You are on page 1of 10

Nghiên cứu kinh tế học để làm gì?

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Đối tượng của kinh Nền


tế học kinh tế

Kinh tÕ häc Trên thế giới, kinh Mang lại sự giàu

vÜ m«
tế thị trường phát có, sự liên kết,
triển hòa nhập ……

Ở Việt Nam, thay thế nền kinh tế kế hoạch


hóa tập trung – kinh tế thị trường đang tác
động mạnh mẽ đến cuộc sống của mỗi
chúng ta.

Mọi người đều quan tâm đến các vấn đề kinh tế


N.A.§OµN –KTQL- §HBKHN

Nghiên cứu kinh tế học để làm gì? Nghiên cứu kinh tế học để làm gì?
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Kinh tÕ häc nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò liªn quan trùc tiÕp ®Õn
mçi chóng ta nh− t¨ng tr−ëng kinh tÕ, thÊt nghiÖp, l¹m
ph¸t,…
Kinh tÕ häc lµ m«n khoa häc ®Ò cËp ®Õn
lÜnh vùc quan träng nhÊt trong cuéc sèng cña
chóng ta - ho¹t ®éng kinh tÕ. Môn khoa học mang tính phổ cập

Môn cơ sở chuyên ngành, trang bị những kiến thức


Kinh tế học
cơ bản về:
Kinh tÕ häc nghiªn cøu c¬ chÕ vËn hµnh
cña nÒn kinh tÕ, t×m ra nh÷ng −u, nh−îc ®iÓm Cơ chế hoạt động của nền kinh tế thị trường
cña nã vµ kh¶ n¨ng can thiÖp cña chÝnh phñ Hành vi của các chủ thể kinh tế
nh»m ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu cña xA héi. Môi trường kinh tế
Các chính sách kinh tế

………

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PGS.TS. NguyÔn AÝ §oµn

Chương 1
Gi¸o tr×nh
GiỚI THIỆU KINH TẾ HỌC
Kinh tÕ häc
VÀ KINH TẾ HỌC VĨ MÔ
vÜ m«

Nhµ xuÊt b¶n b¸ch khoa – hµ néi

TỔNG QUAN TỔNG QUAN


N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

• Kinh tế học có mục đích gì và nghiên cứu cái gì?


Mục tiêu cụ thể của chương 1:
Y HỌC * Kh¸i niÖm Kinh tÕ häc vµ kinh tÕ häc vÜ m«.
* Néi dung c¬ b¶n cña Kinh tÕ häc vÜ m«.
Mục đích: Chăm sóc sức khoẻ cộng đồng
* Ph−¬ng ph¸p m« h×nh trong kinh tÕ häc.
Trả lời câu hỏi: Sức khoẻ con người = ƒ(?)
Néi dung:
Đối tượng nghiên cứu: Cơ chế hoạt động của cơ thể con người
1.1. khan hiÕm c¸c nguån lùc vµ Ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬
b¶n
KINH TẾ HỌC 1.2. Kh¸i niÖm kinh tÕ häc
1.3. hiÖu qu¶ Sö dông c¸c nguån lùc vµ néi dung c¬ b¶n
Mục đích: Phát triển kinh tế (Chăm sóc sức khoẻ nền kinh tế) cña kinh tÕ häc
1.4. Kinh tÕ häc thùc chøng vµ kinh tÕ häc chuÈn t¾c
Trả lời câu hỏi: Phát triển kinh tế = ƒ(?)
1.5. Kinh tÕ häc vi m« vµ kinh tÕ häc vÜ m«
Đối tượng nghiên cứu: Cơ chế hoạt động của nền kinh tế 1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m«
1.7. Ph−¬ng ph¸p m« h×nh trong kinh tÕ häc
Câu hỏi: Cơ chế hoạt động của nền kinh tế là gì?

