MODYUL – 3 FILIPINO 1- WIKA

ARALIN: Antas, Tungkulin, at Gampanin ng wika

Layunin: Natutukoy at naipaliliwanag ang iba’t- ibang antas,tungkulinat gampanin
wika.

Ang wika ay mahalaga sa lipunang ating ginagalawan. Ang antas ng

wikang madalas na ginagamit ng isang tao ay isang mabisang palatandaan kung
anong uri ng tao siya at kung sa alingantas –panlipunansiya nabibilang.
May dalawang antas ng wika, ito ay ang Pormal at Impormal.
A. Pormal. Ito ang mga salitang istandard dahil kinikilala, tinatanggap at
ginagamit ng higit na nakararami lalao na ng mga nakapag-aral ng wika.
1. Pambansa. Ito ang mga salitang karaniwang ginagamit sa mga
aklat pangwika/pambalarila sa lahat ng mga paaralan.
2. Pampanitikan o Panretorika. Ito naman ang mga salitang gamitin
ng mga manunulat sa kanilang mga akdang pampanitikan. Ito ang
mga salitang karaniwang matatayog, malalalim, makulay at
masining.
B. Impormal. Ito ang mga salitang karaniwan, palasak, pang-araw-araw na
madalas nating gamitin sa pakikipag-usap at pakikipagtalastasan sa mga
kakilala at kaibigan.
1. Balbal. May katumbas itong slang sa Ingles at itinuturing na
pinakamahabang antas ng wika. Tinatawag din itong singaw ng
panahon sapagkat bawat panahon ay may nabubuong mga salita.
Ito ang nagpapatunay ng pagiging dinamiko ng wika. Itinuturing
din itong pinakamahabang antas ng wika na karaniwang ginagamit
sa lansangan. Karniwang ito ay nabubuo ng isang grupo tulad ng
mga bakla na nagsisilbing koda nila sa kanilang pakikipag-usap.
Halimbawa:
Parak (pulis)
Istokwa (naglayas)
Juding (bakla)
Paraan ng pagbuo ng salitang balbal.
a. Paghango sa mga salitang katutubo
Halimbawa:
 gurang (Bicol, Bisaya)
bayot (Cebu)
b. Panghihiram sa mga wikang banyaga
Halimbawa:
dedbol (dead ball, Eng.)
chicha (Spanish)
jingle (Eng.)
c. Pagbibigay ng Bagong Kahulugan sa Salitang Tagalog
Halimbawa:
hiyas (gem – virginity)
luto (cook – game fixing)
taga (hack – commission)

2. Kolokyal. Ito’y mga pang-araw-araw na salita na ginagamit sa

mga pagkakataong impormal. Maaaring may kagaspangan nang
kaunti ang mga salitang ito ngunit maari rin itong maging repinado
ayon sa kung sino ang nagsasalita nito. Ang pagpapaikli ng isa,
dalawa o higit pang salita lalo na sa mga pasalitang komunikasyon
ay mauri rin sa antas na ito.
Hlimbawa:
Nasa’n (nasaan)
Pa’no (paano)
Sa ‘kin (sa akin)
Sa’yo (sa iyo)
Kelan (kalian)
Meron (mayroon)

3. Lalawiganin.Ito ang bokabularyong dayalektal. Gamitin ang mga

ito sa mga particular na pook o lalawigan lamang, maliban kung
ang mga taal na gumagamit nito ay magkikita-kita sa ibang lugar
dahil natural na nila itong naibubulalas. Makikilalarin ito sa
pagkakaroon ng kakaibang tono, o ang tinatawag ng marami na
punto.
Anu-ano ang mga tungkulin ng wika

Isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon na kadalasan na ginagawa sa

pamamagitan ng karaniwang sistema ng mga simbolo ang komunikasyon. Ang
araling pangkomunikasyon ang disiplinang pang-akademya kung saan pinag-
aaralan ang pakikipagtalastasan.

Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng pangungusap. Madaling maunawaan

ang pangungusap kahit gaano pa kahaba o ano man ang anyo nito. Malinaw ito
kaya madaling naiintindihan ng bumabasa o nakikinig ang kahulugan nito.

Pagpapaliwanag o pagpapaunawa ang tawag sa gawaing pangkaisipan upang

matugunan ang pakikipagugnayang ginagamitan ng mga pananalita o mga
hudyat o senyas ng kamay, maaaring kasabayan ng taong nakikipagugnanayan,
o matapos ang bawat bahagi ng paglalahad ng taong nakikipagugnayan.
Nagaganap ang pagpapaunawa sa pagitan ng dalawa, tatlo, o higit pang bilang
ng mga tagapagsalita o tagapaglahad na hindi nakapagsasalita o nakasesenyas
mula sa pinagmumulang wika.

Pagsasalitaan ang tawag sa isang paraan ng pakatuto. Nagpapalinaw ang

usapan tungkol sa isang paksa sa pagsasaulo ng mga bagay. Sa pamamagitan
ng salitaan ,nakapagpapalitan tayo ng mga kuro-kuro.

Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na batas upang

maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Ginagamit ang pamamaraang ito sa
pagpapaabot ng kaisipan at damdamin sa pamamagitan ng pagsasalita at
pagsulat. Isa rin itong likas na makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga
kaisipan, damdamin at mga hangarin sa pamamagitan ng isang kaparaanang
lumilikha ng tunog; at kabuuan din ito ng mga sagisag sa paraang binibigkas. Sa
pamamagitan nito, nagkakaugnayan, nagkakaunawaan at nagkakaisa ang mga
kaanib ng isang pulutong ng mga tao.

Iba-ibat tungkulin ng wikang pilipino ayon sa eksaktong kahulugan.

1. Interaksyunal- nagpapanatili ng relasyong sosyal.

    halimbawa:
    pasalita: pangangamusta
    pasulat: liham pang-kaibigan

2. Instrumental- tumutugon sa mga pangangailangan.

    halimbawa:
    pasalita: pag-uutos
    pasulat: liham pang-aplay

3. Regulatori- kumukontrol/gumagabay sa kilos o asal ng iba.

    halimbawa:
    pasalita: pagbibigay ng direksyon
    pasulat: panuto

4. Personal- nagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon.

    halimbawa:
    pasalita: pormal o di-pormal na talakayan
    pasulat: liham sa patnugot

5. Imahinasyon- nagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing paraan.

    halimbawa:
    pasalita: malikhaing pagsasabuhay/pamamaraan
    pasulat: mga akdang pampanitikan

6. Heuristic- naghahanap ng mga impormasyon o datos.

    halimbawa:
    pasalita: pagtatanong
    pasulat: survey

7. Informative- nagbibigay ng mga impormasyon.

    halimbawa:
    pasalita: pag-uulat
    pasulat: balita sa pahayagan
GAMPANIN NG WIKA

Ang wika ay nagtataglay ng maraming kahalagahan  sa sangkatauhan. Marami

itong nagagawa sa pang araw- araw na interaksyon ng tao sa kapwa.
1. IMPORMATIB – ang wika ay impormatib kung nagagawa nitong
makapaglahad ng impormasyon tungo sa tagatanggap nito.
2. EKSPRESIB – ito kung nagagawa nitong makapagpahayag  ng saloobin o
makapagpabago ng emosyon.
3. DIREKTIB – nagiging direktib ito kung hayagan o di hayagan nitong
napapakilos ang isang tao upang isagawa ang isang bagay.
4. PERPORMATIB – ay higit pa sa pasalitang anyo ng komunikasyon. Ito ay
kinapapalooban ng kilos bilang pansuporta sa isang pahayag.
5. PERSWEYSIB – kapag nagagawa nitong makahikayat ng tao tungo sa
isang paniniwala.