Professional Documents
Culture Documents
TS 1260 Taşıyıcı Döşeme Tuğlaları (Statik Çalışmaya Katılan
TS 1260 Taşıyıcı Döşeme Tuğlaları (Statik Çalışmaya Katılan
TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 1260
Ekim 1985
ICS 91.100.15
https://www.tse.org.tr/turkish/abone/Kapak.asp?STDNO=4706 03.05.2004
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
İÇİNDEKİLER
0.2 - TANIMLAR
0.2.1 - Taşõyõcõ Döşeme Tuğlasõ (Statik Çalõşmaya Katõlan) Statik çalõşmaya katõlan taşõyõcõ döşeme
tuğlasõ, kil veya killi toprağõn veya bunlarõn karõşõmõnõn su ve gerektiğinde kum, öğütülmüş tuğla ve
kiremit tozu,uçucu kül vb. maddelerle karõştõrõlarak özel makinelerde şekillendirilmesi ve genellikle sun
'i olarak kurutulduktan sonra fõrõnlarda pişirilmesi suretiyle elde edilen ve tuğlalõ döşemelerin
1)
yapõmõnda (TS 5431) kullanõlan, döşemede kesit içinde meydana gelen basõnç kuvvetlerinin bir
kõsmõnõ veya bütününü alarak statik çalõşmaya katõlan döşeme tuğlalarõdõr.
NOT- Bu standardda "taşõyõcõ döşeme tuğlasõ (Statik çalõşmaya katõlan)" deyimi yerine "taşõyõcõ döşeme
tuğlasõ" veya "Tuğla" deyimleri de kullanõlmõştõr.
0.2.2 - Kulak
Kulak, taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnõn alt (taban) yüzünün iki kenarõnda bulunan ve tuğla uzunlugunca
devam eden çõkõntõlardõr (Şekil 1, 2,3,4) .
0.2.3 - Yiv
Yiv, taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnõn dõş yüzlerinde bulunan birbirine paralel oluklardõr (Şekil 1,2,3).
0.3 - KAPSAM
Bu Standard, statik çalõşmaya katõlan taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnõ kapsar.
1)
Bu Standard metninde atõf yapõlan Türk Standardlarõnõn numaralarõ metnin sonunda verilmiştir.
1
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELİKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA
1.1.1 - Sõnõflar
1.1.2 - Tipler
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõ kullanma amacõna uygun olarak yapõlõş biçimlerine göre;
-Yerde hazõrlanõp kalõp kullanõlmaksõzõn döşemelere yerleştirilebilecek biçimde yapõlmõş olanlar ..(R)
(Şekil-5)
Kalõplõ döşemelerde doğrudan kullanõlabilecek biçimde yapõlmõş olanlar ... A (Şekil 1, 2, 3)
olmak üzere iki tipe ayrõlõr.
1.1.3 - Türler
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõ, Çizelge-1'de belirtilen d h hacim kütlesi sõnõr değerlerine göre;
- Normal .... (N)
- Hafif .... (H )
- Çok hafif .... (ÇH)
olmak üzere üç türe ayrõlõr.
1.1.4 - Cinsler
Alõn; yüzlerinin tamamõ harçlanacak şekilde yapõlmõş taşõyõcõ, döşeme .tuğlalarõnõn her türü, Çizelge-
2' d e belirtilen yanak yüzü basõnç mukavemeti sõnõr değerlerine göre üç cinse ayrõlõr.
1.2 - ÖZELİKLER
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnõn dõş yüzleri (yivler dikkate alõnmaksõzõn) düzgün ve düzlem olmalõ, Madde
1
2.2.l de açõklandõğõ şekilde muayene edildiğinde, yüzeyin hiçbir yerinde cetvel veya gönye
kenarlarõndan ayrõlma miktarõ 5 mm'den fazla olmamalõdõr. Yanak yüzlerinde, betonun daha iyi
tutunmasõnõ sağlamak amacõyla yapõlmõş yivler bulunmalõdõr. Alt yüz ile üst yüzde de bu şekilde yivler
yapõlabilir. Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnda, alt yüzün iki kenarõnda tuğla uzunluğunca devam eden kulak
çõkõntõlarõ ve Şekil-1 ve Şekil-2 de gösterilen tuğla şekillerine göre bir veya iki başlõk harcõ yuvasõ
bulunmalõdõr.
