan bacaan mantera telah terhasil daripada
unsur sintesis antara Islam dan animisme. Struktur mantera telah diubah dan diselitkan
dengan unsur-unsur Islam; sebagai contoh, mantera akan dimulakan dengan lafaz
Bismillahir-Rahmanir-Rahim dan diakhiri dengan Laila-hail-lallah. Akibatnya, mantera kini
digunakan dan dibacakan di seluruh dunia. Alam semesta perkataan dalam mantra boleh
mengaktifkan deria seseorang, menyebabkan dia berubah menjadi orang yang dia inginkan.
Namun, jampi tidak lagi digunakan secara meluas dalam masyarakat Melayu.

Mantra ialah karangan yang merangkum yang mentakrifkan pandangan dunia dan kosmologi
manusia berkenaan dengan makhluk yang tidak kelihatan. Mantra ialah ungkapan intelektual
yang menekankan keindahan dan kerumitannya dari segi budi bahasa dan bahasa. Mereka
mewakili konsep tentang tugas dan minat manusia dalam menguasai sains, menghargai alam
sekitar, dan hubungan manusia dengan kehidupan.

Melalui penggunaan bahasanya, mantera mempunyai simbolisme yang jelas. Ia penting

dalam mempengaruhi pemikiran seseorang individu supaya mereka menjadi lebih sempurna
dalam kehidupan mereka dan dalam komuniti mereka. Kecuali teori semiotik yang melihat
bagaimana proses kreatif dalam bertutur boleh mengubah psikologi manusia dan melihat
alam semesta perkataan dalam mantera sebagai cerminan simbol akal budi Melayu, kajian ini
adalah tepat. Ia akan disesuaikan dengan teori metodologi Melayu juga. Teori semiotik ini
tidak akan dilihat sebagai alam semesta yang serba lengkap, sebaliknya sebagai sebahagian
daripada persekitaran atau budaya masyarakat yang melahirkan mantera.

Mantra dikaitkan dengan pemujaan ghaib. Mantra ialah istilah Sanskrit yang bermaksud
mantra atau manir. Matlamatnya adalah untuk memanipulasi dan mengawal keinginan
pendengarnya. Mantra adalah frasa yang dilaungkan untuk mendapatkan kuasa ghaib melalui
jampi serapah. Maksud jampi dalam konteks ini adalah mengenai perkataan tertentu yang
dituturkan untuk mendapatkan keajaiban seperti penyakit penyembuhan, cinta, dan ritual,
antara lain. Jampi lazimnya menjadi kebiasaan bagi suku orang asli kerana mereka percaya
bahawa menggunakan mantera adalah salah satu cara untuk mencapai kelestarian dan
keharmonian hidup. Kewujudan mantera itu sepatutnya berdasarkan gaya hidup dan
kepercayaan pada masa itu.
Tradisi lisan termasuk mantera yang digunakan dalam upacara upacara, yang merupakan
jenis sastera lisan (Syaifuddin, 2005). Mantra menurut Syaifudin (2005), ialah himpunan
frasa yang digunakan secara lisan oleh bomoh atau bomoh Melayu dalam upacara-upacara
yang mempunyai makna yang berbeza-beza. Mantera digunakan dalam upacara upacara,
penghormatan kepada dewa dan roh, serta kerja yang berkait rapat dengan pertanian dan
perikanan yang dilakukan oleh seseorang yang berpengetahuan dalam melontar mantra,
mengikut kepercayaan kuno. Tujuannya adalah untuk menjaga atau menjaga keselamatan
manusia daripada wabak dan bencana alam.
LATAR BELAKANG

Mantera merupakan salah satu khazanah seni kesusasteraan Melayu tradisional, dan
penggunaannya cukup popular suatu ketika dahulu dalam kalangan masyarakat Melayu.
Keindahan kata-kata mantera bukan sahaja terletak pada pilihan kata dan ayat berima mereka,
tetapi juga pada idea dan falsafah yang sangat menggambarkan sinaran pemikiran masyarakat
zaman dahulu. Mantera juga boleh digunakan untuk menyatakan idea tentang peranan dan
nilai manusia dalam menguasai ilmu, menghargai alam sekitar, dan hubungan manusia
dengan kehidupan. Ia juga boleh digunakan untuk menonjolkan keindahan dan kehalusan
sesuatu ungkapan intelektual dari segi adab dan bahasa.

Melalui penggalian, pemeliharaan, dan ungkapan makna, mantera menjadi semakin indah dan
bermakna. Makna mantra boleh disimpulkan daripada gabungan perkataan, gabungan bunyi,
dan intonasi sahaja. Mantra harus dilihat dari perspektif fungsi fungsinya, yang diasaskan
pada tiga prinsip utama: nilai ajaib, fungsi dan peranan lirik dan naratif. Dalam kes
persembahan Ulek Mayang, nilai magis sesuatu mantera akan lahir dari segi gaya sebutan dan
pemilihan kata yang boleh menghubungkan dunia luar dengan alam ghaib. Sementara itu,
nilai lirik lagu yang dipersembahkan secara korus akan terserlah, dan nilai naratif penceritaan
boleh diperoleh melalui akaun abstrak mitos dan legenda.

Dalam tamadun Melayu, mantera dan prosedur penyembuhan tradisional adalah sama dengan
rekod perubatan sejarah. Ia juga bertindak sebagai mekanisme untuk menyimpan
kepercayaan dan sistem pemikiran masyarakat di kawasan ini, yang diturunkan dari generasi
ke generasi melalui perkataan dan cara. Sejak awal zaman, ia mengandungi pelbagai
pembaharuan budaya mengikut zaman dan zaman. Kesemuanya dikekalkan dalam "mantra,"
sejenis kesusasteraan tradisional yang diturunkan melalui generasi melalui hubungan
keluarga.

Mantra terdiri daripada syair atau prosa berirama dalam bentuk perkataan atau ayat.
Kebanyakan mantera memaparkan ayat-ayat yang merangkumi komponen rohani atau magis
atau dikaitkan dengan kebolehan ghaib. Biasanya, penggunaan jampi diperoleh melalui
keturunan atau ajaran ghaib, yang mesti dipercayai sepenuhnya. Mantera digunakan oleh
segelintir masyarakat Melayu malah telah bertapak di kalangan orang asli. Ia digunakan
dalam hampir setiap bahagian kehidupan, termasuk bertani, menjalin persahabatan,
mewujudkan penempatan baharu, membina rumah, dan aspek lain dalam kehidupan harian
degan.

