PROGRAM GELİŞTİRME

• Program geliştirme, eğitim programlarının tasarlanması, uygulanması,

değerlendirilmesi ve değerlendirme sonucu elde edilen veriler
doğrultusunda yeniden düzenlenmesi sürecidir.

• Bir başka tanıma göre de PROGRAM GELİŞTİRME; eğitim programının

hedef, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve değerlendirme öğeleri arasındaki
dinamik ilişkiler bütünüdür.
 EĞİTİM ÖĞRETİM
✓Gelişimseldir / Süreklidir ✓Belli dönemleri kapsar

✓Plansız da olabilir ✓Planlı programlıdır

✓Olumsuz istenmedik davranış ✓Olumlu istendik davranışlar

olabilir

✓Herkes öğretici olabilir ✓Öğretmen eşliğinde olur

✓Her yerde yapılabilir ✓Okul çatısı altında olur

✓Ölçme değerlendirme yoktur ✓Ölçme değerlendirme vardır

 EĞİTİM TÜRLERİ
• PLANLI PROGRAMLI
FORMAL EĞİTİM • AŞAMALI ZORUNLU
• KLAVUZ EŞLİĞİNDE YAPILIR

• HERKESE AÇIKTIR
YAYGIN EĞİTİM • GÖNÜLLÜLÜK ESASTIR

• KİŞİNİN KENDİ KENDİNE

SARGIN EĞİTİM ÖĞRENMESİDİR
• İŞ VE MESLEK ÖĞRENME
 HİZMET • KİŞİNİN İŞ VE MESLEK YAŞAMINA
HAZIRLANMASI AMAÇLANIR
ÖNCESİ EĞİTİM • GEREKLİ BECERİLERİN ÖNCESİNDE KAZANDIRMA

İŞ BAŞINDA • YAPARAK YAŞAYARAK ÖĞRENME

EĞİTİM • AKTİF İŞ YAŞAMIDIR

İNFORMAL • PLANSIZ PROGRAMSIZDIR

EĞİTİM • OLUMSUZ İSTENMEDİK DAVRANIŞLAR OLABİLİR
PROGRAM ÖZELLİKLERİ
İHTİYACA DÖNÜK OLMALI
ÖĞRENCİ ÖZELLİKLERİNE GÖRE OLMALI
GÜNCEL AKTÜEL OLMALI
BİLİMSEL İLKE VE ESASLARA UYGUN OLMALI
AÇIK ANLAŞILIR OLMALI
İŞLEVSEL OLMALI
UYGULANABİLİR OLMALI
POLİTİK OLMALI
GENEL / ÇERÇEVE / TASLAK HALİNDE OLMALI
GENEL VE DEĞİŞMEZ OLMALI
 PROGRAM ÖĞELERİ
İHTİYAÇ GEREKSİNİMDİR / TOPLUM YADA BİREYİN BEKLENTİLERİ

HEDEF PROGRAMIN AMACIDIR / KAZANDIRILMAK İSTENEN

DAVRANIŞTIR

İÇERİK ÖĞRETİLECEK OLAN KONULARDIR

EĞİTİM KULLANILAN YÖNTEM/TEKNİK – ARAÇ/GEREÇLERDİR
DURUMLARI

SINAMA ÖĞRENME DÜZEYİNİN BELİRLENMESİDİR

DURUMLARI

KONTROL PROGRAMIN DEĞERLENDİRİLMESİ

 PROGRAM TEMELLERİ
(KURAMSAL TEMELLERİ)
 TOPLUM TEMELİ
Hazırlanan programların toplumun ihtiyaçlarına dönük
olmasıdır

* Toplumsal yapının korunması

* Kültürün devamlılığı
* Bireyi hayata hazırlama sosyalleştirme
* Töre, gelenek,örf,adet
* Hazırlanan yeni programların geçmiş yapılan çalışmalarla
ilgili ilişkili olmasıdır
* Çalışmalarda dün – bugün ilişkisidir
* Geçmiş çalışmalar ile ilgili dönüt alma imkanı verir
 EKONOMİ TEMELİ

Programlarda zaman maliyet dengesidir

Programların maddi imkanlar doğrultusunda yapılmasıdır

* İş ve meslek edindirme
* İstihdam ve ekonomik gelişmeye katkı sağlama
* Üretim ve gelişmişlik
* Nitelikli ve kalifiye eleman
* Girişimcilik
 KONU TEMELİ
Öğretilecek olan içeriğin oluşturulması,hazırlanmasıdır

* Aşamalı olması
* İşlevsel ulaşılabilir olması
* Öğrenciye göre olması
* Doğru objektif bilimsel olması
* Güncel aktüel olması
 BİREYSEL TEMEL
Programın bireyin ihtiyaçlarını karşılayabilmesidir

* Kendini tanıma
* İlgi yetenek ve potansiyelini fark etmesi
* Kendini geliştirme
* Kendini gerçekleştirme
* Eğitsel ihtiyaçlarını karşılaması
 PSİKOLOJİK TEMEL

* Programın işlevselliğidir

* Programların öğrenci özelliklerine ve bireysel farklara

uygun yapılması hazırlanmasıdır

* Programın Gelişim ve Öğrenme Psikolojisinin verilerine

göre hazırlanmasıdır
 SİSTEM TEMELİ
GİRDİ İŞLEM ÇIKTI

• Öğrenci • Süreç • Öğrenci

• Maliyet • Uygulama • Ürünler
• Konu • Yöntem teknik • Davranış
• Maliyet • Araç gereç • Değişiklikler
• Zaman • Etkinlik

K O N T R O L
➢AÇIK SİSTEM : Tüm öğeleri olan sistemdir

➢KAPALI SİSTEM : Girdi ve çıktısı yetersiz kontrolü olmayan

➢YARI AÇIK SİSTEM : Girdi ve çıktı olan kontrol yetersiz

✓Sistem en az iki unsurdan oluşur

✓İşlemler değişmez unsurdur
 KÜLTÜR TEMELİ
Programda amaç kültürün öğretimidir

KÜLTÜRLEME:Kültürün öğretimi
KÜLTÜRLENME:Kültürün öğrenilmesi (sentez)
KÜLTÜRLEŞME:İki kültürün karşılıklı etkileşimi
 PROGRAM TEMELİ
EĞİTİM ÖĞRETİM DERS
PROGRAMI PROGRAMI PROGRAMI
• En genel • Okul türü ve • Derse göre
olandır eğitim yazılır
• Çerçeve kademesi • Dersin
şeklindedir • Değişir amaçları
• Değişmez vardır
• Birey tipini • Ayrıntılı
ifade eder detaylıdır
POSNER E GÖRE PROGRAM TÜRLERİ

