Chuong1 - Thong Ke Mo Ta - SV

Thống kê Thống kê
ứng dụng ứng dụng
NTMộngNgọc NTMộngNgọc
Tài liệu học tập
Tổng quan về
• Giáo trình chính:
thống kê • Phạm Văn Chững, Lê thanh Hoa và Nguyễn Đình Uông
Thu thập dữ
liệu
[2016], Giáo trình Thống kê ứng dụng, NXB ĐHQG tp
Chương 1 Thống kê mô tả Trình bày dữ
HCM.
liệu
Tóm tắt dữ liệu định
• Tài liệu tham khảo:
tính: phương pháp
bảng và đồ thị • Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng Ngọc [2011], Thống kê
lượng: phương pháp
bảng và đồ thị
ứng dụng trong kinh tế xã hội, NXB Lao động xã hội.
Phương pháp nhánh • Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng Ngọc [2009], “Bài tập và
lá
bài giải - Thống kê ứng dụng trong Kinh tế - Xã hội”,
Nguyễn Thị Mộng Ngọc Tóm tắt dữ
liệu bằng các NXB Thống Kê.
University of Science, VNU - HCM đại lượng
• Trần Bá Nhẫn, Đinh Thái Hoàng, “Thống kê ứng dụng
thống kê mô
ngtmngoc@hcmus.edu.vn tả
trong quản trị, kinh doanh và nghiên cứu kinh tế” [2006],
Các đặc trưng đo
lường khuynh hướng
tập trung
NXB Thống kê.
• Excel ứng dụng trong kinh tế, Chương trình giảng dạy kinh
phân tán
Khảo sát hình dáng
tế Fulbright.
phân phối của dữ liệu
Phân tích dữ liệu
• Doughlas A. Lind, William G. Marchal, Samuel A. Wathen,
thăm dò
Basic Statistics for Business and Economics [2008], Mc
Graw Hill, Singapore.
NTMộngNgọc
Giới thiệu môn học NTMộngNgọc
Ứng dụng của thống kê:
Tổng quan về Tổng quan về
thống kê thống kê
Thu thập dữ • Khái niệm: Thống kê là một nhánh của toán Thu thập dữ
liệu liệu
Trình bày dữ học liên quan đến việc thu thập, trình bày và Trình bày dữ
liệu liệu
phân tích dữ liệu. Tóm tắt dữ liệu định
bảng và đồ thị bảng và đồ thị
• Quá trình nghiên cứu thống kê trải qua 3 giai Tóm tắt dữ liệu định
Phương pháp nhánh
lá
đoạn có quan hệ chặt chẽ và mật thiết với Phương pháp nhánh
lá
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
nhau, trong đó giai đoạn trước làm tiên đề để Tóm tắt dữ
liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô
thực hiện giai đoạn sau: đại lượng
thống kê mô
tả • Giai đoạn điều tra thống kê: ghi chép, thu thập tài liệu tả
Các đặc trưng đo Các đặc trưng đo
lường khuynh hướng thống kê. lường khuynh hướng
tập trung tập trung
• Giai đoạn tổng hợp và trình bày kết quả điều tra thu thập Các đặc trưng đo
lường khuynh hướng lường khuynh hướng
phân tán được. phân tán
phân phối của dữ liệu • Giai đoạn phân tích và dự báo thống kê. Khảo sát hình dáng
Phân tích dữ liệu Phân tích dữ liệu
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc Ứng dụng của thống kê trong kinh doanh NTMộngNgọc

Tổng quan về thống kê
Tổng quan về
và kinh tế: Tổng quan về
• Kế toán: Công ty kiểm toán sử dụng các thủ tục lấy mẫu
Thu thập dữ
liệu thống kê khi tiến hành kiểm toán cho khách hàng. Thu thập dữ
liệu Hai lĩnh vực thống kê:
Trình bày dữ
liệu
• Tài chính: Chuyên gia tài chính sử dụng một loạt các thông tin Trình bày dữ
liệu
• Thống kê mô tả
thống kê để hướng dẫn khuyến nghị đầu tư. Tóm tắt dữ liệu định
• Thu thập số liệu
• Marketing: Máy quét điện tử tại quầy tính tiền bán lẻ thu thấp
• Tính toán các đặc trưng đo lường
Tóm tắt dữ liệu định Tóm tắt dữ liệu định
lượng: phương pháp lượng: phương pháp • Mô tả, trình bày dữ liệu, ...
dữ liệu cho một loạt các ứng dụng nghiên cứu thị trường. bảng và đồ thị
lá
lá nhằm mô tả đối tượng nghiên cứu.
• Sản xuất: Chất lượng được chú trọng đã làm cho kiểm soát
Tóm tắt dữ
liệu bằng các chất lương trở thành một ứng dụng quan trọng của thống kê
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
• Thống kê suy diễn
đại lượng
thống kê mô trong sản xuất. Có nhiều biểu đồ kiểm soát chất lượng thống kê
đại lượng
thống kê mô
• Ước lượng, kiểm định thống kê
tả
được sử dụng để giám sát đầu ra của một quấ trình sản xuất. tả • Phân tích mối liên hệ
lường khuynh hướng lường khuynh hướng • Dự đoán, ... .
tập trung
• Kinh tế học: Các nhà kinh tế sử dụng một loạt thông tin tập trung
Các đặc trưng đo Các đặc trưng đo Mô hình hóa trên các dữ liệu quan trắc để đưa ra các suy
phân tán thống kê để đưa ra các dự báo về tương lai của nền kinh tế lường khuynh hướng
phân tán
diễn về đối tượng được nghiên cứu.
phân phối của dữ liệu hoặc một khía cạnh nào đó của nền kinh tế. Khảo sát hình dáng
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Một số khái niệm thường dùng NTMộngNgọc
Một số khái niệm thường dùng
Tổng quan về
trong thống kê Tổng quan về
trong thống kê (tt)
Thu thập dữ
liệu • Thống kê: khoa học và nghệ thuật thu thập, phân
Thu thập dữ
liệu
• Dữ liệu: những sự kiện và con số được thu
Trình bày dữ
liệu
tích, trình bày và diễn giải dữ liệu. Trình bày dữ
liệu
thập, phân tích và tổng hợp để trình bày và
• Tổng thể: tập hợp các đơn vị/phần tử cần phân Tóm tắt dữ liệu định
giải thích.
tích/nghiên cứu. Tóm tắt dữ liệu định
lượng: phương pháp • Tập dữ liệu: tất cả các dữ liệu thu thập trong
• Đơn vị tổng thể: phần tử nhỏ nhất tạo thành tổng thể.
lá
lá
nghiên cứu cụ thể.
Tóm tắt dữ • Mẫu: một phần của tổng thể được chọn ra để thu Tóm tắt dữ
liệu bằng các
đại lượng thập thông tin.
liệu bằng các
đại lượng
• Biến: khái niệm dùng để chỉ các đặc điểm
thống kê mô thống kê mô
tả
Các đặc trưng đo Ví dụ: Để tìm hiểu điểm trung bình môn Thống kê của sinh
tả
của đơn vị tổng thể mà ta nghiên cứu.
tập trung
Các đặc trưng đo viên trường đại học, người ta xét bảng điểm của 250 sinh
tập trung
Ví dụ: Để nghiên cứu sinh viên trường đại học, ta
phân tán
Khảo sát hình dáng viên được chọn ngẫu nhiên. Hãy chỉ ra tổng thể, đơn vị
phân tán
cần nghiên cứu các biến như: giới tính, tuổi, dân
phân phối của dữ liệu phân phối của dữ liệu
thăm dò tổng thể và mẫu.
thăm dò tộc, ngành học, số tiền chi tiêu trung bình hàng
tháng, ...
NTMộngNgọc
Một số khái niệm thường dùng NTMộngNgọc
Một số khái niệm thường dùng
Tổng quan về
trong thống kê (tt) Tổng quan về
trong thống kê (tt)
• Tiêu thức, tiêu chí, biến: đặc điểm của đơn vị
Thu thập dữ
liệu
Thu thập dữ
liệu • Quan sát (quan trắc): Tập hợp tất cả các dữ
Trình bày dữ
tổng thể dùng để quan sát hay thu thập dữ Trình bày dữ
liệu liệu liệu liệu thu thập được của một đơn vị tổng thể
tính: phương pháp • Biến định tính: đặc điểm biểu hiện không phải là số tính: phương pháp
hay mẫu.
Tóm tắt dữ liệu định • Biến định lượng: đặc điểm biểu hiện là các trị số có thể rời Tóm tắt dữ liệu định
lượng: phương pháp lượng: phương pháp
rạc hay liên tục bảng và đồ thị
Ví dụ:
lá lá
Trong ví dụ trước:
Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ • Quan sát 1: giới tính: nam, tuổi: 19, dân tộc:
liệu bằng các • biến định tính: giới tính, dân tộc , ngành học, liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô
• biến định lượng: tuổi, số tiền chi tiêu trung bình hàng đại lượng
thống kê mô
Kinh , ngành học: 401, số tiền chi tiêu trung
tả tháng. tả
bình hàng tháng: 2.5 triệu đồng.
• Chỉ tiêu: trị số phản ảnh đặc điểm/tính chất