Penggunaan mantera mempunyai 'unsur semangat' untuk orang asli, yang juga menunjukkan
betapa banyak jenis dan fungsi yang terdapat untuk mantera, dan bagaimana ia bergantung
sepenuhnya pada sifat peranan mereka. Setiap mantra disertakan dengan penjelasan terperinci
tentang maksud dan kandungannya. Walau bagaimanapun, ia bergantung pada keyakinan diri
semasa membaca mantra. Perkara yang sama boleh dikatakan untuk mantra dengan ciri ritual,
yang juga dihormati dalam masyarakat terdahulu. Oleh kerana budaya orang asli masih
berpegang kepada tradisi, mantera masih diamalkan dan menjadi ritual harian mereka. Orang
asli yang memihak kepada revolusi pembelajaran dan pendidikan, sebaliknya, menolak
kepercayaan terhadap jampi.

Mantera juga biasa digunakan oleh penduduk Melayu dan telah menjadi sebahagian daripada
ritual harian mereka. Mantera sangat berkait rapat dengan masyarakat orang asli kerana
mereka sangat bimbang tentang pantang larang, terutamanya di tempat kerja. Dari awal
proses penanaman sehingga pokok matang dan menghasilkan, orang asli menggunakan
mantera. Mereka menggunakan azimat untuk membantu mereka bertani dan memburu
haiwan. Membuka koloni baru dan membaca mantera untuk menghalau jin dan semua ibu jin
adalah langkah pertama dalam aktiviti bertani. Mereka juga telah mengadakan upacara tarian
sewang ketika penempatan baharu itu mula dibuka. Kepercayaan mereka untuk mengganggu
roh halus adalah membimbangkan kerana mereka percaya jin akan memusnahkan semua
tanamannya. Sebelum mendirikan perkampungan baru, mereka mengamalkan ritual
mengulang mantera.
p.masalh
Dalam masyarakat tradisional, orang Melayu beranggapan bahawa penyakit seseorang itu
adalah akibat Sihir. Bomoh, yang dianggap pakar dalam mengubati pesakit atau mengusir
penyakit, diperlukan untuk menyembuhkan penyakit tersebut. Kebolehannya didakwa
diturunkan kepadanya daripada datuk dan neneknya. Bomoh yang juga dikenali sebagai
bomoh itu dihormati kerana kuasanya yang luar biasa untuk memadam dan menghapuskan
segala kejahatan. Masyarakat Melayu tradisional banyak bergantung kepada bomoh atau
bomoh untuk mengubati penyakit mereka kerana kepercayaan ini. "Mantra" perubatan ialah
alat atau senjata hikmat yang dianggap mempunyai kuasa luar biasa yang boleh mengalahkan
kuasa ghaib dan menyembuhkan semua penyakit yang digunakan dalam upacara tersebut.

Mantra adalah sejenis ubat tradisional yang digunakan oleh minoriti Melayu di wilayah
selatan Thailand untuk merawat masalah mental dan fizikal. Jenis penyakit menentukan cera
perubatan dan bacaan mantera. Secara umum, "mantra" yang digunakan dalam perubatan
dalam bidang ini mungkin menunjukkan kepercayaan yang mendalam terhadap Islam dan
keagungan Tuhan Yang Maha Esa. Walaupun begitu, mantera tertentu mengandungi istilah
syirik yang tidak sesuai dengan akidah Allah. Kejahilan dan ketidaksadaran Tok Bomo atau
pengamalnya yang paling mungkin dipersalahkan. Hasilnya, pengkaji akan menawarkan
mantera berdasarkan maklumat yang diperoleh dari daerah Raman di wilayah Yala. Sama ada
mantera yang boleh dimanfaatkan dan mantera yang mengandungi bahan syirik. Ini adalah
untuk menunjukkan bilangan jampi yang digunakan di lokasi ini. Ini membolehkan kajian
amali dijalankan untuk menyampaikan ilmu kepada pengamal mantera dan masyarakat umum
tentang "mantra dan Islam."

Dalam tamadun Melayu, mantera dan tatacara perubatan tradisional dibandingkan dengan
catatan sejarah yang mendokumentasikan ilmu perubatan. Ia juga berfungsi sebagai
mekanisme untuk menyimpan kepercayaan dan sistem pemikiran masyarakat di kawasan ini
dalam perkataan dan cara yang telah diturunkan dari generasi ke generasi. Sejak dahulu lagi,
ia merupakan gabungan pembaharuan budaya mengikut zaman dan zaman. Kesemuanya
direkodkan dan dikekalkan dalam "mantra," sejenis kesusasteraan tradisional yang diturunkan
melalui generasi melalui pertalian darah. Hasilnya, pengkaji berhasrat untuk menyiasat
"mantera" yang dikenal pasti dalam proses perubatan Tok Bomo di kawasan Raman wilayah
Yala.

Dapatan kajian akan memberi penjelasan yang membolehkan waris mewarisi mantera dari
segi ilmu atau kecantikan. Seterusnya, kajian ini akan menunjukkan kesan perubahan sejarah
dari segi kepercayaan, daripada animisme kepada fahaman baru Islam. Kajian ini juga adalah
untuk masyarakat setempat mengetahui dan memahami perubahan akidah masyarakat dari
awal hingga kini. Sementara itu, dunia luar akan mendapat pemahaman yang lebih mendalam
tentang orang Thai yang berasal dari Melayu, menghasilkan perpaduan dalam masyarakat
majmuk.

Penemuan awal penyiasatan terdahulu, khususnya mengenai konsep mantra, telah diteliti
dalam kajian ini. Penyelidik mendapati bahawa sudah terdapat beberapa kajian di Malaysia
yang menentang mantra tersebut dengan melihat sorotan kajian lepas. Majoriti kajian ini,
sebaliknya, memfokuskan pada ciri fungsi, simbol dan jenis ejaan. Oleh yang demikian,
kajian ini dijalankan bagi mengisi kekosongan kajian iaitu untuk mengkaji komponen ritual
mantera pakaian diri khususnya bagi penduduk asli di Kampung Sungai Rual, Jeli Kelantan.
Penyelidikan ini juga akan melihat ayat-ayat mantera khusus yang dibacakan oleh orang asli
untuk mencapai hasil yang diinginkan. Ini berikutan keakraban unsur ritual dengan manusia
boleh memberi kesan kepada kehidupan seharian. Hasilnya, menjadi kewajipan pengkaji
untuk menjamin bahawa kajian itu tertumpu kepada ritual mantera berpakaian diri agar ia
dapat diubah menjadi kajian yang lebih menarik dan berkesan bagi penggemar sastera
Malaysia.

