Professional Documents
Culture Documents
EDMOTO 7h Topic
EDMOTO 7h Topic
Introduction
Objectives
Engage
1. Kaon, kaun
2. Linganay, lingganay
3. Lisensya, lisensia
4. Kaangguid, kaanggid
5. Lutoa, lutua
1
Rules of Spelling and Homographs
Explore
a. mlgiakuba
b. dgsinug
c. trunaob
d. datsiaysn
e. shuyalna
Explain
Rule 2: Gamita nga GI sa baylo sang gwi or gue luas sa kinaugalingon nga pangalan (proper
nouns)
- sugilanon
- kaanggid
- gid
a. Kon ang nahauna nga kunla sang isa ka tinaga nga nagasunod sa katingog may tunog nga O
ukon U ang ginagamit
- duna - guba - suman
- hulat - suga - sulay
2
Rules of Spelling and Homographs
b. Kon ang tinaga may duha ka O ukon U nga tunog, kinaandan ang nauna U kag ang masunod
O.
- pulo - butkon - ulo
- kuno - tubo - unto
c. Kon ang tinaga may tatlo ka O ukon U nga tunog kag ang katapusan nga duha nagaipingay,
ang nahauna kag ikaduha dapat U kag ang ikatlo dapat O.
- bumolutho -suksukon
- pumoluyo -lutuon
- manunudlo -bukuton
d. Ang katapusan nga tigbato nga O ginaislan sang U kon idugang ang ulipik sa tinaga.
luto- lutua; lutuon
bato- batuha; batuhon
Rule 4: Kon ang tinagang gamut ginasulit, ang iya pagpanigbato wala ginaislan
- huyahuya
- tungatunga
- salo- salo
a. Dapat may gutab (-) sa igutlan sang katingog kag patingog kon kinahanglan lang sa paglikaw
sa pagsalangisag
matam-is luy-a
sin-o san-o
b. Ang gutab kinahanglanon sa igutlan sang unapik nga nagatapos sa katingog kag ang likga nga
nagasugod sa patingog.
gin-updan nag-uswag
nag-untat nag-ilis
c. Ang gutab kinahanglanon sa igutlan sang duha ka ginasulitsulit nga mga tinaga kon nagasugid
sang pagkadiutay, pagkapareho ukon pagkaanggid, ukon pasulitsulit nga lihok
gamay-gamay ulo-ulo
tawo-tawo upod-upod
d. Ang gutab kinahanglan sa igutlan sang unapik nga GA, MAPA, ukon MAKI kag kinaugalingon
nga pangalan.
taga-Cebu taga-Capiz
3
Rules of Spelling and Homographs
maki-imol maka-tawo
kaon- kan-a
tuon- tun-an
f. Ang gutab indi kinahanglanon sa igutlan sang unapik nga TAGA ukon maki kag sa Kinaandan
nga pangalan
-makipilak
-tagabanwa
g. Wala sang gutab sa igutlan sang panapik nga nagatapos sa katingog kag sang tinagang gamut
nga nagasunod katingog
manugtahi
inughatag
manugdumala
Ukot
• Ukόt- wrinkled
• Ukόt- trying hard to be closed to another
Elaborate
Indicate the rule for each. Write your answers on the lines. (1 point each)
1. Malas-ay _____________________
2. Pula _____________________
3. Sugid _____________________ 4
4. Tyan not tiyan _____________________
5. Laba-laba _____________________
Rules of Spelling and Homographs
Evaluate
Give the Hiligaynon terms for the following. Apply the rules of spelling.
1. Face
2. rooster
3. Fragrance
4. Star
5. Fingernail
6. Dragonfly
7. Paper bag
8. Tenderhearted
9. Sewer
10. sweet
1.
2.
3.
4.
5.