Univerzitet u Istočnom Sarajevu

Saobraćajni fakultet
Doboj

LOGISTIKA U SAOBRAĆAJU
Seminarski rad iz predmeta

Tema :
Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

Student : Mentori :
Nešad Osmanović Doc. dr Marko Vasiljević, dipl. inž. saob.
Smijer:Logistika mr Zoran Ristikić, dipl. maš. inž.
Grupa: A3
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

Sadržaj

1. Uvod ................................................................................................................................ 3
2. Pojam logistike ....................................................................................................................................4
2.1. Istorijski razvoj logistike ........................................................................... 4

2.2. Logistika i njene razvojne faze................................................................... 5

2.3. Definicije logistike .....................................................................................7

3. Poslovna logistika ....................................................................................................... 8

3.1. Pojam poslovne logistike ........................................................................... 8

3.2. Značaj i uticaj poslovne logistike .............................................................. 9

3.3. Zadaci, ciljevi i efikasnost poslovne logistike..........................................10

3.4. Karakteristike logističkog koncepta poslovanja .......................................11

3.5. Faktori organizacije poslovne logistike ....................................................11

3.6.
Logistička preduzeća ................................................................................12
4. Zaključak .....................................................................................................................14
5. Literatura .................................................................................................................... 15

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

1. Uvod

Uvod
Problematika logistike

 
"Logistika je proces kojim se ljudski napor i odgovarajući izvori usmeravaju ka cilju strategije
i podržavanju trupa na bojištu."
 
Logistika prekriva niz poslovnih aktivnosti usmerenih na odvijanje procesa fizičkih tokova
sirovina i repromaterijala od izvorišta do mesta prerade gotovih proizvoda,kao i tokove gotovih
proizvoda do krajnjih potrošača. U pitanju su, pre svega, aktivnosti transporta, skladištenja,
držanja zaliha, manipulacija sa robom, pakovanja itd. Ove aktivnosti su neizbežan preduslov
odvijanja distributivnih i  proizvodnih procesa reprodukcije proizvoda u robnoj privredi.
 
U savremenim uslovima, koje karakterišu procesi globalizacije svetske privrede, brzog razvoja i
primene novih tehnologija i informatike, obim logističkih aktivnosti, koje podržavaju distribuciju
ogromnog asortimana i količine proizvoda na sve veće udaljenosti, kontinuelno i dinamično se
povećava. Paralelno sa tim narastaju privredni i poslovni resursi (materijalno tehnički, finansiski,
ljudski) angažovani na obavljanju ovih aktivnosti, kao i troškovi obavljanja logističkih poslova
na mikro i makro nivou. Ti troškovi, početkom 21. veka već dostižu nivo oko 4 biliona dolara
odnosno oko 15% sbetskog bruto društvenog proizvoda. I u apsolutnom i u relativnom smislu
logistika danas predstavlja izuzetno značajan deo sveukupnog svetskog biznisa. (tabele 1, 2)
 

Efektivnost i efikasnost obavljanja logističkih aktivnosti bitno opredeljuje konkurentnost i

profitabilnost poslovanja svih privrednih subjekata, posebno proizvođača i distributera
proizvoda. Efikasnost i efektivnost se ne mogu obezbediti bez velikih napora usmerenih na
kvalitetno upravljanje logističkim aktivnostima i procesima. Upravljanje tim aktivnostima i
procesima je dugo, sve do 60-tih godina 20. veka bilo zanemarivano, da bi poslednjih 20-tak
godina, upravo razlozi konkurentnosti i profitabilnosti, logistiku izbacilo u najbitnije domene
upravljanja poslovanjem firmi.

Fizička distribucija je proces dostavljanja proizvoda potrošačima. Fizička distribucija počinje u

fabrici. Menadžeri biraju niz skladišta (skladišnih mesta) i prevoznike koji će isporučiti
proizvode do krajnjih destinacija, u željeno vreme po najnižim ukupnim troškovima. Nedavno se
fizička distribucija proširila na širi koncept upravljanja lancem snabdevanja. Upravljanje lancem
snabdevanja počinje ranije od fizičke distribucije – ono pokušava da nabavi potrebne inpute
(sirovine, komponente i kapitalnu opremu), da ih efikasno pretvori u gotove proizvode i da ih
otpremi do krajnjih odredišta. Perspektiva lanca snabdevanja može da pomogne organizaciji da
identifikuje superior- ne dobavljače i distributere i poboljša produktivnost, koja smanjuje
troškove organizacije. Međutim, koncept upravljanja lancem snabdevanja posmatra tržišta samo
kao odredišta. Organizacija bi bila efikasnija uzimajući prvo u obzir zahteve svog ciljnog tržišta i
onda dizajnirajući lanac snabdevanja unazad od te tačke. Ovo je posmatranje sa aspekta

