2.

HAFTA
GEMİ TÜRLERİ
GEMİLERİN ÖZELLİKLERİ

1
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI

SAVAŞ GEMİLERİ TİCARET GEMİLERİ YATLAR

Passenger Cargo Auxiliary Fishing

Cruise Ro-Ro Tugs
Ferry Bulk Carrier/OBO Ice breakers
Container Rescue ship
Reefer Light ship
General Cargo Dredgers (tarak)
Liquid Cargo Floating cranes
Petroleum LPG Diver’s boat
Wine LNG
Acid Water
Product
OBO: Ore/bulk/oil vessel 2
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
SAVAŞ GEMİLERİ
Deniz ticaretinin önemi ve devamlı gelişen savaş teknolojisi
sonucunda devletler, kendi ellerinde silahlı bir deniz gücünü
bulundurma gereğini hissetmiş ve ticarette kullandığı gemiler ile
savaşta kullanacağı gemileri birbirinden ayırmıştır.

Günümüzde savaş gemileri, barışta caydırıcılık, savaşta ise gerek

hücum, gerekse savunma için çok değişik kabiliyet ve şekillerde,
çağın teknolojik gelişimi ile paralel olarak devamlı gelişen ve
önemini hiç bir zaman kaybetmeyecek olan bir düşünce sistemi ile
dizayn edilirler.

3
SAVAŞ GEMİLERİ

4
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
TİCARET GEMİLERİ
Ticaret amacı ile inşa edilmiş olup, sadece bu maksatla kullanılırlar.
Ticaret yapmak ve kazanç sağlamak için deniz yolu ile uzak ve
tehlikeli yolculuklar yapmaya başlayan insanoğlu dalgalara ve
deniz şartlarına dayanıklı gemilere ihtiyaç duymuştur. Zamanla
gemi boyları büyümüş, çağın gereklerine uygun makinelerin icadı
ile gemilerin gelişimi sağlanmıştır.

5
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YOLCU GEMİLERİ
Sadece 12’den fazla yolcuyu ve beraberindeki yükü taşımak üzere
tasarlanmıştır. Bazı yolcu gemilerinde bir veya iki adet yük ambarı
da bulunmaktadır. Böylece hızlı taşınması gereken hacimce küçük
yükleri ve postaları da taşırlar. Düzenli sefer yapılan hatlarda
kullanılırlar.

6
YOLCU GEMİLERİ

7
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
Yük gemileri ticari gaye ile kuru ve sıvı her türlü yükü taşımak için
tasarlanmıştır. Yükün özelliğine bağlı olarak gemi şekli değişir.

1. RO-RO: Her türlü yükle yüklenmiş treylerler çeken araçları

süratle taşıyan ve birleşik bir taşımacılık sunan gemilerdir (Roll-
On/Roll-Off). Kapıdan kapıya tabir edilen bu taşıma türünde
tekerlekli çekicilerin çektiği ve kapalı/açık treyler kapıda
doldurularak karayolu, Ro-Ro gemisi ve tekrar karayolu ile gideceği
kapıya kadar götürülür.
Çeşitli rampalar ve asansörler kullanılarak araçlar istif edilir.
Sadece yük taşımaya tahsis edilen Ro-Ro gemilerinde bulunan
kamaralarda çekicilerin sürücüleri için konforlu seyahat olanağı da
bulunmaktadır.
8
Ro-Ro

9
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
2. BULK CARRIER/OBO: Dökme şeklinde taşınabilen maden, kömür,
gübre, tahıl gibi maddeler özel yükleme ve boşaltma sistemleri ile
kolaylıkla taşınırlar. Ambarları derin postalar ile takviye
edildiğinden ağır yüklere elverişlidir. Maden gibi ağır dökme yük
taşıyan gemilerde dabıl botum tankları daha büyük yapılmaktadır.
Dökme yük taşıyan gemilerin bir özelliği de geniş ambar ağızlarıdır.

10
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
2. BULK CARRIER/OBO: Dökme yük gemileri büyüklüklerine göre 4
kategoriye ayrılır.

