ARALING PANLIPUNAN

Pangalan ng Mag-aaral: ________________________________ Baitang: 8

Seksyon: _________________________________________ Petsa: ____________

GAWAING PAGKATUTO

Ang Kontribusyon ng Kabihasnang Romano

Background Information for Learners

Ang bansang Italy na matatagpuan sa Kanlurang Europe ay isang hugis bota na

peninsula na nakausli sa Mediterranean Sea. Gaya ng Greece, ito ay binubuo ng maraming
kabundukan at ilang mga kapatagan. Isang mahalagang kapatagan ang Latium kung saan
dumadaloy ang Ilog Tiber at sinasabing ditto umusbong ang dakilang lungsod ng Rome.

Istratehiko ang lokasyon ng Rome dahil sa Ilog Tiber na nag-uugnay dito at sa

Mediterranean Sea kung kaya’t naging posible ang pakikipagkalakalan ng Rome sa mga
bansang nakapalibot sa Mediterranean Sea.

Ayon sa matandang alamat, ang Rome ay itinatag ng kambal na sina Romulus at

Remus sa pitong burol sa may Ilog Tiber. At dahil sa takot ng kanilang amain na aangkinin
nila ang trono kung kaya’t habang sanggol pa lamang sila ay inilagay sila sa basket at
ipinaanod sa Tiber River. Isang babaeng lobo ang sumagip at umaruga sa kanila. At ng
lumaki sila at nalaman ang kanilang pinagmulan, inangkin nila ang trono at itinatag ang
Rome sa pampang ng Ilog Tiber.

Lumaganap ang kapangyarihan ng Rome sa buong Italy matapos ang sunud-sunod na

digmaan mula pa noong 490 BCE. Nagdulot ng suliranin sa Carthage ang pananakop ng
Rome sa bahaging Timog ng Italy. Nasubok ang kapangyarihan ng Rome at ng Carthage sa
tatlong Digmaang Punic.

Hindi batayan ng kadakilaan ng Rome ang laki ng kanyang imperyo. Bagkus,

masusukat ang kanyang kadakilaan sa kanyaang pamana sa ating kapanahunan. Makikita ang
kakayahan ng mga Romano sa larangan ng inhinyeriya at arkitektura sa paggamit ng arko,
bobida (dome), hanay ng mga arko (vault), daanan ng tubig (aqueduct), mga daang yari sa
bato, tulay na nag-uugnay sa lahat ng sulok ng imperyo sa lungsod ng Rome. Sa panitikan ay
nakilala si Livius Andronicus na nagsalin ng “Odyssey” sa Latin, Marcus Palutus at Terence
sa comedy, at Cicero na nagpahalagasa batas. Kung pagbabatas ang pag-uusapan, nagmula sa
Latin na jus ang salitang hustisya, prinsipyong batas na walang kinikilingan sa pamamagitan
ng kanilang Twelve Tables. Sa pananamit naman ay ang tunic na kasuotang pambahay ng
mga lalaki at ang toga na isinusuot sa ibabaw ng tunic kung sila ay lumalabas ng bahay
samantalang stola at palla naman para sa kababaihan.

Ang aralin ay napapatungkol sa kontribusyon ng kabihasnang Romano. Ito ay

nahahati sa: (a.) Simula ng Rome; (b.) Paglaganap ng Kapangyarihan ng Rome at (c.) Mga
Ambag ng Kabihasnang Romano

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

Pamantayang Pagkatuto

Naipapaliwanag ang mga kontribusyon ng kabihasnang Romano. AP8DKT-IIc-3

Gawain 1 – Larawan KO, Bigyang -kulay MO!

Sub-tasked Competency: 1. Natutunton ang historikal at mitolohikal na pinagmulan ng

Kabihasnang Romano.

PANUTO: Suriing mabuti ang larawan at iugnay ito sa simula ng Rome. Buuin ang talata sa
pamamagitan ng pagtukoy sa nawawalang impormasyon hinggil sa simula ng Rome.