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

marketing logistike. Marketing logistika obuhvata planiranje, primenu i kontrolu fizičkih tokova
materijala i finalnih proizvoda od mesta nastanka do mesta upotrebe, da bi se zadovoljili zahtevi
potrošača uz profit. Ukratko, marketing logistika obuhvata dostavljanje pravog proizvoda,
pravom potrošaču, na pravo mesto, u pravo vreme. Logistika je povezana sa obavljanjem niza
fizičko-distributivnih aktivnosti, kao što su transport, skladištenje, držanje zaliha, manipulisanje,
pakovanje i sl., koje su u funkciji fizičkog transfera proizvoda od proizvođača do potrošača. Taj
fizički transfer može biti realizovan direktno, ili preko manjeg ili većeg broja posrednika. Otuda
je logistika usko povezana sa fizičkom distribucijom, pa se ti termini često koriste kao sinonimi.
Fizička distribucija je uži termin od marketing logistike. Ona se odnosi na deo logističkog
sistema koji je povezan sa kretanjem i skladištenjem finalnih proizvoda od proizvođača
(prodavca) do potrošača (kupca). Marketing logistika zahteva sisteme integrisane logistike i
obuhvata upravljanje materijalima, sisteme toka materijala i fizičku distribuciju podstaknutu
informacionom tehnologijom. 1Informacioni sistemi imaju ključnu ulogu u upravljanju marketing
logistikom, a posebno kompjuteri, terminali prodaje, jedinstveni kodovi proizvoda, elektronska
razmena podataka i elektronski transfer sredstava. Marketing logistika obuhvata nekoliko
aktivnosti. Prva je predviđanje prodaje, na osnovu koga organizacija planira distribuciju,
proizvodnju i nivo zaliha. Planovi proizvodnje ukazuju na materijale koje odeljenje nabavke
mora da poruči. Ovi materijali stižu unutrašnjim transportom, ulaze u prijemnu oblast i skladište
se na zalihama sirovina. Sirovine se pretvaraju u gotove proizvode. Gotovi proizvodi izlaze sa
pokretne trake i prolaze kroz proces pakovanja, skladištenja u fabrici, unutrašnji i spoljašnji
transport, skladištenje na terenu, isporuku i usluživanje potrošača. Menadžment je postao
zainteresovan za ukupne troškove marketing logistike, koji mogu iznositi do 30 ili 40 procenata
od troškova proizvoda. Niži troškovi marketing logistike omogućavaju niže cene, povećanje
profita, ili oboje. Mada troškovi marketing logistike mogu da budu visoki, dobro planiran
program logistike može biti jako konkurentno sredstvo. Kompanije mogu privući dodatne
potrošače putem ponude boljih usluga ili niže cene na osnovu poboljšanja marketing logistike.

1
Božić V., „ Uvod u logistiku marketinga“, Beograd, 2004., str 13.

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

2. Pojam logistike

2.1. Istorijski razvoj logistike

- Logistika je bila prisutna još i u najstarijim vremenima,a naročito je bila prisutna

prilikom velikih pokreta naroda.

- Najznačajnija primjena saznanja iz logistike prije nego što je sama riječ ušla u
upotrebu svakako je na planu pripreme,podrške najrazličitijih vojnih aktivnosti o čemu
svjedoče brojni istorijski zapisi.

- Većina vladara i vojskovođa u istoriji ne samo da su bili hrabre ličnosti već su imali
i veoma dobar smisao za organizaciju vojske.Primjenjivali su logističke principe i prije
postojanja logistike kao nauke što govori da promjena logističkih elemenata ne samo da ima
korijene u prošlosti,nego se i održala do današnjih dana.

- Međutim prvi zapisi posvećeni logistici počeli su da se pojavljuju teksredinom prošlog

vijeka u vrijeme kada Piter Draker,poznati biznisekspert,autor i konsultant izjavljuje da je
logistika postala mogućnost zaorganizacije koje žele da uvećaju svoju korporativnu
efikasnost.

