ขาวประชาสัมพันธปที่ ๑ ฉบับที่ ๐๑๑ ประจําเดือน พฤศจิกายน พ.ศ.

๒๕๕๓
แมวาตนมะกอกไทยจะมิใชไมมงคลที่ตองปลูกในเขตบานเรือนตามตําราโบราณ
แตวาความมีประโยชนของตนมะกอกที่มมี ากมายนั้น นาจะทําใหเกิดความสนใจทีจ่ ะ มะกอกไทย ผักจากปา
ปลูกตนมะกอกไทยสักตนไวในบริเวณบานหรือในสวนของทานเพื่อประโยชนใชสอย
ตางๆ และยังใหความสวยงามและรมรื่นแกบริเวณบานเปนของแถมอีกดวย

เรื่องโดย นางสาวณิญา ปนดอนไฟ นักวิชาการสงเสริมการเกษตรปฏิบัติการ

ภาพ ศูนยสงเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตร จังหวัดเชียงใหม (พืชสวน)

ที่ปรึกษา นายปารวัตร สันติคุณากร
ผูอํานวยการศูนยสงเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตร จังหวัดเชียงใหม (พืชสวน)
บรรณาธิการขาว นางอุทัยวรรณ ศิริพล
นักวิชาการสงเสริมการเกษตรชํานาญการ 087-8465595 รหัสขาว 010/2553
กองบรรณาธิการ : นางมัยตรี หาญไท นางสาวธันยนันท พันธรงั สิต
นายสมชาย กันธะวงค นางสาวณิญา ปนดอนไฟ นายเทวา อินทราวุธ
ศูนยสงเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดเชียงใหม (พืชสวน) 053-292-233
167 หมูที่ 1 บานแมดอกแดง ตําบลเชิงดอย อําเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม
มะกอกไทย (Hog Plum) ชื่อวิทยาศาสตร Spondias pinnata Kurz.
ชื่ออื่นๆ มะกอก มะกอกบก มะกอกปา ภาคใตเรียกวา กอก เชียงรายเรียกวา กอกกก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร มะกอก
เปนไมยนื ตนขนาดกลาง โตเต็มที่อาจสูงกวา 10 เมตร เสนผาศูนยกลางลําตนอาจถึง 1
เมตร เปลือกเรียบ ตนแกเปลือกแตกเปนรอง เนื้อไมสีขาว ออน ไมมีแกน ใบ: มี
ลักษณะใบรวมคลายขนนก ใบยอยเปนรูปไขออกสลับกันบนกานใบ ผล: เปน
รูปไข มีหลายขนาดปกติขนาดไขไก ผลสุกมีผิวสีเขียวอมเหลืองและจุดประสีเหลืองเขม
สลับดํา ในแตละผลมีเมล็ดขนาดใหญๆ เพียงเมล็ดเดียว เปลือกของเมล็ดมีเสนใยหยาบปก
คลุมคลายเมล็ดมะมวง ดอก: ชอดอกมีสีขาวนวล

เราสามารถพบมะกอกไดในธรรมชาติตามปาเบญจพรรณแลงและปาแดงทั่วไป
ในทุกภาคของประเทศไทย นอกจากนี้ยังพบขึ้นอยูตามเรือกสวนไรนาหรือในบริเวณบาน
เพราะมีคนนํามาปลูกไวใชประโยชน
การใชประโยชนจากตนมะกอกไทย
1. ใชรับประทาน : ใบออน ยอดมะกอก และชอดอกของมะกอกที่มีรสเปรี้ยวและ
ฝาดนัน้ มากินเปนผักทั้งดิบและสุก เชน ยอดออนดิบกินกับลาบ หรือเผาจิ้มกิน
น้ําพริก เปนตน
2. ใชแตงรสของอาหาร โดยใชชอมะกอกและใบออนมะกอกซึ่งมีกลิน่ หอม
เฉพาะตัวใสในยํา หรือใช ผลมะกอกสุก มีรสเปรี้ยวอมฝาดแลวจะเปลีย่ นเปนรส
หวานชุมคอ และมีกลิ่นหอมมากมาปรุงรสอาหาร เชน ใชตําน้ําพริกมะกอกโดย
ใชเนื้อสุกและเปลือกแตงรสน้ําปลาจิ้มพวกเนื้อหรือปลายาง และอาหารที่นิยม
มากที่สุด คือ ใชผลมะกอกสุกเปนสวนประกอบของสมตํา (ลาว) ใหกลิ่นและ
รสชาติเปนเอกลักษณไมเหมือนสมตําตํารับอื่นๆ
3. ทําน้ําผลไม (ของหวาน) โดยใชเนื้อในผลสุกของมะกอก เอาแตเนื้อไปเขา
เครื่องปนผลไม เติมน้ําเชื่อมใหมีรสหวานตามชอบ จะไดเครื่องดื่มน้ํามะกอก
และยังอุดมดวยวิตามินซีและแรธาตุที่เปนประโยชนตางๆ อีกดวย
4. ใชเนื้อไมของตนมะกอก แมจะเปนไมเนื้อออน แตก็สามารถนําไปใชประโยชน
ไดหลายอยาง เชน ทํากลองไมขีด ทําไมจมิ้ ฟน ทํากลองใสของ และหีบศพ เปน
ตน
สรรพคุณสมุนไพรไทย
เปลือก ปนเปนผง ผสมน้าํ ใชทาแกโรคปวดตามขอ ใชเปนยาเย็นแกโรทองเสีย
โรคเกี่ยวกับลําไส ระงับอาเจียน
เมล็ด เผาไฟ แชเอาน้าํ ดื่ม แกอาการผิดสําแดง แกรอ นใน แกหอบ สะอึก
ผลสุก ใชเปนยาฝาดสมาน แกโรคเลือดออกตามไรฟน (ลักปดลักเปด) รักษา
โรคกระเพาะอาหารพิการ