1

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
NỘI DUNG .......................................................................................................... 2
1. Khái niệm ..................................................................................................... 2
1.1. Khái niệm tư tưởng .............................................................................. 2
1.2. Khái niệm hệ tư tưởng ......................................................................... 2
1.3. Chủ nghĩa Mác - Lênin........................................................................ 3
1.4. Tư tưởng Hồ Chí Minh ........................................................................ 4
1.5. Nền tảng tư tưởng ................................................................................ 5
1.6. Kim chỉ nam là gì? ............................................................................... 6
2. Đảng Cộng sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của mình là
một tất yếu khách quan ................................................................................... 7
3. Nội dung cơ bản của nguyên lý Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động .. 13
4. Vai trò của nền tảng tư tưởng của Đảng ................................................. 15
5. Ý nghĩa của nguyên lý đối với công tác xây dựng Đảng ta hiện nay ........ 16
6. Một số yêu cầu mới đặt ra đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của
Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình
mới ................................................................................................................... 23
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 27
 MỞ ĐẦU
Đảng cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam, do
chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của giai cấp công nhân và của dân tộc
Việt Nam sáng lập, giáo dục và rèn luyện. Ngay từ khi ra đời Đảng ta đã xác
định: Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng, tư tưởng, kim chỉ nam
cho hành động. Tại Đại hội lần thứ VII Đảng ta khẳng định: Cùng với chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam
cho hành động của Đảng. Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta
luôn kiên trì, vận dụng, phát triển sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lãnh đạo cách mạng nước ta giành độc
lập dân tộc, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên theo con đường xã hội
chủ nghĩa, thực hiện công cuộc đổi mới giành nhiều thắng lợi, xây dựng Đảng
vững mạnh.
Tuy nhiên, trong giai đoạn cách mạng hiện nay, trước những diễn biến
nhanh chóng, phức tạp của tình hình thế giới và khu vực; sự tác động mạnh
mẽ của cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế đã và đang tạo ra những thuận
lợi cơ bản, song cũng đặt ra nhiều thách thức lớn đối với Đảng ta. Cùng với
đó, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đang điên cuồng chống phá
phong trào cách mạng của giai cấp công nhân, xuyên tạc học thuyết cách
mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất
là những nguyên lý về tổ chức xây dựng và hoạt động của Đảng Cộng sản,
hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng. Chính vì vậy, những người cộng sản cần
phải nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh bảo vệ,
phát triển học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giữ vững, tăng
cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng, lấy chủ nghĩa Mác- Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động.

1
 NỘI DUNG
1. Khái niệm
1.1. Khái niệm tư tưởng
Tư tưởng là một bộ phận của ý thức xã hội, phản ảnh tồn tại xã hội; ỉà
sự phản ánh của hiện thực khách quan, được hình thành bởi ý nghĩ, suy nghĩ
và chỉ đạo hành động của con người.
Nguồn gốc của tư tưởng là tồn tại xã hội, song sự phản ánh của ý thức
lại là sự phản ánh năng động, sáng tạo, có khả năng cải tạo tồn tại xã hội; tư
tưởng có nguồn gốc từ sự lan truyền giữa thế hệ này với thế hệ khác và sự
tác động qua lại giữa các hình thái ý thức xã hội; tư tưởng còn chịu ảnh
hưởng bởi bộ óc người là khí quan vật chất đặc biệt hình thành nên nó.
1.2. Khái niệm hệ tư tưởng
Hệ tư tưởng là hệ thống lý luận, quan điểm tư tưởng của một giai cấp
nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp đó, được biểu hiện thành các quan điểm
chính trị, nhà nước, triết học, văn học nghệ thuật, đạo đức tôn giáo...
Trong xã hội có giai cấp thì tư tưởng và hệ tư tưởng mang tính giai cấp
và chỉ khi loài người có nhu cầu sản xuất ra hệ tư tưởng, bảo vệ những nhu
cầu, lợi ích cùa giai cấp nhất định thì công tác tư tưởng mới xuất hiện nhằm
truyền bá những hệ tư tưởng nhất định, đấu tranh hạn ché và xóa bỏ những
hệ tư tưởng đối lập để duy trì sự thống trị của mình.
Có thể hiểu, tư tưởng là nhận thức của con người, nhưng công tác tư
tưởng lại không chỉ là quá trình hình thành nhận thức mà còn bao gồm cả
quá ừình hình thành niềm tin và thúc đẩy hành động có định hướng của con
người và xã hội.
Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn
luyện, đã lãnh đạo nhân dân tiến hành Cách mạng Tháng Tám thành công,
lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam), đánh thắng các cuộc chiến tranh xâm lược, xóa bỏ chế độ
thực dân, phong kiến, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất
đất nước, tiến hành công cuộc đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ
vững chắc nền độc lập của Tổ quốc.
Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng
tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân

2
tộc, tiếp thu tinh hoa trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật khách quan,
xu thế thời đại và thực tiễn của đất nước để đề ra Cưong lĩnh chính trị,
đường lối cách mạng đúng đắn, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân.
Là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong
của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích
của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc, tư tưởng của
Đảng Cộng sản Việt Nam chỉnh là tư tưởng của giai cấp công nhân, nhân
dân lao động và của dân tộc Việt Nam, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng
Hồ Chí Minh làm nên tảng tư tưởng.
1.3. Chủ nghĩa Mác - Lênin
Chủ nghĩa Mác – Lênin là hệ thống quan điểm và học thuyết khoa học
về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng nhân dân lao động khỏi
chế độ áp bức, bóc lột, tiến tới thực hiện sự nghiệp giải phóng con người;
học thuyết này được sáng lập bởi C. Mác, Ph. Ăngghen và được V.I. Lênin
vận dụng và phát triển trong thực tiễn. Chủ nghĩa Mác - Lênin được cấu
thành từ ba bộ phận lý luận cơ bản, đó là: Triết học Mác - Lênin, Kinh tế
chính trị học Mác – Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học.
Chủ nghĩa Mác – Lênin được cấu thành từ ba bộ phận cơ bản, có mối
quan hệ biện chứng, không tách rời nhau, mà thống nhất thành một hệ
thống.
Triết học là bộ phận lý luận nghiên cứu những quy luật vận động, phát
triển chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy; xây dựng thế giới quan và
phương pháp luận chung nhất của nhận thức khoa học và thực tiễn cách
mạng.
Kinh tế chính trị nghiên cứu những quy luật kinh tế của xã hội, đặc biệt
là những quy luật kinh tế của quá trình ra đời, phát triển, suy tàn của phương
thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và sự ra đời, phát triển của phương thức sản
xuất mới - phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa.
Chủ nghĩa xã hội khoa học là kết quả tất nhiên của sự vận dụng thế giới
quan, phương pháp luận triết học và kinh tế chính trị Mác - Lênin vào việc
nghiên cứu làm sáng tỏ những quy luật khách quan của quá trình cách mạng
xã hội chủ nghĩa - bước chuyển biến lịch sử từ chủ nghĩa tư bản lên chủ
nghĩa xã hội và tiến tới chủ nghĩa cộng sản.

