MODUL SAINS UPSR

TEKNIK MENJAWAB
SOALAN UPSR
TEKNIK MENJAWAB SOALAN SAINS BAHAGIAN A

Jenis soalan

Soalan bahagian A boleh dibahagikan kepada dua kumpulan seperti berikut:

1. Soalan aneka pilihan.

2. Soalan aneka pilihan gabungan

Soalan Bahagian A boleh dibahagikan kepada 10 item:

(a) Fakta
(b) Terminologi/Istilah
(c) Kaedah
(d Urutan
(e) Mengelas
f) Prinsip
(g) Mentafsir
(h) Ekstrapolasi
(i) Terjemahan
(j) Aplikasi

Soalan Bahagian A boleh dikumpulkan seperti berikut:

Elemen Pengetahuan

Fakta, Istilah, Urutan , Kaedah, Mengelas dan Prinsip

Elemen Pemahaman

Terjemahan, Tafsiran, Ekstrapolasi dan Aplikasi

1
 MODUL SAINS UPSR

TEKNIK MENJAWAB SOALAN BAHAGIAN B

Bahagian B calon diuji Kemahiran Proses Sains [KPS]. Oleh kerana itulah, terdapat soalan-soalan
semacam bukan dalam topik yang diajar. KPS ini mempunyai cara dan kaedah menjawabnya
yang tersendiri. Oleh itu murid perlu memahami cara untuk menjawabnya. Berikut diterangkan
secara ringkas cara / kaedah untuk menjawab.

PEMERHATIAN :

 MELIHAT / PEMERHATIAN menggunakan 5 deria – perubahan atau perbezaan yang

berlaku selepas eksperimen dijalankan.
 MENYATAKAN ( MENULIS ) HASIL PEMERHATIAN

Pemerhatian boleh dalam bentuk perubahan / perbezaan dari segi:

 Saiz  kuantiti
 bilangan  jisim
 warna  berat
 ketinggian  keadaan

*Pemerhatian = hasil / keputusan eksperimen (ujikaji)

Apakah pemerhatian anda?

Apa yang boleh anda nyatakan mengenai penyiasatan ini?

Lembu P Lembu Q

Pemerhatian: Lembu Q lebih besar daripada Lembu P // Lembu P kecil, Lembu Q besar

INFERENS:
Menyatakan sebab / memberi alasan kepada pemerhatian yang berlaku.
... Jadikan pemerhatian sebagai soalan dan cari jawapannya….
…… jawapan kepada soalan itu ialah inferens !

2
 MODUL SAINS UPSR

Berikan satu inferens tentang keadaan lembu?

Berikan satu sebab berdasarkan pemerhatian

Lembu P Lembu Q

Jika pemerhatian: ( KENAPA ?)Lembu Q Lebih besar daripada Lembu P

Inferens : Lembu Q makan lebih banyak daripada Lembu P
( secara mudah : Pemerhatian = akibat ( yang dilihat ) / Inferens = sebabnya )

PEMBOLEH UBAH :

Terdapat 3 pembolehubah:-
Malar (M)( Yang sama, serupa, tetap atau tidak berubah )
Manipulasi (PM) ( Yang diubah/ tidak sama/ berbeza)
bergerakbalas (PB) ( Yang diperhati/ hasil akhir selepas eksperimen )
Yang berubah selepas eksperimen dijalankan ( berubah sendiri )

Berdasarkan eksperimen, nyatakan pembolehubah :

3 langkah mencari pembolehubah PM/PB dalam soalan:

Langkah1 – cari 2 maklumat yang berbeza
Langkah2 – tentukan yang berubah sendiri dan yang diubah ( oleh manusia)
Langkah3 – Oleh itu yang diubah = PM dan yang berubah = PB

Cari PM / PB berdasarkan jadual :

PM PB PM

PB

3
 MODUL SAINS UPSR

Pembolehubah mesti ditulis dalam bentuk gabungan antara Parameter dan objek
Parameter Objek
 Saiz
 bilangan
 warna Saiz pokok
 ketinggian Baja Bilangan pokok
Air Kuantiti baja
 kuantiti
Pokok Berat baja
 jisim
 berat
 keadaan

HIPOTESIS / HUBUNGAN / KESIMPULAN

a. Apakah hipotesis yang boleh dibuat berdasrkan hasil penyiasatan di atas?

b. Apakah kesimpulan yang boleh dibuat berdasarkan eksperimen di atas?
c. Apakah hubungan yang boleh dibuat berdasarkan eksperimen ini?
d. Nyatakan hubungan antara pembolehubah dimanipulasi dengan pembolehubah
bergerak balas

Semakin (pola perubahan) PM , Semakin ( pola perubahan ) PB Atau

Jika PM ( pola perubahan ), Maka PB ( pola perubahan )

Kuantiti Silinder 2 3 5
Bilangan bongkah kayu boleh di tampung 1 5 8

= semakin bertambah kuantiti silinder, semakin bertambah bilangan bongkah kayu boleh di
tampung
= jika kuantiti silinder bertambah, maka bilangan bongkah kayu boleh di tampung bertambah

TAJUK / TUJUAN EKSPERIMEN ( PENYIASATAN )

Apakah tujuan eksperimen di jalankan?

Nyatakan tujuan eksperimen dijalankan.

Untuk menyiasat hubungan antara PM dan PB .

Untuk menyiasat hubungan antara PM dengan PB .

Kuantiti Silinder 2 3 5
Bilangan bongkah kayu boleh di tampung 1 5 8

4
 MODUL SAINS UPSR

= Untuk menyiasat hubungan antara Kuantiti silinder dan bilangan bongkah kayu boleh di
tampung
= Untuk menyiasat hubungan antara Kuantiti silinder dengan bilangan bongkah kayu boleh di
tampung

POLA // POLA PERUBAHAN// CORAK// CORAK PERUBAHAN:

Menyatakan bentuk kenaikan / penurunan sesuatu nilai.

Hanya terdapat 3 pilihan / cara jawapan untuk pola / corak, iaitu;
 (semakin) menaik / meningkat / bertambah
 (semakin) menurun / berkurang / sedikit
 Tetap / sama / tidak berubah / mendatar

TETAPI terdapat juga soalan yang memerlukan gabungan 2 atau lebih pola / corak dalam satu
jawapan.

Nyatakan corak perubahan nombor berikut?

25 30 40 45 50 55 60 65 70 Menaik

54 45 33 25 23 20 15 14 12 Menurun

25 28 32 40 45 55 60 60 60 Menaik kemudian sama

Menaik kemudian tetap

5 15 25 35 45 45 45 40 35
kemudian menurun

RAMALAN :

Menyatakan apa yang akan terjadi/ sepatutnya berdasarkan kepada fakta sedia ada atau pun
berpandukan pengalaman lampau

Menyatakan nilai yang sepatutnya berdasar nilai yang telah diberi. Kerja-kerja pengiraan perlu
dibuat untuk mendapatkan nilai tersebut.

Ramalkan tinggi pokok kacang jika 45g baja di berikan?

Contoh:
Jumlah baja (g) 10 20 30 40 45 50
Tinggi pokok kacang (cm) 24 28 32 36 40

Berapa tinggi pokok kacang jika 45g baja diberikan.

+10 +10 +10 +5
5
 MODUL SAINS UPSR

Pengiraan: 45 50
Jumlah baja (g) 10 20 30 40 sepatutnya
Tinggi pokok kacang (cm) 24 28 32 36 38 40

+4 +4 +4 +2

Jumlah baja meningkat sebanyak 10 jika 45 meningkat 5 ( separuh ), maka tinggi pokok naik 4
dan jika 45 (juga terpaksa naik separuh iaitu 2) maka tingginya ialah 38 dan BUKAN 40 !

TETAPI terdapat juga soalan yang bertanyakan tentang ramalkan apakah yang akan berlaku
jika…

MODUL SAINS
6
 MODUL SAINS UPSR

TAHUN 4

KEPERLUAN ASAS

KEPERLUAN ASAS MANUSIA DAN HAIWAN

1. Keperluan asas manusia dan haiwan ialah makanan, air, udara dan tempat berlindung.

2. Manusia dan haiwan memerlukan makanan dan air untuk membesar, untuk mendapatkan
tenaga dan kekal sihat.

3. Manusia dan haiwan memerlukan udara untuk bernafas.

4. Manusia dan haiwan memerlukan tempat berlindung untuk melindungi diri daripada
bahaya, matahari dan hujan.

KEPERLUAN ASAS UNTUK TUMBUHAN

1. Keperluan asas tumbuhan ialah air, udara dan cahaya matahari.

PROSES HIDUP
MANUSIA BERNAFAS

1. Manusia bernafas. Manusia bernafas menggunakan paru-paru.

2. Apabila kita bernafas kita akan menyedut dan menghembuskan udara.

3. Udara yang memasuki paru-paru mengandungi lebih oksigen.

7
 MODUL SAINS UPSR

4. Udara yang dihembus keluar mengandungi lebih karbon dioksida.

hidung
Salur trakea

Paru-paru

Organ pernafasan manusia

MANUSIA BERKUMUH DAN BERNYAHTINJA

1. Manusia berkumuh dan bernyahtinja untuk menyingkirkan bahan buangan dari badan.

2. Manusia mengumuhkan air kencing, peluh dan air dari badan.

3. Organ perkumuhan manusia adalah ginjal, kulit dan paru-paru.

BERGERAK BALAS TERHADAP RANGSANGAN

1. Manusia bergerak balas terhadap rangsangan untuk melindungi diri mereka daripada
bahaya dan kemandirian.

MANUSIA MEMBIAK

1. Manusia membiak dengan melahirkan anak.

2. Manusia perlu membiak untuk memastikan spesies manusia terus wujud di Bumi ini.

MENJAUHKAN TABIAT BURUK

1. Merokok, penyalahgunaan dadah dan minum arak boleh membahayakan proses hidup

8
 MODUL SAINS UPSR

manusia.

HAIWAN BERKUMUH DAN BERNYAHTINJA

1. Haiwan juga berkumuh dan bernyahtinja untuk menyingkirkan bahan buangan daripada
badan.

2. Jika haiwan-haiwan tidak berkumuh atau bernyahtinja, haiwan-haiwan itu akan jatuh
sakit.

HAIWAN BERNAFAS

1. Semua haiwan bernafas. Mereka bernafas untuk hidup.

2. Haiwan bernafas melalui struktur pernafasan masing-masing. Contohnya: paru-paru,

insang struktur trakea dan kulit lembap.

HAIWAN MEMBIAK

1. Haiwan juga membiak.

2. Sesetengah haiwan melahirkan anak dan sesetengah haiwan bertelur.

PERUBAHAN YANG LENGKAP

1. Kitar hidup menunjukkan urutan peringkat yang dilalui oleh haiwan semasa haiwan
itu membesar.

Kitar hidup katak

9
 MODUL SAINS UPSR

Kitar hidup rama-rama

2. Sesetengah anak haiwan tidak kelihatan seperti induknya. Sesetengah anak haiwan
kelihatan seperti induknya.

TUMBUHAN BERGERAK BALAS TERHADAP RANGSANGAN

1. Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan seperti cahaya matahari, air, sentuhan dan
gravity.

2. Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan untuk melindungi diri daripada bahaya atau
untuk kemandirian.

3. Akar bergerak balas terhadap air dan gravity.

4. Pucuk bergerak balas terhadap cahaya matahari.

TUMBUHAN MEMBIAK

1. Tumbuhan membiak untuk memastikan kemandirian spesiesnya.

2. Tumbuhan membiak dalam pelbagai cara.

 melalui biji benih - pokok betik

 melalui spora - paku pakis, cendawan
 melalui sulur/ anak pokok - pokok pisang
 melalui keratan batang - pokok ubi kayu, pokok bunga raya
 melalui daun
 melalui batang bawah tanah - pokok halia

10
 MODUL SAINS UPSR

Contoh soalan tajuk keperluan asas hidupan

BAHAGIAN A

UNIT 1

1. Antara keperluan asas yang berikut, manakah keperluan asas bagi tumbuhan?
I. Udara II. Cahaya matahari

III. Air IV. Makanan

A. I dan III sahaja C. I,III dan IV sahaja

B. I,II,dan III sahaja D. I,II,III dan IV

2. Manusia memerlukan tempat berlindung untuk.....

A. kekal hidup C.membesar dengan sihat

11
 MODUL SAINS UPSR

B. menyimpan udara D.melindungi diri daripada cuaca buruk

3. Rajah di bawah menunjukkan satu penyiasatan

Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan ini?

A. Tumbuhan memerlukan air untuk hidup

B. Tumbuhan memerlukan udara untuk hidup
C. Tumbuhan memerlukan makanan untuk hidup
D. Tumbuhan memerlukan cahaya matahari untuk hidup

4. Antara yang berikut manakah yang bukan keperluan asas haiwan?

A. Ruang B. Makanan C. Air D. Udara

5. Tumbuhan menyerap air melalui........

A. Batang B. Daun C. Akar D. Ranting

UNIT 2

1. Perhatikan maklumat di bawah.

“Pernafasan melibatkan menarik nafas dan menghembus nafas”.

Apakah yang berlaku semasa menarik nafas?

I Peparu mengembang
II Peparu mengecut.
III Udara dikeluarkan dari peparu.

12
 MODUL SAINS UPSR

IV Udara mengalir dari luar melalui hidung.

A I dan III C I dan IV

B II dan III D II dan IV

2. Apakah yang dimaksudkan dengan perkumuhan?

A. Proses hidup bagi menghasilkan anak.

B. Sesuatu yang menyebabkan manusia bergerakbalas.
C. Proses penyingkiran air kencing, peluh dan air daripada tubuh.
D. Tindakan menyedut udara masuk ketika bernafas.

3. Merokok membahayakan kesihatan kerana ia boleh menyebabkan

I Kanser paru-paru II. Serangan jantung III. Kencing manis

A. I sahaja C. II dan III sahaja

B. I dan II sahaja D. I , II dan III

4 . Antara haiwan yang berikut, manakah yang mempunyai struktur pernafasan yang
sama seperti belalang?

A. Itik B. Berudu C. Penyu D. Lipas

5. Rajah menunjukkan sejenis tumbuhan.

Tumbuhan ini membiak melalui....

A. Daun B. Spora C. Biji benih D. Keratan batang

BAHAGIAN B

13
 MODUL SAINS UPSR

1. Jadual di bawah menunjukkan satu penyiasatan yang dijalankan ke atas dua

tumbuhan M dan N.
Kedua-dua tumbuhan M dan N adalah dari jenis yang sama. Kedua-dua
tumbuhan perhatikan selepas dua minggu.

Tumbuhan Kehadiran atau ketiadaan air

M
Tiada air

N Air

a) Apakah tujuan penyiasatan?

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

b) Nyatakan apa yang terjadi kepada?

i. Tumbuhan M: ..................................................................................
ii. Tumbuhan N: .................................................................................

c) Nyatakan apa yang berubah pada penyiasatan di atas.

………………………………………………………………………………
d) Apakah kesimpulan anda daripada penyiasatan di atas?

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

2. Rajah 1 menunjukkan satu eksperiment yang dijalankan oleh sekumpulan pelajar.

14
 MODUL SAINS UPSR

Tikus P Tikus Q

Rajah 1

a) Apakah tujuan penyiasatan ini ?

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

b) Dalam eksperimen ini,....

i. Apakah yang diubah ( pemboleh ubah dimanipulasikan) ?

...........................................................................................................................

ii. Apakah yang ditetapkan ( pemboleh ubah dimalarkan) ?

...........................................................................................................................

c) Apakah yang akan berlaku kepada tikus Q selepas lima hari?

............................................................................................................................

d) Beri satu sebab (inferens) berdasarkan jawapan anda di (c).

............................................................................................................................

ANIMALS PROTECT THEMSELVES

Protect from danger

1. Haiwan perlu melindungi diri daripada musuh masing-masing.

2. Haiwan mempunyai ciri-ciri dan kelakuan khusus untuk melindungi diri

daripada musuh.

Living in extreme weather

1. Sesetengah haiwan hidup di dalam habitat yang mempunyai cuaca yang melampau,
sama ada sangat sangat sejuk atau sangat panas.

15
 MODUL SAINS UPSR

2. Jadi, haiwan-haiwan ini mempunyai cirri-ciri dan kelakuan khas untuk melindun gi
daripada cuaca yang melampau.

PLANTS PROTECTION

1. Tumbuhan mempunyai ciri-ciri khas yang melindunginya daripada musuh dan cuaca.

2. Tumbuhan mempunyai getah, bulu halus, duri dan bahan beracun untuk melindungi diri
daripada musuh.

3. Tumbuhan mengugurkan daun, mempunyai daun berlilin, menggulungkan daun, daun

dan batang yang mengandungi air, akar yang tumbuh panjang ke dalam tanah, daun
yang berbelah-belah, akar banir dan menggugurkan daun untuk melindungi diri
daripada cuaca sejuk dan panas.

Questions about the protections

Section A

1. Maklumat di bawah menunjukkan bagaimana haiwan S dan T melindungi daripada

bahaya

S - Menggulungkan badannya

T - Mengeluarkan bau busuk

Apakah haiwan S dan T ?

S T
A
Tenggiling Cicak
B Landak Sumpah-sumpah

Kura-kura Kumbang
16
Kala jengking Siput
 MODUL SAINS UPSR

2. Antara berikut, haiwan yang manakah mempunyai lapisan lemak yang tebal di bawah
kulit untuk membolehkannya hidup dalam cuaca yang sejuk.

I Unta ll Helang

III Penguin IV Beruang kutub

A I dan III C II dan III

B II and IV D III dan IV

3. Rajah 1 menunjukkan tumbuhan P

Diagram 1

Antara ciri-ciri khas berikut, yang manakah membolehkan tumbuhan P hidup di kawasan
yang berangin kencang ?

A Mempunyai akar banir C Mempunyai batang yang mudah melentur

B Mempunyai daun berpecah-pecah D Mempunyai daun berbentuk jarum

17
 MODUL SAINS UPSR

4. Antara ciri yang berikut, manakah yang melindungi tumbuhan daripada dimakan
oleh haiwan ?

P - Berbau busuk
Q - Mengeluarkan getah yang melekit
R - Mempunyai daun yang berbelah-belah

A P and Q C Q and R
P dan Q Q dan R
B P and R D P, Q and R
P dan R P, Q dan R

5. Antara yang berikut yang manakah bukan ciri haiwan yang hidup di cuaca yang sangat
panas untuk menghilangkan haba daripada tubuhnya?

A Mempunyai telinga yang panjang

B Mempunyai lapisan lemak yang tebal
C Mencari makanan pada waktu malam
D Berlindung di bawah bayang-bayang semasa siang hari.

Section B

1. Rajah 1 menunjukkan satu penyiasatan terhadap tiga tumbuhan di dalam pasu.

Tumbuhan dibiarkan di bawah Matahari dan tidak disiram selama dua minggu.

18
 MODUL SAINS UPSR

Rajah 1

Keputusan penyiasatan selepas dua minggu ditunjukkan di dalan Jadual 2.

Tumbuhan Layu Tumbuh dengan subur

Pokok Keembung /
Pokok cili /
Kaktus /

Jadual 2

(a) Apakah tujuan penyiasatan ini ?

.........................................................................................................................

(b) Dalam penyiasatan ini, nyatakan

i. pembolehubah dimanipulasikan

19
 MODUL SAINS UPSR

…………………………………………………………………………..

ii. pembolehubah bergerak balas

................................................................................................................

(c) Tumbuhan yang manakah pada fikiran kamu boleh hidup di kawasan kering?

…………………………………………………………...…………………………..

(d) Berikan satu inferens bagi jawapan kamu di (c)

....................................................................................................................................

2. Rajah 1 menunjukkan sejenis tumbuhan dan haiwan.

Rajah 1

(a) Nyatakan kawasan di mana tumbuhan dan haiwan itu hidup

……………………………………………………………………………

(b) Apakah cirri khas tumbuhan dan haiwan itu yang mmembolehkannya hidup di
habitatnya ?

i. K : …………………………………………………………………

ii. L : …………………………………………………………………
`
(c) Nyatakan fungsi ciri khas tumbuhn dan haiwan yang kamu nyatakan di (b).
20
 MODUL SAINS UPSR

………………………………………………………………………………

MEASUREMENT
Measuring length

1. Panjang ialah jarak di antara dua titik atau tempat.

2. Pada zaman dahulu, manusia menggunakan anggota badan untuk mengukur

Panjang.

3. Kini, pembaris dan pita pengukur digunakan sebagai alat pengukur piawai untuk
mengukur panjang pembaris.

4. Unit metrik digunakan untuk mengukur panjang. Milimeter (mm) dan sentimeter (cm)
digunakan untuk mengukur jaraka yang pendek. Meter (m) dan kilometer (km)
digunakan untuk mengukur jarak yang panjang.

5. Ukur lilit sesuatu objek atau garis lengkung boleh diukur menggunakan pembaris dan
benang.

luas

1. Luas sesuatu permukaan ialah saiz permukaan itu.

2. Luas segi empat sama atau segi empat tepat boleh diperolehi dengan penghitungan,
menggunakan formula yang berikut.

Luas = Panjang x lebar

3. Luas permukaan yang kecil diukur dalam millimeter persegi (mm) atau sentimeter
persegi (cm).

4. Luas permukaan yang besar diukur dalam meter persegi (m) atau kilometer persegi (km)

isipadu

21
 MODUL SAINS UPSR

1. Isi padu sesuatu objek ialah saiz ruang dalam objek itu.

2. Isipadu kubus atau kuboid boleh diperolehi dengan penghitungan menggunakan

formula yang berikut:

Isipadu= Panjang x lebar x tinggi

3. Isipadu diukur dalam millimeter padu (mm), sentimeter padu (cm), atau meter padu (m)

Volume of a liquid

1. Isipadu cecair boleh diukur dengan menggunakan objek piawai seperti bikar atau
silinder penyukat.

2. Isipadu cecair diukur dalam sentimeter padu (cm), millimeter (ml) atau liter (l).

Measuring mass

1. Semua benda mempunyai jisim.

2. Jisim boleh diukur dengan menggunakan neraca tuas, neraca palang atau neraca
elektronik.

3. Unit piawai bagi jisim dalam system metric ialah milligram (mg), gram (g) dan kilogram
(kg).

Taking time

1. Masa ialah selang di antara dua peristiwa.

2. Masa boleh diukur berdasarkan proses yang berulang secara seragam.

3. Pada zaman dahulu, manusia telah mencipta alat untuk mengukur masa.

4. Kini alat piawai seperti jam randik, jam tangan digital dan jam berdigit digunakan untuk
mengukur masa.

5. Unit piawai bagi masa ialah saat, minit dan jam.

22
 MODUL SAINS UPSR

QUESTIONS ABOUT THE MEASUREMENT

Section A

1. Apakah yang sesuai digunakan untuk mengukur jarak dari Melaka ke Johor Bahru ?

A Milimetre C Centimetre
Milimeter Sentimeter
B Metre D Kilometre
Meter Kilometer

2. Apakah yang dimaksudkan dengan luas ?

A Size of space C Size of surface

Saiz suatu ruang Saiz suatu permukaan
B Distance between two point D Height of an object
Jarak di antara dua titik Ketinggian suatu objek

3. Which of the following empty boxes can keep the most number of marbles ?Antara
kotak kosong berikut, yang manakah boleh menampung bilangan guli yang palaing banyak ?