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.1. khan hiÕm c¸c nguån lùc vµ Ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n
1.1. khan hiÕm c¸c nguån lùc vµ Ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Các nhà kinh tế tư duy như thế nào? C¸c nguån lùc

Để làm gì? Sản Cần những gì? §Ó s¶n xuÊt ra l−¬ng thùc, nhµ ë vµ cña c¶i, vËt chÊt nãi
xuất? chung, chóng ta cÇn sö dông c¸c nguån lùc - cßn ®−îc gäi lµ c¸c
yÕu tè s¶n xuÊt - bao gåm lao ®éng, vèn tµi s¶n vµ ®Êt ®ai.
Các nguồn lực (các
Đáp ứng nhu cầu. yếu tố đầu vào)
Lao ®éng lµ thêi gian cña con ng−êi sö dông cho s¶n xuÊt,
nh− lµm viÖc trong c¸c ph©n x−ëng, lµm ®Êt ®Ó trång hoa, nÊu
phë,…
Nhu cầu luôn tăng Nguồn lực khan hiếm
§Êt ®ai - hay tæng qu¸t h¬n lµ c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn -
bao gåm ®Êt trång, ®Êt x©y dùng, tµi nguyªn rõng, kho¸ng s¶n,
Nảy sinh các vấn đề:
n−íc, khÝ hËu,... lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu cho qu¸ tr×nh
Lựa chọn sản xuất sản phẩm gì? s¶n xuÊt.
Sản xuất như thế nào để có nhiều sản phẩm nhất từ nguồn Vèn tµi s¶n lµ c¸c s¶n phÈm l©u bÒn cña nÒn kinh tÕ, ®−îc
lực có hạn? chÕ t¹o ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm kh¸c. Vèn tµi s¶n bao gåm
m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ x−ëng, ®−êng giao th«ng,...
Phân phối lượng sản phẩm có hạn như thế nào?

1.1. khan hiÕm c¸c nguån lùc vµ Ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n 1.2. Kh¸i niÖm kinh tÕ häc
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

S¶n xuÊt c¸i g×? c¬ chÕ vËn


®èi t−îng cña kinh tÕ häc
®éng cña nÒn
S¶n xuÊt nh− thÕ
kinh tÕ
Nhu cÇu nµo?
t¨ng nhanh S¶n xuÊt cho ai? Cña c¶i
s¶n xuÊt ra - s¶n xuÊt
h¹n chÕ c¸i g×? Cơ chế kinh tế cộng đồng
- s¶n xuÊt
ph−¬ng thøc gi¶i Cơ chế kinh tế tự nhiên
nh− thÕ
quyÕt 3 vÊn ®Ò nµo? Cơ chế kinh tế thị trường
- s¶n xuÊt Cơ chế kế hoạch hóa tập
cho ai?
trung
§Êt ®ai, tµi Cơ chế kinh tế hỗn hợp
nguyªn thiªn
nhiªn kinh tÕ häc nghiªn cøu c¸ch thøc x· héi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ c¬
b¶n lµ: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh− thÕ nµo vµ s¶n xuÊt cho ai?

néi dung chñ yÕu cña kinh tÕ häc hiÖn ®¹i lµ nghiªn cøu c¬ chÕ vËn ®éng
H×nh 1.1. Khan hiÕm c¸c nguån lùc vµ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ cña thÞ tr−êng - c¸ch thøc thÞ tr−êng gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n.
c¬ b¶n cña x· héi

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.2. Kh¸i niÖm kinh tÕ häc Cơ chế thị trường 1.2. Kh¸i niÖm kinh tÕ häc
N.A.§ - KTQL - §HBKHN
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

CÇu cña ng−êi TD S¶n xuÊt - cung


Gi¸ c¶ trªn thÞ tr−êng
thÞ tr−êng thÞ tr−êng
lao ®éng
hµng ho¸ ngo¹i hèi
G¹o, quÇn ¸o, G¹o, quÇn
nhµ ë … ¸o, nhµ ë…
S¶n xuÊt c¸i g×? thÞ tr−êng
C¸c S¶n xuÊt nh− thÕ C¸c hµng ho¸ thÞ tr−êng
hé gia ®×nh nµo? doanh nghiÖp tiÒn tÖ
S¶n xuÊt cho ai?