Persolan kajian.

Bagi memastikan kajian mereka mantap dan tidak terkeluar dari landasan, pengkaji turut
menggunakan Teori Metodologi Bahasa Melayu oleh Hashim Awang (1989) sebagai
kerangka. Pengkaji telah memutuskan untuk hanya menggunakan kaedah moral untuk
rentetan itu.

9
Bab 2

Tinjauan Literatur

2.1 Pengenalan
Sorotan kajian adalah suatu fakta atau penyataan yang telah dinyatakan bagi
menyokong sesebuah objektif serta meyakinkan bahawa teori yang diaplikasikan itu
adalah teori yang tepat dan bukan rekaan semata. Menerusi sorotan kajian ini, pengkaji
akan merangkumkan maklumat yang berkaitan dengan tajuk kajian pengkaji iaitu unsur
patriotisme dalam novel leftenan adnan wira bangsa: satu kajian berdasarkan
pengaplikasian Teori Pengkaedahan Melayu. Menerusi sorotan kajian ini, pengkaji juga
akan membataskan kepada dua subtopik utama iaitu pengkajian patriotisme dan
pengkajian dalam pengaplikasian Teori Pengkaedahan Melayu di dalam karya sastera
terpilih.

2.2 Patriotisme
Kajian Nor Suhaili binti Saharudin (2013) iaitu Unsur Patriotisme Dalam
Kumpulan Puisi Pilihan Penyair Sarawak, Malaysia. Kajian ini adalah sebuah kajian
yang menumpukan kepada unsur-unsur patriotisme dalam karya puisi pilihan penyair
hebat di Sarawak serta beberapa peristiwa yang berkaitan. Kajian ini dijalankan adalah
kerana para pengkaji sastera agak kurang memberikan tumpuan kepada para penyair di
Sarawak meskipun para penyair turut memperkasa serta menyumbang puisi di tanah air.
Objektif bagi kajian ini adalah mengenalpasti unsur-unsur patriotisme dalam kumpulan
puisi pilihan penyair Sarawak dan menganalisis unsur patriotisme dengan peristiwa
yang telah berlaku di Sarawak dalam puisi-puisi yang dikaji. Kaedah kualitatif iaitu
kaedah analisis teks, kaedah kepustakaan serta pengaplikasian teori Sistem Pemikiran
Bersepadu 4K (Kerohanian, Kebitaraan, Kesaintifikan dan Kekreatifan) telah digunakan
di dalam kajian ini. Hasil daripada kajian ini memperlihatkan bahawa para penyair
memaparkan rasa cinta mereka terhadap bumi Kenyalang.
Kedua, kajian daripada Mohd Rahimi bin Ramli (2018) iaitu Nilai Dan
Pengamalan Patriotisme Dalam Kalangan Masyarakat Sabah Di Malaysia. Kajian ini
hanya tertumpu kepada masyarakat Sabah berkenaan dengan nilai dan pengamalan
patriotisme dalam diri mereka. Objektif kajian ini adalah bagi mengenal pasti

10

patriotisme dalam kalangan masyarakat di Sabah. Kajian ini juga membataskan 6 nilai
patriotisme menerusi tingkah laku serta orientasi sebagai sebuah manifestasi dan
memfokuskan kepada 500 responden menerusi 3 etnik sahaja iaitu Bajau, Kadazan
Dusun dan Murut. Seterusnya, pendekatan kuantitatif dan kaedah persampelan iaitu
Probability Proportional to Saiz(PPS) telah diguna pakai iaitu dengan menggunakan
kaedah soal selidik yang diberikan di sekitar daerah terpilih di Sabah dan bagi
memantapkan lagi kajian, Teori Orientasi Politik telah diaplikasikan di dalam analisis.
Hasil kajian mendapati tahap kesedaran, persepsi, kefahaman dan pengamalan dalam
responden tentang nilai patriotisme adalah berada pada kedudukan yang tinggi. Oleh itu,
kajian ini menjelaskan bahawa setiap tingkah laku seseorang individu adalah
dipengaruhi oleh dimensi orientasi nilai patriotisme.
Ketiga, menerusi Rosfazila Abd Rahman, Hairol Anuar Mak Din, Jessica Ong
Hai Liaw, Adlina Abdul Khalil & Munira Abd Razak (2020) dalam kajian Jati Diri Dan
Patriotisme Dalam Kalangan Generasi Baru Masyarakat Majmuk : Kajian Terhadap
Pemahaman, Persepsi, Penerimaan dan Cabaran. Di dalam kajian ini memfokuskan
kepada generasi baru dalam persepsi, pemahaman, penerimaan dan cabaran generasi
baru tentang konsep jati diri dan patriotisme. Kajian ini menggunakan kaedah kualitatif
iaitu melalui reka bentuk kajian menerusi temu bual secara mendalam seperti temu bual
separa berstruktur. Pengkaji juga turut membataskan responden daripada pelbagai etnik
di Bandaraya Kuala Lumpur iaitu seramai empat puluh orang dan informasi yang
diperoleh dibahagikan kepada tiga kategori iaitu Melayu, India dan Cina. Hasil daripada
kajian ini memperlihatkan majoriti generasi baru memiliki pemahaman yang cukup
tinggi tentang konsep jati diri dan patriotisme. Sifat perkauman dan persefahaman
antara setiap kaum telah menjadi satu cabaran besar dalam kalangan etnik di Malaysia
yang mana ia perlu ditangani demi kesejahteraan bangsa Malaysia. Oleh itu, kajian ini
telah membuktikan bahawa generasi baru sewajarnya memahami konsep jati diri dan
patriotisme kerana ia memberi impak yang besar dalam teras pertahanan negara.

