1.

HAFTA
GEMİ MÜRETTEBATI

1
 GEMİ MÜRETTEBATI
GENEL TANIMLAMALAR

 GEMİ NEDİR?

 GEMİADAMI NEDİR?

 GEMİ YÖNETİM VE ORGANİZASYONU VARDİYA

 DÜZENLERİ

 SEFER BÖLGELERİ

 GEMİ ADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE

YETERLİKLERİ

2
GEMİ NEDİR?

(GEMİADAMLARI
YÖNETMELİĞİ Madde 4.)

 9) Gemi: Adı, tonilatosu ve kullanım amacı ne olursa olsun

denizde ve iç sularda kürekten başka bir aygıtla yola
çıkabilen aracı,
 10) Çalışır Durumdaki Gemi: Denize elverişlilik belgesi
geçerli olan gemileri,
 11) Ticaret Gemisi: Denizde ve iç sularda kazanç
sağlamak amacıyla kullanılan gemiyi,
 12) Yolcu gemisi: Denizde Can Emniyeti Uluslararası
Sözleşmesi 1974 (SOLAS) ve Değişikliklerinde tanımlanan
gemiyi (12’den fazla yolcu taşıyan),
 13) Yük Gemisi: Yük taşıyan ve taşıyacağı yolcu sayısı
12’yi (dahil) geçmeyen ticaret gemisini
3
GEMİADAMI NEDİR?

(GEMİADAMLARI YÖNETMELİĞİ Madde 4.)

 32) Gemiadamı: Geminin kaptanını, zabitlerini, yardımcı

zabitlerini, stajyerlerini, tayfalarını ve yardımcı hizmet
personeli.
 Deniz İş Kanununa göre de; gemiyi sevk ve idare eden
kimseye veya zorunlu sebeplerle görevi başında
bulunmaması halinde ona vekalet eden kimseye KAPTAN
denir.

4
 GEMİ ORGANİZASYONU

Gemide düzenli bir çalışma ortamı bulunmalıdır. Her birey

yaptığı sözleşmeye uygun işleri zamanında ve eksiksiz yerine
getirebilmelidir. Böylece görevlerini zamanında ve eksiksiz
yapan personelin birbirlerine arkadaşça ve saygıyla yaklaşır.

Gemilerde görevlerin mutlaka yerine getirilmesi gerekir. Bilgi

ve yetenekten yoksun gemiadamlarının işlerini bir diğeri
üstlenmek zorunda kalır. Bu yapılmadığı takdirde bir zincirin
baklasının kırılması gibi bütün zincir görevini yapamaz hale
gelir.

Genelde gemi hizmetler yönünden, iki ana bölüme ayrılır.

1. GÜVERTE BÖLÜMÜ
2. MAKİNE BÖLÜMÜ

5
 GEMİ ORGANİZASYONU

KAPTAN

GÜVERTE MAKİNE
BİRİNCİ ZABİT (2.Kpt.) BAŞ MÜHENDİS
İKİNCİ ZABİT (3.Kpt.) İKİNCİ MÜHENDİS
ÜÇÜNCÜ ZABİT (4.Kpt.) ÜÇÜNCÜ MÜHENDİS
GÜVERTE LOSTROMOSU,GEMİCİ,
USTA GEMİCİ, AŞÇI, KAMAROT
MAKİNE LOSTROMOSU, YAĞCI
USTA MAKİNE TAYFASI, ELEKTRO
TEKNİK TAYFA

6
 GEMİ ORGANİZASYONU
Kaptan (Master)
I.Zabit (Chief Officer) Güverte Bölümü Baş Mühendis (Chief Engineer) Makine
Bölümü

Vardiya Zabiti (Watckeeping Officer) II.Mühendis (Second engineer)

Güverte Lostromosu (Boatswain) Makine lostromosu (Donkeymen)
Usta Gemici (Able seafarer) Usta Makine Tayfası (Able seafarer engine)
Gemici (Ordinary seafarer) Yağcı (Oiler / Motorman)

Elektro-Teknik Tayfası
YARDIMCI SINIF (ASISTANT DEPARTMENT)
Telsiz Zabitleri (Radio Officers) Elektro-Teknik Zabiti
Kısa/Uzun Mesafe Telsiz Operatörü Elektrik Zabiti (Electrician)
Genel/Tahditli Telsiz Operatörü Elektrikçi
(G/R Radio Operator)
Aşçı (Cooker) Stajyerler (Cadets)
Kamarot (Steward) • Güverte/Makine