RESMİ PROGRAM
Yazılı tüm etkinliklerin gösterildiği programdır / Değişmez

UYGULAMADA OLAN PROGRAM

Öğretmenin sınıfta kullandığı programdır
Değişiklik gösterir
 İHMAL EDİLEN PROGRAM
Yazılıdır ancak yapılmaz,geçilir

EKSTRA PROGRAM
Tamamlayıcı ve destekleyici etkinliklerdir

ÖRTÜK PROGRAM
Yazılı değildir ancak öğretmen yapar
 FELSEFE TEMELİ
✓Programın iç dış tutarlılığıdır

✓Eğitim anlayışıdır

✓Programı yönlendirir,rehberlik yapar

✓Hedeflerin önem ve öncelik sırasını ifade eder

✓Program tasarısı oluşturmada kaynaklık eder

 FELSEFELER

ONTOLOJİ: Varlık Felsefesi

EPİSTEMOLOJİ: Bilgi Felsefesi
AKSİYOLOJİ: Ahlak , değerler , etik
ESTETİK: Sanat ve güzellik
EĞİTİMİ ETKİLEYEN
FELSEFELER
 İDEALİZM

➢ İnsan zihni doğuştan doludur

➢ İnsan akıl mantık ve düşünce aracılığı ille öğrenir
➢ Aklın ve mantığın bilgisi verilmeli
➢ Akla mantığa dayalı eğitim yapılmalı
➢ Evrensel değerler kazandırılmalı
➢ Bilginin açığa çıkarılması
➢ Tümdengelim kullanılmalı
 REALİZM

✓İnsan zihni doğuştan boştur

✓İnsan her şeyi öğrenir
✓Öğrenme yaşantı duyu ve çevre ile olur
✓Kişiye duyuların ve somut gerçekliğin bilgisi verilmeli
✓Bilgi dışarıdan öğretilmelidir
 PRAGMATİZM

✓Faydalı olan işe yarayan bilgi öğretilmeli

✓Bilginin değeri önemlidir
✓Bilgi kullanışlı ve pratik değere sahip olmalı
✓Yaparak yaşayarak öğrenme
✓Beceri eğitimi
✓Problem çözme becerisi kazandırma
 VAROLUŞÇULUK

✓Temel problemi özgürlüktür

✓Her birey özgür olarak doğar
✓Her bireyin nihai amacı varoluşunu tamamlamaktır
✓Okul plan program kişiyi özgürleştirmeli
✓Kendini geliştirme ve gerçekleştirme
✓Hür özgür iradesini kullanma
EĞİTİM FELSEFELERİ
 DAİMİCİLİK

* En eski tutucu eğitim felsefesidir

* Eski evrensel nesnel bilginin öğretimi vardır
* Evrensel değerlerin kazandırılması
* Dünya klasiklerinin okutulması/eski eserler
* Elit eğitim/üstün zekalıların eğitimi
* Kişilik karakter eğitimi
* Entelektüel eğitim
* Okul yaşama hazırlıktır
 ESASİCİLİK
* En uzun süre kullanılan felsefedir
* Temel esasların öğretimi vardır
* Plan program sistem önemlidir
* Konu ve içeriğin dersin öğretimi vardır
* Katı kuralcı disiplinli eğitim önemsenir
* Sıkı ve disiplinli çalışma
* Ezbere eğitim
* Kültürün öğretimi
* Temel bilgi ve esas becerilerin kazandırılması
 İLERLEMECİLİK
❖Öğrenci merkezlidir
❖Öğrenci özellikleri ve bireysel farklar önemsenir
❖Esnek dinamik programlama
❖Yaparak yaşayarak öğrenme
❖Problem çözme becerisi
❖Öğrenme bilgiye ulaşma
❖Okul yaşamın kendisidir
 YENİDEN KURMACILIK

❖Sosyal ve toplumsal problemler ele alınmalıdır

❖Sosyal sorunların çözümü önemsenir
❖Toplumsal değişim yenilenme ve dönüşüm
İÇERİK TASARIMLARI
 DOĞRUSAL/DİKEY(Bloom)

• İçerik ve konular aşamalılık ilkesine göre hazırlanır

• Konular arasında öncelik sonralık vardır
• Her bir konu bir sonraki için önkoşul olma özelliği
gösterir
• Biri tam öğrenilmeden diğerine geçilmez
 SARMAL/YATAY(Bruner)

• Konular ve içerik birbirinin tekrarı detayı ve ayrıntısıdır

• Öğrenme temel kavramlar etrafında gerçekleşir
• Gerektiğinde geriye dönüş ve tekrarlar yapılır
• Kapsayıcı özelliği vardır,genişleyerek ilerler
• Yeni bilgiler önbilgiler üzerine inşaa edilir
İlköğretim programlarımız sarmal programlama şeklindedir
Kapsayıcı olma özelliği vardır
 MODÜLER/ÖBEK
• İçerik ve konular birbirinden ayrı ve bağımsız şekilde hazırlanır
• Konular arasında ilişki yoktur
• Her bir modül ayrıdır
• Ancak tüm modüller aynı bütüne aittir

• Halk eğitimi ve hizmet içi eğitim de kullanılır

• Sürekliliği ve yenilikçi olma özelliği
• Öğrenci istediği modülden başlayabilir
 PİRAMİTSEL

• Konular ve içerik ortak ve alan dersleri şeklinde hazırlanır

• Öncelikle ortak ve alan dersleri öğretilir ardından alan derslerine
geçilir
• Kişi süreç sonunda bir alanda uzmanlaşır

