ration a; that is, a plane of equally spaced charges of magnitude e

and alternating sign (as with a checkerboard).

1.8
Oscillating in a ring ***
A ring with radius R has uniform positive charge density λ. A par-
ticle with positive charge q and mass m is initially located at the
Ασκήσεις στο ηλεκτρικό πεδίο
center of the ring and is then given a tiny kick. If it is constrained
to move in the plane of the ring, show that it undergoes simple
1.Ηλεκτρικό πεδίο από
harmonic δύο(for
motion φορτία.
small oscillations), and find the frequency.
Hint: Find the potential energy of the particle when it is at a (small)
Ένα φορτίο 2q βρίσκεται
radius, r, στην αρχή των
by integrating overαξόνων
the ring,και
andένα take the−q
thenφορτίο βρίσκεται
negative στη θέση x = a > 0
στον άξονα x. derivative to find the force. You
√ will need to use the law of cosines
and also the Taylor series 1/ 1 + " ≈ 1 − "/2 + 3" 2 /8.
A. Βρείτε το σηµείο στον άξονα x όπου το πεδίο είναι µηδέν.
1.9
Field from two charges **
B. Θεωρήστε την ευθεία2qxis=at atheπου
A charge origin, and a από
περνά chargeτο−qφορτίοis at x =−q a on the x
. Εντοπίστε ένα σηµείο πάνω σε
axis.
αυτή την ευθεία όπου το πεδίο είναι παράλληλο στον άξονα x.
(a) Find the point on the x axis where the electric field is zero.
∘ passing through the charge −q, that
2.Δυναµική γραµµή σε γωνία
(b) Consider the vertical 45line
. Problems
is, the line given by x = a. Locate, at least approximately, a
Μια ηµιευθεία έχειpoint γραµµική
on this line πυκνότητα
where the electricφορτίου field λ is .parallel
Βρείτε to theτοx
ηλεκτρικό πεδίο1.15 axis.
σε Flux
ένα through
σηµείοa circleσε απόσταση
** ℓ από την αρχή της
ηµιευθείας, τέτοιο ώστε
A point
1.10 45-degree η field
ευθεία
lineq που
charge το ενώνει
is located
** µε την
at the origin. αρχήtheναelectric
Consider είναιfield
κάθετη στην ηµιευθεία, flux through a
όπως φαίνεται
A half-infinite circle a
line has lineardistance
στο charge
σχήµα.
! from q, subtending
Θα πρέπει
density λ. Find να an angle
the βρείτε
electric2θ , as q q
shown in Fig. 1.36. Since there are no charges except
∘ at the origin, q
field atτο
ότι το πεδίο σε αυτό a point
σηµείο
anyinsurface
that isσχηµατίζει
thatYou
“even” with the
is bounded
πάντα
by the
end, aγωνία
circle
distance
and that
45stays
# from
µεto it,
τηνas
theupright
l
shown Fig. 1.33. should find that the field always points
ηµιευθεία, ανεξάρτητα 45από
at a of ◦the τηνindependent
origin
angle, απόσταση
must contain ofℓ#..the same flux. (Why?) Calculate thisFigure 1.33.
flux by taking the surface to be:
3.Ηλεκτρικό 1.11πεδίο
Field atστο τέλος
the end ενός κυλίνδρου.
of a cylinder ** Figure 1.36.
(a) (a)
Consider
the flata disk
half-infinite
boundedhollow cylindrical shell (that is, one
by the circle;
A. Θεωρήστε ένα λεπτό κυλινδρικό
that extends to infinityφλοιό direction)Rwith
in oneακτίνας καιradius
άπειρου R andµήκους
uni- στη µία κατεύθυνση, µε
