1 MODERN ATOM TEORİSİ - 4 AYT Kimya /@notbudur

4 Güncel ve Kaliteli Ders Notları

ELEKTRONEGATİFLİK ELEMENTLERİN PERİYODİK SİSTEMDEKİ KONUMU ve ÖZELLİKLERİ

Bir atomun bağ elektronlarına sahip çıkma isteğidir. Elektronegatifliği Elektron dizilimi aynı orbitalle biten elementlerin oluşturduğu sisteme
en yüksek element F’dir ve Paulink elektronegatiflik değeri 4’tür. blok denir. Periyodik sistemde 4 blok vardır. Bunlar s, p, d ve f bloklarıdır.
Elektronegatifliği en düşük element Fr’dir. Soygazların elektronegatiflik
değeri yoktur.
1. periyotta 2,
Periyodik sistemde aynı periyotta soldan sağa gidildikçe
2. ve 3. periyotta 8,
elektronegatiflik artar (soygazlar hariç). Aynı grupta yukarıdan aşağıya
inildikçe elektronegatiflik azalır. Atom yarıçapı küçüldükçe
s p 4. ve 5. periyotta 18,
elektronegatiflik artar. d 6. ve 7. periyotta 32
element bulunur.
H Elektronegatiflik genellikle artar. Tüm periyotlar s bloku ile

om
2,2
Li
0,98 1,57
Be B C
2,04 2,55 3,04
N O
3,44
F
3,98
f başlar, p bloku ile biter.

Na Mg Elektronegatiflik azalır. Al Si P S Cl
0,93 1,31 1,61 1,90 2,19 2,58 3,16
s blok 1A ve 2A grupları ile 2He d blok B grupları
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br
0,82 1,00 1,36 1,54 1,63 1,66 1,55 1,83 1,88 1,91 1,90 1,65 1,81 2,01 2,18 2,55 2,96
p blok 3A, 4A, 5A, 6A, 7A, 8A grupları f blok Lantanit ve Aktinitler
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I
0,82 0,95 1,22 1,33 1,6 2,16 1,9 2,2 2,28 2,20 1,93 1,69 1,78 1,96 2,05 2,1 2,66
Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At s BLOK ELEMENTLERİ ve ÖZELLİKLERİ
0,79 0,89 1,1 1,3 1,5 2,36 1,9 2,2 2,20 2,28 2,54 2,00 1,62 2,33 2,02 2,0 2,2
Fr Ra
0,7 0,9 1A Grubu - Alkali Metaller

Bağ yapan iki atom arasında elektronegatiflik farkı arttıkça bağın

.c
H ametal, diğerleri metaldir. 1H
polarlığı ve iyonik karakteri artar.
Elektron dizilimleri s1 ile biter.
Örneğin H atomunun F, Cl, Br ve I ile yaptığı bağların polarlık
Küresel simetri gösterirler. 3Li
sıralaması H-F > H-Cl > H-Br > H-I şeklinde olur.
Bileşiklerinde +1 değerlik alırlar.
Hidrojen bileşiklerinde -1 de alabilir.
OKSİTLERİN ve HİDROKSİT BİLEŞİKLERİN ASİTLİK ve BAZLIK ÖZELLİĞİ Su ile tepkimesinde H2 gazı açığa çıkarırlar.
11Na
ur
Asitlerle tepkimeye girerek H2 gazı açığa çıkarırlar. 19K
OKSİT BİLEŞİKLERİ Aktiflikleri diğer metallerden daha fazladır.
Oksitleri suda bazik özellik gösterir. 37Rb
Metal Oksitler Ametal Oksitler Yoğunlukları ve sertlikleri düşüktür.
Yumuşaktır ve bıçakla kesilebilir. 55Cs
Bazik Oksitler Amfoter Oksitler Asidik oksitler Nötr Oksitler Aralarında bileşik oluşturmaz, alaşım oluştururlar.
Na2O, MgO, CaO ZnO, Al2O3 SO2, CO2, Cl2O7 NO, CO, N2O
Ametallerle iyonik bağlı bileşik oluştururlar. 87Fr
Yukarıdan aşağıya inildikçe elementin erime ve
d
kaynama noktası azalır, aktifliği artar.
Amfoter metaller hariç, metallerin oksit bileşikleri suda bazik özellik
Havanın oksijeni ile hemen tepkime verdiğinden
gösterirler. Metal oksitlere bazik oksit denir.
parafin içinde (Li Na, K) vakumda (Rb, Cs) saklanır.
K2O + H2O 2KOH Na2O, MgO, CaO vb. bazik oksittir.
bu