3
 Ba bộ phận lý luận cấu thành chủ nghĩa Mác - Lênin có đối tượng
nghiên cứu cụ thể khác nhau nhưng đều nằm trong một hệ thống lý luận
khoa học thống nhất - đó là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô
sản, giải phóng nhân dân lao động khỏi chế độ áp bức, bóc lột và tiế n tới
giải phóng con người (tức là xây dựng thành công chủ nghĩa cộng sản) .
Như vậy, từ những vấn đề được nêu trên, chúng ta có thể thấy ở chủ
nghĩa Mác – Lênin là sự thống nhất của ba thuộc tính: tính khoa học, tính
cách mạng và tính nhân văn cao cả. Tính khoa học thể hiện ở học thuyết là
sự kế thừa của các thành tựu khoa học; bản thân học thuyết cũng đã thể hiện
đó là một hệ thống lý luận mang tính logic, khoa học và nội dung chứa đầy
những dự báo khoa học về tương lai. Tính cách mạng thể hiện trong việc
học thuyết đã chỉ ra con đường đấu tranh, chống lại bảo thủ lạc hậu, chống
lại chế độ áp bức bóc lột để hướng đến một xã hội tốt đẹp hơn. Tính nhân
văn thể hiện ở trong quan điểm về con người, về cuộc sống con người và
việc xây dựng một chế độ mới trên cơ sở giải phóng con người khỏi khổ
đau, áp bức.
1.4. Tư tưởng Hồ Chí Minh
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu
sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả sự vận
dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của
nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc,
tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại. Đó là tư tưởng về giải phóng dân tộc,
giải phóng giai cấp, giải phóng con người; về độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về sức
mạnh của nhân dân, của khối đoàn kết dân tộc; về quyền làm chủ của nhân
dân, xây dựng Nhà nước thật sự của dân, do dân, vì dân; về phát triển kinh
tế và văn hoá, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của
nhân dân; về đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; về
chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau; về xây dựng Đảng trong
sạch vững mạnh, cán bộ, đảng viên vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy
tớ thật sự trung thành của nhân dân…
Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta
giành thắng lợi, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta”.

4
 Đến năm 2011, khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh được Đảng ta khái
quát trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa
xã hội (bổ sung và phát triển):
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu
sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả sự vận
dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của
nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc,
tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý
giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của
nhân dân ta giành thắng lợi”.
1.5. Nền tảng tư tưởng
Nền tảng tư tưởng của Đảng là một bộ phận quan trọng cấu thành đời
sống chính trị, tinh thần, nhân tố căn bản, cốt lõi tạo cơ sở, tiền đề quyết
định mọi hoạt động xây dựng, sinh hoạt và lãnh đạo của Đảng. Một khi nền
tảng tư tưởng của Đảng thay đổi, tất yếu dẫn tới sự thay đổi về mục tiêu, lý
tưởng, nguyên tắc tổ chức, phương hướng hoạt động chính trị.
Thực tiễn đã chứng tỏ, bất cứ một đảng chính trị nào cũng phải có hệ tư
tưởng dẫn dắt, nếu không đảng đó chỉ là tổ chức ô hợp. Điều này đã được
lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Đảng muốn vững thì phải
có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ
nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn,
tàu không có bàn chỉ nam”. Do vậy, từ Đường cách mệnh do Nguyễn Ái
Quốc soạn thảo và Luận cương chính trị được Hội nghị Trung ương tháng
10/1930 thông qua cho đến nay, Đảng ta đều khẳng định chủ nghĩa Mác -
Lênin là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động cách mạng của
mình.
Điều 4, Chương I Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
năm 2013 khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai
cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của
dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân
dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”.

5
 Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII
xác định nền tảng tư tưởng của Đảng là: - Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh - cấu phần quan trọng trong nền tảng tư tưởng của Đảng.
- Đường lối, cương lĩnh của Đảng - sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện thực tiễn cách mạng
Việt Nam qua 90 năm Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và phát triển.
- Chính sách, pháp luật của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt
Nam.
- Những giá trị truyền thống văn hóa, tinh thần tốt đẹp của dân tộc - nền
tảng tinh thần tốt đẹp được hun đúc trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc.
1.6. Kim chỉ nam là gì?
“Kim chỉ nam” vốn là một cụm từ. Tuy nhiên, trong tiếng Việt, nó được
dùng như một từ cố định. Thực tế, nhiều từ điển tiếng Việt ghi nhận đây là
một từ, tiêu biểu như Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (Hoàng Phê
chủ biên). trang 524, từ điển này định nghĩa: Kim chỉ nam là “kim chỉ
hướng trong la bàn; thường dùng để ví sự chỉ dẫn đúng đắn về phương
hướng, đường lối”. Tuy nhiên giờ đây, “kim chỉ nam” chủ yếu được sử
dụng với nét nghĩa thứ hai và dùng rất phổ biến. Ví như, báo Bình Định điện
tử ngày 22.10.2013, ở bài Lắng nghe bà con nói, có câu: “Ông Tịnh còn lấy
suy nghĩ đó làm kim chỉ nam để rèn mình khi tham gia các hoạt động xã
hội”.
“Kim chỉ nam” bắt nguồn từ tiếng Hán. Tiếng Hán có một tổ hợp mà
âm Hán Việt hiện đại của nó là “chỉ nam châm”. Người Việt đã đối dịch yếu
tố “châm” (nghĩa là “cây kim”) để thành “kim chỉ nam”. Trong tiếng Việt
còn có từ “nam châm”. Nghĩa của nó là “vật có đặc tính hút sắt”. Tuy nhiên,
ban đầu, “nam châm” vốn là “chỉ nam châm”, như đã biết, cây kim của la
bàn thuở sơ khởi.
Vậy, từ đâu mà có “chỉ nam châm”? Như đã biết, la bàn là một phát
minh vĩ đại của người Trung Hoa. Trong la bàn, cây kim chỉ hướng là vật
quan trọng nhất. Cho nên, tên của nó được hoán dụ để gọi tên cho cả la bàn.
Về tên gọi “chỉ nam châm”, có nhiều giả thuyết. Một trong đó là giả thuyết
cho rằng lợi dụng đặc tính chỉ hướng Nam - Bắc của la bàn, nhiều triều đại
phong kiến Trung Hoa, bắt đầu từ đời nhà Tần, đã tăng cường xuống
phương Nam bằng các cuộc viễn chinh với những đạo quân bao giờ cũng có
6
chiếc la bàn chỉ hướng Nam bên mình và mục đích lúc nào cũng hướng về
phương Nam thẳng tiến. Vì la bàn được dùng để định hướng tiến quân về
phương Nam nên dần dần, nó được gọi là “chỉ nam châm”.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của mình là
một tất yếu khách quan
Hơn 90 năm qua, kể từ khi ra đời đến nay, Đảng ta luôn khẳng định lấy
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim
chỉ nam cho hành động của mình. Sự khẳng định như vậy là vấn đề có tính
nguyên tắc, thể hiện bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc
của Đảng, thể hiện lập trường của Đảng trước những diễn biến phức tạp của
tình hình, đồng thời là tiêu chuẩn cơ bản để phân biệt Đảng Cộng sản với
các đảng phái khác.
Sở dĩ từ khi ra đời đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khẳng định
lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và
kim chỉ nam cho hành động của mình bởi lẽ Đảng là lãnh tụ chính trị, là đội
tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân
lao động và của cả dân tộc Việt Nam. Chính vị ví, vai trò của Đảng đặt ra đòi
hỏi khách quan, Đảng phải thực sự tiêu biểu cho trí tuệ của giai cấp và dân tộc,
đạo đức, văn minh của toàn xã hội thì Đảng mới hoàn thành được sứ mệnh lịch
sử của mình trước giai cấp và dân tộc, muốn vậy Đảng phải được vũ trang
bằng lý luận tiên phong và có lý luận tiên phong dẫn đường. Nói về vai trò của
lý luận cách mạng, trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, Hồ Chí Minh đã chỉ
rõ: “Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động... Chỉ có
theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi cách mệnh
tiền phong”. “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt... Đảng mà
không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ
nam”1. Và Người khẳng định: “Chủ nghĩa Mác - Lênin đối với chúng ta, những
người cách mạng và nhân dân Việt Nam, không những là cái “cẩm nang” thần
kỳ, không những là cái kim chỉ nam, mà còn là mặt trời soi sáng con đường
chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng
sản”2.

1
Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 2, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 268.
2
Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 10, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000, tr. 128.