2.3 Novel Leftenan Adnan

Kajian Noraini Ibrahim dan Ani Omar (2017) iaitu Analisis Pengarang Dalam
Novel Leftenan Adnan Wira Bangsa Karya Abdul Latip Bin Talib. Tujuan utama kajian
ini dilaksanakan adalah untuk mengupas pemikiran pengarah menerusi karya yang
beliau hasilkan sama ada setiap peristiwa yang dipaparkan di dalam karyanya adalah
11

daripada pengalaman orang lain atau daripada pengalaman diri pengkaji sendiri.
Objektif kajian ini adalah untuk mengenal pasti dan menganalisis pemikiran pengarang
di dalam novel yang dipilih dengan mengaplikasikan teori SPB4K. Teori yang
digunakan adalah berteraskan kepada falsafah kesepaduan pemikiran yang terkandung
di dalam novel Leftenan adnan wira seperti pemikiran kebitaraan, kerohanian,
kekreatifan dan kesaintifikan. Hasil kajian mendapati keempat-empat pemikiran ini
dapat diperlihatkan menerusi watak-watak yang wujud di dalam novel tersebut. Oleh
hal yang demikian, kepintaran pengarang dalam mengolah karya beliau dapat
membangkitkan nilai kemanusiaan kepada pembaca terutama remaja. Perkara ini dapat
dibuktikan apabila novel ini telah diangkat menjadi novel Komponen Sastera menerusi
subjek Bahasa Melayu bagi pelajar Tingkatan 4.
Kajian seterusnya yang dijalankan oleh Saripah Dora Ismail (2021) iaitu Kajian
Terhadap Nilai Patriotisme dalam Novel Leftenan Adnan Wira Bangsa. Kajian
penyelidikan yang dijalankan adalah untuk mengenalpasti serta menganalisis nilai
patriotisme yang terkandung di dalam Novel Leftenan Adnan Wira Bangsa yang
merupakan novel pilihan KOMSAS bagi pelajar tingkatan 4 menerusi subjek
pendidikan Bahasa Melayu. Kaedah kuantitatif iaitu dengan menggabungkan analisis
teks, soal selidik dan penilaian berstruktur diguna pakai di samping mengaplikasikan
Teori teksdealisme yang dipelopori oleh Abdul Rahman Ropiah. Dapatan kajian
mendapati terdapat hampir 47 unsur patriotisme menerusi watak utama dan 16 unsur
patriotisme terlihat pada watak sampingan. Jelas dapat dilihat bahawa novel ini mampu
menambahkan lagi kefahaman pembaca tentang nilai patriotisme seiring meningkatkan
jati diri masyarakat terutama golongan muda.
Selain itu, Saripah Dora Ismail dan Azhar Wahid (2020) dalam kajian Tahap
Kebolehan Pelajar Mendefinisikan Patriotisme Melalui Pengajaran Novel Leftenan
Adnan Wira Bangsa. Kajian ini memfokuskan kepada tahap kemampuan para pelajar
dalam memberi makna patriotisme menerusi pembelajaran daripada novel Leftenan
Adnan Wira Bangsa yang digunakan dalam kajian teks novel bagi pelajar Tingkatan 4
serta menilai Teori Teksdealisme di dalam novel tersebut. Objektif kajian ini adalah
untuk melihat mengetahui tahap kejelasan pelajar mengenai patriotisme menerusi
pembacaan daripada novel ini sekaligus menganalisis tahap kemampuan pelajar dalam
menyatakan makna patriotisme menerusi pengajaran novel tersebut. Tambahan pula,
kajian ini telah menggunakan kaedah kuantitatif bertujuan untuk memperoleh data
penilaian berstruktur dalam kalangan pelajar. Terdapat 35 orang pelajar tingkatan 4

12

daripada Sekolah Menengah Kebangsaan Bukit Sentosa, Selangor telah menjadi

responden dalam persampelan . Kajian ini juga telah dikupas dengan mengaplikasikan
teks anekdot ketika penaksiran pasca dan pra dilaksanakan. Penaksiran pra dan pasca ini
adalah berdasarkan kepada Model Penilaian Formatif Tessmer (1993). Hasil kajian
mendapati, setelah para pelajar mempelajari novel Leftenan Adnan Wira Bangsa,
mereka berkebolehan dalam memberikan definisi “patriotisme”. Oleh itu, dapat
disimpulkan bahawa kebijaksanaan penulis dalam membangkitkan unsur patriotisme
menerusi novel Leftenan Adnan Wira Bangsa ini telah berhasil untuk memberi fahaman
kepada para pelajar dalam memperjelaskan maksud patriotisme dengan benar sekaligus
dapat menyemai perasaan patriotik dalam diri pelajar.

2.4 Teori Pengkaedahan Melayu

Kajian lepas yang dilakukan oleh Syaidul Azam Kamarudin dan Arbai’e Sujud
(2017) iaitu Jati Diri Melayu Dalam Kumpulan Puisi Terpilih A. Aziz Deraman :
Analisis Teori Pengkaedahan Melayu. Kajian ini memfokuskan kepada jati diri Melayu
yang terkandung dalam kumpulan puisi A. Aziz Deraman dan dianalisis melalui tiga
aspek utama iaitu jati diri dalam aspek bahasa Melayu, jati diri dalam aspek Agama dan
jati diri dalam aspek budaya. Hasil daripada kajian adalah nilai jati diri kemelayuan
seperti peringatan, nasihat serta ikhtibar yang mana boleh di hubung kaitkan dengan
prinsip Teori Pengkaedahan Melayu dalam aspek etika dan ajaran agama Islam.
Menerusi kajian Mohd Firdaus Che Yaacob & Nasirin Abdillah (2017) yang
bertajuk Penerapan Nilai Murni Dalam Cerita Rakyat Melayu Suatu Aplikasi Teori
Pengkaedahan Melayu : Analisis Nilai Kasih Sayang dan Nilai Keadilan Dalam
Masyarakat Melayu. Tujuan kajian ini dijalankan adalah bagi mengenalpasti serta
menganalisis nilai kasih sayang dan nilai keadilan yang wujud di dalam cerita rakyat
Melayu dengan mengaplikasikan Teori Pengkaedahan Melayu. Kajian ini juga lebih
menitik beratkan pada bahagian sejarah, kebudayaan, adat istiadat, pengalaman dan
cita-cita. Dalam pada itu, kaedah sorotan pembacaan yang berasaskan dokumen telah
digunakan di dalam kajian. Oleh itu, hasil kajian mendapati bahawa sesebuah cerita
rakyat amat kaya dengan nilai murni yang mampu memberikan pengajaran serta
menjadi medium pendidikan kepada masyarakat.
Seterusnya, menerusi kajian Hadijah Johari, norshahida Mohd Shaker & Farra
Humairah Mohd (2020) dalam kajian Aplikasi Teori Pengkaedahan Melayu dalam

