POL. MOL AG. ÖZLERİNİ ETKİLER.
POLİMER MOLEKÜLLERİNDE
RASTLANTISALLIK
4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER
BUNUN MOLEKÜL AG KOLAY BULUNUR. Dogada
bul. en önemli pol.lerden birisi DNA. Digeri
Protein mol.leridir. proteinler aynı zincir uz.daki
mol.lerden olusuyor
Polietilen glikol 400 olursa mol ag. sıvıdır.. Biraz
daha artırılırsa viskkoz sıvıdır. 3000 civarında
olursa katı pol. elde edilir.
 • Polimerler nedir? Polietilen ’in adlandırılması H-(CH2)2000-H şeklinde
düzenlenebilir mi ? Onun bütün molekülleri gerçekte bu şekilde
midir? İlk olarak moleküllerin hepsi aynı zincir uzunluğuna sahip
olacaktır.
• POLİMERİZASYON SÜREÇLERİNİN RASTGELELİĞİ
• Önceki bölümde, çeşitli yollarla monomerlerin birbirine katılarak
polimer molekülleri oluşturmasını tanımladık. Gördük ki örneğin,
polimerizasyon zincirinde aktif molekül her defasında bir monomerin
zincire eklenmesiyle oluşturulur. Biz bir polimerin masadaki yığını
üzerinden her defasında bir kürecik alarak ve zincire ekleyerek kendi
kürecik modelimizi oluşturabiliriz.

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 • NE KADAR ZİNCİR TÜRÜ VARDIR ?
Öncelikle karışımdaki bir diğer kürecikle bağlantılı olan ve olmayan iki tip
küreciği birbirinden ayırmalıyız

bAGLANMIS ZİNCİR CEKME

OLASILIGI NEDİRÇ zİNCİRLER
RASTGELE KARISIMIS İSE. Boncukların
273ü baglanmıs ise elimizi daldırırsak
3taneden2 si baglanmıs secilir

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 Kümeye bir göz atıp 5 kürecikli bir zincir çektiğimizi
varsayalım. Bunu yapma olasılığımız nedir?

p:bağlanmış boncuk sayısı (bağlanmış boncukları bulma şansımız veya olasılık

(1-p): bağlanmamış boncuk sayısı veya olasılığı

Bu sonucu beş kürecikle sınırlamadan daha genel bir ifadeyle yazalım: x uzunluğundaki bir zincirin
(x-1) bağlanmamış boncuk bulunsun. Böyle bir zincirin bulunma ihtimali:

Eğer kümede bütün uzunluklarda kaç tane zincir olduğunu ve kaç tanesinin beş kürecikli olduğunu biliyorsak , beş
kürecikli zincirin seçilme ihtimalini karışımdaki beş kürecikli zincirin fraksiyonu olarak ifade edebiliriz

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 • x kürecikli bir zincirin fraksiyonu:
Nx, x kürecik uzunluklu zincir sayısı, N kümedeki toplam zincir sayısıdır.

MOLEKÜLER AĞIRLIK DAĞILIMI

Kümemizdeki x küreciklerinin zincirini bulmak için elimizde iki tane ifademiz var. Bunları
birbirine eşitlersek:

p: reaktif grup yada reaksiyona giren monomer; N0, başlangıçtaki

monomer sayısı ise
p molekül reaksiyona giriyorsa (1-p) molekül girmez. Buradan:

N= N0 (1-p)
Nx /N= Nx /N0 (1-p)= px-1 (1-p)
Nx =N0=(1-p)2 px-1
4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER
 • Polimer içindeki zincir sayısını sayma yöntemi ile bulduğumuzu düşünürsek, bu durumda herbir
zincirin ağırlığını gözönüne almamız gerektiğinden bu şekilde bulunan molekül ağırlığına sayı
ortalamalı molekül ağırlığı denir.
• Eğer daha önce olduğu gibi, bir numunede mevcut olan moleküllerin
toplam sayısı N olarak belirlenmiş olsun, ve örneğin ağırlığı W ise şu
şekilde yazabiliriz ;