Các đặc trưng đo Các đặc trưng đo • Quan sát 1: giới tính: nữ, tuổi: 21, dân tộc:
phân tán trong điều kiện thời gian và không gian xác lường khuynh hướng
phân tán
phân phối của dữ liệu định Khảo sát hình dáng
phân phối của dữ liệu Tày , ngành học: 402, số tiền chi tiêu trung
thăm dò
• Chỉ tiêu khối lượng: biểu hiện quy mô khối lượng thăm dò
bình hàng tháng: 2 triệu đồng.
• Chỉ tiêu chất lượng: biểu hiện tính chất , mức độ phổ biến
Thống kê
ứng dụng
Thống kê
ứng dụng
Phân loại dữ liệu:
NTMộngNgọc
Các loại thang đo NTMộngNgọc • Dữ liệu định tính: thu thập từ thang đo
Tổng quan về
thống kê
Tổng quan về
thống kê
danh nghĩa và thứ bậc ⇒ không tính được trị
Thu thập dữ Thu thập dữ trung bình.
liệu liệu
• Dữ liệu định lượng: thu thập từ thang đo
Trình bày dữ
liệu • Thang đo danh nghĩa: dùng để phân loại Trình bày dữ
liệu
Tóm tắt dữ liệu định Tóm tắt dữ liệu định khoảng cách và tỷ lệ ⇒ tính được trị trung
bảng và đồ thị • Thang đo thứ bậc: phản ánh sự hơn kém tính: phương pháp
bình.
• Thang đo khoảng cách: phản ánh mức độ bảng và đồ thị
lá lá
Tóm tắt dữ hơn kém Tóm tắt dữ

liệu bằng các liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô • Thang đo tỷ lệ: phản ánh mức độ hơn kém và đại lượng
thống kê mô
tả tả
so sánh tỷ lệ Các đặc trưng đo
phân tán phân tán
Khảo sát hình dáng Khảo sát hình dáng
thăm dò thăm dò
Ví dụ: Dữ liệu thời điểm
Thu thập dữ Thu thập dữ

liệu liệu
Trình bày dữ
liệu
• Dữ liệu thời điểm: dữ liệu được thu thập ở Trình bày dữ
liệu
cùng hoặc xấp xỉ vào cùng một thời điểm. Tóm tắt dữ liệu định
• Dữ liệu chuỗi thời gian: dữ liệu thu thập

Phương pháp nhánh Phương pháp nhánh
lá
được qua nhiều giai đoạn thời gian. lá
Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

đại lượng đại lượng
tả tả
tập trung
tập trung
Dữ liệu trong bảng 1.1 là dữ liệu thời điểm vì họ
phân tán
phân tán
mô tả 5 biến của 25 công ty trong danh sách SP
thăm dò
thăm dò 500 tại cùng một thời điểm.
NTMộngNgọc
Ví dụ: Dữ liệu chuỗi thời gian NTMộngNgọc
Các kỹ thuật lấy mẫu

liệu liệu
Trình bày dữ Trình bày dữ

liệu liệu
tính: phương pháp tính: phương pháp
lá lá

tả tả
tập trung
Dữ liệu trong Hình 1.1 cho thấy giá trung bình tập trung
phân tán
của mỗi gallon xăng không chì tại Mỹ từ tháng phân tán
thăm dò 3/2006 đến tháng 5/2009. Phân tích dữ liệu
thăm dò
NTMộngNgọc
Thu thập dữ liệu NTMộngNgọc Dữ liệu thứ cấp và dữ liệu sơ cấp

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

đại lượng đại lượng Các phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
tả tả
• Thực nghiệm,
tập trung
tập trung
• Thư hỏi,
phân tán
phân tán
• Khảo sát qua điện thoại,
thăm dò
thăm dò
• Phỏng vấn cá nhân,
• Quan sát trực tiếp.
NTMộngNgọc
Thu thập dữ liệu cần : NTMộngNgọc
Bảng câu hỏi điều tra:

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Kỹ thuật thiết kế bảng câu hỏi NTMộngNgọc
Kỹ thuật thiết kế bảng câu hỏi
Tổng quan về
điều tra Tổng quan về
điều tra

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Kỹ thuật thiết kế bảng câu hỏi NTMộngNgọc
Các thang đo
Tổng quan về
điều tra Tổng quan về

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Thang đo định danh NTMộngNgọc
Thang đo định danh

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Thang đo thứ bậc NTMộngNgọc
Thang đo khoảng

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Thang đo tỉ lệ NTMộngNgọc
Chú ý

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Tóm tắt dữ liệu định tính NTMộngNgọc
• Phân phối tần số (Frequency distribution): Bảng tóm tắt dữ • Phân phối tần suất (Relative frequency
thống kê liệu thể hiện số lượng (tần số) của giá trị dữ liệu trong mỗi thống kê
distribution): Bảng tóm tắt dữ liệu thể hiện tỷ
Thu thập dữ nhóm riêng biệt. Ví dụ: Thu thập dữ
liệu liệu lệ các giá trị dữ liệu trong mỗi nhóm riêng biệt.
liệu liệu Với n là số quan sát trong tập dữ liệu (cỡ mẫu):
tần số fi
tần suất di = .
lá
lá n
liệu bằng các
đại lượng
liệu bằng các
đại lượng
• Phân phối tần suất phần trăm (Percent
tả
tả
frequency distribution): Bảng tóm tắt dữ liệu
tập trung
tập trung
thể hiện tỷ lệ % của các giá trị dữ liệu trong
phân tán
phân tán
mỗi nhóm riêng biệt.
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Bảng phân phối tần suất và tần NTMộngNgọc
Bảng tần số - tần suất cho dữ liệu
Tổng quan về
suất phần trăm của nước ngọt Tổng quan về
định tính

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
ứng dụng ứng dụng • Biểu đồ thanh (Bar graph): Biểu đồ mô tả
NTMộngNgọc
Ví dụ: Bảng tần số - tần suất cho NTMộngNgọc
dữ liệu định tính đã được tóm tắt trong bảng
Tổng quan về
ngành học của sinh viên trong một Tổng quan về
thống kê thống kê phân phối tần số, tần suất hoặc tần suất
trường ĐH
Thu thập dữ
liệu
Thu thập dữ
liệu phần trăm.
Trình bày dữ
liệu
Trình bày dữ
liệu Ví dụ: Biểu đồ thanh các lần mua nước ngọt
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
Thống kê
ứng dụng
• Biểu đồ hình tròn (Pie chart): Biểu đồ tóm Thống kê
ứng dụng
NTMộngNgọc tắt dữ liệu dựa trên các phần trong một NTMộngNgọc
Tóm tắt dữ liệu định lượng
Tổng quan về
thống kê
đường tròn tương ứng với các tần suất cho Tổng quan về
thống kê
• Dữ liệu có ít giá trị: Tương tự như định nghĩa trong tóm tắt dữ
liệu định tính, Bảng tần số cũng có 3 cột nhưng cột thứ nhất
Thu thập dữ
liệu
mỗi nhóm. Thu thập dữ
liệu ghi các giá trị của dữ liệu. Ví dụ khảo sát điểm thi môn Toán
Trình bày dữ
liệu
Ví dụ: Biểu đồ hình tròn các loại nước ngọt được Trình bày dữ
liệu
của một số sinh viên:
mua Tóm tắt dữ liệu định
lá lá

tả tả
Phân tích dữ liệu Phân tích dữ liệu • Dữ liệu có nhiều giá trị: Ta cần phân nhóm cho các giá trị rồi
thăm dò thăm dò
mới lập bảng tần số trên cơ sở dữ liệu đã phân nhóm.
NTMộngNgọc
Tóm tắt dữ liệu định lượng NTMộngNgọc
Ví dụ
• Phân phối tần số (Frequency distribution): Tương tự như định Hãy lập bảng tần số cho năng suất (tạ/ha) của một lạoi cây thu
thống kê thống kê hoạch được tại 40 vùng như sau:
nghĩa trong tóm tắt dữ liệu định tính, đó là bảng tóm tắt dữ
Thu thập dữ
liệu
liệu thể hiện số lượng (tần số) của các phần tử trong mỗi nhóm Thu thập dữ
liệu
không chồng lấn. Tuy nhiên, ở đây cần xác định các nhóm
liệu không chồng lấn. liệu
tính: phương pháp Các bước xác định các nhóm: Giả sử, mẫu dữ liệu có n phần tính: phương pháp
tử (cỡ mẫu là n).

√ √
lượng: phương pháp • Xác định số lượng các nhóm: k = 3 2n = 3 2 ∗ 40 = 4, 3 ≈ 4 ;
• Xác định số lượng các nhóm riêng biệt (thường từ 5 đến • Xác định độ rộng của mỗi nhóm
lá √ Phương pháp nhánh
lá
20 nhóm): k = 3 2n ;
Tóm tắt dữ
• Xác định độ rộng của mỗi nhóm
Tóm tắt dữ xmax − xmin 179 − 153
liệu bằng các liệu bằng các h= = = 6, 5 chọn h = 6.
đại lượng đại lượng k 4
tả Giá trị lớn nhất − Giá trị nhỏ nhất tả
Bảng tần số
Các đặc trưng đo độ rộng của nhóm = ; Các đặc trưng đo
tập trung
số nhóm lường khuynh hướng
tập trung
Năng suất Tần số Tần suất
153 - 159 7 17,5
phân tán xmax − xmin lường khuynh hướng
phân tán
Khảo sát hình dáng hay h= ; Khảo sát hình dáng
160 - 166 19 47,5
phân phối của dữ liệu k phân phối của dữ liệu
167-173 8 20
thăm dò • Xác định các giới hạn của nhóm (được lựa chọn sao cho thăm dò
174-180 6 15
mỗi giá trị của quan sát thuộc về một và chỉ một nhóm). Tổng 40 100
Thống kê
ứng dụng
Thống kê
ứng dụng • Phân phối tần suất (Relative frequency
Ví dụ khác
NTMộngNgọc
Thời gian kiểm toán (ngày)
NTMộngNgọc
distribution) và Phân phối tần suất phần
Tổng quan về
thống kê
Tổng quan về
thống kê
trăm (Percent frequency distribution): tương
Thu thập dữ
liệu
Thu thập dữ
liệu
tự trong tóm tắt dữ liệu định tính.
Trình bày dữ
liệu
Trình bày dữ
liệu
Ví dụ: Bảng phân phối tần suất và tần suất phần
trăm của dữ liệu trên
bảng và đồ thị Bảng phân phối tần số của dữ liệu trên bảng và đồ thị
lá lá

