See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/327282081

PROFILING INSTITUSI TAHFIZ DI KEDAH

Conference Paper · June 2018

CITATIONS READS

0 1,341

5 authors, including:

Syahiza Arsad Roslida Zalila Ahmad Rusli

Kolej Universiti Insaniah Universiti Islam Antarabangsa Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah
20 PUBLICATIONS   63 CITATIONS    3 PUBLICATIONS   1 CITATION   

SEE PROFILE SEE PROFILE

Rahayati Ahmad Faathirah Jamaluddin

International Islamic University Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah, Kuala Ketil K… DN Glorious Rose Trading
24 PUBLICATIONS   65 CITATIONS    9 PUBLICATIONS   9 CITATIONS   

SEE PROFILE SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Corporate Ethical Identity View project

Comparative Performance of Islamic Banking and Finance in Thailand Against The Islamic banks in Indonesia and Malaysia View project

All content following this page was uploaded by Rahayati Ahmad on 29 August 2018.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 THE 2nd ISLAMIC MANAGEMENT DEVELOPMENT CONFERENCE (IMDeC 2018)
PROFILING INSTITUSI TAHFIZ DI KEDAH
Syahiza Arsad¹, Roslida Zalila Ahmad Rusli²,Rahayati Ahmad³, Faathirah Jamaluddin, Farah Nadirah Abdul Manan
Kuliyyah Muamalat¹
International Islamic University Sultan Abdul Halim Mu’azam
Shah
Kuala Ketil, Kedah.
Kuliyyah Muamalat²
International Islamic University Sultan Abdul Halim Mu’azam
Shah
Kuala Ketil, Kedah
Kuliyyah Muamalat³
International Islamic University Sultan Abdul Halim Mu’azam
Shah,
Kuala Ketil, Kedah
Kuliyyah Muamalat³
International Islamic University Sultan Abdul Halim Mu’azam
Shah,
Kuala Ketil, Kedah
Kuliyyah Muamalat³
International Islamic University Sultan Abdul Halim Mu’azam
Shah,
Kuala Ketil, Kedah
Abstrak—Wujudnya permasalahan berkaitan jumlah sebenar
institusi tahfiz di sesebuah negeri, khususnya negeri Kedah, telah
mendorong tercetusnya kajian ini. Kajian ini bertujuan untuk
membangunkan sistem pengurusan maklumat institusi tahfiz bagi
menyediakan kemudahan capaian maklumat kepada pihak
Jabatan Kemajuan Islam (JAKIM), Kementerian Pelajaran
Malaysia (KPM), kerajaan negeri, Jabatan Bomba dan
Penyelamat (JBPM), tenaga pengajar, ibu bapa, pelajar serta
pihak-pihak yang ingin berkolaborasi dengan institusi tahfiz.
Sistem ini mengambil kira aspek pengurusan iaitu maklumat
pelajar, maklumat akademik, pemarkahan dan program
akademik yang ditawarkan di sekolah-sekolah tahfiz yang telah
digunakan sebagai garis panduan bagi membangunkan sistem
ini.Perisian utama yang digunakan ialah Microsoft Visual Basic
2005 Express Edition dalam penghasilan persekitaran skrin yang
menarik dan sistematik. Selain itu, perisian tambahan seperti
Adobe Photoshop CS digunakan untuk mereka bentuk antara
muka supaya lebih menarik dan untuk pangkalan data, Microsoft
Access 2007 telah digunakan. Kaedah kajian termasuklah teknik
perolehan maklumat melalui temuramah dan kaji selidik,
mengumpul dan menganalisis data dan proses membangunkan
sistem prototaip. Diharapkan sistem ini dapat membantu pihak
JAKIM, KPM, JBPM, ibu bapa dan lain-lain.
Keywords-Profiling, Institusi Tahfiz
Pengenalan
I.
Pertumbuhan institusi tahfiz di Malaysia ibarat
“cendawan tumbuh selepas hujan”. Menurut Hamidah,
Maheran, Abd Halim and Muhammad Mukhlis (2014),
bilangan pusat tahfiz di Malaysia telah meningkat dari hanya
58 buah dalam tahun 1999, dan telah menjadi 278 buah pada
tahun 2011. Kebanyakannya adalah pemilikan sendiri dan tidak
rasmi. Antara faktor yang mendorong kemunculan banyak
institusi tahfiz persendirian adalah kerana peluang yang diambil
setelah melihat kecenderungan dan minat ibu bapa menghantar
anak-anak mereka ke pusat tahfiz., dan ada juga Ibu bapa dari
kalangan professional turut sama memberi sumbangan dalam
bentuk kewangan. Perkara ini menggalakkan kemunculan
banyak sekolah dan institusi tahfiz secara persendirian di Kedah
dan juga Malaysia umumnya. Hal ini menyukarkan pihak
berkuasa mendapat maklumat terperinci dan membuat
pemantauan terhadap sekolah dan institusi tahfiz ini kerana
pertubuhan yang tidak berdaftar dengan pihak berwajib seperti
Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM).
Tragedi pada 14 September 2017 di pusat Tahfiz Darul
Quran Ittifaqiyyah, Datuk Keramat telah membuatkan pihak
berkuasa seperti JAKIM dan Jabatan Bomba dan Penyelamat
(JBPM) mula melakukan pemantauan dan pemeriksaan
