 AGHAM

Ang 10 Pinakamahalagang Mga

Kontribusyon ng Roma
Ang ilan mga ambag mula a Roma Ang pinakamahalaga a angkatauhan ay ang mga tulay, ang
kalendaryong Julian, ang mga kaladang itinayo a karamihan ng emperyo, ang kongkreto, ang bailica, ang
mga imburnal

Nilalaman:
 Ano ang mga naiambag ng Roma sa mundo? 
 1. Mga aqueduct at tulay
 2. Ang kalendaryong Julian
 3. Mga kalsada at highway
 4. Mga Bilang
 5. Konkreto
 6. Mga Basilicas
 7. Mga Pahayagan
 8. Ang Batas
 9. Mga lungsod na nakabase sa network
 10. Mga alkantarilya at kalinisan
 Mga Sanggunian

Ang ilan mga ambag mula sa Roma Ang pinakamahalaga sa sangkatauhan ay ang mga tulay, ang
kalendaryong Julian, ang mga kalsadang itinayo sa karamihan ng emperyo, ang kongkreto, ang
basilicas, ang mga imburnal, at iba pa.

Ipinanganak ang Roma noong ika-8 siglo BC. C. sa pagsasama ng maraming mamamayang Latin at
Sabino. Ang Etruscan ay nag-ambag sa samahan at pagpaplano sa lunsod ng lungsod. Hindi
nagtagal bago ito naging kabisera ng isang imperyo na may isang milyong naninirahan. Ang
pagsalakay ng mga Barbarians ay pinilit siyang ayusin ang kanyang depensa sa militar at umatras sa
likod ng pader (Aureliano).

Ads by optAd360

Sa paghirang kay Constantinople bilang pangalawang kapital, nagsimula ang pagtanggi ng Roma, na
pinahinto lamang ng kalidad nito bilang upuan ng Kristiyanong pagka-papa at kabisera ng mga
Estadong Papa.

Maaari ka ring maging interesado sa mga kontribusyon ng pinakamahalagang mga Egypt.

Alamin pa→

Ano ang mga naiambag ng Roma sa mundo? 

Bagaman tinanong ang pagka-orihinal ng kanilang mga naiambag, walang pagtatalo na ang Roman
ay isang sibilisasyon na nagbago, nagpapabuti ng umiiral na teknolohiya at inilalagay ito sa serbisyo
ng karamihan. Sa katunayan, makikita na ang publiko ay mayroong malaking kaugnayan sa
kapaligiran na iyon.

1. Mga aqueduct at tulay

Ads by optAd360

Ang mga ito ay binuo na may layuning magdala ng sariwang tubig sa mga sentro ng lunsod mula sa
malalayong mapagkukunan. Dinisenyo nila ang mga ito sa anyo ng malalaking istraktura na may
mga arko at may perpektong pagkahilig upang ang tubig ay hindi mabilis na dumaloy (at mabubura
ang bato), o masyadong mabagal (at sumingaw o maging putik).

Kapag naabot ng tubig ang mga lungsod, suportado ito ng malalaking mga reservoir. Kaya't ito ay
naging isang network, isang sistema kung saan nakakonekta ang mga pampublikong paliguan,
fountain, banyo at mga pribadong villa. Nagsama din sila ng mga tubo at imburnal.

Alamin pa→
Ang unang aqueduct ay ang Aqua Appia (312 BC), na nasa ilalim ng lupa at may 16 na kilometro ang
haba, habang ang pinakamahusay na napanatili na tulay ay ang Puente del Tajo sa Alcántara.

2. Ang kalendaryong Julian

Ads by optAd360

Utang nito ang pangalan sa imbentor na si Julius Caesar, na lumikha nito sa layuning magbahagi
ang buong Roman Empire ng isang karaniwang kalendaryo.