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnõn, yerde kiriş halinde hazõrlandõktan sonra yerlerine konmasõ gerektiğinde
kullanõlan R tipinde, teçhizat çeliğinin yerleştirilebilmesi için üst yüzde bir teçhizat oluğu bulunmalõdõr
( Ş e k i l - 5 ) . Sadece basõnç tablasõ harçlanan BT sõnõfõ taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnda, basõnç tablasõ ile
alt yüzü birleştiren en az bir ara bölme bulunmalõ ve bu ara bölme mümkün olduğu kadar tabana dik
olarak yapõlmõş bulunmalõdõr ( Ş e k i l - 1 , 2 ) .
2
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
ÇİZELGE 1 - Taşõyõcõ Döşeme Tuğlalarõnõn Hacim Kütlesi ve Alõn Yüzü Basõnç Mukavemetleri
3 2
Taşõyõcõ Döşeme Tuğlasõ Hacim Kütlesi (kg/m ) Alõn Yüzü Basõnç Mukavemeti kgf/cm
2
Türü N/mm
Her biri Max . Ortalama Max. Her biri Min. Ortalama 1 Min.
ÇİZELGE 2 -Alõn Yüzlerinin Tamamõ Harçlanacak Şekilde Yapõlmõş Taşõyõcõ Döşeme Tuğlalarõnõn
Yanak Yüzü Basõnç Mukavemetleri
N-l 180
3
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
2.3.4.1 - Cihazlar
-Kumpas Madde 2.3.2.1 ' de belirtilen,
-Deney presi :Yeterli kapasitede ve en az 1 kgf (10 N) duyarlõkta.
2.3.4.2 - İşlem
Numune tuğla, biri uzun ekseni etrafõnda dönebilecek şekilde yapõlmõş silindirik iki
çelik mesnet üzerine oturtulur. Çelik mesnetler ile tuğla arasõna sert ağaçtan
yapõlmõş 20 mmx20mm en kesitinde ve bütün tuğla uzunluğunca devam eden
yastõklar yerleştirilir ( Şekil-8 ) . Yük, tuğla genişliğinin ortasõndan ve 20 mmx20mm en
kesitinde sert ağaçtan yapõlmõş bir üst yastõk aracõlõğõ ile uygulanõr. Yükleme,
kesintisiz bir şekilde ve yaklaşõk olarak saniyede 5 kgf ( 50 N) artan bir kuvvetin,
tuğlalarõn kõrõlmasõna kadar uygulanmasõ yolu ile yapõlõr. Pres göstergesinden okunan
en büyük yük tam sayõya yuvarlatõlarak kgf (N) olarak tesbit edilir.
11
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
2.4 - DEĞERLENDİRME
Numune takõmõnõ oluşturan tuğla numuneleri üzerinde, muayene ve deneyler
bu standarddaki sõraya göre uygulanõr. Bu muayene ve deneylerden herhangi
birinden olumsuz sonuç alõnan bir tuğla numunesi kusurlu sayõlarak ayrõlõr ve
bundan sonraki muayene ve/veya deneyler bu kusurlu tuğla numunesine
uygulanmaz.
3 - PİYASAYA ARZ
3.1 - AMBALAJLAMA
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõ genel olarak ambalaj yapõlmaksõzõn piyasaya sunulur.
Tuğlanõn ambalajlõ olarak piyasaya sunulmasõ halinde, Madde 3.2'deki işaretler ile tuğla
boyutlarõ ve ambalaj içinde bulunan tuğla adedi, ambalajõn üzerinde belirtilmiş olmalõdõr,
3.2 - İŞARETLEME
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnõn uygun bir yerine kolayca okunabilecek ve silinip
çõkmayacak şekilde aşağõdaki bilgiler yazõlmõş bulunmalõdõr.
- Yapõmcõ firmanõn markasõ veya kõsa adõ,
- Madde 1.1 ve Çizelge-2'de belirtilen semboller,
- Bu standardõn işaret ve numarasõ (TS 1260 şeklinde),
Bu bilgiler gerektiğinde yabancõ dilde de yazõlabilir. Örnek;
12
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
XYZ / AT - R - ÇH - 1 TS 1260
şeklinde,
4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
4.1 - Yapõmcõ veya satõcõ, bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği tuğlalar
için, istendiğinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya göstermek
zorundadõr. Bu beyannamede satõş konusu tuğlanõn
- Madde 1 deki özeliklerde olduğunun,
- Madde 2 deki muayene ve deneylerin yapõlmõş ve uygun sonuç alõnmõş ,
bulunduğunun, belirtilmesi gerekir.