Lao ®éng, ®Êt


Lao ®éng, ®Êt ®ai, Gi¸ c¶ trªn ®ai, vèn,…
thÞ tr−êng
thÞ tr−êng lµ mét c¬ chÕ trong ®ã ng−êi mua
vèn tµi s¶n… vµ ng−êi b¸n t−¬ng t¸c víi nhau ®Ó x¸c ®Þnh
yÕu tè s¶n
xuÊt gi¸ c¶ vµ s¶n l−îng cña hµng ho¸ hay dÞch vô.
Cho thuª - cung §i thuª - cÇu
c©n b»ng thÞ tr−êng lµ sù c©n b»ng gi÷a tÊt c¶
ng−êi mua vµ ng−êi b¸n kh¸c nhau
H×nh 1.2. ThÞ tr−êng dùa vµo cung-cÇu ®Ó gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò kinh tÕ

1.3. hiÖu qu¶ Sö dông c¸c nguån lùc vµ néi


1.2. Kh¸i niÖm kinh tÕ häc…
N.A.§ - KTQL - §HBKHN dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Khái niệm hiệu quả Nguồn lực có hạn  Hiệu quả


Kinh tÕ häc lµ m«n khoa häc nghiªn cøu c¸ch thøc x· héi sö
dông c¸c nguån lùc khan hiÕm nh− thÕ nµo ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c Đường giới hạn khả năng sản xuất
s¶n phÈm vµ ph©n phèi chóng cho c¸c ®èi t−îng kh¸c nhau
Lúa: 6 tấn Phương án A:
Diện tích lúa: 9 t; ngô: 0 t
đất 1 Ngô: 4 tấn
Giải thích cơ chế vận Ngô
động của nền kinh tế C Phương án C:
Mục tiêu 12 • F
lúa: 0 t; ngô: 12 t
• B Diện tích Lúa: 3 tấn
Luận chứng các khả năng • H
điều tiết kinh tế từ phía nhà nước
8 • đất 2
•E Ngô: 8 tấn Phương án B:
•G • D lúa: 6 t; ngô: 8 t
Nhà nước tác động
như thế nào? A

Đường giới hạn khả năng sản xuất
0 6 9 Lúa
Ưu điểm? chỉ ra mức sản lượngmà nền kinh tế
Kinh tế thị
H×nh 1.3. §−êng giíi h¹n có thể đạt được trong một thời kỳ
trường
Nhược điểm? kh¶ n¨ng s¶n xuÊt (PPF) nhất định, với số lượng đầu vào và
trình độ công nghệ có sẵn.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.3. hiÖu qu¶ Sö dông c¸c nguån lùc vµ 1.3. hiÖu qu¶ Sö dông c¸c nguån lùc vµ néi
néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Thay đổi đường giới hạn khả năng sản xuất Hiệu quả và phi hiệu quả:
Phân bổ nguồn lực Ngô
C
Ngô 12 • F
Ngô Sử dụng nguồn lực
12 • C 12 • C • B
• H
8 •
B B Nội dung cụ thể của kinh tế học: •E
• •
8 Nghiên cứu thị trường các yếu tố sản xuất và •G • D
8
cách thức phân bổ các nguồn lực
A
Nghiên cứu thị trường tài chính… •
A A Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến tăng 0 6 9 Lúa
• • trưởng kinh tế
0 6 9 Lúa 0 5 9 Lúa H×nh 1.3. §−êng giíi h¹n
Nghiên cứu chu kỳ kinh doanh kh¶ n¨ng s¶n xuÊt (PPF)
H×nh 1.3b. Thay đổi giíi h¹n H×nh 1.3b. Thay đổi giíi h¹n Nghiên cứu phân phối thu nhập
kh¶ n¨ng s¶n xuÊt (PPF) kh¶ n¨ng s¶n xuÊt (PPF) Nghiên cứu khả năng điều tiết của chính phủ
Nghiên cứu thương mại quốc tế
……………….

Chú ý N.A.§ - KTQL - §HBKHN


1.4. Kinh tÕ häc thùc chøng vµ kinh tÕ häc chuÈn t¾c
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Tính hiệu quả của


cơ chế?
Nghiên cứu cơ Kinh tế học Gi¶i thÝch sù ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ mét
chế kinh tế thị Những yếu tố làm thực chứng c¸ch kh¸ch quan, khoa häc, dùa trªn c¸c
trường giảm hiệu quả? chøng cø thùc tÕ.

