27-Mar-23

CHƯƠNG 1 – TỔNG QUAN VỀ

KINH TẾ VI MÔ

Giảng viên: TS. Nguyễn Ngọc Uyên Phương

Khoa Quản trị Kinh doanh

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 2

NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHƯƠNG 1

1. Vấn đề cơ bản của kinh tế học

- 3 chủ thể cơ bản
- Vấn đề kinh tế của các chủ thể
2. Mười nguyên lý của kinh tế học
3. Các cơ chế kinh tế
- 3 mô hình kinh tế cơ bản
- Ai sẽ trả lời các câu hỏi cơ bản trong nền kinh tế
4. Phương pháp nghiên cứu kinh tế vi mô
- Mô hình, giả định
- Các kiến thức toán học

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

1
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 3

VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA KINH TẾ HỌC

3 chủ thể trong nền kinh tế

Chính phủ

Doanh nghiệp

Hộ gia đình

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 4

CHỦ THỂ 1 - CHÍNH PHỦ

- Tăng trưởng - Ngân sách Thông qua các

Mục tiêu

Nguồn lực

Thực hiện mục tiêu

GDP - Tài nguyên chính sách kinh

- Kiềm chế lạm thiên nhiên tế
phát - Công nghệ (ví dụ: chính
- Giải quyết thất sách tài khóa,
- Nguồn nhân chính sách tiền
nghiệp lực... tệ, chính sách
cán cân thanh
toán)

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

2
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 5

3 chính sách kinh tế chính phủ sử dụng

•Chính sách tài khóa
- tăng chi tiêu của chính phủ ( xảy ra những vấn đề nào?)
- giảm thuế
•Chính sách tiền tệ
Nới lỏng hoặc thắt chặt thông qua
- công cụ trực tiếp (lãi suất)
- công cụ gián tiếp OMO (mua hoặc bán ngoại tệ, tỷ lệ dự trữ bắt
buộc và lãi suất liên ngân hàng)
•Chính sách cán cân thanh toán
2 tài khoản
- tài khoản vãng lai (quà biếu của các quốc gia, chuyển tiền, cán
cân xuất nhập khẩu)
- tài khoản vốn (ODA và vốn tư nhân)
Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 6

CHỦ THỂ 2 – DOANH NGHIỆP

- Hoạt động sản - Bù đắp chi phí - Nguồn nhân

Hoạt động kinh doanh

Mục tiêu

Nguồn lực

xuất - Lợi nhuận (để lực

- Hoạt động tái đầu tư, chia - Tài chính
cổ tức, dự
marketing phòng...) - Tài sản vô
hình
- Hoạt động tài - Thực hiện
chính trách nhiệm xã
hội (nghĩa vụ xã
- Hoạt động hội, thích ứng
nguồn nhân lực xã hội, đáp ứng
- Hoạt động xã hội)
thông tin

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

3
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 7

CHỦ THỂ 3 – HỘ GIA ĐÌNH

Đáp ứng nhu cầu (theo - Sức khỏe

Mục tiêu

Nguồn lực
Maslow): sinh học, an - Thời gian
toàn, tình cảm, được
kính trọng, và thể hiện - KSA
bản thân - Kinh nghiệm
...
 tạo ra thu nhập

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 8

VẤN ĐỀ KINH TẾ CHUNG CỦA 3 CHỦ THỂ

Chính phủ

Doanh nghiệp Nguồn lực hữu hạn >< Nhu cầu vô hạn

Hộ gia đình  Sự lựa chọn

Kinh tế học là khoa học nghiên cứu sự lựa chọn của các chủ
thể trong nền kinh tế

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

4
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 9

HAI NHÁNH CỦA KINH TẾ HỌC

Kinh tế học vĩ mô Kinh tế học vi mô

• Nghiên cứu các hiện • Nghiên cứu hành vi của

tượng trong tổng thể nền thực thể kinh tế riêng lẻ.
kinh tế (tăng trưởng kinh Cụ thể nghiên cứu hành
tế, lạm phát, thất vi của họ thông qua việc
nghiệp...) trả lời 3 câu hỏi: (i) sản
• Tổng cầu – tổng cung xuất cái gì?, (ii) sản xuất
của nền kinh tế như thế nào? và (iii) sản
xuất cho ai?
• Nghiên cứu về cung cầu
của từng thị trường và
sản phẩm cụ thể

