Professional Documents
Culture Documents
PAGSULAT Modyul 5-8
PAGSULAT Modyul 5-8
Posisyong Papel
-ay isang sulating nagpapahayag ng tiyak na paninindigan ng isang indibiduwal o grupo tungkol sa isang
makabuluhan at napapanahong isyu (Constantino at Zafra 2017, 217).
-naglalaman din ang nasabing uri ng pagsulat ng mga katuwiran o ebidensiya para suportahan ang
paninindigan.
-Karaniwang maikli lamang ang posisyong papel, isa o dalawang pahina lamang, upang mas madali itong
mabasa at maintindihan ng mga mambabasa at mahikayat silang pumanig sa paninindigan ng sumulat ng
posisyong papel.
-Mas magandang gamitin ang katuwiran kaysa sa argumento at paninindigan kaysa sa posisyon. Ang
katuwiran ay galing sa salitang “tuwid” na nangangahulugang tama, maayos, may direksiyon at layon.
Ang paninindigan naman ay salitang galing sa “tindig” na nangangahulugang pagtayo, pagtatanggol, at
paglaban, at maari ding pagiging tama.
Halimbawa, ang legalisasyon ng marijuana. Noon, hindi sumagi sa isip ng marami na gawing legal ang
paggamit nito. Ngunit nang matuklasan ang medikal na benepisyo ng marijuana, nagkaroon ng dalawang
makatuwirang panig sa isyu. Sa isang panig, naroon ang mga magulang at simbahan na di-pabor sa
legalisasyon sa paggamit ng marijuana. Sa kabilang banda naman, naroon ang mga magulang din ng mga
may malubhang karamdaman at ilang doktor na pabor sa legalisasyon. Maaaring sumulat ng posisyong
papel para suportahan ang dalawang panig at sumangkot sa kasalukuyang debate tungkol sa usapin.
{Sa pangalawa, maari din namang bumuo ng posisyong papel bunsod ng isang napansing problema sa
kapaligiran o sa lipunan.}
Halimbawa, ang pagbabalik ng death penalty. Maaaring hindi naman ito mainit na pinaguusapan, pero
kung may nakapansin na lumalala na naman ang krimen sa lipunan, maaaring pasiglahin ang pagtatalo
hinggil sa pagbuhay sa parusang kamatayan.
5. Bumuo ng Balangkas
-Matapos matipon ang mga datos, gumawa ng balangkas para matiyak ang direksyon ng pagsulat ng
posisyong papel.
Gabay sa sumusunod na huwaran:
Introduksiyon
– Ipakilala ang paksa. Dito ipaliwanag ang konteksto ng usapin. Maari na ring banggitin dito ang
pangkalahatang paninindigan sa usapin.
Mga Katuwiran ng Kabilang Panig
– Ipaliwanag nang bahagya ang bawat katuwiran. Banggitin din ang sanggunian o pinagkuhanan ng
katuwirang ito---mga dokumento, memorandum, interbyu at iba pa.
Posisyon / Proposisyon
1. Dapat nang baguhin ang pagsisimula ng klase mula Hunyo patungong Agosto.
2. Dapat na magsuot ng uniporme ang mga estudyante mula elementarya hanggang kolehiyo
3. Dapat na ipagbawal ang paggamit ng plastic sa lahat ng tindahan sa buong bansa.
4. Dapat nang ibalik ang parusang kamatayan.
Replektibong Pagsulat
-ay isang anyo ng sulating pasalaysay na hindi Iamang nakatuon sa husay ng paggamit ng estilo sa
pagsulat bagkus ay sa pagsusuri ng salaysay na inilatag ng manunulat para sa mambabasa (Garcia 2016,
48).