Kinh tế học Đ−a ra c¸c chØ dÉn hoÆc c¸c khuyÕn nghÞ
Giải pháp nâng
chuẩn tắc dùa trªn nh÷ng ®¸nh gi¸ theo tiªu chuÈn cña
cao hiệu quả?
c¸ nh©n.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m«
1.5. Kinh tÕ häc vi m« vµ kinh tÕ häc vÜ m«
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

1.6.1. Nh÷ng quan t©m c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch


kinh tÕ vÜ m«

Các chỉ tiêu:


Chỉ tiêu quan
Sản lượng trọng nhất?
Phát triển Giá
kinh tế
Tỷ lệ thất nghiệp
Đặc trưng của kinh
Cán cân thương mại tế thị trường?
Các chủ thể của Nợ nước ngoài
Kinh tế Nghiên cứu hành vi của nền kinh tế thị
học vi mô các chủ thể kinh tế trường?
Thâm hụt ngân sách
……..
Kinh tế Nghiên cứu hoạt động tổng
học vĩ mô thể của nền kinh tế

1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m« 1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m«
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

1.6.1. Nh÷ng quan t©m c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch


S¶n l−îng cña nÒn kinh tÕ
kinh tÕ vÜ m« Sản lượng
tiềm năng

Tốc độ tăng
trưởng kinh tế Sản lượng
Các vấn SL = ƒ(LAO ®éng, vèn, ®Êt ®ai)
thực tế
đề cơ bản
của chính Chu kỳ kinh
t
sách kinh doanh
tế vĩ mô Lạm phát Y=Yn Y<Yn Y>Yn
Tỷ lệ thất Tỷ lệ thất
Yn=ƒ(lao động, vốn, đất đai…)
…….. Tính chu kỳ và các tình trạng nghiệp tự nhiên nghiệp cao
của nền kinh tế thị trường
Y =ƒ(lao động, vốn, đất đai…
thùc sö dông )

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m« 1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m«
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

1.6.2. C¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«


Nhà nước tác động vào nền kinh tế thị
trường bằng cách nào?
c¸c chiÕn l−îc dµi h¹n cã môc tiªu lµ t¸c
qu¶n ®éng ®Õn c¸c yÕu tè s¶n xuÊt – c¸c nguån Chính sách tài chính
lý lùc, t¨ng s¶n l−îng tiÒm n¨ng Các chính Chính sách tiền tệ
kinh sách kinh
tÕ vÜ tế Chính sách thu nhập
c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ng¾n h¹n ( æn ®Þnh
m« ho¸) cã môc tiªu chèng dao ®éng chu kú, Chính sách kinh tế đối
æn ®Þnh t¨ng tr−ëng,lµm cho s¶n l−îng ngoại Quỹ vốn,
thùc tÕ b»ng víi s¶n l−îng tiÒm n¨ng. quỹ tiền
………
Thu Chi tiêu

Tài chính là gì? Ngân sách


nhà nước
Thu thuế Chi tiêu

1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m« 1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m«
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Các chính sách kinh tế


Khái quát về tác động của
các chính sách kinh tế
ChÝnh s¸ch tµi chÝnh lµ c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh
phñ vÒ chi tiªu ng©n s¸ch vµ ®¸nh thuÕ.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi cung
tiÒn vµ lAi suÊt. Chính sách tài chính
Chính sách tiền tệ
ChÝnh s¸ch thu nhËp lµ viÖc kiÓm so¸t tiÒn c«ng, Y=Yn Y<Yn Y>Yn
gi¸ c¶ vµ thu nhËp thùc tÕ nãi chung. Chính sách thu nhập
Chính sách kinh tế đối ngoại
ChÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ viÖc kiÓm so¸t Tính chu kỳ và các tình trạng
……… của nền kinh tế thị trường
quan hÖ kinh tÕ víi n−íc ngoµi, bao gåm kiÓm so¸t
xuÊt, nhËp khÈu, tû gi¸ hèi ®o¸i...

