პატრიკ ო ნილი, I თავი.

იმისთვის, რომ ვიყოთ უკეთესი მოქალაქებბი უნდა შევისწავლოთ პოლიტიკის

მეცნიერება და შედარებითი პოლიტიკა რაც გულისხმობს ქვეყნების საშინაო
პოლიტიკის შესწავლას და შემდგომ მსოფლიო მასშტაბით შედარებას.

Შშედარებითი პოლიტიკის სფერო შესაძლებელია დაუპირისპირდეს სხვადასხვა

სფეროებს, პოლიტიკის მეცნიერებასთან ახლოს მყოფებს, მაგ. Შაერთაშორისო
ურთ. Შშედ. Შპოლიტიკა იკვლევს ქვეყნის შიგნით მიმდინარე პოლიტიკურ
პროცესებს,: პოლ. პარტიები, არჩევნები, სასამართლო სისტემები, რევოლუცოები
და ა.შ. საერთ ურთიერთობები კი ფრო კონცენტრირებულია საგარეო
პოლიტიკაზე და ეს ორი სფერო ხშირად ფარავს ერთმანეთს და ერთმანეთის
კომპეტენციას.

: ანალიტიკური ცნებები (დაშვებები და თეორიები, რომლებითც ჩვენ

ვხელმძღვანელობთ); მეთოდები (თეორიების შესწავლისა და გამოცდის გზები) და
იდეალები (რწმენა და ღირებულებები სასურველი შედეგების შესახებ).
ანალიტიკური კონცეფციები გვეხმარება დავსვათ შეკითხვები
მიზეზშედეგობრივი შედეგების შესახებ; მეთოდები იძლევა ინსტრუმენტებს
ახსნაგანმარტებების მოსაძიებლად; ხოლო იდეალების მეშვეობით შევადაროთ
არსებული პოლიტიკა ჩვენთვის სასურველთან.

Შშედარებითი ნპოლიტიკა განიხილება ინსტიტუტების ჭრილში და იგულისხმება

ორგანიზაციების ქმედებები, რომლებიც ფასდება საკუთარი თავით და
ინარჩუნებს საკუთარ თავს, ასევე მნიშვნელოვანია პოლიტიკური ცხოვრებისთვის
და ყოველდღიურ ცხოვრებაში აყალიბებს მნშვნელოან წესებსა და ნორმებს.

Შედარებითი პოლიტიკა არის პოლიტ მეცნიერების ქვესფერო და ის ადარება

სხვადასხვა ქვეყნებში, როგორ ხდება პოლიტიკური ძალაუფლებისადმი სწრაფვა.

შედარებითი პოლიტიკა შეიძლება დაუპირისპირდეს არსებულ იდეებს, შექმნას

ალტერნატივები და ეჭვქვეშ დააყენოს ზოგიერთი ვარაუდი, რომელიც თვლის,
რომ სწორად განსაზღვრავს პოლიტიკური ცხოვრების ორგანიზებას.

Შშედარებითი პოლიტიკა შეიძლება დაეყრდნოს დედუქციურ მსჯელობას,

რომელშიც პროცესი იწყება თავსატეხის დადგენით.

შემდგომ ქმნის ჰიპოთეზას მიზეზისა და შედეგის შესახებ და ამოწმებს მას მთელი

რიგი შემთხვევებით. ინდუქციური მსჯელობა იწყება ფაქტებით, რომელთა
მეშვეობითაც ჩამოყალიბდება; დედუქციური მსჯელობა კი იწყება ჰიპოთეზით და
კვლევის პროცესში ხდება მტკიცებულებების მოძიება. ინდუქციური მიდგომის
ოპერირების მაგალითად გამოვიყენეთ ჩრდილოეთ კორეის ქეისის შესწავლა.

Შედუქციური და ინდუქციური მსჯელობა გვეხმარება, რომ კარგად გავიგოთ და

ავხსნათ პოლიტიკური მოვლენები და შედეგები, ასევე გვეხმარება რაიმე
მოვლენის პროგნოზირებისთვის. (13გვ).

მაგალითად, თუ გვსურს გავიგოთ, რატომ არის იარაღის ქონის კანონები აშშ-ში

გაცილებით შეზღუდული, ვიდრე სხვა ინდუსტრიული ქვეყნების უმეტესობაში,
ჩვენ უნდა შევადაროთ ამერიკის შეერთებული შტატები ქვეყნებს, რომლებსაც
აქვთ მსგავსი ისტორიული, ეკონომიკური, პოლიტიკური და სოციალური
გამოცდილება. ასეთად უფრო გამოდგება კანადა და ავსტრალია, ვიდრე იაპონია
ან სამხრეთ აფრიკა. ეს მიდგომა საშუალებას გვაძლევს, უფრო ეფექტურად
გავაკონტროლოთ ჩვენი ცვლადები, მაგრამ ის კვლავ რჩება ბევრი სხვა ცვლადი
უკონტროლოდ გათვალისწინების გარეშე.