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 10

DÒNG CHU CHUYỂN TRONG NỀN KINH TẾ

Doanh thu Chi tiêu
Thị trường hàng
Hàng hóa hóa và dịch vụ Hàng hóa
và dịch vụ •Doanh nghiệp bán và dịch vụ
bán ra •Hộ gia đình mua mua vào
Chi tiêu
HH và DV
Doanh nghiệp HH và DV Hộ gia đình
•Sản xuất và bán hàng Thuế HH và DV •Mua sắm và tiêu thụ
hóa và dịch vụ Chính phủ hàng hóa và dịch vụ
•Thuê mướn và sử dụng HH và DV •Sở hữu và bán các
Thuế
các yếu tố sản xuất yếu tố sản xuất
Các yếu tố Chi phí sd
Các yếu tố SX yếu tố SX Lao động,
đất đai và
sản xuất Thị trường các vốn
yếu tố sản xuất
•Hộ gia đình bán Dòng đầu vào
Lương, tiền thuê và lợi nhuận •Doanh nghiệp mua Thu nhập và đầu ra
Dòng tiền

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

5
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 11

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KINH TẾ VI MÔ

• Giả định, mô hình, lý thuyết, phương trình và số liệu

• Các kiến thức toán học:
Phương trình bậc nhất và hệ phương trình bậc nhất
Đạo hàm, cực trị
Vẽ và đọc đồ thị

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 12

PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN LỰA CHỌN

• PP định tính là PP dựa vào chuyên gia (có kiến thức, kỹ năng và
kinh nghiệm trong lĩnh vực cần nghiên cứu).

•PP định lượng (5 bước)

B1: liệt kê các phương án lựa chọn
B2: đưa ra các tiêu chuẩn lựa chọn
B3: đánh giá mức độ quan trọng của từng tiêu chuẩn lựa chọn, gọi là
trọng số wi (tổng wi 100%)
B4: đánh giá (điều tra) khả năng đáp ứng của từng phương án theo
từng tiêu chuẩn, gọi là điểm đánh giá ji=1,10
B5: tính điểm quy đổi: wi*ji  tính tổng wi*ji. Chọn tổng qui đổi nào
cao nhất phương án lựa chọn

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

6
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 13
PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH TÍNH/ ĐỊNH LƯỢNG SỬ DỤNG
MÔ HÌNH
Các bước xây dựng mô hình:
(1) Lý thuyết
y € x1, x2, x3,..,xn
(2) Giả định
Ví dụ như giới hạn về đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Ceteris paribus
Quan hệ giữa y và x1, x2, x3... xn là quan hệ tuyến tính (bậc 1)
(3) Phương trình
y = ax + b
(4) Tìm a và b cần có số liệu
•Số liệu chéo
•Số liệu theo thời gian
•Số liệu hỗn hợp

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 14

MƯỜI NGUYÊN LÝ CỦA KINH TẾ HỌC

Nguồn lực hữu Không thể giải
hạn >< Nhu cầu quyết các nhu Phải lựa chọn
vô hạn cầu

Kinh tế học nghiên cứu sự lựa chọn của các chủ thể trong nền kinh
tế thông qua việc tìm hiểu:

(i) Con người quyết định như thế nào?

(ii) Con người tương tác với nhau ra sao?

(iii) Các lực lượng và xu thế tác động đến tổng thể nền kinh tế?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

7
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 15

BA NHÓM NGUYÊN LÝ CỦA KINH TẾ HỌC

(i) Con người quyết định như thế nào?
Nguyên lý 1 - Con người đối mặt với sự đánh đổi
Nguyên lý 2 - Chi phí của một thứ là cái mà bạn từ bỏ để có được nó
Nguyên lý 3 - Con người duy lý suy nghĩ tại điểm cận biên
Nguyên lý 4 - Con người phản ứng với các động cơ khuyến khích
(ii) Con người tương tác với nhau ra sao?
Nguyên lý 5 - Thương mại có thể làm cho mọi người đều được lợi
Nguyên lý 6 - Thị trường là một phương thức tốt để tổ chức hoạt động
kinh tế
Nguyên lý 7 - Đôi khi chính phủ có thể cải thiện được kết cục thị trường
(iii) Các lực lượng và xu thế tác động đến tổng thể nền kinh tế?
Nguyên lý 8 - Mức sống của một nước phụ thuộc vào năng lực sản xuất
hàng hóa và dịch vụ của nước đó
Nguyên lý 9 - Giá cả tăng khi chính phủ in quá nhiều tiền
Nguyên lý 10 - Xã hội đối mặt với sự đánh đổi ngắn hạn giữa lạm phát và
thất nghiệp
Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 16