- U civilstvu logistika dobija na značaju početkom prošlog vijeka kroz rješavanje

problema distribucije poljoprivrednih,transportnih i skladišnih problema.70-ih godina
logistika prodire u proizvodnju 80-ih u oblasti trgovine i širenje kompjuterske tehnike 90-ih
u koncentraciji roba a u današnje vrijeme u oblasti putničkog saobraćaja.

-Korijen riječi logistika se nalazi u grčkoj riječi logos koja ima sljedeća
značenja:misao,zamisliv,plan,isplaniran i izrečen.
• - Riječ logistika takođe znači – vještina računanja pomoću slova (umjesto
cifara),algebra,vještina pravljenja zaključaka,sposobnost zaključivanja ili
vojno značenje – nauka koja uči kako se proračunavaju vrijeme i prostor
koji su potrebni da bi se izveo kakav taktični pokret.

- Riječ logistika je objašnjena i kao „Cjelokupan proces

planiranja,obezbjeđenja,kontrole i evidencije snabdijevanja i zbrinjavanja
materijalnim sredstvima (intendanska i tehnička služba),organizacija
transporta (saobraćajna služba) i rada održavanja postrojenja oružanih
snaga (vojna industrija,ratna privreda i dr.)“.

• - Neki smatraju da je naziv dobila od latinske riječi logista,kojom su

nazivani činovnici koji su obavljali administrativne poslove u rimskim legijama. [ 1 ]

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

2.2. Logistika i njene razvojne faze

Logistika podrazumijeva upravljanje fizičkom distribucijom materijala i proizvoda ili vanjski

tok kretanja proizvoda od proizvođača do potrošača uključujući i informacije koje služe
uspješnom obavljanju svih djelatnosti kojima se ona bavi.

Logistika prvenstveno kao privredna funkcija, ali ujedno i naučna disciplina omogućava
racionalizaciju i optimalizaciju poslovanja.

Logistika se može podijeliti na:

1. makrologistiku – logistika u okvirima nacionalnog gospodarstva – logistika između

poduzeća – elementi su poduzeća i institucije koje se bave robnim tokovima.

2. mikrologistiku – logistika bolnice, vojna logistika i logistika poduzeća – elementi su joj

skladišta, transport, distribucijska mjesta i centri za upravljanje i regulaciju proizvodnje
(prostorno-vremenske transformacije materijalnih dobara).

3. metalogistiku – u nju ulazi promet dobara poduzeća koja sudjeluju u nekom kanalu
prodaje nekog proizvoda (industrijskog dobavljača, veletrgovca, maloprodavača i
špeditera)

Slika 1. Šematski prikaz podjele logistike

www.scribd.com

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

Jedan od utemeljivača logistike Pfohl definiše logistiku:

LOGISTIKA je proces planiranja, ostvarivanja i kontrole efikasnih, troškovno efektivnih

tokova i skladištenja sirovina , poluproizvoda i gotovih proizvoda i time povezanih
informacija od tačke isporuke do tačke prijema, primjereno zahtjevima kupca.

Razvojne faze logistike mogu se ovako prikazati :

1. klasična logistika (optimizacija ograničenih poslovnih funkcija) – 1970. – tih godina

2. logistika kao poprečno – presječna funkcija (optimizacija tokova koji prelaze granice
poslovnih funkcija u preduzeću) – 1980. –tih godina

3. (a) logistika integriše funkcije u procesnom lancu (izgradnja i optimiziranje procesnih

lanaca) – 1990.- tih godina

(b) logistika integriše preduzeća u vrijednosnim lancima (izgradnja i optimiziranje

vrijednosnih lanaca) – 1990.- tih godina

4. logistika integriše vrijednosne lance uz globalne mreže (izgradnja i optimiziranje globalnih

mreža) – 2000. – tih godina. [ 2 ]

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

2.3. Definicije logistike:

Opšta: «Pod logistikom se podrazumijeva ukupnost aktivnosti u postavljanju, osiguranju i

poboljšanju raspoloživosti svih osoba i sredstava koje su pretpostavka, prateća pomoć ili
osiguranje za tokove unutar jednoga sistema».