Batay ito sa tagal ng isang solar year, bagaman hindi niya ito nagkalkula nang halos 11 at kalahating
minuto, kaya't sa paglaon ay pinalitan ito ng maraming latitude ng kalendaryong Gregorian, na
gumawa lamang ng kaunting mga pagbabago. Gayunpaman, ang kalendaryong Julian ay ginagamit
pa rin ng maraming mga simbahan ng Orthodox.

Itinatag niya ang 12 buwan sa isang taon: Enero, ng diyos na si Janus; Pebrero, para sa pagdiriwang
ng Pebrero; Marso para sa Mars; Mayo, ng dyosa na si Maia; Hunyo, para sa dyosa na si Juno, Abril,
na nangangahulugang aprire o bukas sa parunggit sa pamumulaklak ng tagsibol; Hulyo, ni Julius
Caesar; August, ng Emperor Augustus; Setyembre, na ang ikapitong buwan; Oktubre, pagiging
ikawalo; at iba pa hanggang Disyembre.

Alamin pa→

3. Mga kalsada at highway

Ang pagtatayo ng isa sa pinaka sopistikadong mga sistema ng kalsada noong unang panahon ay isa
sa mga pangunahing dahilan na pinadali ang pagpapalawak at pangingibabaw ng Roman Empire.

Ads by optAd360

Sa humigit-kumulang na 700 taon, nagtayo sila ng halos 55,000 milya ng mga aspaltadong kalsada
sa paligid ng basin ng Mediteraneo at sa buong Europa, na tinitiyak ang mabisang pagdadala ng
mga kalakal, sundalo, at impormasyon.
Ang mga Romano ay kabilang sa mga unang gumamit ng mga karatula sa kalsada at mga marker ng
milya, at pinagsikapan nilang magtayo ng mga tuwid na ruta upang mas mabilis ang paglalakbay.

Sa katunayan, maraming mga modernong kalsada sa Europa ang sumusunod sa mga daan ng
Roman habang ginagamit nila ang pinaka direktang ruta upang ikonekta ang mga lungsod.

4. Mga Bilang

Ads by optAd360

Tulad ng kalendaryo, lumitaw ang mga numerong Romano, sa pagitan ng 900 at 800 BC, bilang
isang pamantayang pamamaraan sa pagbibilang na maaaring magamit nang mahusay sa
komunikasyon at komersyo.

Pinalitan nila ang ilang mga numero na hindi nasiyahan ang mga hinihiling na hinihingi ng mga
kalkulasyon na kinakailangan ng kalakal ng oras, at bagaman mayroon din silang mga depekto
(tulad ng kawalan ng bilang na zero at kawalan ng silbi para sa pagkalkula ng mga praksyon), ito ay
isang sistema ng mga bilang na ginagamit pa rin ito para sa iba`t ibang layunin.

5. Konkreto

Ads by optAd360

Ang isa sa mga kadahilanan kung bakit ang mga istruktura tulad ng Pantheon, Colosseum at Roman
forum, na tumayo nang napakatagal, ay tiyak na isang materyal na ginamit ng mga Romano upang
itayo ang mga ito: kongkreto.

Ang tambalang ito na nilikha nila ay naiiba sa kilala ngayon; isinama ito sa mga bato ng bulkan
(tuffs), na pinapayagan ang nagresultang kongkreto na makatiis sa posibleng pagkasira ng kemikal
at samakatuwid, na ang mga konstruksyon ay mas matibay.

6. Mga Basilicas

Ads by optAd360
Bagaman ngayon ang isang basilica ay halos eksklusibong nauugnay sa simbahang Kristiyano, ang
ganitong uri ng istraktura ay nilikha ng mga Romano bilang isang venue para sa anumang malaking
pagtitipon, at ang pinakakaraniwang ginagamit ay para sa mga korte. Ang pinakamagandang
halimbawa ng ganitong uri ng konstruksyon ay ang Basilica ng Severan sa Lepcis Magna (216 AD).