Ariola et. al (2016)
“ang replektibong pagsulat ay tumutulong sa atin na mag-isip nang higit pa hinggil sa ating sarili, kung
sino tayo at paano ba tayo nagbabago; kung paano natin nasusuri ang ating sariling mga karanasan sa
buhay; kung paano tayo binabago at pinauunlad ng mga karanasan at mga pananaliksik sa buhay dulot ng
mga pagbabagong nagaganap sa sarili” (118).
Baello, Garcia, Valmonte (1997) na binanggit ni Garcia (2016) sa kaniyang libro
BIONOTE
-maiksing tala ng personal na impormasyon ukol sa isang manunulat na maaaring makita sa likuran ng
pabalat ng libro, naisasama rin dito ang larawan ng manunulat.
-Nagsusulat tayo ng bionote upang magbigay impormasyon hindi lamang ang karakter kung hindi maging
ang kredebilidad ng isang tao sa larangang kinabibilangan.
Uri ng Talambuhay
Talambuhay na Pang-iba
- isang paglalahad ng mga kaganapan sa buhay ng isang tao na isinusulat ng ibang tao.
Talambuhay na Pansarili
-isang paglalahad tungkol sa buhay ng isang tao na siya mismo ang may akda.
Talambuhay Pangkayo
-isang paglalahad tungkol sa buhay ng isang hayop na naging sikat sa isang bansa, lalawigan, bayan o
kahit sa isang maliit na pamayanan o grupo ng mga tao dahil sa angking galing nito
Katangian ng Talambuhay
1. Ang pagsasalaysay ay matapat at makatarungan.
2. Ang pagsasalaysay ay kailangang makuha ang pagtitiwala ng mambabasa.
3. Kailangang may aral na makukuha ang mambabasa upang magamit niya sa kanyang pag-unlad.
Kathambuhay
-tinatawag din nating nobela ay isang uri ng piksyon na binubuo ng iba’t ibang kabanata. Ang
kathambuhay ay maaaring isalig sa totoong pangyayari sa buhay ng tao at maaari namang hindi sapagkat
ang manunulat ay may kalayaan sa pagpili ng tauhan, kaganapan at takbo ng kanyang kuwento. Kaya
kung ikaw ay may angking galing sa pagsulat ng panitikan ay maaari ka ring makalikha ng isang
kathambuhay.
Modyul 6:Pagsulat ng TALUMPATI
Talumpati
1. PAGHAHANDA
a. Layunin ng Okasyon
- Kung ikaw ang magsusulat ng talumpati ay dapat alamin mo ang layunin ng okasyon. Maaaring
ang layunin ng okasyon ay magbigay inspirasyon, magpaliwanag tungkol sa isyu, magkuwento, at iba pa.
-Dapat ding alamin kung may itinakdang paksa o tema upang maiayon ito sa pagsusulat mo ng
iyong talumpati.
b. Layunin ng Tagapagtalumpati
- Iyo ring isaalang-alang kung ano ang layunin ng iyong talumpati upang iayon ang nilalaman,
haba, at tono nito.
Layunin ng Talumpati
i. Nagbibigay impormasyon o kabatiran;
ii. Naghahatid ng kasiyahan o panlibang;
iii. Nanghihikayat;
iv. Talumpating namamaalam; at
v. Nagbibigay ng papuri, pagkilala o pagbibigay pugay sa isang tao o samahan
c. Manonood
– Tandaan na ang manonood ay hindi lamang tagapakinig sapagkat sila ang pangunahing salik sa
nilalaman at estilo ng talumpati.
-Karaniwan, kung maliit ang grupo ng manonood ay maaaring maging mas malaman at malalim ang
nilalaman ng iyong talumpati sa kadahilanang ikaw ay magkakaroon ng malapitang ugnayan sa iyong
tagapanood.
-Kung marami naman ay kailangang masiguro na hindi mababagot ang mga tagapakinig.
-Kailangan mo ring tandaan, na sa manonood ang kanilang kaligiran at katangian gaya ng kanilang pinag-
aralan, ekonomikong estado, edad, kasarian, o kulturang kinabibilangan.
d. Tagpuan ng Talumpati
– Tinutukoy nito ang lugar, kagamitan, oras, at daloy ng programang kapalolooban ng talumpati.
