Ikalawang

Digmaang
Pandaigdig
digmaang pandaigdig noong 1939
hanggang 1945 sa pagitan ng mga
kapangyarihang Alyado at Aksis

Ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay isang pandaigdigang labanán na nagsimula noong ika-1
ng Set yembre t aóng 1939. Nat apos it o noong ika-2 ng Set yembre 1945, at nasangkot ang
karamihan ng mga bansa sa daigdig at bawat kont inent e na may naninirahan. Tinut uring it o na
pinakamalawak, pinakamahal at pinakamadugong labanán sa kasaysayan ng sangkat auhan.
Maaalalang ang mga bansang lumahok sa digmaan ay nagbuhos ng napakaraming puwersang
milit ar upang lupigin ang bawat kalaban. Isang linggo bago magsimula ang digmaan, ang
kasunduang Molot ov-Ribbent rop ay nilagdaan ng dalawang magkakalaban, ang Alemanyang Nazi
at ang Unyong Sobyet at sumang-ayon sila sa dibisyon ng t erit oryong nais sakupin sa Poland.
Nagsimula lumusob ang hukbong Alemanya sa kanluran, hilaga, at t imog ng Poland noong
Set yembre 1, 1939 habang ang USSR ay nagsimulang lumusob sa bansa noong Set yembre 17 sa
silangang bahagi ng Poland. Nang sumuko ang Poland, sila'y pinalipat sa Romania. Ang hukbong
Nazi ay akt ibo sa digmaan mula 1939 hanggang 1940 at halos nakont rol ang maraming bansa sa
Europa. Pumasok ang It alya sa digmaan noong June 10, 1940 upang t ulungan ang mga Alemanya.
Ang mga bansang Pransiya, Belhika, Net herlands, Aust ria, Tsekoslobakya, Poland, Yugoslavia,
Ukraine, Belarus, Lit huania, at kanlurang Rusya ay nakont rol ng Alemanya sa panahong iyon.
Pumasok ang Asia sa digmaan noong Disyembre 7, 1941 nang binomba ng Japan ang Pearl Harbor
sa Hawaii sa umaga. Nagbibigay-daan din it o sa pagpasok ng bansang Unit ed St at es sa digmaan.
Habang nangyari ang pag-at ake sa Pearl Harbor, ang walong barkong U.S. Navy ships ay binagsak
ng mga Hapon. Inilarawan it ong bilang ''a dat e which will live in infamy'' dahil nangyari ang pag-
at ake ng walang anunsyo o deklarasyon. Pagkat apos ng pit ong oras, nagsimulang umat ake ang
Japan sa mga bansang nasa t imog-silangang Asia t ulad ng Pilipinas, Hong kong, at Singapore.
Halos nakont rol ng mga Hapon ang mga bansa sa t imog-silangang Asia at ang mga t aong nakat ira
sa mga it o ay pinahirapan at pinat ay. Noong 1943, sinalakay ng mga Alyado ang Sicily, ang isla sa
t imog ng It aly hanggang sa sumuko ang It aly sa pamamagit an ng paglagda ng kasunduang
Cassibile noong Set yembre 3 at dineklara sa Set yembre 8. Noong Abril 16, 1945, nangyari ang
labanan sa Berlin at it o'y pinakahuling labanan ng hukbong Alemnya at USSR. Habang nangyari ang
labanan na it o, noong Abril 30, si Adolf Hit ler ay nagpakamat ay sa pamamagit an ng pagbabaril sa
ulo at kasabay niya rit o ang asawa niyang si Eva Braun na nagpakamat ay din sa pamamagit an ng
paggamit ng cyanide. Sa pagkamat ay ni Hit ler, humina ang Nazi Germany at marami sa kanila ang
namamat ay sa daan. Sumuko ang mga Alemanya noong Mayo 7, 1945 at bunga nit o, nanalo ang
USSR. Pagkat apos nit o, nagkaroon ng selebrasyon sa Europa. Mula Moscow hanggang Los
Angeles, nagkaroon sila ng malaking selebrasyon. Ang hukbong USSR ay nabigyan ng award sa
kanilang t agumpay, ''Heroes of t he Soviet Union''. Noong Agost o 6 at 9, nagsimulang magbomba
ang mga hukbong Amerikano sa mga lungsod ng Hiroshima at Nagasaki. Ang bombang Little Boy ay
ginamit sa Hiroshima at ang bombang Fat Man sa Nagasaki. Maraming namat ay sa mga Hapon
hanggang sila'y sumuko noong Agost o 15, 1945. Upang mabigyang opisyal na kat apusan ang
Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang dokument ong pagsuko ay nilagdaan ng mga Hapon noong
Set yembre 2, 1945. Sa pagt apos ng digmaan, 60 milyon t ao ang nasawi.
 Ikalawang Digmaang Pandaigdig