tả tả
thăm dò
Lưu ý: Trị số giữa nhóm (class midpoint): Giá trị chính giữa giá trị Phân tích dữ liệu
thăm dò
nhỏ nhất và giá trị lớn nhất. Ví dụ với dữ liệu trên ta có trị số giữa
của 5 nhóm trên là 12, 17, 22, 27 và 32.
NTMộngNgọc
Bảng tần số cho dữ liệu định lượng NTMộngNgọc
Bảng tần số kết hợp hai biến
Tổng quan về
(nhóm mở) Tổng quan về

liệu liệu Ví dụ: Điều tra chi tiêu của 200 sinh viên tại 3 vùng được kết quả
Trình bày dữ Trình bày dữ sau:
liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
Thống kê
ứng dụng
Thống kê
ứng dụng • Đồ thị điểm (Dot plot): Đồ thị tóm tắt dữ
NTMộngNgọc
Bảng tần số kết hợp hai biến NTMộngNgọc
liệu bằng các điểm nằm trên nằm trên các
Tổng quan về
thống kê
Tổng quan về
thống kê
giá trị dữ liệu biểu diễn trên trục ngang.
Thu thập dữ
liệu
Bảng tần số kết hợp hai biến "chi tiêu" và "vùng": Thu thập dữ
liệu
Ví dụ: Đồ thị điểm cho thời gian kiểm toán
liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
Thống kê
ứng dụng • Biểu đồ phân phối (Histogram): Biểu đồ thể
Thống kê
ứng dụng • Biểu đồ phân phối (Histogram): dùng để
hiện phân phối tần số, phân phối tần suất hoặc phân phối tần cung cấp thông tin về hình dạng của một
thống kê
suất phần trăm của dữ liệu định lượng xây dựng bằng cách đặt thống kê phân phối.
Thu thập dữ khoảng giá trị nhóm trên trục ngang và tần số, tần suất hoặc Thu thập dữ
liệu liệu Ví dụ: Biểu đồ phân phối mô tả các hình dáng phân phối
Trình bày dữ tần suất phần trăm trên trục thẳng đứng. Trình bày dữ
liệu liệu
Ví dụ: Biểu đồ phân phối thời gian kiểm toán Tóm tắt dữ liệu định
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc • Phân phối tần số tích lũy (Cumulative NTMộngNgọc

Bảng tần số, tần suất, và tần số
Tổng quan về frequency distribution): cho thấy số lượng các Tổng quan về
tích lũy, tần suất tích lũy
Thu thập dữ giá trị dữ liệu ít hơn hoặc bằng giới hạn trên Thu thập dữ
liệu liệu
Trình bày dữ của mỗi nhóm. Trình bày dữ

liệu liệu
• Phân phối tần suất tích lũy (Cumulative Tóm tắt dữ liệu định
relative frequency distribution): cho thấy tỷ lệ Tóm tắt dữ liệu định
lá của số các giá trị dữ liệu nhỏ hơn hoặc bằng Phương pháp nhánh
lá

liệu bằng các giới hạn trên của mỗi nhóm. liệu bằng các
thống kê mô
tả • Phân phối tần suất phần trăm tích lũy thống kê mô
tả
tập trung (Cumulative percent frequency distribution): lường khuynh hướng
tập trung
phân tán cho thấy tỷ lệ phần trăm giá trị dữ liệu nhỏ lường khuynh hướng
phân tán
thăm dò
hơn hoặc bằng giới hạn trên của mỗi nhóm. phân phối của dữ liệu
thăm dò
Thống kê
ứng dụng
Thống kê
ứng dụng
• Đồ thị Ogive (Đồ thị của phân phối tích
NTMộngNgọc
Ví dụ: Phân phối tần số tích lũy, tần suất tích lũy NTMộngNgọc lũy): cho thấy giá trị của dữ liệu trên trục ngang và một trong
Tổng quan về
và tần suất phần trăm tích lũy cho dữ liệu thời Tổng quan về số tần số tích lũy, tần suất tích lũy và tần suất phần trăm tích
Thu thập dữ
gian kiểm toán Thu thập dữ lũy trên trục thẳng đứng.
liệu liệu
Trình bày dữ Trình bày dữ Ví dụ: Đồ thị Ogive thời gian kiểm toán
liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
Biểu đồ cành lá (Stem-Leaf)
NTMộngNgọc
Biểu đồ nhánh lá NTMộngNgọc
Tổng quan về
(Stem-and-leaf ): Tổng quan về
• Biểu đồ stem-leaf cung cấp một cái nhìn trực
thống kê
Thu thập dữ
thống kê
Thu thập dữ
quan về bộ dữ liệu x1 , x2 , . . . , xn , với mỗi xi
liệu liệu
gồm ít nhất hai chữ số.
liệu
liệu
• Biểu đồ stem-leaf có nhiều thuận lợi trong
việc tìm các đặc trưng của dữ liệu như các
lá
Biểu đồ nhánh lá được sử dụng để hiển thị cả thứ bảng và đồ thị
lá
phân vị, các tứ phân vị, trung vị, mode.
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
tự và hình dạng của một bộ dữ liệu cùng một lúc. Tóm tắt dữ
liệu bằng các
• Để xây dựng một biểu đồ stem-leaf, ta thực
đại lượng
thống kê mô
đại lượng
thống kê mô
hiện theo các bước sau:
tả tả 1 Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần
tập trung
tập trung
2 Chia các giá trị sắp xếp thành hai phần: phần gốc stem,
Các đặc trưng đo Các đặc trưng đo gồm một (hoặc vài) chữ số đầu tiên, và phần lá leaf, gồm
phân tán phân tán các chữ số còn lại.
phân phối của dữ liệu phân phối của dữ liệu 3 Liệt kê các giá trị stem vào một cột dọc.
thăm dò thăm dò 4 Ghi lại leaf cho mỗi quan sát vào bên cạnh stem của nó.
5 Viết các đơn vị cho các stem và leaf lên đồ thị.
NTMộngNgọc
Biểu đồ Stem-Leaf NTMộngNgọc
Biểu đồ Stem-Leaf
Ví dụ Một ví dụ khác

liệu liệu
Sử dụng đơn vị hàng trăm cho stem
Trình bày dữ
liệu • Sắp xếp dữ liệu: Trình bày dữ
liệu
bảng và đồ thị 21, 24, 24, 26, 27, 27, 30, 32, 38, 41 tính: phương pháp
Data: Stem Leaves
• Hoàn thành biểu đồ stem - leaf:
bảng và đồ thị 613, 632, 658, 717, 6 136
lá
Stem Leaves
lá
722, 750, 776, 827, 7 2258
liệu bằng các
đại lượng 2 144677
liệu bằng các
đại lượng
841, 859, 863, 891, 8 346699
tả
3 028 tả 894, 906, 928, 933, 9 13368
tập trung
4 1
tập trung 955, 982, 1034, 10 356
phân tán
phân tán
1047, 1056, 1140, 11 47
thăm dò
thăm dò
1169, 1224 12 2
NTMộngNgọc
Biểu đồ Stem-Leaf NTMộngNgọc
Ví dụ khác
Một ví dụ khác
Tổng quan về
thống kê
Tổng quan về
thống kê Biểu đồ nhánh - lá về trọng lượng của một nhóm
Thu thập dữ
liệu
Thu thập dữ
liệu
sinh viên:
liệu liệu
Vẽ đồ thị stem - leaf cho tập dữ liệu sau: tính: phương pháp
lá
61 63 70 71 71 81 83 84 64 65 bảng và đồ thị
lá
Tóm tắt dữ 65 66 84 87 73 75 92 93 77 78 Tóm tắt dữ

đại lượng
thống kê mô
78 88 88 95 79 đại lượng
thống kê mô
tả tả
thăm dò thăm dò
Thống kê
ứng dụng
Thống kê
ứng dụng
• Đồ thị phân tán (Scatter diagram): một trình
NTMộngNgọc
Biểu đồ hình tròn NTMộngNgọc bày đồ họa mối liên hệ giữa hai biến định lượng, và đường xu
Tổng quan về Tổng quan về hướng (trendline) cung cấp một xấp xỉ cho mối liên hệ.
Thu thập dữ Thu thập dữ Ví dụ: Đồ thị phân tán và đường xu hướng cửa hàng âm thanh và
liệu liệu
Trình bày dữ Trình bày dữ thiết bị âm thanh