✓Ayrıntılı detaylı bilgi verilir

✓Bir alanda uzmanlaşma
✓Süreç başında uzmanlık alanı belli
 ÇEKİRDEK/CORE
• Konular ve içerik ortak ve alan dersleri şeklinde hazırlanır
• Öncelikle ortak dersler öğretilir
• Öğrenciye çeşitli alanlar açılır
• Öğrenci seçim yapar
• Ancak ortak derslerin öğretimi devam eder

Birden fazla alanda uzmanlık

Kişi kendisi seçim yapar
Yüzeysel bilgi vardır
 KONU AĞI / PROJE

• Öncelikle öğretilecek olan konular belirlenir (konu ağı çıkarılır)

• Öğrenci kendi konusuna/araştırmasına kendi karar verir
• Bireysel yada grup olarak çalışır
• Bilimsel aşamalar kullanılır
• Disiplinler arası anlayışa göre proje çalışmaları şeklinde
öğrenilir
 SORGULAMA MERKEZLİ /SÜREÇ

• Eleştireldir
• İçerik tasarımları öğrenciye göre yapılmalıdır
• İçerik tasarımları esnek dinamik olmadır
• Duruma göre tercih edilmelidir

En işlevsel demokratik ve kullanışlı olandır

İHTİYAÇ BELİRLEME MODELLERİ
VE TEKNİKLERİ
MODELLER
 FARKLAR

• İhtiyaç analizinde öncelikle bir hedef belirlenir

• Ortaya çıkan sonuç ile hedef karşılaştırılır
• Beklenen ve ortaya çıkan sonuç
• Farka göre analiz yapılır
 DEMOKRATİK
• İhtiyaç analizinde baskın grupların görüşleri önemsenir
• Çoğunluğa bakılır
• Birlikte karar verilir
• Ortak görüş
• Analiz buna göre yapılır
• Halk, öğretmen,öğrenci,sivil toplum örgütleri
 ANALİTİK

• İhtiyaç analizinde olasılıklı düşünülür

• Olası durumlar göz önünde bulundurulur
• Gelecek düşünülür
• Yordama,tahmin,öngörü,gelecek
 BETİMSEL
• İhtiyaç analizinde bir şeyin varlığı ve yokluğu düşünülür
• Olmasının avantajı olmamasının dezavantajı hesaplanır
• Analiz buna göre yapılır

• Personel,araç gereç,bilgi beceri

 SÜREÇ

• İhtiyaç analizi duruma göre yapılmalıdır

• Öğrenci özellikleri ve gereksinimleri göz önünde bulundurulmalıdır
• Esnek dinamik olunmalıdır
TEKNİKLER
 DELPHİ / ANKET

• İhtiyaç analizinde uzman görüşleri alınır

• Ancak uzmanlar bir araya getirilmez
• Mektup,mail,telefon aracılığı ile yapılır

✓ Parasal olarak ekonomik

✓Zaman maliyeti yüksek
 PROGEL DOCUM

• İhtiyaç analizinde uzman görüşleri alınır

• Uzmanlar bir araya getirilir
• Meslek profili çıkarılır
• Temel beceriler belirlenir
• Karşılıklı şekilde yapılır
 MESLEK-İŞ ANALİZİ

• İhtiyaç analizinde uzman görüşleri alınır

• Uzmanlar bir araya getirilir
• Karşılıklı şekilde yapılır

✓Ayrıntılı detaylıdır
✓Uzun süreli yapılır
 GÖZLEM

• İhtiyaç analizinde doğal gözlem yöntemi kullanılır

• Uzmanlar doğal ortamda gözlemlenir
• Gözlem sonuçlarına göre analiz yapılır
 ÖLÇME ARAÇLARI

• İhtiyaç analizinde Bireyi Tanıma Teknikleri kullanılır

• Daha çok süreç başında ve sonunda kullanılır
• İzleme testleri vs
 KAYNAK TARAMA/LİTERATÜR
TARAMA

• İhtiyaç analizinde geçmiş yapılan çalışmalara bakılır

• Edinilen verilere göre analiz yapılır
• Dün-bugün
HEDEFLER
 HEDEF YAZMA İLKELERİ
❖İhtiyaca dönük olmalı
❖Öğrenciye göre olmalı
❖Açık anlaşılır olmalı
❖Güncel aktüel olmalı
❖Bilimsel ilkelere göre olmalı
❖Konu yada ünite başlıkları hedef olmaz
❖Davranışa dönük olmalı,kazanım şeklinde yazılmalı
❖Bitişik olabilir,binişik olmaz
❖Kenetlilik önemlidir
❖Genellik ve sınırlılık olmalıdır
HEDEF TÜRLERİ
 DİKEY HEDEFLER
UZAK HEDEF
Devlet politikalarıdır / uzun vadelidir / birey tipini ifade eder /
değişmez/genel çerçevedir

GENEL HEDEF
Orta vadelidir / okul ve eğitim kad. amaçlarıdır
okul türü ve eğitim kad. göre değişir

ÖZEL HEDEF
Kısa vadelidir / dersin amaçlarını belirtir / derse göre yazılır /
derse göre değişir
YATAY HEDEFLER
BİLİŞSEL
Bilme ve bilgi ile ilgilidir / zihinsel aktivite

DUYUŞSAL
Tutumlardır / ilgi,istek / tercihler / sevme

PSİKOMOTOR
El ve kas becerileridir / devinişsel beceriler
 BİLİŞSEL ALAN
BİLGİ Tanım yapma/özellik sayma /sıralama yapma/neden söyleme/sonuç
söyleme/tekrar eme

KAVRAMA Özetleme /örnekleme/yorumlama/açıklama/başlık bulma/ana fikir

bulma/tahmin etme /kendi cümleleri ile ifade etme/çevirme

UYGULAMA Kullanma/transfer etme/beceriye çevirme/düzenek haline

getirme/P.çözme/çalıştırma/çözüm önerilerinde bulunma

ANALİZ Bölme/ayırma/inceleme/tahlil etme/detaylandırma/neden sonuç

ilişkisi/bulma/karşılaştırma

SENTEZ Birleştirme/yeniolma/özgünlük/orjinallik/yaratma/yaratıcılık/tasarlama/oluştur
ma

