FIL 1: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
PPT Based lecture
PRELIM EXAM REVIEWER
ARALIN 1: Ang Pagtataguyod ng Wikang Pambansa
sa Mas Mataas na Antas ng Edukasyon at Lagpas Pa
• Opisyal na wika.
• Ito ang kasangkapang pambuklod ng mga pangkat na
may iba’t ibang sosyokultural at linggwistikong
background.
• Midyum sa pagtuturo sa mga institusyong
edukasyonal.
• Isang paraan ng komunikasyon sa pambansang lebel
para sa implementasyon at development ng
administrasyong panggobyerno
Filipino at Ingles – Opisyal na wika ng Pilipinas.
SULYAP SA KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
1937 1959 1987
Tagalog Pilipino Filipino
1934 - Mainit na tinalakay sa Kumbensyong Konstitusyonal
ang pagpili sa wikang pambansa.
• Nagkaroon ng probisyong pangwika na nakasaad sa
Saligang Batas 1935, Artikulo XIV, Seksyon 3 na
nagsasabing:
“Ang Kongreso ay gagawa ng hakbang tungo sa
pagkakaroon ng isang wikang pambansang ibabatay sa
isa sa mga umiiral na katutubong wika. Hangga’t hindi
itinatakda ng batas, ang wikang Ingles at Kastila ang
siyang mananatiling opisyal na wika.”
Disyembre 30, 1937 - iprinoklama ni Pangulong Manuel Luis
Quezon na ang wikang Tagalog ang batayan ng Wikang
Pambansa base sa rekomendasyon ng Surian ng Wikang
Pambansa sa bisa ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 184.
a) Wika ng sentro ng pamahalaan
b) Wika ng sentro ng edukasyon
c) Wika ng sentro ng kalakalan at;
d) Wika ng nakararami at pinakadakilang nasusulat na
panitikan
Agosto 13, 1959 - pinalitan ang tawag sa wikang pambansa.
Mula sa Tagalog ay naging Pilipino sa bisa ng Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7 na ipinalabas ni Jose E. Romero, ang
Kalihim ng Edukasyon noon.
Nakasaad sa Konstitusyon 1987, Artikulo XIV, Seksyon 6
ang probisyong tungkol sa wika na nagsasabing:
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika ng
Pilipinas at sa iba pang mga wika.”
ANG WIKANG PAMBANSA AT EDUKASYON
1. BE Circular No. 71, s. 1939
− Ipinag-utos ng noo’y Kalihim Jorge Bocobo ng
Paturuang Bayan na gamitin ang mga katutubong
dayalekto bilang mga pantulong na wikang panturo sa
primarya simula taong panuruan 1939-1940.
2. Executive Order No. 10
− Nagsasaad na ang wikang pambansa ay ituturo sa lahat
ng mataas na paaralang pampubliko at pribado,
kolehiyo at unibersidad na agad magkakabisa simula
taong panuruan 1944-1945.
3. Kautusang Pangkagawaran Blg. 52, s. 1987
− Ang Filipino at Ingles ay gagamiting mga midyum sa
pagtuturo. Ituturo din ang dalawang wika at
gagamiting midyum ng pagtuturo sa lahat ng antas ng
edukasyon para matamo ang bilingguwal na
kahusayan.
4. CHED Memorandum Order No. 59, s. 1996
− Sa animnapu’t tatlong (63) minimum na kahingian ng
General Education Curriculum (GEC), siyam (9) na
yunit ang inilaan sa Filipino at siyam (9) din sa Ingles.
5. CHED Memorandum No. 20, s. 2013
− Dahil sa pagbabago ng sistema ng edukasyon, sa
seksyon 3 ng kautusang ito, ang GEC ay bumaba sa
tatlumpu’t anim (36) na yunit at inalis ang Filipino
bilang asignatura.
− Ang GEC ay maaaring ituro sa wikang Ingles at
Filipino.
6. CHED Memorandum No. 57, s. 2017
− Ito ay kautusang pagdaragdag ng asignaturang Filipino
sa lahat ng kurso sa kolehiyo bilang bahagi ng GEC.