Შღსანიშნვია ისიც რომ ახალი თემებისა და საკითხების წინ წამოწვისას

შედარებითი პოლიტიკას უჭირს სწრაფი ადაპტაცია სიახლეებტან და
გამოწვევებთან გამკლავებისას.

Შომ შევაჯამოთ შედაარებითი პოლიტიკის კვლევის პრობლემებია:

Შვლადების დიდი რაოდენობის კონტროლი

Შცვლადების ურთიერთქმედების კონტროლი

Შშეზღუდული რაოდენობის ქეისეიბი კვლევისთვის

Შქეისების ესწავლასთან წვდომის შეზღუდვა.

Შრასწორი კვლევა რეგიონისა და ქეისების შეცდომით შერჩევის მიხედვით.

Შიკერძოების საფუძველზე შერჩეული ქეისები

Შცვლადები შეიძლება იყოს, როგორც მიზეზი ასევე შედეგი.

როგორ უნდა შევქმნათ შედარებითი პოლიტიკის მეცნიერება?

სავარაუდოდ, არისტოტელე იყო პირველი დასავლელი ფილოსოფოსი იყო,

რომელმაც პოლიტიკა გამოყო ფილოსოფიისაგან.
ბიჰევირალიზმი იმედოვნებდა, რომ შექმნიდა თეორიებსა და განზოგადებებს,
რაც ხელს შეუწყობდა პოლიტიკური ქმედებების ახსნას და წინასწარმეტყველებას.

ბიჰევირალიზმი და მოდერნიზაციის თეორია ორი განსხვავებული რამ იყო -

მოდერნიზაციის თეორია წარმოადგენდა ქვეყნების განვითარების შესახებ
ჰიპოთეზების ერთობლიობას, ხოლო ბიჰევიორიზმი კი - მეთოდების
ერთობლიობას, რომლითაც საშუალებითაც უნდა მიცახლოებოდით პოლიტიკას.

ედარებითი პოლიტიკის წამყვანი მოაზროვნეები

არისტოტელე
(ძვ.წ. 382-322)

პირველმა გამოყო პოლიტიკის შესწავლა

ფილოსოფიისაგან; გამოიყენა შედარებითი

მეთოდი საბერძნეთის ქალაქების შესასწავლად;

განახორციელა პოლიტიკის ემპირიული შესწავლა

პრაქტიკული მიზნით.

ნიკოლო მაკიაველი

(1469-1527)

ხშირად მოიხსენიებენ პირველ თანამედროვე

პოლიტიკის მეცნიერად, რადგან ის ყურადღებას

ამახვილებდა სახელმწიფო მართვასა და

ემპირიულ ცოდნაზე; ანალიზება სხვადასხვა

პოლიტიკური სისტემებს; სჯეროდა, რომ მისი

მიგნებები გამოყენებული იქნებოდა სახელმწიფო

მოღვაწეების მიერ; ის მსჯელობდა საკუთარ

თეორიებზე ნაშრომში - „მთავარი“.

თომას ჰობსი
(1588–1679)

შეიმუშავა ცნება „სოციალური კონტრაქტი“,

რომლის მიხედვითაც ადამიანები გარკვეულ

თავისუფლებას თმობენ წესრიგისა და

უსფრთხოების სასარგებლოდ; მხარს უჭერდა

ძლიერ სახელმწიფოს ნაშრომში - „ლევიათანი“.

ჯონ ლოკი
(1632–1704)

ამტკიცებდა, რომ კერძო საკუთრება

აუცილებელია ინდივიდუალური

თავისუფლებისა და კეთილდღეობისთვის;

იცავდა სუსტ სახელმწიფოს ნაშრომში - „ორი

ტრაქტატი მთავრობის შესახებ“.

შარლ-ლუი დე სექონდა,

ბარონ დე მონტესკიე (1689–1755)

შეისწავლა სამთავრობო სისტემები; კანონების სულისკვეთებით მხარს უჭერდა

ხელისუფლების შიგნით ძალაუფლების დანაწილებას.

ჟან-ჟაკ რუსო (1712–78)

ამტკიცებდა, რომ მოქალაქეთა უფლებები განუყოფელია და სახელმწიფოს არ

შეუძლია წაართვას ხალხს ეს უფლებები; გავლენა მოახდინა სამოქალაქო
უფლებების განვითარებაზე; განიხილა ეს იდეები ნაშრომში - „სოციალური
ხელშეკრულება“.