DEĞERL. Kanıtlama/ispatlama/eleştirme/yargılama/bir şeyi bir kritere göre karşılaştırma

 DUYUŞSAL ALAN
Uyarıcıyı öğrenme,farkına varma
ALMA Fark etme /farkına varma/öğrenme

TEPKİDE Davranışa dönüştürme

BULUNMA İsteme/istekli olma/yönelme/razı olma/rıza gösterme/gönüllü olma

Uyarıcının önemini ifade etme

DEĞER VERME Savunma/savunucusu olma / taktir etme/değer verme/affetme/affedici olma

Yeni değerler oluşturma

ÖRGÜTLEME Kararlı olma

KİŞİLİK Hayat felsefesi haline getirme

Alışkanlık haline getirme
OLUŞTURMA Yaşam tarzı yapma
 DEVİNİŞSEL ALAN
ALGILAMA Becerinin nasıl yapıldığını bilir öğrenir

KURULMA Gerekli hazırlığı yapar kendini hazırlama

KILAVUZLA YAPMA Beceriyi başkasının yardımıyla/eşliğinde yapması

MEKANİKLEŞME Tekrar tekrar arka arkaya yapma

BECERİ HALİNE Standartlara uygun yapması/ustalaşma

GETİRME

UYUM Kazandığı beceriyi transfer etmesi

YARATMA Beceriyi kendine özgü yapma/özgün tarz oluşturma

PROGRAM TASARIM MODELLERİ
 KONU MERKEZLİ
TASARIMLAR
➢ Programlar konu ve içeriğe
göre yapılır
➢Konunun özellikleri
önemsenir
➢Konular arasında sıkı ilişki
ve aşamalılık vardır
➢Öğretmen merkezlidir
➢Ayrıntılı ve detaylı bilgi
verilir
➢Bilginin ezberleterek
öğretilmesi vardır
ÖĞRENEN MERKEZLİ SORUN MERKEZLİ
TASARIMLAR TASARIMLAR
➢ Programlar öğrenci ve ➢Programlar sorun odaklı
öğrenci özelliklerine göre yapılır
yapılır
➢Daha çok sosyal toplumsal
➢Esnek dinamik programlama problemler ele alınır
➢Öğrencinin öğrenmesi ➢Sosyal sorunların çözümü
bilgiye ulaşması önemsenir
➢Yapılandırmacı yaklaşımlarla
ilgilidir
➢Program öğrenci ile birlikte
yapılandırılır
 KONU MERKEZLİ TASARIMLAR

KONU MERKEZLİ TASARIM KONU

TASARIMI
✓ Konu özellikleri esas alınır
✓Dersler konulara bölünür
✓Konular arasında aşamalılık ve sıkı ilişki vardır
✓Öğretmen odaklıdır
✓Tüm konular bir kişi tarafından öğretilir

❖Öğretmen aktif öğrenci pasiftir

❖Konu ve kavramsal bütünlük yoktur
 DİSİPLİN&
DERS TASARIMI
✓ İlgili olan konular bir araya getirilir ayrı dersler oluşturulur
✓Her ders kendi içinde bütün olacak şekilde ayrı ayrı öğretilir

❖ Öğrenci aktif araştırmacıdır

❖Konu ve kavramsal bütünlük vardır
❖Öğrenci dersi araştırmacı şekilde öğrenir
 GENİŞ ALAN YAKLAŞIMI

✓ Program tasarımı geniş alanlar halinde yapılır

✓Öncelikle ANA/ÇATI/MİHVER dersler oluşturulur
✓İlgili ve ilişkili olan dersler/konular birleştirilir
✓Bir ders içinde birden fazla alan öğrenilmiş olur

✓ I.ve II kad. Kullanılır

✓Fen bilgisi / Sosyal bilgiler / Hayat bilgisi
 DİSİPLİNLERARASI
KORELASYONEL&TEMATİK

✓ Program tasarımı TEMA/KONU lar halinde hazırlanır

✓Ortak bir tema belirlenir
✓Aynı tema farklı derslerde farklı etkinlik olarak yaptırılır
✓Dersler arası ilişki ve işbirliği önemsenir
 SÜREÇ TASARIMI

✓ Program tasarımı yapılmadan önce ortak öğrenme yolları belirlenmeli

✓Ayrı ayrı programlar olmamalıdır
✓Ve tasarım bu ortak öğrenme yollarına göre yapılmalı
✓Duruma göre en ideali tercih edilmelidir
 ÖĞRENEN MERKEZLİ TASARIMLAR

ÖĞRENEN MERKEZLİ&ÇOCUK
TASARIMI
✓ Program öğrenciye göre hazırlanır
✓Öğrenci özellikleri önemsenir
✓Ancak program öğrenci gelmeden hazırlanır

❖Kişi yaşadığını öğrenir

 YAŞANTI MERKEZLİ
✓Program öğrenciye göre hazırlanır
✓Öğrenci özellikleri ve bireysel farkları önemsenir
✓Esnek dinamik programlama vardır
✓Program öğrenci geldikten sonra hazırlanır
✓Daha demokratik ve işlevseldir
✓Süreç tasarımları ile ilgilidir
 ROMANTİK&RADİKAL TASARIM

✓Okul gereksizdir
✓Okul plan program öğretim insan doğasına aykırıdır

✓Okulsuz toplum
✓Okulsuz yaşam
 HÜMANİZM
✓ Davranışçı kurama tepkidir
✓İnsan sadece U-T bağıntısı ile açıklanamaz
✓İnsan özünde iyidir
✓Ve her insan kendini gerçekleştirme potansiyeli ile doğar
✓Okul plan program sistem öğrenciyi geliştirmelidir
✓Bireyin kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmalıdır
 SORUN MERKEZLİ YAKLAŞIMLAR

YAŞAM ŞARTLARI

✓Öğrenciler öğrendiklerini yaşamlarında bizzat kullanmalıdır.