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Bài tập ứng dụng NTMộngNgọc
Bài tập nhóm về nhà
thống kê
Doanh thu các ngày của một cửa hàng internet tháng 11/2020 được thống kê
Thu thập dữ
thu thập như sau: Thu thập dữ
liệu liệu

liệu
liệu
• Lập phiếu điều tra (chủ đề tự chọn), thu thập thông tin của ít
bảng và đồ thị nhất 5 biến, số lượng quan sát ít nhất 30.
• Lập bảng tần số cho từng biến (bảng tần số có thêm tần số tích
lá
lá lũy, tần suất tích lũy).
• Vẽ biểu đồ tần số và biểu đồ tần suất.
thống kê mô thống kê mô • Nhận xét về kết quả thu được.
tả tả
Các đặc trưng đo • Lập bảng tần số (với khoảng cách số nhóm bằng nhau)? Các đặc trưng đo
• Xác định % số ngày trong tháng có doanh thu từ 800 000đ trở Các đặc trưng đo
phân tán
lên? phân tán
thăm dò
• Biểu diễn số liệu đã phân nhóm bằng đồ thị. Phân tích dữ liệu
thăm dò
NTMộngNgọc
Thống kê mô tả trong thực tế NTMộngNgọc
VD: Công ty Small Fry Design (tt)
VD: Công ty Small Fry Design là một công ty sản xuất các phụ kiện
Tổng quan về Tổng quan về Số liệu thống kê mô tả sau được cung cấp cho thời gian của các hóa
thống kê và đồ chơi, thiết kế và nhập khẩu các sản phẩm cho trẻ sơ sinh. Hiện thống kê
đơn đến hạn phải trả:
Thu thập dữ nay, các sản phẩm của công ty này được phân phối tại hơn 1000 cửa Thu thập dữ
liệu liệu
hàng bán lẻ trên khắp nước Mỹ. • Trung bình: 40 ngày
liệu • Quản lý dòng tiền là một trong những hoạt động quan trọng liệu • Trung vị: 35 ngày
tính: phương pháp nhất trong hoạt động hàng ngày của công ty này. tính: phương pháp
bảng và đồ thị bảng và đồ thị • Mode: 31 ngày
lượng: phương pháp • Phân tích và kiểm soát các khoản phải thu là một yếu tố quan lượng: phương pháp
Các số liệu thống kê cho thấy thời hạn trung bình của một hóa đơn
Phương pháp nhánh trọng của việc quản lý dòng tiền. Phương pháp nhánh
lá lá
là 40 ngày. Trung vị cho thấy 50% số hóa đơn có thời hạn là 35 ngày
Tóm tắt dữ • Bằng cách tính toán thời gian và giá trị trung bình của các hóa Tóm tắt dữ
hoặc nhiều hơn. Mode cho thấy khoản thời hạn phổ biến nhất của
đại lượng đơn đến hạn phải trả, người quản lý có thể dự đoán sẵn tiền mặt đại lượng một hóa đơn đến hạn là 31 ngày.
tả và giám sát các thay đổi về tình trạng của các khoản phải thu. tả Ngoài ra, tóm tắt thống kê cũng cho thấy chỉ có 3% của giá trị tính
• Mục tiêu của công ty:
lường khuynh hướng bằng $ của tất cả các khoản phải thu là hơn 60 ngày.
phân tán
• thời gian trung bình cho các hóa đơn đến hạn không vượt
phân tán
Dựa trên các thông tin thống kê, ban quản lý đã
phân phối của dữ liệu quá 45 ngày; Khảo sát hình dáng
phân phối của dữ liệu hài lòng với các khoản phải thu và dòng tiền đã
Phân tích dữ liệu • giá trị ($) của các hóa đơn hơn 60 ngày không được vượt Phân tích dữ liệu
thăm dò
quá 5% giá trị ($) của tất cả các khoản thu.

thăm dò
được kiểm soát.
NTMộngNgọc
Các độ đo hướng tâm NTMộngNgọc
Trung bình
Trung bình (mean) là đại lượng thường được sử
liệu liệu dụng nhất để đo giá trị trung tâm của dữ liệu
liệu
liệu
(của biến định lượng). Giả sử ta có dữ liệu (của
tổng thể hoặc mẫu) là x1 , x2 , . . . , xn . Khi đó,
trung bình (của tổng thể hoặc mẫu) là trung
lá lá

bình cộng của các phần tử trong dữ liệu, tức là
đại lượng
thống kê mô
đại lượng
thống kê mô 1X n
tả tả xi
tập trung
tập trung
n i=1
phân tán
phân tán
Ta sẽ ký hiệu tổng này là µ (tương ứng x̄ ) nếu
thăm dò
thăm dò dữ liệu là của tổng thể (tương ứng, của mẫu).
NTMộngNgọc
Trung bình (tt) NTMộngNgọc
Trung bình (tt)
Tổng quan về
thống kê
• Trung bình tổng thể: Tổng quan về
thống kê
Thu thập dữ
liệu
Nếu một tổng thể có N phần tử được kí hiệu Thu thập dữ
liệu • Trường hợp dữ liệu có tần số như trong bảng
Trình bày dữ
liệu
là x1 , x2 , . . . , xN , thì trung bình tổng thể là Trình bày dữ
liệu sau
x1 + x2 + . . . + xN 1 N
X
Giá trị dữ liệu x1 x2 . . . xk
lượng: phương pháp µ= = xi Tóm tắt dữ liệu định
Tần số tương ứng n1 n2 . . . nk
N N i=1
lá
Tóm tắt dữ
lá
Tóm tắt dữ
trong đó, n1 + n2 + . . . + nk = n.
liệu bằng các
đại lượng
• Trung bình mẫu: liệu bằng các
đại lượng Khi đó, trung bình mẫu được tính theo công
tả Nếu n quan sát của một mẫu được kí hiệu là tả thức
1X k
tập trung x1 , x2 , . . . , xn , thì trung bình mẫu là lường khuynh hướng
tập trung
x̄ = ni xi (1)
n
n i=1
phân tán
Khảo sát hình dáng x1 + x2 + . . . + xn 1 X
phân tán
x̄ = = xi phân phối của dữ liệu
thăm dò n n i=1 Phân tích dữ liệu
thăm dò
NTMộngNgọc
Trung bình (tt) NTMộngNgọc
Trung bình (tt)
Tổng quan về Ví dụ: Bảng 3.1 Lương khởi điểm hàng tháng của 12 người tốt Tổng quan về
Ví dụ khác : Lương tháng của 16 công nhân được chọn ngẫu nhiên
Thu thập dữ
nghiệp ngành kinh doanh Thu thập dữ
liệu liệu (đv triệu đồng) trong một nhà máy như sau:
liệu liệu
Lương tháng 0,8 1,0 1,2 1,3 1,5 1,7 2 2,3 2,5
bảng và đồ thị Số công nhân 1 1 2 2 2 3 2 2 1
Lương trung bình hàng tháng của một công nhân từ mẫu gồm 16
lá lá

công nhân trên là:
đại lượng đại lượng Pk P9
i=1 ni xi i=1 ni xi
tả tả
x̄ = =
tập trung
Mức lương khởi điểm hàng tháng trung bình của mẫu gồm 12 sinh
tập trung
n 16
phân tán viên tốt nghiệp ngành kinh doanh là : lường khuynh hướng
phân tán 0, 8 ∗ 1 + · · · + 2, 3 ∗ 2 + 2, 5 ∗ 1
phân phối của dữ liệu P12 Khảo sát hình dáng
phân phối của dữ liệu x̄ = = 1, 625
i=1 xi 3450 + 3550 + ... + 3480 Phân tích dữ liệu 16
thăm dò
x̄ = = = 3540 thăm dò
12 12
NTMộngNgọc Khi dữ liệu được trình bày dưới dạng khoảng như NTMộngNgọc
Trung bình (tt)
Tổng quan về sau Tổng quan về Trung bình bị ảnh hưởng bởi các giá trị ngoại lai
Thu thập dữ Giá trị dữ liệu < a1 [a1 , b1 [ . . . [ak , bk [ ≥ bk Thu thập dữ
(outliers).
liệu liệu
Trình bày dữ
liệu
Tần số tương ứng n1 n2 ... nk+1 nk+2 Trình bày dữ
liệu
Bảng: Dữ liệu dưới dạng khoảng tính: phương pháp
lá
Giả sử rằng độ rộng các khoảng là như nhau, tức lá

liệu bằng các
đại lượng
là bi − ai = c với mọi i. Khi đó, mỗi khoảng ta liệu bằng các
đại lượng
tả thay bằng điểm chính giữa của khoảng, riêng hai tả
tập trung khoảng đầu và cuối ta thay bằng a1 − c/2 và lường khuynh hướng
tập trung
Các đặc trưng đo Các đặc trưng đo Ví dụ: Giả sử rằng sinh viên tốt nghiệp ở bảng 3.1 có mức
phân tán bk + c/2. Sau đó, dùng công thức (1) để tính lường khuynh hướng
phân tán
lương khởi điểm cao nhất là 10000 USD/tháng không phải là
Phân tích dữ liệu trung bình. phân phối của dữ liệu
thăm dò thăm dò
3925USD như trong bảng 3.1 thì trung bình mẫu thay đổi từ
3540 USD đến 4046 USD.
NTMộngNgọc
Trung bình nhân NTMộngNgọc
Trung bình nhân