Definicija poslovne logistike: «Logistika preduzeća je ukupnost zadataka i mjera koji

proizlaze iz ciljeva preduzeća, a odnose se na optimalno osiguravanje materijalnih,
informacijskih i vrijednosnih tokova u preobrazbenom procesu preduzeća»

Logistika se može definisati i kao:

a) zadaci u dostavi objekata (proizvoda) radi njihovog stavljanja na raspolaganje

korisnicima izravno i neposredno;

b) nauka o strukturama, sistemima, tokovima i procesima za efikasno i fleksibilno

dostavljanje objekata korisnicima.

Logistika kao nauka potiče iz SAD-a – shvaćena je kao sistem toka robe, materijala i energije
koji povezuje nabavna tržišta s proizvodnim i potrošačkim mjestima. Sistemski elementi
logistike su: ljudi, dobra i informacije.

Američka definicija: logistika je onaj dio procesa lanca snabdijevanja koji planira, uvodi i
kontroliše uspješan, učinkovit tok i zalihe proizvoda, usluga i informacija od tačke izvora do
tačke potrošnje, da bi se ispunili zahtjevi kupaca.
Ovo je bio pristup definisanju logistike koji se temelji na orijentaciji na tok.

Postoje još dva pristupa i to koji se temelji na orijentaciji na životni ciklus i orijentaciji na
usluge.
U orijentaciji na životni ciklus proizvod se gleda kao logistički objekt koji ima svoj životni
vijek.
U orijentaciji na usluge polazi se od ideje da se usluga kupcu može pružiti optimalno samo
kada se sve aktivnosti uz proizvodnju pružaju usklađeno, a odnose se na:

a) minimiziranje vremena čekanja (izvršenja narudžbi)

b) menadžment kapaciteta usluge i

c) davanje usluge kroz jedan distribucijski kanal [ 4 ]

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

3. Poslovna logistika
3.1. Pojam poslovne logistike

Poslovna logistika potiče iz SAD –a.. Shvaćena je kao sistem toka robe, materijala i energije
koji povezuje nabavna tržišta s proizvodnim i potrošačkim mjestima.

Definicija američkog logističkog udruženja (Council of Logistics Management) koja je dosta

proširena, posebno u SAD –u, glasi:
Logistika je onaj dio procesa lanca snabdijevanja koji planira, uvodi i kontroliše uspješan,
efikasan tok i zalihe proizvoda, usluga i odnosne informacije, od tačke izvora do tačke
potrošnje, da bi se ispunili zahtjevi kupaca.

Sada bi se mogla uzeti sljedeća definicija poslovne logistike, odnosno logistike preduzeća:
Logistika poduzeća obuhvaća ukupno planiranje, upravljanje, provođenje i kontrolu svih
tokova dobara i informacija koji se događaju kako unutar preduzeća tako i onih koji prelaze
granice preduzeća. Logistika priprema rješenja za ukupne i djelomične sisteme u
preduzećima, koncernima, mrežama i virtualnim preduzećima, koji su orjentisani na kupce i
procese.

Dakako, u uslovima e – businessa i poslovna se logistika definiše nešto drukčije, tj. e –

logistika se odnosi na: strateško planiranje i upravljanje svim logističkim sistemima i
procesima, koje zahtijeva elektroničko odvijanje poslovanja, kao i njihovo administrativno i
operativno uobličavanje za fizičko odvijanje tokova.

U okvire poslovne logistike ulaze izvršni poslovi - u području nabavke, uskladištenja,

unutašnjeg transporta, rukovanja sirovinama, robom, poluproizvodima i sl. te primjena
modela odlučivanja o obavljanju tih aktivnosti.

Zadaci poslovne logistike protežu se na cijelo preduzeće, a ne samo kroz jednu poslovnu
funkciju.

Kao nauka poslovna logistika predstavlja ekonomsku disciplinu i dio nauke o upravljanju
koji proučava tokove i reformu ekonomskih sadržaja u okviru preduzeća. [ 3 ]

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

3.2. Značaj i uticaj poslovne logistike

Značenje poslovne logistike ima trend rasta tako da početkom 90-ih godina ima daleko veći
značaj nego prije. Logistički troškovi su vrlo značajna stavka u svim gospodarstvima, a
negdje se kreću i oko 50% od cijene koštanja proizvoda. Oni variraju od grane do grane te se
u SAD-u kreću od oko 4,4% u farmaceutskoj do 32% u prehrambenoj industriji.