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m« 1.6. Néi dung c¬ b¶n cña kinh tÕ häc vÜ m«
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Khái quát về tác động của Khái quát về tác động của
các chính sách kinh tế các chính sách kinh tế

VÝ dô: Gi¶m Thu nhËp


xi m¨ng d− thõa s¶n xuÊt gi¶m

Mua Ýt quÇn ¸o,


dÇy dÐp,…

1.7. Ph−¬ng ph¸p m« h×nh trong kinh tÕ häc 1.7. Ph−¬ng ph¸p m« h×nh trong kinh tÕ häc
N.A.§ - KTQL - §HBKHN
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

VÝ dô: Z
M« h×nh kinh tÕ lµ sù thÓ Q0=b
M« t¶ viÖc mua g¹o.
hiÖn ®óc kÕt lý thuyÕt, tr×nh bµy Z0 E
thùc tÕ d−íi d¹ng tãm t¾t, th−êng ƒ(Q) hoÆc Z=PQ.
Sè tiÒn: Z=ƒ Z=PQ
sö dông ®å thÞ hoÆc ph−¬ng tr×nh, L−îng g¹o cÇn mua: Qcm =b,
nh»m môc ®Ých chØ ra nh÷ng mèi M« h×nh mua g¹o
liªn hÖ then chèt gi÷a c¸c biÕn sè Q0 Q
Z = PQ
kinh tÕ. H×nh 1.7. M« h×nh tæng qu¸t
H×nh 1.5. M« h×nh Q=b
vÒ mua g¹o.
ng«i nhµ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1.7. Ph−¬ng ph¸p m« h×nh trong kinh tÕ häc 1.7. Ph−¬ng ph¸p m« h×nh trong kinh tÕ häc
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

M« h×nh c¬ cÊu chØ ra nh÷ng c¬ chÕ truyÒn ®éng,


c¸c biÕn sè m« h×nh c¸c biÕn nh÷ng con ®−êng mµ theo ®ã nh÷ng biÕn sè ®Çu vµo
ngo¹i sinh sè néi sinh ¶nh h−ëng ®Õn nh÷ng biÕn sè kh¸c

M« h×nh rót gän xem xÐt ¶nh h−ëng gi÷a c¸c biÕn
sè ®¬n gi¶n b»ng c¸ch nh×n trùc tiÕp vµo mèi quan hÖ
Cã hai lo¹i biÕn sè:
gi÷a chóng, mµ kh«ng m« t¶ nh÷ng kªnh truyÒn t¸c
-BiÕn sè néi sinh lµ biÕn sè ph¸t sinh tõ m« h×nh; ®éng riªng biÖt
- BiÕn sè ngo¹i sinh lµ biÕn sè gi¶i thÝch m« h×nh.
M i i y
M« h×nh chØ ra t¸c ®éng cña nh÷ng thay ®æi cña c¸c
biÕn sè ngo¹i sinh ®Õn c¸c biÕn sè néi sinh.

m i i y

Đồ thị Đồ thị
N.A.§ - KTQL - §HBKHN N.A.§ - KTQL - §HBKHN

y y y
x=ay+b y’=y+b’
y
y=ax+b y2 x=f(y) y’ x=f(y)
1
y2 y=f(x) y1 y=ax+b y1 x’=x+b’
y1
y1
x1 x2 x
x1 x2 x1 x x1 x’1 x
x
y y=f(x) DÞch chuyÓn song song DÞch chuyÓn song song
y2 theo trôc ®øng {y=f(x)} theo trôc ngang {x=f(y)}
§å thÞ y cho biÕt øng víi mçi
∆y
gi¸ trÞ cho tr−íc cña x th× gi¸ y1 α
trÞ cña y lµ bao nhiªu. ∆x

x1 x2 x
H.1.0. Độ dốc của y=ƒ(x)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Ưu điểm của nền kinh tế thị trường? Những điểm cần chú ý trong chương 1
Nhược điểm của nền kinh tế thị trường?
• Mục đích của kinh tế học
• Các nhà kinh tế học hướng vào trả lời câu hỏi tổng quát gì?
• Cơ chế thị trường là gì?
• Phát triển kinh tế học được đo lường bằng các chỉ tiêu nào?
• Sản lượng nền kinh tế phụ thuộc những gì?
• Những ưu, nhược điểm của nền kinh tế thị trường?
Y=Yn Y<Yn Y>Yn • Các tình trạng cơ bản của nền kinh tế thị trường trong ngắn
hạn?
Tính chu kỳ và các tình trạng • Mục tiêu điều tiết kinh tế vĩ mô?
của nền kinh tế thị trường • Các công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô?

10

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like