(b) the spherical cap (with the sphere centered at the origin)
οµοιόµορφη επιφανειακή
form surfaceπυκνότητα
charge density
bounded by the circle.
φορτίου
σ . What is σ .theΒρείτε
electricτο fieldηλεκτρικό
at the πεδίο στο κέντρο της
midpoint of the end face?
κυκλικής βάσης του κυλίνδρου, η οποία δεν φέρει φορτίο.
(b) Gauss’s
1.16 Use yourlaw result
and twoto determine
point charges the field at the midpoint of a
**
B. Χρησιµοποιείστε(a) τοTwoπροηγούµενο
half-infinite το
solid cylinder προηγούµενο
with radius R and αποτέλεσµα
uniform volume
point charges q are located at positions x = ±!. At points
για να βρείτε το πεδίο στο ίδιο
σηµείο ενός συµπαγούς close to κυλίνδρου the x axis,Rfind
the origin onακτίνας καιEx άπειρου µήκους
. At points close to theστη µία κατεύθυνση, µε
οµοιόµορφη χωρική πυκνότητα φορτίου ρ ,y ο οποίος µπορεί να θεωρηθεί φτιαγµένος από µια
origin on the y axis, find E . Make suitable approximations
απειρία κυλινδρικώνwith x ! !όπως
φλοιών and y ! !. της προηγούµενης ερώτησης.
αυτός
(b) Consider a small cylinder centered at the origin, with its axis
4.Κυκλική οπή σε φορτισµένο
along the x axis.επίπεδο.
The radius is r0 and the length is 2x0 . Using
your results from part (a), verify that there is zero flux through
A. Μια κυκλική οπή ακτίνας R ανοίγεται
the cylinder, as requiredσε
by επίπεδη επιφάνεια πολύ µεγάλης έκτασης που φέρει
Gauss’s law.
οµοιόµορφη επιφανειακή πυκνότητα φορτίου σ > 0 . Έστω L η ευθεία που τέµνει κάθετα την
1.17 Zero field inside a spherical shell **
επιφάνεια, περνώντας από το κέντρο της οπής. Βρείτε το ηλεκτρικό πεδίο σε ένα σηµείο της L
Consider a hollow spherical shell with uniform surface charge den-
σε απόσταση z από το κέντρο της οπής.
sity. By considering the two small patches at the ends of the thin
B. Αν ένα φορτίο −q
cones< in0 Fig.
µε 1.37, m αφήνεται
µάζαshow that the electric field atαπό
ελεύθερο any point P in
την ηρεµία πάνω στην L
P
, πολύ
the interior of the shell is zero. This then implies that the electric
κοντά στο κέντρο της οπής, δείξτε ότι εκτελεί αρµονική ταλάντωση και βρείτε την κυκλική
potential (defined in Chapter 2) is constant throughout the interior.
συχνότητα ω της ταλάντωσης.
1.18 Fields at the surfaces **
C. Αν ένα φορτίο −q < 0 µε µάζα m αφήνεται ελεύθερο από την ηρεµία πάνω στην L , σε
Consider the electric field at a point on the surface of (a) a sphere Figure 1.37.
απόσταση z απόwith
το κέντρο
radius R, της
(b) a οπής,
cylinderποια
with είναι
radius Rη whose
ταχύτητά
lengthτου όταν περάσει από το κέντρο
is infinite,
της οπής; Πώς ανάγεται
and (c) a το
slabαποτέλεσµα
with thicknessγια2R µεγάλο z ή,two
whose other ισοδύναµα,
dimensions µικρό
are R;
infinite. All of the objects have the same volume charge density ρ.
5.Φορτισµένο επίπεδο
Compareφύλλο
the fieldsεφαπτόµενο
in the three cases,σε
andφορτισµένη
explain physicallyσφαίρα.
why
the sizes take the order they do.
Θεωρήστε ένα µεγάλο οριζόντιο φύλλο πάχους x µε χωρική πυκνότητα B r