4. Rajah menunjukkan jisim tiga objek, P, Q dan R

23
 MODUL SAINS UPSR

Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan betul antara jisim P,Q dan R ?

Section B

1. Sekumpulan murid dari 5 Bestari menjalankan suatu penyiasatan tentang masa yang
diambil untuk bandul berayun dengan benang yang panjang berbeza dalam 20 saat.

(a) Apakah tujuan penyiasatan ini?

..............................................................................................................................

(b) Nyatakan:

(i) Apakah yang diubah (pembolehubah dimanipulasi) ?

…………………………………………………………………………………..

(ii) Apakah yang diukur (pembolehubah bergerak balas) ?

24
 MODUL SAINS UPSR

..............................................................................................................................

(c) Apakah corak ayunan bandul ?

…………………………………………………………………………………..

(d) Ramalkan berapa kali ayunan bandul jika 20 cm benang digunakan?

…………………………………………………………………………………..

2. Dalam satu penyiasatan, air dibiarkan menitis dari tin yang berlubang satu seperti
ditunjukkan pada Rajah 2. Isipadu air yang meneitis dikumpulkan di dalam selinder
penyukat dan disukat setiap 5 minit. Jadual 2 menunjukkan keputusan bagi penyiasatan
itu

Diagram 2/Rajah 2

Masa (minit) 0 5 10 15 20

Isipadu (cm) 0 10 20 30 40

Jadual 2

(a) Apakah tujuan penyiasatan ini ?

.........................................................................................................................

(b) Apakah corak perubahan isipadu air yang terkumpul?

……………………………………………………………………………….

(c) Dalam penyiasatan ini, nyatakan

25
 MODUL SAINS UPSR

(i) Pembolehubah yang dimanipulasikan

………………………………………………………………………………

(ii) Pembolehubah yang bergerak balas

………………………………………………………………………………

(d) Ramalkan isipadu air yang terkumpul di dalam selinder penyukat selepas 30
minit.

…………………………………………………………………………………..

PROPERTIES OF MATERIALS

1. Objek boleh dikelaskan mengikut bahan yang digunakan.

2. Logam, kertas, tanah liat, plastic, getah, kulit adalah contoh bahan.

3. Sifat-sifat bahan:-

 Menyerap air.
 Membenarkan cahaya menembusi
 Timbul dan tenggelam
 Boleh diregang.
 Konduktor haba dan elektrik

4. Logam yang mengalirkan haba juga dipanggil konduktor haba juga konduktor elektrik.

5. Bahan yang tidak boleh mengalirkan arus elektrik dipanggil penebat.

6. Bahan yang tidak mengalirkan haba di panggil konduktor haba.

7. Bahan lut sinar adalah bahan yang boleh ditembusi cahaya sepenuhnya.

8. Bahan lut cahaya membenarkan sebahagian cahaya menmbusinya.

9. Bahan legap menghalang cahaya daripada ditembusi.

10. Bahan semulajadi boleh ditemui dari alam (kulit, getah, kayu, bulu, logam, kapas,
sutera).

26
 MODUL SAINS UPSR

11. Bahan buatan adalah dibuat oleh manusia (plastic dan kain sintatik).

12. Bahan semulajadi dan buatan adalah terhad , jadi kita perlu menggunakan semula,
mengurangkan penggunaan dan kitar semual bahan untuk menyelamatkan
persekitaran kita.

13. Objek besi boleh berkarat jika terdedah kepada air dan udara.

14. Cara mengelakkan pengaratan adalah dengan cara melumur minyak, mengecat, sadur
timah dan sadur plastic.

QUESTIONS ABOUT PROPERTIES OF MATERIALS

SECTION A

1. Manakah antara objek di bawah terapung di atas air ?

A Gabus C guli kaca

B Duit syiling D gelang

2. Rajah 1 menunjukkan sebatang mop.

Diagram 1

Apakah sifat bagi X ?

A Konduktor haba B Boleh terapung di atas air

C Boleh menyerap air D boleh diregang

3. Manakah pernyataan yang benar ?

A Sepotong kayu mengalir tenaga elektrik.

B Pembaris plastik mengalirkan haba.

27
 MODUL SAINS UPSR

C Getah boleh diregang.

D Sekeping kulit boleh membenar cahaya menembusinya.

4. Apakah maksud penebat?

A Objek yang boleh terapung di atas air.

B Objek yang boleh diregang.
C Objek yang tidak membenarkan cahaya menembusinya.
D Objek yang tidak boleh mengalirkan tenaga elektrik.

5. Rajah 2 menunjukkan plug elektrik.

Diagram 2

Apakah antara berikut adalah sifat X?

I Konduktor elektrik II Konduktor

III Boleh diregang IV Menyerap air

A I dan II sahaja B I, II, dan III sahaja

C II, III dan IV sahaja D I, II, III dan IV

Section B

1 Carta bar di bawah menunjukkan maklumat yang dikumpul oleh murid-murid ke atas
objek yang digunakan di dapur.

28
 MODUL SAINS UPSR

Diagram 1

(a) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada carta bar?

____________________________________________________________________

(b) Cadangkan satu objek di dapur yang diperbuat aripada……..

i. kaca
____________________________________________________________________

ii. plastik
_____________________________________________________________________

(c) Beri satu sebab mengapa kain tidak biasa di dapur.

____________________________________________________________________

2 Rajah 2 menunjukkan eksperimen yang dijalankan oleh sekumpulan murid.

Diagram 2

(a) Apakah tujuan eksperimen ini?

____________________________________________________________________

29
 MODUL SAINS UPSR

(b) Dalam eksperimen ini……

i. Apa yang diubah?: __________________________________________________

ii. Apa yang diperhatikan?: _____________________________________________

(c) Namakan jenis bahan yang digunakan untuk…………

i. P: ________________________________________________________________

ii. Q: _______________________________________________________________

iii. R: ________________________________________________________________

SISTEM SURIA

1. Ahli dalam Sistem Solar adalah matahari dan planet.

2. Urutan planet bermula daripada matahari adalah Utarid, Zuhrah, Bumi, Marikh, Musytari,
Zuhal, Uranus, Neptune

3. Planet berbeza dari segi saiz dan jarak dari matahari.

4. Planet mempunyai keadaan permukaan yang berbeza.

5. Matahari adalah pusat dalam Sistem solar.

6. Matahari sangat besar jika dibandingkan dengan planet.

7. Semua planet beredar mengelilingi matahari.

8. Nisbah saiz bulan dengan bumi dan matahari adalah 1:4:400.

9. Jarak dari bumi ke matahari ialah 400 kali jarak daripada bulan ke bumi.

10. Bumi mengandungi air, udara dan suhu yang sesuai untuk menampung hidupan.

11. Jika bumi terlalu dekat dengan matahari, ia akan menjadi terlalu panas untuk menampung
hidupan.

30
 MODUL SAINS UPSR

12. Jika bumi terlalu jauh dengan matahari, ia akan menjadi terlalu sejuk untuk menampung
hidupan.

13. Hanya bumi dalam system solar ini yang mengandungi hidupan.

SOALAN BERKAITAN BUMI, BULAN DAN MATAHARI

Bahagian A

1 . Which of the following statements is not true about the Solar System?

A The Solar System consists only of planets.

B The Sun is the central of the Solar System.
C All planets in the Solar System move around the Sun.
D All planets in the Solar System receive light and heat from the Sun.

2 . The following are four planets in the Solar System.

K – NEPTUNE
L – VENUS
M– JUPITER
N – SATURN

The order of the planets from the Sun is as follows.

A K, M, L, N
B L, M, N, K
C M, L, N, K
D M, K, L, N

3 . Diagram 1 shows the position of planet P, the Earth and planet Q from the Sun.

Diagram 1
What are planet P and Q?

P Q
A Mars Saturn

31
 MODUL SAINS UPSR

B Pluto Mercury
C Uranus Mars
D Venus Mars

4. Rajah 6 menunjukkan kedudukan planet bumi dalam Solar Sistem.

Diagram 6
Apa yang berlaku jika kedudukan planet bumi di X?

I bumi akan mendapat lebih banyak haba dan cahaya dari matahari.
II Bumi akan menjadi lebih sejuk.
III Semua hidupan akan mati.

A I dan II sahaja B I dan III sahaja

C II dan III sahaja D I, II dan III

5 . Apakah satelit semulajadi yang mengelilingi bumi ?

A Matahari B Bulan
C Asteroid D Meteor

Bahagian B

32
 MODUL SAINS UPSR

1 Jadual dibawah menunjukkan data yang dikumpulkan oleh sekumpulan murid.

Planet Jarak dari matahari (juta Masa yang diambil untuk

km) melengkapkan satu putaran
lengkap mengelilingi
matahari (tahun)
P 150 1
Q 780 12
R 1430 30
S 2870 84
T 4500 165

(a) Apakah corak perubahan masa yang diambil untuk melengkapkan satu putaran lengkap
mengelilingi matahari ?

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

(b) Nyatakan hubungan antara Jarak dari matahari dengan masa yang diambil untuk
melengkapkan satu putaran lengkap mengelilingi matahari.

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

(c) Planet X takes 2 years to make one complete movement around the Sun. Predict the
position of planet X.

_________________________________________________________________

LIVING THINGS EXIST ONLY

ON PLANET P.

(d) Give two reasons that can be made from the above statement.

1. ______________________________________________________________

2. ______________________________________________________________

33
 MODUL SAINS UPSR

Technology around us

Human limitations

1. Manusia dapat melakukan pelbagai perkara dengan menggunakan otak, anggota

badan dan organ deria.

2. Walau bagaimanapun keupayaan manusia untuk melakukan sesuatu perkara adalah

terhad.

3. Manusia telah mencipta perlbagai alat untuk mengatasi had keupayaaan.

Development of technology

1. Perkembangan teknologi telah mengubah kehidupan manusia dalam bidang

komunikasi, pengangkutan, pertanian dan pembinaan.

Solving problems

1. Technologi digunakan untuk mereka cipta mesin-mesin bagi membantu manusia

dalam kerja harian.

Advantanges and disadvantages

1. Teknologi memberi kita banyak kebaikan. Sebagai contoh, mesin membantu

meningkatkan pengeluaran hasil pertanian.

2. Teknologi juga membantu keburukan. Sebagai contoh, kilang-kilang melepaskan gas

bertoksik dan sisa buangan yang menyebabkan pencemaran udara dan air.

QUESTIONS ABOUT THE TEACHNOLOGY

SECTION A

1 Which of the following devices can be used to overcome the limitation of humans?

34
 MODUL SAINS UPSR

I Rocket
II Telephone
III Elevator

A I and II only C I and III only

B II and III only D I, II and III

2 Diagram 1 shows a device used to overcome human limitation.

Diagram 1

This device is used in…

A transportation. C communication.
B agriculture. D medical.

3 Diagram 4 shows different types of air transportation.

Diagram 4
Which of the following is the correct order in the development of air transportation?

A P Q R S

B Q P S R
C R P S Q

35
 MODUL SAINS UPSR

D S P Q R

4 Which of the following is true about the advantages of development of technology?

I Make human more comfortable

II Make the work easier and faster
III Improve the health standards of humans

A I and II only
B I and III only
C II and III only
D I, II and III

5 In ancient time, the cave people draw on the cave walls. This shows the way they…

I save the information.

II produce arts.
III communicate with other people.
IV decorate their homes.

A II and III only

B III and IV only
C I, II and III only
D I, II, III and IV

SECTION B

1 A teacher carried out an experiment to test the limitation of humans in remembering

objects. He uses five students in his experiment. Each student is given two minutes to
remember 20 objects. After that, the objects are covered up with a cloth. Each student
has to list the names of the objects. Table 1 shows the results of the experiment.

Student L M N O P
Total objects can be 5 8 12 7 10
remembered
Table 1

(a) What can you say about the result above?

_________________________________________________________________

(b) In the experiment, ...

i. what is being changed?: ___________________________________________

36
 MODUL SAINS UPSR

ii. what is measured?: _______________________________________________

(c) i. Which organ is involved in this experiment?

_________________________________________________________________

ii. What is the device that can help humans to overcome the limitation of the
organ mentioned above?

(d) What conclusion can you make from this experiment?

_________________________________________________________________

2 Table 2 shows the time taken to travel across the Atlantic Ocean from Europe to
America
using different types of transport.

Year Types of transportation Time taken to travel

1852 Sailing boat 11 days
1938 Steamship 5 days
1985 Cruiser 26 hours
Table 2

(a) State two statements that you can make from this table.
1. _______________________________________________________________

2. _______________________________________________________________

(b) What is the benefit we can get from the invention of the aeroplane engine?

_________________________________________________________________

(c) State one latest technology that allow people to go deep in the sea.

_________________________________________________________________

37
 MODUL SAINS UPSR

MODUL SAINS

TAHUN 5

Microorganisam

1. Microorganism bermaksud hidupan seni (kecil).

2. Microorganisma adalah sangat kecil sehingga tidak dapat dilihat oleh mata kasar. Kita
perlu menggunakan mikroskop untuk melihat mikroorganisma.

Types of microorganism

Terdapat empat jenis microorganisma yang utama.

(a) bakteria

(b) Virus
38
 MODUL SAINS UPSR

(c) Fungi

(d) Protozoa

Bakteria

1. Bakteria ialah organisma yang sangat kecil.

2. Bakteria wujud dalam pelbagai bentuk.

3. Bakteria terdapat di udara, di dalam air, di dalam tanah serta di permukaan yang kamu
sentuh. Bakteria hidup di dalam tubuh kamu juga.

Virus

1. Virus ialah microorganisma yang paling kecil.

2. Virus menumpang dalam perumah (manusia, haiwan, tumbuhan dan mikroorganisma

lain.

Protozoa

1. Protozoa lebih besar daripada virus dan bacteria

2. Protozoa ialah organisma akuatik

Fungi

1. Fungi adalah yang paling besar antara keempat-empat microorganisma

2. Fungi membiak daripada spora

3. Cendawan, kulapuk dan yis adalah contoh-contoh fungi

Ciri-ciri microorganisma

1. Microorganisma bernafas untuk terus hidup

2. Microorganisma bertumbuh apabila keadaan sesuai.

3. Microorganisma bergerak dengan caranya yang tersendiri.

39
 MODUL SAINS UPSR

Kawan atau lawan

1. Sesetengah microrganisma adalah berguna dan sesetengahnya berbahaya.

2. Mikroorganisma yang berguna boleh digunakan untuk membuat makanan

3. Mikroorganisma yang berbahaya boleh menyebabkan penyakit.

4. Penyakit yang disebabkan oleh microorganisma boleh merebak daripada seorang

kepada seorang yang lain. Ia disebut penyakit berjangkit.

5. Penyakit berjangkit boleh merebak melalui udara, air, makanan, sentuhan dan haiwan.

6. Penyakit yang disebabkan oleh microorganisma yang berbahaya boleh dicegah dengan
cara :

(a) Membasuh tangan sebelum mengendalikan makanan atau selepas menggunakan

tandas
(b) Memasak air atau makanan untuk membunuh microorganisma
(c) menutup mulut dan hidung ketika batuk atau bersin
(d) Membalut luka
(e) Kuarantin

QUESTIONS ABOUT MICROORGANISM

SECTION A

1 Microorganism is a...

A living thing that has wings

B living thing that lives in water
C small living thing that can be seen with the naked eye
D very tiny living thing that cannot be seen with the naked eye

2 Aisyah makes dough by mixing the following ingredients:

Flour, warm water, dried yeast, sugar

After 20 minutes, the dough rises. This because…

40
 MODUL SAINS UPSR

A the yeast dies

B the yeast grows.
C the yeast moves.
D the yeast breathes.
3 Which of the following statements is not true about microorganisms?
A Microorganisms are living things.
B Microorganisms breathes and grows.
C Microorganisms cannot be seen with naked eyes.
D Microorganisms cannot move from place to place.

4 Which of the following pairs is correct?

Disease Caused by
A Flu Virus
B Mumps Fungi
C Scabies Bacteria
D measles Protozoa
5 Which of the following ways can prevent diseases caused by microorganisms from
spreading?

I Cover up open wounds

II Cover the mouth when coughing
III Wash hands after using the toilet
IV Wash hands before handling foodstuff

A I, II and III only

B I, III and IV only
C II, III and IV only
D I, II, III and IV

41
 MODUL SAINS UPSR

SECTION B

1.

Figure 1

P, Q and R are three similar bowls of rice. Each was sprinkled with different amounts of water
as shown in Figure 1. Table 1 below shows the results of the investigation.

Amount of water Time taken to be

Rice
sprinkled mouldy
P 5 4 days
Q 15 3 days
R 25 2 days

Table 1
(a) What is the aim of this investigation ?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

(b) State the following variables ;

1. Manipulate variable :……………………………………………..………………

2. Responding variable :…………………………………………..…………………

(c) State two controlled variables ;

42
 MODUL SAINS UPSR

1. ………………………………………………………………………………………

2. ………………………………………………………………………………………

(d) What is the conclusion from this investigation ?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

KEMANDIRIAN SPESIES

KEMANDIRIAN SPESIES HAIWAN

1. Spesies ialah hidupan yang sama jenis dan boleh membiak antara satu dengan yang
lain.

2. Kemandirian spesies bermaksud keupayaan hidupan untuk meneruskan hidup dalam

keadaan susah ataupun bahaya.

3. Haiwan perlu membiak untuk memastikan kemandirian spesiesnya.

4. Untuk tujuan ini, sesetengah haiwan perlu menjaga telur dan anaknya.

5. Beberapa contoh haiwan yang menjaga telur dan anaknya ditunjukkan seperti didalam
jadual di bawah.

Bil Animals Cara menjaga anak dan telur

1 Labah-labah Labah-labah membawa telurnya di dalam uncang

2 Kanggaru Kanggaru membawa anaknya di dalam kantung

3 Lembu Lembu hidup didalam kawanan yang besar untuk

melindungi anaknya

4 Burung Burung memberi makan kepada anaknya

5 Ular Ular melingkari telurnya

43
 MODUL SAINS UPSR

6 Kucing Kucing menyusukan anaknya

6. Sesetengah haiwan tidak menjaga terlur dan anaknya

7. Haiwan-haiwan ini mempunyai cara yang tersendiri untuk memastikan anaknya dapat
membesar sehingga dewasa.

a) Rama-rama bertelur di permukaan bawah daun.

b) Penyu menimbus telurnya di dalam pasir.

KEMANDIRIAN TUMBUHAN

1. Biji benih atau buah tumbuhan perlu dipencarkan untuk memastikan kemandirian
spesiesnya.

2. Biji benih atau buah dipencarkan dengan cara yang berikut:

a) Melalui air – buah kelapa

b) Melalui haiwan -betik
c) Melalui angin - angsana
d) Melalui mekanisme letupan- buah keembong

3. Ciri-ciri buah yang dipencarkan oleh

Dispersal Characteristics fruits

Angin Kecil, ringan dan mempunyai struktur seperti Petrea, meranti, angsana
sayap
Kecil, ringan dan banyak bulu halus Klematis, kapas, lalang
Haiwan Warna yangn cerah Rambutan, betik, manggis
Bau yang enak Namgka, durian, mangga
Biji benih kulit keras Jambu batu, cili
Bercangkuk atau berduri Semalu , kemuncup
Air Ringan, kulit berlilin, mempunyai rongga udara Buah bakau, kelapa, teratai
Mekanisma Kulit keras Buah getah, buah jarak,
letupan Kulit buahnya kering apabila matang keembong

44
 MODUL SAINS UPSR

SOALAN KEMANDIRIAN SPESIES

Bahagian A

1. Antara haiwan yang berikut, manakah yang menjaga anaknya?

A. Katak C. Ular

B. Harimau D. Nyamuk

2. Maklumat berikut menyatakan tentang ciri-ciri sejenis biji benih.

Saya kecil dan ringan

Saya juga mempunyai kepak
Saya boleh disebar jauh daripada induk
Selepas saya jatuh, saya akan bercambah

Apakah agen penyebaran biji benih itu?

A Air C Haiwan

B Angin D Mekanisma letupan

3. Gambar S, T, U dan V menunjukkan aktiviti satu haiwan.

45
 MODUL SAINS UPSR

Apakah yang ditunjukkan oleh aktiviti itu?

A. persaingan C. Pemuliharaan Conservation

B. pemeliharaan D. Kemandirian spesies

4. Gambar menunjukkan dua kumpulan buah.

Bagaimanakah biji benih bagi kumpulan buah yang berbeza itu disebarkan?

Kumpulan P Kumpulan Q

A. Mekanisma letupan Haiwan

B. Haiwan Mekanisma letupan
C. Angin Mekanisma letupan
D. Air Angin

5. P, Q, R, dan S adalah empat jenis buah.

Antara berikut manakah cara penyebaran yang betul bagi biji benih buah-buah itu?