NGUYÊN LÝ 1
Con người đối mặt với sự đánh đổi

Không có bữa ăn nào

miễn phí

Nguồn lực hữu hạn >< Nhu Phải lựa

Đánh đổi
cầu vô hạn chọn

Ví dụ?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

8
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 17

NGUYÊN LÝ 2

Chi phí của một thứ là cái mà bạn từ bỏ để có được nó

Đối mặt với sự đánh đổi Xuất hiện chi phí cơ hội

• Chi phí cơ hội là tất cả những cái phải mất đi để có được một
thứ gì đó.
• Khi con người ra quyết định, họ không chỉ quan tâm đến chi
phí kế toán mà còn lưu ý đến chi phí cơ hội.

Ví dụ?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 18

NGUYÊN LÝ 3
Con người duy lý suy nghĩ tại điểm cận biên

• Con người duy lý là gì?

• Thay đổi cận biên: điều chỉnh nhỏ đối với kế hoạch hành động
Ví dụ?
• Người duy lý thường đưa ra quyết định bằng cách so sánh lợi
ích biên và chi phí biên.

Khi nào thực

hiện quyết định

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

9
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 19

Ví dụ nguyên lý 3

Một doanh nghiệp sản xuất 500 áo sơ mi nữ với chi phí là 100.000
đồng/áo. Doanh nghiệp suy nghĩ về việc bổ sung thêm 1 chiếc nơ
trang trí trên cổ áo với tổng chi phí là 10.000 đồng/nơ. Có 2
trường hợp xảy ra:
A. Giá sản phẩm không có nơ là 150.000 đồng/áo và sau khi bổ
sung thêm nơ là 170.000 đồng/áo
B. Giá sản phẩm không có nơ là 150.000 đồng/áo và sau khi bổ
sung thêm nơ là 155.000 đồng/áo
Doanh nghiệp có nên bổ sung nơ trên cổ áo hay không?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 20

NGUYÊN LÝ 4
Con người phản ứng với các động cơ khuyến khích

• Động cơ khuyến khích: là một yếu tố nào đó thôi thúc cá nhân

hành động
• Những thay đổi trên thị trường ảnh hưởng đến hành vi của con
người, từ đó tác động đến cung cầu thị trường
Ví dụ?
• Chính phủ cần phải chú ý đến các động cơ khuyến khích/
chính sách làm thay đổi hành vi con người như thế nào để
hoạch định và phân tích chính sách một cách phù hợp.

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

10
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 21

NGUYÊN LÝ 5

Thương mại có thể làm cho mọi người đều được lợi

• Thương mại cho phép mỗi người chuyên môn hóa vào một lĩnh
vực mà mình làm tốt nhất
• Lợi ích của hoạt động thương mại với những người khác, con
người có thể mua được những hàng hóa và dịch vụ:
- đa dạng hơn
- chi phí thấp hơn
• Các quốc gia cũng có được lợi ích thông qua thương mại
Ví dụ?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 22

NGUYÊN LÝ 6, 7
Vấn đề cơ bản của kinh tế học

Ba vấn đề cơ bản của nền kinh tế

• Sản xuất cái gì?

• Sản xuất như thế nào?
• Sản xuất cho ai?

Cơ chế kinh tế

• Cơ chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung

• Cơ chế kinh tế thị trường tự do
• Cơ chế kinh tế hỗn hợp

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

11
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 23

MÔ HÌNH KINH TẾ KẾ HOẠCH HÓA TẬP TRUNG

Cơ chế kế hoạch hóa tập trung là gì?
Là cơ chế mà nền kinh tế vận động dưới sự kiểm soát của Nhà
nước về các yếu tố sản xuất cũng như phân phối về thu nhập.
Đặc trưng
• Nhà nước giao chỉ tiêu, pháp lệnh
• Nhà nước cấp phát vốn và vật tư cho doanh nghiệp. Doanh
nghiệp giao nộp sản phẩm và tích lũy theo chỉ tiêu pháp lệnh.
• Nhà nước phân phối bằng hiện vật
• Bộ máy quản lý cồng kềnh.