Paikot mula sa kaliwang taas: mga sundalong Tsino sa Labanan sa Wuhan, mga kanyon ng mga
Briton at Awstralyano sa panahon ng Unang Labanan sa Al-Alamayn sa Ehipto 1943, mga eroplanong
pambomba ng Alemanya sa Silangang Teatro (taglamig 1943–1944), hukbong pandagat ng Estados
Unidos sa Golpo ng Lingayen, paglalagda ni Wilhelm Keitel sa Kasulatan ng Pagsuko ng Alemanya,
mga sundalong Sobyet sa Labanan sa Stalingrad

Petsa Ika-1 ng Setyembre 1939 - Ika-2 ng Setyembre 1945 (6 na taon at 1 araw)

Lokasyon Europa, Pasipiko, Atlantiko, Timog-Silangang Asya, Tsina, Gitnang Silangan,

Mediteranyo at Aprika, Hilaga at Timog sa panandaliang panahon

Resulta Pangwakas na tagumpay ng mga Alyadong Bansa

Pagbagsak ng Nasyonalistang Alemanya

Pagbagsak ng mga imperyong Hapones at Italyano

Pagtatag ng Mga Nagkakaisang Bansa

Simula ng pagbangon ng Estados Unidos at Unyong Sobyet bilang mga

pinakamakapangyarihang bansa sa daigdig
 Pagsimula ng Digmaang Malamig, at iba pa

Mga Nakikidigma

Mga Bansang Alyado Mga Bansang Axis

Unyong Sobyet Alemanya
Nagkaisang Kaharian Hapon
Estados Unidos Italya
Tsina
Unggarya
Pransya Rumanya
Polonya Bulgarya
Canada Pinlandiya
Australia Taylandya
Yugoslabya Irak
Pilipinas Pilipinas
Gresya Croatia
Olanda Burma
Belhika Slobakya
Timog Aprika Manchukuo
New Zealand Mengjiang
Noruwega Bagong Tsina
Tsekoslobakya Azad Hind
Etiyopiya Albanya
Brasil
Luksemburgo
Cuba
Mehiko
Indiya
Mongolia

Pinuno

Joseph Stalin Adolf Hitler

Georgy Zhukov Hermann Göring
Vasily Chuikov Wilhelm Keitel
Winston Churchill Walther von Brauchitsch
 George VI Erwin Rommel
Bernard Montgomery Gerd von Runstedt
Hugh Dowding Franz Halder
Franklin Roosevelt Fedor von Bock
Dwight D. Eisenhower Erich von Manstein
Douglas MacArthur Friedrich Paulus
Omar Bradley Wilhelm Ritter von Leeb
George Patton Wilhelm List
Chester W. Nimitz Hugo Sperrle
Husband E. Kimmel Albert Kesselring
Chiang Kai-shek Heinz Guderian
He Yingqin Hirohito (Emperador Showa)
Chen Cheng Hideki Tōjō
Mao Zedong Hajime Sugiyama
Maurice Gamelin (hanggang 1940) Tomoyuki Yamashita
Maxime Weygand (hanggang 1940) Isoroku Yamamoto
Charles De Gaulle Chuichi Nagumo
Manuel L. Quezon (1941-1942) Osami Nagano
Sergio Osmeña (1944-1945) Masaharu Homma
Ioannis Mataxas Yoshijirō Umezu
Alexander Papagos Korechika Anami
Milorad Petrović Benito Mussolini
Henri Winkelman Victor Emmanuel III
Leopold III Umberto II ng Italya
Otto Ruge Pietro Badoglio (1940-1943)
,at iba pang mga kasapi Rodolfo Graziani
Ugo Cavallero
Ion Antonescu
Constantin Constantinescu
Ioan Dumitrache
Miklós Horthy
Gusztáv Vitéz Jány
Carl Gustaf Emil Mannerheim
Marko Mesić
Viktor Pavičić
Ferdinand Čatloš
Augustín Malár
 Ananda Mahidol
Plaek Pibulsonggram
,at iba pang mga kasapi