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Trung vị mẫu NTMộngNgọc
Trung vị mẫu (tt)
Tổng quan về
thống kê • Trung vị mẫu (sample median) là giá trị chia Tổng quan về
thống kê
Cách tìm trung vị
Sắp xếp dữ liệu mẫu theo thứ tự tăng dần.
Thu thập dữ
liệu các quan sát thành hai phần bằng nhau. Một Thu thập dữ
liệu
• Nếu kích thước mẫu là lẻ thì trung vị là giá trị ở vị trí
Trình bày dữ
liệu
phần chứa các quan sát nhỏ hơn trung vị và Trình bày dữ
liệu trung tâm của mẫu được sắp
phần còn lại chứa các quan sát lớn hơn trung Tóm tắt dữ liệu định
bảng và đồ thị • Nếu kích thước mẫu là chẵn thì trung vị là trung bình của
vị. Tóm tắt dữ liệu định
hai giá trị ở vị trí trung tâm của mẫu được sắp
lá
• Trung vị không bị ảnh hưởng bởi các giá trị lá
Nói cách khác, gọi n là kích thước mẫu và
liệu bằng các
đại lượng ngoại lai (outliers). liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô thống kê mô i = (n + 1)/2, thì
tả tả
tập trung
tập trung • Nếu n lẻ thì trung vị là giá trị thứ i hay xi (trung vị là giá
phân tán
phân tán
trị chính giữa);
phân phối của dữ liệu • Nếu n chẵn thì trung vị là trung bình của hai giá trị thứ i
thăm dò
thăm dò
x[i] + x[i]+1
và thứ i + 1 hay trung vị = , với [i] là phần
2
nguyên của i (trung vị là trung bình của hai giá trị ở giữa).
NTMộngNgọc
Trung vị (tt) NTMộngNgọc
Trung vị (tt)
Tổng quan về Tổng quan về Ví dụ 2: Tìm trung vị mức lương khởi điểm của
Thu thập dữ
Ví dụ 1: Tìm trung vị về quy mô lớp cho mẫu Thu thập dữ
12 sinh viên trong bảng 3.1. Giải:
liệu liệu
Trình bày dữ của chín lớp đại học sau: Trình bày dữ
• Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần :
liệu liệu
tính: phương pháp 35; 34; 32; 56; 30; 54; 46; 38; 42. Giải: Tóm tắt dữ liệu định
3310; 3355; 3450; 3480; 3480; 3490; 3520;
lượng: phương pháp • Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần : Tóm tắt dữ liệu định
3540; 3550; 3650; 3730; 3925.
• n = 12 và i = (n + 1)/2 = (12 + 1)/2 = 6.5;
lá
30; 32; 34; 35; 38; 42; 46; 54; 56. lá
Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ • Do n = 12 chẳn nên trung vị là trung bình

liệu bằng các
đại lượng • n = 9 và i = (n + 1)/2 = (9 + 1)/2 = 5; liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô thống kê mô của hai giá trị thứ 6 (x6 ) và thứ 7 (x7 ) hay
tả
• Do n = 9 lẻ nên trung vị là giá trị thứ 5 hay tả
Các đặc trưng đo x[6] + x[6]+1 3490 + 3520
tập trung
xi = x5 = 38. Vậy trung vị về quy mô lớp học
tập trung trung vị = = =
2 2
phân tán
với mẫu trên là 38 sinh viên. phân tán
3505 . Vậy trung vị mức lương khởi điểm của
thăm dò
thăm dò 12 sinh viên tốt nghiệp đại học kinh doanh
trong bảng 3.1 là 3505 USD.
NTMộngNgọc
Trung vị (tt) NTMộngNgọc
Xác định trung vị cho dữ liệu có
phân nhóm

liệu liệu
Trình bày dữ
Trung vị không bị ảnh hưởng bởi các giá trị Trình bày dữ
liệu liệu
ngoại lai (outliers). Tóm tắt dữ liệu định
Ví dụ: Giả sử rằng sinh viên tốt nghiệp ở bảng bảng và đồ thị
3.1 có mức lương khởi điểm cao nhất là 10000
lá lá
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
USD/tháng không phải là 3925 USD/tháng như Tóm tắt dữ
liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô trong bảng 3.1 thì trung vị vẫn không thay đổi vì đại lượng
thống kê mô
tả tả
3490 USD và 3520 USD vẫn là hai giá trị ở giữa Các đặc trưng đo
như trên. Các đặc trưng đo
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Xác định trung vị cho dữ liệu có NTMộngNgọc
Xác định trung vị cho dữ liệu có
Tổng quan về
phân nhóm Tổng quan về
phân nhóm

liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Số yếu vị (Mode) NTMộngNgọc
Xác định Mode cho dữ liệu phân
Tổng quan về Mode của dữ liệu là giá trị của dữ liệu có tần số Tổng quan về
nhóm có khoảng cách đều nhau
Thu thập dữ
xuất hiện lớn nhất. Nếu mọi giá trị dữ liệu đều có Thu thập dữ
liệu liệu
Trình bày dữ
cùng tần số, ta nói dữ liệu không có mode. Trình bày dữ
liệu liệu
lá lá

đại lượng
thống kê mô
• Mode không bị ảnh hưởng bởi các điểm ngoại đại lượng
thống kê mô
tả
lai (outlier); tả
tập trung
• Mode có thể sử dụng cho cả dữ liệu số và dữ tập trung
phân tán
liệu phân loại. phân tán
thăm dò Ví du: Dữ liệu ở bảng 3.1, mode là 3480 vì chỉ có mức lương thăm dò
khởi điểm hàng tháng có tần số cao nhất là 3480 USD.

NTMộngNgọc
Xác định Mode cho dữ liệu phân NTMộngNgọc
Xác định Mode cho dữ liệu phân
Tổng quan về
nhóm có khoảng cách đều nhau Tổng quan về
nhóm có khoảng cách không đều

nhau
liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Xác định Mode cho dữ liệu phân NTMộngNgọc
So sánh trung bình, trung vị và
Tổng quan về
nhóm có khoảng cách không đều Tổng quan về
mode
Thu thập dữ
nhau Thu thập dữ
liệu liệu
Trình bày dữ
liệu
Trình bày dữ
liệu
• Nếu dữ liệu có phân phối đối xứng, thì trung
bình và trung vị sẽ bằng nhau và rơi vào tâm
bảng và đồ thị của phân phối.
lá
Tóm tắt dữ
lá
Tóm tắt dữ
• Nếu dữ liệu có phân phối bị lệch (skewed)
đại lượng đại lượng (tức là bất đối xứng, với một đuôi kéo dài về
tả
tả
một phía), thì trung bình và trung vị đều bị
tập trung
tập trung
kéo về phía đuôi dài hơn, nhưng trung bình,
phân tán
phân tán
thông thường, được kéo xa hơn trung vị.
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
So sánh trung bình, trung vị và NTMộngNgọc
Phân vị
Tổng quan về
mode (tt) Tổng quan về Phân vị thứ p là một giá trị mà ít nhất có p%