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 24

MÔ HÌNH KINH TẾ KẾ HOẠCH HÓA TẬP TRUNG

Nguồn: Báo Phụ nữ; Hà Nội mới

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

12
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 25

MÔ HÌNH KINH TẾ KẾ HOẠCH HÓA TẬP TRUNG

Đánh giá
• Tập trung tối đa các nguồn lực kinh tế tạo sự
thống nhất trong việc giải quyết các nhu cầu
Ưu điểm chung của xã hội
• Tập trung giải quyết những cân đối lớn của
nền kinh tế

• Mọi của cải làm ra đều được phân phối bình

quân.
• Kìm hãm sản xuất phát triển
Nhược điểm • Đội ngũ cán bộ Nhà nước trở nên quan liêu,
lộng quyền, hách dịch.
• Doanh nghiệp ỷ lại
• Sử dụng nguồn lực không hiệu quả

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 26

MÔ HÌNH KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TỰ DO

Mô hình kinh tế thị trường tự do là gì?
Là loại hình kinh tế - xã hội vận hành dựa trên mối quan hệ giữa
người mua và người bán theo quy luật cung - cầu, để xác định giá
cả, số lượng hàng hóa, dịch vụ sẵn sàng giao dịch trên thị trường.
Đặc trưng
• Các qui luật vốn có của thị trường quyết định xã hội nên sản xuất
cái gì, sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai?
• Nền kinh tế thị trường tự do bị chi phối bởi một bàn tay vô hình, tự
động điều chỉnh cung cầu thị trường, giá cả, cạnh tranh về trạng
thái cân bằng mà không cần đến sự can thiệp của nhà nước.

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

13
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 27

MÔ HÌNH KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TỰ DO

Đánh giá
• Động cơ thúc đẩy các hoạt động sản xuất
• Cạnh tranh thúc đẩy doanh nghiệp phân phối
và sử dụng hiệu quả nguồn lực
Ưu điểm
• Tạo động lực để con người không ngừng sáng
tạo
• Tự điều chỉnh và cân bằng thị trường
• Kinh tế thị trường có thể dẫn tới bất bình đẳng
trong xã hội
• Dễ dẫn đến mất cân bằng cung cầu dẫn đến
Nhược điểm khủng hoảng kinh tế
• Lợi nhuận là mục tiêu duy nhất có thể dẫn đến
các vấn đề về an sinh xã hội, ô nhiễm môi
trường.. không được quan tâm đúng mức

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 28

CƠ CHẾ KINH TẾ HỖN HỢP

Cơ chế kinh tế hỗn hợp là gì?
• Là cơ chế kinh tế thị trường tự do có sự điều tiết của Nhà nước
Đặc trưng
• Mang cả hai đặc điểm của kinh tế thị trường và kinh tế kế hoạch
 kết hợp ưu điểm của cả 2 cơ chế
• Phát triển quan hệ cung cầu, cạnh tranh, tôn trọng vai trò của giá
cả thị trường, lấy lợi nhuận làm mục tiêu và động cơ phấn đấu
• Cho phép chính phủ can thiệp khi cần thiết
• Đảm bảo tăng trưởng cao, lợi nhuận cao, hiệu quả cao trong kinh
doanh
• Quan tâm đúng mức đến sự bền vững của môi trường, an sinh xã
hội
• Quan tâm đến lợi ích xã hội

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

14
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 29

NGUYÊN LÝ 6
Thị trường thường là một phương thức tốt để tổ
chức hoạt động kinh tế

• Trong nền kinh tế thị trường, quyết định của các nhà làm kế
hoạch trung ương được thay thế bằng quyết định của hàng triệu
doanh nghiệp và hộ gia đình.
• Thị trường tự do bao gồm nhiều người mua và người bán vô
số hàng hóa và dịch vụ khác nhau (quan tâm trước hết đến phúc
lợi riêng của họ).
• Các hoạt động kinh tế bao gồm:+ sản xuất sản phẩm nào?
+ sản xuất như thế nào?
+ sản xuất bao nhiêu?
+ sản xuất cho ai?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 30