13

cerpen Melamar Rindu Oleh Osman Ayob Melayu Melalui Dakwah Islamiah. Kajian
yang dijalankan merupakan kajian terhadap 18 buah cerpen yang dikumpulkan oleh
Osman Ayob selaku penulis di dalam kumpulan Cerpen Melamar Rindu. Terdapat tiga
objektif kajian iaitu mengenalpasti, menganalisis dan menilai unsur dakwah Islamiah
yang terkandung dalam cerpen Melamar Rindu dengan mengaplikasikan pendekatan
dakwah dalam Teori Pengkaedahan Melayu.
Selain itu, kajian oleh Muhammad Izzat Farhan Mohamad Asri (2021) iaitu
Kedinamikan Citra Masyarakat Dalam Novel-novel Remaja terpilih: Satu Penelitian
Pendekatan Kemasyarakatan. Kajian ini bertujuan untuk menyingkap masalah yang
dihadapi oleh kalangan remaja selain permasalahan di dalam percintaan. Objektif bagi
kajian ini adalah mengenalpasti, menganalisis serta merumus dimanik citra masyarakat
di dalam novel. Pengkaji telah membataskan kepada tiga novel remaja antaranya ialah
Atukku Pejuang, Bening Mata Seorang dia dan Melakar Sinar. Kajian ini juga telah
mengaplikasikan Pengkaedahan Alamiah dan Pengkaedahan Keagamaan. Hasil dapatan
kajian mendapati terdapat pelbagai contoh teladan yang dapat dicontohi menerusi novel-
novel terpilih sebagai suatu identiti masyarakat Melayu. Oleh hal yang demikian, kajian

ini telah membuktikan bahawa setiap karya-karya sastera memiliki pelbagai nilai murni
yang sepadan dengan pengkhususan peringkat umur di mana sesebuah karya mampu
menjadi penghubung dalam memberi pengetahuan kepada masyarakat sekaligus
memupuk masyarakat terutamanya golongan muda untuk menyemai sikap suka
membaca.

2.5 Penutup
Secara keseluruhannya, sorotan kajian ini telah menjadi suatu keperluan bagi
pengkaji untuk meneruskan kepada bab yang lain. Sorotan kajian yang dibuat oleh para
pengkaji lepas telah memberi bayangan awal kepada pengkaji untuk meneruskan kajian
dengan sempurna dan dikukuhkan lagi dengan pemilihan teori yang tepat. Dengan
adanya kajian-kajian lepas yang berkaitan, maka pengkaji akan dapat menambahkan
pengetahuan dan idea yang baru untuk melaksanakan tugasan yang dibuat. Tambahan
pula, melalui sorotan kajian, pengkaji juga dapat mengenalpasti setiap kekurangan dan
kelemahan yang perlu diperbaiki dan ditambah baik. Oleh itu, pemilihan dalam Teori
Pengkaedahan Melayu iaitu menerusi Pendekatan Moral ini adalah suatu pilihan teori

BAB 2

KAJIAN LITERATUR

2.0 Pengenalan
dalam bab ini menerangkan tentang kajian literatur yang dilakukan berdasarkan bahan
rujukan yang dicari melalui pelbagai cara seperti melalui rujukan buku, artikel, internet dan
juga
kajian tesis yang pernah dikaji oleh pengkaji sebelumnya. Setiap maklumat yang dikaji
mempunyai kandungan tentang bahan-bahan yang ingin dikaji. Dengan mencari beberapa
maklumat, sedikit sebanyak dapat membantu pengkaji dalam mendapatkan beberapa
maklumat
penting lain dan dapat memastikan sumber yang diperolehi adalah tepat dan berkesan.

Sumber-sumber yang diambil oleh pengkaji adalah daripada bahan-bahan bacaan seperti
buku, artikel, tesis, dan sebagainya. selain itu, bahan bacaan seperti buku dan tesis diambil
dan
dipinjam dari perpustakaan manakala artikel diambil daripada sumber internet dan laman
sesawang yang sahih dan mempunyai maklumat mengenai kajian yang ingin dilakukan.

2.1 Definisi Fonologi

( Widi, 2009:03) menyatakan bahawa fonologi adalah bahagian tatabahasa ataupun
dikenali sebagai bidang ilmu bahasa yang dapat menjelaskan bunyi bahasa secara meluas.
Terdapat
dua bahagian ilmu fonologi iaitu ilmu fonemik dan fonemik. fonetik ialah bahagian fonologi
yang
mempelajari yang bagaiamana satu bunyi bahasa itu dituturkan dan diucakan atau cara
menghasilkan bunyi bahasa yang dipertuturkan oleh setiap individu pada hari ini. Fonemik
pula
adalah sebahagian daripada fonologi yang memperincikan bunyi-bunyi pertuturan mengikut
fungsinya sebagai perbezaan makna.Adi Yasran Abdul aziz (2005) menyatakan dalam kajian
beliau Inventori Konsonan dialek Melayu Kelantan: satu penilaian semula telah menyatakan
bahawa ramai di kalangan ahli fonologi khususnya penahu Optimaliti (teori linguistic terkini)
yang
mengkaji bahasa-bahasa dan dialek-dialek di serata dunia begitu berminat mengkaji dialek
Kelantan yang terkenal dengan keunikanya. Sememangnya dialek Kelantan merupakan antara
dialek yang mempunyai ciri-ciri dan keunikan yang tersendiri. Dapat dikatakan,dialek
Kelantan
amat berbeza dengan dialek-dialek ataupun loghat-loghat yang terdapat di negeri-negeri di
Malaysia.
(Newton, 1972) menyatakan bahawa dialek merupakan satu variasi daripada satu bahasa
yang sama dan dapat dibezakan melalui ciri-ciri sebutan, kosa kata, atau tatabahasa. Dialek
berkembang daripada bahasa yang pada asalnya seragam tetapi lama-kelamaan mengalami
perubahan, dan perubahan ini berlaku disebabkan oleh pelbagai faktor yang antaranya ialah
faktor
masa dan faktor geografi. Sebagai contoh, dapat kita lihat di Malaysia terdapat pelbagai
dialek
yang dipertuturkan oleh masyarakat setiap negeri yang terdapat di Malaysia antara negeri
yang
terdapat dialek yang begitu ketara di Malaysia adalah Kelantan,Perak,Kedah,Sabah,Sarawak
dan
lain-lain. Kepelbagaian dialek ini dapat dilihat dalam pengaruh media dan filem yang
semakin
meluas pada masa kini dan dapat dilihat dari segi loghat yang disampaikan terutamanya
dalam
perbezaan dari segi fonetik. Hal ini telah menarik minat pengkaji untuk mengkaji
kepelbagaian
dialek yang terdapat di Malaysia. (Collin,19915.) menyatakan bahawa beliau berkata untuk
terus
memelihara dialek yang pelbagai ini beliau menyeru pengkaji agar terus mengkaji supaya
dapat
dipelihara bagi dan tidak ditelan oleh peredaran zaman oleh generasi hadapan.
Awang Sariyan (2007) apabila menyentuh tentang kesantunan bahasa berpendapat
kesantunan berbahasa berkait rapat dengan adat dan budaya. Apabila orang Melayu amat
bersantun

