กาพย์เห่เรือ

พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จเลียบ
พระนคร

เนื่องในพระราชพิธีบรม
ราชาภิเษก
พยุหยาตราสถลมารค ๕ พฤษภาคม
๒๕๖๒

พยุหยาตราชลมารค ๑๒ ธันวาคม
๒๕๖๒
ครูสกุล กังวาลไกล

ข้าราชการบำนาญครูเขี่ยวชาญโรงเรียน
สมุทรปราการ

คำนำ
 พยุหยาตราสถลมารค และพยุหยาตรา
ชลมารค เนื่องใน

พระราชพิธบ
ี รมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จ
พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

รัชกาลที่ ๑๐ แห่งราชวงศ์จักรี

ผู้ประพันธ์แต่งเป็ นคำประพันธ์ กาพย์

เห่เรือ เพื่อถวาย

ความจงรักภักดีและเทิดทูนพระเกียรติพระ
มหากษัตริยาธิราชเจ้า

ภายหลังพระราชพิธีพยุหยาตราสถลมารค
และพระราชพิธี

พยุหยาตราชลมารค ได้ผ่านพ้นไปแล้ว
 อนึ่ง ผู้ประพันธ์เป็ นข้าราชการบำนาญ
ครูเชี่ยวชาญ

โรงเรียนสตรีสมุทรปราการ จึงขออุทิศ
คุณค่าทางวิชาการและ

วรรณศิลป์ อันพึงมี เป็ นวิทยาทาน ให้แก่

นักเรียนหรือครูอาจารย์

ที่สนใจเข้ามาสืบค้น E-book มอบแด่ บิดา

มารดาและบูรพาจารย์

ครูสกุล กังวาลไกล

สารบัญ
คำนำ
สารบัญ

สิบสองธันว์เสด็จด้าวชลาลัย
๑

พยุหยาตรหยาดริว้ ลายทอง
๒

วาสุกรีเสด็จด้วยเรือทรง
๓

อนันตนาคราชน้อมไตรรัตน์
๔

กิติยาภาผ่องแผ้วพระธิดา
๕
นารายณ์ทรงครุฑเจ้าเวหา
๖

วาสุกรีท่าน้ำนาคา
๗

สารบัญ(ต่อ)