Lakas

~100,000,000 ~40,000,000

35,000,000 22,000,000
16,000,000 10,000,000
12,000,000 4,500,000
5,000,000 1,300,000
4,700,000 1,200,000
1,000,000 1,200,000
900,000 500,000, at marami pang iba
800,000+
680,000, at marami pang iba

Nawala

80,000,000; 60% ay mula sa Unyong Sobyet 12,000,000

Mga dahilan …

Ang Unang Digmaang Pandaigdig ay nagt apos sa pagkat alo ng Alemanya at ng kaniyang mga
kaalyado noong 1918. Nabago ang mapa ng Europa, at bílang result a nit o, nagsipagsulut an ang
mga bagong bansa, kasáma na ang bagong nabuong Republika ng Weimar na kumakat awan sa
nasabing bansa, dulot nit o. Naniwala ang mga Aleman na sila ay hindi makat arungang sinisi sa
digmaan; sila ay ginamit bílang pambayad ng pera sa Brit anya at Pransiya na nagwagi sa digmaan.
Binigyan ang naunang nasabing bansa ng mga pagbabawal at sangksiyon, kabílang na rit o ang
Kasunduan sa Versailles na nagbabawal sa bansa na magsanay ng hukbong kat ihan na umabot sa
mahigit sa sandaanlibong kawal, para maiwas ang karagdagang gulo sa Europa at upang hindi na
maulit ang pagkawasak at kapighat iang dulot ng nasabing digmaan.
Mga pangyayari bago ang digmaan …

Mga pagbabago sa mga bansa …

Naglunsad si Adolf Hit ler ng isang himagsikan noong 1923 sa lungsod ng Munich sa Alemanya
kasáma ng kaniyang mga kapart idong Nazi upang t angkaing ipalawak ang kanilang kapangyarihan.
Pero ang himagsikang it o ay pumalpak, at marami sa kaniyang mga kasamahan ay nabihag ng mga
awt oridad. Aabut in ang part ido ng sampung t aon bago sila ang magiging pinúnò ng bansa.

Pagkat apos ng mga t agumpay laban sa iba't ibang imperyo kamakailan bago at pagkat apos ng
digmaan, naramdaman ng mga Hapón ang ginigiit nilang karapat ang magpalawak ng kanilang
kapangyarihan sa Asya. Sinimulan nila it o, noong t aóng 1931, sa pamamagit an ng paglusob ng
Manchuria na sakop ng Tsina noon. Sapagkat nasa digmaang sibil ang bansa roon, mga
nasyunalist ang Kuomint ang na lumalaban sa mga Komunist a na dat i nilang kapanalig, lubos na
mahina ang Tsina upang ipagt anggol nit o ang mga t erit oryong sakop nit o; ang kinalabasan ay ang
mabilisang pagkaagaw ng mga t errit oryo sa kamay ng mga Hapón. Nang maláman it o ng League of
Nat ions at kinondena pagkat apos, umalis ang Hapón sa samahán at pinalawak nit o ang imperyo sa
iba't ibang ibayo ng Tsina.

Pagsikat ng mga diktador

…

Adolf Hitler, ang Führer, o pinuno, ng Alemanya mula 1933 hanggang 1945.
Ganap na nait at ag ang Unyong Sobyet noong 1922 mula sa mga lupaing dát ing sakop ng mga
Ruso at nawala nila pagkat apos ng mga himagsikan sa bansa noong t aóng 1917. Humalili si Joseph
St alin bílang pinúnò ng bagong bansa pagkat apos ang pagpanaw ni Vladimir Lenin noong 1924.
Sinimulan niya ang malawakang indust riyalisasyon at pagpapalakas ng pambansang hukbong
kat ihan, t inawag na "Hukbong Pula ng mga Manggagawa at Magsasaká" o kilalá lámang bílang
Hukbong Pula, habang kumikit il ng búhay ng mga pinagkakamalang mga t raydor at rebisyonist a sa
Part ido at ng bansa.