10

dalam bercakap ia mencerminkan adat dan budayanya yang kaya dengan budi bahasa serta
kepatuhan kepada sistem bahasa dan sosial. Hal ini demikian kerana, kita dapat lihat
kesantunan

dalam pertuturan setiap dialek apabila seseorang bertutur menggunakan dialek negeri masing-
masing. Namun, terdapat beberapa ayat yang berbunyi dan membawa maksud yang kasar
bagi

setiap kawasan dan setiap daerah. Asmah Omar (1993 & 1992) menegaskan bahawa dialek
berperanan dalam proses modenisasi bahasa. Hal ini dikatakan demikian kerana kelestarian
dan
pemerkasaan setiap dialek di Malaysia semakin berkurangan dan semakin tidak dipaandang
oleh
remaja masa kini. Disebabkan berkurangnya pemerkasaan itu, usaha pembinaan negara
bangsa
yang mementingkan pertuturan mengikut dialek masing-masing terjejas dan jati diri dalam
masyarakat juga semakin berkurangan.

11

2.2 Fonetik dan Fonemik

(Arbak Othman, 1983:52) menyatakan bahawa fonologi adalah sebahagian daripada
linguistik deskriptif yang menjelaskan mengenai bunyi-bunyi yang dituturkan di dalam hati
atau
melalui mulut manusia, seterusnya bahagian yang terbahagi kepada fonemik dan fonetik. Hal
ini
dikatakan kerana, fonologi merupakan satu bidang yang bertugas dalam sesuatu bahasa yang
mengkaji bunyi-bunyi yang berfungsi dalam sesuatu bahasa ataupun sesuatu dialek yang
terdapat
di seluruh dunia. Bunyi ialah satu suara yang keluar dari paru-paru dan melalui pita suara ke
rongga
tekak kemudian terus keluar dari rongga mulut atau rongga hidung dan seterusnya didengar
oleh
telinga yang mendengar. Ketika udara ataupun nafas keluar melaui rongga hidung dan rongga
hidung atau rongga mulut kemungkinan seseorang itu akan mengahadapi sekatan atau
gangguan
dan mungkin tidak mengalami sebarang sekatan dan gangguan. Udara yang akan keluar dan
membentuk gelombang bunyi dan mengenai bahagian gegendang telinga dan di situ lah
terhasilnya
bunyi. Selain itu, linguistic deskriptif pula menjelaskan beberapa struktur dan sistem bahasa.
Bidang kajian in mempunyai tiga bahagian yang terpenting iaitu fonologi,morfologi dan
sintaksis.
Menurut Farid M. Onn (1988:102), fonologi merupakan satu aktiviti yang berhubung kait
dengan ilmu ilmiah yang dapat dibahagikan kepada dua peringkat. Peringkat pertama ialah
meneleti lafaz, menetapkan fonem-fonem atau saluran-saluran abstrak yang sesuai
diperakukan
untuk melambangkan cara meluahkan kata secara sistematik dan menetapkan huruf-huruf
fonetik
untuk melambangkan kata-kata dalam tulisan fonemik. Disebabkan tulisan fonemik tidak
boleh
ditulis secara langsung untuk memberitahu kita cara untuk menuturkan atau menghujahkan
sesuatu
kata tersebut maka fonologi harus meneruskan kepada peringkat kedua. Pada peringkat kedua
ini
akan diberikan petunjuk tentang cara-cara melafazkan setiap fonem atau huruf fonemik
dalam
pelbagai lingkungan. Hal ini demikian kerana, dengan mengikut panduan ini kita dapat
mengucapkan setiap kata-kata dengan tepat. Selain itu, fonologi juga dapat disimpulkan
sebagai
kajian yang mengkaji terhadap fungsi-fungsi bunyi bahasa.