✓Programlar öğrencinin toplumun değişen şartlarına uyumunu
kolaylaştıracak nitelikte hazırlanmalıdır.
✓Öğrenciler sorun çözme süreçlerini kullanmaya özendirilmelidir.
✓Yaşama hazırlama önemlidir
 ÇEKİRDEK&CORE YAKLAŞIMI
✓Toplum sorun çözme becerisi kazanmada laboratuar olarak
görülmelidir. (Tolum açık laboratuardır)
✓Öğrenci toplumun sorunlarını görmeli ve çözme becerisi kazanmalıdır.
✓ İşbirliğine dayalı öğrenme temele alınmalıdır.
✓Konu merkezli tasarımlar ve toplumun problemleri.
✓Disiplin tasarımını savunurlar öğrenci özelikleri pek önemli değil
Toplum sorunların çözümü önemlidir
 YENİDEN KURMACILIK
✓Toplumsal değişim en iyi okul ile gerçekleşir.
✓Zaman sürekli olarak toplumu değişime zorlamaktadır.
✓Okul toplumun sorunlarıyla ilgilenen değil bizzat çözen merkez
olmalıdır.
✓Okul toplumun yeniden inşasını sağlamalıdır.
✓Programlarda politik etnik dini ekonomik gelişmeler dikkate
alınmalıdır
 TABA MODELİ

✓Tümevarımcı dır
✓Program geliştirme sürecine tüm herkes katılmalıdır
✓Programda en önemli öğe İÇERİK tir
 TYLER MODELİ
➢Akılcı bir modeldir
➢İlerlemeci eğitim ile ilgilidir
➢Programda en önemli öğe HEDEF tir

KAYNAKLAR : Birey – Toplum – Konu – Doğa

OLASI HEDEFLER:
SÜZGEÇLER : Eğitim Felsefesi – Öğrenme Psikolojisi – Eğitim psikolojisi
KESİN HEDEFLER
BİLİŞSEL – DUYUŞSAL – DEVİNİŞSEL
 TABA&TYLER MODELİ

✓ Günümüzde kullanılan modeldir

✓Programda önemli olan İLK ve SON AŞAMA dır
✓En önemlisi KONTROL dür
TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ
 TEVHİD-İ TEDRİSAT KANUNU
• Planlı programlı eğitime geçildi

• Tekke ve zaviyeler,medreseler kapatıldı

• Eğitim öğretim hizmetleri tek elden yönetilmeye başlandı

• MEB kuruldu

• Karma eğitime geçiş

• Laik eğitim anlayışının benimsenmesi

 TALİM TERBİYE KURULU
• Ders kitapları ve eğitim araç-gereçleri ile ilgili standartları belirlemek
• Okullardan mezun olabilmenin koşullarını belirler.
• Öğretmen niteliklerini belirler.
• Plan taslaklarını oluşturur. Programları planlar hazırlar dener düzeltir
değerlendirir uygular
• Ders saatlerine karar verir,haftalık ders saatlerine karar verme
• Programlara eklenecek ve çıkarılacak dersleri belirler.
• Yurt dışı denklikler
 MİLLİ EĞİTİM ŞURALARI
• Milli Eğitim Bakanlığının eğitim ve öğretimler ilgili konularını
incelemek ve öneri niteliğinde kararlar almakla görevli en yüksek
danışma kuruludur.

• Kararlar tavsiye niteliğindedir.

• Talim Terbiye Kurulunca yapılan çalışmaları karara bağlar fakat Bakan
onayladıktan sonra kesinlik kazanır.

• İlk kez 1921 yılında Maarif Kongresi adı altında yapılmıştır

 TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ İLKELERİ
• EĞİTİM HAKKI • FERDİN VE TOPL.İHT.
• HER YERDE EĞİTİM • ATATÜRKÇÜLÜK
• DEMOKRASİ • GENELLİK EŞİTLİK
• OKUL AİLE İŞBİRLİĞİ • BİLİMSELLİK
• SÜREKLİLİK
• KARMA EĞİTİM
• LAİKLİK
• FIRSAT İMKAN EŞİTLİĞİ
• YÖNELTME
• PLANLILIK
ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE
MATERYAL GELİŞTİRME
 MATERYAL ÖZELLİKLERİ
➢Amaca dönük olmalı
➢Öğrenciye göre olmalı
➢Güncel aktüel olmalı
➢Kolay basit kullanışlı olmalı
➢Daha önceden kullanılmış güvenilir olmalı
➢Dayanıklı uzun ömürlü olmalı
➢Ekonomik olmalı
➢Esnek dinamik işlevsel olmalı
➢İlgi çekici merak uyandırıcı olmalı
 OLUMLU YÖNLERİ KATKILARI
❖Öğretimin niteliğini artırır
❖Öğrenme süresini kısaltır
❖İlgi dikkat iletişim ve katılımı artırır
❖Açıklık somutluk ilkesi ile bağdaşır
❖Çoklu zekayı geliştirir
❖Yaparak yaşayarak öğrenme sağlar
❖Hayal gücü ve yaratıcılığı geliştirir
❖Yaşantıyı zenginleştirir çeşitlendirir
❖El kas becerisi kazandırır
❖Her derste her aşamada ve her eğitim kad. kullanılır
 DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
DURUMLAR
✓Öğretmenin yerine kullanılmaz
✓Öğretmenin yerine geçmez
✓Bir ders sadece materyal üzerinden öğretilmez
✓Aynı anda birden fazla materyal kullanılmaz
MATERYAL HAZIRLAMA İLKELERİ
HEDEFE GÖRELİK:
materyalin dersin amacına uygun olmasıdır

ÖĞRENCİYE GÖRELİK:
Materyalin öğrenci özelliklerine uygun olmasıdır

ANLAMLILIK:
Materyalin açık anlaşılır olmasıdır
BİLİNENDEN BAŞLAMA:
Materyalin önbilgiler doğrultusunda hazırlanması,oluşturulmasıdır

ÇOK ÖRNEKLİLİK:
Materyalde kullanılan örnek sayısı ve çeşitliliğidir

KAPALILIK:
Materyalin tam olması doğru ve eksiksiz hazırlanmasıdır
GÖRELİK:
Materyal her öğrencide aynı şeyi ifade etmelidir

TAMAMLAMA:
Zihin materyalde eksik olan parçayı tamamlayabilir

BASİTLİK:
Materyalin basit kullanışlı olmasıdır
ŞEKİL- ZEMİN:
Materyalde renk tasarımıdır. Zıt renkler tercih edilmelidir.(En çok
sarı/siyah)