keselamatan kebakaran. Antaranya adalah program
penyelenggaraan atau penambahbaikan pendawaian elektrik
433 daripada 669 sekolah Tahfiz yang tidak berdaftar dengan
JAKIM oleh Giat MARA (Berita Harian, 7 Januari, 2018).
Ketua pegawai eksekutif Giat MARA, Jamal Nasir Othman
menyatakan bahawa pada tahun 2018, terdapat peruntukan
sebanyak RM50 juta untuk menyelenggara 612 pusat tahfiz
yang berdaftar dengan JAKIM. Pihak JBPM, Kedah turut
membuat pemeriksaan keselamatan kebakaran kepada 118
pusat tahfiz, pondok serta sekolah rakyat yang berdaftar dengan
pihak JBPM, Kedah. Hasil pemeriksaan menunjukkan 80%
gagal patuhi aspek keselamatan kebakaran (Utusan Online, 16
September, 2017). Penolong Kanan Pesuruhjaya Bomba,
Abdul Razak Muda menyatakan pihak JBPM akan memastikan
setiap pusat tahfiz, pondok serta sekolah agama rakyat yang
berdaftar dengan JBPM Kedah akan diawasi melalui
pemeriksaan keselamatan kebakaran, ceramah kesedaran dan
demonstrasi menggunakan alat pemadam api kepada pelajar
secara berkala.
Ketiadaan sistem profiling yang sistematik akan
mewujudkan permasalahan berkenaan jumlah sebenar pusat
tahfiz, pondok serta sekolah agama rakyat yang wujud di
Kedah. Perkara ini telah mendorong objektif kajian ini bagi
mengenalpasti jumlah sebenar bilangan institusi tahfiz di negeri
Kedah dan membina sistem profiling atau pendataan yang lebih
sistematik dan efektif bagi membantu banyak pihak seperti
JAKIM, JBPM, ibu bapa, kementerian pendidikan, kerajaan
Malaysia dan lain-lain. Dengan adanya profiling yang
 THE 2nd ISLAMIC MANAGEMENT DEVELOPMENT CONFERENCE (IMDeC 2018)
sistematik ini, ianya juga dapat membantu kerajaan Malaysia
untuk melahirkan 125,000 hafiz dan hafizah yang menguasai
pelbagai displin ilmu seperti doktor, jurutera, akauntan, pakar
ekonomi, pentadbir kerajaan dan ahli-ahli politik yang akan
memimpin kerajaan menjelang tahun 2050. Timbalan Perdana
Menteri, Datuk Seri Ahmad Zahid menyarankan agar semua
pusat tahfiz berdaftar dengan JAKIM bagi memastikan
persekitaran pembelajaran dan pengajaran selari lebih kondusif
dan selari dengan Dasar Pendidikan Tahfiz Negara.
. seluruh Negara termasuk di Pusat Tahfiz Darul Quran
II. Objektif Kajian
Di antara objektif kajian ini adalah seperti berikut:
: semua bidang atau melahirkan para huffaz yang mahir isi al-
1. Mengenal pasti jumlah institusi tahfiz di negeri Kedah
2. Mengumpul maklumat yang berkaitan bagi pembinaan
sistem profiling institusi tahfiz.
3. Membina sistem profiling yang komprehensif dan
lengkap.
III. Kajian Lepas
Pendidikan Tahfiz di Malaysia telah bermula sejak tahun
1966 dengan penubuhan kelas pengajian menghafaz al-Quran
dan Ilmu Qiraat di Masjid Negara oleh arahan Perdana Menteri
Malaysia yang pertama iaitu Y.T.M. Tunku Abdul Rahman
Putra al-Haj (Norlizah, Fathiyah, Ahmad Fauzi, Lukman &
Wan Marzuki, 2015). Faktor penyumbang kepada penubuhan
kelas ini adalah daripada penganjuran Majlis Tilawah al-Quran
peringkat kebangsaan sejak tahun 1960 (JAKIM, 2003), dan
sehingga sekarang Malaysia masih menganjurkan Majlis
Musabaqah al-Quran di peringkat kebangsaan dan
antarabangsa.Ini membuktikan bahawa sejarah pendidikan
tahfiz di Malaysia telah bermula sejak tahun 1966 lagi dan telah
menjadi platform kepada perkembangan pendidikan tahfiz pada
zaman kini.
Walaubagaimanapun, menurut Nordin (2015), usaha
penyebaran dan pendidikan Al-Quran hanya tertumpu kepada
kemahiran membaca al-Quran sahaja. Ini adalah kerana,
kebanyakan pendidikan tahfiz dijalankan secara individu dan
tidak rasmi, dan kaedah pengajaran juga adalah berdasarkan
pengalaman guru al-Quran (Ahmad,2008). Usaha ini tidak
selari dengan saranan kerajaan Malaysia yang mahu melahirkan
huffaz profesional.
Hasil daripada Laporan Audit Negara tahun 2010, didapati
pengurusan Maahad Tahfiz masih belum mencapai objektif
penubuhannya.Antara kelemahan utama yang dikenal pasti
adalah penurunan prestasi pembelajaran dan kekurangan
sumber kewangan. Laporan ini selari dengan Mohd Yusof
(2015) yang menyatakan bahawa pendidikan tahfiz di Malaysia
tidak berkembang dengan meluas kerana kekangan dari segi
kemudahan, prasarana fizikal, kewangan dan sebagainya.Ini
adalah kerana, kebanyakan institusi tahfiz ini dijalankan secara
persendirian dan tidak berdaftar. Pihak Maahad Tahfiz Al-
Quran Masjid Saidina Ali (MTQAMSA), Jabatan Agama Islam
Melaka (JAIM) telah mengadakan bengkel tadbir urus hal