các quan sát có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng giá trị
liệu liệu
Trình bày dữ
• nếu phân phối là lệch phải thì Trình bày dữ
này và ít nhất có (100 − p)% các quan sát có giá
liệu liệu
mode < trung vị < trung bình; Tóm tắt dữ liệu định
trị lớn hơn hoặc bằng giá trị này.
bảng và đồ thị bảng và đồ thị Ví dụ: Các trường đại học thường báo cáo kết quả kiểm tra
• nếu phân phối là lệch trái thì Tóm tắt dữ liệu định
đầu vào dưới dạng phân vị. Giả sử, một sinh viên đạt được
lá mode > trung vị > trung bình. Phương pháp nhánh
lá điểm của phần thi nói là 54 của một bài kiểm tra đầu vào.
Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ • Làm thế nào để đánh giá sinh viên này trong mối liên hệ
đại lượng đại lượng với các sinh viên khác cùng tham gia bài kiểm tra tương
tả tả tự?
tập trung
tập trung
• TL: không dễ dàng trả lời câu hỏi này nếu không biết gì
thêm về dữ liệu.
phân tán
phân tán
• Tuy nhiên, nếu số điểm 54 tương ứng với phân vị thứ 70,
thăm dò
thăm dò
chúng ta biết rằng khoảng 70% số sinh viên đạt điểm thấp
hơn so với sinh viên này và khoảng 30% số sinh viên có
điểm số cao hơn sinh viên này.
NTMộngNgọc
Phân vị (tt) NTMộngNgọc
Phân vị (tt)
Ví dụ 1: Hãy xác định phân vị thứ 85 cho các dữ liệu mức
thống kê Cách tính phân vị thứ p: thống kê lương khởi điểm trong bảng 3.1?
Thu thập dữ Thu thập dữ Giải :
liệu • Bước 1: Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần. liệu
• Bước 1: Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần:
liệu
• Bước 2: Tính chỉ số i liệu
3310; 3355; 3450; 3480; 3480; 3490; 3520; 3540; 3550; 3650;
3730; 3925.
p bảng và đồ thị
• Bước 2: Tính
i =( )∗n Tóm tắt dữ liệu định
Phương pháp nhánh 100 bảng và đồ thị
p 85
lá lá
i =( )∗n =( ) ∗ 12 = 10, 2.
Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ 100 100
liệu bằng các trong đó, p là phân vị cần tính và n là số liệu bằng các
đại lượng đại lượng • Bước 3: Vì i vừa tính không phải là một số nguyên, làm
thống kê mô
tả
quan sát. thống kê mô
tả tròn nó. Vị trí của phân vị thứ 85 là số nguyên kế tiếp lớn
tập trung
• Bước 3: Các đặc trưng đo
tập trung
hơn 10, 2 là vị trí thứ 11. Vậy, phân vị thứ 85 cho các dữ
Các đặc trưng đo • Nếu i là một số nguyên, phân vị thứ p là trung bình của Các đặc trưng đo
liệu mức lương khởi điểm trong bảng 3.1 là giá trị dữ liệu
phân tán
hai giá trị ở vị trí thứ i và i + 1. phân tán
Khảo sát hình dáng ở vị trí thứ 11 là 3730.
phân phối của dữ liệu • Nếu i không phải là một số nguyên, làm tròn nó. Số phân phối của dữ liệu
thăm dò
nguyên tiếp theo lớn hơn i biểu thị vị trí của phân vị thứ p. thăm dò Ví dụ 2: Hãy xác định phân vị thứ 50 cho các dữ liệu mức
lương khởi điểm trong bảng 3.1?
NTMộngNgọc
Tứ phân vị NTMộngNgọc
Ví dụ 2: Hãy xác định tứ phân vị cho các dữ
Tổng quan về Tứ phân vị chia dữ liệu thành bốn phần, mỗi Tổng quan về
liệu mức lương khởi điểm trong bảng 3.1?
phần chứ khoảng 25% số quan sát. Giải : Chúng ta cần tìm phân vị thứ 25 (Q1 ) , phân vị thứ 50
liệu liệu (Q2 ) và phân vị thứ 75 (Q3 ).
Trình bày dữ Trình bày dữ • Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần:
liệu liệu
Tóm tắt dữ liệu định Tóm tắt dữ liệu định 3310; 3355; 3450; 3480; 3480; 3490; 3520; 3540; 3550; 3650;
3730; 3925.
• Tìm Q1 : Tính i = ( 100p 25
bảng và đồ thị ) ∗ n = ( 100 ) ∗ 12 = 3. Vì i = 3 là
lá lá một số nguyên nên phân vị thứ 25 là trung bình của hai
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
giá trị dữ liệu thứ ba và thứ tư hay
đại lượng đại lượng Q1 = (3450 + 3480)/2 = 3465.
50
• Tìm Q2 : Tính i = ( 100
tả tả ) ∗ 12 = 6. Vì i = 6 là một số
Hình 3.1 cho thấy một phân phối dữ liệu chia thành bốn phần. Các đặc trưng đo
lường khuynh hướng nguyên nên trung vị là trung bình của hai giá trị dữ liệu
Các điểm chia đgl Tứ phân vị và được xac định như sau: Các đặc trưng đo
thứ sáu và thứ bảy hay Q2 = (3490 + 3520)/2 = 3505.
phân tán • Q1 = tứ phân vị thứ nhất, hay là phân vị thứ 25. phân tán 75
• Tìm Q3 : Tính i = ( 100 ) ∗ 12 = 9. Vì i = 9 là một số
• Q2 = tứ phân vị thứ hai, hay là phân vị thứ 50 phân phối của dữ liệu
Phân tích dữ liệu nguyên nên phân vị thứ 75 là trung bình của hai giá trị dữ
thăm dò thăm dò
(Q2 cũng được gọi là trung vị ). liệu thứ chín và thứ mười hay
• Q3 = tứ phân vị thứ ba, hay là phân vị thứ 75. Q3 = (3550 + 3650)/2 = 3600.
NTMộngNgọc
Độ đo sự biến thiên của dữ liệu NTMộngNgọc
Khoảng biến thiên hay
Tổng quan về
(hay độ phân tán) Tổng quan về
Miền giá trị mẫu (sample range)
Khoảng biến thiên = giá trị lớn nhất − giá trị nhỏ nhất. Ví dụ:
liệu liệu Khoảng biến thiên trong bộ dữ liệu ở bảng 3.1 là
Trình bày dữ Trình bày dữ 3925 − 3310 = 615.
liệu liệu
Hay miền giá trị mẫu là khoảng cách giữa giá trị lớn nhất và
giá trị nhỏ nhất trong mẫu.
bảng và đồ thị bảng và đồ thị Nếu n quan sát trong một mẫu được kí hiệu là x1 , x2 , . . . , xn
lá lá thì miền giá trị mẫu là
đại lượng đại lượng r = max(xi ) − min(xi )
tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Khoảng biến thiên (tt) NTMộngNgọc
Độ trải giữa hay Khoảng tứ phân
vị (interquartile range - IQR)
Thu thập dữ
Khoảng biến thiên bị ảnh hưởng bởi các giá trị Thu thập dữ
liệu liệu Độ trải giữa (hay Khoảng tứ phân vị ) (IQR) là
ngoại lai (hay giá trị đột biến).
Trình bày dữ
liệu
Trình bày dữ
liệu khoảng cách giữa tứ phân vị đầu tiên và tứ phân
vị thứ ba; tức là, IQR = Q3 − Q1 .
Ví dụ: Giả sử rằng sinh viên tốt nghiệp ở bảng 3.1 có mức tính: phương pháp
lượng: phương pháp lương khởi điểm cao nhất là 10000 USD/tháng không phải là Tóm tắt dữ liệu định
Ví dụ: Đối với mức lương khởi điểm hàng tháng trong bảng
Phương pháp nhánh 3925 USD/tháng như trong bảng 3.1 thì khoảng biến thiên Phương pháp nhánh
lá
trong trường hợp này sẽ là 10000 − 3310 = 6690 không phải là

lá
3.1, độ trải giữa là IQR = Q3 − Q1 = 3600 − 3465 = 135.
liệu bằng các
đại lượng
615 như đã tính ở trên. liệu bằng các
đại lượng • Người ta thường sử dụng IQR để đo sự biến
tả Ta thấy rõ là giá trị khoảng biên thiên lớn trong trường hợp tả
thiên của dữ liệu khi trung vị được sử dụng
tập trung này sẽ không mô tả tốt sự thay đổi trong bộ dữ liệu vì 11 trong tập trung
để đo trung tâm của dữ liệu.
phân tán 12 mức lương khởi điểm nằm trong khoảng 3310 USD và 3730 phân tán
• Tương tự trung vị, IQR không bị ảnh hưởng
USD.
thăm dò
thăm dò bởi các điểm ngoại lai (outlier).
NTMộngNgọc
Ví dụ NTMộngNgọc
Phương sai và độ lệch chuẩn
Phương sai là trung bình bình phương độ lệch so với giá trị
thống kê Một công ty truyền thông khảo sát thói quen thống kê trung bình. Phương sai phản ánh mức độ phân tán các giá trị
Thu thập dữ Thu thập dữ của các quan sát xung quanh giá trị trung bình.
liệu xem ti vi của một cộng đồng dân cư. 20 người liệu
• Nếu x1 , x2 , . . . , xN là các phần tử của tổng thể và µ là
Trình bày dữ
liệu được chọn ngẫu nhiên và có thời gian (giờ) xem Trình bày dữ
liệu trung bình tổng thể thì phương sai tổng thể là
bảng và đồ thị ti vi hàng tuần như sau: tính: phương pháp
bảng và đồ thị N
X
lượng: phương pháp (xi − µ)2
lá
25 41 27 32 43 bảng và đồ thị
lá σ2 = i=1
.
Tóm tắt dữ 66 35 31 15 5 Tóm tắt dữ
N
liệu bằng các liệu bằng các • Trường hợp dữ liệu có tần số ni của xi với i = 1, 2, ..., k:
đại lượng
thống kê mô 34 26 32 38 16 đại lượng
thống kê mô
k
tả tả
30 38 30 20 21
X
(xi − µ)2 ni k
i=1
X
σ2 = k
, trong đó, ni = N
phân tán
(a) Tìm các tứ phân vị của mẫu dữ liệu trên? phân tán
X
ni i=1
(b) Tìm khoảng tứ phân vị? i=1

thăm dò thăm dò
. √
• Độ lệch chuẩn tổng thể là σ = σ 2 .
NTMộngNgọc
Phương sai và độ lệch chuẩn NTMộngNgọc
Phương sai và độ lệch chuẩn (tt)
Tổng quan về • Nếu x1 , x2 , . . . , xn là một mẫu có n quan sát Tổng quan về Ví dụ: Tính phương sai mẫu về dữ liệu lương khởi
Thu thập dữ và x̄ là trung bình mẫu thì phương sai mẫu là Thu thập dữ
điểm trong bảng 3.1
liệu liệu
Trình bày dữ n Trình bày dữ

(xi − x̄ )2
X
liệu liệu
s2 = i=1
. bảng và đồ thị
n−1
lá
Tóm tắt dữ
• Trường hợp dữ liệu có tần số ni của xi với lá
Tóm tắt dữ
đại lượng
thống kê mô
i = 1, 2, ..., k: đại lượng
thống kê mô
tả tả
Các đặc trưng đo k Các đặc trưng đo
(xi − x̄ )2 ni
X lường khuynh hướng
Các đặc trưng đo k Các đặc trưng đo
2 i=1 X lường khuynh hướng
phân tán
s = , với ni = n. phân tán
n−1 i=1
thăm dò
√ thăm dò
• Độ lệch chuẩn mẫu là s = s 2.
NTMộngNgọc
Phương sai và độ lệch chuẩn (tt) NTMộngNgọc
So sánh các độ lệch chuẩn
Tổng quan về Ví dụ: Tính phương sai mẫu về dữ liệu lương khởi Tổng quan về
Thu thập dữ
điểm trong bảng 3.1 Thu thập dữ
liệu liệu