φορτίου ρ , εφαπτόµενο ** ακτίνας R µε χωρική πυκνότητα

1.19 Sheetσε on µια
a sphere x
σφαίρα
A
φορτίου ρ0 , όπως φαίνεται στο σχήµα.
Consider a large flat horizontal
Έστωsheet withσηµείο
Α το thicknessεπαφής
x and volume
του R
charge density ρ. This sheet is tangent to a sphere with radius R
φύλλου µε τη σφαίραand καιvolume
Β το charge
σηµείο στηνρ0ίδια
density ευθείαin από
, as shown το κέντρο
Fig. 1.38. Let A beτης
the
σφαίρας στο Α, αλλάpoint
απόofτην r
tangency, and let B be the point opposite to A on the ότι
άλλη πλευρά του φύλλου. Υποθέτοντας top 0

x ≪ R, δείξτε ότι το side of the sheet.

συνολικό Show that
ηλεκτρικό theστη
πεδίο net upward
διεύθυνσηelectric
τηςfield (from
ευθείας
the sphere plus the sheet) at B is larger than at A if ρ > (2/3)ρ0 .
ΑΒ (οφειλόµενο και στη σφαίρα και στο φύλλο) είναι µεγαλύτερο κατά Figure 1.38.
(Assume x ! R.)
Φυσική ΙΙΙ, ΕΚΠΑ 2021-22 1 Κώστας Βελλίδης

 Problems 105
Two parallel disks each have radius R and are separated by a dis-
tance !. The surface charge densities are σ and −σ . What is the
electric field at a large distance r along the axis of the disks? Solve
If φ satisfies this equation, thenways.
this in two the average value of φ over the surface
of any sphere equals the value of φ at the center of the sphere. This
fact (or alternatively(a)Gauss’s
Treat thelaw)disks
implies
likethat it is impossible
a collection to con-
of a large number of dipoles
µέτρο
struct στο σηµείο Βfield
an electrostatic από ό,τι
that στο
will Α
hold αν
a
standing next to each other. ρ >
charged (2/3)ρ
particle 0 .
in stable Figure 2.44.
equilibrium in empty (b)space.
Explain why the parts of the two disks that are contained within
•6.Δίσκοι
In Cartesianκαι δίπολα.
coordinates,thethe curlinofFig.
cone a vector
2.45function
produce(written
canceling as curl F at point P, and
fields
or ∇ × F) is
Δύο παράλληλοι then λεπτοί
!
find the field due
δίσκοι µεto theτην
!
uncanceled
ίδια ακτίνα R topείναι
part of the disk. P