DERİNLİK / PERSPEKTİF:
Materyalde uzaklık yakınlık algısıdır. Yakındaki cisimler;
Daha büyük daha net daha renkli gösterilir
DEĞİŞMEZLİK:
Değişmez olan ilkeler materyalde aynı şekilde korunur
(renkler/sayılar/trafik levhaları vs)

YENİLİK:
Materyalin yeniliğe ve değişikliğe açık olması,esnek olmasıdır
 MATERYAL KULLANIM
(YAPISAL ELEMANLARI)
 BOŞLUK
Materyalde kullanılan ve kullanılmayan alanları ifade eder
Boşluklar orantılı olmalıdır

✓ Kenar boşlukları,satır arası boşluklar,paragraf ve kelimeler arası

boşluklar
✓ Boşluklar soldan-sağa / yukarıdan-aşağı olur
✓ En önemli bilgi sol üst köşeye yazılır
 ÇİZGİ
Materyalde çizgi kullanımıdır
Anlam ve amaca göre değişir

DİK: Anlamı güçlendirir pekiştirir

YATAY: Durağanlık sabitlik değişmezlik
EĞİK: Hareket dinamizm değişim
 RENK
Materyalde renk kullanımıdır. Yakın ve tamamlayıcı renkler tercih edilir.

SICAK: Sarı /Kırmızı/Truncu

SOĞUK:Mavi/Yeşil/Mor
 DOKU / DESEN
Materyalde dokunma hissi verir. Somutlaştırır,kalıcılığı artırır

Kabartma haritalar,yazılar,harfler
Modeller maketler

➢ Okul Öncesi ve I.kademe

➢ Özel Eğitim
 ŞEKİL/ZEMİN
Materyalde renk tasarımıdır
Zıt renkler kullanılır

➢ En çok Sarı/Siyah tercih edilmelidir

MATERYAL YERLEŞİM&TASARIM
BİÇİMSEL ELEMANLAR
 ORAN&ÖLÇEK
Materyalde:
❖ Büyüklük - Küçüklük
❖ Ağırlık – hafiflik
❖ Uzunluk – Kısalık algısıdır
 BÜTÜNLÜK
Materyalin tam olmasıdır,doğru olmasıdır yada elemanlar arası
bağlantının doğru şekilde belirgin olarak gösterilmesidir

✓Kavram haritaları
✓Zihin haritaları
 DENGE
Materyalde eleman dağılım sayısıdır yada yatay dikey eleman
dağılımıdır

FORMAL/SİMETRİK:
Hem eleman sayısı eşit hem simetri vardır

İNFORMAL/ASİMETRİK
Simetri yoktur/eleman sayısına bakılmaz

Öğretmene informal dengeyi kullanması tavsiye edilir

 RİTİM
Materyalde göz hareketi ile ilgilidir,gözün bir noktadan diğerine
geçişidir
alışkanlıklar ve yazı yönü ile ilgilidir

➢ Ritim soldan sağa doğru olur

 HİZALAMA
Materyaldeki elemanların aynı hizada olmasıdır
Sola hizalama yapılır
Sağa sola hizalama yapılır
Yatay dikey olur
 YAKINLIK&BİRLEŞTİRİCİLİK
Materyaldeki elemanların birbirine uzaklığıdır ya da aynı özellikteki
elemanların bir arada gösterilmesidir
Gruplama

123456789
abcdefgh
&&&&&&
?????????
 VURGU
Materyalde önemli olan elemanın farklı şekilde belirtilmesi ifade
edilmesidir.

➢ Altını çizme
➢ Renklendirme
➢ Yazı boyutu ve şeklini değiştirme
➢ Kenarına not alma
 AHENK
Materyalde uyum ve estetiktir
SLAYT HAZIRLAMA KULLANMA
İLKELERİ
• Yani metindeki kelimelerin boyutları aynı olmalı.

• Sadece vurgulamak istediğiniz

• Kurduğunuz cümleler mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır.

• Açıklamayı sözlü olarak yapabilirsiniz.

• Kelimeleri satır sonlarından bölmeyin.

• Yazım ve Dilbilgisi hatası olmamalı.

• Cümleler, ekranda kolayca görünebilecek yerlerde olmalı.

• Bir slaytta ortalama 6-7 satır arasında yazı olmalı

• Bir slaytta birden çok uyarıcı kullanmaktan çekinin

• Slayt çok fazla görsellikle doldurulmamalı

• Metnin gerektirdiği grafik mümkünse aynı sayfada olmalı.

• Sunum sırasında değişiklik yapılmamalı

AKILLI&ETKİLEŞİMLİ TAHTALAR
• Öğretmene zamanı kullanmada yardımcı olur.
• Tüm duyulara hitap etme
• Kalıcı öğrenme
• Aktif katılımı sağlar
• Bilgiye anında ulaşma
• Birden fazla duyu organına hitap eder
• Dikkat çekme
• Etkileşimli bir öğrenme ortamı
• Öğrencinin ilgisini artırma
• Bilgiye hızlı ve kolay ulaşılabilme
• Öğretmen kullanma da yetersiz kalabilir

• Teknolojik donanım eksik olabilir

• Öğrenciler amaç dışı kullanmak isteyebilir

• Her okul ve sınıfta bulunmayabilir

 GERÇEK NESNE&NUMUNE
• En etkili ders materyalidir. İlk elden somut yaşantı
• Yaparak yaşayarak ve kalıcı öğrenmeler sağlar.
• Öğrencilerin bireysel olarak kendi hızında ilerlemesini sağlar.
• Yaratıcılığa sevk eder ve geliştirir.
• Problem çözme becerisi kazandırarak somut alıştırma imkanı sunar.

• Her ders için gerçek nesne temin edilemeyebilir.

 MODEL VE MAKETLER
• Modeller, yapı ve büyüklük olarak gerçeğine daha yakınken Maketler,
gerçeğinden küçük olurlar

• Gerçek nesnelerin sağlayamayacağı öğrenme yaşantılarını

sağlayabilirler

• Öğrencileri araştırmaya sevk eder.