7
 Chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết khoa học và cách mạng, là tinh hoa trí
tuệ, kết quả của sự phát triển những tư tưởng tiên tiến của nhân loại, gắn liền với
tên tuổi của C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin. Học thuyết Mác - Lênin ra đời
trong thời đại tư bản chủ nghĩa, thời kỳ có những thành tựu to lớn của khoa học
tự nhiên, khoa học xã hội, đồng thời đó là thời kỳ bộc lộ những hạn chế, những
mâu thuẫn cơ bản của chủ nghĩa tư bản. Chủ nghĩa Mác - Lênin ra đời và phát
triển trên nền tảng xã hội vững chắc, đó là sự xuất hiện và đấu tranh của giai cấp
công nhân, một giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất trong
lịch sử, có sứ mệnh “đào huyệt” chôn chủ nghĩa tư bản, xây dựng thành công
chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới.
Chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ thống lý luận hoàn chỉnh những quan điểm
triết học, kinh tế chính trị và chủ nghĩa xã hội khoa học, là học thuyết mang tính
khoa học sâu sắc, tính cách mạng triệt để và tính nhân văn cao cả. Chủ nghĩa
Mác - Lênin đã chỉ ra những quy luật chung nhất của sự vận động, phát triển của
tự nhiên, xã hội và tư duy, nó trang bị cho giai cấp công nhân và các Đảng Cộng
sản trên thế giới thế giới quan và phương pháp luận khoa học để nhận thức và
cải tạo thế giới. Đó là vũ khí tư tưởng, lý luận của giai cấp công nhân và nhân
dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản trong cuộc đấu tranh xoá bỏ
xã hội cũ đã lỗi thời, lạc hậu, xây dựng xã hội mới - xã hội chủ nghĩa tiến bộ, ưu
việt hơn. Chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết duy nhất đúng từ trước đến nay
bàn về mục tiêu, điều kiện và phương thức giải phóng triệt để giai cấp công
nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên thế giới thoát khỏi bóc lột,
bất công và nô dịch của giai cấp thống trị, giải phóng con người thoát khỏi
nghèo khổ, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc và làm chủ. Đây là học thuyết
chỉ rõ những quy luật khách quan của sự vận động và phát triển xã hội, quy luật
tất yếu diệt vong của chủ nghĩa tư bản; con đường lên chủ nghĩa xã hội, đồng
thời luận chứng về vai trò lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân.
Chủ nghĩa Mác - Lênin phát triển với tính cách là một học thuyết sinh động
và sáng tạo, không phải là một hệ thống lý luận cứng nhắc, đóng kín nảy sinh ở
ngoài con đường phát triển văn minh thế giới, hoặc một cái gì đã xong xuôi hẳn,
mà là một học thuyết mở, có khả năng hấp thụ tinh hoa trí tuệ của nhân loại để
bổ sung, phát triển không ngừng. Bản chất khoa học, cách mạng, sức sống và giá
trị bền vững của chủ nghĩa Mác - Lênin còn thể hiện ở tính đúng đắn, tính phổ
biến của một hệ thống hoàn chỉnh, cân đối các nguyên lý, phạm trù, quy luật vận

8
động của tự nhiên, xã hội và tư duy. Sức sống của chủ nghĩa Mác - Lênin là ở sự
gắn bó chặt chẽ giữa nội dung lý luận với phương pháp luận, với thực tiễn
phong trào cách mạng và cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hết sức gay gắt, quyết
liệt, đó là sức sống của những quy luật khách quan mà nó khám phá. Bởi lẽ,
những nguyên lý, quy luật trong học thuyết khi được đem ra vận dụng, hoặc
xem xét các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và xã hội thì lại trở thành phương
pháp khoa học. Sự thống nhất giữa thế giới quan và phương pháp luận trong chủ
nghĩa Mác - Lênin là sự thống nhất nội tại, điều đó đã tạo nên một chỉnh thể
thống nhất giữa tính khoa học, tính cách mạng và tính nhân đạo trong học thuyết
Mác - Lênin.
Với bản chất cách mạng và khoa học, chủ nghĩa Mác - Lênin là tiền đề tư
tưởng, lý luận cho sự ra đời và phát triển của các Đảng Cộng sản nói chung,
Đảng Cộng sản Việt Nam nói riêng; là cơ sở lý luận để tiến hành xây dựng
Đảng, để Đảng ta vạch ra đường lối, cương lĩnh chiến lược, sách lược đúng
đắn, đồng thời là cơ sở của sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Đặc biệt, trong
thực tiễn cách mạng, những thắng lợi to lớn của cách mạng Việt Nam dưới sự
lãnh đạo của Đảng như : Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945, đập
tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam dân chủ,
cộng hoà, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên độc lập, tự do; thắng lợi của các
cuộc kháng chiến chống xâm lược, mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện
Biên Phủ năm 1954, Đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng dân tộc, thống
nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế; thắng lợi của công
cuộc đổi mới, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế, tiếp
tục đưa đất nước từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội … luôn gắn liên với sự
kiên trì, vận dụng, phát triển sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh thực sự trở thành
nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng ta. Bởi lẽ, tư tưởng
của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và
phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế
thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa
văn hoá nhân loại.

9
 Tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành từ những nguồn gốc cơ bản, đó là
chủ nghĩa Mác - Lênin; chủ nghĩa yêu nước và truyền thống tốt đẹp của dân tộc;
tinh hoa văn hoá nhân loại, kết hợp cùng nhân tố chủ quan của Hồ Chí Minh với
một tư duy nhạy bén sáng tạo, tầm nhìn chiến lược mang tầm thời đại… trong
đó, chủ nghĩa yêu nước là cơ sở ban đầu và động lực thúc đẩy Người ra đi tìm
đường cứu nước, đến với chủ nghĩa Mác - Lênin; còn chủ nghĩa Mác - Lênin đã
nâng chủ nghĩa yêu nước Hồ Chí Minh lên bước phát triển mới về chất phù hợp
với thời đại mới. Chủ nghĩa Mác - Lênin là nguồn gốc lý luận trực tiếp và chủ
yếu của tư tưởng Hồ Chí Minh. Tinh hoa văn hoá nhân loại đã giúp Người hiểu
sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, nâng tầm tư tưởng Hồ Chí Minh, do kết hợp
được văn hoá phương Đông với văn hoá phương Tây, sức mạnh dân tộc với sức
mạnh thời đại.
Bản chất khoa học và cách mạng của tư tưởng Hồ Chí Minh, được thể
hiện rõ nét trong hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ
bản của cách mạng Việt Nam, nó đã trở thành những giá trị bền vững của dân
tộc Việt Nam và lan toả ra thế giới. Bản chất khoa học và cách mạng kết hợp
nhuần nhuyễn với tính nhân văn cao cả còn thể hiện ở hoài bão bão cao đẹp và
phương pháp cách mạng đúng đắn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đối với Người,
nắm vững chủ nghĩa Mác - Lênin là nắm vững linh hồn, lập trường, quan điểm,
phương pháp của học thuyết ấy. Không bị trói buộc bởi những câu chữ, những
kết luận đã có sẵn cho nên tránh được rập khuôn, giáo điều, máy móc. Những
tư tưởng lớn được Người trình bày hết sức rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ,
gần gũi với mọi người Việt Nam. Nhiều thế hệ người Việt Nam đã đến với chủ
nghĩa Mác - Lênin thông qua tư tưởng Hồ Chí Minh. Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ VII đã chỉ rõ: “Tư tưởng Hồ Chí Minh đối với mỗi người Việt
Nam là vô cùng gần gũi, gắn liền với tình cảm yêu thương vô hạn của nhân dân
ta đối với Bác, bởi công lao to lớn và đạo đức cách mạng trong sáng của
Người. Vì vậy, tư tưởng Hồ Chí Minh là phù hợp với thực tiễn cách mạng
nước ta, phù hợp với tình cảm và nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân ta” 3.
Trong khi giải quyết những vấn đề của cách mạng Việt Nam, Hồ Chí
Minh đã góp phần phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin trên nhiều vấn đề quan
trọng. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh rất phong phú, bao quát trên nhiều
lĩnh vực của xã hội. Đó là, tư tưởng của Người về giải phóng dân tộc, giải
3
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
1991, tr.128.

