‫ساختار ازدواج و خانواده‬

‫تفاوتهاي زن و مرد ‪,‬تفاوت کارکرد ها‬

‫گیی «هویت‬ ‫پذیرش تفاوت زن و مرد موجب شکل ر‬
‫متفاوت»‪« ،‬نقشهای متفاوت»‪ ،‬و خروج از‬
‫«خودشیفتگ» در این دو جنس یمگردد‪.‬‬
‫در مقابل ؛ پذیرش تشابه زن و مرد در موضوعات انسان‬
‫گیی حقوق انسان یکسان و برابر در این دو‬
‫موجب شکل ر‬
‫یمشود‪.‬‬ ‫موجود‬
‫پیوند زن و مرد‪ ،‬به رغم وجود تفاوتها وبا توجه‬
‫به پذیرش این تفاوتها سبب خروج از الک «خود‬
‫محوری» است‪.‬‬
‫گیی صدمات‬ ‫عدم درک تشابه و تفاوت سبب شکل ر‬
‫بنیادین و خسارات زیاد در طول تاری خ به هر دو‬
‫جنس شده است‪ .‬اگر زنان بدانند که مردان متفاوت‬
‫از آنها فکر یمکنند و عمل خود را متفاوت سازمان‬
‫یمدهند و اگر مردان بدانند نیازها و عواطف زنان‬
‫گیند و رنی بدانند در چه‬‫متفاوت از آنها شکل یم ر‬
‫حوزههان مشابه یکدیگرند‪ ،‬زوجها رفتار خود را بهی‬
‫تنظیم نموده و زمینه درک متقابل فراهم یمگردد‪.‬‬
 ‫تفاوتهای کارکردی‬
‫مردها دارای کنشها‪ ،‬ویژگها و کارکردهای مشخص و ویژهای در ارتباط با زنان‬ ‫⚫‬
‫هستند‪ .‬بر اساس این کنشهای اختصایص‪ ،‬نقش آنها در زندگ زناشون شکل‬
‫گید‪ .‬کنشها در حقیقت همان ویژگهای روانشناخت برجسته در زنان و مردان‬ ‫یم ر‬
‫است که نقش آنها را در صحنه عمل از جنس مخالفشان متمایز یمکند‪ .‬این‬
‫تبیی نقش و مسئولیت زوجها خواهد نمود و بر‬ ‫تفاوت در کنشها کمک بسان در ر‬
‫اساس آن برای هر یک از زن و شوهر یمتوان مسئولیتهان را تصور کرد‪ .‬با توجه‬
‫به آنچه بیان شد‪ ،‬به کارکردهای زنان و مردان اشاره یمشود‪.‬‬
 ‫مراقبت کنندگ‬

‫عشق ورزی‬

‫پرورش دهندگ‬

‫کارکردهای زنان‬
 ‫کارکردهای زنان‬
‫الف) مراقبتکنندگ)‪(Take care‬‬
‫⚫ یک زن زمان احساس رضامندی به او دست خواهد داد که در کنار تمام‬
‫برنامههای فوقالعاده خود بتواند از کارکرد مراقبت برای اعضاء خانواده‪ ،‬به‬
‫نحو شایستهای استفاده نماید‪ .‬با وجود کنش مراقبت‪ ،‬زنان خود را در‬
‫«برابر دیگران» مسئول یمدانند و احساس مسئولیت یمکنند و مردان در‬
‫«برابر کار» خود را مسئول یمدانند‪ .‬مراقبت کردن از دیگران و‬
‫مسئولیتپذیری نسبت به آنان «هسته اصیل اخالقیات» زنان بوده و‬
‫یمکند‪.‬‬ ‫فراهم‬ ‫را‬ ‫«خود»‬ ‫تشکیل‬ ‫زمینه‬
 ‫کارکردهای زنان‬
‫ب) عشقورزی)‪(Adoration‬‬
‫⚫ ویژگ دیگر زنان‪ ،‬برخورداری از کنش «عشق ورزی» است‪ .‬از‬
‫ویژگهای مهم زنها داشی احساسات و عواطف قوی و پرشور‬
‫است که آنها را از مردان متمایز یمکند‪ .‬زنها به لحاظ‬
‫احسایس و عاطف‪« ،‬غتتر و زاللتر» و در ابراز احساسات و‬
‫عواطف «گویاتر و رسی عتر»ند‪ .‬اما در مقابل‪ ،‬مردها به زمان‬
‫بیشیی نیاز دارند تا با تمام احساساتشان‪ ،‬ارتباط برقرار کنند‪.‬‬
 ‫کارکردهای زنان‬
‫)‪(Nurturing‬‬ ‫ج) پرورشدهندگ‬
‫⚫ یگ دیگر از کنشهای زنان‪« ،‬پرورش و رشد دهندگ» است‪ .‬میلر‪،‬‬
‫روانشناس تحویلنگر مشاهده کرد که زنان احساس ینقدرن یمکنند‬
‫در حایلکه قدرت آنها در این است که یمتوانند دیگران را رشد و‬
‫پرورش دهند‪ .‬وی با این معنا‪ ،‬قدرتدیه به دیگران و توانمندسازی‬
‫آنان را مهمتر از اقتدار دانست‪ .‬یک زن‪ ،‬اعضاء خانواده را بر اساس‬
‫اعتماد به نفس و خودارزشمندی رشد داده و توانمند یمسازد و این‬
‫نقطه اقتدار یک زن است‪.‬‬
‫⚫ در این صورت زن در «مرکز دایره» به «مراقبت و پرورش» مشغول‬
‫است و مرد همانند «محیط دایره» از زن «حمایت» یمکند‪.‬‬
 ‫اقتدارطلت‬
‫ی‬