12

Hal ini bermaksud bidang fonologi adalah satu bidang yang menentukan sistem bunyi dalam
satu
bahasa yang berdasarkan bunyi sama ada bunyi itu distingtif atau tidak distingtif.
pembelajaran
tentang kajian ini dapat mewujudkan sesuatu ejaan bahasa seperti bahasa Melayu seterusnya
dapat
menetukan sebahagian fonem dan huruf-huruf yang terdapat dalam bahasa Melayu dalam
bidang
fonologi ini. Dalam kata lain fonologi adalah satu kajian untuk mengenal pasti fonem vocal
yang
digunakan dalam setiap pertuturan dan daerah masing-masing di dunia.
Parker (1974:112) pernah menyatakan pendapat bahawa kajian fonolologi ialah satu
bidang yang mengkaji sesuatu bahasa, yang berkaitan unsur-unsur dan peraturan yang dapat
menentukan sebutan. Hal ini demikian kerana, bidang fonologi dapat difahami sebagai satu
aktiviti
yang mengkaji bunyi yang dituturkan oleh manusia menggunakan bahasa tertentu.
Walaubagaimanapun sesetengah bunyi itu mempunyai makna yang tersendiri, dan bunyi juga
tidak
digolongkan sebagai bunyi bahasa melainkan bunyi tersebut daripada alat artikulasi. Oleh itu,
dalam bahagian fonologi ini kita dapat dilihat bagaimana bunyi kosnsonan dan vokal Bahasa
Melayu dapat ditutur dan digunakan. Sebagai contoh, bunyi vocal seperti yang kita tahu
merupakan bunyi yangterdiri daripada lima huruf vocal iaitu a, e, i, o dan u. Namun begitu,
ada
sesetengahnya telah disengaukan. Ciri-ciri huruf vocal yang lain adalah bunyi bersuara dan
menghasilkan bunyi vokal.
Bagi menghasilkan bunyi vokal pula, udara akan keluar melalui rongga oral tanpa sekatan.
Ciri-ciri huruf vokal seterusnya ialah cirinya dapat ditentukan oleh kedudukan lidah dan
pergerakan bibir. Namun begitu, bunyi vokal dan bunyi konsonan mempunyai bunyi yang
berlainan. Ciri yang paling ketara yang dapat kita lihat adalah dari segi bunyi-bunyi bahasa
apabila
di lontarkan oleh seseorang dan akan menerima sempitan, sekatan, dan geseran sama ada di
bahagian rongga mulut, tekak atau hidung. Selain itu, bunyi-bunyi konsonan juga ada yang
bersuara dan tidak bersuara. Contoh bunyi bersuara merupakan bunyi yang terjadi terutama
apabila
seseorang membunyikan huruf vokal. Konsonan ini dipanggil sebagai bunyi yang bersuara
kerana
udara yang keluar daripada rongga oral tanpa sebarang halangan atau sekatan. Bunyi-bunyi
vokal
juga dapat dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu bahagian vokal hadapan, bahagian vokal
tengah
dan juga bunyi belakang.

13
Manakala bunyi tidak bersuara pula selalunya didapati apabila seseorang membunyikan huruf

konsonan. Hal ini dikatakan demikian kerana dalam penghasilan bunyi konsonan selalunya
bunyi-
bunyi akan terhasil apabila pergerakan yang menghasilkan bunyi iaitu bibir dibuka atau
ditutup.

Artikulasi pula dapat ditafsirkan sebagai daerah penyebutan yang terletak di bahagian mulut
iaitu
di bahagian lelangit yang keras.
Antara bahagian-bahagian artikulasi ialah bibir. Bibir merupakan bahagian yang terletak luar
rongga mulut dan berfungsi untuk menyekat perjalanan udara. Bibir merupakan bahagian
yang
terdiri daripada otot-otot yang kenyal yang mana dapat dihamparkan dan dibundarkan.
Seterusnya lidah adalah bahagian artikulasi yang paling penting dan paling aktif dan ia juga
memainkan peranan penting dalam pembunyian konsonan. Gusi pula bahagian artikulasi
yang
terletak di antara gigi dan lelangit keras. Bentuknya melengkung,cembung dan bahagian gusi
juga
berfungsi sebagao bahagian artikulasi. Anak tekak pula berfungsi sebagai bahan pertuturan
bersama dengan lelangit lembut yang berfungsi untuk memberikan bunyi yang ingin
dikeluarkan
sama ada sengau atau tidak. Gigi juga menjadi peranan dalam penghasilan bunyi namun gigi
tidak
mempunyai peranan yang aktif kerana ia tidak dapat menggerakkan anggota gigi. Rongga
merupakan bahagian yang luas dan lapang yang menjadi tempat laluan udara keluar dan
masuk
dari paru-paru. Rongga terbahagi kepada 3 bahagian iaitu rongga mulut.
Rongga hidung, dan rongga tekak. Fonem pula merupakan bunyi bahasa yang
menunjukkan perbezaan makna. Sebagai contoh, perkataan tayang dan balang. Jika didengar
bunyinya seakan sama tetapi yang membezakanya ialah bunyi fonem [b] dan [i]. Oleh kerana
fonem [b] dan [i] menyebabkan perbezaan makna maka [b] dan [i] ialah fonem. Alafon pula
ialah
pasangan dua perkataan yang mempunyai perbezaan yang paling minimum bezanya.
Contohnya
perkataan /faham/ dan /paham/.

14
2.3 Konteks Penggunaan Bahasa dalam Fonologi
Dalam artikel Bahasa Antara dalam Komunikasi Lisan Penutur Melayu dan Penutur Bukan
Melayu oleh Fatin Rabiha Abdul Kadir, Zaitul Azma Zainon Hamzah menyatakan bahawa
kegagalan pemahaman dan penguasaaan konteks penggunaan bahasa yang terdapat dalam
situasi
perbualan dan dalah tafsir terhadap tahap kecekapan penutur bahasa bukan sahaja mampu
menimbulkan salah faham, malah mampu menjejaskan air muka penutur malah menghalang
penuturan tersebut. Beliau juga menjelaskan bahawa hal ini haruslah diperincikan dengan
serius
dan usaha untuk membantu proses peralihan bahasa yang berterusan dan harus diteruskan
dalam
pelbagai aspek. Manakala dalam Artikel Fonetik dan Fonologi Bahasa Melayu oleh Caroline
Aine
Binti Johari James menyatakan bahawa ilmu linguitik merupakan ilmu yang mengkaji bahasa
secara saintifik. Dengan ini membawa maksud ilmu yang mengkaji dan menganalisis dan
menganlisis dalam satu-satu bahasa tertentu secara empirikal dan objektif, iaitu mengkaji
bahasa
yang sebenarnya wujud tanpa dipengaruhi oleh ramalan, sentimen dan falsafah. Beliau juga
menjelaskan bahawa ilmu linguistik digunakan untuk mengkaji bahasa Melayu. Ia mengkaji
bahasa Melayu seperti yang betul-betul wujud tanpa dan juga ditutur oleh masyarakat bahasa
seseorang itu. Dalam penilitian ini dapat kita lihat persamaan antara kedua-dua artikel ini
yang
menyatakan tentang penggunaan bahasa dan juga fonologi dalam pertuturan setiap penutur.
Seterusnya, dalam kajian kedua-kedua artikel ini juga mengkaji bidang fonologi yang
berfungsi mengkaji bunyi-bunyi dalam beberapa bahasa. Bunyi ialah satu suara yang keluar
dari
paru-paru dan melalui pita suara ke rongga tekak kemudian terus keluar dari rongga mulut
atau
rongga hidung dan seterusnya didengar oleh telinga yang mendengar.Semasa udara keluar
melalui
rongga tekak dan rongga mulut atau rongga hidung, udara mungkin mengalami gangguan
atau
halangan dan mungkin tidak mempunyai halangan. dara yang akan keluar dan membentuk
gelombang bunyi dan mengenai bahagian gegendang telinga dan di situ lah terhasilnya bunyi.
Penggunaan bahasa Melayu jelas menunjukkan bahasa Melayu merupakan bahasa yang
dinamik
dan mudah untuk digunakan dan difahami oleh penutur bahasa dalam berkomunikasi.

