Topos Anthrwpoi Logotechnia Fe Cgym

Ο ΛΟΓΟΣ ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ – ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Υποενότητα: Όμορφη και παράξενη πατρίδα…
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ NIKOΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
«Μποτίλια στο πέλαγο» (σ.89) «Η ελληνική γλώσσα» (σ.90) «Η Ορθοδοξία» (σ.91) «Ο ήλιος ο ηλιάτορας» (σ.92)
1. Σε ποιο είδος ποίησης ανήκει κάθε ένα από τα τέσσερα ποιήματα που εξετάζουμε; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από τα κείμενα.
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
2. Σε ποιο γραμματικό πρόσωπο «μιλά» το ποιητικό υποκείμενο σε κάθε ποίημα και ποια επίδραση έχει αυτό στον αναγνώστη;
.................................................................... ................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
................................................................... ................................................................... ................................................................... ...................................................................
................................................................... ................................................................... ................................................................... ...................................................................
................................................................... ................................................................... ................................................................... ...................................................................
«Μποτίλια στο πέλαγο» (σελ.89) «Η ελληνική γλώσσα» (σελ.90) «Η Ορθοδοξία» (σελ.91) «Ο ήλιος ο ηλιάτορας» (σελ.92)
Άννα Περικλέους, Γυμνάσιο Α΄ Αγίου Θεοδώρου Πάφου 1
3. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο στο θέμα των τεσσάρων ποιημάτων;
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. α. Με γνώμονα τον γενικό τίτλο της ενότητας, «Ο τόπος μου και οι άνθρωποι» , ποια στοιχεία της ταυτότητας του ελληνικού κόσμου αναδεικνύει ο κάθε ποιητής μέσα
από το ποίημά του;
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
β. Ποιες εικόνες χρησιμοποιεί ο κάθε ποιητής για να αναδείξει τα στοιχεία της ελληνικότητας; Ποιο το αποτέλεσμα;
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
5. Ποια κυρίαρχα εκφραστικά μέσα/σχήματα λόγου εντοπίζετε σε κάθε ποίημα; Ποια η λειτουργία τους;
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
«Μποτίλια στο πέλαγο» (σελ.89) «Η ελληνική γλώσσα» (σελ.90) «Η Ορθοδοξία» (σελ.91) «Ο ήλιος ο ηλιάτορας» (σελ.92)

.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
6. Πώς συνδέεται ο τίτλος κάθε ποιήματος με το περιεχόμενό του;

.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
7. Ποια ποιήματα θεωρείτε ότι αποπνέουν αισιόδοξο μήνυμα και ποια απαισιόδοξο; Εξηγήστε.
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
.................................................................... .................................................................... .................................................................... ...................................................................
Κατ΄οίκον εργασίες.