7
 VARDİYA DÜZENLERİ
Devamlı faal olan bir gemide,
24 saat boyunca hizmetler
süreklilik arz eder. Bu PERİYOT VARDİYA ADI

hizmetlerin aksamadan 00.00 – 04.00 Midwatch (3.Kaptan)

yürütülmesi açısından günün 04.00 – 08.00 Morning Watch (1.Zabit)
24 saati (4 saatlik) VARDİYA’ 08.00 – 12.00 Forenoon Watch (4.Kaptan)
lara bölünmüştür. Seyir 12.00 – 16.00 Afternoon Watch (3.Kaptan)
halindeki bir gemide 16.00 – 20.00 Dog Watch (1.Zabit)
GÜVERTE ve MAKİNE
20.00 – 24.00 Evening Watch (4.Kaptan)
olarak, bu vardiya saatleri
esas alınarak idame ettirilir.

8
 SEFER BÖLGELERİ
UDH Bakanlığı SEFER BÖLGELERİ YÖNETMELİĞİ (Md.6)
Gemi ve su araçlarının inşası veya tadilatı, denize
elverişliklerinin denetlenmesi ve belgelendirilmesine ilişkin
kurallar ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, bu Yönetmelikte
belirtilen sefer bölgelerine göre belirlenir. Sefer bölgeleri 4’e
ayrılır.
1. Liman seferi
2. Kabotaj seferi
3. Yakın kıyısal sefer
4. Uzak sefer

9
 SEFER BÖLGELERİ
1. Liman seferi:

 İdari liman seferi: Sınırları belirli limanlar içinde yapılan

seferdir.

 Kıyı seferi: Sınırları belirli limanlar içerisinde en yakın

kıyıdan 3 milden fazla açılmadan yapılan seferdir. Sınırları
belirli olmayan limanlarda ise en yakın kıyıdan 3 milden
fazla açılmadan ve merkez limanından 30 milden fazla
uzaklaşmadan yapılan seferdir.

 100 mille sınırlı liman seferi: En yakın kıyıdan 10

milden fazla açılmadan ve merkez limanından 100 milden
fazla uzaklaşmadan yapılan seferdir.

10
 SEFER BÖLGELERİ
2. Kabotaj seferi:
Liman sefer bölgesi sınırları aşılarak Türkiye limanları
arasında yapılan seferdir.

3. Yakın kıyısal sefer:

Kabotaj sefer bölgesi sınırları aşılarak, Karadeniz’de,
Akdeniz’de ve Kızıldeniz’de yapılan seferdir.

4. Uzak sefer:
Yakın sefer bölgesi sınırları aşılarak yapılan sınırsız seferdir.

11
 SEFER BÖLGELERİ
UDH Bakanlığı SEFER BÖLGELERİ YÖNETMELİĞİ (Md.6)
Gemi ve su araçlarının ilgili belgelerinde SEFER BÖLGESİ ve
MERKEZ LİMANI belirtilir.

Liman seferinde çalışacak gemi ve su araçlarının

belgelendirilmesinde liman seferinin, idari liman seferi, kıyı
seferi veya 100 mille sınırlı liman seferinden hangisi olduğu da
belirtilir

12
Yakın Kıyısal Sefer Bölgeleri:
 GEMİADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
YETERLİLİKLERİ
7 Temmuz 1978 tarihinde Londra’da toplanan 72 ülke
temsilcilerinin görüşerek kabul ettikleri, İngilizce kısaltılmış adı
STCW olan, tam Türkçe karşılığı GEMİADAMLARININ
EĞİTİM, BELGELENDİRME VE VARDİYA TUTMA esaslarını
standart hale getiren uluslararası konvansiyon’dur.

Türkiye bu konvansiyona 1989 yılında taraf olmuş ve 1997

yılında Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav,
Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkındaki
Yönetmelik ile uyum çalışmalarına başlamıştır. Ancak
STCW’nin Türk gemilerinde tam olarak uygulanması Şubat
2002 tarihinde başlamıştır.