liệu liệu
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Độ lệch tuyệt đối trung bình NTMộngNgọc
Hệ số biến thiên
Tổng quan về
thống kê
Tổng quan về
thống kê
Hệ số biến thiên cho biết độ lệch chuẩn lớn bằng
Lưu ý: Đối với bất kỳ bộ dữ liệu nào, tổng các độ lệch so với
Thu thập dữ
liệu giá trị trung bình sẽ luôn bằng không,
Thu thập dữ
liệu
bao nhiêu lần so với trung bình,
liệu n liệu
X
(xi − x̄ ) = 0. Tóm tắt dữ liệu định Độ lệch chuẩn
i=1
bảng và đồ thị CV = × 100%.
Ttrung bình
Phương pháp nhánh Các độ lệch dương và các độ lệch âm bù trừ lẫn nhau, dẫn đến Phương pháp nhánh
lá lá
Hệ số biến thiên là một thống kê hữu ích để so
Tóm tắt dữ tổng các độ lệch so với giá trị trung bình bằng không. Tóm tắt dữ
liệu bằng các
đại lượng
liệu bằng các
đại lượng
sánh độ phân tán của các biến có độ lệch chuẩn
tả
Để tránh tất cả các độ lệch so với giá trị trung bình triệt tiêu tả khác nhau và trung bình khác nhau.
tập trung lẫn nhau khi chúng ta cộng chúng lại với nhau, ta xét định lường khuynh hướng
tập trung Ví dụ: Đối với bộ dữ liệu lương khởi điểm trong bảng 3.1, hệ số
phân tán
nghĩa độ lệch tuyệt đối trung bình như sau: lường khuynh hướng
phân tán biến thiên là [(165, 65/3540) × 100]% = 4, 7%. Hệ số biến
phân phối của dữ liệu Pn phân phối của dữ liệu
Phân tích dữ liệu i=1 |xi − x̄ | Phân tích dữ liệu thiên này cho chúng ta biết độ lệch chuẩn mẫu chỉ bằng 4, 7%
thăm dò . thăm dò
n giá trị trung bình mẫu.
NTMộngNgọc
Ví dụ so sánh hệ số biến thiên NTMộngNgọc
Hệ số bất đối xứng (Skewness)
Tổng quan về • Dữ liệu 1 có: trung bình x̄1 = 50 và độ lệch Tổng quan về
Thu thập dữ chuẩn s1 = 5 nên Thu thập dữ

liệu liệu
Trình bày dữ Trình bày dữ Hệ số bất đối xứng (Skewness) là một đại lượng
liệu
x̄1 5 liệu
tính: phương pháp CV1 = × 100% = × 100% = 10%. Tóm tắt dữ liệu định
tính: phương pháp số quan trọng đo lường hình dáng của một phân
s1 50 bảng và đồ thị
lượng: phương pháp phối.
• Dữ liệu 2 có: trung bình x̄2 = 100 và độ lệch bảng và đồ thị
lá
lá Công thức tính Skewness cho dữ liệu mẫu:
Tóm tắt dữ chuẩn s2 = 5 nên Tóm tắt dữ
n n x − x̄
i
)3 .
đại lượng đại lượng X
thống kê mô thống kê mô Skewness = (
tả
x̄2 5 tả
(n − 1)(n − 2) i=1 s
× 100% = × 100% = 5%.
tập trung
CV2 = lường khuynh hướng
tập trung
s2 100 Các đặc trưng đo
• Cả hai bộ dữ liệu có cùng độ lệch chuẩn Khảo sát hình dáng
thăm dò
nhưng dữ liệu 2 biến thiên ít hơn so với giá thăm dò
trị của nó.

NTMộngNgọc
Hệ số bất đối xứng (Skewness) (tt) NTMộngNgọc
Ví dụ:
Biểu đồ phân phối tần suất mô tả độ lệch
thống kê • Khi phân phối đối xứng, Skewness có giá trị là 0, thì trung thống kê của bốn phân phối:
Thu thập dữ bình, trung vị và mode bằng nhau; Thu thập dữ
liệu liệu
Trình bày dữ
• Khi bộ dữ liệu có phân phối lệch phải, Skewness có giá trị Trình bày dữ
liệu liệu
dương, thì mode < trung vị < trung bình; Tóm tắt dữ liệu định
bảng và đồ thị • Khi bộ dữ liệu có phân phối lệch trái, Skewness có giá trị bảng và đồ thị
bảng và đồ thị âm, thì mode > trung vị > trung bình. lượng: phương pháp
lá lá

tả tả
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Giá trị z (giá trị chuẩn hóa) NTMộngNgọc
Giá trị z (giá trị chuẩn hóa) (tt)
Tổng quan về
thống kê Giả sử chúng ta có một mẫu gồm n quan sát với
Tổng quan về
thống kê
Ví dụ: Giá trị z của quy mô lớp học
liệu các giá trị tương ứng x1 , x2 , ..., xn . liệu

liệu Giá trị z (giá trị chuẩn hóa) được tính cho mỗi xi liệu
bảng và đồ thị là: tính: phương pháp
xi − x̄ Tóm tắt dữ liệu định
bảng và đồ thị zi = , lượng: phương pháp
lá s Phương pháp nhánh
lá
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
trong đó, Tóm tắt dữ
liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô
• zi là giá trị z cho xi ; đại lượng
thống kê mô
tả tả
Các đặc trưng đo • x̄ là trung bình mẫu; Các đặc trưng đo
tập trung
• s là độ lệch chuẩn mẫu.
tập trung Trong bảng 3.4, ta thấy giá trị z là −1, 5 của
phân tán
phân tán quan sát thứ năm cho thấy quan sát này ở xa so
Giá trị z cho bất kỳ quan sát nào có thể hiểu như là một thước Khảo sát hình dáng
Phân tích dữ liệu với trung bình; giá trị của quan sát này nhỏ hơn
thăm dò
đo vị trí tương đối của quan sát đó trong tập dữ liệu. thăm dò
trung bình 1, 5 lần độ lệch chuẩn.

NTMộngNgọc
Quy tắc Chebyshev NTMộngNgọc
Ví dụ:
thống kê Quy tắc Chebyshev Ít nhất là (1 − 1/z 2 )100% số lượng giá trị thống kê
Thu thập dữ dữ liệu nằm trong khoảng z độ lệch chuẩn so với giá trị trung Thu thập dữ
liệu liệu
bình, trong đó z là giá trị bất kỳ lớn hơn 1.
liệu liệu
Ý nghĩa của quy tắc này: Với một tổng thể bất kì có trung bình tính: phương pháp
µ và độ lệch chuẩn σ, và z > 1, có ít nhất [1 − (1/z 2 )]100% Tóm tắt dữ liệu định
Phương pháp nhánh các giá trị quan trắc nằm trong khoảng [µ − zσ, µ + zσ] Phương pháp nhánh
lá lá
Tóm tắt dữ • Với z = 2: ít nhất 75% các giá trị dữ liệu nằm trong Tóm tắt dữ
đại lượng khoảng z = 2 độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình, hay đại lượng
tả ít nhất 75% các giá trị rơi vào khoảng (µ − 2σ, µ + 2σ). tả
tập trung
• Với z = 3: ít nhất 89% các giá trị dữ liệu nằm trong Các đặc trưng đo
tập trung
khoảng z = 3 độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình. Các đặc trưng đo
• Với z = 4: ít nhất 94% các giá trị dữ liệu nằm trong Khảo sát hình dáng
thăm dò khoảng z = 4 độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình. Phân tích dữ liệu
thăm dò
Thống kê Ví dụ khác : Giả sử rằng các điểm kiểm tra giữ kỳ cho 100 sinh Thống kê
viên của khóa học thống kê có điểm trung bình là 70 và độ Quy tắc thực nghiệm
lệch chuẩn là 5. Có bao nhiêu sinh viên có điểm kiểm tra nằm
Tổng quan về
thống kê
giữa 60 và 80? Có bao nhiêu sinh viên có điểm kiểm tra nằm Tổng quan về
thống kê
Quy tắc Chebyshev áp dụng cho bất kỳ tập dữ
Thu thập dữ
giữa 58 và 82? Thu thập dữ liệu nào bất kể hình dáng của phân phối dữ liệu.
liệu • Chúng ta thấy 60 và 80 lần lượt ở dưới và ở trên trung liệu
Trình bày dữ
bình 2 lần độ lệch chuẩn. Theo quy tắc Chebyshev, ta biết Trình bày dữ
Quy tắc thực nghiệm áp dụng cho những tập dữ
liệu liệu
được có ít nhất 75% các quan sát có giá trị nằm trong Tóm tắt dữ liệu định
liệu được cho là xấp xỉ phân phối Gauss (hay
khoảng z = 2 độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình. Như Tóm tắt dữ liệu định phân phối hình chuông).
bảng và đồ thị vậy, ít nhất có 75% số sinh viên có điểm kiểm tra nằm bảng và đồ thị
Phương pháp nhánh Phương pháp nhánh Ý nghĩa của quy tắc thực nghiệm
lá
giữa 60 và 80. lá
Tóm tắt dữ
• Chúng ta thấy rằng (58 − 70)/5 = −2, 4 cho thấy 58 ở Tóm tắt dữ • Khoảng 68% của các giá trị dữ liệu sẽ nằm trong khoảng
đại lượng
dưới trung bình 2,4 lần độ lệch chuẩn và đại lượng cộng và trừ 1 độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình
tả
(82 − 70)/5 = 2, 4 cho thấy 82 ở trên trung bình 2,4 lần tả (x̄ ± 1s).
tập trung độ lệch chuẩn. Áp dụng quy tắc Chebychev với z = 2, 4, lường khuynh hướng
tập trung
• Khoảng 95% của các giá trị dữ liệu sẽ nằm trong khoảng
lường khuynh hướng ta có : Các đặc trưng đo
lường khuynh hướng cộng và trừ 2 độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình
phân tán
1 phân tán
(x̄ ± 2s).
phân phối của dữ liệu (1 − 1/z 2 ) = (1 − = 0, 826. Khảo sát hình dáng
Phân tích dữ liệu 2, 42 Phân tích dữ liệu
• Hầu như tất cả các giá trị dữ liệu sẽ nằm trong khoảng 3
thăm dò thăm dò
Vậy có ít nhất 82, 6% số sinh viên có điểm kiểm tra nằm độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình (x̄ ± 3s).
giữa 58 và 82.
Ví dụ khác :
Tổng quan về
Ví dụ: Hộp carton đựng nước giặt được tự động đóng gói trong Tổng quan về
thống kê
một dây chuyền sản xuất. Trọng lượng sau khi đóng gói thường thống kê