Artikulo XIV, Seksyon 6 ng Konstitusyong 1987
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang
nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika.”
7. Komisyon sa Wikang Filipino o KWF
− Ang pangunahing ahensiya ng pamahalaan na may
katungkulang magsagawa ng mga pananaliksik,
paglilinang, pagpapalaganap, at pagpapaunlad ng
Filipino at iba pang wika sa bansa.
8. Tanggol Wika o Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng
Wika
− Isang organisasyon sa Pilipinas na itinatag noong 2014
sa isang kapulungan ng mahigit 300 propesor, mag-
aaral, manunulat at aktibistang pangkultura sa
 FIL 1: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
PPT Based lecture
PRELIM EXAM REVIEWER
Pamantasang De La SalleManila, bilang tugon sa pag-
aalis ng mga dating mandatoryong asignaturang
wikang Filipino sa mga kolehiyo at unibersidad sa
Pilipinas.
9. Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang
Filipino o PSLLF
− Isang propesyonal na organisasyong nagtataguyod ng
mahusay na paggamit ng wikang Filipino, pangunahin
sa edukasyon at pananaliksik.
− Ang PSLLF ay isa rin sa mga kasaping-organisasyong
tagapagtatag ng Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng
Wikang Filipino (Tanggol Wika) na nanguna sa
matagumpay na pakikibaka para mapanatili ang mga
asignaturang Filipino at Panitikan sa kolehiyo.
Sa petisyon ng Tanggol Wika, layunin nito ang mga
sumusunod:
1. Panatilihin ang pagtuturo ng asignaturang Filipino sa
bagong GEC sa kolehiyo;
2. Kumilos tungo sa pagrerebisa ang CMO 20;
3. Gamitin ang wikang Filipino sa pagtuturo ng iba’t
ibang asignatura, at;
4. Isulong ang makabayang edukasyon.
10. Isa rin ang National Commission for Culture and Arts of
the Philippines (NCCA) o Pambansang Komisyon Para sa
Kultura at mga Sining sa mga organisasyon na nagtataguyod sa
kahalagahan ng wikang Filipino
ARALIN 2: Pagpoproseso ng Impormasyon para sa
Komunikasyon
Batis ng Impormasyon
• Ito ay ang pinanggagalingan ng mga katunayan, mga
datos at iba pa na kailangan para makagawa ng mga
pahayag ng kaalaman hinggil sa isang isyu,
penomenon o panlipunang realidad.
• Ang mga batis na ito ay maaaring ikategorya sa
dalawang pangunahing uri: Primarya at Sekundarya.
1. Primaryang Batis - Ito ay mga orihinal na pahayag,
obserbasyon o teksto na direktang nagmula sa isang indibidwal,
grupo o institusyon na nakaranas, nakaobserba, o
nakapagsiyasat ng isang paksa o phenomenon.
a) Mga indibidwal o awtoridad
b) Mga grupo o organisasyon tulad ng pamilya,
asosasyon, unyon, fraternity, katutubo o mga minorya
bisnes, samahan, simbahan at gobyerno.
c) Mga kinagawiang kaugalian tulad ng relihiyon at pag-
aasawa, sistemang legal, ekonomik at iba pa
d) Mga pampublikong kasulatan o dokumento tulad ng
konstitusyon, batas-kautusan, treaty o kontrata at ang
lahat ng orihinal na tala, katiyikan sa korte, sulat,
journal, awtobayograpiya at talaarawan o dayari.
2. Sekundaryang Batis - Ito naman ay pahayag ng
interpretasyon, opinyon at kritisismo mula sa mga indibidwal,
grupo o institusyon na hindi direktang nakaranas, nakaobserba
o nakasaliksik sa isang paksa o penomenon.
a) Mga aklat tulad ng diksyunaryo, ensayklopidya,
taunang-aklat o yearbook, almanac at atlas.
b) Mga nalathalang artikulo sa journal, magasin,
pahayagan at newsletter
c) Mga tesis, disertasyon at ang pag-aaral ng pisibiliti,
nailathala man ang mga ito o hindi
d) Mga monograp, manwal polyeto, manuskrito, at iba
pa.