ehwal pelajar dan pengurusan yang lebih baik dan berkesan
(MAIM,2016).
Tahun 2017, mencatat angka tertinggi jumlah kebakaran di
pusat tahfiz. Dilaporkan 10 kes kebakaran direkodkan di
Ittifaqiyyah dan Pusat Pendidikan an-Nuur di Kuantan, Pahang.
Manakala 2016, mencatatkan jumlah kedua tertinggi termasuk
kes di Madrasah Diniah Bakriah Pondok Pasir Tumboh, Kota
Bharu, Kelantan. Peningkatan tragedi kebakaran yang
memusnahkan pusat tahfiz membimbangkan semua pihak
seperti JAKIM, JBPM, ibu bapa, kementerian pendidikan
dalam melahirkan para huffaz yang berketerampilan dalam
Quran, berilmu, beramal, bertakwa dan cekap tentang ilmu al-
Quran serta dapat merealisasikannya dalam masyarakat (Dr
Noor Hisham Md Nawi et. al, 2014).
Dengan mewujudkan sistem profiling atau pendataan yang
lebih sistematik dan efektif, masalah pentadbiran dan
pengurusan sekolah tahfiz dapat dikurangkan. Pengerusi Majlis
Dakwah Negara (MDN) Prof, Emeritus Datuk Dr Mahmood
Zuhdi Ab Majid berpandangan kekerapan pondok dan pusat
tahfiz di Malaysia sering berlaku kejadian kebakaran,
kemalangan yang membabitkan pelajar adalah disebabkan oleh
kelemahan tadbir urus (Malaysia Dateline, 2017). Masalah ini
mampu dikurangkan sekiranya semua pihak berwajib dapat
mengakses data institusi tahfiz tersebut, justeru dapat membuat
pemantauan dan penyeliaan dari semasa ke semasa.
IV. Kaedah Penyelidikan
Kajian ini adalah bersifat kualitatif dan kuantitatif. Kaedah
temuduga dan soal selidik akan bertindak sebagai instrument
utama bagi kerja-kerja pemerolehan data atau maklumat bagi
pembinaan sistem profiling berkomputer menggunakan
perisian utama iaitu Microsoft Visual Basic 2005 Express
Edition bagi penghasilan persekitaran skrin web based system
yang menarik dan sistematik. Web based system ini bertujuan
memudahkan orang ramai dan kementerian pelajaran dan juga
jabatan agama Islam negeri memperolehi maklumat umum
tentang penubuhan institusi tahfiz yang berdaftar dan juga yang
tidak berdaftar.
.
V. Kesimpulan
Melalui kajian ini, satu sistem profiling yang komprehensif
dan lengkap dengan maklumat yang dikehendaki oleh banyak
pihak akan dapat dihasilkan. Dengan adanya, sistem profiling
ini, ianya dapat membantu pihak Jabatan Kemajuan Islam
dalam penambahbaikan profiling institusi tahfiz yang berdaftar
dengan pihak mereka. Profiling ini juga dapat membantu pihak
Kementerian Pelajaran Malaysia dalam membuat semakan
 THE 2nd ISLAMIC MANAGEMENT DEVELOPMENT CONFERENCE (IMDeC 2018)
pengurusan pengajaran dan pembelajaran serta kokurikulum & Pembangunan Insaniah, Universiti Malaysia Kelantan. International
yang disediakan oleh setiap institusi Tahfiz di Kedah. Ini adalah Conference and Exhibition on Islamic Education 2014.
persetujuan dengan saranan kerajaan Malaysia yang mahu Laporan Ketua Audit Negara, Negeri Kelantan 2010
melahirkan 125,000 Huffaz menjelang 2050. Melalui sistem
profiling yang komprehensif ini juga dapat membantu ibu bapa Elbi Risalah (2017), September 25. Kelemahan tadbir urus pondok,
pusat tahfiz di negara ini penyebab takdir berlaku. Dicapai pada 10 Januari
dalam mengenalpasti institusi Tahfiz yang terbaik untuk 2018, daripada http://dialograkyat.blogspot.my
menghantar anak-anak mereka. Selain itu, profiling
Majlis Agama Islam Melaka (2016), Disember 2.Perkukuh Tadbir
ini juga akan dapat memudahkan kerja pihak Jabatan Urus Sekolah Tahfiz. Dicapai pada 10 Januari 2018, daripada
Bomba dan Penyelamat (JBPM) dalam membuat http://www.maim.gov.my
pemeriksaaan keselamatan kebakaran secara berkala.
Selain itu, juga dapat membantu para akademik
berkolaborasi atau membuat aktiviti bersama dengan institusi
Tahfiz. Dengan kolabarasi ini, pihak universiti terutamanya
Universiti Islam Antarabangsa Sultan Abdul Halim Mu’adzam
Shah (UniSHAMS) dapat membantu institusi Tahfiz ini
menyahut saranan kerjaan Malaysia dalam melahirkan graduasi
yang profesional dari kalangan Huffaz. Program kerjasama
akademik di antara institusi Tahfiz dan pihak UniSHAMS
diharap dapat membuka ruang kepada huffaz melanjutkan
pengajian dalam bidang kewangan dan perbankan Islam,
perakaunan, pengurusan dan pentadbiran, usulludin, syariah
dan lain-lain lagi. Profiling institusi Tahfiz boleh dijadikan
sumber data kepada para penyelidik di Malaysia seperti ISDEV
dalam membuat penyelidikan berkaitan dengan pembangunan
insitusi tahfiz yang makin bercambah di Kedah.