Moleküllerin toplam sayısı N :

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 Sayı ortalamalı molekül ağırlığı (Number average molecular
weight)

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 Ağırlık ortalamalı molekül ağırlığı (weight
average molecular weight)

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 xN = Sayı ort.lı pol. derecesi
Xn= aĞIRLIK ORTL.LI pol dERECESİ

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER
4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER
 Mn

Mw

Bu tipik moleküler ağırlık dağılım eğrisinde, ağırlık-ortalama moleküler ağırlığı

sayı-ortalama moleküler ağırlığı

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 Elimizde aşağıdaki sayıda ve çapta bilyeler
olduğunu düşünelim. Bunların ortalam çapını 1, 2
ve 3 boyutlu olarak bulunuz.
Ç ö z ü m

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

• Problem
A polymer sample contains an equal number of moles N of species with
degrees of polymerization x=1,2,3,4,5,6,7,8,9 and 10. What is xn ? What is
xw ?
 (Ortalama molekül ağırlığının saptanması)

• Polimerler değişik ağırlıkta moleküller içerir. Bu nedenle molekül

ağırlık dağılımını polimerlerde önemlidir. MW ağırlık ölçümü neden
önemlidir? colligative properties are those properties of solutions that depend on the ratio
of the number of solute particles to the number of solvent particles in a solution, and not on the
nature of the chemical species present

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 hV BİLİNMELİ

pol.in buh. bas düşmesi donma nok

düşmesi kaynama nok yükselmesi
osmatik basınc ölçtünüz bunu ort
değer olarak söylendiginde herhangi,
bir polimerik çöz durumundaki
değ.likleri gösteriyor. Bu tablo neyi
anlatıyor. Hangi degerde ne tür değ.
oldgunu söylüyor. buh. bas düşmesi
milyonda 1 atm bunu ölçmek kolay
degildir. Ama osmotik bas bakınca 15
Özellik Ortalama Değer cm çözücü değ meydana gleliyor. mn
bulurken burada osm. basınc ölçmek
mantıklı. Çnkü 25 cm çözücü değ
Buhar basıncı düşmesi 1/1.000.000 atm
ölçmek daha kolay

Donma noktası düşmesi 1/1000 °C

Kaynama noktası yükselmesi 1/1000 °C

Osmatik basınç 15 cm çözücü

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 bu sekil neyi gösteriyor? Osmometre. osm bas
deg. osmometre ile ölçülür. 2 ayrı haznesi var
birine pol. digerine çözücü konulur. çözünmüş
pol çözeltisi sağ bölmeye sola da çözücü
konulur. arada yarı geçirgen mebran vardır.
Mebran ne tür öz sahip olmalı? Polimeri
geçirmeyip çözücüyü geçirmemesi gerekir. aynı
zamanda çözücü ile membran etkileşime
girmemeli.

Çözücü mol.lerinin aktivitesi pol varlıgında artar

mı azalır mı? pol, çözücünün aktivitesini
engelliyor. bu nedenle pol varlıgında çözücü
aktivitesi düşer. termodin. çözücü mol
membran boyunca daha aktif hale getirmeye
calıstıgı için.
sol tarafa dogru çözücü geçtigi zaman pol
çözeltisi kısmında çözücü mol. geçtiginde seviye
yükselir ve basınc yükselir burdaki basınc
osmotik basınctır. H ölçebildiginiz için pi ye
geçersiniz. pi/c den mol ag.na geçebilirsiniz.

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

 Aşağıdaki eşitlik sadece sonsuz seyreltik çözeltiler için veya theta çözücüsü için geçerlidir.

Sonlu konsantrasyonda osmatik basınç aşağıdaki eşitlik ileifade

edilebilir.

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER
 Ağırlık Ortalamalı Molekül Ağırlığı

4/17/21 PROF.DR.MUALLA ÖNER