‫مهیاکنندگ‬

‫حمایت گری‬

‫کارکردهای مردان‬
 ‫کارکردهای مردان‬
‫⚫‬
‫الف) اقتدارطلب)‪(Taking power‬‬
‫⚫ یگ از کارکردهای مهم مردان‪« ،‬اقتدار» است‪ .‬مردان در روابط‬
‫اتت عمل یمکنند و تمایل به تسلط بر‬ ‫خود عمودی و سلسله مر ی‬
‫دیگران دارند‪ .‬مردان خواستار آنند تا در نظام خانواده از اقتدار‬
‫بیشیی برخوردار باشند و به عنوان «مرجع قدرت» تلف شوند‪.‬‬
‫یک مرد به جایگاه خود بسیار اهمیت یمدهد و دوست دارد در‬
‫راس هرم خانواده جای داشته باشد و تصمیمهای اسایس را‪ ،‬او‬
‫بگید‪ .‬وی از همسش رنی یمخواهد تا این جایگاه را تایید نموده و‬ ‫ر‬
‫به توانمندیها‪ ،‬شایستگها و صالحیتهایش توجه داشته‬
‫باشد و آن را تایید کند‪.‬‬
‫⚫‬ ‫‪.‬‬
 ‫کارکردهای مردان‬
‫ّ‬
‫ب) مهیاکنندگ )‪(Provider‬‬
‫مهیاکنندگ» است‪ .‬این‬ ‫⚫ از دیگر کارکردها و کنشهای مردان‪ ،‬کارکرد « ّ‬
‫بدان معناست که یک مرد دوست دارد خودش کار کند‪ ،‬پول درآورد و‬
‫همی خاطر‪ ،‬مردان؛ بیشی نگران به‬ ‫مایحتاج خانواده را فراهم آورد‪ .‬به ر‬
‫دست آوردن شغل‪ ،‬موقعیت شغیل و انجام وظیفه هستند و زنان نگرانند‬
‫که یک جمع یا گروه با هم بمانند و صمییم باشند‪ .‬مردان خود را در برابر‬
‫کار مسئول یمدانند و زنان در برابر دیگری‪.‬‬
‫⚫ آموزههای فراوان مرد را به مولد بودن‪ ،‬کارو تالش تشویق یمکنند‪ .‬رسول‬
‫امی هزینه‬ ‫گرایم اسالم صیل هللا علیه و آله یمفرماید‪ :‬کیس که برای ت ر‬
‫خانوادهاش و پدر و مادرش تالش کند همانند مجاهد در راه خداست‪.‬‬
 ‫کارکردهای مردان‬
‫ج) حمایتگری(‪(Protective‬‬
‫⚫ یگ دیگر از کنشهای مهم مردان‪ ،‬ویژگ «حمایتکنندگ» آنان‬
‫است‪ .‬مردان موفق؛ مردان هستند که بتوانند کارکرد حمایت‬
‫خود را در جنبههای مختلف روابط زناشون بروز دهند‪ .‬مردان‬
‫که از تمام ظرفیت خود در جهت حمایت از همسشان بهره‬
‫یمبرند‪ ،‬رضایت زناشون بیشیی را تجربه یمکنند‪ .‬رسول گرایم‬
‫اسالم صیل هللا علیه و آله یمفرماید‪ :‬بهیین مردان شما آن کیس‬
‫است که‪...‬خانوادهاش را نیازمند دیگران نیمسازد‪.‬‬
 ‫ساختار ازدواج و خانواده‬
‫مرز ها‬
‫⚫ متمايز شدن خرده نظام در هر سیستم و نظام خانوادگ به‬
‫واسطه مرزها و قواعد موجود‪.‬‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫مهمتين خرده نظامهاي‬ ‫⚫ خرده نظام همرسی يك از‬