10
phóng giai cấp, giải phóng con người; về độc lập dân tộc gắn liền với chủ
nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về sức mạnh
của nhân dân, của khối đại đoàn kết dân tộc; về quyền làm chủ của nhân dân,
xây dựng Nhà nước thực sự của dân, do dân, vì dân; về quốc phòng toàn dân,
xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân; về phát triển kinh tế và văn hoá,
không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; về đạo
đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; về chăm lo bồi dưỡng
thế hệ cách mạng cho đời sau; về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, cán
bộ, đảng viên vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ thật trung thành của
nhân dân…Tư tưởng Hồ Chí Minh đã và đang soi sáng cho cuộc đấu tranh
của nhân dân ta giành thắng lợi, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng và dân
tộc ta.
Khẳng định, Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh
làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động còn xuất phát từ quy luật ra
đời, tồn tại và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự ra đời của Đảng là
sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân
và phong trào yêu nước. Từ quy luật ra đời của Đảng cho thấy: chủ nghĩa Mác -
Lênin thông qua sự vận dụng sáng tạo theo tư tưởng Hồ Chí Minh đã dẫn tới sự
ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam; chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh là bộ phận cấu thành, giữ vai trò then chốt, quyết định sự ra đời của Đảng.
Chỉ từ khi chủ nghĩa Mác - Lênin được Hồ Chí Minh tiếp thu, vận dụng sáng
tạo, truyền bá vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước mới làm cho
giai cấp công nhân và nhân dân lao động nhận thức được bản chất bóc lột, thối
nát của chế độ thực dân, phong kiến và nhận thức được vai trò, sứ mệnh lịch sử
của mình; cũng từ đó làm chuyển biến phong trào công nhân từ tự phát lên tự
giác, phong trào yêu nước từ lập trường dân tộc sang lập trường giai cấp; làm
xuất hiện trong phong trào công nhân và phong trào yêu nước những phần tử ưu
tú, tiên tiến - nhân tố không thể thiếu bảo đảm sự ra đời của Đảng. Chính lý luận
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã đưa giai cấp công nhân Việt Nam lên vũ
đài chính trị và trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng thông qua lãnh tụ chính
trị, đội tiền phong, bộ tham mưu chiến đấu của mình là Đảng Cộng sản Việt
Nam.
Thực tiễn lịch sử cách mạng Việt Nam đã chứng minh, chỉ từ khi có sự soi
sáng, dẫn đường của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, có Đảng

11
lãnh đạo, cách mạng Việt Nam mới khắc phục được cuộc khủng hoảng về
đường lối và lực lượng lãnh đạo cách mạng, giành từ thắng lợi này đến thắng lợi
khác. Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, không chỉ là cơ sở tư
tưởng, lý luận cho sự ra đời của Đảng, mà còn là nền tảng tư tưởng cho hoạt
động và phát triển của Đảng, là cơ sở tư tưởng, lý luận để xây dựng Đảng vững
mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh là cơ sở để giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công
nhân, tính tiên phong của Đảng ta.
Kinh nghiệm thực tiễn xây dựng và hoạt động của Đảng ta, của phong trào
cộng sản và công nhân quốc tế đã khẳng định, trung thành, vận dụng và phát
triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng và cần thiết, liên quan tới sinh mệnh của Đảng và sự
thành bại của cách mạng. Những thắng lợi to lớn có ý nghĩa thời đại mà Đảng và
nhân dân ta đã giành được trong hơn 80 năm qua, chính là thắng lợi của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - vũ khí vô địch trong cách mạng dân
tộc dân chủ nhân dân trước đây và là vũ khí tư tưởng, lý luận không gì có thể
thay thế được trong công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá
hiện nay.
Những thành tựu xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và một số nước
Đông Âu, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là không thể phủ nhận, đó cũng
chính là những giá trị đích thực của chủ nghĩa Mác - Lênin. Tuy nhiên, sự khủng
hoảng, sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và một số nước Đông Âu trong
thập niên cuối cùng của thế kỷ XX, có một trong những nguyên nhân hết sức
quan trọng là do các Đảng Cộng sản ở các nước đó, không nắm vững bản chất
khoa học và cách mạng, vận dụng một cách giáo điều, dập khuôn máy móc chủ
nghĩa Mác - Lênin dẫn tới những sai lầm trong cải tổ, cải cách, đánh mất vai trò
lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với toàn xã hội.
Trong tình hình hiện nay, Đảng Cộng sản Việt Nam đang tiếp tục nâng cao
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh
toàn diện công cuộc đổi mới, chủ động hội nhập quốc tế… rất nhiều vấn đề lý
luận và thực tiễn nảy sinh cần phải tiếp tục nghiên cứu, làm sáng tỏ, như: vấn đề
về đảng cầm quyền, về chủ nghĩa xã hội, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở
nước ta và những vấn đề nảy sinh trong quá trình đổi mới. Để giải quyết thoả
đáng những vấn đề đó mà không phạm sai lầm, trước hết đòi hỏi Đảng ta phải

12
đứng vững trên lập trường, quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng
Hồ Chí Minh, đồng thời, biết vận dụng, phát triển sáng tạo những quan điểm, tư
tưởng đó vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ XI chỉ rõ: “Kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận
dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam, kiên định mục tiêu
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ
của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết của cán bộ lãnh đạo chủ
chốt các cấp; không dao động trong bất cứ tình huống nào. Kiên định đường lối
đổi mới, chống giáo điều, bảo thủ, trì trệ hoặc chủ quan, nóng vội, đổi mới vô
nguyên tắc”4.
3. Nội dung cơ bản của nguyên lý Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động
Trong suốt quá trình phấn đấu, xây dựng và trưởng thành, kể từ khi ra đời
đến nay, Đảng ta luôn trung thành tuyệt đối với những nguyên lý cơ bản của học
thuyết Mác - Lênin, thấm nhuần sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, không ngừng
xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, bảo đảm cho Đảng
có đủ năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, đủ khả năng lãnh đạo đất nước vượt
qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những thành tựu to lớn có ý
nghĩa lịch sử.
Trung thành và kiên định lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng,
kim chỉ nam cho hành động, đòi hỏi Đảng phải xác định đúng đắn lý tưởng phấn
đấu, hy sinh vì mục tiêu, khát vọng của giai cấp, của nhân dân lao động và của
dân tộc. Lý tưởng của Đảng luôn hoà quyện và thống nhất với khát vọng của
nhân dân. Các đảng viên của Đảng luôn biết đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân
lên trên hết và trước hết; lấy việc phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân làm mục
đích cao nhất trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình. Đảng luôn là
người đại diện trung thành cho lợi ích của giai cấp và nhân dân lao động; thực
sự là ngọn cờ quy tụ, đoàn kết toàn dân tộc, dẫn đường, chỉ lối đưa cách mạng
Việt Nam tiến lên. Đảng không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của giai cấp, lợi
ích của nhân dân và lợi ích của dân tộc.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng phải luôn dựa trên cơ sở chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm vững quy luật khách quan, xu

4
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2011, tr.255.