Sa It alya naman, naglunsad ng kudet a si Benit o Mussolini kasáma ang mga kaniyang mga
kapart idong pasist a sa Roma. Bílang result a, ibinigay ng haring si Vit t orio Emanuele III ang mga
ehekut ibo at mga pangmilit ar na kapangyarihan kay Mussolini. Ganap na siyang naging dikt ador ng
bansa.

Samant ala, sa Alemanya, napasakamay na rin ng Part idong Nazi sa pamumuno ni Adolf Hit ler sa
wakas ang pamumúnò ng bansa noong 1933. Sinisi niya ang mga suliranin ng Alemanya sa mga
Hudyo. Sunod-sunod ang mga pakikipag-ugnayan niya sa mga karat ig bansa, part ikular na ang
bansang It alya na naging unang bansang yumayakap sa ideolohiyang pasismo.

Sanhi ng Masidhing Panlulumo na nagsimula noong 1929 na sumira sa mga ekonomiya ng iba't
ibang bansang indust riyalisado sa daigdig, ipinangat wiran ng mga ibang dikt ador na kailangan nilang
palakasin at palawakin ang kani-kanilang mga bansa. Lumusob ang mga It alyano sa Et iyopiya na
mat agal na nilang balak gawing kolonya nila noong 1936, at naging mat agumpay sila.

Bílang paghihigant i sa pakikipagdigma laban sa Tsina, t inigilan ng Est ados Unidos ang pagsusuplay
ng langis sa mga Hapón. Dahil dit o, nalilimit a ang mga milit ar na kapabilidad ng mga Hapón, at it o
rin ang dahilan kung bakit pagulat na inat ake nila ang base-milit ar ng Pearl Harbor noong 1941.

Digmaan sa Europa …
Watawat ng Alemanyang Nazi

Simula ng pananakop
…
Idinagdag ni Adolf Hit ler sa Alemanyang Nazi ang mga bahagi ng Awst riya at Sudet enland, isang
lugar na pinamumugaran ng mga Tseka. Nakipagsunduan rin siya sa pinúnò ng Unyong Sobyet na si
Joseph St alin para magt ulungan at 'di magdeklara ng digmaan sa bawat isa. Madalíng sinakop ng
Alemanya ang Polonya, sa t ulong ng Unyong Sobyet noong 1 Set yembre 1939, dahilan upang
magdeklara ng digmaan ang Brit anya at Pransiya sa unang nabanggit ; dalawang araw ang
makalipas ay opisyal nang nagsimula ang digmaan. Gumagamit ang mga heneral ng Alemanya ng
t akt ikang blitzkrieg o digmaang kidlat na malugod na ginagamit an ng bilis ng paglusob ng mga iba't
ibang yunit ng Wehrmacht , ang hukbong kat ihan ng Alemanya noong panahong iyon. Ang
Dinamarka, Noruwega, Belhika, Olanda, at Pransiya ay mabilis na napabagsak ng blitzkrieg, habang
dumadanas ng mga maliliit na mga kawalan sa t auhan at mat eryales.