หกสองพฤษภห้าสวัสดิกาล
๘
รถยนต์พระที่ไท้ไคลคลา
๙

ราชยานเสลี่ยงให้ทรงประทับ
๑๐

อาภรณ์พิโมกข์เปลื้องปราสาท
๑๑

พระวชิรเกล้าฯจอมไผท
๑๒

ราชบพิธลิขิตด้วยจุฬาลงกรณ์
๑๓
เลียบพาโพธิซ้องนานมา
๑๔

ภาพแห่งความทรงจำ
๑๕

ประวัติผู้เขียน
๑๖

สิบสองธันว์

๑. สิบสองธันว์เสด็จด้าว ชลาลัย

ทรงทิพย์พิมานชัย เทิดฟ้ า
 สองห้าหกสองสนัย เฉลิมรักษ์

วขิระเกล้าฯศักย์หล้า ภิเษกซ้อง ครอง

แดน

สิบสองธันว์เสด็จด้าว ทิพย์พิมานเจ้า
ลอยธารา

จึ่งเสด็จพระยุหยาตรา บรมราชากิเษก
สรรค์

พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรือต้นงามเฉิด
ฉัน

ก่องแก้วแพรวพรายพรรณ สืบทศราช
ศาสตร์ทศพิธ
 ๑

พยุหยาตรหยาดริว้ ลายทอง

๒.พยุหยาตร หยาดริว้ ลายทอง

เสด็จเลียบครรลอง ราชเจ้า

พิธีราชภิเษกครอง สมบัติ

ชลมารควชิรเกล้าฯ พร่างพลิว้ นาวา

พยุหยาตรหยาดริว้ แลธงทิวลิ่วธารา

ผองพยุหยาตรา เจ้าพระยาในวารี
ประเพณีมีสืบมา กษัตราธิราชศรี

ปั กปิ่ นถิ่นธรณี เขตแดนนี ้

ประเทศไทย

วาสุกรีเสด็จด้วยเรือทรง

๓.วาสุกรี เสด็จด้วย เรือทรง

พระที่นั่งสุพรรณหงส์ แช่มช้อย

พระราชินีธำรง ตามเสด็จ
 โอรสทีปังกรน้อย เคลื่อนคล้อย
วารี

วาสุกรี เสด็จด้วย เรือต้นหน่วยช่วย

เรือทรง

พระที่นั่งสุพรรณหงส์ งามแช่มช้อย
ลอยธารา

พร้อมด้วยพระราชินี พระองค์ทีฯโอริ
สา

ชลมารคพยุหยาตรา เคลื่อนนาวาสู่วารี

๓
อนันตนาคราชน้อมไตรรัตน์

๔.อนันตนาคราชน้อม ไตรรัตน์

พระปฏิมาชัยวัฒน์ ที่เก้า

สิริสวัสดิพัฒน์ บุญผ่อง

พุทธธรรมนำเกล้า อยู่คุ้มครอง
สยาม

อนันตนาคราชน้อม พระพุทธพร้อม
อัญเชิญมา

ชัยวัฒน์พระปฏิมา พระบิตุรงค์มงคล
ชัย
ตุณแห่งไตรรัตนา บุญรักษาสืบสมัย

แด่มหากษัตริย์ไทย ขอพระองค์ทรง
พระเจริ

กิติยาภาผ่องแผ้วพระธิดา

๕.กิกิติยาภาผ่องแผ้ว พระธิดา

ตามเสด็จพระบิดา นบน้อม

สิริวัณณวรีขนิษฐา เพียงพรัก
 อเนกชาติภุชงค์พร้อม ขับคล้อยนที
ธาร

กิติยาภาผ่องแผ้ว บุตรีแก้วพระบิดา

อเนกชาติภุชงค์พา พระเคลื่อนคล้อย
ลอยนที

ขนิษฐาเสด็จตาม ทรงพระนามสิริวัณ
ณวรี

อเนกชาติภุชงค์ศรี ลายนาคาชลาลัย

๕
 นารายณ์ทรงครุฑเจ้าเวหา

๖. นารายณ์ทรงครุฑเจ้า เวหา

โดยเสด็จลงธารา ร่มหล้า

ภิเษกกษัตริยา ที่สิบ

ราชประเพณีฟ้า ยศเอื้อพรพรม

นารายณ์ทรงครุฑเจ้า สัญลักษณ์ท้าว
ด้าวแดนดิน

เรือทรงองค์พรหมินทร์ ลินลาศเลื่อน
เคลื่อนวารี
นารายณ์อวตาร คือตำนานเทพวิถี

รามเกียรติว์ รรณคดี ประเพณีมีสืบมา

วาสุกรีท่าน้ำนาคา

๗.วาสุกรีท่าน้ำ นาคา

พันพระศอศิวะมา ก่อนกี ้

พระเสด็จท่าพา พยุหยาตร

ยังราชวรดิฐชี ้ เลียบหล้าชมเมือง
 วาสุกรีท่าน้ำ อันเป็ นนามแห่งนาคา