Buah Cara penyebaran

P Mekanisme letupan
46
Q Haiwan
R Angin
S Air
 MODUL SAINS UPSR

I. P
II. Q
III. R
IV. S

A I dan II sahaja C II, III, dan IV sahaja

B I, III, dan IV sahaja D I, II, III, dan IV

SECTION B

1. Jadual 1 menunjukkan peratus bagi anak kedua-dua haiwan ini yang dapat hidup
sehingga dewasa.

Jenis haiwan penyu ayam

Peratus bagi anak haiwan
yang dapat hidup sehingga 10% 95%
dewasa.
Jadual 1

a. Berdasarkan maklumat dalam jadual di atas, nyatakan haiwan yang

i. Menjaga anaknya : ________________________________

ii. Tidak menjaga anaknya :_________________________

b. Nyatakan hubungan antara sama ada haiwan yang menjaga anaknya atau tidak
dengan peratus anak haiwan yang dapat hidup hingga dewasa.

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

c. Apakah yang dapat diperhatikan dalam penyiasatan ini ?

47
 MODUL SAINS UPSR

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

d. Bagaimanakah haiwan X mengekalkan kemandirian spesiesnya ?

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

e. Berikan dua contoh haiwan lain yang tidak menjaga telur ?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

2. Jadual di bawah menunjukkan bilangan penyu yang bertelur di sebuah pulau.

Tahun Bilangan penyu yang bertelur

2002 2
2006 5
2010 7

(a) Nyatakan satu inferens berdasarkan maklumat-maklumat ini.

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

(b) Tuliskan satu pemerhatian tentang bilangan penyu yang bertelur untuk menyokong
jawapan dalam 1 (a).

____________________________________________________________________
___________________________________________________________________

(c) State what is changed (manipulated variable).

Nyatakan pemboleh ubah yang dimanipulasikan.
____________________________________________________________________

(d) Ramalkan apa yang akan berlaku jika pulau itu dibangunkan menjadi tempat
peranginan.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

RANTAI MAKANAN DAN SIRATAN MAKANAN

48
 MODUL SAINS UPSR

RANTAI MAKANAN

1. Semua hidupan memerlukan makanan untuk hidup

2. Tumbuan hijau membuat makanannya sendiri tetapi haiwan tidak boleh membuat
makanannya sendiri.

3. Haiwan boleh dikelaskan di dalam tiga kumpulan

a. Herbivor – haiwan yang makan tumbuhan sahaja – lembu

b. Karnivor – haiwan yang makan haiwan sahaja – harimau
c. Omnivor -haiwan yang makan tumbuhan dan haiwan lain – ayam

4. Hal ini menyebabkan wujudnya hubungan makanan antara hidupan seperti padi
dimakan oleh belalang atau katak dimakan oleh ular

PADI BELALANG KATAK ULAR

5. Semua rantai makanan bermula dengan tumbuhan yang dikenali sebagai pengeluar.

6. Haiwan yang bergantung kepada tumbuhan atau haiwan lain sebagai makanan dikenali
sebagai pengguna

SIRATAN MAKANAN

1. Satu jenis makanan boleh terlibat dalam beberapa rantai makanan

2. Dua atau lebih rantai makanan boleh digabungkan menjadi satu siratan makanan.

belalang

Pokok padi burung pipit katak

Tikus burung helang

49
 MODUL SAINS UPSR

Contoh satu siratan makanan

3. Rantai-rantai makanan yang terdapat dalam siratan makanan di atas ialah :

i. Pokok padi belalang katak helang

Pokok padi burung pipit katak helang
Pokok padi tikus katak helang

4. Siratan makanan adalah penting bagi mengekalkan keseimbangan alam sekitar.

5. The balance of nature is ensured if the population of the different species of living things
in nature are controlled.
Keseimbangan alam sekitar terjamin jika populasi sesuatu spesies dalam alam sekitar
terkawal.

6. Siratan makanan dapat memastikan tidak terlalu banyak atau terlalu sedikit sesuatu
jenis hidupan di suatu kawasan.

7. Perubahan dalam populasi sesuatu spesies akan mempegaruhi populasi spesies lain.

8. Jika sesuatu jenis hidupan pupus, hidupan lain yang bergantung padanya sebagai
sumber makanan mungkin pupus atau berpindah ke kawasan lain.

SOALAN RANTAI MAKANAN DAN SIRATAN MAKANAN

BAHAGIAN A

1. Gambar menunjukkan empat jenis hidupan dalam suatu habitat.

Bila pokok padi dimusnahkan oleh belalang , peristiwa berikut akan berlaku

J- Sumber makanan manusia akan berkurang

K- Karnivor akan mati

50
 MODUL SAINS UPSR

L- Herbivor akan mati

M- Sumber makanan bagi haiwan akan berkurang

Antara berikut yang manakah menunjukkan urutan yang betul bagi peristiwa itu?

A J, K, L, M C M, J, L, K
B L, K, M, J D M, L, K, J

2. Gambar menunjukkan lima jenis haiwan dalam ladang kelapa sawit.

Tikus telah merosakkan buah kelapa sawit di lading itu. Burung hantu dibela untuk
mengurangkan bilangan tikus. Haiwan lain yang manakah akan turut berkurang?

A Nyamuk dan ular C Ular dan burung pipit

B Nyamuk dan belalang sparrow D Belalang dan burung pipit

3. Dalam suatu habitat,terdapat pelbagai jenis hidupan.Carta palang dalam Rajah 3 menunjukkan
bilangan tiga jenis hidupan di habitat itu.
Bilangan hidupan

8
7
6
5
4
3
2
1
0 51 Tikus
Padi Helang

Diagram 3 Jenis hidupan

 MODUL SAINS UPSR

Semua tikus telah di hapuskan. Antara carta palang berikut, yang manakah kamu jangka boleh
menunjukkan perubahan ke atas bilangan pokok padi dan helang.

Bilangan hidupan Number

A C
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
0 0
Padi Helang Jenis hidupan Paddy Eagle Living
plant things

Number Number

B 8 D 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
0 0
Paddy Eagle Living Paddy Eagle Living
plant things plant things

4. Rajah 4 menunjukkan satu rantai makanan.

Diagram 4
Rajah 4

What will happen if the number of eagles increases excessively?

Apakah yang akan berlaku jika bilangan helang bertambah dengan banyak?

52
 MODUL SAINS UPSR

Paddy Grasshopper
Padi Belalang
A Decreases Decreases
Berkurang Berkurang
B Decreases Increases
Berkurang Bertambah
C Increases Decreases
Bertambah Berkurang
D Increases Increases
Bertambah Bertambah

5. Figure shows an insect X.

Rajah 1 menunjukkan serangga X.

In which one of the following is X in the correct position in the food chains?
Antara berikut yang manakah kedudukan yang betul bagi X dalam rantai makanan
berikut?

A Plants→ X → Frog → Eagle C Frog → Plants →X → Eagle

Tumbuhan → X → Katak → Helang Katak → Tumbuhan → X → Helang

B X → Eagle → Plants → Frog D Eagle → Frog → Plants → X

X → Helang → Tumbuhan → Katak Helang → Katak → Tumbuhan → X
SECTION B

1. Diagram 1 shows a food web in a habitat.

Rajah 1 menunjukkan satu siratan makanan dalam satu habitat.

Deer Tiger
Rusa Harimau

53
 MODUL SAINS UPSR

Plants rabbit snake

Tumbuhan arnab ular

Grasshoppoer Chicken Eagle

Belalang ayam helang

Diagram 1
Rajah 1

a. Predict the habitat above

Ramalkan habitat di atas.

...................................................................................................................................

b. Name the producer in the food web above

Namakan pengeluar dalam siratan makanan di atas.

....................................................................................................................................

c. What will happen if the number of chickens decreases.

Apakah akan berlaku jika bilangan ayam berkurang

...................................................................................................................................

d. Build two food chains which involved four living things.

Bina dua rantai makanan yang melibatkan empat benda hidup

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

2. Diagram is the table which shows the number of four type of living things which can
form a food chains in a habitat.
Rajah jadual menunjukkan bilangan bagi empat jenis hidupan yang boleh membentuk
satu rantai makanan dan satu habitat

Type of living thing Number of living things

Jenis hidupan Bilangan hidupan
P 15
Q 10

54
 MODUL SAINS UPSR

R 20
S 5

a. Namakan pengeluar dalam siratan makanan di atas.

....................................................................................................................................

b. Namakan pengguna pertama dalam habitat di atas

....................................................................................................................................

c. Bina satu rantai makanan yang melibatkan empat benda hidup

...................................................................................................................................

d. Jika habitat di atas adalah sawah padi, namakan dua haiwan yang boleh mewakili P.

............................................................................................................................

ENERGY

Tenaga - keupayaan melakukan kerja

Hidupan dan bukan hidupan memerlukan tenaga untuk melakukan kerja atau bergerak.

Sumber tenaga
1. Matahari
2. Angin
3. Sel kering
4. Minyak
5. Makanan
6. Air

Bentuk-bentuk tenaga

1. Tenaga Cahaya
2. Tenaga Solar
3. Tenaga Haba
4. Tenaga Elektrik
5. Tenaga bunyi
6. Tenaga Keupayaan
7. Tenaga kinetik
8. Tenaga Kimia

Tenaga yang boleh diperbaharui

55
 MODUL SAINS UPSR

1. Tenaga Solar
2. Tenaga biojisim
3. Tenaga Angin
4. Tenaga Air

Tenaga yang tidak boleh diperbaharui

1. Gas Asli
2. Petroleum
3. Arang Batu
4. Tenaga Nuklear

Bagaimana menjimatkan tenaga

1. Padamkan lampu apabila tiada orang di dalam bilik

2. Tutup televisyen apabila kamu idak menontonnya
3. Mencuci pakain dengan muatan penuh sahaja

QUESTIONS ABOUT ENERGY

Section A

1. Kenyataan di bawah menunjukkan beberapa contoh peralatan yang membawa kepada

perubahan tenaga.

P Radio Tenaga elektrik Tenaga bunyi

Q Tong Gas Tenaga kimia Tenaga haba ⁺ Tenaga cahaya
R Kipas siling Tenaga elektrik Tenaga bunyi
S Lampu suluh Tenaga elektrik Tenaga cahaya

Manakah di antara pasangan berikut benar ?

A. P dan Q C. Q dan R
B. P dan R D. R dan S

2. Rajah 1 menunjukkan sebuah jam loceng yang beroperasi menggunakan bateri.

56
 MODUL SAINS UPSR

Diagram 1
Manakah di antara berikut adalah benar tentang perubahan tenaga yang berlaku apabila
jam loceng berbunyi?

A. Tenaga kimia Tenaga kinetik Tenaga elektrik Tenaga bunyi

B. Tenaga kimia Tenaga electric Tenaga kinetik Tenaga bunyi
C. Tenaga elektrik Tenaga bunyi Tenaga kinetik Tenaga kimia
D. Tenaga bunyi Tenaga kimia Tenaga kinetik Tenaga elektrik

3. Diagram 2 shows the classification of energy sources.

Rajah 2 menunjukkan pengelasan sumber tenaga.

Sumber Tenaga

Boleh diperbaharui Tidak boleh diperbaharui

. Angin . Nuklear
.P .Q

Diagram 2

Manakah antara berikut menunjukkan P dan Q?

P Q
A. Biojisim Petroleum
B. Arang Batu Solar
C. Solar Biojisim
D. Biojisim Air

4. Rajah 3 menunjukkan satu papan tanda yang ditemui di dinding sebuah sekolah.

57
 MODUL SAINS UPSR

GUNA TENAGA
SECARA
Diagram 3 BIJAK

Kenapa kita perlu menggunakan tenaga secara bijaksana?

I Untuk menjimatkan masa

II Untuk meningkatkan pencemaran
III Untuk mengelakkan pembaziran
IV Untuk memastikan sumber tenaga tidak diguna habis dengan cepat

A. I dan IV C. II dan IV

B. II dan III D. III dan IV

5. Rajah 4 menunjukkan kincir angin di satu kawasan.

Diagram 4

Manakah di antara berikut BENAR tentang kincir angin tersebut ?

I Ia tidak mencemarkan alam sekitar

II Sumber ini boleh diperolehi di semua kawasan
III Sumber ini boleh digantikan apabila habis digunakan

58
 MODUL SAINS UPSR

IV Sumber tenaga ini boleh didapati pada setiap masa

A. I dan II C. II dan IV

B. II dan III D. III dan IV

SECTION B/BAHAGIAN B

1. Satu penyiasatan telah dijalankan untuk mengkaji hubungan antara bilangan

kenderaan dan tahap pencemaran.Jadual 1 menunjukkan bilangan kenderaan dan
purata tahap pencemaran udara semasa tempoh penyiasatan dalam masa empat
tahun di Bandar X.

Tahun Bilangan kenderaan Purata tahap pencemaran

udara
2005 40 700 Rendah
2006 60 200 Sederhana
2007 81 500 Tinggi
2008 96 800 Sangat Tinggi

Jadual 1

a) Apakah tujuan penyiasatan ini ?

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

b) Nyatakan hubungan antara bilangan kenderaan dan tahap pencemaran udara?

................................................................................................................................
................................................................................................................................

Oleh kerana bilangan kenderaan meningkat setiap tahun,

maka kuantiti petroleum 59
yang dikeluarkan untuk kegunaan
kenderaan turut meningkat.
 MODUL SAINS UPSR

c) Predict what will happen if the trend of quantity of petroleum being produced as
mentioned continues for another 40 years.
Ramalkan apakah yang akan berlaku jika pola kuantiti petroleum yang
dikeluarkan sebagaimana yang dinyatakan berterusan sehingaa 40 tahun lagi.
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

d) Suggest one way to reduce pollution caused by motor vehicles?

Cadangkan satu cara untuk mengurangkan pencemaran yang dihasilkan oleh
kenderaan bermotor?
__________________________________________________________________

2. Rajah 1 menunjukkan seorang budak perempuan telah menjalankan satu

penyiasatan tentang tenaga.

Diagram 1

a) Nyatakan dua pemerhatian yang boleh dibuat berdasarkan Rajah 1.

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

b) Nyatakan inferens kamu berdasarkan jawapan kamu di (a).

60
 MODUL SAINS UPSR

c) Ramalkan perubahan tenaga yang terlibat dalam X ?

______________________________________________________________

ELECTRICITY

Sumber Tenaga Elektrik

1. Sel kering
2. Akumulator
3. Dinamo
4. Sel Suria

Simbol bagi komponen dalam litar elektrik

__________
Sel kering Mentol Suis Wayar

Litar Bersiri Litar Selari

Bahaya jika salah menggunakan peralatan elektrik

1. Kejutan elektrik
2. Renjatan elektrik
3. Kebakaran
4. Melecur

Langkah-langkah keselamatan yang boleh diambil apabila mengendalikan peralatan elektrik

1. Jangan menyentuh suis dengan tangan yang basah

2. Jangan membaiki peralatan elektrik sendiri

3. Jangan menyambung terlalu banyak peralatan elektrik kepada satu sumber kuasa.

61
 MODUL SAINS UPSR

Questions about Electricity

Section A

1. Rajah 5 menunjukkan satu litar.

Diagram 5
Manakah di antara litar elektrik berikut diwakili oleh rajah litar yang betul ?

2. Rajah 6 menunjukkan satu sumber elektrik yang sering digunakan dalam hidup kita
seharian.

Diagram 6

Manakah di antara kenyataan berikut benar tentang objek dalam Rajah 6 ?

62
 MODUL SAINS UPSR

I Murah
II Senang dibawa
III Boleh dicas semula
IV Membekalkan sejumlah tenaga elektrik yang besar

A. I dan II C. II dan III

B I dan III D. III dan IV

3. Seorang murid menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji kadar kecerahan

mentol dalam satu litar.Manakah di antara berikut yang tidak akan mempengaruhi
kecerahan mentol dalam satu litar ?

A. Bilangan mentol C. Susunan sel kering

B. Bilangan sel kering yang digunakan D. Susunan suis

4. Rajah 9 menunjukkan dua mentol dan tiga suis yang dihubungkan dalam satu litar
elektrik.

Diagram 9
Apa yang perlu dibuat untuk menyalakan mentol X sahaja ?

A. Tutup suis P dan Q

B. Tutup suis Q dan R
C. Tutup suis P dan R
D. Tutup suis P,Q dan R

5. Manakah antara kenyataan berikut benar tentang cara-cara untuk mengendalikan

peralatan elektrik ?

I Kesilapan mengendalikan peralatan elektrik boleh menyebabkan kejutan elektrik

II Kita mesti memperbaiki peralatan elektrik sendiri
III Kita tidak boleh menggunakan tangan yang kering untuk menutup atau
membuka suis elektrik
IV Kita tidak boleh menyentuh mangsa kejutan elektrik dengan tangan kita sendiri

63
 MODUL SAINS UPSR

A. I dan IV C. II dan IV
B. II dan III D. III dan IV

Section B

1. Rajah 2 menunjukkan tiga litar yang disediakan oleh sekumpulan murid.

Jadual 1 menunjukkan kadar kecerahan bagi setiap mentol di dalam litar.

Litar Kecerahan mentol

A Paling cerah
B Lebih cerah
C Cerah
Jadual 1

a) Apakah tujuan penyiasatan ini ?

____________________________________________________________

b) Apakah corak perubahan kecerahan mentol-mentol dalam litar A.B dan C ?

______________________________________________________________

c) Berdasarkan penyiasatan ini nyatakan,

(i) Apa yang diubah : _______________________________________

(ii) Apa yang diperhati : _______________________________________
(iii) Apa yang dimalarkan : ___________________________________

d) Nyatakan satu hubungan antara apa yang diubah dengan apa yang diperhati
berdasarkan penyiasatan ini.

64
 MODUL SAINS UPSR

____________________________________________________________

e) Penyiasatan diteruskan dengan menggunakan empat mentol dalam satu litar

yang sama kuantiti sel keringnya. Ramalkan kadar kecerahan mentol-mentol di
dalam litar tersebut.

____________________________________________________________

Setiap malam, David berbasikal pulang selepas menghadiri kelas tuisyen. Dia
mendapati bahawa kecerahan lampu basikalnya dipengaruhi oleh cara dia mengayuh
basikalnya. Jadual 2 menunjukkan hasil pemerhatiannya.

Kelajuan berbasikal Kecerahan mentol basikal

Laju Lebih terang
Perlahan Malap

a) State : (i) Apa yang diubah : ______________________________________

(ii) Apa yang diperhati : ___________________________________

X membolehkan lampu basikal menyala.

b) Apakah X ?

_________________________________________________________

c) Nyatakan perubahan tenaga yang berkaitan dengan aktiviti tersebut ?

__________________________________________________________

CAHAYA

1. Cahaya dari matahari membolehkan kita melihat keadaan sekeliling.

65
 MODUL SAINS UPSR

2. Sumber- sumber cahaya adalah seperti berikut :

a) Matahari c) lampu suluh

b) Lilin d) lampu elektrik

3. Salah satu sifat cahaya ialah cahaya bergerak lurus.

4. Sifat cahaya yang bergerak lurus menyebabkan bayang-bayang terbentuk apabila

cahaya dihalang oleh objek legap dan objek lut cahaya.

5. Bayang-bayang terbentuk pada kawasan yang bertentang dengan sumber cahaya.

6. Bahan yang lutsinar tidak mempunyai bayang-bayang kerana bahan-bahan ini

membenarkan sinar cahaya melaluinya.

7. Dua faktor yang mempengaruhi saiz bayang-bayang yang terbentuk ialah: 

i. Jarak objek daripada skrin

ii. Jarak sumber cahaya daripada skrin.

8. Cahaya boleh “melantun balik” apabila ia jatuh pada sesuatu objek. Ini dikenali sebagai
pantulan cahaya.

9. Objek dengan permukaan yang licin dan berkilat seperti cermin memantulkan cahaya
dengan baik.

10. Kegunaan pantulan cahaya dalam kehidupan harian:

a) Cermin sisi kereta

b) Cermin cembung ( cermin pada selekoh tajam jalan raya )
c) Cermin muka
d) Periskop

Questions about light

Section A

1. Rajah di bawah menunjukkan penyiasatan mengenai sifat cahaya.

66
 MODUL SAINS UPSR

Antara pernyataan berikut yang manakah boleh menyebabkan cahaya lilin hilang
daripada pandangan.

A Jarak diantara kadbod berubah

B Kadbod tidak berada pada garis lurus
C Lubang pada kadbod dibuat kecil
D Lilin diletakkan jauh dari objek

2. Antara berikut yang manakah pemantul cahaya yang baik?

A Kadbod C Cermin muka

B jubin D Gelas

3. Rajah di bawah menunjukkan objek dan bayang-bayangnya

Antara pernyataan berikut yang manakah bayang-bayang yang akan terhasil?

A B

C D

67
 MODUL SAINS UPSR

4. Rajah di bawah menunjukkan penyiasatan bayang-bayang

Jika lampu suluh di letakkan lebih jauh dari objek, apakah yang akan berlaku pada saiz
bayang-bayang yang terbentuk di atas skrin?

A Menjadi semakin besar

B Menjadi semakin kecil
C Bentuk bayang-bayang akan berubah
D Tiada perubahan

5. Apabila kita berada dihadapan cermin, kita akan melihat imej kita sendiri seperti di
tunjukkan di dalam rajah di bawah

Ini adalah kerana

A Cermin menyerab cahaya

B Cermin membiaskan cahaya

68
 MODUL SAINS UPSR

C Cermin memantulkan cahaya

D Cermin menyebarkan cahaya

SECTION B

1 Sekumpulan murid menjalankan penyiasatan untuk mengkaji hubungan di antara saiz

bayang-bayang dengan jarak antara objek dan sumber cahaya.

Jadual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan

Jarak di antara objek dengan sumber Ketinggian bayang-bayang

cahaya
60 cm 40 cm
50 cm 50 cm
40 cm 60 cm

a) Apakah tujuan penyiasatan ini?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………

b) Nyatakan
i) Apa yang diubah (pembolehubah dimanipulasi) dalam penyiasatan ini?

……………………………………………………………………………..

ii) Apa yang diperhatikan (pembolehubah bergerakbalas) dalam penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………

iii) Apakah yang sama (pembolehubah malar) in this investigation?

69
 MODUL SAINS UPSR

……………………………………………………………………………….

c) Ramalkan ketinggian bayang-bayang jika jarak diantara objek dan sumber cahaya
ialah 70 cm

………………………………………………………………… …………………

d) Apakah hubungan antara apa yang di ubah dengan apa yang di perhatikan?
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

2. Rajah 1 menunjukkan sebuah lampu suluh yang dinyalakan ke arah satu skrin

Dua objek, blok kayu dan blok kaca diletakkan di hadapan lampu suluh secara bergilir-
gilir. Pembentukan bayang-bayang diperhatikan di atas skrin. Keputusan penyiasatan di
tunjukkan di bawah.