τοποθετηµένοι παράλληλα ! x̂
! ŷ
σε απόσταση ẑ !ℓ µεταξύ τους και φέρουν
!
2.17 curl
Linear
F =quadrupole
! ∂/∂x ∂/∂y ** !. (2.111)
οµογενείς επιφανειακές
∂/∂z ! σ και −σ
Consider! πυκνότητες φορτίου . Πόσο είναι το
!
aF“linear
x quadrupole”
Fy Fz ! consisting of two adjacent dipoles
ηλεκτρικό πεδίοoriented πάνω oppositely
στον κοινό άξονα
and placed end τωνto end;δίσκων σεquadrupole
see the left µεγάλη
The curl appears ininStokes’ theorem,
απόσταση r από το "κέντρο τους;
Fig. 2.16. There is effectively a point
" Λύστε το πρόβληµα µε δύο τρόπους: charge −2q at the center.
By adding up the electric fields from the charges, find the electric
F · ds = curl F · da. (2.112)
A. Μεταχειριστείτε fieldCatτους
a distantδίσκους σαν µια συλλογή πολύ µεγάλου
Spoint (a) along the axis and (b) along the perpen-
αριθµού dicular
στοιχειωδών bisector.
ηλεκτρικών δίπολων στοιχισµένων το ένα
Physically, the curl equals the line integral of F around an area, divided
δίπλα
by the area,στο
in
2.18 άλλο.
the limit lines
Field wherenearthe theareaorigin
becomes ** infinitesimal. Since s
the line integral of(a) an electrostatic field E
positive charges q any
around closed at path
the is
B.zero,Εξηγήστε γιατίTwo
Stokes’ theorem τα equal
µέρη των Eδύο δίσκωνare located points (±a, 0, 0).
που περιέχονται στον
Write down the potential φ(x, y) for points infor
implies that curl = 0. See Appendix F the xy plane, and −s
κώνο του σχήµατος
a discussion of the then useπαράγουν
various vector operators
a Taylor expansionπεδία toπου
in find απαλείφονται
different coordinate µεταξύ
an approximate expression
systems.
τους στην κορυφή for φPnear τουtheκώνου.
origin. (YouΣτη can συνέχεια
set a =βρείτε1 to makeτο πεδίο
things Figure 2.45.
από το κοµµάτι simpler.)
του ενός δίσκου που δεν περιέχεται στον κώνο.
Problems (b) Find the electric field at points near the origin. Then find the
equations for the field lines near the origin by demanding that
2.1 Equivalent statements *
the slope dy/dx of a curve at a given point equals the slope
Ασκήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια και το ηλεκτρικό δυναµικό
It is arbitrary which of the two boxed statements in Section 2.1 we
Ey /Ex of the field at that point.
regard
# as the corollary of the other. Show that, if the line integral
1.Ισοδυναµικές
E · ds is zero επιφάνειες
around
2.19 Equipotentials for a γύρω
any closed path,***
ring it από
followsτέσσερα
that the line φορτία.
integral between(a)two different points is path-independent.
A ring with radius R has charge Q uniformly distributed on it.
Δύο σηµειακά φορτία µε τιµή
It lies 2q το καθένα και άλλα δύο y
2.2 Combining two shells * in the xy plane, with its center at the origin. Find4 the
µε τιµή
We know −q from το Problem
καθένα
electric1.32εντοπίζονται
field at all
that thepoints συµµετρικά
on the of
self-energy z axis. στο
For
a sphericalwhat value of z is (distances are in units of )
shell xofy radius
επίπεδο ως εξής: the
R withΤα field maximum?
δύοQπρώτα
charge uniformly φορτία βρίσκονται
distributed over it is
2 /8π $ R. What 3
στις θέσεις (0,2ℓ ) και (0, − 2ℓ ) του άξονα y και τα
Q 0 (b) Make
if we a
put rough
two sketch
such of
shellsthe equipotential
right on top ofcurves
each everywhere in
δύο
other, to make a shell space
with(or rather,
charge 2Q? everywhere
Since we now in a just
plane
havecontaining
two the z axis;
άλλαcopies
φορτία στις θέσεις can(ℓ,0) καιthe (−ℓ,0) του άξονα xbe, it intersects
2q A
of the originalyousystem, represent
it seems ring
like thebyenergy
two dots where
should the
όπωςtwice
δείχνει το or
as large, σχήµα. /4π $Σε
Q2plane). αυτό
sure toτο
BeHowever,
0 R. σχήµα
indicate
the above φαίνονται
what the curves
formula και
giveslook
an like very close
2 to and very 2far from the ring, and how the transition from close
οι τοµές
energyµερικών
of (2Q) /8πισοδυναµικών
$0 R = Q /2πεπιφανειών
$0 R. Which answer µε το isεπίπεδο
correct, 1
C
B
and what is wrong to
withfar occurs.
the reasoning for the wrong answer?
x y. Αφού µελετήσετε και καταλάβετε καλά το σχήµα,
2.3 Equipotentials −q 2 3 4 5 x
βρείτε τις τιµέςfrom τουfourδυναµικού
charges * στις επιφάνειες που
συµβολίζονται µε A , B και C ,2qπαίρνοντας
Two point charges of strength each and twoόπωςpointπάντα
chargesτοof
strength −q each are symmetrically located in the xy plane as fol-
δυναµικό
lows. Theµηδέν στο άπειρο.
two positive Η atεπιφάνεια
charges are A −2%),
(0, 2%) and (0, τέµνειtheτον
two
άξονα y στο
negative σηµείο
charges y (%,
are at = 0)
ℓ .and
Δείξτε ότιSome
(−%, 0). η επιφάνεια B
of the equipo-
τέµνει τον άξονα x στο σηµείο x ≃ 3.44ℓ και σχεδιάστε
tentials in the xy plane have been plotted in Fig. 2.42. (Of course
these curves are really the intersection of some three-dimensional Figure 2.42.
τις τοµές µερικών επιφανειών µε το επίπεδο x y ενδιάµεσα
σε αυτές που δείχνει το σχήµα.
2.Υπολογισµός του δυναµικού µε ολοκλήρωση.
A. Μια συµπαγής σφαίρα ακτίνας R φέρει οµογενή χωρική πυκνότητα φορτίου ρ . Βρείτε το
δυναµικό στο κέντρο της σφαίρας.
B. Ένας λεπτός σφαιρικός φλοιός ακτίνας R φέρει οµογενή επιφανειακή πυκνότητα φορτίου σ .
Βρείτε το δυναµικό σε ένα σηµείο στην επιφάνεια του φλοιού.
C. Γράφοντας τα δύο προηγούµενα αποτελέσµατα συναρτήσει του συνολικού φορτίου Q , που
υποτίθεται το ίδιο στις δύο περιπτώσεις, πώς αυτά τα αποτελέσµατα συγκρίνονται µεταξύ
τους;