Marketing određuje šta treba prodati i proizvesti, proizvodnja određuje ulaganja, a logistika
osigurava raspoloživost proizvodnih dobara i informacija u pravim količinama, u pravoj
kvaliteti, u pravo vrijeme i na pravom mjestu. [ 4 ]

Preduzeća sa razvijenom logističkom koncepcijom poslovanja i konstituisanom funkcijom

logistike mogu računati na dva vida ekonomskih efekata:

1).Sniženju troškova poslovanja koje proizilazi iz smanjenja prosječne sume angažovanih

sredstava i optimiranja logističkih troškova.

2).Sa povećanjem obima prodaje (saobraćajne usluge)zahvaljujući prednostima koje pruža

logistički servis.

Da bi funkcija logistike mogla da ostvari svoj zadatak u oblasti smanjivanja troškova

poslovanja neophodno je:

- Kontinuirano praćenje dinamike primarnih i sekundarnih logističkih troškova (dopuna

org.knjig.evidencije)

- Optimiziranje troškova čitavog logističkog sistema (primjena kvantitativnih

simulacionih modela i računarske tehnike).
Preduzeća sa razvijenom logističkom koncepcijom poslovanja i konstituisanom funkcijom
logistike mogu računati na dva vida ekonomskih efekata:

1).Sniženju troškova poslovanja koje proizilazi iz smanjenja prosječne sume angažovanih

sredstava i optimiranja logističkih troškova.

2).Sa povećanjem obima prodaje (saobraćajne usluge)zahvaljujući prednostima koje pruža

logistički servis.

Da bi funkcija logistike mogla da ostvari svoj zadatak u oblasti smanjivanja troškova

poslovanja neophodno je:
- Kontinuirano praćenje dinamike primarnih i sekundarnih logističkih troškova (dopuna
org.knjig.evidencije)
- Optimiziranje troškova čitavog logističkog sistema (primjena kvantitativnih
simulacionih modela i računarske tehnike). [ 1 ]

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

3.3. Zadaci, ciljevi i efikasnost poslovne logistike

Zadaci poslovne logistike kao nauke se sastoje u:

1. Identifikacija i praćenje kretanja svih elemenata ciklusa reprodukcije,kao i svih činilaca

koji ova kretanja uslovljavaju.

2. Istraživanju i analizi identifikovanih kretanja tj.tokova sa stanovišta ciljeva poslovnih

sistema.

3.Teorijskom uopštavanju zakonitosti principa odvijanja identifikovanih tokova.

4. Definisanje odgovorajućih modela,metoda i tehnika čijom se primjenom u praksi

ostvaruje prevazilaženjem vremenske i prostorne dimenzije poslovnih tokova u cilju
unapređenja efikasnosti sistema.

5. Evakuaciji rezultata ostvarenih primjenom logističkih modela,metoda i

tehnika rada i njihovom daljem usavršavanju.

Zadaci poslovne logistike kao specifične poslovne funkcije:

1. Snabdjevanje radnih mjesta sa svime što je potrebno za uspješno izvršenje radnog

zadatka.

2. Efikasnom korišćenju faktora „vrijeme“.

3. Primjeni logističkih modela,metoda i tahnika rada u oblasti saobraćaja

(skladištenja,pakovanja,transporta i distribucije).

4. Praćenju i analizi podobnosti primjenjenih logističkih modela,metoda i tehnika rada.

5. Obezbjeđenju povratnog uticaja primjene logističkih modela i metoda i

tehnika rada na dalji razvoj logistike kao nauke.

U duhu savremenog poslovanja može se reći da je logistika skup aktivnosti koje imaju
za cilj da se radi brže,bolje,efikasnije,kvalitetnije i pravovremeno – Just in time.

Cilj logistike se sastoji u povećanju efikasnosti poslovanja putem ubrzavanja cirkulacije

angažovanih sredstava.Ovaj cilj se ostvaruje na dva načina:

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

Efikasnost logistike
 

Fizička distribucija (marketing logistika) treba da omogući efikasno snabdevanje potrošača

odnosno korisnika uz što niže troškove. Troškovi fizičke distribucije su deo troškova marketinga
koji se odnose na fizičko pokretanje, čuvanje i manipulaciju proizvodima od proizvođača do
potrošača odnosno korisnika proizvoda. Troškovi se mogu odvojeno tretirati od kvaliteta usluge,
bitno je ispoštovati rokove isporuke, da se pošalje tražena roba po specijalnim instrukcijama
kupaca. Troškovi komuniciranja su često značajni da se obezbedi efikasnost fizičke distribucije.
Pouzdanopst isporuke je aspekt fizičke distribucije kome se kod određenih proizvoda pokazuje
posebna pažnja. Posebno je efikasnost teško obezbediti kod držanja potrebnih zaliha gotovih
proizvoda, blizu optimalnog nivoa. Ustvari, marketing logistika je pretežno sistem kretanja
zaliha gotovih proizvoda.