13
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Şekil 1- Sadece basõnç tablasõ borçlanan bir baslõk harcõ yuvalõ taşõyõcõ döşeme tuğlasõ
(Boşluk şekil ve sayõlarõ örnek olarak verilmiştir).
14
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Şekil 3 - Alõn, yüzlerinin tamamõ harçlanan bir baslõk harcõ yuvalõ taşõyõcõ döşeme tuğlasõ
(Boşluk sekil ve sayõlarõörnek olarak verilmiştir.)
15
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
16
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Ölçüler mm dir.
17
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
2.3.4.1 - Cihazlar
-Kumpas Madde 2.3.2.1 ' de belirtilen,
-Deney presi :Yeterli kapasitede ve en az 1 kgf (10 N) duyarlõkta.
2.3.4.2 - İşlem
Numune tuğla, biri uzun ekseni etrafõnda dönebilecek şekilde yapõlmõş silindirik iki
çelik mesnet üzerine oturtulur. Çelik mesnetler ile tuğla arasõna sert ağaçtan
yapõlmõş 20 mmx20mm en kesitinde ve bütün tuğla uzunluğunca devam eden
yastõklar yerleştirilir ( Şekil-8 ) . Yük, tuğla genişliğinin ortasõndan ve 20 mmx20mm en
kesitinde sert ağaçtan yapõlmõş bir üst yastõk aracõlõğõ ile uygulanõr. Yükleme,
kesintisiz bir şekilde ve yaklaşõk olarak saniyede 5 kgf ( 50 N) artan bir kuvvetin,
tuğlalarõn kõrõlmasõna kadar uygulanmasõ yolu ile yapõlõr. Pres göstergesinden okunan
en büyük yük tam sayõya yuvarlatõlarak kgf (N) olarak tesbit edilir.
11
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
2.4 - DEĞERLENDİRME
Numune takõmõnõ oluşturan tuğla numuneleri üzerinde, muayene ve deneyler
bu standarddaki sõraya göre uygulanõr. Bu muayene ve deneylerden herhangi
birinden olumsuz sonuç alõnan bir tuğla numunesi kusurlu sayõlarak ayrõlõr ve
bundan sonraki muayene ve/veya deneyler bu kusurlu tuğla numunesine
uygulanmaz.
3 - PİYASAYA ARZ
3.1 - AMBALAJLAMA
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõ genel olarak ambalaj yapõlmaksõzõn piyasaya sunulur.
Tuğlanõn ambalajlõ olarak piyasaya sunulmasõ halinde, Madde 3.2'deki işaretler ile tuğla
boyutlarõ ve ambalaj içinde bulunan tuğla adedi, ambalajõn üzerinde belirtilmiş olmalõdõr,
3.2 - İŞARETLEME
Taşõyõcõ döşeme tuğlalarõnõn uygun bir yerine kolayca okunabilecek ve silinip
çõkmayacak şekilde aşağõdaki bilgiler yazõlmõş bulunmalõdõr.
- Yapõmcõ firmanõn markasõ veya kõsa adõ,
- Madde 1.1 ve Çizelge-2'de belirtilen semboller,
- Bu standardõn işaret ve numarasõ (TS 1260 şeklinde),
Bu bilgiler gerektiğinde yabancõ dilde de yazõlabilir. Örnek;
12
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
XYZ / AT - R - ÇH - 1 TS 1260
şeklinde,
4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
4.1 - Yapõmcõ veya satõcõ, bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği tuğlalar
için, istendiğinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya göstermek
zorundadõr. Bu beyannamede satõş konusu tuğlanõn
- Madde 1 deki özeliklerde olduğunun,
- Madde 2 deki muayene ve deneylerin yapõlmõş ve uygun sonuç alõnmõş ,
bulunduğunun, belirtilmesi gerekir.
13
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Şekil 1- Sadece basõnç tablasõ borçlanan bir baslõk harcõ yuvalõ taşõyõcõ döşeme tuğlasõ
(Boşluk şekil ve sayõlarõ örnek olarak verilmiştir).
14
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Şekil 3 - Alõn, yüzlerinin tamamõ harçlanan bir baslõk harcõ yuvalõ taşõyõcõ döşeme tuğlasõ
(Boşluk sekil ve sayõlarõörnek olarak verilmiştir.)
15
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
16
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Ölçüler mm dir.
17
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
18
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Şekil 7- Alõn ve yanak yüzlerine dik basõnç dayanõmõ deney numunelerinin hazõrlanmasõ
19
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
20
UDK 691.316 TÜRK STANDARDI TS 1260 / Ekim 1985
Ölçüler mm’dir.
21