13
thế của thời đại và thực tiễn của đất nước để đề ra cương lĩnh chính trị, đường
lối cách mạng đúng đắn, phản ánh được lợi ích và nguyện vọng chính đáng
của nhân dân; giữ nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng
Cộng sản; biết dựa vào dân, gắn bó máu thịt với nhân dân, biết phát huy sức
mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; kết hợp sức mạnh của dân tộc với
sức mạnh thời đại. Đảng phải luôn lấy tự phê bình và phê bình làm quy luật
phát triển và phải chú trọng bồi dưỡng, rèn luyện, phát triển đội ngũ đảng
viên, giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ Đảng và với các đảng anh
em. Đảng luôn dũng cảm, dám nói thẳng, dám nhận những sai lầm, khuyết
điểm và kiên quyết sửa chữa để không ngừng chăm lo xây dựng Đảng vững
mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức. Nói về điều này, Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã từng chỉ rõ: “Chủ nghĩa Lênin là lực lượng tư tưởng hùng mạnh chỉ đạo
Đảng chúng tôi, làm cho Đảng chúng tôi có thể trở thành hình thức tổ chức
cao nhất của quần chúng lao động, hiện thân của trí tuệ, danh dự và lương
tâm của dân tộc chúng tôi” 5.
Thực tiễn sau gần 30 năm thực hiện sự nghiệp đổi mới, Đảng ta vẫn tiếp
tục khẳng định: “Trong bất kỳ điều kiện và tình huống nào, phải kiên trì thực
hiện đường lối và mục tiêu đổi mới, kiên định và vận dụng sáng tạo, phát triển
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh”6. Bài học ấy vẫn còn nguyên giá
trị để ngày nay Đảng ta tiến hành chỉnh đốn Đảng, nhằm “kiên quyết đấu tranh
ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống
của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo,
quản lý các cấp để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố
niềm tin của đảng viên và của nhân dân đối với Đảng”7.
Kiên định và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh chính là con đường, biện pháp giúp Đảng “không ngừng làm giàu trí
tuệ, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực tổ chức để đủ
sức giải quyết các vấn đề do thực tiễn cách mạng đặt ra” 8. Vì thế, Đảng phải
đẩy mạnh học tập lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, coi đây là yêu
cầu mang tính nguyên tắc, là tiêu chí đánh giá mức độ kiên định, trung thành
5
Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000, tr.517.
6
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2011, tr.21.
7
Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) ngày 16
tháng1 năm 2012.
8
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2011, tr.66.

14
của Đảng với hệ tư tưởng nền tảng của mình. Dù ở cương vị nào, trong bất cứ
điều kiện nào, “Mỗi cán bộ, đảng viên đều phải học tập, nâng cao trình độ lý
luận chính trị”9. Phải tăng cường và đổi mới công tác giáo dục lý luận chính
trị trong các trường chính trị, trong các trường đại học và cao đẳng cũng như
đổi mới giáo dục công dân trong các trường phổ thông. Cùng với việc xây
dựng các giáo trình phù hợp cho từng bậc học, phải đổi mới và tăng cường
bồi dưỡng đội ngũ giảng viên lý luận chính trị, đảm bảo đội ngũ này thực sự
kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm vững bản chất
khoa học, cách mạng, hiểu sâu sắc phương pháp luận mác xít - Lêninnít, có
tâm huyết, có nghệ thuật truyền đạt, giảng dạy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh. Cần có quy định chặt chẽ tiêu chuẩn đảng viên, cán bộ
các cấp về việc học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Gắn việc học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với nâng
cao hiệu quả tự phê bình và phê bình trong Đảng. Kinh nghiệm xương máu của
hơn 80 năm xây dựng và lãnh đạo cách mạng của Đảng ta cho thấy, tự phê bình
và phê bình là thang thuốc hữu hiệu để chữa các căn bệnh trong Đảng và mỗi
cán bộ, đảng viên. Tuy nhiên, để cho “mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ
lãnh đạo, quản lý kiểm điểm, liên hệ theo chức trách, nhiệm vụ được giao, tự
phê bình và phê bình thẳng thắn, dân chủ, nghiêm túc, chân thành”10, quá trình
tự phê bình và phê bình phải tuân thủ những nguyên tắc xây dựng đảng mác xít
mà các nhà kinh điển Mác - Lênin đã vạch ra, có như vậy, vũ khí tự phê bình và
phê bình mới thực sự sắc bén, góp phần làm cho Đảng ta trong sạch vững mạnh.
Tự phê bình và phê bình mới có được tinh thần “ráo riết, triệt để”, không nể
nang, né tránh; cách phê bình mới thành thật, giàu lòng nhân ái, khách quan; thái
độ phê bình mới có văn hoá, mang tính chất xây dựng chứ không phải nói xấu,
bới móc nhau; những người bị phê bình mới có thể vui vẻ nhìn nhận để sửa
chữa, tiến bộ.
4. Vai trò của nền tảng tư tưởng của Đảng
Nền tảng tư tưởng của Đảng có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam hiện nay:

9
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2011, tr.127.
10
Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) ngày 16
tháng 1 năm 2012.

15
 - Những giá trị cốt lõi của nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - thế giới quan và phương pháp luận khoa học
đúng đắn để nhận thức và giải quyết những vấn đề thực tiễn nên Đảng ta xác
định đó là “kim chỉ nam” cho mọi hoạt động của cách mạng Việt Nam.
- Đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước là công cụ chính
trị - pháp luật để lãnh đạo, quản lý mọi hoạt động của đời sống xã hội, giúp cho
đất nước phát triển theo những định hướng đúng đắn, với những cơ chế, chính
sách phù hợp.
- Những giá trị văn hóa - truyền thống tốt đẹp của dân tộc là nền tảng tinh
thần quan trọng của xã hội, tạo nên bản sắc văn hóa, bồi đắp tình yêu, niềm tự
hào dân tộc và ý thức trách nhiệm của nhân dân trước việc giữ gìn và phát huy
bản sắc dân tộc.
Mỗi khía cạnh của nền tảng tư tưởng của Đảng tuy có vai trò khác nhau
nhưng cùng góp phần làm nên giá trị tư tưởng - văn hóa - tinh thần của dân tộc
Việt Nam, con người Việt Nam. Do đó, nó chính là sức mạnh nội sinh của dân
tộc, là cội nguồn của những thắng lợi mà Đảng và nhân dân ta đã đạt được suốt
90 năm qua.
5. Ý nghĩa của nguyên lý đối với công tác xây dựng Đảng ta hiện nay
Đảng cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ của dân tộc
Việt Nam sáng lập, giáo dục và rèn luyện thành một Đảng cách mạng chân
chính, bộ tham mưu sáng suốt và kiên cường của giai cấp công nhân và dân tộc
Việt Nam, để lãnh đạo nhân dân ta tiến hành thắng lợi cách mạng giải phóng dân
tộc, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Từ khi ra đời đến nay Đảng ta luôn kiên trì, trung thành vận dụng sáng tạo
học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể của cách
mạng Việt Nam để xây dựng Đảng ta vững mạnh. Tổng kết sâu sắc thực tiễn
lịch sử hoạt động lãnh đạo của Đảng và của quá trình cách mạng Việt Nam từ
khi thành lập Đảng đến nay, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ
lên lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) tiếp tục khẳng định:
“Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư
tưởng, kim chỉ nam cho hành động”11. Đây là một luận điểm cực kỳ quan trọng
được khái quát, rút ra từ thực tiễn phong phú, sinh động của cuộc cách mạng dân

11
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2011, tr. 88.