 
Fisk navodi mišljenje dva autora koji su sugerisali četri pravila od kojih trbeba polaziti pri
odlukama o fizičkoj distribuciji ako se želi da se smanje troškovi:
-             Pravila komuniciranja, u cilju svođenja na najmanju meru troškova informacija koje se
koriste u aktivnostima kupovanja, alokacije i koordinacije.
-             Pravila o zalihama koje imaju za cilj da se svedu na najmanju meru troškovi oko
naručivanja, držanja robe u skladištima i gubici pri prodaji.
-             Pravilo za rukovanje materijalom da bi se locirale zalihe u cilju svođenja na najmanju
moguću meru troškova oko prostora, vremena i uloženog napora u skladištima.
-             Pravila koja se odnose transport u cilju svođenja na najmanju moguću meru troškova
oko opreme za transport i raspored prevoza.
 
Sistem fizičke distribucije preduzeća mora biti efikasan, pošto utiče bitno na satisfakciju
potrošačevu saradnju sa proizvođačem (kupovinom njegovih proizvoda i korišćenjnjem njegovih
usluga) što ima za posledicu veći obim prodaje i veću ostvarenu dobit. Svaka aktivnost ima svoju
cenu, a fizička distribucija bitno utiče na konačnu cenu koju plaća potrošač za proizvode i usluge
preduzeća. da bi potrošač dobio uslugu koju želi, mora se stvoriti program aktivnosti koji
uključuje kao elemenat logistiku (fizičku distribuciju). Zahteve i potrebe potrošača treba
uskladiti sa mogućnostima preduzeća.

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

 
Tabela 3. Učešće troškova logistike u ostvarenom prometu   
-   Transport u dovozu sirovina i materijala

-   Transport u odvozu, ukupno

     paletizacija

     od fabrika do skladišta

     od skladišta do potrošača

-   Skladišta i magacini

     plate službenika

     skladišni radnici

     ostali troškovi

-   Obrada porudžbina

     rentiranje terminala

     operativni troškovi terminala

     troškovi  računara

     obračun prodaja

-   Pakovanje

-   Upravljanje

     troškovi upravljanja

     praćenja zaliha

     planiranja zaliha

     obuka kadrova

-   Gubici zaliha

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

-   Kamata na kapital

    kamate na kapital u zalihama

    kamate na kapital u vozilima i zgradama

-   Izvozno-uvozne carine, premije i ostali rashodi posla

-   Rashodi za za usluge bescarinskih zona,

    tranzita i špedicije

• 1) Putem skraćivanja prosječnog vremena angažovanja (npr.eliminacijom

prepreka koje uzrokuju zastoje unutrašnjeg transporta i saobraćaja
uopšte,primjenom specifičnih metoda).
• 2) Putem smanjivanja prosječne sume angažovanih sredstava. [ 1 ]

3.4. Karakteristike logističkog koncepta poslovanja

Najznačajnije karakteristike logističkog koncepta poslovanja jesu:

- kooperativnost
- fleksibilnost i
- inovativnost

KOOPERATIVNOST:Složeniji oblik organizacione strukture preduzeća kao i primjenu

savremenih metoda rukovođenja (kooperativne i participativne metode).

FLEKSIBILNOST:Uslovljena je u obezbjeđenju pružanja saobr.usluge uz najniže moguće

angažovanje obrtnih sredstava.(Ostvaruje se potpunom debirokratizacijom menadžmenta
tj.delegiranjem nadležnosti i odgovornosti koje se nalaze što bliže kupcu.Fleksibilnost takođe
podrazumijeva dobro poznavanje korisnika usluge,univerzalno obučene radnike i timski rad
na pripremi i donošenju odluka.

INOVATIVNOST:Da svi nosioci aktivnosti u oblasti logistike budu uključeni u

kontinuirani proces inovacije znanja iz sledećih razloga:

- poslovna logistika,kao ekonomska disciplina je mlada tako da se većina stručnjaka iz

prakse nije upoznala s njom tokom školovanja.

- logistika se veoma brzo razvija pa je neophodno kontinuirano savladavanje novih

logističkih metoda i tehnika rada.