Jenis objek Blok kayu Blok kaca

Pembentukan bayang-bayang Ya Tidak

a) Nyatakan dua inferens berdasarkan penyiasatan di atas.

i) ……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………….
ii) ……………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………

b) Nyatakan
i) Pembolehubah dimanipulasikan:

70
 MODUL SAINS UPSR

………………………………………………………………………………
ii) Pemboleh ubah bergerakbalas :

………………………………………………………………………………

c) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan ini?

…………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………

TENAGA HABA

1. Haba ialah satu bentuk tenaga.

2. Apabila suatu bahan menerima haba, ia menjadi panas.

3. Apabila suatu bahan kehilangan haba, ia menjadi sejuk.

4. Suhu adalah sukatan darjah kepanasan sesuatu bahan.

5. Semakin panas sesuatu bahan , semakin tinggi suhunya.

6. Semakin sejuk sesuatu bahan , semakin rendah suhunya.

7. Suhu disukat dengan menggunakan thermometer.

8. Suhu disukat dalam unit darjah Celsius (ºC)

KESAN HABA KE ATAS BAHAN

1. Bahan mengembang apabila dipanaskan. Bahan mengecut apabila disejukkan.

2. Contoh:

Membuka tudung botol yang ketat dengan merendamnya dalam air panas.

- Haba dari air panas akan menyebabkan tudung botol mengembang. Hal ini akan
menyebabkan tudung botol menjadi longgar dan memudahkannya dibuka.

3. Cecair juga mengembang apabila dipanaskan dan mengecut apabila disejukkan.

4. Seperti pepejal dan cecair, gas juga boleh mengembang dan mengecut.

Contoh:
71
 MODUL SAINS UPSR

Bola ping-pong yang kemek

- Bola ping pong yang kemek boleh dibulatkan semula dengan merendamkannya di
dalam air yang panas. Selepas beberapa minit, udara di dalam bola akan mengembang
dan menolak dinding bola menjadi bulat semula.

Questions about heat

Section A

1. Rajah 1 di bawah menunjukkan satu eksperimen.

Sebelum dipanaskan Selepas dipanaskan

Rajah 1

What conclusion can be made from the experiment above?

Apakah kesimpulan yang sesuai berdasarkan eksperimen diatas ?

A Bahan mengecut apabila dipanaskan dan mengembang apabila disejukkan.

B Bahan mengembang apabila dipanaskan.
C Bebola besi boleh melepasi gegelung besi selepas dipanaskan.
D Bebola besi mengecut apabila dipanaskan.

2. Rajah 1 menunjukkan dua batang sudu yang berlainan jenis direndam dalam air
panas.

Iron spoon
Plastic spoon
Sudu besi
Sudu plastik

72

Hot water
Air panas
 a

MODUL SAINS UPSR

Diagram 6
Rajah 6

Iron spoon
Plastic spoon
Sudu besi
Sudu plastik

Hot water
Air panas

a Rajah 2

Antara pernyataan berikut, yang manakah benar?

A Sudu plastik adalah pengalir haba.

B Sudu besi adalah pengalir haba.
C Sudu besi dan sudu plastik bukan pengalir haba.
D Sudu besi dan sudu plastik adalah pengalir haba.

3. Rajah di bawah menunjukkan 2 gelas tersekat antara satu sama lain

73
 MODUL SAINS UPSR

Apabila direndamkan di dalam air yang panas , gelas terpisah dengan senang. Ini adalah
kerana

A Gelas Q mengembang C Gelas Q mengecut

B Gelas P mengembang D Gelas Q mengecut

4. Rajah dibawah menunjukkan thermometer

Ia digunakan untuk

A Mengacau larutan
B Mengukur isipadu bahan
C Menyukat suhu bahan
D Menyukat suhu badan manusia

5. Rajah di bawah menunjukkan empat kedudukan mata untuk membaca suhu air dengan
menggunakan termometer.

A
B
C
D

Kedudukan mata yang manakah dilabel A, B, C dan D, membaca suhu air dengan
tepat?

BAHAGIAN B

1. Jadual menunjukkan suhu dan panjang kabel elektrik pada waktu yang berlainan dalam
suatu hari.

74
 MODUL SAINS UPSR

Suhu (°C) 24 26 28 30 32 34 36
Panjang kabel (cm) 170 171 173 176 180 185 191

a) Tulis satu sebab (inferens) untuk menerangkan bagaimana suhu mempengaruhi

panjang kabel.

…..…………………………………………………………………………………

b) Nyatakan corak perubahan dalam panjang kabel elektrik apabila suhu meningkat.

……………………………………………...……………………………………….

c) Nyatakan pembolehubah yang dimanipulasikan berdasarkan Jadual 1

………………………………………………………………………………………

Rajah 1 menunjukkan kabel elektrik yang di pasang dengan longgar

Rajah 1

Berdasarkan rajah di atas, beri satu sebab (inferens)

………………………………….……………………………………………………

……………………………………………………………………………………….

75
 MODUL SAINS UPSR

2. Dua bongkah blok besi P and Q direndam di dalam sebuah bikar berisi dengan suhu 100°C
selama 5 minit seperti yang di tunjukkan di dalam Rajah 1. Kemudian, setiap bongkah besi
diletakkan ke dalam bikar berbeza yang mengandungi 100 ml air

Jadual 1 menunjukkan suhu air selepas 1 minit bongkah besi P dan Q di letakkan di dalam
setiap bikar berisi air.

Bongkah besi P Q
Suhu di dalam bikar (°C) 57 40

Jadual 1

a) Berikan satu inferens bagi suhu air di dalam bikar yang mengandungi bongkah besi P

………………………………………………………………………………………………
................……………………………………………………………………………………

b) Apakah tujuan penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………………
................……………………………………………………………………………………

c) Nyatakan
i) Apakah yang di ubah (pembolehubah manipulasi)

…………………………………………………………………………………

ii) Apakah yang diperhatikan (pembolehubah bergerak balas)

…………………………………………………………………………………

76
 MODUL SAINS UPSR

d) Nyatakan satu hubungan diantara pembolehubah dimanipulasikan dengan

pembolehubah bergerakbalas.

………………………………………………………………………………………………
................……………………………………………………………………………………

Keadaan bahan

1. Bahan ujud dalam 3 bentuk

a) pepejal
b) cecair
c) gas

Sifat-sifat bahan

2. Sifat-sifat pepejal adalah

2.1 mempunyai bentuk tetap
2.2 mempunyai isipadu tetap
2.3 mempunyai jisim / berat

3. Sifat-sifat cecair adalah

3.1 tidak mempunyai bentuk tetap

-ikut bentuk bekasnya
3.2 mempunyai isipadu tetap
3.3 mengikut bentuk bekasnya
3.4 mempunyai jisim
4. Sifat-sifat gas

4.1 Tidak dapat dilihat

4.2 tidak mempunyai bentuk tetap
-memenuhi ruang bekas
4.3 tidak mempunyai isipadu tetap
boleh dimampatkan
4.4 mempunyai jisim

Perubahan rupa bentuk bahan

77
 MODUL SAINS UPSR

Bahan boleh berubah dari satu bentuk ke bentuk lain melalui beberapa proses

peleburan pendidihan / sejatan

Pepejal Cecair Gas

pembekuan kondensasi

Faktor-faktor mempengaruhi kadar penyejatan air

Faktor mempercepatkan memperlahankan

1. Luas permukaan Luas kecil
2. Temperature High Low
Suhu tinggi rendah
3. Wind condition Windy No wind
Keadaan angin berangin Tidak berangin

Kitaran air semulajadi

78
 MODUL SAINS UPSR

Wap air menyejuk

dan terkondensasi
kepada titisan kecil Kondensasi
air membentuk
awan

Hujan terbentuk
apabila awan
Penyejatan
menjadi terlalu
berat (awan hitam)

Air dari laut, tasik,

sungai, lopak air
dan sebagainya
tersejat dan
menjadi wap air
yang naik ke udara

1. Kitar semulajadi air membekalkan air bersih kepada semua hidupan secara berterusan.

2. Ia memastikan jumlah isipadu air di bumi ini tetap.

3. Ia bantu menyejukkan bumi kita

79
 MODUL SAINS UPSR

Kepentingan bekalan sumber air bersih.

1. Air amat penting bagi semua hidupan di bumi ini.

Rumahtangga
– minum,
membasuh &
mandi

Sebagai
Tumbuhan – Kegunaan bahan mentah
buat makanan air industri
makananan

Tempat
tinggal
hidupan
akuatik

Mengapa kita perlu air bersh?

1. Semua hidupan perlukan air.

2. Sumber air tercemar menjejaskan semua hidupan

Cara memastikan sumber air yang bersih

1. Jangan buang sampah dan bahan beracun ke dalam sungai.

2. Rawat bahan kumbahan dari rumah, industri dan laaing pertanian sebelum dilepaskan
ke dalam sungai.

3. Bina kilang jauh daripada sungai.

80
 MODUL SAINS UPSR

Questions about States of matter

Section A

1. Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan keadaan bahan yang betul?

Gas Cecair Pepejal

A Asap Minyak Air

B Wap air Air mineral Agar-agar

C Salji Air hujan Air batu

D Air batu Jus limau Asap

2. Rajah di bawah menunjukkan perubahan keadaan air.

P Q
Gas Cecair Gas

Apakah proses yang berlaku di P dan Q?

P Q
A Kondensasi Penyejatan
B Penyejatan Kondensasi
C Pembekuan Pendidihan
D Peleburan Penyejatan

3. Antara keadaan yang berikut, yang manakah akan menyebabkan sehelai kain
mengering dengan lebih cepat?

I Dalam sebuah bilik yang panas.

81
 MODUL SAINS UPSR

II Pada hari yang berangin.

III Melipat kain itu.
IV Keringkan bawah cahaya matahari

A. I dan II sahaja C. II dan III sahaja

B. I, II dan IV sahaja D III sahaja

4. 100 ml air telah dituang ke dalam 4 bekas berlainan dan ditinggalkan bawah cahaya
matahari selama 3 jam. Antara yang berikut, manakah menunjukkan urutan menaik
kadar penjeyatan air tersebut?

W X Y Z

A. Z , X, W , X B. Y, W , X, W
C. Y,W,X,Z D. Z, W , X , Y

5. Antara yang berikut, yang mana boleh membantu kita memastikan sumber air yang
bersih?

I Bina kilang di tepi sungai.

II Menebang hutan untuk pertanian
III Adakan hutan simpanan
IV Proses air buangan kilang sebelum dialir ke dalam sungai.

A. I dan II sahaja C. III dan IV sahaja

B I dan IV sahaja D. II, III dan IV sahaja

SECTION B

1. Gambar rajah di bawah menunjukkan radas yang digunakan dalam satu

penyiasatan.

82
 Q

MODUL SAINS UPSR

i) Husna tuang 20 ml air ke dalam setiap bekas

ii) Dia meletakkan bekas-bekas itu di padang sekolah
iii) Masa yang diambil untuk semua air menyejat dicatatkan
iv) Keputusan ditunjukkan dalam jadual di bawah.

Bekas Masa menyejat / jam

P 1
Q 3
R 5

(a) Apakah tujuan penyiasatan ini?

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

(b) Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan :

(i) Apakah yang diubah ( pembolehubah yang dimanipulasikan )

_______________________________________________________________

(ii) Apakah yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas )

_______________________________________________________________

(c) Buat satu kesimpulan yang sesuai dari eksperimen ini.

________________________________________________________________
________________________________________________________________

2 Rajah bawah menunjukkan tiga helai sapu tangan digantung dengan cara berbeza.
Masa untuk setiap sapu tangan jadi kering telah direkodkan.

83
 MODUL SAINS UPSR

P Q R
10 minit 18 minit 25 minit

(a) Apakah tujuan penyiasatan tersebut?

_______ ________________________________________________________

(b) Dalam penyiasatan tersebut, nyatakan

i. Pembolehubah yang dimanipulasikan

__________________________________________________________________

ii. Pembolehubah yang dimalarkan

__________________________________________________________________

iii. Pembolehubah yang diperhatikan

__________________________________________________________________

(b) Nyatakan kesimpulan bagi penyiasatan tersebut.

__________________________________________________________________

ASID DAN ALKALI

Bahan adalah samada bersifat asid, alkali atau neutral

Sifat-sifat bahan berasid

1. Menukar warna kertas litmus biru ke merah

2. Rasa masam. Contoh :- cuka, limau, asam jawa

Sifat-sifat bahan beralkali

1. Menukar warna kertas litmus merah ke biru

2. Rasa pahit. Contoh: - peria, ulam , serbuk koko, sabun
3. Rasa licin seperti sabun

Sifat-sifat bahan neutral

1. Tidak menukar warna kertas litmus biru dan merah

84
 MODUL SAINS UPSR

2. Rasa tawar, manis atau masin. Contoh:- gula, garam, air, minyak

Questions about acid and alkaline

Section A

1. Rajah di bawah menunjukan bahan X, Y dan Z

X Y Z

Antara yang berikut, yang manakah menerangkan bahan X ,Y dan Z dengan betul?

X Y Z
A Berasid Neutral Beralkali
B Beralkali Berasid Neutral
C Neutral Beralkali Berasid
D Neutral Berasid Beralkali

2. Seorang pesakit gastrik telah dinasihati oleh doktornya agar mengurangkan makanan
berasid. Antara makanan yang berikut, manakah yang perlu dielakkan oleh pesakit itu?

I Jus limau
II Biskut
III Sup Tom Yam

A. I dan III sahaja C. II sahaja

B. I, II dan III D. I sahaja

3. Rajah di bawah menunujakan perhatian yang diperolehi apabila bahan X diuji dengan
kertas litmus biru dan merah.

85
 MODUL SAINS UPSR

Kertas litmus merah Kertas litmus biru

Berubah Ke warna biru – tiada perubahan

Bahan X

Antara yang berikut, yang manakah kemungkinan bahan X?

A Air paip B. Jus limau

C Air sabun D Cuka

4. Jadual berikut menunjukkan pemerhatian yang dibuat apabila bahan P, Q dan

R diuji dengan kertas litmus biru dan merah.

Pemerhatian
Bahan
Kertas litmus biru Kertas litmus merah
P Tukar ke merah Tiada perubahan warna
Q Tiada perubahan warna Tiada perubahan warna
R Tiada perubahan warna Tukar ke biru

Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada pemerhatian tersebut?

I P ialah bahan berasid

II Q ialah bahan neutral
III R ialah bahan beralkali

A I dan II sahaja C I dan III sahaja

B II dan III sahaja D. I, II dan III

5. Larutan garam tidak menukarkan warna kertas litmus biru dan merah. Oleh itu, larutan
garan adalah ........

A Berasid C beralkali
B Neutral D. masin

Section B

1. Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan. Mereka menguji beberapa

86
 MODUL SAINS UPSR

bahan menggunakan kertas litmus lembap. Jadual di bawah menunjukan keputusan

mereka.

Kesan terhadap kertas Kesan terhadap kertas

Bahan
litmus biru litmus merah
P Tiada perubahan Jadi biru
Q Jadi merah Tiada perubahan
R Tiada perubahan Tiada perubahan
S Jadi merah Tiada perubahan
T Tiada perubahan Tiada perubahan
U Tiada perubahan Jadi biru

(a) Apakah tujuan penyiasatan tersebut?

__________________________________________________________________

(b) Dalam penyiasatan tersebut, nyatakan

i) Pembolehubah yang dimanipulasikan
_______________________________________________________________

ii) Pembolehubah yang diperhatikan

__________________________________ ____________________

(c) Ramalkan rasa bahan Q dan U

Q: ______________________________________________________

U: ______________________________________________________

(e) Beri satu contoh bagi bahan R

_________________________________________________________________

2. Ali pergi ke Vietnam bersama ibu bapanya pada cuti sekolah yang lepas. Ali membeli
tiga jenis buah-buahan yang dia tidak pernah makan. Berikut adalah pemerhatian yang
dia perhatikan.

Buah Rasa
L Manis
M Masam
N pahit

1. Apakah tujuan penyiasatan Ali?

87
 MODUL SAINS UPSR

_________________________________________________________________

2. Dalam penyiasatannya, apakah…….

i ) Pembolehubah yang dimanipulasikan?
_______________________________________________________________

ii) Pembolehubah yang diperhatikan?

_______________________________________________________________

3. Jika Ali menguji buah-buahan tersebut dengan kertas litmus merah, apakah
perubahan yang dia dapat perhatikan bagi

i) Buah L :
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
ii) Buah M :
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

iii) Buah N :
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

( 3 markah)

THE EARTH, THE MOON AND THE SUN

They Move

1. Bumi berputar di atas paksinya dari Barat ke Timur.

Ia mengambil masa 24 jam atau 1 hari untuk

membuat satu putaran lengkap.

88
 MODUL SAINS UPSR

2. Semasa Bumi berputar, ia juga beredar mengelilingi Matahari dari Barat ke Timur.

Ia mengambil masa selama 1 tahun untuk

membuat satu peredaran lengkap mengelilingi
Matahari

The Movement of the Earth around the Sun

Peredaran Bumi mengelilingi Matahari

3. Bulan berputar di atas paksinya dari Barat ke Timur.

4. Semasa berputar, Bulan juga beredar mengelilingi Bumi dari Barat ke Timur.

Bulan mengambil masa kira-kira 28 hari untuk

membuat satu putaran lengkap di atas paksinya
dan satu peredaran lengkap mengelilingi Bumi.

The movement of the Moon around the Earth

Peredaran Bulan mengelilingi Bumi

5. Pada masa yang sama, Bulan dan Bumi beredar mengelilingi Matahari.

89
 MODUL SAINS UPSR

6. Putaran Bumi di atas paksinya menyebabkan;

a. kejadian siang dan malam

b. perubahan panjang bayang-bayang
c. perubahan kedudukan bayang-bayang

Kejadian siang dan malam

1. Waktu siang dialami oleh bahagian Bumi yang menghadap Matahari.

2. Waktu malam dialami oleh bahagian Bumi yang tidak menghadap Matahari.

3. Bumi berputar di atas paksinya sepanjang masa, oleh yang demikian bahagian Bumi
yang mengalami waktu siang kemudiannya akan mengalami waktu malam (dan
sebaliknya)

FASA BULAN

1. Bulan tidak mengeluarkan cahaya.

Sunlight
Cahaya Matahari Moon
Sun Bulan
90 Matahari
 MODUL SAINS UPSR

2. Bulan memantulkan cahaya dari Matahari ke Bumi.

3. Bentuk Bulan sentiasa sfera.

Earth
Bumi

4. Apabila Bulan bersedar mengelilingi Bumi, kedudukan Bulan berubah. Bulan

kelihatan berbeza bentuk dari bumi.

5. Bentuk-bentuk yang berbeza ini dikenali sebagai fasa-fasa Bulan.

Kedudukan Bentuk Fasa

A Anak bukan

B Bulan sabit baru

C Bulan separa baru

91
 MODUL SAINS UPSR

D Hampir purnama baru

E Bulan purnama

F Hampir purnama lama

G Bulan separa lama

H Bulan sabit lama

SOALAN BERKAITAN BUMI, BULAN DAN MATAHARI

BAHAGIAN A

1. Rajah di bawah menunjukkan empat tempat A, B, C dan D di permukaan Bumi. Antara

tempat A, B, C atau D yang manakah waktu petang?

B
D
A C
Cahaya matahari

Arah putaran

2. Antara berikut yang manakah menyebabkan kejadian fasa-fasa Bulan?

A Bumi berputar di atas paksinya

B Bulan berputar di atas paksinya
C Bulan beredar mengelilingi Bumi
D Bumi dan Bulan beredar mengelilingi matahari

3. Rajah menunjukkan sebtang pokok yang berada di padng sekolah

Utara

92
 MODUL SAINS UPSR

Di manakah kamu jangkakan kedudukan bebayang pada pukul 10.00 a.m?

A C

B D

4. Rajah di bawah menunjukkan tiga kedudukan Bulan yang berbeza ketika beredar
mengelilingi Bumi.

S
T
R
R
Bumi

Cahaya matahari

Apakah yang kamu lihat apabila Bulan berada di kedudukan R, S dan T?

R S T

93
 MODUL SAINS UPSR

5. Adam sedang berjalan pulang ke rumahnya. Bayang-bayangnya adalah sangat pendek.

Apakah kemungkinan waktu pada ketika itu?

A 0830 hours C 1230 hours

Jam 0830 Jam 1230
B 1000 hours D 1830 hours
Jam 1000 Jam 1830

Masa
Bahagian B

1. Carta palang di bawah menunjukkan panjangbayang-bayang sebatang kayu pada

waktu-waktu yang berbeza dalam sehari.

160
140
120
100
80
60
40
20
0
9.00 a.m 10.00 11.00 12.00 1.00 p.m 2.00 p.m 3.00 p.m
Panjang bayang-bayang (cm)

a.m a.m noon

a. Apakah tujuan penyiasatan ini?

…………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………..

b. Nyatakan corak perubahan panjang bayang-bayang dari pukul 9.00 pagi hingga
3.00 petang

…………………………………………………………………………………..

c. Berikan satu alasan ( inferens ) bagi panjang bayang-bayang pada pukul 1.00
petang

94
 MODUL SAINS UPSR

…………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………..

d. Nyatakan pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini.

..............................................................................................................................

e. Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan ini?

..............................................................................................................................

2. Sekumpulan murid telah memerhatikan peringkat fasa bulan dalam tempoh satu bulan
mengikut Takwim Qamari.

Hari Peringkat fasa Bulan

1 Anak bulan
4 Bulan sabit baru
8 Bulan separa
11 Purnama baru
15 Bulan Purnama
19 Purnama lama
23 Bulan separa
27 ?

a. Apakah tujuan penyiasatan ini ?

…………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………..

b. Apakah corak perubahan peringkat fasa Bulan sepanjang tempoh penyiasatan

ini?
…………………………………………………………………………………..

c. Ramalkan peringkat fasa Bulan pada hari ke-27.

..............................................................................................................................

d. Nyatakan dua maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

.............................................................................................................................