• Risk almadan gerçek yaşam sürecinin önemli noktalarının görülmesini

sağlar.

• Büyüklük, renk, yapı ve yapı maddesi konusunda hatalı bilgi verebilir.

 DERS KİTAPLARI
• İçerik

• Dil, anlatım ve üslup

• Öğrenme, öğretme ve ölçme-değerlendirme

• Teknik, tasarım ve düzenleme ilkelerine uygun bir şekilde hazırlanır.

Küçük sınıfların kitaplarında

* Ebat büyüktür,
* Sayfa sayısı azdır.
* Görseller çok yer kaplar.
* Yazı azdır, puntoları büyüktür.
SINIF YÖNETİMİ
 ÖĞRETMEN YETERLİLİKLERİ
ALAN BİLGİSİ:
Öğretmenin konu hakimiyetidir. Branşını bilmesidir

MESLEK BİLGİSİ:
Teknik yeterliliğidir(yöntem-teknik seçimi/araç gereç )

GENEL KÜLTÜR BİLGİSİ:

Alan ve meslek bilgisi dışında kalan yeterliliğidir
 SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ
GELENEKSEL MODEL

❖Öğretmen merkezlidir
❖Katı kuralcı otoriter disiplinlidir
❖Öğretmen aktif öğrenci pasiftir
❖Kuralların belirlenmesi ve işletilmesi öğretmen tarafından yapılır
 TEPKİSEL MODEL
❖Sonuç ve davranış odaklıdır
❖Ödül ve ceza vardır
❖Olumlu davranış ödüllendirilir
❖Olumsuz davranış cezalandırılır
❖Önleyici model ile ilişkilidir
 ÖNLEYİCİ MODEL
❖ Problem oluşmadan sorun ortaya çıkmadan yapılan uygulamadır
❖Aynı zamanda oluşan problemin azaltılması yavaşlatılması amacı da
vardır

Tepkisel model ile ilişkilidir

 GELİŞİMSEL MODEL
❖Öğrenci özellikleri ve bireysel farklarına göre yapılmasıdır
❖Okul öncesi ve I. Kademede kullanılır
❖Önleyici model ile ilişkilidir
 BÜTÜNCÜL MODEL
❖Tüm sınıf yönetimi modellerinin aynı anda kullanılması
❖Duruma göre en uygun olanın tercih edilmesidir
❖Eleştireldir
❖Esnek dinamiktir

❖En kullanışlı modeldir

 SINIF YÖNETİMİ BOYUTLARI

ÇOK YÖNLÜLÜK:
Sınıfın farklı yönlerini belirtir. (zaman,ortam,öğretim)

ORTAK TARİH:
Sınıfın geçmiş yaşantılarıdır.(arkadaşlılar,paylaşımlar)

ÖNGÖRÜLEMEZLİK:
Sınıfta tahmin edilemeyen olaylar olabilir yaşanabilir
ÇABUKLUK:
Olaylar sınıfta hızlı ve aniden başlar olur biter

EŞ ZAMANLILIK:
Aynı anda birden fazla,farklı olay yaşanabilir

AÇIKLIK:
Sınıfta olan olaylar herkes tarafından bilinir.
Sınıfta gizli olmaz sır olmaz
OTURMA DÜZENİ (ORGANİZASYON)
GELENEKSEL / SIRA DÜZENİ
✓Öğretmen merkezlidir
✓Öğretmen aktif öğrenci pasiftir
✓Kalabalık sınıflarda kullanılır
✓Zaman problemi varsa
✓Soyut konu öğretilecekse

✓Sunuş
✓Anlatım
 U TİPİ
✓Daha çok beceri ve uygulama durumlarında tercih edilir
✓Aynı zamanda yüz yüze iletişimi sağlar
✓Grup dinamizmi yüksektir

✓Deney
✓Laboratuar
✓Gösteri / G.yaptırma
✓Grup
 YUVARLAK MASA
✓Yüz yüze iletişim
✓Grup dinamizmi
✓Karşılıklı etkileşim

✓Tartışma
✓Beyin fırtınası
✓K.halkası/çember/akvaryum
✓Workshop
 KÜME TİPİ
✓Birlikte çalışma birlikte öğrenme
✓Ortak süreç ortak ürün
✓Ekip takım çalışması

✓Küme
✓İstasyon
✓İşbirlikli öğrenme
 BİREYSEL OTURMA DÜZENİ
✓Kendi başına öğrenme
✓Kendi hızında ilerleme
✓Bireysel aktivite

✓P.Öğretim
✓B.Destekli Öğretim
✓Tudor destekli
✓Uzaktan eğitim
 DİSİPLİN MODELLERİ
CANTER MODELİ
Sınıftaki disiplin modellerinin temelinde
➢Öğretmen otoritesinin zayıflaması
➢Kuralların işletilmemesi vardır

➢Kurallar işletilmeli
➢Öğretmen otoritesi güçlendirilmelidir
 COİNİN MODELİ
Sınıfta dalga ve yayılma etkisi vardır
Öğrenciler birbirini izler model alır gözlemler

Öğretmen hiçbir davranışı görmezden gelmemelidir

Özellikle olumsuz davranışlar
 DAVRANŞÇI MODEL
Disiplin problemlerinin temelinde olumsuz yaşantılar ve çevre vardır
Cezacı öğretmen,cezacı eğitim anlayışı

Olumlu ortam olmalı

Ceza yerine pekiştireç ve motivasyon araçları kullanılmalı
 ETKİLİ ÖĞRETMENLİK MODELİ
Öğretmen öğrencilere olumlu rol model olmalı
Öğrenciyi doğru davranışa yönlendirmeli
Rehberlik yapmalıdır
TEMEL ÖĞRETİM MODELİ (USSAL)
Öğrenciye iç disiplin becerisi kazandırılmalı
Duyarlılık ve farkındalık olmalıdır
Öğrenci kendini kontrol edebilmelidir
 ÖĞRENCİ TİPLERİ

BAŞARILI ÖĞRENCİLER
➢ Bunlar derse yönelimli akademik açıdan başarılı öğrencilerdir.
➢ Ders ve ödevlerini zamanında yaparlar.
➢ Disiplin sorunu çıkarmazlar.
➢ Okulu severler,
➢ Öğretmen ve arkadaşları tarafından sevilirler.
 BAĞIMLI ÖĞRENCİLER

• Sıklıkla öğretmenden destek ve teşvik beklerler.