liệu có phân phối hình chuông. liệu
Trình bày dữ Nếu trọng lượng trung bình là x̄ = 16 ounce và độ lệch chuẩn Trình bày dữ
liệu liệu
là s = 0, 25 ounce, áp dụng quy tắc thực nghiệm chúng ta có Tóm tắt dữ liệu định
bảng và đồ thị thể rút ra kết luận sau: bảng và đồ thị
bảng và đồ thị • Khoảng 68% các hộp có trọng lượng nằm giữa 15,75 và lượng: phương pháp
lá 16,25 (x̄ ± 1s). lá

liệu bằng các • Khoảng 95% các hộp có trọng lượng nằm giữa 15,50 và liệu bằng các
thống kê mô 16,50 (x̄ ± 2s). thống kê mô
tả tả
Các đặc trưng đo • Hầu như tất cả các hộp có trọng lượng nằm giữa 15,25 và Các đặc trưng đo
tập trung
16,75 (x̄ ± 3s). tập trung
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Phát hiện các giá trị ngoại lai (hay NTMộngNgọc
Độ lệch chuẩn tuyệt đối trung bình
Tổng quan về
bất thường) Tổng quan về
Độ lệch chuẩn tuyệt đối trung bình là số bình quân số học của
thống kê thống kê các độ lệch tuyệt đối giữa các lượng biến với bình quân số học của
Thu thập dữ Thu thập dữ các lượng biến đó.
liệu liệu
Trình bày dữ
liệu Những giá trị quá lớn hoặc quá nhỏ trong một Trình bày dữ
liệu
tập dữ liệu đgl giá trị ngoại lai (hay giá trị bất tính: phương pháp
bảng và đồ thị thường). lượng: phương pháp
lá
Giá trị z (giá trị chuẩn hóa) có thể được sử dụng lá

liệu bằng các
đại lượng
để xác định giá trị ngoại lai (hay giá trị bất liệu bằng các
đại lượng
tả thường). Khi đó, bất kỳ giá trị dữ liệu nào với giá tả
tập trung
trị z nhỏ hơn −3 hoặc lớn hơn 3 thì được xem là lường khuynh hướng
tập trung
phân tán
giá trị ngoại lai (hay bất thường). lường khuynh hướng
phân tán
thăm dò thăm dò
NTMộngNgọc
Ví dụ: NTMộngNgọc
Phân tích dữ liệu thăm dò
Có sos liệu về năng suất lao động năm của công nhân trong một
thống kê doanh nghiệp như sau: thống kê
Ngoài kỹ thuật phân tích dữ liệu thăm dò bằng biểu đồ nhánh
liệu liệu
lá, chúng ta còn có thể dùng cách xem xét bộ tóm tắt năm trị
liệu
liệu
số hoặc dùng biểu đồ hộp.
Bộ tóm tắt năm số gồm:
• Giá trị nhỏ nhất;
lá lá

đại lượng
thống kê mô
đại lượng
thống kê mô
• Tứ phân vị thứ nhất (Q1 );
tả
• Tính trung bình tả
x̄ = 20 Các đặc trưng đo
• Trung vị (Q2 );
phân tán
• Tính độ lệch chuẩn tuyệt đối trung bình Các đặc trưng đo
phân tán
• Tứ phân vị thứ ba (Q3 );
d̄ =
| 10 − 20 | 10+ | 15 − 20 | 20 + ...+ | 35 − 20 | 10
=
400
=4
• Giá trị lớn nhất.
thăm dò thăm dò
10 + 20 + 50 + 10 + 10 100
NTMộngNgọc
Bộ tóm tắt năm số NTMộngNgọc
Biểu đồ hộp
Tổng quan về Tổng quan về Một biểu đồ hộp là một tóm tắt bằng hình vẽ của dữ liệu dự
trên một bộ tóm tắt năm số.
Thu thập dữ
liệu Cách xây dựng bộ tóm tắt năm số: Thu thập dữ
liệu Cách xây dựng biểu đồ hộp:
Trình bày dữ
liệu • Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự tăng dần; Trình bày dữ
liệu B1. Xác định ba tứ phân vị (Q1 , Q2 và Q3 ) và độ trải giữa
Tóm tắt dữ liệu định Tóm tắt dữ liệu định (IQR = Q3 − Q1 );
bảng và đồ thị • Xác định giá trị nhỏ nhất; ba tứ phân vị (Q1 , tính: phương pháp
B2. Xác định các giá trị bất thường: điểm ngoại lai (outlier) và cực
Q2 và Q3 ) và giá trị lớn nhất. bảng và đồ thị
ngoại lai (extreme outlier) (nếu có) và giá trị nhỏ nhất, giá rị
lá lá
lớn nhất.
liệu bằng các liệu bằng các Vẽ một trục tọa độ ngang (hoặc dọc), và vẽ các đoạn thẳng tại
đại lượng Ví dụ: đại lượng
B3.
thống kê mô thống kê mô Q1 , Q2 và Q3 . Đóng khung các đoạn thẳng này trong một hộp.
tả
Bộ tóm tắt năm số cho các dữ liệu trong bảng tả
lường khuynh hướng B4. Vẽ một đoạn thẳng (bằng đường đứt nét) từ Q1 đến giá trị dữ
tập trung
3.1 về mức lương khởi điểm hàng tháng là : tập trung
Các đặc trưng đo liệu nhỏ nhất nhưng lớn hơn Q1 − 1, 5IQR. Vẽ một đoạn thẳng
phân tán
3310, 3465, 3505, 3600, 3925. phân tán (bằng đường đứt nét) từ Q3 đến giá trị dữ liệu lớn nhất nhưng
phân phối của dữ liệu phân phối của dữ liệu nhỏ hơn Q3 + 1, 5IQR.
thăm dò thăm dò
B5. Đánh dấu các điểm outlier và extreme outlier.
NTMộngNgọc
Biểu đồ hộp (tt) NTMộngNgọc
Biểu đồ hộp (tt)
thống kê Ví dụ: Biểu đồ hộp cho các dữ liệu trong bảng thống kê
Thu thập dữ
liệu 3.1 về mức lương khởi điểm hàng tháng được xây Thu thập dữ
liệu Biểu đồ hộp về mức lương khởi điểm hàng tháng
Trình bày dữ dựng như sau: Trình bày dữ
liệu liệu
• Một hộp được vẽ với các cạnh của hộp nằm ở Q1 = 3465 và Tóm tắt dữ liệu định
Q3 = 3600; bảng và đồ thị
• Đường thẳng được vẽ trong hộp ở vị trí trung vị Q2 = 3505; bảng và đồ thị
lá lá
Tóm tắt dữ
• Với IQR = Q3 − Q1 = 135, ta có các giới hạn cho biểu đồ hộp Tóm tắt dữ
liệu bằng các
đại lượng
là Q1 − 1, 5IQR = 3465 − 1, 5 ∗ 135 = 3262, 5 và liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô Q3 + 1, 5IQR = 3600 + 1, 5 ∗ 135 = 3802, 5. Dữ liệu nằm ngoài thống kê mô
tả tả
Các đặc trưng đo các giới hạn này được xem là các giá trị bất thường. Các đặc trưng đo
• Vẽ các râu bằng đường đứt nét từ các cạnh của hộp đến giá trị Các đặc trưng đo
phân tán tiền lương 3310 và 3730. phân tán
• Dùng biểu tượng dấu sao ∗ để đánh dấu điểm ngoại lai 3925. Phân tích dữ liệu
thăm dò thăm dò
Thống kê
ứng dụng
NTMộngNgọc
Ví dụ: Biểu đồ hộp
Tổng quan về
thống kê
Thu thập dữ
liệu
Cho dữ liệu của một mẫu điều tra nhỏ về tuổi của 30 sinh viên
Trình bày dữ
liệu tại chức đang học năm 1 ngành Kế toán - Kiểm toán như sau:
tính: phương pháp 28 23 30 24 19 21 39 22 22 31
Tóm tắt dữ liệu định 37 33 20 30 35 21 26 27 25 29
27 21 25 28 26 29 29 22 32 27.
lá
Tóm tắt dữ
liệu bằng các
đại lượng
thống kê mô 1) Lập bảng tần số về tuổi của 30 sinh viên tại chức đang học
tả
Các đặc trưng đo năm 1 ngành Kế toán - Kiểm toán.
tập trung
Các đặc trưng đo 2) Lập biểu đồ hộp và râu mô tả tập dữ liệu trên.
phân tán
thăm dò

Chuong1 - Thong Ke Mo Ta - SV

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong1 - Thong Ke Mo Ta - SV

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Thống kê Thống kê

ứng dụng ứng dụng

NTMộngNgọc Ứng dụng của thống kê trong kinh doanh NTMộngNgọc

• Chỉ tiêu: trị số phản ảnh đặc điểm/tính chất

Tóm tắt dữ hơn kém Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

• Dữ liệu chuỗi thời gian: dữ liệu thu thập

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

tử (cỡ mẫu là n).

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

NTMộngNgọc • Phân phối tần số tích lũy (Cumulative NTMộngNgọc

Trình bày dữ của mỗi nhóm. Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Tóm tắt dữ 65 66 84 87 73 75 92 93 77 78 Tóm tắt dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ thiết bị âm thanh

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

quá 5% giá trị ($) của tất cả các khoản thu.

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ

Tóm tắt dữ Tóm tắt dữ • Do n = 12 chẳn nên trung vị là trung bình

Thu thập dữ Thu thập dữ

Thu thập dữ Thu thập dữ

Trình bày dữ Trình bày dữ