Sa kabila ng pagkawala ng Pransiya sa kamay ng mga Aleman, t anging ang bansang Brit anya na
lang ang nanat iling malaya at kung saan ay nasa digmaan pa laban sa kanila. Gust o ni Hit ler na
wasakin muna ang hukbong panghimpapawid ng Brit anya bago sakupin ang bansa. Noong 12
Agost o 1940, binomba ng Alemanya ang kat imugang baybáyin ng Inglat era. Pinagsama-sama ni
Punong Minist ro Winst on Churchill ang kaniyang hukbo para lumaban. Ang mga Brit on ay t inulungan
ng lihim na imbensiyon, ang radar, na ginamit para maláman kung may hukbong panghimpapawid
papunt a sa bansa, at sa t ulong nit o nat ablahan ng mga eroplanong panlaban ng bansa ang mga
napakaraming eroplanong pambomba at panlaban ng Alemanya. Ipinat igil ni Hit ler ang
panghimpapawid na pananakop sa Brit anya sanhi ng malaking kawalan sa mga eroplano, at hindi
nasakop ng Alemanya ang pulo bílang kinalabasan.
Paglawak ng digmaan
…
Ang paglawak ng digmaan noong Hunyo 1941 ay sinimulan na ni Hit ler at ng kaniyang mga heneral
ang pananakop sa Unyong Sobyet , ang pinakamalaking bansa sa mundo. Ayon sa mga mananaysay
at iskolar, it o ang pinakamalaking pagkakamali ni Hit ler. Gust o niya ng bakant eng lugar para sa
kaniyang lahi at makont rol ang kayamanan ng rehiyon. Gust o rin niyang pabagsakin ang komunismo
at t alunin ang pinakamakapangyarihang karibal niya na si Joseph St alin. Umaabot sa apat na
milyong sundalo ang pinasugod ni Hit ler sa Rusya. Dahil dit o, nagkasundo ang Unyong Sobyet at
Brit anya na magt ulungan sa digmaan. Hindi nakapaghanda si St alin sa pagsugod ng Germany. Higit
sa dalawang milyong sundalo at sibilyan ang namat ay sa kamay ng mga Aleman, pero sa kabila
nit o, walang balak na sumuko ang mga Ruso sa pagt at anggol ng kanilang bansa. Munt ikan nang
naagaw ng Wehrmacht ang Moscow na nagsisilbing kabisera ng bansa, ngunit sa pagsapit ng
t aglamigang Ruso, naglunsad ang mga Sobyet ng isang malawakang pag-at ake laban sa kanila, at
lubos na napaat ras ang kanilang mga kawal mula sa mga t arangkahan ng lungsod.

Pagbago ng takbo ng digmaan para sa mga Alyado …

Sa unang bahagi ng t aong 1942, naging mat agumpay ang mga hukbong Axis sa Europa sa iba't
ibang larangan sa digmaan. Napasakamay ng mga Aleman at It alyano ang kut à ng mga Brit on sa
Tobruk sa Libya, at pagkat apos ng pagpapangkat ang-muli ng mga Aleman mula sa pagkat alo nila
sa Moscow mga ilang linggo ang lumipas ay bumalik sila sa paglulusob. Naagaw nila ang t angway
ng Kerch at ang lungsod ng Kharkov, at ipinagpat uloy nila ang pangunahing misyon nila—ang
maagaw ang mga masaganang kalangisan sa Caucasus at ang lungsod ng St alingrad. Dit o
nagsimula ang madugong Labanan sa Stalingrad. Isang malaking insult o at kawalan para kay
St alin ang pagkawala ng lungsod lalo na't pangalan niya ang nakaukit sa lungsod, kayâ ang ut os
niya sa kaniyang mga kasundaluhan na t umat anggol sa lungsod ay bawal umat ras nang walang
ut os sa kat aas-t aasan o kundi'y sila ay pat ayin. Habang nahihirapan ang hukbong Axis sa pag-agaw
sa lungsod dahil sa mga mamamaril na nakat ago sa mga gusaling nasira ng mga kanyon at eroplano
at kagit ingan ng mga lokal nit ong mamamayan, lumusob naman ang mga Sobyet sa mga giliran ng
hanay ng hukbo at napakaraming yunit ng hukbo, kabílang na iyong mga Rumaniyano, It aliyano,
Unggaryano at iba pang kaalyado ng Alemanya, ang nawasak; napaligiran ang mahigit 300,000
Aleman sa lungsod. Pebrero 1943, sanhi ng pagkaubos ng kanilang t auhan, mat eryales at pagkain
kasáma na ang napakamapinsalang t aglamigang Ruso, napilit an siláng sumuko sa mga Sobyet ; it o
ang hudyat ng simula ng pagbagsak ng hukbong Axis sa digmaan. Bagaman may kalakasan pa ang
Wehrmacht sa labanan, hindi na nit o naibawing muli ang dat i nit ong sigla; pagkat apos ng Labanan
sa Kursk na siyang pinakamalaking labanán ng mga t angke sa kasaysayan na napagwagian ng mga
Sobyet , napat unayan nang wala nang kakayahan ang Alemanya na magsagawa pa ng mga
panlulusob sa mga t erit oryo ng Rusya.