Φυσική ΙΙΙ, ΕΚΠΑ 2021-22 2 Κώστας Βελλίδης

3.Πεδίο και δυναµικό ενός φορτισµένου δακτυλίου.

A. Θεωρήστε ένα δακτύλιο ακτίνας R που φέρει συνολικό φορτίο Q οµοιόµορφα κατανεµηµένο
στην περιφέρειά του. Βρείτε το ηλεκτρικό πεδίο σε ένα σηµείο P σε απόσταση x από το
επίπεδο του δίσκου πάνω στον άξονα που περνά από το κέντρο του.
B. Βρείτε το δυναµικό στο σηµείο P.
C. Δείξτε ότι E = − d V /d x στο P.
D. Αν ένα φορτίο −q µε µάζα m, αρχικά σε ηρεµία πάνω στον άξονα x µακριά από το δακτύλιο,
αφεθεί ελεύθερο, µε ποια ταχύτητα θα περάσει από το κέντρο του δακτυλίου; Υποθέστε ότι ο
δακτύλιος κρατιέται σταθερός στη θέση του.
4.Ενέργεια συµπαγούς φορτισµένης σφαίρας.
Βρείτε την ενέργεια συµπαγούς σφαίρας ακτίνας R µε οµογενή χωρική πυκνότητα φορτίου ρ.