14
 GEMİADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
YETERLİLİKLERİ
STCW’NİN BÖLÜMLERİ:
KISIM-A: Zorunlu Standartlar
BÖLÜM-I
 Kesim A-I/1 ile 15 arası Genel Hükümler

BÖLÜM-II (Kaptan ve Güverte Bölümü)

 Kesim A-II/1: 500 GT üstü Kaptan ve Güverte Bölümü
(işletme)
 Kesim A-II/2: 500 GT üstü Kaptan ve Güverte Bölümü
(yönetim)
 Kesim A-II/3: 500 GT altı Zabit ve Kaptanlar (işletme)
 Kesim A-II/4: Seyir vard. Sorumlu Tayfalar (destek)
 Kesim A-II/5: Usta güverte gemiadamı Tayfaları (destek)

15
 GEMİADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
YETERLİLİKLERİ
STCW’NİN BÖLÜMLERİ:
KISIM-A: Zorunlu Standartlar
BÖLÜM-III (Makine Bölümü)
 Kesim A-III/1: Makine vardiyasından sorumlu zabitler
(işletme)
 Kesim A-III/2: 3000 kW veya yüksek gemilerde Baş
Mühendis ve II. Mühendis (yönetim)
 Kesim A-III/3: 750-3000 kW arası gemilerde Baş
Mühendis ve II. Mühendis
 Kesim A-III/4: Makine vardiyası Tayfalar (destek)
 Kesim A-III/5: Makine dairesi Usta makine gemiadamı
Tayfaları (destek)
 Kesim A-III/6: Elektro-Teknik Zabitleri
 Kesim A-III/7: Elektro-Teknik Tayfaları
16
 GEMİADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
YETERLİLİKLERİ
STCW’NİN BÖLÜMLERİ:
KISIM-A: Zorunlu Standartlar
BÖLÜM-IV (Telsiz Operatörleri)
 Kesim A-IV/1: Hüküm yoktur.
 Kesim A-IV/2: GMDSS

BÖLÜM-V (Belirli gemi tipleri için özel eğt. şartları)

 Kesim A-V/1-1: Yakıt ve kimyasal tanker eğitimi (kaptan,
zabit, tayfa)
 Kesim A-V/1-2: Sıvılaştırılmış gaz tanker eğitimi (kaptan,
zabit, tayfa)
 Kesim A-V/2: Yolcu gemileri eğitimi (kaptan, zabit, tayfa)

17
 GEMİADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
YETERLİLİKLERİ
STCW’NİN BÖLÜMLERİ:
KISIM-A: Zorunlu Standartlar
BÖLÜM-VI (Acil Durum, Mesleki emniyet, Güvenlik,
Tıbbi bakım, Hayatta kalma standartları)
 Kesim A-VI/1: Emniyet tanıtım, Temel eğitim (sertifika
dersleri)
 Kesim A-VI/2: Hızlı kurtarma botları dışında hayatı idame
teknesi/kurtarma botlarında uzmanlık
 Kesim A-VI/3: İleri yangınla mücadele
 Kesim A-VI/4: Tıbbi ilkyardım/Tıbbi bakım
 Kesim A-VI/5: Gemi güvenlik zabit eğitimi
 Kesim A-VI/6: Tüm gemiadamları için güvenlik eğitimi

18
 GEMİADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
YETERLİLİKLERİ
STCW’NİN BÖLÜMLERİ:
KISIM-A: Zorunlu Standartlar
BÖLÜM-VII (Alternatif belgelendirme standartları)
 Kesim A-VII/1: Alternatif belgelerin verilmesi
 Kesim A-VII/2: Gemiadamlarının belgelendirilmesi

BÖLÜM-VIII (Vardiya Tutma Standartları)

 Kesim A-VIII/1: Göreve uygunluk
 Kesim A-VIII/2: Vardiya düzenlemeleri
Kısım 1: Belgelendirme
Kısım 2: Sefer planlaması
Kısım 3: Vardiya tutma ilkeleri
Kısım 4: Denizde vardiya tutma
Kısım 5: Limanda vardiya tutma
19
 GEMİADAMLARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
YETERLİLİKLERİ
STCW’NİN BÖLÜMLERİ:
KISIM-B: Önerilen Rehber
 BÖLÜM-I (Genel hükümler)
 BÖLÜM-II (Kaptan ve Güverte bölümü için rehber)
 BÖLÜM-III (Makine bölümü için rehber)
 BÖLÜM-IV (Telsiz haberleşmesi ve telsiz operatörleri)
 BÖLÜM-V (Belirli gemi tipleri için özel eğt. şartları rehberi)
 BÖLÜM-VI (Acil Durum, Mesleki emniyet, Güvenlik, Tıbbi
bakım, Hayatta kalma için rehber)
 BÖLÜM-VII (Alternatif belgelendirme için rehber)
 BÖLÜM-VIII (Vardiya Tutma için rehber)