พันพระศอศิวะมา ์ ลัง
เอกอสรพิษฤทธิพ

ท่าราชวรดิฐ ท่าน้ำติดพระราชวัง

สืบมาตัง้ แค่ครัง้ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย

หกสองพฤษกห้าสวัสดิกาล

๑.หกสองพฤษกห้า สวัสดิกาล

จากจักรพรรดิพิมาน ก่องแก้ว

ไพศาลทักษิณชาน เสด็จสู่
 อมรินทร์วินิจฉัยแพร้ว เพริศพริง้ เทวา

หกสองพฤษกห้า พระเสด็จคราภิเษกศรี

เลียบเมืองเรืองรูจี พระออกที่ทวารเทวา

ขัตติยราชภูษิต ครุยลิขิตองค์จก
ั รา

เส้าสูงพระมาลา สายสะพายลายจักรี

รถยนต์พระที่ไท้ไคลคลา

๒.รถยนต์พระที่ไท้ ไคลคลา
 เสด็จดุสิตมหา ปราสาทพร้อม

สายัณห์ตะวันลา เย็นย่ำ

มวลราษฎรล้อม โอบเอื้อสยามินทร์

รถยนต์พระที่ไท้ เทพสถิตชัยในมรรคา

พระเสด็จดำเนินพา ดุสิตมหาปราสาท
สรรค์

อมรินทรวินิจฉัย เทพสถิตในทวาร
บรรณ

ราชาภิเษกสรรค์ ประทับองค์ทรง
ราชยาน

๙
 ราชยานเสลี่ยงให้ทรงประทับ

๓.ราชยานเสลี่ยงให้ ทรงประทับ

ขบวนทหารสานรับ แบกไว้

ประเพณีเนื่องนับ กาลอดีต

โยธวาทิตใหม่ใช้ ประยุกต์ด้วยสวน
สนาม

ราชยานเสลี่ยงให้ ทหารไทยองค์รักษา

อาภรณ์งดงามตา ประดับริว้ ทิวธงทอง

 คีตราชนิพนธ์ มาร์ชดาลดลเดิน
ครรลอง

ทหารแถวแนวทัง้ ผอง พยุหยาตรครองทอง

รองเรือง

๑๐

อาภรณ์พิโมกข์เปลื้องปราสาท

๔. อาภรณ์พิโมกข์เปลื้อง ปราสาท

เสด็จทรงราชอาสน์ พิลาศไล้

ในพระราชยานนาถ ์ ่ง
ศักดิส
บวรนิเวศหมายไว้ ก่อเกื้อกุศลการ

อาภรณ์พิโมกข์เปลื้อง ปราสาทเรืองรอง
ตระการ

ดัง่ เสด็จจากพิมาน ทิพยสถานสราญ

รอง

ทรงราชเสลี่ยงหาม ราชยานพุดตานทอง

วิถีศรีครรลอง โบราณราชศาสตร์
สยาม

๑๑
 พระวชิรเกล้าฯจอมไผท

๕.พระวชิรเกล้าฯ จอมไผท

เสด็จภิเษกสมัย ์ ี้
สวัสดิน

บวรนิเวศวิหารไป สักการะ

มงคลพิพัฒน์ชึ้ สืบด้วยธรรมา

พระวชิรเกล้าฯ เสด็จคราวกิเษกศรี

บวรนิเวศสวัสดี องค์จักรีพระราชา

ราชวรวิหารพุทธ ์ าสดา
องค์พิสุทธิศ

ชินสีห์ประธานหน้า สุวรรณเขตนิเวศ
ท้าย
 ๑๒

ราชบพิธลิขิตด้วยจุฬาลงกรณ์

๖.ราชบพิธลิขิตด้วย จุฬา-ลงกรณ์เฮย

ทวดแห่งพระวชิรา ร่มเกล้า

สถิตสังฆราชา เรืองศาสน์

พระบิตุรงค์ที่เก้า ธาตุน้อมปูชา

ราชบพิธลิขิตด้วย บุญพาช่วยโดยราชา
จุลจอมเกล้าศรัทธา พุทธศาสน์ประกาศ
ย้ำ

พระเสด็จเลียบพระนคร ราชสัญจรเป็ นทาง

นำ

ทศพิธราชธรรม บูรพกษัตริย์ขัตติยา

๑๓

เลียบพาโพธิซ้องนานมา

๗. เลียบพาโพธิซ้อง นานมา

ขบวนพยุหยาตรา นบไหว้
พระเชตุพนมังคลา รวมวิชช์ โบราณเฮย

วัดปฐมรัชกาลไท้ เทิดด้วยสักการ

เลียบพาโพธิซ้อง สถลครรลองดำเนิน
พา

เชตุพนวิมลมา มังคลาแห่งอาราม

พุทธไสยาสน์ยล หมอยาผลสืบค้น
ขาน

พระเสด๊จเสร็จสาน ตามโบราณ
ประเพณี

๑๔
ภาพแห่งความทรงจำ
 ๑๕

ประวัติผู้เขียน
