Człowiek już od czasów starożytnych czuł więź ze swoim państwem.

Mogła ona
wynikać z używanego języka, miejsca zamieszkania, kręgu kulturowego lub historii. Jednak
najważniejsza korelacja człowieka z państwem występowała wtedy, gdy dana osoba stawała
się obywatelem. Żeby zobaczyć istotę tej więzi musimy się dowiedzieć, kim tak właściwie jest
obywatel. Z definicji wynika, że obywatel to członek społeczeństwa danego państwa, mający
określone uprawnienia i obowiązki zastrzeżone przez prawo i konstytucję. Rola obywatela
w społeczeństwie jest niezwykle ważna i dlatego w tej pracy zamierzam uzasadnić, dlaczego
każdy człowiek powinien być obywatelem.
Jednym z argumentów mówiącym o konieczności zachowania postawy obywatelskiej
jest moim zdaniem fakt, że przedkładanie innych wartości nad dobro kraju może
doprowadzić kraj do zguby. Zamierzam przywołać sytuację porwania Heleny a także
wymianę argumentów w radzie greckiej Aleksandra i Antenora z „Odprawy Posłów
Greckich”. Aleksander porwał Helenę, uważając, że jest ona darem od bogów, jednak to
doprowadziło do sytuacji zagrożenia wojną. Antenor jako patriota dbający o dobro kraju
uważał, że Troja powinna oddać Helenę i tym samym uniknąć konfliktu z Grekami. Nie daje
się przekonać do racji Aleksandra, nawet gdy on próbuje powołać się na przyjaźń między
nimi – nadal uważa, że najważniejszy jest los kraju. Kieruje się on swoim poszanowaniem
dla prawa, ojczyzny i ludu. Nawet gdy decyzja sprzeczna z jego poglądami zostaje podjęta
w radzie, on nadal stara się służyć swojemu państwu w jak największym stopniu – sugeruje
królowi Priamowi zebrać jak najszybciej armię i radę, która by podjęła decyzję, co do obrony
Troi. Antenor jest wzorowym obywatelem, dla którego nadrzędne jest dobro ogółu. Gdyby
rada go wysłuchała, mogliby uniknąć konfliktu z Grekami, a także ewentualnego upadku
państwa.
Kolejnym argumentem świadczącym o konieczności bycia obywatelem jest według
mnie to, że aby państwo mogło się rozwijać musimy działać jako zbiorowość. Mając zawsze
na względzie dobro kraju powinniśmy zmienić nasze złe obyczaje i właściwie wypełniać
wszystkie nałożone na nas obowiązki. O takich działaniach mówi Piotr Skarga w swoim
tekście „Kazania Sejmowe”. W nim wymienia sześć chorób, które nękają organizm
spersonifikowanej Rzeczypospolitej: „nieżyczliwość ludzka ku Rzeczypospolitej i chciwość
domowego łakomstwa, niezgody i rozterki sąsiedzkie, naruszenie katolickich zasad
i głoszenie herezji, osłabienie władzy królewskiej, niesprawiedliwe prawa, a także jawne
grzeszenie przeciw Bogu”. W jednym ze swoich kazań pt. „O miłości ku ojczyźnie” porównuje
ojczyznę do matki, którą trzeba kochać, a także okazywać wdzięczność i przywiązanie.
Niestety, w tamtych czasach jedna z wyższych warstw społecznych czyli szlachta kierowała
się swoim egoizmem i lekkomyślnością. We wzmocnieniu władzy królewskiej oraz
w odbudowie cnót obywatelskich widział Piotr Skarga lekarstwo na choroby życia
społecznego. Głosił on, że tylko w ten sposób prawa odzyskają swój autorytet, a anarchia
zniknie z życia społecznego i z sejmu. Na koniec porównał ojczyznę do okrętu, a obywateli
do załogi, którzy zatoną razem z nim, gdy nie będą się troszczyć o jego bezpieczeństwo.
Gdy natomiast wszyscy będą działać razem, nic nie będzie w stanie okrętu zniszczyć.
Wiedząc, że Skarga głosił swoje kazania u boku Zygmunta III Wazy, czyli tam, gdzie mógł
dowiedzieć się wiele o działalności państwa, możemy założyć, że swoje przemyślenia oparł
na rzetelnych podstawach.
Analizując utwory mówiące o zyskach płynących z bycia dobrym obywatelem, a także
o stratach wynikających z egoistycznego postępowania, możemy wywnioskować, że dobre
życie obywatela jest dobrym życiem całej społeczności i całego kraju. Każdy powinien
uczestniczyć w wypełnianiu swoich obywatelskich obowiązków, aby zapewnić ojczyźnie
pokój i ciągły rozwój. Mam nadzieję, że moja praca była w stanie potwierdzić tę tezę.