3. Elektronikong Batis
− Ito ay mas kilala sa tawag na internet.
− Maituturing ang internet ngayon bilang isa sa
pinakamalawak at pinakamabilis na hanguan ng mga
impormasyon o datos.
− Narito ang ilang mga katanungang dapat isaalang-
alang sa pagkuha ng impormasyon sa internet
o Uri ng site
o May-akda
o Layunin
o Paraan ng paglalahad ng impormasyon
o Pagiging makatotohanan
o Napapanahon
PAGBABASA AT PANANALIKSIK NG
IMPORMASYON
Ayon kina Abesamis, et. al. (2001), mahalaga ang pagtatala at
pag-oorganisa ng mga nakalap na datos sapagkat kung hindi,
tiyak ang pabalikbalik sa aklatan para lamang tiyakin kung tama
ang pagkakasipi.
o Ilan sa mabisang tip sa pagtatala ng impormasyon ay ang
mga sumusunod:
1) Isulat ang lahat ng impormasyong iyong
kinakailangan at sipiin ang mga ito sa oras na
makita agad. Huwag maging ugali ang kapag
nakakita ng isang impormasyon ay lalagpasan na
ito at sasabihin sa sariling “babalikan na lamang.”
2) Sumulat ng maayos upang mabasa.
3) Magdaglat kung kinakailangan upang makatipid
sa oras ngunit tiyaking mauunawaan ang mga ito
sa muling pagbasa.
4) Tiyaking buo ang mga impormasyon upang hindi
magkaproblema sa pagsulat ng bibliyograpiya.
 FIL 1: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
PPT Based lecture
PRELIM EXAM REVIEWER
5) Gawing eksakto ang mga impormasyon upang
madaling makakuha ng mga sipi o lagom na
magagamit sa konklusyon.
6) Sinupin ang iyong mga impormasyon. Magpokus
lamang sa mga pangunahing ideya sa halip na mga
walang makabuluhang detalye.
7) Organisahin ang mga tala upang hindi malayo sa
balangkas
ARALIN 3: Mga Gawaing Pangkomunikasyon ng mga
Pilipino
Tsismisan
• Ang tsismis, bagama’t isang negatibo ang pagtingin
nang nakararami dahil sa gawaing pag-usapan ang
buhay ng isang tao nang puro kasiraan, hindi
maitatanggi na bahagi ito ng komunikasyon.
• Pagkakalat ng kuwento sa pamamagitan ng social
media na kung minsan ay mahirap matukoy ang
katotohanan at ang pekeng datos.
Batas Laban sa Tsismis - Ito ay paglabag sa Artikulo 26 ng
Kodigo Sibil ng Pilipinas na binibigyan ng proteksyon ang
dignidad, personalidad at pribadong pamumuhay ng tao.
Artikulo 26. Dapat irespeto ng bawat tao ang dignidad,
pagkatao, kasarinlan, at kapanatagan ng isip ng kanyang kapwa
at ng ibang tao. Ang mga sumusunod at mga kahalintulad na
gawain, bagamat hindi bumubuo ng krimen, ay magbubunga ng
batayang asunto para sa kapinsalaan, pag-iwas, at iba pang
kaginhawaan:
1. Panghihimasok sa kasarinlan ng tahanan ng iba;
2. Pangingialam o paggambala sa pribadong buhay o
ugnayang pampamilya ng iba;
3. Pang-iintriga na magdudulot ng pagkawalay sa
kanyang mga kaibigan;
4. Pang-iinis o paghamak ng iba dulot ng kanyang
paniniwalang panrelihiyon, mababang kalagayan sa
buhay, pook ng kapanganakan, depektong pisikal, o
iba pang personal na kalagayan.
Ito rin ay paglabag sa Kodigo Penal ng Pilipinas batay sa
Artikulo 353 sa paraan ng libelo na gumagamit ng pasulat na
paninira ngunit kung ang midyum ay pasalita, ito ay oral
defamation.