Tumayo rin sila sa arkitektura para sa pagtatayo ng malalaking paliguan gamit ang kanilang mga
katangian na arko at domes, at kasama ang mga swimming pool, mainit at malamig na silid,
fountains at aklatan.

Bilang karagdagan sa nagpapataw ng mga pribadong bahay kasama ang kanilang mga hardin o
malalaking mga bloke ng apartment na itinayo sa ladrilyo, kongkreto at kahoy, para sa hindi gaanong
kabuhayan sa lungsod.

Ads by optAd360

7. Mga Pahayagan

Ang Roma ang unang emperyo na nagtatag ng isang sistema upang magpalipat-lipat ng
impormasyon sa mga mamamayan nito, na tinawag na Acta diurnal (Daily Events), isang sulat-
kamay na news sheet na may data tungkol sa mga pangyayaring pampulitika, pagsubok, kampanya
sa militar, pagpapatupad, atbp

Nagkaroon din sila ng Acta Senatus, isang tala ng mga pamamaraan sa Senado ng Roma, na
magagamit lamang sa publiko pagkatapos ng mga repormang ipinakilala ni Julius Caesar noong
siya ay naghari.

Ads by optAd360

8. Ang Batas

Ang pagiging Roma ay isang lipunan ng alipin kung saan posible na maging may-ari ng mga kalakal
at tao, kinakailangan upang makontrol ang pag-aari, magtaguyod ng mga pamantayan at malaman
kung paano parusahan ang mga lumalabag sa batas.
Sa gayon umusbong ang Batas Romano, na sumasalamin sa mga pamantayan, batas, code at
probisyon na kinokontrol ang pag-uugali sa sibil, kriminal, pag-aari, mana, diplomasya at larangan ng
pamilya.

Ads by optAd360

Ang impluwensya nito ay tulad ngayon, halos lahat ng mga sibil na code ng Europa at Amerika ay
inspirasyon ng Batas Romano.

Katulad nito, sila ang humuhubog ng konsepto ng republika, ayon sa kung aling mga opisyal ng
publiko ang inihalal ng mga tao sa pamamagitan ng pagboto at ayon sa kanilang mga merito.
Napakahusay na pahiwatig sa mga demokratikong Estado ngayon.

9. Mga lungsod na nakabase sa network

Bagaman ang ideya ng isang lungsod na nilikha sa anyo ng isang grid ay hindi sa mga Romano,
responsable sila para sa pagpapabuti nito at dalhin ito sa isang mas malaking sukat.

Ads by optAd360

Ang isang pangunahing Roman grid ay nailalarawan sa pamamagitan ng isang rektanggulo o

parisukat sa isang orthogonal na pag-aayos ng kalye, kung saan ang dalawang pangunahing mga
kalye ay magsalubong sa tamang mga anggulo sa gitna ng grid.

Sa ganitong paraan, mas madali at mas natural na ayusin ang iba't ibang mga bahagi ng lungsod;
mga bahay, sinehan, pampublikong paliguan, merkado at tindahan sa pribadong mga bloke.

Sa pagsasaayos na ito ay nagtayo sila ng mga lungsod mula sa Great Britain hanggang Hilagang
Africa, sa Italya at sa buong silangang rehiyon ng Mediteraneo.

10. Mga alkantarilya at kalinisan

Ads by optAd360

Ang Roma ay mayroong malawak na network ng mga imburnal at kanal na pinapatakbo ang haba ng
mga kalye, na konektado sa karamihan ng mga bahay sa lungsod, at kung saan ay hugasan ng tubig
mula sa mga lokal na sapa.
Ang mga basura ay pinalabas sa pinakamalapit na ilog (karaniwang ang Tiber).

Sa huli, ang sinaunang Roma ay isang bansa kung saan ang mga imbensyon sa dibdib ay lumitaw o
napabuti na nagbago sa kurso ng kalikasan ng tao at pag-unlad ng iba't ibang mga sibilisasyon, sa
mga larangan na magkakaiba tulad ng arkitektura, agrikultura, gamot o palakasan.