Ασκήσεις στην ηλεκτρική χωρητικότητα

1.Κατανοµή φορτίου σε αγωγό και σε πυκνωτή.
A. Το πείραµα του Cavendish έδειξε ότι το ηλεκτρικό πεδίο είναι µηδέν παντού µέσα σε έναν
κοίλο λεπτό σφαιρικό φλοιό µε σταθερή επιφανειακή πυκνότητα φορτίου. Προβάλλοντας το
φλοιό στο ισηµερινό του επίπεδο που περιέχει ένα τυχαίο σηµείο P, δείξτε ότι το πεδίο στο P
έχει µόνο κάθετη συνιστώσα στο ισηµερινό επίπεδο.
B. Χρησιµοποιώντας το προηγούµενο αποτέλεσµα, βρείτε την επιφανειακή πυκνότητα φορτίου
ενός αγώγιµου δίσκου ακτίνας R που φέρει συνολικό φορτίο Q . Σηµειώστε ότι αυτή η
επιφανειακή πυκνότητα δεν είναι σταθερή πάνω σε όλο το δίσκο.
C. Θεωρήστε τώρα δύο αντίθετα φορτισµένους δίσκους (µε ίσα κατά µέτρο φορτία και αντίθετο
πρόσηµο), ή γενικότερα δύο λεπτούς αγωγούς οποιουδήποτε άλλου επίπεδου σχήµατος,
τοποθετηµένους παράλληλα ώστε να σχηµατίζουν έναν πυκνωτή. Δείξτε ότι αν η απόσταση
µεταξύ τους είναι πολύ µικρή τότε η επιφανειακή πυκνότητες φορτίου τους είναι σταθερές, µε
ίσα µέτρα και αντίθετα πρόσηµα, παραλείποντας συνοριακά φαινόµενα.
2.Άνισα φορτία σε πυκνωτή.
Θεωρήστε έναν πυκνωτή παράλληλων πλακών µε διαφορετικές ποσότητες φορτίου Q1 και Q2 στις
δύο πλάκες του. Βρείτε τις τέσσερις ποσότητες φορτίου στις εσωτερικές και τις εξωτερικές πλευρές
των πλακών.
3.Πυκνωτής τριών οµοαξονικών κυλινδρικών αγωγών.
Ένας πυκνωτής αποτελείται από τρεις λεπτούς οµοαξονικούς κυλινδρικούς φλοιούς µε ακτίνες R ,
2R και 3R . Ο εσωτερικός και ο εξωτερικός φλοιός συνδέονται µε σύρµα ώστε να βρίσκονται στο
ίδιο δυναµικό. Οι τρεις φλοιοί είναι αρχικά ουδέτεροι και στη συνέχεια µια µπαταρία µεταφέρει
φορτίο από το µεσαίο φλοιό στους άλλους δύο.
A. Αν η τελική πυκνότητα φορτίου ανά µονάδα µήκους (γραµµική πυκνότητα) του µεσαίου
φλοιού είναι −λ, ποιες είναι οι γραµµικές πυκνότητες φορτίου των άλλων δύο φλοιών;
B. Ποια είναι η χωρητικότητα ανά µονάδα µήκους του πυκνωτή;

Φυσική ΙΙΙ, ΕΚΠΑ 2021-22 3 Κώστας Βελλίδης

 Ασκήσεις στις εξισώσεις Maxwell

1.Οι εξισώσεις Maxwell µε µαγνητικό φορτίο.
Γράψτε τις εξισώσεις Maxwell όπως θα ήταν αν είχαµε µαγνητικά φορτία και µαγνητικά ρεύµατα,
όπως έχουµε ηλεκτρικά φορτία και ρεύµατα. Επινοήστε όποια νέα σύµβολα χρειάζεστε και ορίστε
προσεκτικά τι αντιπροσωπεύουν. Προσέξτε ιδιαίτερα τα θετικά και αρνητικά πρόσηµα.
2.Ρεύµα µετατόπισης από κινούµενο ηλεκτρικό φορτίο.
Χρησιµοποιώντας το ρεύµα µετατόπισης, δείξτε ότι ένα ηλεκτρικό φορτίο q που κινείται µε
ταχύτητα v(t) διαγράφοντας τροχιά µε διάνυσµα θέσης r(t), όπου t ο χρόνος, δηµιουργεί µαγνητικό
πεδίο B = μ0 q(v × r)/(4π r 3).
3.Φορτιζόµενος σφαιρικός φλοιός.
Ηλεκτρικό ρεύµα σταθερής έντασης και σφαιρικά συµµετρικής χωρικής πυκνότητας ρέει ακτινικά
προς το εσωτερικό ενός σφαιρικού φλοιού, αυξάνοντας το φορτίο του φλοιού µε σταθερό ρυθµό
d q/dt. Επαληθεύστε ότι η εξίσωση Ampère-Maxwell ικανοποιείται σε όλα τα σηµεία έξω από το
φλοιό.

