1.

Język,czas powstania, autorzy:

a. Stary Testament – został spisany w języku hebrajskim oraz nieliczne fragmenty w języku
aramejskim. Najstarszy odnaleziony zapis pochodzi z ok 600 r. p.n.e. Ostateczna wersja
została ustalona w I w. p.n.e. Autorami najczęściej byli osoby anonimowe.
b. Nowy Testament – spisano w języku greckim. Został spisywany po śmierci Jezusa.
Najstarsza Ewangelia według św. Marka powstała w ok 60-70 r. p.n.e. Autorami są
ewangeliści: Mateusz, Marek, Łukasz, Jan
2.Podział i zawartość ksiąg biblijnych.
Biblia dzieli się na Stary Testament, który zawiera teksty święte dla wyznawców judaizmu i
chrześcijan, oraz na Nowy Testament, uznawany za świętą księgę jedynie przez chrześcijan.
Dla judaizmu najważniejszą częścią Starego Testamentu jest Tora, czyli Księgi: Rodzaju,
Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa. Stary Testament mówi o przymierzu
zawartym przez Boga z ludem Izraela, a Nowy Testament o nowym przymierzu Boga z całą
ludzkością.
3.Kanon i apokryf.
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa wierni korzystali z różnych źródeł. Nie istniał wtedy
oficjalny kanon, czyli zbiór ksiąg zaakceptowany przez Kościół. Ojcowie Kościoła księgi
niepewnego pochodzenia nazywają apokryfami. Pod koniec V w. p.n.e. został zaakceptowany
kanon pism Nowego Testamentu.
4. Przekłady Biblii.
W III i II w. p.n.e. powstała Septuagina – najstarszy przekład Starego Testamentu na j. grecki.
Tłumaczenia całej Biblii na łacinę dokonał św. Hieronim na przełomie IV i V w. Przekład ten
nazywamy Wulgatą. W Polsce w 1599 r. został wydany przekład Biblii autorstwa Jakuba
Wujka. Współcześnie najbardziej popularna jest Biblia Tysiąclecia z 1965r.
5. Biblia jako świadectwo historyczne, zbiór prawd moralnych, księga objawiona i dzieło
literackie.
Niektórzy traktują Biblię jak świadectwo historyczne dotyczące dziejów i obyczajów narodu
żydowskiego. Można znaleźć wiele imion, nazw miejscowości, opisów wydarzeń i zwyczajów.
Inni interpretują Biblię jako zbiór uniwersalnych prawd moralnych. Może być ona źródłem
refleksji etycznych także dla ludzi niewierzących lub dla wyznawców innych religii. Dla
wyznawców to przede wszystkim księga święta, w której znajduje się zapis Bożego
objawienia. W Starym Testamencie Bóg kieruje historią narodu żydowskiego, a w Nowym
Testamencie – dziejami całej ludzkości. Zaczyna się o tym, że Bóg stworzył świat, a kończy
opisem męki i zmartwychwstania Chrystusa. Pismo Święte to też dzieło literackie. Występuje
w nim wiele gatunków należących do epiki i liryki, np. przypowieść, pieśń, psalm, hymn.
6. Płaszczyzny interpretacji Biblii.
Odczytanie właściwych sensów Biblii wymaga wnikliwej lektury. Na pierwszym, literalnym,
tekst jest rozumiany dosłownie np. przykazanie Nie kradnij. Na płaszczyźnie alegorycznej
każdy wątek interpretuje się jako element niosący dodatkowe znaczenia religijnie lub
moralne, np. siewca z przypowieści to Bóg, a ziarno – Słowo Boże. Na poziomie
moralistycznym tekst biblijny może być odczytywany jako rady i wskazówki.
7.Biblia w kulturze.
Biblia od niemal trzech tysiącleci kształtuje wyobraźnię człowieka. Właśnie dlatego odgrywa
ważną rolę jako skarbnica motywów kulturowych. Świat postaci biblijnych i wydarzeń
pozostawał atrakcyjnym materiałem dla artystów i pisarzy. Księgi biblijne mają wymiar
ponadczasowy. Kultura popularna też często odwołuje się do wątków biblijnych, np. do
opowiadania o konflikcie Kaina i Abla.

8. Biblizmy

 Jabłko Adama – chrząstka tarczowata, tworząca wyniosłość krtaniową u mężczyzn;

przenośnie coś dławiącego, przeszkadzającego (Rdz 3,6-7)
 lata tłuste i chude – czasy powodzenia, dobre, obfite, bogate i następujący po nich
okres kryzysu, upadku (Rdz 41,1-9.24-27)
 miedziane czoło – cecha człowieka, który postępuje w danej sytuacji w sposób
uważany przez mówiącego za całkowicie niedopuszczalny i nie wstydzi się tego.
Człowiek z miedzianym czołem to osoba bezczelna i krnąbrna (Iz 48, 4)
 zamienić się w słup soli – (zastygnąć z przerażenia lub zdumienia) – słowa nawiązują
do opowieści o żonie Lota, która, uciekając ze skazanej przez Boga na zagładę
Sodomy, postanowiła wbrew ostrzeżeniom anioła i obejrzała się za siebie; za karę
została zamieniona w słup soli. (Rdz 19,24-26)
 ciemności egipskie – (nieprzenikniona ciemność) – jedna z plag, którą Bóg zesłał na
mieszkańców Egiptu za to, że nie chcieli wypuścić z kraju Izraelitów pod
przywództwem Mojżesza. (Wj 10,21-22)
 sól ziemi (najbardziej wartościowi ludzie spośród jakiejś zbiorowości) – tak Jezus
nazywa swoich apostołów (Mt 5,13)
 niebieskie ptak (człowiek lekkomyślny, próżniak, darmozjad) – na pół żartobliwe
odwołanie do słów Jezusa, który powiedział o ptakach na niebie, że nie pracują, ale
żyją dzięki łasce Boga (Mt 6.26)
 rzucać perły przed wieprze (dawać coś wartościowego, czego obdarowany nie umie
docenić) – Jezus ostrzegał w Kazaniu na górze (Mt 7,6), by nie traktować w ten
sposób Słowa Bożego
 umywać ręce (nie brać za coś odpowiedzialności) – sformułowanie to nawiązuje do
gestu Piłata, który w ten symboliczny sposób zademonstrował, że nie jest winny
śmierci Chrystusa (Mt 27,24)
 nie rzucać słów na wiatr (mówić, obiecywać coś w sposób odpowiedzialny,
dotrzymywać słowa) – w Pierwszym Liście do Koryntian św. Paweł (1 Kor 14,9)
ostrzegał, by ni posługiwać się językiem, który nie potrafi przekazać żadnych treści
duchowych.