2. PANANALIKSIK
a. Pagbuo ng Plano
– Pakatatandaan na ang pagpaplano ang napakaepektibong paraan sa pagsusulat ng talumpati. Pag-aralang
mabuti ang paksa o tema upang makapag-isip ng iba’t ibang paraan at estratehiya na siyang gagamitin
upang madebelop nang mahusay ang isusulat na talumpati.
3. PAGSULAT NG TALUMPATI
Pangkahalatang gabay sa pagsulat
a. Sumulat gamit ang wikang pabigkas – Tandaan ang talumpati ay sinusulat hindi para basahin kundi
para bigkasin.
b. Sumulat sa simpleng estilo – Tuwing ikaw ay nagsusulat ng talumpati, iwasan ang mahahabang salita.
Iwasan ang komplikadong pangungusap. Bumuo ng pangungusap na may iisang paksa at komentaryo
lamang.
c. Gumamit ng iba’t ibang estratehiya at kumbensiyon ng pagpapahayag na pagbigkas – Ilan sa
mga ito ay ang sumusunod:
- paggamit ng matalinghagang pahayag o tayutay;
- paggamit ng kuwento;
- pagbibiro;
- paggamit ng mga kongkretong halimbawa;
- paggamit ng paralelismo;
- paggamit ng mga salitang pantransisyon sa mga talata; at
- pagbibigay ng tatlong halimbawa para maipaliwanag ang isang idea.
Pagrerebisa ng Talumpati
1. Paulit-ulit na pagbasa. Ugaliing rebisahin ang isinusulat na talumpati bago ito bigkasin. Kailangang
matiyak mo na ang nabuong mga pangungusap ay madaling maintindihan, madaling bigkasin at madulas
bigkasin ang mga salitang napili. Kung ikaw ay nahihirapang bigkasin ang tunog na /s/ o /r/ ay dapat
iwasang gumamit ng letrang ito.
2. Pag-ayon ng estilo ng nakasulat na talumpati sa paraang pagbigkas.
3. Pag-aangkop ng haba ng talumpati sa ibinigay na oras. Narito ang karaniwang tagal ng iba’t ibang uri
ng talumpati:
- Panayam o lektura …………………………..45-50 minuto
- Presentasyon ng papel sa isang komprehensya…………………………………….20-25 minuto
- Susing panayam ……………………………..18-22 minuto
-Pagpapakilala sa panauhing pandangal.3-4 minuto
- Talumpati para sa isang seremonya………5-7 minuto
Kumpas
– Ang kumpas ay nakatutulong sa pagbibigay-diin sa ideang nais ipahatid ng isang mananalumpati.
Uri ng Kumpas
1. Palad na itinataas habang nakalahad
– dakilang damdamin.
2. Nakataob na palad at biglang ibababa
– marahas na damdamin
3. Palad na bukas at marahang ibinababa
– mababang uri ng kaisipan o damdamin.
4. Kumpas na pasuntok o kuyom ang palad
– pagkapoot o galit at pakikipaglaban.
5. Paturong kumpas
– panduduro, pagkagalit at panghahamak.
6. Nakabukas na palad na magkalayo ang mga daliri at unti-unting ikinukuyom
– matimping damdamin.
7. Ang palad ay bukas, paharap sa nagsasalita
– pagtawag ng pansin sa alinmang bahagi ng katawan ng nagsasalita.
8. Nakaharap sa madla, nakabukas ang palad
– pagtanggi, pagkabahala at pagkatakot.
9. Kumpas na pahawi o pasaklaw
– pagsaklaw ng isang diwa, tao o pook
10.Marahang pagbababa ng dalawang kamay
– pagpapahiwatig ng kabiguan o kawalan ng lakas.