95
 MODUL SAINS UPSR

e. Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan ini?

..............................................................................................................................

BURUJ

1. Buruj ialah segugusan bintang yang membentuk corak tertentu di langit.

2. Contoh-contoh buruj ditunjukkan seperti di bawah.

Nama Corak Masa buruj boleh dilihat

Pari

 Palang yang terang di

langit Selatan
 Antara April dan Jun
 Menunjukkan Kutub
Selatan
Selatan

Biduk

Utara  Dilihat seperti mangkuk

yang ada pemegang
 Antara April dan Jun
 Menunjukkan Kutub
Utara

Skorpio

 Boleh dilihat seperti

seekor kala jengking
 Antara Jun dan Ogos
dengan badan yang
panjang, ekor dan sengat

Belantik Utara

 Pemburu dengan tali

pinggang dan pedang  Antara Disember dan
 Menunjukkan kutub Februari
Utara

96
 MODUL SAINS UPSR

3. Pada zaman dahulu buruj digunakan :

a) Untuk menunjukkan arah kepada pengembara dan pelayar.

b) Sebagai petunjuk untuk musim menanam dan menuai bagi petani.

Questions about Constellations

Section A

1. Apakah yang dimaksudkan dengan buruj?

A Pembentukan bintang di langit

B Sekumpulan bintang yang membentuk corak tertentu
C Sekumpulan asteroid yang membentuk corak tertentu
D Kedudukan planet-planet dari Matahari

2. Antara buruj berikut, yang manakah dinamakan dengan betul?

Biduk Pari Skorpio Belantik

I II II IV

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

 Buruj ini mempunyai sekumpulan 4 bintang

 Ia boleh dilihat di antara April dan Jun

97
 MODUL SAINS UPSR

3. Buruj yang dimaksudkan di atas ialah ….

A Belantik C Biduk
B Skorpio D Pari

4. Gambar di bawah menunjukkan satu buruj.

Antara berikut, yang manakah betul mengenai buruj tersebut?

I Digunakan untuk menunjukkan arah

II Boleh dilihat di antara bulan April dan Jun
III Salah satu bintangnya sentiasa menunjuk ke arah Utara

A I dan II C II dan III

B I dan III D I, II dan III

5. Apakah persamaan di antara kedua-dua buruj ini?

A Ia boleh dilihat di antara bulan April dan Jun

B Salah satu bintangnya sentiasa menunjuk kea rah Utara
C Pengembara menggunakan buruj ini untuk ke Selatan

98
 MODUL SAINS UPSR

D Buruj ini boleh dilihat sepanjang tahun

KEKUATAN DAN KESTABILAN

1. Terdapat pelbagai bentuk dalam struktur binaan

2. Kiub, kuboid, sfera, kon, silinder,pyramid dan hemisfera

3. Kekuatan sesuatu struktur dipengaruhi oleh

a. jenis bahan yang digunakan- keluli dan konkrit lebih kuat daripada kayu.

b. bagaimana struktur itu ditempatkan- bentuk lengkung lebih kuat daripada bentuk
alang.

4. Kestabilan objek bergantung kepada

a. bentuk objek

b. ketinggian objek

c. luas tapak objek

5. Kesimpulan

a. bentuk piramid adalah lebih stabil daripada bentuk silinder yang mempunyai
luas tapak yang sama

b. objek yang rendah lebih stabil daripada objek yang tinggi

c. objek yang mempunyai luas tapak yang lebih besar adalah lebih stabil
daripada objek yang mempunyai luas tapak yang lebih kecil

QUESTIONS ABOUT STRENGTH AND STABILITY

BAHAGIAN A

Jawab soalan di bawah di dalam bahasa Melayu dan dwi bahasa

1. Antara struktur binaan berikut, yang manakah menyamai bentuk selinder ?

99
 MODUL SAINS UPSR

A Tin biskut C Kubah masjid

B Balang kaca D Bangunan sekolah

Rajah 1

2. Merujuk kepada rajah 1, bahagian manakah yang membantu haiwan ini berada
dalam keadaan stabil ?

A Saiz badan yang besar

B Saiz tapak kaki yang besar
C Kepalanya yang kelihatan tunduk
D Tanduk yang terletak di tengah-
tengah kepala

Rajah 2

3. Antara struktur binaan berikut, yang manakah terdapat dalam binaan bangunan
rajah 2 di atas ?

I Kon II Kubus III Selinder IV Piramid

A I dan III sahaja
B II dan III sahaja
C I, III dan IV sahaja
D II, III dan IV sahaja

100
 MODUL SAINS UPSR

K M

N L
Rajah 3
4. Susun kestabilan struktur kenderaan rajah 3 di atas mengikut urutan menaik.

A N,L, K, M
B L, M, K, N
C L, M, K, N
D M, K, L, N

G H I J

Rajah 4
5. Sekiranya keempat-empat objek dalam rajah 4 diletakkan di atas meja, manakah
objek yang akan jatuh dahulu?

A. G B. H

C. I D. J

101
 MODUL SAINS UPSR

6. Rajah 6 menunjukkan sebuah bangku.

Antara pengubahsuaian berikut, yang manakah menjadikan bangku itu lebih kuat
dan stabil?

102
 MODUL SAINS UPSR

7. Rajah 18 menunjukkan empat bentuk asas yang terdapat dalam suatu binaan.

Apakah bentuk K, L, M dan N?

K L M N
A Kon Sfera Kubus Silinder
B SilinderKon Sfera Kubus
C Kubus SilinderKon Sfera
D Sfera Kubus SilinderKon

8. Rajah menunjukkan beberapa bentuk asas.

Kiub Kuboid Kon Silinder

Struktur yang manakah paling stabil?

A. C.

103
 MODUL SAINS UPSR

B. D.

9. Struktur jambatan yang manakah paling kukuh?

BAHAGIAN B
Jawab semua soalan di dalam bahasa Melayu dan dwi bahasa
104
 MODUL SAINS UPSR

1.Jadual berikut menunjukkan kestabilan rumah setingkat dan rumah dua tingkat di
sebuah
kawasan perkampungan dengan luas tapak yang sama.

Ketinggian rumah Kestabilan

Satu tingkat Lebih stabil
Dua tingkat Stabil

(a) Berdasarkan jadual di atas, nyatakan pemerhatian kamu .

....................................................................................................................................

(b) Dengan merujuk kepada jadual di atas, tuliskan 2 maklumat yang digunakan

dalam penyiasatan ini.

1.……………………………………………………………………………..
2.……………………………………………………………………………..

(c) Apakah hipotesis (kaitan antara ketinggian rumah dan kestabilan) yang

ingin dibuktikan dalam penyiasatan ini ?

.......................................................................................................................................

(d) Apakah tajuk yang sesuai bagi penyiasatan ini ?

......................................................................................................................................

(e) Nyatakan pola kestabilan berdasarkan ujikaji.

..................................................................................................................................

105
 MODUL SAINS UPSR

2. Seorang peniaga bahan-bahan binaan rumah telah menawarkan harga yang

berbeza ke atas tiga buah model tiang. Maklumat tentang tiang-tiang rumah itu
dicatatkan dalam jadual di bawah.

Kayu getah kayu balau konkrit

Jenis tiang Jaminan ketahanan

Kayu getah 03 tahun
Kayu balau 60 tahun
konkrit 100 tahun

(a) Buat satu pemerhatian berdasarkan jadual di atas?

…………………………………………………………………………………………..

(b) Berikan inferens berdasarkan pemerhatian.

…………………………………………………………………………………………

(c) Nyatakan dua maklumat berdasarkan ujikaji.

…………………………………………………………………………………………

(d) Apakah pembolehubah yang dimalarkan

…………………………………………………………………………………………..

106
 MODUL SAINS UPSR

3. Rajah di bawah menunjukkan tiga bekas kaca yang sama tinggi diletakkan di atas sekeping
papan. Apabila hujung X dan hujung Y diangkat perlahan-lahan, didapati bekas K jatuh
dahulu diikuti oleh J dan M.

(a) Apakah tujuan penyiasatan ini?

……………………………………............………………………................

(b) Nyatakan perkara yang perlu diubah?

…………………………………………………………………………………

(c) Nyatakan perkara yang perlu sama?

…………………………………………………………………………………

(d) Nyatakan hubungan antara perkara yang perlu diubah dan kestabilan bekas
.
…………………………………………………................................................

107
 MODUL SAINS UPSR

MODUL SAINS

TAHUN 6

INTERAKSI ANTARA HIDUPAN

Haiwan yang hidup berkumpulan

1. Haiwan berkumpulan ialah haiwan yang hidup bersama dengan anggota spesiesnya
yang lain di dalam satu habitat.

2. Haiwan ini tinggal dan memburu makanan bersama-sama.

3. Contoh haiwan yang hidup berkumpulan ialah singa, semut, serigala, seladang, monyet
dan gajah.

4. Kelebihan haiwan yang hidup berkumpulan

108
 MODUL SAINS UPSR

a. Mereka bekerjasama untuk mencari makanan

b. Membantu mempertahankan diri daripada musuh

c. Bekerjsama membina sarang

Haiwan yang hidup menyendiri

1. Haiwan yang tinggal dan memburu makanan bersendirian

2. Haiwan ini bersama spesiesnya hanya untuk mengawan

3. Menandakan wilayahnya

4. Kelebihan haiwan yang hidup berkumpulan

a. Mengelakkan persaingan mendapatkan makanan

b. Mengelakkan persaingan mendapatkan ruang

Haiwan berinteraksi

1. Hubungan antara hidupan di sebut sebagai interaksi dalam bentuk kerjasama atau
persaingan

2. Persaingan bewrlaku apabila sumber terhad diantara haiwan sama spesies atau
berlainan sepsis

3. Haiwan bersaing untuk mendapatkan makanan, air, ruang, tempat perlindungan, dan
pasangan.

Persaingan tumbuhan

1. Persaingan antara tumbuhan berlaku apabila terdapat terlalu banyak tumbuhan

tumbuh di kawasan yang sama

2. Persaingan boleh berlaku antara tumbuhan yang sama sepsis atau berlainan spsies
untuk mendapatkan keperluannya.

3. Tumbuhan bersaing untuk mendapatkan cahaya matahari, air, nutrien dan ruang

109
 MODUL SAINS UPSR

4. Tumbuhan yang mendapat lebih keperluannya akan tumbuh dengan subur berbanding
tumbuhan yang lemah yang akan terbantut atau mati

Kepupusan dan terancam

1. Spesis yang pupus ialah spesis yang tidak wujud lagi di Bumi .

2. Dinasour, gajah berbulu, burung dodo dan aquagga menjadi pupus disebabkan
perubahan iklim di Bumi

3. Banyak sepsis menjadi terancam seperti harimau, panda, bunga pakma kerana aktiviti
manusia seperti

a. Pembalakan haram dan berleluasa

b. Pemburuan haram dan berleluasa

c. Pembangunan yang keterlaluan

4. Spesis yang terancam boleh diselamatkan daripada menjadi pupus dengan cara

a. Mengamalkan pembalakan terpilih

b. menubuhkan kawasan hutan simpan

c. menubuhkan kawasan pembiakan dan pemuliharaan

d. mendidik masyarakat

e. mengelakkan daripada amembeli atau menggunakan barangan daripada haiwan

terancam.

f. Menguatkuasakan undang

Kemusnahan alam sekitar

1. Banyak aktiviti manusia membawa kepada kemusnahan alam sekitar

2. Jadual di bawah menunjukkan kemusnahan alam sekitar yang disebabkan oleh aktiviti
manusia

110
 MODUL SAINS UPSR

Aktiviti manusia Kemusnahan alam sekitar

Penebangan hutan Hakisan tanah, tanah runtuh, banjir kilat
Pembakaran terbuka Pencemaran udara
Penggunaan baja dan racun serangga Pencemaran air

BAHAGIAN A

Jawab semua soalan di dalam bahasa Melayu dan dwi bahasa.

1. Apakah yang dimaksudkan dengan persaingan ?

A Interaksi antara hidupan

B Interaksi antara hidupan dalam satu habitat
C Interaksi antara hidupan dalam satu habitat yang mempunyai
pelbagai sumber
D Interaksi antara hidupan dalam satu habitat yang mempunyai
sumber yang terhad

Rajah 1
2. Rajah 1 menunjukkan 2 ekor haiwan yang menghuni satu habitat
Persaingan yang wujud antara hidupan di atas kemungkinan berlaku akibat

A Ruang hidup terhad

B Keperluan untuk membiak
C Sumber makanan yang sedikit
D Saling ingin menguasai antara satu sama lain

3. Antara bentuk-bentuk persaingan berikut, yang manakah melibatkan

tumbuhan ?

I. Mendapatkan air
II. Mendapatkan ruang
III. Mendapatkan makanan
IV. Mendapatkan pasangan untuk pembiakan

111
 MODUL SAINS UPSR

A I dan II sahaja
B I ,III dan IV sahaja
C II, III dan IV sahaja
D I, II, III dan IV

4. Seorang murid ingin mengkaji persaingan yang wujud antara tumbuhan untuk
mendapatkan ruang hidup. Beliau telah merangka kaedah penyiasatan seperti
berikut ;

S - Menyiram tumbuhan dengan air setiap hari.

T - Menyemai bilangan biji benih yang berlainan di dua buah pasu.
U- Membuat rumusan tentang hasil penyiasatan.
V- Memerhati dan mencatatm tahap kesuburan tumbuhan di kedua-
dua buah pasu

Antara susunan langkah berikut, yang manakah paling tepat ?

A. S, T, U, V C. V, U, T, S
B. T, S, V, U D. U, T, S, V

5. Rajah 5 menunjukkan tumbuhan yang berbeza saiz dan tinggi

Antara berikut faktor manakah yang menyebabkan perbezaan itu?

I Kuantiti udara yang diterima

II Kuantiti cahaya yang diterima
III Kuantiti air yhang diterima
IV Ruang untuk pertumbuhan

A I dan IV sahaja C I, II, dan III sahaja

112
 MODUL SAINS UPSR

B II dan III sahaja D II, III, dan IV sahaja

6. Rajah 4 menunjukkan seekor ibu kucing sedang menyusukan lima ekor anaknya. Seekor
daripada anaknya adalah sangat kurus berbanding dengan yang lain.

Apakah bentuk persaingan yang mungkin berlau untuk menerangkan situasi itu?

I Makanan
II Ruang
III Pasangan

A I sahaja C I dan III sahaja

B I dan II sahaja D II dan III sahaja

7. Gambarajah di bawah menunjukkan satu penyiasatan.

Apakah yang disiasat ?

A Percambahan biji benih C Persaingan anak benih

B Pertumbuhan anak benih D Pembiakan anak benih

8. Carta palang menunjukkan purata ketinggian empat jenis tanaman.

Ketinggian pokok
113
 MODUL SAINS UPSR

Jenis tumbuhan
Kelapa getah koko pisang

Berpandukan carta palang, tanaman manakah sepatutnya di tanam bersama-sama

untuk mengelakkan persaingan terhadap cahaya?

A. Kelapa dan getah

B. Koko dan pisang
C. Kelapa dan koko
D. Getah, pisang dan koko

9. Rajah 1 menunjukkan satu situasi.

Apakah yang digambarkan oleh situasi itu?

A Kurang makanan
B Persaingan antara hidupan
C Kemusnahan habitat haiwan
D Bilangan haiwan berkurangan

10. Rajah 4 menunjukkan tiga ekor kucing di dalam sebuah sangkar pada musim
mengawan.

114
 MODUL SAINS UPSR

Kucing jantan Kucing betina Kucing jantan

Makanan air
penghadang
Apakah yang akan berlaku jika penghadang-penghadang itu dibuang?

A Semua kucing tidak menunjukkan sebarang reaksi

B Semua kucing akan melompat keluar
C Semua kucing akan bergaduh
D Kucing-kucing jantan akan bergaduh

115
 MODUL SAINS UPSR

BAHAGIAN B

1. Rajah menunjukkan maklumat yang dikumpul dalam satu penyiasatan.

Ladang Apai Ladang Johan

Purata buah: 200 biji sepokok Purata buah: 300 biji sepokok

a. Apakah tujuan penyiasatan itu.

………………………………………………………………………………

b. Berikan satu inferen berdasarkan pemerhatian daripada penyiasatan

...............................................................................................................................

c. Nyatakan apa yang disamakan.

………………………………………………………………………………

d. Nyatakan satu hipotesis yang boleh dibuat dalam penyiasatan itu.

……………………………………………………………………........

2. Rajah di bawah menunjukkan dua buah sangkar yang mengandungi bilangan arnab yang
berlainan.

116
 MODUL SAINS UPSR

a) Selepas dua minggu keadaan arnab di dalam sangkar X lebih berat daripada sangkar
Y. Beri sebab.

……………………………………………………………………………………………

b. Apakah tujuan penyiasatan itu.

………………………………………………………………………………

c. Nyatakan apa yang disamakan.

………………………………………………………………………………

d. Nyatakan satu hipotesis yang boleh dibuat dalam penyiasatan itu.

……………………………………………………………………........

DAYA

1. Tolakan dan tarikan adalah daya.

2. Daya tidak dapat dilihat tetapi kita dapat melihat atau merasai kesan daya.

117
 MODUL SAINS UPSR

3. Aktiviti melibatkan tarikan;

(a) Menaikkan bendera
(b) Membuka laci

4. Aktiviti melibatkan tolakan;

(a) Menendang bola
(b) Mengayuh basikal

5. Aktiviti yang melibatkan tarikan dan tolakan;

(a) Mengergaji papan
(b) Memerah kain

6. Kesan-kesan daya

(a) Daya boleh mengubah bentuk objek

(b) Daya boleh menyebabkan objek pegun bergerak
(c) Daya boleh mengubah arah gerakan objek.
(d) Daya boleh menghentikan objek bergerak.
(e) Daya boleh menambahkan kelajuan objek bergerak.

QUESTION ABOUT FORCE

SECTION A

1. Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan daya menyebabkan objek bergerak
berubah arah gerakannya?

118
 MODUL SAINS UPSR

2. Rajah di bawah menunjukkan beberapa aktiviti.

Aktiviti manakah melibatkan daya tarikan?

A P dan Q B Q dan R
C P dan R D R dan S

3. Antara padanan berikut, yang manakah benar?

Aktiviti Daya
A Menendang bola Tarikan
B Meregang spring Tolakan
C Mengepam tayar basikal Tolakan
D Mengayuh basikal Tarikan

119
 MODUL SAINS UPSR

4. Rajah di bawah menunjukkan angin bertiup dari arah belakang sebuah kapal layar yang
sedang bergerak.

Apakah yang akan berlaku kepada pergerakan kapal layar itu?

A Kapal layar itu akan berhenti bergerak

B Kapal layar akan berubah arah gerakan
C Kapal layar itu akan bergerak lebih perlahan
D Kapal layar itu akan bergerak lebih laju

5. Antara yang berikut, manakah yang benar tentang daya?

I Daya dapat dilihat

II Daya menyebabkan objek bergerak
III Daya boleh adalah tarikan atau tolakan
IV Daya boleh mengubah bentuk objek

A III sahaja B I dan II sahaja

C I, II dan III sahaja D II, III dan IV sahaja

SECTION B

1. Dua orang murid, Ahmad dan Ah Chong menjalankan satu penyiasatan. Setiap orang
menekan satu tin dan kedua-dua tin itu adalah sama jenis dan saiz. Rajah di bawah
menunjukkan tin yang ditekan oleh Ahmad dan Ah Chong.

120
 MODUL SAINS UPSR

Tin yang ditekan oleh Ali Tin yang ditekan oleh Ah Chong

(a) Berikan satu sebab (inferens) untuk menerangkan mengapa tin yang ditekan oleh Ah
Chong kemik lebih besar berbanding tin yang ditekan oleh Saiful.

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

(b) Nyatakan dua perkara yang perlu dimalarkan dalam penyiasatan ini.

1. …………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………

2. Dalam satu penyiasatan, Amir menjatuhkan objek yang berlainan dari ketinggian 100
cm. Jadual di bawah menunjukkan keputusannya.

Jenis objek Masa untuk sampai ke lantai (saat)

Bola ping pong 20
Kapas 40
Guli 10

(a) Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan daripada penyiasatan ini.

1. …………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………

(b) Apakah tujuan penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

121
 MODUL SAINS UPSR

(c) Apakah hubungan antara jenis objek dengan masa untuk sampai ke lantai?

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

(d) Ramalkan masa untuk sampai ke lantai untuk bola ping pong jika objek ini dilepaskan
dari ketinggian 150 cm.

………………………………………………………………………………………

GESERAN

1. Geseran ialah daya yang menentang gerakan.

2. Geseran berlaku apabila dua permukaan bersentuhan semasa gerakan

3. Geseran memperlahankan objek bergerak dan akhirnya berhenti.

4. Geseran dipengaruhi oleh jenis permukaan dan berat objek.

5. Permukaan yang kasar menghasilkan geseran yang lebih kuat berbanding licin

6. Objek yang berat menghasilkan geseran yang lebih kuat daripada objek yang ringan.

7. Kesan-kesan geseran;

(a) Menyebabkan permukaan menjadi panas

(b) Menyebabkan sukar menarik atau menolak objek yang berat.
(c) Menyebabkan permukaan haus
(d) Memperlahankan pergerakan objek

8. Geseran boleh dikurangkan dengan beberapa cara;

(a) menggunakan alas bebola

(b) menggunakan roda
(c) menggunakan pengguling
(d) menggunakan minyak

122
 MODUL SAINS UPSR

(e) menggunakan bentuk aerodinamik

9. Geseran boleh ditingkatkan dengan cara;

(a) Menggunakan bahan yang kasar

(b) Membuat corak pada permukaan
(Contoh – corak pada tapak kasut dan alur pada permukaan tayar.

10. Kebaikan geseran ialah membolehkan kita berjalan atau berlari, membolehkan kenderaan
diperlahankan atau berhenti, membolehkan kita memegang sesuatu dan menajamkan
pisau.

11. Keburukan geseran ialah menyebabkan tapak kasut & permukaan tayar haus, menghasilkan
haba dan pembaziran tenaga.

QUESTIONS ABOUT FRICTION

SECTION A

1. Antara berikut, permukaan manakah yang menghasilkan geseran yang paling banyak?

A Kaca B Plastik
C Papan D Kertas pasir

2. Jadual di bawah menunjukkan keputusan satu penyiasatan.

Jenis permukaan Jarak yang dilalui oleh guli (cm)

Kertas Pasir 5
Papan 10
Plastik 15

Apakah kesimpulan yang dapat dibuat daripada penyiasatan ini?