კარლ მარქსი (1818–83)

ნაშრომში - Das Kapital (კაპიტალი), შეიმუშავა ეკონომიკური განვითარების
თეორია და უთანასწორობა; იწინასწარმეტყველა კაპიტალიზმისა და
დემოკრატიის საბოლო კოლაფსი.

მაქს ვებერი (1864–1920)

ბევრს წერდა ისეთ თემებზე, როგორიცაა ბიუროკრატია, ძალაუფლების ფორმები

და კულტურის გავლენა ეკონომიკურ და პოლიტიკურ განვითარებაზე;
განავითარა მსგავსი თემები ნაშრომში - „ეკონომიკა და საზოგადოება“

შარლ-ლუი დე სექონდა, ბარონ დე მონტესკიე

(1689–1755)

შეისწავლა სამთავრობო სისტემები; კანონების სულისკვეთებით მხარს უჭერდა

ხელისუფლების შიგნით ძალაუფლების დანაწილებას.

ჟან-ჟაკ რუსო (1712–78)

ამტკიცებდა, რომ მოქალაქეთა უფლებები განუყოფელია და სახელმწიფოს არ

შეუძლია წაართვას ხალხს ეს უფლებები; გავლენა მოახდინა სამოქალაქო
უფლებების განვითარებაზე; განიხილა ეს იდეები ნაშრომში - „სოციალური
ხელშეკრულება“.

კარლ მარქსი (1818–83) ნაშრომში - Das Kapital (კაპიტალი), შეიმუშავა

ეკონომიკური განვითარების თეორია და უთანასწორობა; იწინასწარმეტყველა
კაპიტალიზმისა და დემოკრატიის საბოლო კოლაფსი.

მაქს ვებერი (1864–1920) ბევრს წერდა ისეთ თემებზე, როგორიცაა ბიუროკრატია,

ძალაუფლების ფორმები და კულტურის გავლენა ეკონომიკურ და პოლიტიკურ
განვითარებაზე; განავითარა მსგავსი თემები ნაშრომში - „ეკონომიკა და
საზოგადოება“

კვლვევის მეთოდებს

Შყენებენ რაოდენობრივს და თვისობრივს( ინტერვიუები, დაკვირვებები, საარქივო

დოკუმენტები).
Შრიტიკოსები კი უპირატესობას ანიჭებენ რაოდენობრივ მეთოდოლოგიას რადგან
შემთხვევების ფართო სპექტრია უფრო გამოყენებული, სტატისტიკური ანალიზის
საშუალებითა და მათემატიკური მოდელების დანერგვით.

რაოდენობრივი მეთოდოლოგია უფრო მეტად დედუქციურია. ეს ნიშნავს, რომ

კვლევა იწყება პოლიტიკური თეორიით, რომელსაც პოლკიტიკის მეცნიერი
ამოწმებს მონაცემთა ბაზით.

სად მივედით? ბოლო წლებში მეცნიერებმა მივიდნენ დაასკვნეს და შეთანხმდნენ,

რომ შესაბამისი საშრომისათვის კვლევისა და თეორიის შექმნისათვის
შესაძლებელია გამოყენებული იქნეს როგორც თვისობრივი, ისე რაოდენობრივი
მეთოდოლოგია. ინდუქციურ და დედუქციურ მსჯელობებს შეუძლიათ შექმნან
შედარებითი პოლიტიკის ღირებული თეორიები.

რაოდენობრივი მეთოდოლოგია

აგროვებს სტატისტიკურ მონაცემებს ბმსოფლიოს ქვეყანებში, რათა დაადგინოს

კორელაციური კავშირი მიზეზსა და შედეგს შორის და შეამოწმოს ჰიპოთეზები;
აქცენტი კეთდება რაოდენობრივ და არა სიღრმოისეულ კვლევაზე.

თვისებრივი მეთოდოლოგია:

დეტალურად სწავლობს ზოგიერთ ქეისს ისტორიული, ენობრივი და

კულტურული ასპექტების მიხედვით. აქცენტს აკეთებს სოციალურ ფენომენზე
სიღრმისეულად.

Შრსებობს ფორმალური და არაფორმალური ინსტიტუტები, ფორმალური

ინსტიტუტებია ოფიციალურად სანქცირებული წესების მიხედვით დამყარებული
ინსტიტუტები, ხოლო არაფორმალური ინსტიტუტებია დაუწერელი,
არაოფიციალური წესებით მაგრამ მეტად ძლიერი ზემოქმედები.

ინსტიტუტები კარგი ინსტრუმენტია პოლიტიკის შესასწავლად, რადგან ისინი

ქმნიან პლატფორმას პოლიტიკურ ქცევასათვის.