- primjena logističkih metoda i tehnika donosi krupne ekonomske efekte. [ 1 ]

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

3.5. Faktori organizacije poslovne logistike

Unutašnji faktori organizacije poslovne logistike su:

- veličina preduzeća
- logistički elementi (skladišta, izvršavanje naloga)
- krug kupaca
- tržišni udio
- djelatnost
- kvalitete osoblja
- oprema i sl.

Vanjski faktori:
- tržište
- učestalost narudžbi
- modalitet naloga
- modaliteti dostave i sl. [ 2 ]

3.6. Logistička preduzeća

Logistička preduzeća su institucije za pružanje usluga u izvršavanju logističkih zadataka –

olakšavaju zaključivanje poslova, ubrzavaju i racionaliziraju robne tokove i omogućavaju
proizvođačima i trgovcima da se bave osnovnim djelatnostima. Nisu vlasnici robe već rade
po nalogu drugih.

Mogu se podijeliti na tržišne pomagače (zastupnici, komisionari, prijevoznici, špediteri,

skladišna preduzeća, kreditne institucije, osiguravatelji, agencije za ekonomsku propagandu i
sl.), tržnice i trgovačke centre i tržišne priredbe (sajmovi, aukcije).

Za uvođenje logistike u neko preduzeće potrebna je prvenstveno svijest o njezinoj korisnosti.

Najlakše ju je provesti u trgovinskim preduzećima koja već imaju skladišta, transport i sl., a
najteže u uslužnim djelatnostima gdje je bitan tok informacija i proizvodnim preduzećima.
Prethodna izrada logističkog koncepta olakšava uvođenje logistike u preduzeće jer tek
uvođenje logističkog koncepta otkriva stvarne mogućnosti optimalizacije tokova materijala,
vrijednosti i informacija.

Glavni problem koji se rješava logističkim konceptom je usklađivanje i optimalizacija unutar

logističkog područja, a i između logistike i drugih funkcija preduzeća (nabavke, proizvodnje,
prodaje).

Zahtjevi koje treba ispuniti logističkim konceptom:

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

Potpunost, transparentnost, sposobnost provođenja, kontrolna mogućnost, uklapanje u okvire

troškova.

Osnovna djelatnost logističkih preduzeća je pružanje logističkih usluga.

Uslovi ponude logističkih usluga:

1. potražnja za logističkim uslugama nije primarna već izvedena iz potražnje u

prodajnom kanalu.

2. logistička preduzeća uvijek rade s dva tržišna partnera – pošiljaocom i

primaocom proizvoda.

3.logistička preduzeća pružaju samo dio usluga koje traži pošiljaoc

Kriterijumi za odabir logističkog preduzeća ovise o vrsti proizvoda, cijeni usluge, kvaliteti
usluge…

Postoje tri tipa odluka o kupovini kod kojih se odlučivanje odvija na različite načine:

1. čisto ponavljanje kupovine – ne uzimaju se u obzir nove alternative nego poznate

iz prethodnih poslova.

2. modifikovano ponavljanje kupovine – u obzir se uzimaju druge alternative uz već

uhodan način rada (nezadovoljstvo postojećom uslugom)

3. prva kupovina – prikupljanje novih informacija o davateljima usluga i vlastitim

mogućnostima te odlučivanje o angažmanu

Logistička preduzeća nude tri vrste usluga i to:

a) GLAVNE FUNKCIJE
 Funkcija dispozicije i funkcija otpreme

b) FUNKCIJE DOPUNJAVANJA
 Funkcija pregrupiranja, skladišna funkcija, skupljajuća funkcija transporta,
funkcija pakiranja, funkcija manipulacije i informativna funkcija

c) POSEBNE FUNKCIJE
 Unapređenje prodaje, služba kupaca, osiguranje transporta, obrade carine,
kreditiranje
Postoje tipične specifičnosti u poslovanju logističkih preduzeća.

Proces transporta obuhvaća: pripremu, utovar, prevoz, istovar i skladištenje.