2A Grubu - Toprak Alkali Metaller

Periyodik sistemde aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe hidroksit
bileşiklerinin bazlık kuvveti artar. Aynı periyotta soldan sağa gidildikçe
bazlık kuvveti genellikle azalır. Tamamı metaldir.
Elektron dizilimleri s2 ile biter. 4Be
Ametal oksitlerin genellikle oksijence zengin olanları suda asidik özellik
gösterirler. Bu oksitlere asidik oksit denir. Küresel simetri gösterirler.
Bileşiklerinde +2 değerlik alırlar. 12Mg
SO2, SO3, CO2 vb. asidik oksittir. Mg ve Ca su buharı ile, Sr ve Ba ise soğuk su ile
NO2 + H2O HNO3 20Ca
tepkime verir.
Su ile tepkimesinde H2 gazı açığa çıkarırlar.
t

Periyodik sistemde aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe oksitlerin

Asitlerle tepkimeye girerek H2 gazı açığa çıkarırlar. 38Sr
asitlik kuvveti azalır. Aynı periyotta soldan sağa gidildikçe oksitlerin
asitlik kuvveti genellikle artar. Oksitleri suda bazik özellik gösterir.
no

Yoğunluk ve sertlikleri 1A grubuna göre fazladır. 56Ba

7A grubunda yer alan F, Cl, Br ve I elementlerinin H atomu ile Aktiflikleri 1A grubuna göre düşüktür.
yaptığı bileşikler de asit özellik gösterir. Bu asitlerin asitlik Aralarında alaşım oluştururlar. 88Ra
kuvvetindeki değişim oksitlerin asitlik kuvvetindeki değişimin tam Ametallerle iyonik bağlı bileşik oluştururlar.
tersidir ve Be ametallerle kovalent bileşik oluşturabilir.
HF < HCl < HBr < HI şeklindedir. Periyot numarası arttıkça erime ve kaynama
noktası azalır, aktiflikleri artar.
Oksijence fakir olan ametal oksitler ise nötr oksittir. Bunlar; NO, CO, N2O,
vb oksitlerdir. 1A ve 2A Grubu Elementlerinin Su ve Asitlerle Tepkimeleri
Amfoter metallerin oksitleri asit karşısında baz, baz karşısında asit Su ile Tepkimeleri (Baz ve H2 gazı oluştururlar)
özellik gösterir. Al, Sn, Pb, Zn, Cr, Be amfoter metaldir.
2Na(k) + 2H2O(s) 2NaOH(suda) + H2(g)
Bazlık artar Asitlik artar
Ca(k) + 2H2O(s) Ca(OH)2(suda) + H2(g)
Bazlık kuvveti:
Oksitlerin asitliği artar

11Na 12Mg 13Al 14Si 15P 16S 17Cl

RbOH>KOH>NaOH>Mg(OH)2 Asitlerle Tepkimeleri (Tuz ve H2 gazı oluştururlar)
Bazlık artar

19K Amfoter metal 35Br Asitlik kuvveti: 2K(k) + 2HCl(suda) 2KCl(suda) + H2(g)
37Rb 53I HIO4>HBrO4>HClO4>H2SO4...
Mg(k) + 2HCl(suda) MgCl2(suda) + H2(g)