Rujukan
Ahmad Jelani,M. (2008). Sejarah dan Tamadun Bangsa Melayu.
Kuala Lumpur: Utusan Publications.

Elbi Risalah (2017), September 25. Kelemahan tadbir urus pondok,

pusat tahfiz di Negara ini penyebab takdir berlaku. Dicapai pada 10 Januari,
2018 daripada http://dialograkyat.blogspot.my

Hamidah Bani, Maheran Katan, Abd Halim Mohd Noor, Muhammad

Mukhlis Abdul Fatah, (2014). Applying stakeholder approach in developing
accountability indicators for tahfiz centers.Proceedings of International
Conference on Accounting Research & Education.

Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM), (2003). Sambutan 35

Tahun JAKIM: Penjana Umat Bertaqwa dan Progresif. Kuala Lumpur:
Percetakan Nasional Berhad.

Laporan Ketua Audit Negara, Negeri Kelantan 2010.

Majlis Agama Islam Melaka (2016), Disember 2.Perkukuh Tadbir

Urus Sekolah Tahfiz. Dicapai pada 10 Januari 2018, daripada
http://www.maim.gov.my

Mohd Yusof,A. (2015), Institut Pendidikan al-Quran di Malaysia.

Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nordin, A.(2015). Memperkasa Darul Quran ke Arah Memartabat

Pendidikan tahfiz di Malaysia. Simposium Pendidikan Tahfiz Nusantara, 1-3
Jun 2015.

Norlizah, C.H., Fathiyah,M.F., Ahmad Fauzi,M.A., Lukman,A.M.

dan Wan Marzuki,W.J. (2015). Tahfiz Schools Entry Requirement and
Characteristics of Tahfiz Students, International E-Journal of Advances in
Education, Vol.1, Issue 3, December 2015.

Dr. Noor Hisham Md Nawi, Dr. Nur Azuki Yusuff, Mohd Binyamin
Che Yaacob dan Nasrul Hakim Salleh (2014). Matlamat dan Halatuju Sistem
Pengajian Tahfiz di Kelantan; Satu Pengamatan Awal, Pusat Pengajian Bahasa

View publication stats