Pagkawagi ng mga Alyado

…

Sina Joseph Stalin ng Unyong Sobyet, Franklin Roosevelt ng Estados Unidos, at Winston Churchill ng Britanya, sa
pagpupulong sa Tehran, Iran, taong 1943.

Noong ika-6 ng Hunyo 1944, naglunsad ang mga sundalong Amerikano, Brit on at Kanadyano ng
pagsakalay sa mga baybaying-dagat ng Normandy, Pransiya na sakop noon ng mga sundalong
Aleman. It o ay bahagi ng operasyong it inawag na D-Day o Operasyong Overlord na siyang
pinakamalaking paglusob mula dagat sa kasaysayan; mahigit 175,000 Alyadong sundalo ang
lumapag sa mga baybaying-dagat ng Normandy sa mga unang araw nit o, at lumagpas sa mahigit
sa isang milyon pagkat apos ng ilang araw. Makalipas ang mga ilang buwan, sa t ulong ng mga
Pranses, mat agumpay na napalaya ng hukbong Alyado ang Pransya. Makalipas ang ilang buwan,
nagsagawa ang mga Aleman ng isang paglusob laban sa mga hukbong Alyado sa mga kagubat an
ng Ardennes, subalit pumalya it o at dahil nit o ay halos mat alo na ang bansa sa digmaan.
Noong 16 Abril 1945, pumasok ang Hukbong Pula ng Unyong Sobyet sa lungsod ng Berlin, ang
kabisera ng Nasyunalist ang Alemanya, at nilabanan nit o ang mga kahuli-hulihang mga yunit ng mga
sundalong Aleman. Nawasak ang kabiserang lungsod at may hihigit sa 700,000 sundalong Aleman
at mga sibilyan ang namat ay, nasugat an at nabihag sa kamay ng mga Sobyet . Noong 8 Mayo 1945,
sumuko ang Alemanya at nagwagi ang mga puwersang Alyado at ang Unyong Sobyet sa digmaan.

Digmaan sa Asya-Pasipiko …

Simula ng pananakop
…
Taóng 1937 nang sumiklab ang Digmaang Tsino-Hapones, at 1940 nang napasakamay na ng mga
Hapón ang 40% ng lupain ng Tsina. Subalit , nahirapan silang igapi ang mga sundalong Int sik na labis
na napakarami sa bílang at ang mga kut à ng mga Komunist a na pat agong lumalaban sa gerilyang
paraan. Ang nakapagpalala pa ay t inigil ng Est ados Unidos ang pagsusuplay ng langis na labis na
kinakailangan sa mga makineryang pandigma, at nagsanhi it o ng mas malala pang sit wasyon sa
mga Hapón na humahanap ng mabilis at pangwakas na t agumpay sa digmaan at hindi pa handa sa
pinat agal na digmaang at risyon o pampaminsala.

Sinubukan ring lusubin ng mga Hapones ang Mongolya, pero halos nawasak ang kanilang hukbo sa
kamay ng mga sundalong Sobyet at Mongol sa labanán sa Khalkin Gol noong Set yembre 1939.
Dahil dit o, nagkaroon ng usapang pangkapayapaan ang Unyong Sobyet at Imperyong Hapón, at
mananat ili ang kapayapaan hanggang Agust o 1945.

Paglawak ng digmaan
…
Upang makahanap ng mga bagong mapagkukunan ng langis para sa digmaan, pinaplano ng mga
Hapón ang pagsakop sa mga bansa sa t imog-silangang Asya. Sinimulan nila it o sa pagsakop sa
Indot sinang Pranses noong 1940 na nagawa nag walang hirap at wala gaanong pandadanak ng
dugo. Ginamit nila ang lugar na it o upang lumikha ng mga baseng panghimpapawid na sa hinaharap
ay gagamit in sa paglusob sa Malaya at sa iba't iba pang mga lugar sa t imog-silangang Asya.