A Permukaan papan menghasilkan geseran yang paling kuat

B Permukaan plastic menghasilkan geseran yang paling kuat

123
 MODUL SAINS UPSR

C Jika geseran adalah lebih kuat, guli akan bergerak lebih jauh.
D Permukaan kertas pasir menghasilkan geseran yang lebih kuat daripada
permukaan papan.

3. P, Q, dan R adalah empat jenis permukaan lantai yang berlainan.

P - Marmar R - Tar

Q - Simen

Antara berikut, manakah urutan yang betul daya geserannya daripada yang paling
kurang kepada yang paling kuat?

A P, Q, R B Q, R, P
C P, R, Q D R, Q, P

4. Rajah dibawah menunjukkan seorang pekerja cuba menolak satu kotak ke atu papan
landasan.

Antara beriktu, manakah yang dapat membantu pekerja itu menggerakkan kotak
tersebut dengan lebih mudah?

I Letak alas pengguling di bawah kotak

II Sapukan minyak pada papan landasan
III Pendekkan papan landasan

A I dan II sahaja C I dan III sahaja

B II dan III sahaja D I, II and III

5. Rajah di bawah menunjukkan alas bebola pada satu bahagian roda.

124
 MODUL SAINS UPSR

Antara bahan berikut, manakah yang dapat membantu alas bebola itu berfungsi dengan
lebih baik?

A Air C Gris
B Pasir D Guli

SECTION B

1. Samad melepaskan guli Y menuruni satu landasan condong. Kemudian dia mengulangi
langkah itu dengan mengunakan guli Z. Jarak yang dilalui oleh kedua-dua guli itu
dicatatkan.

Jadual berikut menunjukkan keputusan penyiasatan.

Guli Jarak dilalui (cm)

Y 30
Z 40

(a) Nyatakan dua sebab (inferens) untuk menerangkan mengapa setiap guli bergerak pada
jarak yang berbeza?

1. …………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………

(b) Nyatakan pemerhatian lain untuk menyokong sebab (inferens) anda di (a)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

(c) Apakah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………

125
 MODUL SAINS UPSR

(d) Apakah yang diperhatikan dalam penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………

2. Salman menggolekkan sebiji guli di atas tiga permukaan yang berbeza. Dia mengukur
jarak guli itu bergerak di atas setiap permukaan. Jadual di bawah menunjukkan
keputusan penyiasatannya.

Jenis permukaan Jarak guli bergerak (cm)

Kaca 25
Papan 18
Kertas pasir 10

(a) Apakah tujuan penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………………

……………................………………………………………………………………………

(b) Nyatakan satu maklumat yang dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

………………………………………………………………………………………

(c) Berdasarkan penyiasatan ini, nyatakan ;

1. Apakah yang diubah?

…………………………………………………………………………………
2. Apakah yang diperhatikan?

…………………………………………………………………………………
(d) Apakah hubungan antara jenis permukaan dengan jarak guli bergerak?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………
MOVEMENT

126
 MODUL SAINS UPSR

1. Semua objek yang bergerak mempunyai kelajuan.

2. Kelajuan menunjukkan berapa pantas sesuatu objek bergerak.

3. Objek yang bergerak laju bergerak lebih jauh dalam suatu masa yang ditetapkan.

4. Objek yang bergerak laju mengambil masa yang lebih singkat untuk bergerak dalam
suatu jarak yang ditetapkan.

5. Kelajuan suatu objek dapat dikira dengan menggunakan formula berikut ;

Kelajuan = _Jarak_
masa

Contoh ;

Sebuah lori mengambil masa tiga jam untuk sampai ke destinasi sejauh 240 km. Kirakan
kelajuan lori itu.

Kelajuan lori = _240km

3jam
= 80 km/j

6. Unit metric bagi kelajuan ialah;

(a) Kilometers per hour (km/h)

(b) Meter per seconds (m/s)
(c) Centimeters per second (cm/s)

QUESTIONS ABOUT SPEED

SECTION A

1. The bar chart below shows the distance traveled by four drivers in 30 minutes.
Carta palang di bawah menunjukkan jarak yang dilalui oleh empat pemandu dalam
masa 30 minit.

127
 MODUL SAINS UPSR

Distance (km)
Jarak (km)

40
35
30
25
20
15
10
5
0
P Q R S

Driver
Pemandu

Which of the following statements is true?

Antara pernyataan berikut, manakah yang benar?

A Q is faster than P
Q lebih laju daripada P
B S is faster than P and R
S lebih laju daripada P dan R
C P and Q are faster than P and S
P dan Q lebih laju daripada R dan S
D R and S are faster than P and Q
R dan S lebih laju daripada P dan Q

2. A lorry takes three hours to reach a destination which is 210 km away. What is the
speed of the lorry?
Sebuah lori mengambil masa tiga jam untuk sampai ke dstinasi sejauh 210 km.
Berapakah kelajuan lori itu?

128
 MODUL SAINS UPSR

A 70 km/h C 80 km/h
B 90 km/h D 100 km/h

3. Which of the following data must be collected to calculate the speed of a moving
object?
Antara maklumat berikut, yang manakah mesti dikumpulkan untuk mengira kelajuan
suatu objek yang bergerak?

I The time taken

Masa yang diambil
II The size of the object
Saiz objek
III The distanced traveled
Jarak yang dilalui
IV The mass of theobject
Jisim objek

A III only C I and II only

B I and III only D I, III and IV only

4. The information below shows the distance traveled by four cars in one hour.
Maklumat di bawah ini menunjukkan jarak yang dilalui oleh empat buah kereta dalam
tempoh satu jam.

J travels further than L


J bergerak lebih jauh daripada L
K Travel further than J

K bergerak lebih jauh daripada J
M travel further than J and K

M bergerak lebih jauh aipada J dan K

Which is the correct order, from the slowest to the fastest?

Susunan manakah yang betul daripada yang paling perlahan kepada yang paling laju?

A JKLM C LKMJ
B KMJL D LJKM

5. A car moves at a speed of 110km/h. What is the distance traveled by the car in on hour
and thirty minutes?

129
 MODUL SAINS UPSR

Sebuah kereta bergerak dengan kelajuan 110 km/j. Berapakah jarak yang dilalui oleh
kereta itu dalam tempoh satu jam tiga puluh minit?

A 150 km
B 155 km
C 160 km
D 165 km

SECTION B

1. The table below shows the results of an investigation.

Jadual di bawah menunjukkan keputusan satu penyiasatan

Animals Distance traveled (cm) Time taken (s)

Haiwan Jarak dilalui (cm) Masa diambil (s)

60 10

60 8

60 5

(a) What is the aim of the investigation?

Apakah tujuan penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

(b) Based on the investigation, state ;

Berdasarkan penyiasatan ini, nyatakan ;

1. What is changed?
Apakah yang diubah?

…………………………………………………………………………………

130
 MODUL SAINS UPSR

2. What is observed?
Apakah yang diperhatikan?

…………………………………………………………………………………

3. What is kept the same?

Apakah perkara yang disamakan?

…………………………………………………………………………………

2. A group of pupils carried out an investigation using toy cars that were the same in size
but they used different numbers of batteries. The table below shows the results.
Sekumpulan murid menjalankan satu penyiasatan dengan menggunakan beberapa
model kereta mainan yang sama saiz tetapi menggunakan bilangan bateri yang
berbeza. Jadual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan tersebut.

Toy car Number of batteries used Speed (cm/s)

Kereta mainan Bilangan bateri yang digunakan Kelajuan (cm/s)
X 2 10
Y 4 20
Z 6 30

(a) State two information gathered in this investigation.

Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

1. …………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………

(b) What is the aim of the investigation?

Apakah tujuan penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………………

…………………........………………………………………………………………………

(c) Predict the speed of toy car if the number of batteries used is 5.
Ramalkan kelajuan kereta mainan jika bilangan bateri yang digunakan 5.

………………………………………………………………………………………

(d) State the trend of the speed of toy cars

Nyatakan corak perubahan kelajuan kereta mainan.
131
 MODUL SAINS UPSR

………………………………………………………………………………………

(e) What is the conclusion of this investigation?

Apakah kesimpulan penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

The speed of toy car is affected by the size

Kelajuan kereta mainan dipengaruhi oleh saiznya

(f) State one relationship between two information gathered in the above statement.
Nyatakan satu hubungan antara dua maklumat yang dikumpulkan dalam pernyataan di
atas.
………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

FOOD PRESERVATION

Food Spoilage
Kerosakan makanan

1. Food becomes spoilt when its texture, flavour and taste are damaged and changed.
Makanan akan menjadi rosak apabila tekstur, perisa dan rasanya mengalami
kerosakan dan berubah.

2. Spoilt food is unsafe and unsuitable to be eaten.

Makanan yang rosak adalah tidak selamat dan tidak sesuai untuk dimakan.

3. The table below shows some characteristics of food spoilage on different types of food.
Jadual di bawah menunjukkan beberapa ciri kerosakan makanan pada jenis
makanan yang berbeza.

132
 MODUL SAINS UPSR

4. Microorganisms such as bacteria, moulds and fungi can cause food to spoil.
Mikroorganisma seperti bacteria, kulat dan fungi boleh menyebabkan makanan rosak.

The growth of microorganisms causes the bread to become spoilt

Pertumbuhan kulat menyebabkan roti menjadi rosak

5. The condition needed by microorganisms to grow are:

Keadaan yang diperlukan oleh mikroorganisma untuk membiak adalah:

a) Air / udara
b) Water / air
c) Nutrient / nutrien
d) Suitable temperature (between 5 °C and 65 °C)/ suhu yang sesuai
e) Suitable acidity / keasidan yang sesuai

6. Damp and warm conditions help bacteria and fungi to grow faster.
Keadaan lembab dan panas membantu bakteria dan fungi membiak dengan lebih
cepat.

Food Preservation
Pengawetan makanan

133
 MODUL SAINS UPSR

1. Preservation of food makes food last longer.

Pengawetan makanan membuatkan makanan tahan lebih lama.

2. Food preservation delay food from spoiling by:

Pengawetan makanan melambatkan makanan daripada menjadi rosak dengan:

a) killing microorganisms
membunuh mikroorganisma
b) delaying the growth of microorganism
melambatkan pertumbuhan mikroorganisma

3. The following are different type of food preservation methods:

Berikut adalah kaedah pengawetan makanan

a) Bottling and canning / Pembotolan dan pengetinan

b) Pickling / Penjerukkan
c) Drying / Pengeringan
d) Salting / Pengasinan
e) Vacuum-packing / Pembungkusan vakum
f) Cooling / penyejukkan
g) Freezing / pembekuan
h) Waxing / pelilinan
i) Pasteurization / pempasteuran
j) Boiling / pendidihan
k) Smoking / penyalaian

4. Bottling and canning

Pembotolan dan pengetinan

a) Food is cooked and kept in airtight cans or bottles.

Bahan makanan dimasak dan disimpan dalam tin atau botol yang kedap
udara.
b) Bacteria and fungi cannot grow without air.
Bakteria dan kulat tidak dapat membiak tanpa udara.
c) Example of food preserved by bottling and canning are meat, fish, chicken, fruits
and vegetable.
Contoh bahan makanan yang diawet dengan cara pembotolan dan
pengetinan ialah daging, ikan, ayam, buah-buahan dan sayur-sayuran.

134
 MODUL SAINS UPSR

Examples of food by canning Examples of food by bottling

5. Pickling.
Penjerukan

a) Food is soaked in vinegar, salt solution or sugar solution.

Bahan makanan direndam dalam cuka, larutan garam atau larutan gula.

b) Salt, sugar and vinegar solutions retard the growth of bacteria and fungi. Larutan
garam, gula dan cuka merencatkan pertumbuhan bakteria dan kulat pada
makanan.

c) Examples of food preserved by pickling are fruits and vegetables.

Contoh bahan makanan yang diawet dengan cara penjerukan ialah buah-buahan
dan sayur-sayuran

Jeruk mangga Jeruk betik

6. Drying
Pengeringan.

a) Water is removed from food by leaving the food in the sun, heating the food in
the oven and heating the food by placing it on top of a flame.
Air dikeluarkan daripada makanan dengan cara menjemur di bawah matahari,
memanaskan makanan di dalam oven dan memanaskan makanan di atas api.

b) Most of microorganism die or become inactive when the food is dried.

Kebanyakkan mikroorganisma mati atau menjadi tidak aktif apabila makanan
dikeringkan.
c)
d) Examples of food preserved by drying are fish, cuttlefish and fruits.

135
 MODUL SAINS UPSR

Contoh bahan makanan yang diawet dengan cara pengeringan ialah ikan,
sotong dan buah-buahan.

7. Salting
Pengasinan

a) A large amount of salt is added to the food

Garam yang banyak ditambah kepada makanan.
b) Salt draws out moisture and prevents microorganism from growing. Garam
mengeluarkan air dan menghalang mikroorganisma daripada membiak.
c) Examples of food preserved by salting are fish, meat, eggs, fruits and vegetable
Contoh bahan makanan yang diawet dengan cara pengasinan ialah ikan, daging,
telur, buah-buahan dan sayur-sayuran.

8. Vacuum-packing
Pembungkusan vakum

a) Food is sealed in a pack after air has been removed.

Bahan makanan dimateri di dalam bungkusan selepas udara dikeluarkan.

b) Bacteria and fungi cannot grow without air.

Bakteria dan kulat tidak dapat membiak tanpa udara.

c) Examples of food preserved by vacuum-packing are peanuts, rice, crackers and

fruits.
Contoh bahan makanan yang diawet secara pembungkusan vakum ialah kacang,
beras, keropok dan buah-buahan.

136
 MODUL SAINS UPSR

9. Cooling.
Pendinginan

a) Food is placed in a cool place such as the refrigerator.

Bahan makanan disimpan ditempat sejuk seperti di dalam peti sejuk.

b) Bacteria become inactive in cool conditions.

Bakteria menjadi tidak aktif dalam keadaan yang sejuk.

c) Examples of food preserved by cooling are vegetables, fruits, eggs and milk.
Contoh bahan makanan yang diawet secara pendinginan ialah sayur-sayuran,
buah-buahan, telur dan susu.

10. Freezing.
Penyejukbekuan

a) Food is kept frozen at a temperature of – 15 °C.

Bahan makanan dibekukan pada suhu – 15 °C.

b) Bacteria and fungi cannot grow at very low temperature.

Bakteria dan kulat tidak dapat membiak pada suhu yang sangat rendah.

c) Examples of food preserved by freezing are fish, cuttlefish, chicken and meat
Contoh bahan makanan yang diawet secara penyejukbekuan ialah ikan, sotong,
ayam, dan daging.

11. Waxing
Pelilinan

a) Food is covered with wax.

Bahan makanan disalut dengan lilin.

b) Waxing is slow down the loss of water from food.

Pelilinan mengurangkan kehilangan air daripada makanan.

c) Examples of food preserved by waxing are fruits and vegetables.

Contoh bahan makanan yang diawet secara pelilinan ialah buah-buahan dan
sayur-sayuran.
137
 MODUL SAINS UPSR

12. Pasteurization
Pempasteuran

a) Food is heated quickly for a few seconds and then cooled rapidly.
Bahan makanan dipanaskan dengan cepat selama beberapa saat dan disejukkan
dengan segera.

b) Examples of food preserved by pasteurization are milk and fruit juices. Contoh
bahan makanan yang diawet secara pempasteruan ialah susu dan jus buah-
buahan.

13. Boiling
Pendidihan

a) Boiling is process with kills bacteria and fungi.

Pendidihan ialah proses membunuh bakteria dan kulat.

b) Food is heated to the boiling point of water that is 100 °C.

Makanan dipanaskan sehingga ke takat didih air iaitu 100 °C.

138
 MODUL SAINS UPSR

14. Smoking.
Pengasapan

a) Food is dried with smoke for a long period and time.

Makanan dikeringkan dengan asap dalam tempoh yang lama.

b) Examples of food preserved by smoking are fish and meat.

Contoh bahan makanan yang diawet dengan cara ini ialah ikan dan daging.

Importance of Food Preservation

Kepentingan Mengawet Makanan

1. The food will last longer.

Makanan menjadi tahan lebih lama.

2. The food is easy to store and distribute

Makanan untuk disimpan dan dipasarkan

3. Food wastage is reduce.

Untuk mengurangkan pembaziran makanan.

4. To enjoy eating food even if the fruits is out of season.

Dapat menikamati makanan walaupun musim buah-buahan sudah berlalu.

QUESTIONS ABOUT FOOD PRESERVATIONS

139
 MODUL SAINS UPSR

SECTION A

1. Figure 1 shows a process for preserving food.

Rajah 1 menunjukkan satu proses pengawetan makanan.

The process is
Proses itu ialah

A drying C pickling
Pengeringan penjerukan
B salting D deep freezing
Pengasinan penyejukbekuan
2. The following information shows the steps in the process of pickling a papaya.
Maklumat berikut menunjukkan langkah-langkah dalam proses penjerukan
buah betik.
Step M is not stated.
Langkah M tidak dinyatakan.

K - Peel the skin and clean the papaya

Kupas kulit dan bersihkan buah betik
L - Put the papaya into a container
Masukkan buah betik ke dalam bekas

M - ………………………………………..
N - Close the container tightly and put it aside for a week
Tutup bekas dengan ketat dan biarkan selama seminggu

What is step M?
Apakah langkah M?

A Pour in boiled water

Tuangkan air masak
B Put in small drops of oil

140
 MODUL SAINS UPSR

Titiskan sedikit minyak

C Put in some colouring
Titiskan bahan pewarna
D Pour in concentrated sugar solution
Tuangkan larutan gula pekat

3. Your refrigerator is out of order. How can you keep a fish fresh?
Peti sejuk kamu rosak. Bagaimanakah kamu boleh mengekalkan kesegaran ikan?

A Dry the fish.

Keringkan ikan.
B Soak the fish in water.
Rendamkan ikan di dalam air
C Wrap the fish with aluminium foil.
Bungkuskan ikan dengan kertas aluminium.
D Wrap the fish with tissue paper and keep it in a can.
Bungkuskan ikan dengan kertas tisu dan simpan di dalam tin.

4. Picture J, K, L and M show the activities of salting and drying of food.

Gambar J, K, L dan M menunjukkan aktiviti dalam pengasinan dan pengeringan
makanan.

Which of the following show the correct order of step in the activities of salting and
drying?
Antara berikut yang manakah menunjukkan susunan langkah-langkah aktiviti yang betul
dalam pengasinan dan pengeringan?

141
 MODUL SAINS UPSR

A. J, M, K, L C. M, J, L, K
B. K, J, M, L D. J, L, K, M

5. Diagram 14 shows a piece of bread that has been left for a week.
Rajah 14 menunjukkan sekeping roti yang telah dibiarkan selama seminggu.

Diagram 14

Fungus has grown on the bread.

Kulat telah tumbuh pada roti itu.

What conditions cause the growth of fungus on the bread?

Apakah keadaan yang menyebabkan pertumbuhan kulat pada roti itu?

A Hot and dry

Panas dan kering
B Cold and dry
Sejuk dan kering
C Hot and damp
Panas dan lembap
D Cold and damp
Sejuk dan lembap

SECTION B

1. Salima carried out an experiment to investigate the relationship between the length of
time food will keep and the temperature.The bar chart in Figure 2 shows the result of
the experiment.
Salima menjalankan eksperimen untuk menyiasat hubungan di antara tempoh masa
makanan yang disimpan dan suhu. Graf dalam rajah 2 menunjukkan keputusan
eksperimen.
Length of
time the
food can be
kept /
142
hours
 MODUL SAINS UPSR
10 15 20 25 30 Temperature / oC

hour

Tempoh masa
makanan di
simpan/ masa

(a) State the aim of this experiment.

Nyatakan tujuan dalam eksperimen ini.

________________________________________________________________

________________________________________________________________

(b) In this experiment, state

i. what is changed/ pemboleh ubah dimanipulasikan

___________________________________________________

ii. What is kept the same/ pembolehubah dimalarkan

___________________________________________________

iii. what is observed/ Pemboleh ubah bergerak balas

___________________________________________________

(c) Predict the length of the time the food can be kept if the temperature is 5°C.
Ramalkan tempoh masa makanan yang disimpan jika suhu 5°C.

________________________________________________________________

(d) What conclusion can be made from this investigation.

Apakah kesimpulan bagi penyiasatan ini.

143
 MODUL SAINS UPSR

2. An investigation is carried out by placing slices of mango in two different bottles

as shown in diagram 2.
Satu penyiasatan dijalankan dengan meletakkan potongan buah mangga dalam
dua buah botol yang berasingan seperti dalam rajah 2.

(a) State one reasons(inference) based on the condition of mango in bottle Q.

Nyatakan satu sebab (inferens) berdasarkan keadaan buah mangga dalam botol Q.

__________________________________________________________________
(b) State two information gathered in the investigation.
Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

i. _________________________________________________________

ii. _________________________________________________________

(c) What conclusion can be made from this investigation.

Apakah kesimpulan bagi penyiasatan ini.

________________________________________________________________

________________________________________________________________

144
 MODUL SAINS UPSR

WASTE MANAGEMENT

Waste

1. Waste are things that we no longer and thrown away.

2. There are many types of waste such as remain the food, chemical waste, glass, paper,
metal and plastic.

3. Waste comes from various sources such as homes, factories, food stalls, market, motor
vehicles and agriculture.

Sources of waste Types of waste

Homes Remains of food, paper, plastics, glass, metal

Factories Chemical waste, smoke, gases
Food stalls Remains of food, paper, plastic, metal, glass.
Market Paper, plastic, metal, organic waste.
Motor vehicles Smoke, gases.
Agriculture Chemical waste from pesticides
Open burning Smoke, gases

4. Remains of food, plants and animals that are thrown away are called organic waste.

5. Waste that comes from our homes called domestic waste.

Proper Ways of Waste Disposal.