Pamprosesong mga Tanong

1. Ano ang nakikita mo sa larawan?
2. Sinu-sino sa palagay mo ang mga batang nasa larawan?
3. Paano mo iuugnay ang larawan sa simula ng Rome?

ANG SIMULA NG ROME

Ang _____________ ay itinatag sa kalagitnaan ng ikawalong siglo BCE ng

mga unang Roman na nagsasalita ng ___________, isang sangay ng wikang
nabibilang sa Indo-Europeo. Sila ay lumipat sa gitnang Italy at nagtayo ng sakahang
pamayanan sa ________________.
Ayon sa isang matandang alamat, ang Rome ay itinatag ng kambal na sina
________________ at __________________. Habang mga sanggol pa lamang,
inilagay sila sa isang basket at ipinaanod sa _________________ ng kanilang amain
sa takot na angkinin ng kambal ang kanyang trono.

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

 Ang kambal ay sinagip at inaruga ng isang _____________________. Nang
lumaki ang dalawa at nalaman ang kanilang pinagmulan, inangkin nila ang trono at
itinatag ang Rome sa pampang ng ___________________ noong 753 BCE.

Gawain 2 – Tagumpay Ko, Kilalanin MO

Sub-tasked Competency: 1. Nasusuri ang sanhi at mga kaganapan sa Digmaang Punic.

PANUTO: Punan ang talahanayan ng mga sanhi at bunga/kinahinatnan ng Digmaang Punic.

DIGMAAN SANHI/DAHILAN BUNGA/KINAHINATNAN

UNANG DIGMAANG PUNIC

IKALAWANG DIGMAANG
PUNIC

IKATLONG DIGMAANG PUNIC

Gawain 3 – Factstorming web

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

Sub-tasked Competency: Natutukoy ang mga pamana ng Romano sa kabihasnan.

PANUTO: Buuin ang factstorming web ukol sa pamana ng Romano sa kabihasnan. Tukuyin
ang iba’t ibang larangan kung saan sila may ambag at itala sa mga bilog ang mga halimbawa
ng mga ito.

PAMANA NG
KABIHASNANG
ROME

Gawain 4 – Fact or Opinion

Sub-tasked Competency: Natutukoy ang mga pamana ng Romano sa kabihasnan.

PANUTO: Tukuyin kung saan kabilang ang mga pahayag sa bawat bilang. Isulat ang
kung ito ay may katotohanan at kung ito ay may kamalian o walang
katotohanan.

1. Naitayo ang Pantheon noong 25 BCE bilang libingan.

2. Ang Colosseum ay isang bukas na teatro (amphitheater) na disenyong Griyego ang
kolumna.
3. Marami sa mga daanang itinayo ng mga Romano ang maaari pang daanan ngayon.
4. Konseptong Romano ang prinsipyong batas na walang kinikilingan.
5. Bahagyang nagamit ang prinsipyong nakapaloob sa arko sa kilalang Pantheon na
makikita pa ngayon sa Rome.

Gawain 5 – WALL OF FAME

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

 Sub-tasked Competency: Naiisa-isa ang mga tanyag na Romano at ang kanilang ambag
sa larangan ng Kasaysayan, Pilosopiya, at Wika, .

PANUTO: Punan ang Retrieval Chart ng kinakailangang datos.

LARANGAN MAY AMBAG AMBAG

Gawain 6 – Kultura Mo, Ipagmalaki Mo

Sub-tasked Competency: Naipahahayag ang paghanga sa mga ambag ng mga Romano sa

kabihasnan.

PANUTO: Batay sa iyong napag-aralan, sumulat ng isang awit o tula na nagtatampok sa

kulturang Pilipinong may halong kulturang Griyego at Romano.