20
 STCW-78 sözleşmesi gereği GEMİADAMLARINA ait
Eğitim Sertifikaları
Kaptan ve Güverte Zabiti
1. Denizde kişisel canlı kalma teknikleri eğitimi
2. Temel ilkyardım eğitimi
3. Yangın önleme ve yangınla mücadele eğitimi
4. Personel emniyeti ve sosyal sorumluluk eğitimi
5. Can kurtarma araçlarını kullanma eğitimi
6. Güvenlik tanıtım eğitimi
7. Güvenlik farkındalık eğitimi
8. Belirlenmiş güvenlik görevleri eğitimi
9. Gemide tıbbi bakım
10.İleri yangınla mücadele
11.Radar gözlem ve plotlama eğitimi
12.Otomatik radar plotlama aygıtlarını (ARPA) kullanma eğitimi
13.Elektronik harita gösterimi ve bilgi sistemi (ECDIS)
14.Köprüüstü kaynak yönetimi (BRM)
21
 STCW-78 sözleşmesi gereği GEMİADAMLARINA ait
Eğitim Sertifikaları
Baş mühendis/baş makinist ve Makine Zabiti
1. Denizde kişisel canlı kalma teknikleri eğitimi
2. Temel ilkyardım eğitimi
3. Yangın önleme ve yangınla mücadele eğitimi
4. Personel emniyeti ve sosyal sorumluluk eğitimi
5. Can kurtarma araçlarını kullanma eğitimi
6. Güvenlik tanıtım eğitimi
7. Güvenlik farkındalık eğitimi
8. Belirlenmiş güvenlik görevleri eğitimi
9. Gemide tıbbi bakım
10.İleri yangınla mücadele
11.Makine dairesi kaynak yönetimi (ERM)

22
 STCW-78 sözleşmesi gereği GEMİADAMLARINA ait
Eğitim Sertifikaları
Tankerlerde Çalışan Kaptan ve Güverte Zabiti

Kaptan ve Güverte zabiti eğitimlerine ilave olarak;

1. Petrol ve kimyasal madde tankerlerinde yük işlemleri için

temel eğitimi
2. Petrol ve kimyasal madde tankerlerinde yük işlemleri için
ileri eğitimi
3. Sıvılaştırılmış gaz tankerlerinde yük işlemleri için temel
eğitimi
4. Sıvılaştırılmış gaz tankerlerinde yük işlemleri için ileri
eğitimi

23
 STCW-78 sözleşmesi gereği GEMİADAMLARINA ait
Eğitim Sertifikaları
Yolcu Gemilerinde Çalışan Kaptan ve Güverte Zabiti

Kaptan ve Güverte zabiti eğitimlerine ilave olarak;

1. Yolcu gemisinde çalışma eğitimi

Bünyesinde Hızlı can kurtarma Botu bulunan gemilerde

Çalışan tüm Zabitler;

1. Hızlı can kurtarma Botu kullanma eğitimi

ALMAK ZORUNDADIRLAR.

24
 STCW-78 sözleşmesi gereği GEMİADAMLARINA ait
Eğitim Sertifikaları
BELGELERİN YENİLENMESİ

Tüm gemiadamları yukarıdaki konularda yeterli olduklarını

kanıtlamak için, her 5 (BEŞ) yılda bir İdarenin öngördüğü
değerlendirme sınavından geçerek veya tazeleme eğitimlerini
yeniden alarak belgelerini yenilemek zorundadırlar.
Değerlendirme sınavında BAŞARISIZ olan gemiadamları,
başarısız olduğu konularda tekrar sınava tabi tutulur veya
eğitim ile belgelerini yenileyebilirler.
Can kurtarma araçlarını kullanma yeterliği belgesi onsekiz
yaşından küçük olmayan gemiadamlarına düzenlenebilir.

25
 1. HAFTA
GEMİ MÜRETTEBATI

26