Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

Modul 4: Buku Catatan Pertama (BCP)

- Merupakan buku catatan asal yang merekod segala urus niaga perniagaan mengikut urutan tarikh.
- Bertujuan meminimumkan kesilapan dan ketinggalan catatan.

Jenis-jenis BCP dan fungsinya

BCP
Buku Catatan Pertama

Buku Tunai
Jurnal Buku Tunai Runcit
Merekod semua urus Merekod semua urus
niaga kecuali urus niaga Merekod perbelanjaan
niaga yang menggunakan
tunai/cek tunai kecil berdasarkan
tunai/cek
Sistem Panjar Runcit

Jurnal Khas
Merekod urus niaga barang niaga secara
Jurnal Am kredit sahaja

- Catatan pembukaan (senarai baki aset /

liabiliti / modal
Jurnal Belian Jurnal Jualan
- Belian/jualan ABS secara kredit (hutang)
- Ambilan barang niaga/ABS Merekod belian kredit Merekod jualan kredit
- Membawa masuk ABS sebagai modal dan tambahan caj dan tambahan caj
tambahan pada invois pada invois
- Pelarasan
Jurnal Pulangan Jurnal Pulangan
- Pembetulan kesilapan Belian Jualan
- Catatan penutupan Merekod pulangan Merekod pulangan
barang niaga kepada barang niaga daripada
ABB (pembekal) ABT (pelanggan)
Jurnal Jurnal
Pembayaran Penerimaan
Tunai Tunai
Merekod pembayaran Merekod penerimaan
dengan tunai/cek tunai/cek

Format:

Jurnal Am
Debit Kredit
Tarikh Butir Folio
(RM) (RM)
  Akaun yg didebitkan   XX  
    Akaun yg dikreditkan     XX
  (Keterangan urus niaga)      
           
Contoh urus niaga yang direkod ke dalam Jurnal Am:
Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

i. Baki-baki berikut diambil dari Busana Solehah pada 1 Jan 2018:

Inventori RM4,200
Alatan pejabat RM3,000
Bank RM25,000
Akaun belum bayar: Rudy RM1,600
Modal RM28,600

Dt – Inventori
Dt – Alatan pejabat
Dt – Bank
Kt – ABB: Rudy
Kt – Modal

ii. Membeli meja secara kredit berharga RM600 daripada Pusat Perabot Abu untuk kegunaan
pejabat.
Dt – Perabot
Kt – ABB: Pusat Perabot Abu

iii. Ambilan barang niaga bernilai RM200 untuk tujuan promosi.

Dt – Promosi
Kt – Belian

iv. Ambilan barang niaga bernilai RM80 untuk didermakan.

Dt – Derma
Kt – Belian

v. Mengambil mesin pencetak bernilai RM200 untuk kegunaan anak

Dt – Ambilan
Kt – Alatan pejabat

vi. Membawa masuk van terpakai berharga RM8,800 untuk kegunaan perniagaan.
Dt – Kenderaan
Kt – Modal

vii. Menjual komputer pejabat terpakai bernilai RM900 secara kredit kepada Salem.
Dt – ABT: Salem
Kt – Alatan pejabat

Pada akhir tempoh perakaunan, lejar am tidak perlu dijumlahkan.

Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

Jurnal Belian
No. Jumlah
Tarikh Butir Folio
Dokumen (RM)
  Nama ABB       XX
           
           
  Akaun Belian (Dt)      XX

Contoh urus niaga yang direkod ke dalam Jurnal Belian:

i. Membeli barang niaga secara kredit berharga RM2,000 daripada Pembekal Norman.

ii. Menerima nota debit bernilai RM120 daripada Pembekal Norman kerana terkurang caj.

Jurnal Jualan
No. Jumlah
Tarikh Butir Folio
Dokumen (RM)
  Nama ABT       XX
           
           
  Akaun Jualan (Kt)      XX

Contoh urus niaga yang direkod ke dalam Jurnal Jualan:

i. Menjual barang niaga secara kredit berharga RM2,500 kepada Don.

ii. Menghantar nota debit bernilai RM90 kepada Don kerana terkurang caj.

Jurnal Pulangan Belian

No. Jumlah
Tarikh Butir Folio
Dokumen (RM)
  Nama ABB       XX
           
           
  Akaun Pulangan Belian (Kt)      XX

Contoh urus niaga yang direkod ke dalam Jurnal Pulanaan Belian:

i. Memulangkan barang niaga bernilai RM200 kepada Pembekal Norman kerana salah jenama.

ii. Menerima nota kredit daripada Sykt. Zeus kerana pulangan barang rosak bernilai RM80.