Kabutihan ng Tsismis
• Nagkakaroon ng masusing superbisyon at anyo ng
ugnayang panlipunan at dulog para sa integral na kaalaman
ng lahat. (Liam, 2016)
• Nagdudulot ng mga pangangailangang panlipunan para sa
mga manggagawa at sa nagmamay-ari. (Aksyon et. al.,
2015)
• Nagbibigay ng impormasyon sa mga tagapakinig at libangan
o aliwan upang mapaganda ang ugnayang panlipunan.
(Guerina et. al., 2006).
Umpukan - Ito ay gawain na nakabubuo ng maliit na grupo. Sa
komunikasyon, ang umpukan ay nakagawiang paraan ng
pakikipagkuwentuhan na binubuo ng maliliit na pangkat.
Talakayan
• Ang proseso ng pagpapalitan ng ideya para sa isang
mahalaga at nararapat na desisyon ukol sa isang
problema.
• Lubos itong naipakikita sa paaralan kung saan
nagkakaroon ng pagbabahagi ng kaalaman sa
pamamagitan ng dalubguro at mga mag-aaral.
• Sa talakayan, ito ay naglalaman ng tatlong
dimensiyon: nilalaman, proseso, at mga kasangkot sa
gawaing ito.
Katangian ng Mabuting Talakayan
• Nararapat na ang lahat ng kalahok ay nagbibigay ng
partisipasyon.
• Nananatili ang pagkakaroon ng paggalang na tono at
pagsasagutan ng mga ideya.
• Inaasahan ang pagkakaiba ng mga ideya upang
matamo ang higit na malalim na pagtatalakay.
• Gawain ng dalubguro na maging tagapamagitan at
tagapagkaisa ng mga baryasyon ng ideya sa klase.
Pagbabahay-bahay - Kinabibilangan ng mga indibdwal o higit
pang maraming indibidwal na tumutungo sa dalawa o higit pang
maraming bahay upang maisakatuparan ang kanilang layunin.
Pulong-bayan
• Anyo ng konsultasyon sa mga mamamayan o
partikular na pangkat upang matugunan at paghandaan
ang isang napakahalagang usapin.
• Nagtataglay ng napakalaking gampanin dahil sa
pamamagitan nito ay nabibigyan ng katwiran ang lahat
ng regulasyon at batas na nais ipatupad sa bayan.
KOMUNIKASYONG DI-BERBAL
Ito ay komunikasyong hindi gumagamit ng wika. Kabilang sa
komunikasyon na ito ay kilos, amoy, kulay at iba pa na
nagbibigay ng kahulugan.
a) Chronemics – Ito ay paggamit ng oras bilang mensahe
ng komunikasyon.
b) Proxemics – Ito ay paggamit ng distansya o espasyo sa
sarili o ibang tao.
c) Kinesics – Ito ay tinatawag ding body language. Ito ay
komunikasyong gumagamit ng katawan bilang
mensahe.
d) Haptics – Ito ay tumutukoy sa paggamit ng sense of
touch kapag nagpapahatid ng mensahe.
e) Iconics – Ito ay paggamit ng simbolo bilang mensahe
sa pagpapahayag ng komunikasyon.
 FIL 1: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
PPT Based lecture
PRELIM EXAM REVIEWER

f) Colorics – Ito ay komunikasyong ginagamitan ng

kulay sa pagpapahayag ng mensahe.
g) Paralanguage – Ito ay komunikasyong batay sa paraan
ng pagbigkas ng pahayag. Kabilang dito ang bilis, tono
o intonasyon ng boses at diin ng pagbigkas ng mga
pahayag.
h) Oculesics – Tumutukoy sa paggamit ng mata sa
pagpapahayag ng mensahe.
i) Olfactorics – Komunikasuong gumagamit ng
pangamay sa pagpaparating ng mensahe.
j) Pictics – Ito ay ekspresyon ng mukha sa pagpapahayag
ng mensahe.
k) Objectics – Paggamit ng bagay tungo sa mabilis na
paglalahad ng mensahe.
l) Vocalics – Paggamit ng tunog sa pagpapahayag ng
mensahe.