NGUYÊN LÝ 7
Đôi khi chính phủ có thể cải thiện được kết cục thị trường

• Vẫn cần có chính phủ can thiệp vào nền kinh tế và thay đổi sự
phân bổ các nguồn lực.
• Nguyên nhân: thúc đẩy hiệu quả thị trường và tăng cường
công bằng thị trường.
• Hiệu quả thị trường?
Thất bại thị trường: Thị trường không phân bổ nguồn lực
hiệu quả
Nguyên nhân: ngoại tác và quyền lực thị trường  cần có
các chính sách công để cải thiện hiệu quả kinh tế
• Công bằng thị trường?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

15
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 31

NGUYÊN LÝ 8
Mức sống của một nước phụ thuộc vào năng lực
sản xuất hàng hóa và dịch vụ của nước đó

• Thu nhập bình quân được phản ánh ở các chỉ tiêu khác nhau
về chất lượng cuộc sống.
• Mức sống khác nhau là do có sự khác nhau về năng suất lao
động của các quốc gia.

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 32

NGUYÊN LÝ 9

Giá cả tăng khi chính phủ in quá nhiều tiền

• Lạm phát là gì?

• Nguyên nhân gây ra lạm phát?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

16
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 33

NGUYÊN LÝ 10
Xã hội đối mặt với sự đánh đổi ngắn hạn giữa lạm
phát và thất nghiệp

• Khi chính phủ tăng số lượng tiền trong nền kinh tế:
 Kích thích chi tiêu và cầu hàng hóa, dịch vụ
 Giá tăng
Doanh nghiệp sản xuất nhiều hơn và thuê nhiều nhân công hơn
Giảm tỷ lệ thất nghiệp
• Chính phủ sử dụng nhiều công cụ chính sách khác nhau để
khai thác sự đánh đổi giữa lạm phát và thất nghiệp, điều hành
nền kinh tế.

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 34

ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

Ví dụ minh họa
Khảo sát một doanh nghiệp trong một nền kinh tế với 2 giả định
-Chỉ sản xuất 2 loại hàng hóa: lương thực và quần áo
-Chỉ thuê 4 lao động

Lương thực Quần áo

Phương án
Công nhân Sản lượng Công nhân Sản lượng
4 30 0 0 A
3 25 1 9 B
2 18 2 17 C
1 14 3 20 D
0 0 4 26 E

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

17
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 35

ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

Quần áo
Lương thực Quần áo
Phương
Công Sản Công Sản
án
nhân lượng nhân lượng E
4 30 0 0 A 26
3 25 1 9 B D G
20
2 18 2 17 C
17 C
1 14 3 20 D
0 0 4 26 E
B
9 H
Định nghĩa?
A
Cho biết các mức độ phối hợp tối đa 14 18 25 30
của sản lượng mà nền kinh tế có thể Lương thực
sản xuất được khi sử dụng toàn bộ
nguồn lực sẵn có.

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 36

ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

Quần áo

Các điểm nằm trên đường năng

lực sản xuất E
26
• Điểm nằm ngay trên đường NLSX: D G
20
mức sản xuất hiệu quả (các điểm A, 17 C
B, C, D, E)
B
• Điểm nằm dưới đường NLSX: mức 9 H
sản xuất đạt được nhưng không A
hiệu quả (điểm H)
14 18 25 30
• Điểm nằm trên (nằm ngoài) đường Lương thực
NLSX: không thể đạt được (điểm G)

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

18
 27-Mar-23

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 37

ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

Quần áo
Ý nghĩa của đường năng lực sản xuất

• Sự khan hiếm
• Sự đánh đổi
• Chi phí cơ hội

Lương thực

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

Chương 1 – Tổng
Technological quan
Drivers về kinh
of Urban tế vi môA T-DNA Analysis Based on US Patent Data
Innovation: S. 38

TÓM TẮT CHƯƠNG 1

• Vấn đề cơ bản của kinh tế học là gì? Các chủ thể trong nền kinh
tế?
• Kinh tế học là gì? Kinh tế vi mô? Kinh tế vĩ mô?
• Kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc?
• Mười nguyên lý kinh tế? Ví dụ?
• Ba cơ chế kinh tế?
• Đường giới hạn khả năng sản xuất và ứng dụng trong việc
nghiên cứu chi phí cơ hội và sự khan hiếm?

Giảng
Ngoc Uyen viên:Nguyen,
Phuong TS. Nguyễn Ngọc
M.Sc.; Prof.Uyên Phương
Dr. Martin G. Moehrle

19