Jurnal Pulangan Jualan

No. Jumlah
Tarikh Butir Folio
Dokumen (RM)
  Nama ABT       XX
Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

           
           
  Akaun Pulangan Jualan (Dt)      XX

Contoh urus niaga yang direkod ke dalam Jurnal Pulanaan Jualan:

i. Don memulangkan barang niaga bernilai RM100 kerana tersalah saiz.

ii. Menghantar nota kredit kepada Peter kerana pulangan barang rosak bernilai RM250.

Jurnal Penerimaan Tunai

Akaun
Diskaun Lain-
Tarik No. Foli Tunai Bank Belum Jualan
Butir Diberi lain
h Resit o (Dt) (Dt) Terima (Kt)
(Kt) (Kt)
(Kt)
        RM RM RM RM RM RM
                   
                   
                   

Jurnal Pembayaran Tunai

Akaun
Diskaun Lain-
Tarik Tunai Bank Belum Belian
Butir No. Resit Folio Diterima lain
h (Dt) (Dt) Bayar (Kt)
(Kt) (Kt)
(Kt)
        RM RM RM RM RM RM
                   
                   
                   

Jurnal Penerimaan Tunai dan Jurnal Pembayaran Tunai mempunyai fungsi yang sama seperti Buku Tunai
tetapi jarang digunakan kerana penggunaan Buku Tunai lebih mudah dan efisien.
Pada akhir tempoh perakaunan, jurnal khas perlu dijumlahkan sebelum dipindah ke akaun masing-masing.
Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

Dt – Duit masuk Buku Tunai Kt – Duit keluar

Diskau Diskaun
Tarik Foli Tuna Ban Tarik Foli Tuna Ban
Butir n Butir Diterim
h o i k h o i k
Diberi a
      RM RM RM       RM RM RM
                       
                       
                       

Contoh urus niaga yang direkod ke dalam Buku Tunai:

Sebelah dt (duit masuk)
i. Jualan tunai RM800.

ii. Terima komisen tunai RM400.

iii. Terima cek RM2,800 daripada Don dan beri diskaun RM200.

iv. Terima pinjaman bank sebanyak RM10,000.

Sebelah kt (duit keluar)

i. Belian barang niaga dengan cek berjumlah RM2,000.

ii. Bayar sewa kedai dengan cek RM1,000.

iii. Bayar sebahagian invois kepada Sykt. Zeus berjumlah RM1,600 dengan cek.

iv. Beli komputer pejabat berharga RM2,400 dengan cek.

v. Cek daripada Roza dipulangkan oleh bank dengan tanda “Rujuk Penyuruh Bayar.”

vi. Bayar gaji pekerja dengan tunai RM600.

vii. Ambilan tunai RM200 untuk bayar insurans rumah.

Catatan di kedua-dua belah dt dan kt (aka catatan kontra)

i. Masukkan tunai ke dalam bank RM2,000.
Dt – Bank, Kt - Tunai

ii. Mengeluarkan RM500 daripada bank untuk kegunaan pejabat.

Dt – Tunai, Kt - Bank
Pada akhir tempoh perakaunan, Buku Tunai perlu diimbangkan untuk mengira baki h/b.
Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

BUKU TUNAI RUNCIT

Tarik Foli No. Penerimaa Pembayara Analisis
Butir Belanja Alat Tamban Pelbaga
h o Baucar n n
Pos pejabat tulis g i
        RM RM RM RM RM RM RM
                       
                       
                       
                       
Baki
  h/b                    
                       
Baki
  b/b                    

Sistem Panjar – memperuntukkan sejumlah wang yang sama untuk perbelanjaan runcit bulanan. Jumlah
wang yang telah dibelanjakan akan dipulangkan/digantikan semula oleh juruwang pada awal bulan
berikutnya.
Contoh:
Peruntukan tunai runcit bulanan : RM300
Jumlah yang telah dibelanjakan pada bulan Jan : RM200
Baki akhir bulan : RM300 – RM200 = RM100
Jumlah wang yang akan diterima daripada juruwang pada 1 Feb : RM200

Contoh urus niaga yang direkod ke dalam Buku Tunai Runcit:

i. Beli setem dan pos surat berdaftar RM10.
ii. Bayar upah baiki lampu pejabat RM30.
iii. Beli minuman untuk pelanggan RM15.
iv. Belanja petrol RM40.
v. Pinjaman kepada pekerja RM50.
vi. Beli fail dan pen RM15.
vii. Beli alas meja pejabat RM10.

Pada akhir tempoh perakaunan, Buku Tunai Runcit perlu diimbangkan untuk mengira baki h/b.
*Baki h/b = baki hantar bawah aka baki akhir yang akan dihantar ke awal bulan berikutnya untuk menjadi
baki b/b.
Baki b/b = baki bawa bawah aka baki awal yang asalnya merupakan baki h/b yang telah dihantar dari akhir
bulan sebelumnya.