1. Throw away rubbish into the bins provided by the local authority.

2. Sort out waste into different type before throwing them away.

3. Put chemical waste into special containers.

4. Placing rubbish in a covered rubbish bin.

Improper Ways of Waste Disposal

145
 MODUL SAINS UPSR

1. Littering

2. Open burning of rubbish.

3. Throwing or releasing of waste into rivers.

4. Release of smoke from factories into the air.

Bahan Buangan

1. Bahan buangan ialah benda-benda yang tidak diperlukan lagi dan dibuang.

2. Terdapat pelbagai jenis bahan buangan seperti sisa makanan, sisa kimia, kaca, kertas,
logam dan plastik.

3. Bahan buangan dating dari pelbagai sumber seperti rumah, kilang, gerai makanan,
pasar, kenderaan dan pertanian.

Sumber bahan buangan Jenis bahan buangan

Rumah Sisa makanan, kertas, plastic, kaca dan logam

Kilang Sisa kimia, asap dan gas
Gerai makanan Sisa makanan, kertas, plastic, logam dan kaca
Pasar Kertas. Plastic, logam dan sisa organik
Kenderaan bermotor Asap dan gas
Pertanian Sisa kimia daripada racun serangga dan baja
Pembakaran terbuka Asap dan gas.

4. Sisa makanan, tumbuhan, dan haiwan yang dibuang disebut sisa organic.

5. Bahan buangan berasal dari rumah kita dikenali sebagai bahan buangan domestic.

Cara-cara Melupuskan Bahan Buangan yang Terancang

1. Buang sampah ke dalam tong sampah yang disediakan oleh pihak berkuasa.

2. Asingkan bahan buangan mengikut jenis sebelum membuangnya.

146
 MODUL SAINS UPSR

3. Masukkan bahan kimia ke dalam bekas khas.

4. Memasukkan sampah ke dalam tong sampah yang bertutup.

Cara-cara Pelupusan Bahan Buangan yang Tidak Terancang

1. Membuang sampah merata-rata.

2. Pembakaran sampah secara terbuka.

3. Membuang atau melepaskan bahan buangan ke sungai.

4. Melepaskan asap dari kilang ke udara.

Pembakaran terbuka Pembuangan sampah merata-rata

Waste Effects.

1. Improper disposal of waste is harmful to us and the environment.

Improper disposal of waste Effects

Littering a) Bad smell in the environment.

b) Breeding of germ and pests such as mice
and cockroaches.

Empty cans and bottles thrown in Breeding of mosquitoes in empty containers

public places
Release of chemical waste from
factories
Waste is thrown into the river
Waste is thrown the drains
can spread deadly diseases such as dengue
Air pollution and acid rain
Water pollution
Flash flood are caused by waste that block the
drains.

147
 MODUL SAINS UPSR

2. Local authorities collect waste and disposed of it properly.

3. Waste that is collected is disposed of by:

a) sending to landfill- Waste are crushed and buried.

b) Sending to incinerators- Waste is burn at high temperature
c) Sending to recycling centre – waste is sorted into different types.

Kesan Bahan Buangan

1. Pelupusan bahan buangan yang tidak terancang adalah berbahaya kepada kita dan alam
sekitar.

Pembuangan bahan buangan yang Kesan

tidak terancang
Pembuangan sampah merata-rata a) Bau busuk dipersekitaran
b) Pembiakan kuman dan hiwan perosak
seperti lipas dan tikus

Tin dan botol kosong dibuang di Pembiakan nyamuk di dalam bekas-bekas

tempat awam kosong yang boleh menyebabkan penyakit
berbahaya.
Pengeluaran bahan buangan kimia Pencemaran udara dan hujan asid
dari kilang
Bahan buangan ke dalam sungai Pencemaran air

148
 MODUL SAINS UPSR

Bahan buangan ke dalam longkang Banjir kilat yang disebabkan oleh bahan
buangan yang menghalang longkang

2. Pihak berkuasa tempatan memungut bahan buangan untuk dilupuskan dengan baik.
3. Bahan buangan yang dipungut dilupuskan dengan cara:
a) dihantar ke tapak pelupusan sampah- bahan buangan dimampat dan ditanam.
b) dihantar ke incinerator- Bahan buangan dibakar pada suhu yang tinggi.
c) dihantar ke pusat kitar semula – bahan buangan diasingkan kepada jenis yang
berlainan.

Sampah dibungkus dalam beg plastic Sampah dikumpulkan oleh trak sampah
Dan diikat

Bahan buangan dimampat dan ditanam atau dibakar di incinerator.

Waste Decay

1. Some ways can decay and some cannot decay.

2. Organic waste such as remains of food, paper, wood, meat and vegetables can decay.
3. Waste from things that are plastics, glass and metal cannot decay.

Waste can decay Waste do not decay

149
 MODUL SAINS UPSR

4. Bacteria and fungi cause waste to decay by breaking down dead organisms and waste
material into simple substance. This process is called decomposition.
5. During the process, nutrients are returned to the soil and can be used by plants.
6. Advantages of waste decay:
a) prevents waste from piling up in the environment.
b) Waste returns to the soil as nutrients and makes the soil fertile.
c) Organic waste can be changed into compost by burying in the soil.
7. Disadvantages of waste decay:
a) Gives out poisonous gases.
b) Gives out a bad smell.

Pereputan Bahan Buangan

1. Sesetengah bahan buangan boleh mereput dan sesetengah tidak boleh mereput.
2. Bahan buangan organik seperti sisa makanan, kertas, kayu, daging and sayur-sayuran
dapat mereput.
3. Bahan buangan daripada plastic, kaca dan logam tidak dapat mereput.

Bahan buangan yang boleh mereput Bahan buangan yang tidak mereput

4. Bakteria dan kulat menyebabkan bahan buangan mereput dengan menguraikan

organisma-organisma yang telah mati dan bahan buangan kepada bahan ringkas.
Proses ini dikenali sebagai penguraian.
5. Semasa proses ini, nutrient dikembalikan ke tanah dan dapat digunakan oleh tumbuhan.
6. Kebaikan proses pereputan bahan buangan:
a) mengelakkan penimbunan bahan buangan pada alam sekitar.
b) Bahan buangan kembali ke dalam tanah sebagai nutrient.
c) Bahan buangan organik boleh dijadikan kompos dengan menanamnya di dalam
tanah.
7. Keburukan bahan buangan yang mereput.
a) membebaskan gas beracun apabila mereput.
b) Mengeluarkan bau busuk.

150
 MODUL SAINS UPSR

QUESTIONS ABOUT WASTE MANAGEMENT

SECTION A

1. ara yang berikut yang manakah tidak mereput?

2. Rajah 1 menunjukkan satu aktiviti yang dijalankan oleh manusia.

rajah 1

Apakah kesan aktiviti yang ditunjukkan di atas?

I Pencemaran air
II Penyebaran penyakit

151
 MODUL SAINS UPSR

III Mencemarkan sumber air

IV Pemandangan yang teruk

A I and II C II and IV
I dan II II dan IV
B I and III D III and IV
I dan III III dan IV
3. Di antara yang berikut manakah cara yang paling sesuai untuk melupuskan bahan
buangan yang mereput.
A Mengitar semula
B Membuang ke dalam sungai
C Pembakaran terbuka
D Menanam ke dalam lubang

4. Di antara berikut apakah yang menyebabkan hujan asid?

I Bahan cecair dari kilang

II Asap dari kilang
III Asap dari ekzos kenderaan

A II sahaja
B I dan II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II dan III

5. Apakah jenis pencemaran disebabkan oleh aktiviti di atas.

A Pencemaran udara C Pencemaran air

B Pencemaran asap D Pencemaran tanah

SECTION B

1. Rajah 2 menunjukkan penyiasatan yang dijalankan oleh seorang murid untuk menentukan
kesan tumpahan minyak ke atas hidupan akuatik. Semua ikan diberi jumlah makanan
yang sama setiap hari.

152
 MODUL SAINS UPSR

Rajah 2

(a) Apakah tujuan penyiasatan ini?

____________________________________________________________

____________________________________________________________

(b) Apakah yang perlu diperhatikan tentang keadaan ikan di dalam bikar X dan Y?

____________________________________________________________

____________________________________________________________

(c) Nyatakan satu inferens berdasarkan pemerhatian di (b)

____________________________________________________________

____________________________________________________________

(d) Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan dalam penyiasatan ini

i. _________________________________________________________

ii. _________________________________________________________

2. Jadual 1 menunjukkan purata indeks pencemaran udara di bandar X dari tahun 1990
hingg 2006.

Tahun 1990 1994 1998 2000 2006

Purata indeks percemaran 32 76 100 130 200

Jadual 1

(a) Nyatakan hubungan di antara tahun dan purata indeks pencemaran udara di bandar
X.

153
 MODUL SAINS UPSR

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

(b) Ramalkan purata indeks pencemaran udara dalam tahun 2000.

_______________________________________________________________

(c) Nyatakan satu sebab (inferens) untuk perubahan dalam purata indeks
pencemaran dari tahun 1990 to 2006.

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Pencemaran udara menyebabkan masalah pernafasan.

Bilangan orang yang mengalami masalah pernafasan dipengaruhi oleh
kadar pencemaran udara.

(d) Nyatakan satu hubungan di antara perubahan kadar pencemaran udara dengan
bilangan orang yang mengalami masalah pernafasan.

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

154
 MODUL SAINS UPSR

ECLIPSES
GERHANA

Eclipse of the Moon

Gerhana Bulan

1. An eclipse of the moon occurs only during full moon phases.

Gerhana matahari hanya berlaku ketika fasa bulan penuh sahaja.

2. An eclipse of the moon (lunar eclipse) occurs when the earth lies between the sun and
moon.
Gerhana bulan berlaku apabila bumi berada diantara matahari dan bulan

3. The earth , the moon and the sun are in straight line.
Bumi, bulan dan matahari berada dalam satu garisan lurus.

4. The earth blocks sunlight from reaching the moon.

Bumi menghalang cahaya matahari daripada sampai ke bulan.

5. The moon will appear dark when the earth block sunlight from reaching the moon.
bulan kelihatan gelap apabila bumi menghalang cahaya matahari daripada
sampai ke bulan.

6. The diagram below shows the movement of the moon during eclipse of the moon.
Rajah di bawah menunjukkan pergerakan bulan semasa gerhana bulan.

Position S – full moon / bulan purnama

Position T – Partial Eclipse of the moon / Gerhana bulan separa
Position U – Total Eclipse of the moon / Gerhana bulan penuh
Position V – Partial Eclipse of the moon / Gerhana bulan separa

155
 MODUL SAINS UPSR

S T U V

7. When the moon enters the lighter shadow of the earth, a partial eclipse of the moon
occurs.
Apabila bulan memasuki kawasan bayang-bayang bumi yang lebih cerah,
gerhana separa berlaku.

8. A total eclipse of the moon occurs when the moon passes through the darker shadow of
the earth.
Gerhana penuh berlaku apabila bulan memasuki kawasan bayang-bayang yang
lebih gelap.

Eclipse of the Sun

Gerhana matahari

1. An Eclipse of the sun only can be observed during day time.

Gerhana matahari hanya boleh dilihat pada siang hari.

2. An Eclipse of the sun occurs when the moon lies between the sun and the earth and the
three of them lies in a straight line.
Gerhana matahari berlaku apabila bulan berada di antara matahari dan bumi dan
ketiga-tiganya berada dalam satu garisan lurus.

3. The moon block sunlight from reaching the earth.

Bulan menghalang cahaya matahari daripada sampai ke bumi.
4. The moon shadow will cover some parts of the earth surface.
Bayang-bayang bulan akan melindungi sebahagian permukaan bumi.

5. Total eclipse of the sun occurs when the sun and the moon are exactly aligned.
Gerhana matahari penuh berlaku apabila matahari dan bulan betul-betul setentang.

6. The sun looks totally covered by the moon because the position of sun is far away from
the earth.
Matahari kelihatan tertutup sepenuhnya oleh bulan kerana kedudukan matahari sangat
jauh dari bumi.

7. During total eclipse of the sun, the sun looks like a dark disc surrounded by bright ring
called corona.
Semasa gerhana matahari penuh, matahari kelihatan seperti piring gelap yang
dikelilingi oleh gelang cerah yang dipanggil korona.

156
 MODUL SAINS UPSR

Corona / korona

8. Only the area that is covered by the darker shadow of the moon will experience a total
eclipse of the sun.
Hanya kawasan yang dilindungi oleh bayang bulan yang lebih gelap akan mengalami
gerhana matahari penuh .

9. A partial eclipse of the sun occurs when part of the sun can be seen.
Gerhana matahari separa berlaku apabila sebahagian matahari dapat dilihat.

10. An area that is experience a total eclipse of the sun will become dark just like night time.
Some animals may behave strangely because of this phenomenon.
Kawasan yang mengalami gerhana matahari penuh akan kelihatan seperti waktu
malam. Sebahagian haiwan mungkin berkelakuan ganjil kerana fenomena ini.

11. An eclipse of the sun happens for a shorter time than eclipse of the moon.
Gerhana Matahari berlangsung lebih singkat berbanding gerhana bulan.

Position X – Partial eclipse

Position Y – Total eclipse
Position Z – Partial eclipse

X Y Z

157
 MODUL SAINS UPSR

QUESTIONS ABOUT ECLIPSES

Section A

1. The picture shows the total eclipse of the Sun.

Gambar menunjukkan gerhana Matahari penuh.
What is the black area labelled in X in the picture above?
Apakah kawasan hitam yang dilabelkan X dalam gambar di atas?

A The Earth C The Earth’s shadow

Bumi Bayang-bayang Bumi
B The Moon’s shadow D Sunlight
Bayang-bayang Bulan Cahaya Matahari

2. The picture below shows the shapes of the Sun during eclipse of the Sun.
Gambar di bawah menunjukkan bentuk-bentuk Matahari ketika gerhana
Matahari

Which of the following shows the correct sequence during eclipse of the Sun?
Antara berikut, yang manakah menunjukkan urutan yang betul ketika gerhana
Matahari?

158
 MODUL SAINS UPSR

A K L, M, N C M, L, K, N
B L. N., M, K D N, M, L, K

3. What is the property of light that causes the eclipse of the Moon?
Apakah sifat cahaya yang menyebabkan berlaku gerhana Bulan?

A Light travels in a straight line

Cahaya bergerak lurus
B Light can be transformed
Cahaya boleh diubah
C Light can be absorbed
Cahaya boleh diserap
D Light can be reflected
Cahaya boleh dipantulkan

4. The diagram below shows different positions of the Moon while it revolves around the
Earth.
Rajah di bawah menunjukkan kedudukan Bulan yang berlainan ketika beredar
mengelilingi Bumi.

The phenomenon of eclipses can occur when the Moon is at……..

Fenomena gerhana boleh berlaku apabila Bulan berada di..........

A P only C Q and S
P sahaja Q dan S
B P and R D P and S
P dan R P dan S

159
 MODUL SAINS UPSR

5. The eclipse of the moon can only occur at the phase of…..
Gerhana Bulan hanya akan berlaku pada fasa........

A the new moon

anak bulan
B the half moon
bulan separa
C the full moon
bulan purnama
D the crescent
bulan sabit
Section B

1. The picture below shows occurrence of eclipse of the moon.

Gambar di bawah menunjukkan kejadian gerhana Bulan.

Matahari / sun earth / bumi moon / bulan

a How does the eclipse of the moon occur ?

Bagaimanakah gerhana Bulan berlaku?

………………………………………………………………………………….……
……………………………………………………………………………………….

b What will happen to the earth during the total eclipse of the moon ?
Apakah yang akan berlaku pada Bumi ketika gerhana Bulan penuh?

.......................................................................................................................................
c Which part of the earth can observe the total eclipse of the moon ?
Di bahagian Bumi yang manakah gerhana Bulan penuh boleh diperhatikan?

……………………………………………………………………………………….

d Berikan satu alasan bagi jawapan anda di soalan ( c ).

……………………………………………………...………………………………

160
 MODUL SAINS UPSR

…………………………………………………………..………………………….

e Bilakah gerhana Bulan boleh diperhatikan?

……………………………………………………………………………………

2. Rajah menunjukkan permulaan suatu fenomena di langit yang diperhatikan oleh

Alisya ketika waktu siang.

matahari
bulan

a Apakah femnomena yang diperhatikan oleh Alisya ?

.....................................................................................................................................

b Di manakah Alisya boleh melihat kejadian dalam rajah di atas?

……………………………………………………………………………………...

c Apakah dua syarat yang perlu bagi fenomena itu berlaku?

i……………………………………………………………………………………..

ii…………………………………………………………………………………….

d Apakah yang berlaku ketika Izzati memerhati fenomena itu?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

161
 MODUL SAINS UPSR

MESIN

Mesin ringkas

1. Mesin adalah sebarang alat atau objek yang membolehkan kita melakukan kerja
dengan lebih mudah, cepat dan lebih selesa.

2. Terdapat pelbagai mesin ringkas:

a) Takal e) Roda dan gandar
b) Skru f) Baji
c) Gear g) Tuas
d) Satah Condong

3. Takal adalah mesin yang terdiri daripada satu roda beralur yang boleh bergerak
bebas dan satu tali atau rantai beralur.
Kegunaan takal adalah untuk mengangkat beban atau menaikkan bendera.

Pulley / takal

4. Skru adalah objek berbentuk silinder dengan alur skru di sekelilingnya. Skru digunakan
untuk mencantumkan objek atau untuk menaikkan objek.

162
 MODUL SAINS UPSR

5. Gear mengandungi roda-roda bergigi yang disusun bersama. Kegunaan gear adalah
untuk mengubah kelajuan objek.

6. Satah condong adalah suatu permukaan condong yang menghubungkan dua aras.
Satah condong digunakan untuk menaikkan suatu objek ke aras yang lebih tinggi.

7. Roda dan gandar mengandungi roda yang dihubungkan dengan gandar.

Contoh roda dan gandar :

8. Baji adalah alat yang mempunyai satah condong pada satu atau kedua-dua
permukaannya.

163
 MODUL SAINS UPSR

9. Tuas terdiri daripada satu rod yang disangga pada satu titik tetap yang dipanggil
fulkrum.
Contoh Tuas.

Mesin kompleks

1. Mesin kompleks adalah alat atau objek yang mengandungi lebih daripada satu mesin
ringkas.

Contoh mesin kompleks.

Roda dan gandar Roda dan gandar baji

tuas tuas tuas
Skru Skru
gear

Menghargai penemuan mesin

164
 MODUL SAINS UPSR

1. Mesin membantu kita melakukan kerja dengan lebih mudah.

2. Banyak kerja tidak dapat dilakukan tanpa mesin.

3. Penciptaan mesin membantu kita membuat sesuatu kerja dengan lebih cepat,
lebih mudah dan lebih selesa.

Questions about machines

Section A

1. Machines is a ………………………
Mesin adalah……………………….….

A device to move things

Alat untuk mengalih barang
B method to make work easier
Kaedah untuk memudahkan kerja
C way to stop objects from moving
Kaedah untuk menghentikan objek daripada bergerak
D helps us to do work easire and faster
Membantu membuat kerja denbga mudah dan cepat

2. What are the wheel and axle used for?

Apakah kegunaan roda dan gandar?

A To raise a flag
Untuk menaikkan bendera
B To cut an object
Untuk memotong objek
C To lift heavy loads
Untuk mengangkat beban berat
D To turn an object quickly
Untuk memusing objek dengan cepat

3. Read the information below.

Baca maklumat di bawah.

165
 MODUL SAINS UPSR

- It has a large wheel

Mempunyai roda yang besar
- The wheel is connected to a rod.
Roda itu disambungkan kepada gandar

The information above describes a

Maklumat di atas menerangkan tentang

A lever / tuas C wedge / baji

B screw / skru D wheel and axle / roda dan gandar

4. Which of the following requires the most effort to lift the burden?
Antara berikut, yang manakah memerlukan daya paling banyak untuk mengangkat
beban?

5. Arrange the inclined planes below from the one that needs
least effort to move a load to the most.
Susunkan satah condong di bawah dari yang memerlukan daya yang paling
sedikit kepada paling banyak.

S T

U V

166
 MODUL SAINS UPSR

A S, T, U, V C U, S, T, V
B T, S, V, U D V, U, S, T

Section B

1 Rahimi uses four wheels of different sizes to conduct an investigation. The table below
shows the results of his investigation.
Rahimi menggunakan empat roda yang berlainan saiz untuk menjalankan suatu
penyiasatan. Jadual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatannya.

Radius of wheel (cm) Distance covered by the wheel in one rotation (cm)
Jejari roda (cm) Jarak yang dilalui oleh roda dalam satu putaran (cm)
6 44
12 88
18 132
24 176

(a) What is the purpose of this investigation?

Apakah tujuan penyiasatan ini ?

…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….

(b) What is
Apakah

i) changed in this investigation?

pembolehubah yang dimanipulasikan dalam penyiasatan ini ?

…………………………………………………………………………………..

ii) measured in this investigations?

pembolehubah yang bergerakbalas dalam penyiasatan ini?

167
 MODUL SAINS UPSR

..............................................................................................................................

(c) State the trend in the distance covered by the wheel in one rotation.
Nyatakan corak jarak yang dilalui oleh roda dalam satu pusingan.

................................................................................................................................

(d) Predict the distance covered by the wheel if its radius is 42 cm.
Ramalkan jarak yang dilalui oleh roda sekiranya jejari berukuran 42 cm.

................................................................................................................................

(e) What is the relationship between the radius of wheel and the distance covered
by the wheel in one rotation .
Apakah mesin hubungan antara jejari roda dengan jarak yang dilalui oleh
roda dalam satu putaran ?

................................................................................................................................

2. In an investigation, two types of pulley systems are used to lift up the same load.
The results are as follows.
Dalam satu penyiasatan, dua jenis sistem takal telah digunakan untuk mengangkat
beban yang sama.

Number of pulley Reading on the spring balance when the load starts to move
Bilangan takal (N)
Bacaan pada neraca spring apabila beban mula bergerak (N)
1 8
2 4

(a) What is the purpose of this investigation?

Apakah tujuan penyiasatan ini ?

…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………..
(b) What is
Apakah

i) changed in this investigation?

pembolehubah yang dimanipulasikan dalam penyiasatan ini ?

…………………………………………………………………………………..

168
 MODUL SAINS UPSR

ii) measured in this investigations?

pembolehubah yang bergerakbalas dalam penyiasatan ini?