Mas lalo pang lumala ang pakikipagt ungo sa pagit an ng Imperyong Hapones at ng Est ados Unidos
sa paglipas ng mga panahon. Sinubukan ng mga diplomat ikong Hapones na maibsan ang
masamáng pakikit ungo ng dalawang bansa, ngunit noong ika-7 ng Disyembre 1941 ay nilusob at
binomba nila ang kut ang pandagat at mga barkong pandigma ng mga Amerikano sa Pearl Harbor
sa Hawaii, na nagsisimula sa digmaan sa pagit an ng dalawang bansa. Inut os ni Franklin D. Roosevelt
ang pagdedeklara ng digmaan sa bansang Hapón, ngunit nagdeklara din ang Alemanya at It alya ng
digmaan laban sa Est ados Unidos. Sa kaparehong pet sa ay nilusob din nila ang Pilipinas. Pagkalipas
ng ilang araw ay nilusob din nila ang Indonesyang Olandes, Malaya at Singapore.

Huling araw ng Enero 1942 nang t uluyang nawasak ng 36,000 sundalong Hapones ang hukbo ng
Imperyong Brit on na may 150,000 kat ao ang lakas sa Malaya at Singapore. Kaparehong buwan din
nang idineklara ni Hen. McArt hur bilang Open Cit y ang Maynila ngunit hindi it o isinunod ng Hapon at
it inuloy pa rin nila ang pag-at ake. Dahil sa palala na ang kundisyon ng Pilipinas, ang Pamahalaang
Komonwelt ni Manuel L. Quezon ay inilikas mula Malint a Tunnel sa Corregidor pat ungo sa
Washingt on D.C., Est ados Unidos at iniwan ang pamamahala kay Jose P. Laurel at Jorge Vargas.
Humirap ang kondisyon ng bansa, malakas na umat ake ang mga Hapones sa pamumuno ni
Masaharu Homma, dahil dit o humina ang puwersang USAFFE at t uluyang isinuko ang Corregidor at
Bat aan na pinamumunuan nina Hen. King at Hen. Wainwright . Bago pa man nit o ay naagaw na din ng
mga Hapón ang Indonesya.

Kahit saan ay malakas ang mga hukbô ng mga Hapón sa mga panahong it o. Pat uloy sila sa
panlulusob sa Tsina, Burma at sa mga maliliit na kapuluan ng Pasipiko na t ila walang pumipigil sa
kanila.

Pagbago ng takbo ng digmaan para sa mga Alyado

…
Digmaan sa Pasipiko
…
Labanan sa Midway, ang kauna-unahang dakilang tagumpay ng mga Amerikano laban sa mga Hapones.

Ika-4 ng Mayo 1942, noong t inangkang lusubin ng mga Hapones ang Aust ralia, nagkaroon ng isang
mapaminsalang labanán sa mga karagat an ng Coral Sea na sa kauna-unahang pagkakat aon sa
kasaysayan ay hindi lumaban nang magkaharapan ang mga barkong pandigma kundi ang mga
eroplano na mula sa mga barkong t agadala ng eroplano o mga aircraft carrier ang lumalaban sa
labanán. Mas mapaminsala man ang labanán sa mga Amerikano, nagawa nila ang pagt igil sa mga
Hapones sa paglusob sa Aust ralia at sa daungan ng Port Moresby sa isla ng New Guinea.

Sa sumunod na buwan na Hunyo, pagkat apos ng labanán sa Coral Sea ay t inangkâ namang lusubin
ng mga Hapones ang mga kapuluan ng Hawaii gámit ang kanilang 200 samo't saring barkong
pandigma. Ngunit sa pamamagit an ng paggamit sa mga codebreaker, nalaman ng mga Amerikano
ang mga layunin ng mga Hapones. Mat apos ang ilang araw ay sumiklab ang labanán sa Midway,
kung saan 4 aircraft carrier ng mga Hapones ay napalubog ng mga Amerikanong eroplanong
pandigma. Nagwagi ang mga Amerikano sa labanán at umat ras ang mga Hapones pat ungo sa
kanilang sariling kapuluan.

Buwan ng Agust o nang nagsimulang maglusob ang mga Amerikano sa pulo ng Guadalcanal, at
Pebrero nang sumunod na t aon umat ras ang hukbong Hapones mula sa pulo. Dit o nagsimula ang
walang humpay na paglusob ng mga Alyado sa pamumuno ni heneral Douglas MacArt hur sa
Pasipiko.