1. Ποιο νομίζετε ότι είναι το νόημα των τελευταίων δύο στίχων στο ποίημα του Ελύτη; Υπάρχουν επώνυμα ιστορικά παραδείγματα από την αρχαία,
νεότερη και σύγχρονη εποχή, τα οποία επιβεβαιώνουν τη θέση του ποιητή; (Ανακαλέστε λ.χ. τις γνώσεις σας ή/και πληροφορίες για το τέλος του
Σωκράτη, του Καποδίστρια, του Κολοκοτρώνη και του Μακρυγιάννη ή την τύχη άλλων σπουδαίων Ελλήνων, π.χ. του Ελ. Βενιζέλου).
2. Πώς συσχετίζονται τα ποιήματα των Σεφέρη, Βρεττάκου και Καρούζου με τα παρακάτω δύο αποσπάσματα;
Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο
τόπος μας, αλλά η παράδοση του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να
μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την
ανθρωπιά· κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. Στην αρχαία τραγωδία, την οργανωμένη με τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο πρέπει να τιμωρηθεί από τις
Ερινύες.
Γιώργος Σεφέρης, «Ομιλία στη Στοκχόλμη» (1963), Δοκιμές, τ. Β΄, Ίκαρος, Αθήνα, 1992.
ΙΙ. Γεύση Σαντορίνης, γεύση Κρήτης, γεύση Άθω. Μαζί με μιαν ελιά, εδώ ή εκεί, κοντακίου ή κάλβειας ωδής· ώσπου από τα μεσοδιαστήματα, τις ώχρες και τα μπλε
κοβαλτίου, τις συνηχήσεις και τις μεταφορές, αναδυθεί Αμφίων των χρωματιστών θαλασσών αναπαρθενευμένος ο κόσμος. Κόσμος αιώνιος αλλ’ αδιάπτωτα σε
κατάσταση νεογέννητου. Σκηνές, που για να έχουν επαναληφθεί ταυτόσημες τόσο πολλές φορές, έφτασαν να γίνουν συντεταγμένες του Ελληνισμού. Το χωριό τ’ ορεινό
σε κάποιο νησί, το φτωχοεκκλησάκι, ο παπάς ο έρμος με όλο όλο για εκκλησίασμα μια γραία και τρία μικρά παιδιά. «Δι’ ευχών των αγίων πατέρων ημών». Στο
παραθυράκι με το σπασμένο τζάμι ο ξεραμένος βασιλικός κι απ’ έξω, πέρα, ως κάτου αριστερά, οι πλαγιές με τις φυτείες από κρεμμύδια και τ’ αγριεμένο πέλαγος.
Οδυσσέας Ελύτης, Ιδιωτική Οδός, Ύψιλον, Αθήνα, 1990.
Προαιρετικές- Δημιουργικές εργασίες
1. Ο ποιητής Οδ. Ελύτης ασχολήθηκε και με την τέχνη του

κολάζ, συνθέτοντας τοπία που συνομιλούν με τους στίχους του.
Δοκιμάστε να αποδώσετε με την ίδια μορφή τέχνης τις
εικόνες από τα ποιήματα που εξετάσατε σε αυτή την
ενότητα, φτιάχνοντας κολάζ με φωτογραφίες, πίνακες,σκίτσα ή
άλλα αντικείμενα. Χρησιμοποιήστε στίχους από τα ποιήματα ή
φράσεις από τα πεζά της ενότητας ως λεζάντες.
2. α) Ακούστε το μελοποιημένο απόσπασμα από την ποιητική σύνθεση του Οδυσσέα Ελύτη Ο ήλιος ο ηλιάτορας. Με ποιον τρόπο η μουσική ενισχύει το περιεχόμενο των
στίχων; Ποια από τις δύο τέχνες, η ποίηση ή η μουσική, αισθάνεστε ότι δίνει περισσότερες δυνατότητες στην ενσυναίσθηση (δηλαδή υποβοηθεί τον αναγνώστη να
«νιώσει» τον τόπο);

3. Παρατηρήστε προσεκτικά τους πιο κάτω θρησκευτικούς πίνακες της βυζαντινής και της δυτικής τεχνοτροπίας και συγκρίνετέ τους με τους στίχους του
ποιήματος «Η Ορθοδοξία» του Ν. Καρούζου. Τι παρατηρείτε, ως προς τον τρόπο που αποδίδονται οι μορφές; Σε ποιαν από τις δύο παραδόσεις ανήκει ο
κόσμος του
ποιήματος;

Topos Anthrwpoi Logotechnia Fe Cgym

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Topos Anthrwpoi Logotechnia Fe Cgym

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ο ΛΟΓΟΣ ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ – ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Άννα Περικλέους, Γυμνάσιο Α΄ Αγίου Θεοδώρου Πάφου 2

6. Πώς συνδέεται ο τίτλος κάθε ποιήματος με το περιεχόμενό του;

Άννα Περικλέους, Γυμνάσιο Α΄ Αγίου Θεοδώρου Πάφου 3

Προαιρετικές- Δημιουργικές εργασίες

1. Ο ποιητής Οδ. Ελύτης ασχολήθηκε και με την τέχνη του

Άννα Περικλέους, Γυμνάσιο Α΄ Αγίου Θεοδώρου Πάφου 4

Άννα Περικλέους, Γυμνάσιο Α΄ Αγίου Θεοδώρου Πάφου 5

You might also like