..............................................................................................................................

iii) kept the same in this investigations?

Pembolehubah yang ditetapkan dalam penyisastan ini?

...............................................................................................................................

(c) What is the relationship between two variables in this investigation?

Apakah mesin hubungan dua pemboleh ubah dalam penyiasatan ini?

................................................................................................................................

…………………………………………………………………………………...

169
 MODUL SAINS UPSR

MODUL SAINS

SOALAN PERCUBAAN

SECTION A
Answer all questions.

170
 MODUL SAINS UPSR

This section consists of objective questions. Each question is followed by four options, A, B, C
and D. Choose the correct answer. If you are unable to answer any question, proceed to the
next question.

1. In which of the following is X in the correct position in a food chain.

Antara berikut, yang manakah kedudukan yang betul bagi serangga X dalam rantai
makanan berikut.

A Plants X Frog Eagle

Tumbuhan X Katak Helang
B X Eagle Plants Frog
X Helang Tumbuhan Katak
C Frog Plants X Eagle
Katak Tumbuhan X Helang
D Eagle Frog Plants X
Helang Katak Tumbuhan X

2. Defecate is defined as discharging.

Nyahtinja dimaksudkan sebagai penyingkiran.

Which of the following is a defecating process?

Antara yang berikut, yang manakah adalah proses nyatinja?

A Urinating
Buang air kencing
B Defecate
Buang air besar
C Sweating
Berpeluh
D Breathing
Bernafas

3. Which of the following are the characteristics of animals that protect themselves

171
 MODUL SAINS UPSR

from very cold weather?

Antara berikut, yang manakah ciri haiwan yang melindungi diri daripada cuaca yang
amat sejuk?

I Thick fur
Bulu tebal
II Hard Shell
Cangkerang keras
III Scales
Bersisik
IV Thick layer of fat
Lapisan lemak yang tebal

A I and II only
I dan II sahaja.
B I and IV only
I dan IV sahaja
C II and III only
II dan III sahaja
D III and IV only
III dan IV sahaja

4. Which of the following will happen to the leaves of a plant that is kept in cupboard for
two weeks.
Antara berikut, yang manakah akan berlaku kepada daun sepohon pokok yang disimpan
dalam kotak hitam selama 2 minggu.

I Fall
Gugur
II Wilted
Layu
III Turn yellow
Menjadi kuning
IV Increase in size
Semakin besar

A I and II only
I dan II sahaja.
B I and IV only
I dan IV sahaja
C I , II and III only
I, II dan III sahaja
D I, III and IV only
I, III dan IV sahaja

172
 MODUL SAINS UPSR

6. The figure below shows a food web.

Rajah di bawah menunjukkan satu siratan makanan

The carnivore in the food web is

Karnivor dalam siratan makanan ini ialah

A the tiger only.

harimau sahaja
B the eagle only.
helang sahaja
C the eagle and the rabbit.
helang dan arnab
D the tiger and the eagle.
harimau dan helang

6. Owls are useful in a paddy field. They eat the rats that eat the rice grains. What will
happen if the owl popultion in a paddy field decreases?
Burung hantu amat berguna di sawah padi. Mereka makan tikus yang makan bijiran
padi. Apakah yang akan berlaku jika populasi burung hantu di dalam sawah padi
semakin berkurangan?

A The rice harvest will increase

Hasil tuaian padi meningkat
B The rat population will decrease
Populasi tikus berkurangan
C The paddy plant will grow well
Pokok padi akan hidup subur

173
 MODUL SAINS UPSR

D The paddy field will be overrun by rats

Sawah padi akan musnah disebabkan oleh tikus

7. The following information refers to a life process of humans.

Maklumat berikut merujuk kepada suatu proses hidup manusia.

 To produce offsprings
Menghasilkan anak
 To increase in number
Menambah bilangan
 To avoid extinction
Mengelakkan kepupusan

Which life process does the information refer to?

Proses hidup manakah yang dirujuk oleh maklumat itu?

A Breathing C Reproduction
Bernafas Pembiakan
B Defecation D Response to stimuli
Penyatinjaan Gerak balas terhadap rangsangan

8. What will happen if humans do not excrete and defecate?

Apakah yang akan berlaku jika manusia tidak berkumuh dan bernyahtinja?

A They will fall sick. C They will be healthy.

Manusia akan jatuh sakit. Manusia akan menjadi sihat.
B They cannot survive. D They will become extinct.
Manusia tidak boleh hidup. Manusia akan pupus.

9. Yasmin measures the length and width of four cards, A,B,C and D. Which card has the
biggest area?
Yasmin mengukur panjang dan lebar empat keping kad, A,B,C dan D. Kad yang manakah
mempunyai keluasan yang paling besar?

Length Width
Panjang Lebar
A 6cm 4cm
B 5cm 5cm
C 8cm 3cm
174
 MODUL SAINS UPSR

D 9cm 2cm

10. Figure shows several activities that involved force.

Rajah menunjukkan beberapa aktiviti yang
melibatkan daya.

Force
daya

P Q

Which activities uses the same force as P and Q ?

Aktiviti manakah melibatkan penggunaan daya yang sama dengan P dan Q?

P Q
A Sweeping the floor Press a switch
Menyapu lantai Menekan suis

B Pulling a school bag Combing hair

Menarik beg sekolah Menyikat rambut

C Pushing a trolley Press a switch

Menolak troli Menekan suis

D Close the drawer Pulling a flag

Meutup laci Menarik bendera

11. Diagram shows a worker pushing a heavy load.

175
 MODUL SAINS UPSR

Rajah menunjukkan seorang pekerja sedang menolak suatu beban yang berat.

Which of the following methods can be used so that it is easier to move the load?
Antara berikut, kaedah manakah yang sesuai digunakan untuk memudahkan
pergerakan beban tersebut?

I Pull the load using a rope.

Tarik menggunakan tali
II Place rollers under the load
Meletakkan roda di bawah beban
III Coat the floor with oil
Melumurkan lantai dengan minyak

A II only C II and III only

II sahaja II dan III sahaja
B I and II only D I, II and III
I dan II sahaja I, II dan III

12. Toy car X takes 8 seconds to travel 100 cm.

Kereta mainan X mengambil 8 saat untuk bergerak sejauh 100cm.
Which of the following objects moves faster than toy car X?
Manakah antara objek-objek berikut bergerak lebih laju daripada kereta mainan X?

A Object P takes 6 seconds to travel 100 cm.

Objek P mengambil masa 6 saat untuk bergerak sejauh 100cm.
B Object Q takes 9 seconds to travel 100 cm.
Objek Q mengambil masa 9 saat untuk bergerak sejauh 100cm.
C Object R takes 12 seconds to travel 100 cm.
Objek R mengambil masa 12 saat untuk bergerak sejauh 100cm.
D Object S takes 15 seconds to travel 100 cm.
Objek S mengambil masa 15 saat untuk bergerak sejauh 100cm.

13. Which of the following activities are difficult to perform without friction?
Antara aktiviti berikut , yang manakah sukar untuk dilakukan tanpa geseran?

I Sharpening a knife
Menajamkan pisau

176
 MODUL SAINS UPSR

II Turning a door knob

Memusingkan tombol pintu
III Swimming in a pool
Berenang di dalam kolam renang
IV Slowing down a moving bicycle
Memperlahankan basikal yang bergerak

A I and II only C I, II and IV only

I dan II sahaja I, II dan IV sahaja
B I and IV only D II, III and IV only
I dan IV sahaja II, III dan IV sahaja

14. The bar cat below shows the the distance travelled by four objects after 20 minutes .
Carta palang di bawah ini menunjukkan jarak yang dilalui oleh empat objek dalam masa
20 minit

Which object of the following statements about the objects is true based on the bar
chart?
Antara yang berikut,pernyataan manakah yang benar tentang carta palang di atas?

A R is faster than P and S but is slower than Q

R lebih laju daripada P dan S tetapi lebih perlahan daripada Q
B P is faster than R and S but is slower than Q
P lebih laju daripada R dan S tetapi lebih perlahan daripada Q
C Q is faster than P and S but is slower than R
Q lebih laju daripada P dan S tetapi lebih perlahan daripada R
D P and R are faster than Q and S
P dan R lebih laju daripada Q dan S

177
 MODUL SAINS UPSR

15. The picture below shows a maid wringing out a cloth

Gambar di bawah ini menunjukkan seorang pembantu rumah memerah kain.

Which of the following activities involve the two types of forces used by the maid?
Antara aktiviti yang berikut,manakah yang melibatkan dua daya seperti yang dilakukan
pembantu rumah itu.

16. The diagram below shows a feather which is dropped from X to the ground.The feather
takes 5 seconds to reach the ground.What is the speed of the feather?
Rajah di bawah ini menunjukkan sehelai bulu pelepah dijatuhkan dari X ke lantai.Bulu
pelepah itu mengambil masa 5 saat untuk sampai ke lantai.Berapakah kelajuan bulu
pelepah itu?

178
 MODUL SAINS UPSR

A 8 cm/s C 10 cm/s
B 12 cm/s D 14 cm/s

17. What is meant by speed?

Apakah yang dimaksudkan dengan kelajuan?

A A calculation of the distance travelled by an object

Pengiraan jarak yang dilalui oleh objek
B A difference between time and distance
Perbezaan antara masa dengan jarak
C A measurement of how fast and object moves
Ukuran beberapa laju suatu objek bergerak
D A relationship between moving objects
Hubungan antara objek-objek yang bergerak

18. The diagram shows the classification of preservation methods for a few types of food.
Rajah menunjukkan pengkelasan kaedah pengawetan untuk beberapa jenis makanan.

Food preservation
Kaedah pengawetan makanan

X Y

Papaya Anchovies
Betik Ikan Bilis
Nutmeg Chillies
Buah pala Cili
Mango Shrimp
Mangga Udang Kecil

Which of the following correctly represents X and Y?

179
 MODUL SAINS UPSR

Antara yang berikut, yang manakah mewakili X dan Y dengan betul?

X Y
A Canning Pickling
Pengetinan Penjerukan
B Bottling Salting
Pembotolan Pengasinan
C Pickling Drying
Penjerukan Pengeringan
D Salting Freezing
Pengasinan Penyejukbekuan

19. A cook does not have tamarind for a ‘asam pedas’ dish.
Which of the following fruits is suitable to replace the tamarind?
Seorang tukang masak kehabisan asam jawa untuk masak asam pedas.
Buah yang manakah sesuai mengggantikan asam jawa?

A Papaya
Betik
B Mango
Mangga
C Banana
Pisang
D Water melon
Tembikai

20. A few paper clips were put into a beaker of water next to an open window.After a few
days, the water turns brownish. What is the conclusion?
Beberapa batang klip kertas dimasukkan ke dalam bikar berisi air dan diletakkan di
tepi sebuah tingkap yang terbuka. Selepas beberapa hari , air bertukar menjadi
keperang- perangan. Apakah kesimpulannya?

A The water reacted with the sunlight.

Air bertindakbalas dengan cahaya matahari.
B The water mixed with dust and dirt.
Air bercampur dengan debu dan kotoran
C The water and air reacted with the paper clips.
Air dan udara bertindakbalas dengan klip kertas
D The water heated by the sun light reacted with paper clips.
Air yang dipanaskan oleh cahaya matahari bertindakbalas dengan klip kertas.

21. A plate of rice was left on the table. Why did the rice spoilt after five days?
Sepinggan nasi diletakkan di atas sebuah meja. Mengapakah nasi itu menjadi basi
selepas lima hari?

180
 MODUL SAINS UPSR

A It was kept for too long

Ia disimpan terlalu lama
B It was exposed to the air
Ia terdedah kepada udara
C It was kept in a cold and dark place
Ia disimpan di tempat yang sejuk dan gelap.
D It was caused by bacteria and fungi.
Ia disebabkan oleh tindakan bakteria dan kulat.

22. The following information shows a type of food preservation process.

Maklumat berikut menunjukkan suatu proses pengawetan makanan.
 Food is sterilized before it is packed in airtight containers.
Makanan dibasmi kuman sebelum dibungkuskan dalam bekas kedap udara.
 Air from the packages and containers are drawn out to make a vacuum.
Udara dari bungkusan dan bekas dikeluarkan untuk menjadi hampagas.
 Microorganisms cannot survive without air as they require air for respiration.
Microorganisma tidak boleh hidup tanpa udara kerana ianya perlu bernafas
This type of food preservation is
Jenis pengawetan makanan di atas ialah
A drying C vacuum packing
Pengeringan pembungkusan vakum
B smoking D pasteurisation
pengasapan pempasteuran

23. The following are steps in the pickling of fruits.

Berikut adalah langkah-langkah penjerukan buah-buahan.

W Mix the fruits with salt and leave overnight

Gaulkan buah dengan garam dan biarkan semalaman
X Soak the fruit in a concentrated sugar solution
Rendamkan buah di dalam larutan gula pekat
Y Wash and drain the sliced fruits
Basuh dan toskan buah yang dihiris
Z Slice the young fruits
Hiris buah muda
Which of the following is in the correct sequence?
Antara berikut, yang manakah adalah urutan yang betul?

181
 MODUL SAINS UPSR

A W X Y Z
B X W Z Y
C Y Z W X
D Z Y W X

24. Which of the following cannot be reused?

Antara berikut, yang manakah tidak boleh diguna semula ?
A Plastic bottle
Botol plastik
B Old tyre
Tayar lama
C Pieces of cloth
Sehelai kain
D Tissue paper
Kertas tisu

25. Which of the following causes the change in the length of shadows of an object from
morning until evening?
Antara berikut , yang manakah akan menyebabkan perubahan panjang bayang-bayang
objek dari waktu pagi sehingga petang?

A Size of the Sun

Saiz Matahari
B The movement of the Earth around the Sun
Peredaran Bumi mengelilingi Matahari
C Rotation of the Earth on its axis
Putaran Bumi di atas paksinya
D Movement of the Moon around the Earth
Peredaran Bulan mengelilingi Bumi

26. Which statements are true about the eclipse of the moon?
Manakah penyataan yang benar mengenai gerhana bulan ?

I The moon is between the sun and earth.

Bulan berada di antara matahari dan bumi.
II The earth is between the sun and moon.
Bumi berada di antara matahari dan bulan.
III Can be observed by naked eyes.
Boleh diperhatikan dengan mata kasar.
IV Occurs only for a few minutes.
Berlaku hanya untuk beberapa minit.

A I and II

182
 MODUL SAINS UPSR

I dan II
B I and IV
I dan IV
C II and III
II dan III
D III and IV
III dan IV

27. Figure shows the different shapes of the moon during the eclipse of the moon.
Rajah menunjukkan pelbagai bentuk bulan ketika kejadian gerhana bulan.

Which of the following shows the correct sequence of the shapes of the moon?
Antara berikut, yang manakah menunjukkan urutan bentuk bulan yang betul?

A S, R, Q, P
B Q, R, S, P
C R, P, Q, S
D Q, R, P, S

28. Figure shows the position of the sun, the earth and the moon.
Rajah menunjukkan kedudukan matahari, bumi dan bulan.

Which of the following shows the correct position of the moon during the total eclipse
of the moon?
Antara berikut yang mana merupakan kedudukan bulan yang betul ketika gerhana
bulan penuh?

A P B Q

183
 MODUL SAINS UPSR

C R D S

29. Zaid wants to raise a heavy box to a higher place.

Zaid hendak mengangkat kotak berat ke tempat lebih tinggi.
Which simple machine should he use?
Mesin ringkas yang mana sepatutnya digunakan olehnya?

A Inclined plane
Satah condong
B Lever
Tuas
C Screw
Skru
D Wedge
Baji

184
 MODUL SAINS UPSR

30. Which of the tools below uses the principle of lever?

Alat yang manakah menggunakan prinsip tuas?

A P and R C Q and R
B R and S D P and S

SECTION B
Answer all question.
Jawab semua soalan.

The suggested time for this section is 30 minutes. If you are not able to answer a
question, proceed to the next question. Write your answers in the spaces provided.

Masa yang dicadangkan untuk bahagian ini ialah 30 minit. Sekiranya kamu tidak dapat
menjawab sesuatu soalan, teruskan menjawab soalan berikutnya. Tuliskan jawapan
kamu dalam ruang yang disediakan.

1. The table below shows the number of turtles that lay eggs on an island.
Jadual di bawah menunjukkan bilangan penyu yang bertelur di sebuah pulau.

Year Number of turtles that lay eggs

Tahun Bilangan penyu yang bertelur
2002 2
2006 5
2010 7

(a) State one reason (inference) based on this information.

Nyatakan satu inferens berdasarkan maklumat-maklumat ini.

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
[1 mark]

185
 MODUL SAINS UPSR

[1 markah]
(b) Write one reason on the number of turtles that lay eggs to support the answer in
1(a)
Tuliskan satu pemerhatian tentang bilangan penyu yang bertelur untuk
menyokong jawapan dalam 1 (a).

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
(c) State what is changed (manipulated variable).
Nyatakan pemboleh ubah yang dimanipulasikan.

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
(d) Predict what will happen if the island is developed into a holiday resort.
Ramalkan apa yang akan berlaku jika pulau itu dibangunkan menjadi tempat
peranginan.

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
2. Table shows the result of an investigation on the cooling of 400 ml of water.
Jadual menunjukkan keputusan suatu penyiasatan tentang penyejukan 400 ml
air.

Time / minute
0 3 5 7 9 11 13
Masa / minit
Water temperature / °C 9 6
87 77 69 59 57
Suhu air / ° C 9 3

(a) What is the aim of the investigation?

Apakah tujuan penyiasatan itu ?

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

186
 MODUL SAINS UPSR

(b) Give one reason why the water cools.

Nyatakan satu sebab mengapa air menjadi sejuk.

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
(c) Predict the water temperature at the 10th minute.
Ramalkan suhu air pada minit ke 10.

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
(d) What conclusion can be made from this investigation?
Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan ini ?

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
(e) State the trend of water temperature.
Nyatakan corak perubahan suhu air.

____________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

3. Different number of ice cubes are put into a three beakers as shown in diagram
below.
Kuib ais berlainan bilangan dimasukkan ke dalam tiga buah bikar seperti dalam
rajah berikut.

187
 MODUL SAINS UPSR

The temperature of water in the beaker is recorded in table below.

Suhu air di dalam bikar direkodkan seperti di dalam jadual di bawah

Number of ice cubes Temperature of water after the

Beaker (Bilangan ketulan ais) melting of ice ( C )
Suhu air selepas ais mencair (ºC)
W 10 10
X 8 15
Y 6 20

(a) Based on Table , write one conclusion.

Berdasarkan Jadual , tuliskan satu kesimpulan.

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

(b) Predict the temperature of water after the melting of ice when the 7 ice cubes
are put into the beaker.
Ramalkan suhu air selepas ais mencair apabila 7 ketulan ais dimasukkan ke
dalam bikar.

__________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

(c) Based on the Table 3, state the trend of the temperature of water after the
melting of the ice.
Berdasarkan Jadual 3, nyatakan corak perubahan suhu air selepas ais mencair.

__________________________________________________________________
[1 mark]

188
 MODUL SAINS UPSR

[1 markah]
(d) State one inference (reason) based on the temperature of the water after the
melting of the ice in beaker W
Nyatakan satu inferens (sebab) berdasarkan suhu air selepas ais mencair di bikar
W

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
(e) Write an observation to support your inference in (d).
Nyatakan satu pemerhatian bagi menyokong inferens anda di (d).

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

4. The bar chart below shows the result of an investigation.

Carta palang di bawah menunjukkan keputusan sesuatu penyiasatan

150
130
110
Length of shadow
/ Panjang bayang-90
bayang (cm) 70
50
30
10
-10
9 10 11 1 3 5
Time / Masa (hour)

(a) What is the aim (purpose) of the investigation?

Apakah tujuan penyiasatan ini ?

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

(b) State one conclusion that can be from information in the table .

189
 MODUL SAINS UPSR

Nyatakan satu kesimpulan yang boleh dibuat berdasarkan maklumat dalam

jadual.

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

(c) Based on the result obtained at 1.00 p.m, give reason.

Berdasarkan keputusan yang diperolehi pada pukul 1.00 tengahari , berikan
sebab.

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]

5. Sally carries out an investigation. She places two models P and Q near to each
other. Then she uses a piece of newspaper to fan them.
Sally menjalankan satu penyiasatan . Dia meletakkan dua model P dan Q secara
berdekatan antara satu sama lain. Kemudian dia menggunakan kertas surat
khabar untuk mengipas model-model itu.

(a) Based on the investigation, state

Berdasarkan penyiasatan itu, nyatakan:
(i) What is changed?
Apakah yang diubah?

190
 MODUL SAINS UPSR

_______________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
(ii) What is observed?
Apakah yang diperhatikan?

_______________________________________________________________
[1 mark]
[1 markah]
iii) What is kept the same?
Apakah perkara yang sama?

_______________________________________________________________

SKEMA JAWAPAN

Bahagian A
1 A 7 C 13 C 19 B 25 C
2 B 8 A 14 A 20 C 26 C
3 B 9 B 15 B 21 D 27 B
4 C 10 B 16 B 22 C 28 C
5 D 11 C 17 A 23 D 29 A
6 D 12 A 18 C 24 D 30 C

Bahagian B

Soalan 1
(a) No enemies / No water pollution / No development ata the beach / etc if
suitable
(b) The number of turtles that lay eggs increase
(c) The Year
(d) The number of turtle that lay eggs decrease

Soalan 2
(a) To investigate the relationship between the time with the water temperature
(b) The water lose heat
(c) 61°C
(d) The time increase, the water temperatue decrease
(e) Decrease

Soalan 3
(a) The number of ice cubes decrease, the temperature of water after the melting of
ice increase

191
 MODUL SAINS UPSR

(b) 17°C
(c) Increase
(d) The number of ice cube in P are the most
(e) The temperature of water after the melting of ice are the lowest.

Soalan 4
(a) To investigate the relationship between the time with the length of shadow
(b) The time increase, the length of shadow decrease until 1 pm than increase
(c) Matahari berada tegak di atas kepala / The position of the sun is 90 degree or
straigth at the top of our head

Soalan 5
(a) (i) The height of model
(ii) The time for model fall
(iii) The type of model / the place of investigation / the speed of fan / etc if
suitable

192