•Handysize: (10,000-35,000 dwt)

•Handymax: (35,001-50,000 dwt)
•Supramax: (50,001-60,000 dwt)
•Panamax: (60,001-80,000 dwt) (Panama kanalından geçebilen
gemilerdir. Boyutları overall length (LOA) of 965ft (290m); beam of
106ft (32.3m); draft of 39.5ft (12.04m).
•Capesize: (80,001-199,000 dwt) (Panama ve Süez kanalından
geçemeyen ve Cape Burnundan dolaşmak zorunda olan çok büyük
gemilerdir).
•Very Large Ore Carriers-VLOC: (200,000 dwt ve üzeri)

11
Bulk Carriers

12
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
3. CONTAINER SHIP: Konteyner gemilerinin ambarları
konteynerlerin sıkıca içine girdiği hücrelere (Cell) bölünmüştür.
Gemi büyüklüğüne bağlı olarak üst üste 11 konteyner konabilir.
Güverte üzerine 6 sıra kadar konteyner konabilecek sağlamlıkta
yapılırlar. Bu rakamlar teknolojinin gelişmesine paralel
değişmektedir.
 Konteyner gemileri taşımacılığa hız kazandırmak için
yapıldıklarından süratleri 17-25 knottur.
 Yük elleçleme vinçleri çok gelişmiştir. Özel konteyner kaldırma
aparatları ile yükleme süresi çok kısalmıştır.
 Load Master denilen bir bilgisayar programı yardımıyla geminin
denge hesapları yapılmaktadır.
 Yükleme esnasında gemi dengesinde olumsuz bir durumu
önlemek üzerine gelişmiş bir balans sistemi tasarlanmıştır.
13
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
3. CONTAINER SHIP:

14
 Container ships

Dünyanın en büyük konteynır gemisi-OOCL HONG KONG :

399.87 m. boyunda; 197,317 DWT-Ultra Large Container Vessel
(ULCV); taşıma kapasitesi 21,413 TEU. 15
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
4. REFEER: Teknolojinin artması ile gıda sektöründe dünya çapında
taşımacılık artmıştır. Dondurulmuş et taşımacılığı canlı hayvan
taşımacılığının yerini almaktadır. Bunun yanında dondurulmuş
balık konteynır veya bu iş için yapılmış gemilerle yapılmaktadır.
Dondurulmuş ürün taşıyan gemilere FRİGO FİRİK gemiler
denilmektedir. Meyve ve sebzeler de soğutulmuş yük bölmesi olan
bu tip gemilerde taşınırlar.

16
Reefer Ships

17
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
5. GENERAL CARGO: Kırk ambar
yükü taşıyan klasik gemiler olup,
her türlü kuru yükü beraberce
taşıyan gemilerdir. Yükleme ve
boşaltma işlemleri uzun zaman
almaktadır. Kolay istifi sağlamak
için ambarları gladoralı (tween
deck) yapılır. Ambar iki veya üçe
bölünerek yük bölmeleri
oluşturulur.

18
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
6. LIQUID CARGO: Her türlü sıvı yükü taşımak için tasarlanırlar.
Özellikle akaryakıt, kimyasal maddeler, su, şarap gibi tüm sıvı
yükler taşınabilir. Taşınan yüke bağlı olarak tank ve sarnıç tipleri
değişmektedir. Çeşitleri;

Petrol tankerleri
Şarap gemileri
Asit/kimyasal ürün tankerleri
LPG/LNG gemileri
Su gemileri olmak üzere sınıflandırılmıştır.

19
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
6. A: TANKERLER: Ham petrol ve petrol ürünlerini özel emniyet
tedbirleri alınmış olarak taşıyan gemilerdir. Bilhassa ham petrol çok
yüksek miktarlarda taşındıklarından bir kaza durumunda büyük
çevre kirlenmelerine sebep olmaktadır. Bu nedenle her geçen gün
emniyeti arttırılmış gemiler tasarlanmakta ve yaşlı gemilerin
kullanılmasından kaçınılmaktadır. Tankerlerle taşınabilen bu yükler
ham petrol, benzin, motorin, fuel-oil, nafta gibi petrol ürünleri ve
petrol esaslı bazı kimyasal maddelerdir.