Ασκήσεις στα ηλεκτροµαγνητικά κύµατα

1.Σχέση διασποράς σε επίπεδο ηλεκτροµαγνητικό κύµα.
Βρείτε τη σχέση µεταξύ των ω και k έτσι ώστε το ηλεκτροµαγνητικό πεδίο στον κενό χώρο που
περιγράφεται από τις εκφράσεις
E
Ex = 0, Ey = E0 sin(k x + ωt), Ez = 0 και Bx = 0, By = 0, Bz = − 0 sin(k x + ωt)
c
να ικανοποιεί τις εξισώσεις Maxwell.
2.Επίπεδο κύµα µε µεταβαλλόµενο πλάτος.
Δείξτε ότι τα πεδία
βb πy πy
E= E0 cos sin(ωt − βz)ŷ + E0 sin cos(ωt − βz)ẑ
π b b
βb πy
και B = 2 E0 cos sin(ωt − βz)ẑ
πc b
ικανοποιούν τις εξισώσεις Maxwell σε διαφορική µορφή, χωρίς πηγές, στο διάστηµα 0 ≤ y ≤ b για
κάθε x, z, t.
3.Μέση πυκνότητα ενέργειας και µέση ισχύς ανά µονάδα επιφάνειας κύµατος.
Δίνεται η ηλεκτρική συνιστώσα E = E0 cos(ωt − βz)x̂ ηλεκτροµαγνητικού κύµατος και οι
σταθερές E0 , ω, ε0 , μ0 .
A. Βρείτε ποιες τιµές των σταθερών B0 και β ικανοποιούν την έκφραση B = B0 cos(ωt − βz)ŷ
της µαγνητικής συνιστώσας του κύµατος.
B. Δείξτε ότι οι χρονικές µέσες τιµές της πυκνότητας ηλεκτρικής ενέργειας ⟨we⟩ και της
πυκνότητας µαγνητικής ενέργειας ⟨wm⟩ είναι ίσες. Ποια είναι η στιγµιαία και η χρονική µέση
τιµή της ισχύος ανά µονάδα επιφάνειας του κύµατος;

Φυσική ΙΙΙ, ΕΚΠΑ 2021-22 4 Κώστας Βελλίδης

4.Παράδοξο στροφορµής.
Μια διάταξη αποτελείται από τρεις πολύ µακριές οµοαξονικές κυλινδρικές I
επιφάνειες: ένα µονωτικό κυλινδρικό φλοιό ακτίνας a µε οµοιόµορφα −Q
κατανεµηµένο φορτίο +Q, έναν άλλο µονωτικό κυλινδρικό φλοιό ακτίνας Q b
b > a µε οµοιόµορφα κατανεµηµένο φορτίο −Q και ένα σωληνοειδές a
πηνίο ακτίνας R > b που διαρρέεται από ρεύµα σταθερής έντασης I, όπως
φαίνεται στο σχήµα. Το πηνίο κρατιέται σταθερό, ενώ οι δύο φορτισµένοι
R
κύλινδροι είναι ελεύθεροι να περιστρέφονται ανεξάρτητα ο ένας από τον
άλλο και αρχικά ηρεµούν. Το ρεύµα δηµιουργεί ένα οµογενές µαγνητικό Solenoid
πεδίο B0 στο εσωτερικό του πηνίου και σε κάποιο χρόνο µηδενίζεται,
Figure 9.13.
σβήνοντας το µαγνητικό πεδίο. Η αλλαγή του µαγνητικού πεδίου συνεπάγεται τη δηµιουργία
ηλεκτρικού πεδίου στις θέσεις των δύο κυλίνδρων.
A. Βρείτε τη στροφορµή που αποκτά κάθε φορτισµένος κύλινδρος όταν το µαγνητικό πεδίο
µηδενίζεται.
B. Πρέπει να βρείτε ότι η συνολική αλλαγή της στροφορµής των κυλίνδρων δεν είναι µηδέν.
Επαληθεύστε ότι η στροφορµή όλης της διάταξης διατηρείται. Υποθέστε ότι οι δύο κύλινδροι
είναι αρκετά βαρείς ώστε να µην περιστρέφονται πολύ γρήγορα, που σηµαίνει ότι το
µαγνητικό πεδίο που δηµιουργείται από την περιστροφή τους µπορεί κατά προσέγγιση να
παραλειφθεί.

Φυσική ΙΙΙ, ΕΚΠΑ 2021-22 5 Κώστας Βελλίδης