Noong 20 Okt ubre 1944, Bumalik si heneral MacArt hur at mga kasamahan ni dát ing pangulong
Sergio Osmena, heneral Basilio J. Valdes, brigidyer heneral Carlos P. Romulo ng Sandat ahang Lakas
ng Pilipinas at si heneral Richard H. Sut herland ng Hukbong Kat ihan ng Est ados Unidos ay ang
dumaong ng puwersang Amerikano sa Palo, Leyt e. At nagsimula ng Pagpapalaya ng bansang
Pilipinas sa pagit an ng pagsamahin na mga t ropang Pilipino at Amerikano kabílang ang mga
kumilalang pangkat ng mga gerilya noong 1944 hanggang 1945 at ang pagsalakay ng puwersang
Hapones. Nagsimula ang Labanan ng Pagpapalaya sa Maynila noong Pebrero 3, hanggang 3 Marso
1945 ay nilusob ng magkakasanib na hukbong Pilipino at Amerikano na isinalakay at pagwasak ng
pagbobomba sa ibabaw ng kabiserang lungsod laban sa hukbong sandat ahan ng Imperyong
Hapones, at mahigit sa 100,000 mga Pilipinong sibilyan ang napat ay sa kamay ng mga hukbong
Hapones. Noong 2 Set yembre 1945, sumuko si heneral Tomoyuki Yamashit a sa mga t ropang
Pilipino at Amerikano sa Kiangan, Lalawigang Bulubundukin (ngayon Ifugao) sa Hilagang Luzon.
Nagsimula ang mga sundalong Pilipino at Amerikano ay naghahanda ng pagsalakay at pagpapalaya
sa Hilagang Luzon ay lumaban sa mga hukbong Imperyong Hapones noong 1945.

Digmaan sa Asya
…
Taong 1943 nang sinubukan ng mga Brit on at Tsino na muling lusubin ang Myanmar mula sa mga
Hapones, pero pumalya sila. Nilusob din ng mga Hapones ang India, pero halos walang nat irá sa
kanilang hukbo sanhi ng pagkawasak ng iyon sa kamay ng mga Indiyano at Brit on sa labanan sa
Kohima at Imphal noong 1944. Mula nit o, nagsiat rasan na ang mga hukbong Hapones mula sa
kanlurang Myanmar hanggang sa Ilog Irrawaddy sa git nang Myanmar.

Sa Tsina naman, bagaman nagt agumpay ang mga Hapones sa Operasyong Ten-Go laban sa mga
Int sik noong 1944, pat uloy silang nababawasan sa mga bílang.

Pagkatapos ng digmaan
…
Nilusob ng mga Amerikano ang mga pulo ng Iwo Jima at Okinawa noong 1945, ngunit nakaranas
sila ng napakat inding kawalan sa t auhan sanhi ng mga labanang it o. Dahil dit o, para sa mga heneral
ng mga Alyado, nagpasya sila na lubhang napakahirap lusubin ang mismong kapuluan ng Hapon.
Nagpasya ang Amerikanong pangulong si Harry Truman na gamit in ang bomba at omika sa
Hiroshima noong ika-6 ng Agust o 1945. Dalawang araw mat apos ang pambobomba, nilusob ng
mga hukbong Sobyet ang Manchuria, kat imugang bahagi ng isla ng Sakhalin at mga kapuluan ng
Kuril at Shumshu. Binomba na naman ang Nagasaki noong ika-9 ng Agost o 1945. Mat apos nit o ay
nagpasya na sumuko ang pamahalaang Hapones sa mga Alyado, noong ika-2 ng Set yembre 1945.

Rochus Misch : Ang Pinakahuling Saksi sa

Pagkamatay ni Hitler
Si Rochus Misch ay naging guwardiya ni Hit ler sa panahon ng digmaan. Noong Agost o 30, 1945,
siya ang unang t aong nakakit a sa pat ay na kat awan ni Hit ler at ng kanyang asawa. Ipinahayag niya
ang kanyang mga nakit a bago at pagkat apos ng kamat ayan ni Hit ler. Si Misch ay namat ay noong
2013 sa t aong 96.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?
title=Ikalawang_Digmaang_Pandaigdig&oldid=186
6440"

Last edited 9 days ago by Rdp060707

Maaaring gamitin ang nilalaman sa ilalim ng CC

BY-SA 3.0 maliban kung nabanggit.