20
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
6. A: TANKERLER: HAM PETROL taşıyan tankerler büyüklüklerine
göre 6 kategoriye ayrılır.

•Handysize: 10,000-35,000 dwt

•Handymax: 35,001-60,000 dwt
•Panamax: 60,001-80,000 dwt (Panama kanalından geçebilen
gemilerdir. Boyutları overall length (LOA) of 965ft (290m); beam of
106ft (32.3m); draft of 39.5ft (12.04m).
•Aframax: 80,001-119,000 dwt (AFRA (Average Freight Rate Assessment)
•Suezmax: 120,000-200,000 dwt
•Very Large Crude Carriers-VLCC: 201,000-320,000 dwt
•Ultra Large Crude Carrier (ULCC): 321,000 dwt ve üzeri. (550,000)

21
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
6. A: TANKERLER: İŞLENMİŞ PETROL ürünlerini taşıyan tankerler de
benzer olarak büyüklüklerine göre sınıflandırılır.

• Genel amaçlı (GP): 10,000-25,000 dwt

• Orta Menzil (MR): 25,01-45,000 dwt
• Uzun Menzil-I (LRI): 45,001-80,000 dwt
• Aframax: 80,001-119,000 dwt
• Uzun Menzil-II (LRII): 80,001-160,000 dwt

22
GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI

6. A: TANKERLER:

23
Tankers

24
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
6. B: KİMYASAL TANKERLER: Sayılamayacak çok çeşidi bulunan
kimyasal maddeler içinde asitler, bazlar ve patlayıcılar gibi insan
sağlığını etkileyen tehlikeli maddeler vardır. İki kasaralı ve tek
güverteli olarak inşa edilir. Özel eğitilmiş personel ile ve özel
ekipmanlı gemilerle taşınır. Gemiler özel itina ile yapılır. Tankları
krom veya özel alaşımlarla kaplıdır. Genellikle tonajları azdır. İnsan
sağlığını ve çevreyi olumsuz etkileyen unsurların tehlikelerini en
aza indiren sistemleri vardır.
Yük devreleri bağımsız sistem şeklinde yapılmıştır, hidrolik
pompalar kullanılır. Yükün ısıtılması güverte üzerindeki yağlı ısıtma
sistemi ile sağlanır.

25
Chemical Tankers

26
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YÜK GEMİLERİ
6. C: LNG/LPG GEMİLERİ: Sıvılaştırılmış gaz basınçlı kaplarda ve oda
sıcaklığında taşınır. Gaz basınç altında olduğunda sıvı hali
muhafaza edilir.
Sıvılaştırılmış gaz atmosferik şartlarda ancak soğutularak taşınır.
Gazın sıvılaşmış hali soğutularak muhafaza edilir.
Gazların sıvı halde taşınabilmesi amacıyla geminin ambarları içine
tamamen kapalı tüpler halinde küresel veya silindirik tanklar
yapılır.

27
LPG & LNG

28
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
HİZMET GEMİLERİ
TUGS: römorkörler

RESCUE SHIP: kurtarma gemileri

29
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
HİZMET GEMİLERİ
LIGHT SHIP: fener gemisi

DREDGERS: tarak gemisi

30
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
HİZMET GEMİLERİ
FLOATING CRANES: yüzer kreynler

ICE BREAKERS: buz kıran gemileri

DIVER’S BOAT: dalgıç botu

31
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
BALIKÇI GEMİLERİ
a) Sahil Balıkçılığı

b) Açıkdeniz Balıkçılığı
(1) Tarama
(2) Sürükleme
(3) Salma/Çevirme

32
 GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI
YATLAR (GEZİNTİ TEKNELERİ)

33
 2. HAFTA
GEMİ TÜRLERİ
GEMİLERİN ÖZELLİKLERİ

34