Rubric for scoring

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

 Pamantayan Deskripsiyon Puntos

Nilalaman ng
Wasto ang impormasyong nakasulat sa tula/awit; 10
tula/awit

Presentasyon ng Madaling maunawaan ang pagkakasulat ng tula/awit;

10
impormasyon malinaw ang organisasyon ng mga impormasyon

Orihinal ang tula/awit; makatotohanan ang mga

Pagkamalikhain 5
nasaliksik na impormasyon
Kabuuan 25

Closure/Repleksyon

Panuto: Isulat ang iyong reflection sa mga gawain mo ngayon.

_____________________________________________________________________

_________________________________________________________________________.

References for learners/Sanggunian

MGA AKLAT

Blando, Rosemarie C., et.al, Kasaysayan ng Daigdig (Araling Panlipunan – Modyul ng Mag-
aaral), Vibal Publishing House, Inc., 1253 Gregorio Araneta Avenue, Quezon City,
Philippines: 2014 (pp. 159-166 )

Vivar, Teofista L., et.al, Kasaysayan ng Daigdig (Batayang Aklat para sa Ikatlong Taon), SD
Publications, Inc., G. Araneta Avenue, cor. MA. Clara St. 1107 Quezon City,
Philippines: 2000 (pp. 90-95, 101-102)

MGA WEBSITES

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6a/She-
wolf_suckles_Romulus_and_Remus.jpg

Inihanda ni :

NANCY S. PANOPIO
May Akda

Susi ng Pagwawasto sa mga Tanong

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

Gawain 1.
1. Rome
2. Latin
3. Latium Plain
4. Romulus
5. Remus
6. Tiber River
7. Babaeng lobo
8. Tiber River

Gawain 2.
DIGMAAN SANHI/DAHILAN BUNGA/KINAHINATNAN

Nagpadala ng hukbo ang Nanalo ang Rome laban sa

UNANG DIGMAANG Rome sa Messina, Sicily Carthage
PUNIC

Sinalakay ni Hannibal Natalo si Hannibal sa labanan

IKALAWANG ang lungsod ng Saguntum sa Zama
DIGMAANG PUNIC sa Spain na kaalyado ng
Rome

Sinalakay ng Cathage ang Natalo ang Carthage at lahat

IKATLONG DIGMAANG Nomidia ng teritoryo niya sa hilagang
PUNIC Africa ay naging lalawigan
ng Rome

Gawain 3. Mga Pamana ng Kabihasnang Romano

1. Inhinyeriya At Arkitektura
-Appian Way
Aqueduct
Pampublikong paliguan
Colisseum
Basilica
Arc
Stucco
Pantheon
2. Kasaysayan
- Tacitus = Germania
- Julius Caesar = Commentaries on the Gallic War
- Cicero

3. Pilosopiya
- Seneca =

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

 - Marcus Aurelius = Meditations

4. Wika at Panitikan
- Latin
- Virgil= Aenid
- Horace = Oda
- Livius Andronicus = nagsalin ng Odyssey

5. Pagbabatas
- Roman Law (Twelve Tables)

6. Pananamit
-lalaki = tunic (kasuotang pambahay na hanggang tuhod)
Toga ( isinusuot sa ibabaw ng tunic kung lumalabas ng bahay)
-babae = stola ( kasuotang pambahay)
Palla ( isinusuot sa ibabaw ng stola)

Gawain 4.
1.
2.
3.
4.
5.

Gawain 5.

LARANGAN MAY AMBAG AMBAG

- Germania
- Tacitus
- Commentaries
- Julius
Kasaysayan on the Gallic
Caesar
War

- Marcus
- Meditations
Pilosopiya Aurelius

- Virgil
- Aenid
- Horace
- Oda
- Livius
- nagsalin ng
Wika Andronicu
Odyssey
s

Gawain 6. (Malayang pagsagot)

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.

Tandaan: Madalas isagawa ang mga protocol ng personal na kalinisan.