• Buku Catatan Pertama ialah buku catatan asal yang

merekodkan segala urus niaga perniagaan.

• Semua urus niaga akan direkodkan terlebih dahulu dalam
Buku Catatan Pertama sebelum dipindahkan ke dalam lejar

Jenis jenis buku catatan pertama

• Buku catatan asal atau Buku Catatan Pertama yang

digunakan untuk merekodkan semua urus niaga
perniagaan mengikut kronologi dan urutan tarikh

• Buku yang merekodkan semua penerimaan dan

pembayaran wang tunai dan cek

• Buku yang merekodkan perbelanjaan harian yang

melibatkan pembayaran amaun yang kecil dan tidak sesuai
dibayar dengan cek.

Kegunaan buku catatan pertama

• Kegunaan Buku Catatan Pertama bertujuan untuk

meminimumkaN kesilapan dan ketinggalan catatan urus
niaga dalam perniagaan.
• Oleh itu, Buku Catatan Pertama merupakan alat kawalan
dalam sistem merekodkan urus niaga
Tujuan penyediaan Jurnal am
Jurnal Am disediakan bagi merekodkan semua urus niaga yang tidak
boleh direkodkan dalam manamana Buku Catatan Pertama yang lain
Urus niaga yang direkodkan dalam jurnal am
• Catatan pembukaan
• Belian dan jualan aset bukan semasa secara kredit
• Ambilan barang niaga dan aset bukan semasa
• Modal tambahan selain tunai dan bank
• Catatan penutupan
 4.3
4.3 JURNAL
JURNAL KHAS
KHAS
Tujuan penyediaan Jurnal Khas adalah untuk merekodkan urus niaga
yang kerap berlaku dalam perniagaan

Jurnal belian

Jurnal jualan

Jurnal pulangan belian

Jurnal pulangan jualan

Jurnal penerimaan tunai

Jurnal pembayaran tunai

FORMAT JURNAL KHAS

 JURNAL KHAS DAN FUNGSINYA

• Digunakan bagi merekodkan belian barang niaga dan

Perkhidmatan secara kredit.
• Pembeli akan menerima invois asal daripada pembekal. Invois
asal merupakan dokumen sumber bagi penyediaan Jurnal Belian.
• Jika berlaku kesilapan harga seperti harga terkurang caj
daripada harga sebenar dalam invois, maka pembekal akan
mengeluarkan satu nota debit kepada pembeli bagi
memaklumkan perkara tersebut.
• Nota debit juga merupakan sumber maklumat kepada Jurnal
Belian

• Digunakan bagi merekodkan pulangan barang niaga kepada

pembekal.
• Antara sebab barang niaga dipulangkan ialah barang rosak,
kesilapan saiz atau jenama atau pemulangan bekas-bekas kosong
seperti botol atau tin kepada pembekal.
• Nota kredit (asal) yang diterima daripada pembekal merupakan
dokumen yang menjadi sumber maklumat kepada Jurnal Pulangan
Belian
• Digunakan bagi merekodkan jualan barang niaga dan
perkhidmatan secara kredit.
• Pembeli akan menerima invois asal manakala peniaga akan
menyimpan invois salinan sebagai sumber maklumat untuk
direkodkan dalam Jurnal Jualan.
• Jika berlaku kesilapan harga seperti harga terkurang caj
daripada harga sebenar dalam invois, maka nota debit (asal)
akan diserahkan kepada pembeli. Manakala nota debit (salinan)
akan menjadi sumber maklumat untuk direkodkan dalam Jurnal
Jualan.

• Digunakan bagi merekodkan pulangan barang niaga daripada

pembeli.
• Antara sebab barang niaga dipulangkan adalah seperti barang
rosak, kesilapan saiz atau jenama atau pemulangan bekas-bekas
kosong oleh pembeli.
• Nota kredit (salinan) yang disimpan oleh peniaga menjadi sumber
rujukan untuk direkodkan dalam Jurnal Pulangan Jualan.
• Digunakan bagi merekodkan semua penerimaan tunai dan cek.
• Jurnal ini akan Merekodkan penerimaan hasil daripada jualan,
kutipan daripada Akaun Belum Terima dan lain-lain penerimaan
tunai

• Merekodkan segala pembayaran tunai dan cek.

• Jurnal ini akan merekodkan belian barang niaga, bayaran kepada
Akaun Belum Bayar dan lain-lain pembayaran tunai.
 [ ]
tujuan penyediaan buku tunai

• Kebanyakan urus niaga yang dilaku kan dalam perniagaan adalah melalui
transaksi secara tu nai atau pu n cek.
• Oleh itu, urus niaga tersebut kerap kali direkodkan dalam Akau n Tu nai dan
Akau n Bank.
• Jadi, Bu ku Tu nai akan digu nakan bagi mengatasi kekerapan membu ka lejar
tersebut.
• Bu ku Tu nai meru pakan Bu ku Catatan Pertama atau lejar u ntu k merekodkan
penerimaan dan pembayaran tu nai atau cek dalam semua urus niaga
perniagaan

format buku tunai tiga lajur termasuk lajur folio

Mengimbangkan buku tunai dan menyatakan
kedudukan baki tunai dan baki bank
Bu ku Tu nai yang dibu ka hendaklah diimbangkan pada akhir tempoh perakau nan

BAKI BANK DAN BAKI TUNAI

• Jika ju mlah di bahagian debit melebihi ju mlah di bahagian kredit, maka baki
h/b terletak di bahagian kredit.
• Oleh itu, baki b/b pada awal bulan yang berikut akan terletak di bahagian
debit

BAKI BANK
• Jika ju mlah di bahagian kredit melebihi ju mlah di bahagian debit, maka baki
h/b terletak di bahagian debit.
• Oleh itu, baki b/b pada awal bulan yang berikut akan terletak dibahagian
kredit

Cara – cara mengimbangkan buku tunai :

T UJUAN PENYEDIAAN BUKU T UNAI RUNCIT
• Kegunaan Buku Tunai Runcit adalah untuk pembayaran amaun kecil yang
kerap berlaku dalam perniagaan seperti bayaran minuman tetamu dan upah
cuci pejabat.
• Buku Tunai Runcit dianggap Buku Catatan Pertama kerana segala perbelanjaan
akan direkodkan ke dalam buku ini sebelum dipindahkan ke dalam lejar
• Mengurangkan catatan belanja yang kerap berlaku bagi amaun yang kecil
dalam buku tunai.
• Mengelakkan pembayaran menggunakan cek untuk perbelanjaan yang
amaunnya kecil

SIST EM PANJAR
• Sistem Panjar Runcit digunakan bagi menguruskan dana tunai runcit
perniagaan.
• Juruwang akan memperuntukkan sejumlah wang tunai pada awal setiap bulan
bagi menjelaskan perbelanjaan yang amaunnya kecil.
• Pada setiap hujung bulan pula akan dihitung jumlah perbelanjaan yang telah
dibayar.
• Sekeping cek akan dikeluarkan untuk tujuan rekupmen bagi wang yang telah
dibelanjakan.

MENJUMLAHKAN LAJUR ANALISIS, MENGIMBANGKAN BUKU

T UNAI RUNCIT DAN MEREKODKAN REKUPMEN
• Semua lajur analisis bayaran akan dihitung pada setiap hujung bulan dengan
menjumlahkan keseluruhan perbelanjaan dan pembayaran yang dibuat.
• Jumlah yang diperoleh akan dipindahkan ke dalam Lejar Am yang berkaitan.

Cara cara mengimbangkan buku tunai runcit