16
tộc dân chủ nhân dân và cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta, nó chỉ ra
nguồn gốc sâu xa của mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam do Đảng Cộng sản
Việt Nam tổ chức, lãnh đạo, được lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
soi đường, chỉ lối.
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, khi sự nghiệp đổi mới vì độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng đi vào chiều sâu, những biến đổi
trên thế giới nhanh chóng, phức tạp, khó lường; những vấn đề mới đặt ra trong
đời sống xã hội ngày càng nhiều, càng đòi hỏi phải có những lời giải đáp thuyết
phục, có cơ sở lý luận và thực tiễn. Trong lúc đó, các thế lực thù địch đang tìm
mọi thủ đoạn hòng xuyên tạc, phủ nhận từng luận điểm trong học thuyết Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để đi tới xóa bỏ nền tảng tư tưởng, lý luận của
Đảng và nhân dân ta. Vì vậy, hơn lúc nào hết, việc tiếp tục đi sâu nghiên cứu
nhằm khẳng định, bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn cách mạng Việt Nam đang trở thành
nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong công tác tư tưởng, lý luận của Đảng ta hiện
nay.
Vì vậy, đòi hỏi Đảng phải kiên định, kiên trì, nắm vững bản chất khoa
học và cách mạng, vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam trong thời
kỳ mới cho phù hợp với quy luật vận động khách quan của đất nước; trên cơ
sở đó đề ra đường lối đúng đắn phù hợp với lợi ích, nguyện vọng của nhân
dân, chống mọi biểu hiện cắt xén, giáo điều, dập khuôn máy móc, xuyên tạc
học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Mọi suy nghĩ và hành động
của Đảng phải trên cơ sở lý luận và phương pháp luận mác xít. Đảng phải lấy
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm cơ sở lý luận để xây dựng
Đảng vững mạnh, làm vũ khí sắc bén đấu tranh chống các trào lưu tư tưởng tư
sản.
Đảng phải thường xuyên tuyên truyền giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là trong giai đoạn
hiện nay, làm cho hệ tư tưởng của Đảng giữ vị trí thống trị trong đời sống văn
hoá tinh thần của xã hội. Đồng thời, phải không ngừng nghiên cứu lý luận, tổng
kết thực tiễn, bổ sung hoàn chỉnh lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
góp phần bổ sung hoàn thiện đường lối của Đảng làm cho ngày càng rõ hơn con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc

17
lần thứ XI chỉ rõ: “Tăng cường nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, làm sáng
tỏ một số vấn đề về đảng cầm quyền, về chủ nghĩa xã hội, con đường đi lên chủ
nghĩa xã hội ở nước ta và những vấn đề mới nảy sinh trong quá trình đổi mới,
không ngừng phát triển lý luận, đề ra đường lối và chủ trương đáp ứng yêu cầu
phát triển đất nước”12.
Lịch sử mà nhân dân ta đã giành được sau gần 30 năm đổi mới xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc luôn gắn liền với học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh. Đảng ta ngày càng nhận thức đầy đủ hơn, toàn diện hơn, sâu sắc hơn về
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và khẳng định chỉ có trên cơ sở
trung thành, vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam thì Đảng mới có khả năng lãnh đạo
cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi cuối cùng và mới tránh được nguy cơ sai
lầm về đường lối.
Đảng ta kiên quyết đấu tranh với những quan điểm tư tưởng thù địch, bảo
vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối
chính sách của Đảng. Đặc biệt trước sự tiến công quyết liệt của kẻ thù đã và
đang tìm cách phủ nhận học thuyết cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đi đôi với việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phải kiên quyết đấu tranh với những quan
điểm, tư tưởng sai trái, thù địch, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Cần tổ chức nghiên cứu, nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch xuyên tạc,
phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh từ những luận điểm
chung đến những luận điểm cụ thể trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa,
xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
Tích cực đấu tranh trên mặt trận tư tưởng là phải nắm chắc, hiểu sâu và
vận dụng sáng tạo hơn nữa vũ khí tư tưởng, lý luận của giai cấp vô sản và nhân
dân lao động, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ chiều sâu lý trí và tình cảm cách mạng,
kiên định niềm tin tuyệt đối vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
hệ tư tưởng cách mạng và khoa học sáng tạo không gì thay thế được trong cuộc
đấu tranh cách mạng của giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức, một niềm tin

12
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội
2011, tr.255-256.

18
vững chắc. Thực tiễn đấu tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng lâu dài
gian khổ, đạt nhiều kỳ tích, lịch sử đã chứng minh hùng hồn sức mạnh vô địch
của hệ tư tưởng đó. Cuộc sống đã chỉ rõ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh là cẩm nang thần kỳ, kim chỉ nam soi sáng cho Đảng ta, dẫn dắt nhân
dân ta vượt qua mọi phong ba bão táp dữ dội đánh thắng những tên đế quốc to
có tiềm năng vật chất lớn mạnh hơn mình gấp nhiều lần và những năm tháng sau
chiến tranh khắc phục được khủng hoảng kinh tế - xã hội, đạt những thành tựu to
lớn về mọi mặt, đứng vững và phát triển trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến
động, tạm thời bất lợi cho phong trào cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Trong cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận ngày nay cần khẳng định niềm
tin vào hệ tư tưởng của giai cấp công nhân, vì rằng trong quá trình tăng
cường giao lưu, hợp tác quốc tế, đặc biệt trước sự tác động của các thế lực
thù địch, một số ít người với những lý thuyết của các học giả tư sản hiện đại
đã nảy sinh sự hoài nghi nào đó về tính cách mạng, khoa học của chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những đánh giá thái quá về tính hiện
đại của lý thuyết tư sản hiện nay. Chúng ta không phủ nhận những yếu tố
chân lý nào đó trong những lý thuyết tư sản hiện đại. Với quan niệm chủ
nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là học thuyết khép kín,
đã xong xuôi hẳn mà luôn luôn hấp thụ “ làm giàu trí tuệ của mình bằng kho
tàng trí thức nhân loại”, phát triển không ngừng cùng với thực tiễn sinh
động. Hơn nữa, chỉ có dựa chắc trên quan điểm và phương pháp cách mạng,
khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chúng ta mới
có thể phê phán, lọc bỏ, đập tan được những tư tưởng tư sản hiện đại.
Kiên định niềm tin tuyệt đối vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, thực sự thúc đẩy chúng ta say mê học tập, nghiên cứu, đào sâu, không
bao giờ có tận cùng vào lý luận quý báu đó trong sự gắn bó chặt chẽ với
thực tiễn cuộc sống và đấu tranh cách mạng. Phải ra sức tổng kết thực tiễn
và phát triển lý luận, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu
tranh có hiệu quả chống những tư tưởng, lý luận sai lầm, lệch lạc, quán triệt
chấp hành, bổ sung, phát triển đường lối cách mạng của Đảng. Đó là phương
hướng đấu tranh tư tưởng, lý luận thiết thực hiệu quả hiện nay, vừa là chỗ
dựa căn bản quan trọng hàng đầu trong cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận đó.
Đối với tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên của Đảng Cộng sản Việt
Nam nói chung, đảng viên trong Quân đội nói riêng, trước hết phải kiên trì

19
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của
Đảng là vấn đề có tính nguyên tắc, thuộc về bản chất giai cấp công nhân của
Đảng, là vấn đề thuộc về bản lĩnh chính trị của mỗi đảng viên. Các tổ chức
đảng và từng cán bộ, đảng viên phải ra sức học tập, nghiên cứu nâng cao trình
độ trí tuệ để có cơ sở tiếp thu lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; đồng thời, phải tuyệt đối tin tưởng vào sự đúng đắn bản chất cách
mạng khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối
quan điểm của Đảng, không hoài nghi dao động, mơ hồ ảo tưởng vào mục
tiêu lý tưởng của Đảng. Các tổ chức đảng và từng cán bộ, đảng viên phải luôn
bám sát thực tiễn cuộc sống hiện thực, đưa đường lối của Đảng vào cuộc sống
và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối; luôn đứng vững trên lập trường
quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan
điểm của Đảng để xem xét giải quyết các vấn dề của cuộc sống đặt ra. Mỗi
cán bộ, đảng viên đều phải thường xuyên học tập nâng cao trình độ lý luận chính
trị.
Nghiên cứu học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phải toàn
diện, có hệ thống gắn liền với quá trình xây dựng và hoạt động của Đảng. Trong
những năm qua, gắn liền với quá trình xây dựng và hoạt động của Đảng, đội ngũ
cán bộ, đảng viên của Đảng đã tích cực nghiên cứu học tập nắm vững lý luận, chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng và vận
dụng đúng đắn vào nhiệm vụ cụ thể của từng đơn vị, hoàn thành nhiệm vụ được
giao. Song, thực trạng của cán bộ, đảng viên hiện nay như Nghị quyết Trung
ương 4 (khoá XI) đã chỉ ra: Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó
có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy
thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự
phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo
danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô
nguyên tắc... Công tác xây dựng tổ chức đảng hiện nay ở một số nơi còn nhiều
vấn đề bất cập; đòi hỏi phải nâng cao trình độ hiểu biết toàn diện về lý luận Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là cán bộ trung cao cấp, cán bộ chủ trì, lãnh
đạo, quản lý phải nỗ lực vươn lên về mọi mặt. Trong văn kiện Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ XI, Đảng ta khẳng định: “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức,
nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư
tưởng, tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan

20
điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”13. Tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng, lý luận. Thường xuyên đổi mới nội
dung, hình thức, biện pháp bồi dưỡng lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, đường lối chủ trương của Đảng, những truyền thống tốt đẹp của dân
tộc, những kiến thức mới của thời đại…uốn nắn những nhận thức lệch lạc, những
quan điểm mơ hồ, những biểu hiện giao động về tư tưởng, suy giảm niềm tin vào
chủ nghĩa xã hội, vào sự lãnh đạo của Đảng, khắc phục tình trạng sa sút về phẩm
chất đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên.
Trong tình hình hiện nay cuộc đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh đã và đang diễn ra quyết liệt. Mũi nhọn là kẻ thù tập trung
chống phá ta trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, nói xấu Đảng Cộng sản, làm giảm
sút uy tín, vai trò lãnh tụ chính trị của Đảng, chia rẽ mối đoàn kết nội bộ Đảng,
giữa Đảng với nhân dân, giữa Đảng với Quân đội …Vì vậy, bảo vệ chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là bảo vệ những nguyên lý, quy luật,
nguyên tắc đã trở thành phổ biến có giá trị bền vững trong các bộ phận cấu
thành chủ nghĩa Mác - Lênin.
Thường xuyên tổng kết thực tiễn, bổ sung phát triển lý luận, giải quyết đúng
đắn những vấn đề do cuộc sống đặt ra, kiên quyết đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ đường lối quan điểm của Đảng, phê phán bác
bỏ các quan điểm sai trái, thù địch. Với những điều trình bày trên đây, chúng ta càng
khẳng định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, xây dựng một
nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh chỉ có thể thực hiện được bằng sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân trên
cơ sở liên minh công nhân, nông dân, trí thức do Đảng Cộng sản Việt Nam, lấy chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, lãnh đạo. Đó là nội
dung cốt lõi của cách mạng Việt Nam. Kiên quyết đấu tranh chống diễn biến hoà
bình, chống chủ nghĩa cơ hội, xét lại đang xuyên tạc đòi từ bỏ chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, từ bỏ chủ nghĩa xã hội, vai trò lãnh đạo của Đảng…
không ngừng bồi dưỡng lập trường giai cấp công nhân cho cán bộ, đảng viên, giữ
vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Luôn kiên định mục tiêu
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, trong bất kỳ tình huống nào cũng không dao
động, xa rời mục tiêu đó. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ giữa công tác đấu tranh lý luận
với công tác tư tưởng, tổ chức, dân vận, bảo vệ chính trị nội bộ. Phối hợp chặt chẽ
13
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội
2011, tr.256.

21
với các ngành, các cấp tạo thành nhiều tầng, nhiều lớp trong đấu tranh lý luận. Mở
rộng dân chủ với tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong đấu tranh lý luận, phân biệt rõ
ranh giới giữa phát triển sáng tạo với sai lầm khuyết điểm hạn chế về lý luận với bọn
cơ hội, xét lại. Tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt
đảng, có quy chế giữ bí mật của Đảng và Nhà nước, chấp hành nghiêm kỷ luật, quy
định về những điều đảng viên không được làm…là góp phần bảo vệ phát triển sự
trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình hiện
nay, góp phần xây dựng Đảng vững mạnh trong thời kỳ mới. Toàn Đảng tiếp tục
thực hiện có hiệu quả cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng theo tinh thần nghị
quyết Trung ương 6 (lần 2) khoá VIII và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, xây
dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
Đảng theo tinh thần nghị quyết Đại hội XI. Để thực hiện tốt nội dung nghị quyết,
hơn bao giờ hết Đảng ta càng phải trung thành vận dụng đúng đắn sáng tạo chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng và hoạt động, lãnh đạo
cách mạng Việt Nam giành nhiều thắng lợi trong sự nghiệp đổi mới.
Để xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ,
hiện đại, có sức chiến đấu cao, sẵn sàng đánh thắng mọi kẻ thù, hoàn thành xuất sắc
các nhiệm vụ, nhất thiết phải không ngừng củng cố, phát triển nền tảng tư tưởng của
Đảng. Bởi lẽ, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là cơ sở lý luận, là
nguyên tắc chỉ đạo trong xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, trong tiến hành
công tác đảng, công tác chính trị và trong mọi hoạt động quân sự. Cán bộ các cấp,
các nghành, đảng viên của Đảng trong Quân đội cần nhận thức sâu sắc, thực chất
tính khoa học và tính cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh;
kiên định, trung thành với các nguyên lý xây dựng Đảng, đấu tranh không khoan
nhượng với kẻ thù và mọi sự xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh; có khả năng vận hành sáng tạo và phát triển học thuyết đó trong mọi
không gian và qua dòng chảy của thời gian.
Phải nhận thức đầy đủ và thực hiện có hiệu quả việc xây dựng và bảo vệ hệ tư
tưởng của Đảng ta là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ vững
chắc độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Đảng, chế độ … Mỗi đảng viên và
tổ chức đảng cần thấu hiểu đầy đủ những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và
tư tưởng Hồ Chí Minh để vận dụng sáng tạo vào điều kiện cụ thể của từng đơn vị;
đồng thời phải chủ động tấn công đánh bại những luận điểm xuyên tạc, phản động
của các thế lực thù địch nhằm phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí

22
Minh, đòi thực hiện đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, mà thực chất là phủ nhận
vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với cách mạng nước ta, đối với
toàn bộ đời sống xã hội. Để thực hiện tốt yêu cầu này, mỗi tổ chức đảng phải thường
xuyên đổi mới và nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị, bồi dưỡng
nâng cao trình độ lý luận, phẩm chất đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị, năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên. Công tác giáo dục lý luận
chính trị phải nhằm củng cố niềm tin, xây dựng quyết tâm thực hiện thắng lợi công
cuộc đổi mới đưa đất nước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Việc kết hợp xây dựng và bảo
vệ hệ tư tưởng của Đảng đòi hỏi trong quá trình giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh phải gắn chặt với việc chỉ ra những nhận thức, quan điểm lệch
lạc, sai trái trong mỗi người, mỗi tổ chức, để hạn chế và triệt tiêu những điều kiện,
những kẻ hở mà kẻ thù có thể lợi dụng hòng chống phá Đảng. Đồng thời, quá trình
đấu tranh để bảo vệ hệ tư tưởng của Đảng cũng là quá trình từng bước nâng cao lý
luận, củng cố vững chắc quan điểm, lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị cho đội
ngũ đảng viên và các tổ chức đảng nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng.
6. Một số yêu cầu mới đặt ra đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của
Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới
Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có diễn biến phức tạp, khó
lường. Các thế lực thù địch, cơ hội chính trị sẽ gia tăng các hoạt động chống phá trên
lĩnh vực tư tưởng, văn hóa với phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hơn, nhất là
hoạt động tuyên truyền phá hoại nền tảng tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước trên không gian mạng và các phương tiện truyền
thông khác. Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các
thông tin, quan điểm sai trái, thù địch càng trở nên cấp bách hơn. Công tác này phải
gắn chặt chẽ với việc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thực hiện thắng
lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại và công
tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng
của Đảng, đấu tranh phản bác các thông tin, quan điểm sai trái, thù địch là một bộ
phận trong đấu tranh chống chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.
Trong Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII, Đảng ta đã dự báo tình hình thế giới
và đất nước trong những năm tiếp theo tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội của
nước ta nói chung và công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đấu tranh phản bác
các quan điểm sai trái, thù địch nói riêng. Bốn nguy cơ, trong đó có tình trạng tham
nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn

23
biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ còn nhiều diễn biến phức tạp. Đặc biệt, “các thế
lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta”, “Sự
chống phá của các thế lực thù địch, tổ chức phản động ngày càng tinh vi hơn”. Đây
được nhận định là một trong những nguy cơ đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong của
Đảng, của chế độ ta và tác động trực tiếp đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của
Đảng ở nước ta trong thời gian tới.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,
đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch gắn với việc thực hiện thắng lợi
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, cần quán triệt một số yêu cầu sau:
Thứ nhất, phải tiếp tục kiên định, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam
Đảng ta khẳng định: “Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và
toàn quân ta là phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh”. Đây được coi là một trong những vấn đề “mang tính
nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng
ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động”.
Quan điểm chỉ đạo của Đại hội XIII có sự kế thừa và phát triển quan điểm của
các kỳ đại hội trước, gần nhất là Đại hội XII về nguyên tắc tiên quyết trong công tác
bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù
địch. Đại hội XII nhấn mạnh việc “vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác -
Lênin” thì Đại hội XIII đã nhấn mạnh thêm sự “kiên định”, coi đây là yếu tố trước
tiên của việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm
sai trái, thù địch ở nước ta hiện nay. Sự kiên định liên quan đến lập trường tư tưởng
nên để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai
trái, thù địch không thể không có lập trường tư tưởng vững vàng. Hơn nữa, Đảng ta
còn nhấn mạnh thêm: “không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động” để khẳng
định đây là nguyên tắc sống còn trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu
tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiện nay.
Thứ hai, phải kết hợp giữa “xây” và “chống”, trong đó “xây” là cơ bản,
“chống” phải quyết liệt
Đây là yêu cầu đặc biệt quan trọng, phản ánh mục đích, nội dung của quá trình
đấu tranh, là nguyên tắc, phương châm chỉ đạo bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,
đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Cần xác định rõ,
đấu tranh, phản bác những luận điệu sai trái, thù địch phải trực tiếp gắn với việc bảo
24
vệ, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phải hướng đến mục đích cao nhất và
xuyên suốt là bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Xác định bảo vệ nền
tảng của Đảng là chính, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch cũng là
để bảo vệ nền tảng tư tưởng được tốt hơn. Trên cơ sở luận giải, khẳng định tính khoa
học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối,
quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để đấu tranh,
phản bác làm thất bại những quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc, phản động của
các thế lực thù địch, hiện thực hóa hệ tư tưởng của Đảng vào đời sống.
Cần xác định rõ tính chiến đấu là thuộc tính cơ bản của công tác tư tưởng nói
chung, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái,
thù địch nói riêng. Trong giai đoạn hiện nay, cùng với việc đấu tranh bác bỏ những
luận điệu chống phá của các thế lực thù địch, phản động, tính chiến đấu còn phải thể
hiện trong nội bộ Đảng, nội bộ nhân dân nhằm khắc phục những biểu hiện, nhận
thức lệch lạc về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Cùng với việc nhận diện rõ các
thông tin xấu, độc, xuyên tạc, cần kết hợp đấu tranh trực diện và gián tiếp để phản
bác các quan điểm sai trái, thù địch trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng
xã hội theo kịch bản chặt chẽ, tổ chức các chiến dịch truyền thông thống nhất, đa
dạng. Khi đấu tranh, cần tiến hành một cách quyết liệt, tránh kiểu đấu tranh hình
thức, nửa vời.
Thứ ba, phải gắn việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác
các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới với công tác xây dựng, chỉnh
đốn Đảng và thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Hạt nhân trong nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư
tưởng Hồ Chí Minh, nên để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 35, trong công tác
xây dựng, chỉnh đốn Đảng cần gắn việc ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện suy thoái
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ
với việc thực hiện quy định của Đảng về việc nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất
là người đứng đầu. Điều này đã được Đại hội XIII chỉ rõ: “Tăng cường bảo vệ nền
tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan
điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển

25
hóa” trong nội bộ”. Việc gắn hai nhiệm vụ này với nhau sẽ nâng cao được trách
nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu trong việc thực hiện nhiệm vụ.
Cùng với đó, cần gắn việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản
bác các quan điểm sai trái, thù địch với việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về
đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Ngày
12-6-2021, tại Hội nghị toàn quốc sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính
trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh,
đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: Học tập và làm theo tư tưởng,
đạo đức và phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh là việc làm rất cần thiết, là nhiệm
vụ hết sức quan trọng, thường xuyên, không thể thiếu đối với toàn Đảng, toàn dân ta,
trước hết là các tổ chức đảng, các cơ quan nhà nước và cán bộ, đảng viên trong tu
dưỡng, rèn luyện, cống hiến, phụng sự đất nước, phục vụ nhân dân. Việc gắn với hai
nhiệm vụ này sẽ phát huy tinh thần “tự soi”, “tự sửa”, “nêu gương” của cán bộ, đảng
viên trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan
điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái,
thù địch là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng của nước ta trong giai đoạn hiện
nay. Bối cảnh mới của tình hình trong nước và thế giới đang diễn ra, yêu cầu của
công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai
trái, thù địch cũng có những thay đổi. Làm tốt những yêu cầu mà Đại hội XIII đề ra
là điều kiện, tiền đề để công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình
mới tiếp tục đạt được kết quả.

26
 KẾT LUẬN
Đảng Cộng sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm
nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động là một tất yếu khách quan, là hoàn toàn
phù hợp với tình cảm nguyện vọng của Đảng và của nhân dân ta. Bởi vì, chủ nghĩa
Mác - Lênin là hệ thống lý luận hoàn chỉnh mang bản chất cách mạng và khoa học, là
học thuyết duy nhất đúng từ trước đến nay bàn về giải phóng giai cấp, giải phóng con
người, xã hội khỏi áp bức, bóc lột, đói nghèo, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội,
chủ nghĩa cộng sản, thực hiện công bằng, bác ái. Còn tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ
thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt
Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào
điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của
dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại. Hơn nữa, trong giai đoạn cách mạng hiện
nay, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đang ra sức chống phá, xuyên tạc học
thuyết cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
nhất là những nguyên lý về tổ chức xây dựng và hoạt động của Đảng Cộng sản, hạ
thấp vai trò lãnh đạo của Đảng. Vì vậy, Đảng và những người cộng sản phải luôn nêu
cao cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh bảo vệ, phát triển học thuyết Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng, kiên
trì chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam
cho hành động của mình.
Việc nghiên cứu, vận dụng, đấu tranh bảo vệ, phát triển lý luận chủ nghĩa Mác
- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng là vấn đề có ý
nghĩa sống còn đối với cách mạng Việt Nam và là tiêu chuẩn đánh giá phẩm chất
năng lực cán bộ, đảng viên trong tình hình hiện nay, góp phần xây dựng Đảng ta
vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đủ sức lãnh đạo cách mạng Việt Nam
vững bước trên con đường xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

27
 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết BCHTW lần thứ sáu (lần 2), khóa
VIII, Nxb Chính trị Quốc gia, H, 1999.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp
hành Trung ương Đảng (khóa XI) ngày 16 tháng1 năm 2012.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
VII, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2011.
5. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 2, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995.
6. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000.
7. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 10, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, Nxb Sự thật, Hà Nội, 2021.

28