• Ek çalışma ve yardıma ihtiyaç duyarlar.

• Sık sık parmak kaldırırlar.

• Akademik başarıları düşük olur. Öğretmenler onların başarılarını

yükseltmeye çalışırlar.

• Arkadaşları onlara ders çalıştırmak istemezler, onları sosyal açıdan

yetersiz bulurlar.
 GÖLGE ÖĞRENCİLER
➢ Arka planda kalıp gözden kaçan öğrencilerdir.

➢ Her şeyde ortadadırlar.

➢ Grup halinde etkinliklere katılır ama kendilerini ortaya koymazlar,

gönüllü olmazlar.

➢ Bazıları ürkek ve sinirli bazıları ise sessiz ve bağımsızdırlar.

➢ Genellikle öğretmen ve diğer öğrenciler onların farkına

varmazlar veya iyi tanımazlar.
 SOSYAL ÖĞRENCİLER
➢ Dersten çok kişilere yönelimlidir.

➢ Başarılı olmak için gerekli yetenekleri vardır ama sosyal

ilişkilere derslerden daha fazla önem verirler.

➢ Çok arkadaşları vardır ve arkadaşları onları severler ama

öğretmenleri için bazen yönetim problemleri çıkardıkları için
sevilmezler

➢ Derste öğretmen onları kolayca derse çekebilir ve kolayca

sorularına cevap alabilir.
 YABANCILAŞMIŞ ÖĞRENCİLER
➢ Zor öğrenirler ve genelde okulu terk ederler.

➢ Çoğunlukla okul ve onunla ilgili her şeye açık veya gizli baş kaldırırlar,
düşmanlık beslerler.

➢ öğretmenler genelde onlara ilgisiz kalır veya reddederler.

 ÖĞRETMEN TİPLERİ
İŞ ÖĞRETMENİ
İş ilgisi yüksek öğrenci ilgisi düşüktür

KAHVEHANE ÖĞRETMENİ
Öğrenci ilgisi yüksek iş ilgisi düşüktür

YAVAŞLAMIŞ SARKAÇ
İş ve öğrenci ilgisi azalmış öğretmendir
FAKİRLEŞMİŞ ÖĞRETMEN
İş ve öğrenci ilgisi olmayan öğretmen

SINIF ÖĞRETMENİ
Hem iş hem öğrenci ilgisi yüksek olan öğretmen

DEMOKRATİK ÖĞRETMEN
Öğrenciye önem verir
Katılımcı,çoğulcudur
Farklılıklara saygı gösterir
Eleştiriye açıktır
ÖZGÜRLÜKÇÜ ÖĞRETMEN
Öğrenciye karışmaz
Boş zamanlar oluşturur
Müdahaleci değildir

KALIPLAYICI ÖĞRETMEN
Tek yönlüdür
Gelişime ve değişmeye kapalıdır
Öğretim ve ceza anlayışı aynıdır
Tekrarları önemser
 ÖĞRETMEN DAVRANIŞLARI
GÖRMEZDEN GELME
✓ İlk kez oluyorsa
✓ Tekrar etmiyorsa
✓ Yaşından dolayı ise
✓ Hatasını anladı ise

GÖZ TEMASI KURMA

✓ Devam ediyorsa
✓ Tekrar ediyorsa
FİZİKSEL TEMAS(YAKINLIK)
✓ Devam ediyorsa
✓ Tekrar ediyorsa
✓ Israr ediyorsa

SÖZLÜ UYARI (KONUŞMA)

✓ Kural ihlali yapıyorsa
✓ Rahatsızlık veriyorsa
✓ Ders akışını bozuyorsa
✓ Eşyaları izinsiz alıyor ise
SEVK
✓ Öğretmen yetersiz ise
LİDERLİK TÜRLERİ
DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK
➢Kendini ve öğrencileri geliştirir
➢Yeniliğe açıktır,yenilikçidir
➢Etkin rehberlik yapar
 SÜPER LİDERLİK
➢İnsanın kendi potansiyelini geliştirmesi
açısından büyük önem arz etmektedir.
➢İnsanın sürekli kendisini geliştirebileceği ve
böylece kendi kendinin lideri olması
➢Liderliğin başkasının arkasından gitme
yerine insanın kendi izinden gitmesiyle
gerçekleşebileceğini kabul eder
KÜLTÜREL LİDERLİK

* Kültürel liderlik örgütsel kültürü kurmaya ve geliştirmeye yönelik bir

liderlik biçimidir.
* Kültürel lider, kültürel değerlerin bekçiliğini yapar, önemli kültürel
anlamları açıklar ve kilit değerleri kurum ortamında canlı tutar.
* Kültür genel olarak örgüte bakış açısını yansıtmaktadır.
AHLAKİ&ETİK&MORAL LİDERLİK

Ahlaki ilkeleri benimseyerek, insanları yönlendirmeye dayalı bir liderlik

biçimidir.

Ahlaki lider, iş ahlakını oluşturan liderdir.

Ahlaki lider, personelin iş ahlakı ile ilgili ilkelerden sapmalarını önler.

Ahlaki lider, iş ahlakı ilkelerini kurum kültürüne yerleştirir

DEMOKRATİK LİDERLİK

➢Çoğulcudur
➢Farklılıkları hoşgörür
➢Katılımcılığa önem verir
 SINIF YÖNETİM KURALLARI
✓Öğrenci ile birlikte demokratik şekilde oluşturulmalıdır
✓Herkesin görebileceği yerde olmalı
✓Açık anlaşılır net olmalı
✓Öğrenci seviyesine uygun olmalı
✓Esnek dinamik olmalı
✓Her kuralda tek davranış olmalı
✓Olumlu yapıcı motive edici ifadeler olmalı
✓Doğru ve istendik davranışı çağrıştırmalı
✓Çok az ya da fazla olmamalı
✓Okul kuralları ile paralel olmalı