นายสกุล กังวาลไกล เกิดวันที่ ๑๓ กรกฎาคม
๒๔๙๓

ตรงกับวันพฤหัสบดี แรม ๑๔ ค่ำ เดือนแปด ปี

ขาล

ที่บ้านย่าจ๋า (นางกี กังวาลไกล) จังหวัด

สมุทรปราการ

บิดา นายเจน กังวาลไกล มารดา นางพยอม

กังวาลไกล
เป็ นบุตรคนสุดท้องในจำนวนพี่น้องทัง้ หมด ๗
คน ดังนี ้

๑.นายรวยเลิศ กังวาลไกล

๒.นางลักษณา สุวรรณวงศ์

๓.นางวันเพ็ญ สุนทรนนท์

๔.นายสัมฤทธิ ์ กังวาลไกล

๕.นางเยาวลักษณ์ เพชรเรือนทอง

๖.พันโทกริช กังวาลไกล

๗.นายสกุล กังวาลไกล

๑๖

ประวัติผู้เขียน (ต่อ)
สถานะภาพครอบครัว

ภรรยา นางสมบูรณ์ กังวาลไกล

ธิดา นางกรองรัตน์ กังวาลไกล

บุตร นายณัฏฐ์ธร กังวาลไกล

การศึกษา

จบการศึกษาประถมศึกษาปี ที่ ๔ โรงเรียนศรี

วิทยา พ.ศ.๒๕๐๒

จบการศึกษามัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียน
สมุทรปราการ พ.ศ.๒๕๐๘

จบการศึกษามัธยมศึกษาตอนปลายโรงเรียน
สันติราษฎร์บำรุง พ.ศ.๒๕๑๐

วิทยาศาสตรบัณฑิต ธรณีวิทยา มหาวิทยาลัย

เชียงใหม่ พ.ศ.๒๕๑๔
ครุศาสตรบัณพิต คณิตศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย พ.ศ.๒๕๒๐

ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต บริหารการศึกษา
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ.๒๕๔๓

๑๗

ประวัติผู้เขียน (ต่อ)
การทำงาน

ครูโรงเรียนอนุสาส์นวิทนา พ.ศ.๒๕๑๕-๒๕๒๐

อาจารย์ ๑ วิทยฐานะชำนาญการ โรงเรียนหลวง

พ่อปานคลองด่านอนุสรณ์ พ.ศ.๒๕๒๑-๒๕๒๔
ผู้ช่วยอาจารย์ใหญ่ วิทยฐานะชำนาญการ
โรงเรียนหลวงพ่อปานคลองด่านอนุสรณ์
พ.ศ.๒๕๒๔-๒๕๓๐

อาจารย์ ๒ วิทยฐานะชำนาญการ โรงเรียนสตรี

สมุทรปราการ

พ.ศ.๒๕๓๑

อาจารย์ ๒ ระดับ ๗ วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนสตรีสมุทรปราการ พ.ศ.๒๕๓๔

อาจารย์ ๓ ระดับ ๗ วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนสตรีสมุทรปราการ พ.ศ.๒๕๓๔

๑๘
ประวัติผู้เขียน (ต่อ)
อาจารย์ ๓ ระดับ ๘ วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนสตรีสมุทรปราการ พ.ศ.๒๕๓๖

ครู วิทยฐานะเชี่ยวชาญ (ค.ศ,๔)

โรงเรียนสตรีสมุทรปราการ พ.ศ.๒๕๕๐

เกษียณอายุราชการ

วันที่ ๓๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๓

ปฏิบัติหน้าที่ครูผู้สอนต่อเนื่อง ถึงวันที่ ๓๑
มีนาคม พ.ศ.๒๕๕๘

ปฏิบัติหน้าที่คณะกรรมการสถานศึกษา โรงเรียน
สตรีสมุทรปราการ

ในฐานะกรรมการ และกรรมการที่ปรึกษา

ผลงานด้านวรรณศิลป์
๑.เรียงถ้อยร้อยกรองทำนองไทย ๒.กาพย์เห่
เรือพระภูมิพลมหาราชจักรี

๓.กาพย์เห่เรือทศพิธราชธรรม ร.๙ ๔.ประเวศ

ด้าวแดนไทยใน Facebook

๕.กาพย์เห่เรือเสด็จเลียบพระนครในพระราชพิธี
บรมราชภิเษก ร.๑๐

๑๙