Bab 2
Kajian lpas

Kajian Awal Di Kalangan Peladang Bajau, kajian terdahulu tentang mantera oleh Saidatul
Nornis (1999). Menurut kajian itu, padi dilihat sebagai aset penting bagi masyarakat
tradisional khususnya Bajau. Padi merupakan sumber ekonomi utama masyarakat Melayu.
Oleh kerana orang Bajau mempercayai semangat padi, mereka melakukan ritual untuk
mengelakkan perkara mungkar daripada berlaku terutama semasa menuai padi. Seterusnya,
dalam kajiannya terhadap masyarakat Melayu Pantai Timur dalam mantera dan upacara ritual
Sumatera Utara, Syaiffuddin (2005). Berdasarkan ritual dan mantera untuk menyembah
pantai, kajian ini menyiasat fungsi dan nilai budaya. Kajiannya tertumpu kepada penentuan
fungsi mantera ritual, serta hubungan antara mantera dalam upacara ritual dan budaya nilai,
serta kesannya terhadap masyarakat. Sebagai perbincangan deduktif yang komprehensif,
karya itu menggunakan perspektif sosiologi. Akhirnya, penyelidikan telah menunjukkan
bahawa mantera digunakan dalam upacara budaya Melayu Pantai Timur, yang
menggabungkan tradisi Hindu, Islam dan Animisme.
Minah Sintian (2012) melakukan tinjauan terhadap aspek pengamal dan fungsinya dalam
kehidupan dalam kajiannya tentang mantera atau Rinait Kadazandusun. Rinait ialah satu
bentuk puisi kuno yang dipersembahkan dalam bentuk lagu atau bacaan biasa. Rinait juga
merangkumi Bahasa Klasik dan Mistik, yang majoritinya menggunakan istilah yang sukar
difahami. Akhirnya, pekerjaan rinait telah menjadi kepercayaan dalam masyarakat
Kadazandusun, kebanyakannya untuk mengekalkan keharmonian hidup.

Harun Mat Piah (2014) disusuli dengan makalah ilmiah bertajuk Pengetahuan Melayu
Tradisional Belas Kasihan (Sexology), Ceramah Awal. Perkataan "pengetahuan belas
kasihan" sebenarnya merujuk kepada "pengetahuan keinginan," yang merangkumi ilmu
syahwat, persetubuhan, dan banyak lagi. Dalam kajian sebegini, perlambangan dan
penjelasan tentang ilmu persetubuhan dicerminkan dengan doa, jampi, dan mantera.
Penggunaan mantera pengasih, terutamanya ditujukan kepada suami dan pasangan, juga
diterangkan. Akhirnya, dalam ilmu pengasihan, sembahyang, jampi, dan mantera
bersumberkan ilmu tradisional yang dibincangkan secara umum.

Prosedur rawatan, penghasilan ubat, pantang larang, dan pencegahan penyakit turut
dibincangkan dalam Perubatan Melayu Tradisional dari Manuskrip Lama Harun Mat Piah
(2015). Kajian ini tertumpu kepada Tajul Muluk, sebuah kitab yang mengandungi hikmah tib.
Jelasnya, tulisan lama itu mempunyai nilai terutama dari segi kesejahteraan masyarakat.
Susulan itu, di Kedah, Ahmad Fazli dan Mohd. Nizam (2016) menggunakan mantera dalam
rawatan tradisional Melayu. Penyelidikan ini bertujuan untuk menganalisis kedudukan akidah
umat Islam terhadap amalan mantera dari sudut terapi. Pengamal rawatan tradisional di
Kedah berkait rapat dengan bantuan makhluk halus, menurut dapatan kajian.
Bab 3
3.1 PENGENALAN
Pendekatan yang digunakan oleh pengkaji untuk menjalankan kajian ini diterangkan dalam
bab ini. Bab ini menerangkan bagaimana kajian dijalankan, bagaimana data dikumpul, dan
bagaimana data dinilai untuk menghasilkan maklumat yang betul. Kaedah kajian, strategi
pengumpulan data, persampelan, instrumen kajian, dan pemprosesan data adalah antara topik
yang dibincangkan dalam bab ini. Pada asasnya, ini menjelaskan bagaimana maklumat dan
data dikumpul untuk menjalankan penyelidikan.
3.2 REKA BENTUK KAJIAn

Reka bentuk kajian adalah komponen kritikal kerana ia memastikan objektif kajian tercapai
dan isu kajian penuh terjawab. Bagi memastikan kajian ini berjaya mendapat maklumat dan
data secara keseluruhan, penyelidik menggunakan dua kaedah kajian iaitu kaedah kuantitatif
dan pendekatan kualitatif untuk meneliti dapatan.
3.3 KAEDAH KAJIAN
Kaedah kajian yang diterapkan dalam kajian ini adalah seperti dibawah:
3.3.1 Kaedah Hebahan “Google Form

Penyelidik menggunakan strategi mempromosikan "Borang Google" kepada pelajar di

universiti awam Malaysia. Ini adalah pendekatan kuantitatif. Pengkaji merangkumi banyak
bahagian di mana pendapat responden tentang kajian ditimbulkan. Maklumat yang dikumpul
daripada responden akan dianalisis menggunakan jawapan yang mereka berikan sebagai
jawapan kepada soalan.

3.3.2 Kaedah Kepustakaan

Penyelidik menggunakan kaedah perpustakaan untuk mencari pengetahuan terperinci yang
diperoleh daripada penulisan intelektual yang diiktiraf kecekapannya. Ini adalah teknik
kualitatif. Seorang penyelidik mengumpul data.

Maklumat dan info yang diperolehi dapat memberi pendedahan awal kepada pengkaji dalam
melaksanakan kajian ini agar dapat memperincikan analisis kajian yang dijalankan.