‫خانوادگ‪ ،‬متمايز از خرده نظام والدیب و خواهر ـ برادری‬
‫خرده نظام همرسی‪ ،‬شاه کلید ثبات خانواده ‪.‬‬
‫⚫ نظام خانواده از دیدگاه اسالم‪ ،‬ضمن تعیین نقش‬
‫اعضای خانواده‪ ،‬حیطه و مرز رفتار هر یک از اعضاء‬
‫را مشخص نموده و تعامل میان‌ آن‌ها را تسهیل می‌کند‪.‬‬
 ‫سلسله مراتب‬
‫⚫ الگوهای تعامیل‪ ،‬رفتار اعضای خانواده را منظم یمکند‪ .‬یگ از‬
‫عوامیل که باعث تداوم این الگوها یمگردد‪ ،‬وجود «سلسله‬
‫مراتب قدرت» در نظام خانواده است که در آن والدین و‬
‫فرزندان از سطوح متفاوت اقتدار برخوردار باشند‪.‬‬
‫⚫ مدیریت نظام خانواده در اسالم‪ ،‬به صورت هریم صورت‬
‫یمپذیرد که در راس این هرم مرد خانواده جای دارد و تالش‬
‫یمکند عالوه بر مدیریت مایل تبادل میان اعضای خانواده را‬
‫تسهیل سازد‪.‬‬
 ‫پدر‬
‫مادر‬
‫فرزندان‬
‫هرم سلسله مراتب در خانواده‬
‫⚫ خداوند متعال در قرآن کریم یمفرماید‪ :‬مردان رسپرستان‬
‫و نگاهبانان زنانند‪ ،‬چرا که خداوند [از نظر روان و‬
‫اجتمایع] بعض از انسانها را بر بعض دیگر برتری‬
‫بخشیده است و [ رنی] از آن روی که مردان از اموال‬
‫خویش [برای زنان] هزینه یمکنند‪(.‬سوره نساء‪ ،‬آیه ‪)34‬‬
 ‫ساختار ازدواج و خانواده‬
‫نقش ها‬
‫⚫ اول ‪ :‬تعريف نقشهای مشخص برای هر يك از اعضا مانند‪:‬‬
‫همرسی‪ ،‬والدگری و‪. ...‬‬
‫⚫ دوم ‪ :‬نقش و كاركرد مناسب هر يك از اعضا در پایداری و‬
‫شادكام و رضامندی خانواده ‪.‬‬
‫⚫ اگر در ایفای نقش‌ها؛ ناهماهنگی وجود داشته‬
‫باشد و انجام وظایف و مسئولیت‌ها درست‬
‫صورت نپذیرد‪ ،‬تعارض‌های خانوادگی شکل‬
‫خواهد گرفت‪.‬‬
 ‫ساختار ازدواج و خانواده‬
‫وظايف‬
‫⚫ خانواده یک واحد کوچک اجتمایع و اداره آن نیازمند درك‬
‫وظايف توسط هر يك از اعضا است‪.‬‬
‫⚫ تأكيد آموزههای دین‪ ،‬به وظايف متعدد زن و مرد در‬
‫حیطههای مختلف زندگ‪.‬‬
‫⚫ به عنوان نمونه‪ ،‬بار مسئولیت تامی معاش زندگ بر دوش‬
‫مرد و ایجاد فضای آرامشبخش‪ ،‬محبتآمت و همدالنه‬
‫توسط زن ‪.‬‬
 ‫مدیریت‬
‫خانه‬
‫مدیریت‬ ‫حمایت‬
‫خانواده‬ ‫عاطف‬

‫مسئولیتهای‬
‫زناشون‬ ‫کار‬
‫مدیریت‬
‫و‬
‫مایل‬
‫اشتغال‬

‫پرورش‬ ‫روابط‬
‫مذهت‬
‫ی‬ ‫جنیس‬
‫صی و حوصله شما‬
‫با تشكر از ی‬
‫خدانگهدار‬