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

Faktori za izbor rute i transportnog sredstva: dužina rute, ograničenja, osobine vozila i
osobine tereta. [ 2 ]

4. Zaključak
Tehnološke promene u svetu zahtevaju inovacije i unapređenje poslovne strategije svih
preduzeća i kompanija. Prednost imaju ona preduzeća i kompanije čije je poslovanje zasnovano
na brzom informisanju. U tržišno orjentisanoj privredi, gde postoji snažna konkurencija, traži se
ekonomičnija i kvalitetnija proizvodnja, kao i kvalitetna usluga isporuke, pri čemu informacija
ima presudnu ulogu. Prava informacija, u pravo vreme i na pravom mestu pruža mogućnosti
pravovremenog i adekvatnog reagovanja na stroge zahteve tržišta, kako u proizvodnji, tako i u
trgovini. Informacije o proizvodu nisu neophodne samo potrošaču, neophodne su u svim
karikama logističkog lanca, od proizvodnje do distribucije krajnjem korisniku. Proizvođaču se
postavlja zahtev za upravljanjem i praćenjem procesa proizvodnje, za upravljanjem i praćenjem
zaliha kako bi se obezbedio neometan proces proizvodnje. U distribuciji se postavlja zahtev za
kvalitetnom uslugom isporuke (pouzdanost isporuke, spremnost za isporuku, vreme isporuke i
dr.). Primenom savremenih informacionih tehnologija neophodno je obezbediti informacije o
proizvodu duž celog logističkog lanca. Sedamdesetih godina prošlog veka uočene su značajne
tehnološke rezerve u procesima transporta, skladištenja, pakovanja i drugim procesima čiji je
osnovni cilj realizacija tokova robe u svim fazama - od pripreme proizvodnje do konačne
potrošnje proizvedenih dobara. Posmatrani procesi imaju veliki značaj i sa aspekta troškova i sa
aspekta angažovanog rada. Iz navedenih razloga promovisan je princip globalnog i jedinstvenog
snižavanja svih troškova povezanih sa kretanjem robe (od faze nabavke sirovina do faze isporuke
krajnjem korisniku) i povećanja profita. Ovako definisane faze pokrivaju se terminom logistika.
Logistika se definiše kao multidisciplinarna oblast koja obuhvata sve aktivnosti koje
omogućavaju oblikovanje, planiranje, usmeravanje, projektovanje, upravljanje i kontrolu u svim
procesima kretanja robe, energije i informacija kroz različite sisteme.2 Područje logistike može
se raščlaniti na četiri funkcionalna podsistema: Podsistem logistike nabavke, koji obuhvata sve
tokove sirovina, poluproizvoda, pomoćnih materijala i rezervnih delova od dobavljača do
skladišta repromaterijala u proizvodnom preduzeću; Podsistem logistike proizvodnje, koji
obuhvata sve materijalne tokove koji prolaze (obrađuju se, prerađuju ili troše) kroz procese
proizvodnje; Podsistem logistike distribucije, koji obuhvata sve tokove finalnih proizvoda od
skladišta finalnih proizvoda do krajnjih korisnika; Podsistem logistike snabdevanja i izvlačenja
koji obuhvata sve tokove otpadnih materijala, povratne tokove proizvoda i prazne ambalaže. Ako
se fizički lanac posmatra kao posledica realizacije niza logističkih osnovnih funkcija (transport,
pretovar, skladištenje), onda se može utvrditi da se sa ovim fizičkim logističkim lancem
podudara informacioni lanac, koji odražava pojedinosti fizičkog događanja tj. fizičkih aktivnosti.
Pri tome, tokovi informacija se kreću na isti način kao i robni tokovi. Robni i informacioni
tokovi logističkog lanca jednog preduzeća prikazani su na slici 2. Funkcija informativnih tokova
je da realizuju upravljanje i kontrolu nad robnim tokovima. Po pravilu, kretanje robnih tokova se
obavlja jednoznačno, dok kretanje informacionih tokova karakterišu mnogobrojne petlje.
Informacioni tokovi mogu prolaziti i preko dopunskih područja koje robni tokovi uopšte ne
dodiruju. U odnosu na funkciju upravljanja informacionim tokovima, postavlja se neposredan
zahtev prema kome informacioni tokovi treba da se kreću ispred robnih tokova, i na taj način da
2
www.efqw.com

Nešad Osmanović
Logistika u saobraćaju Ciljevi i zadaci logistike preduzeća

omoguće blagovremeno i neometano odvijanje fizičkih procesa i realizaciju fizičkog logističkog

lanca sa optimalnim troškovima.
5. Literatura

[ 1] Vasiljević, M., „Logistika preduzeća“,

Predavanja, Saobraćajni fakultet Doboj, 2010

[ 2] www.poslovnalogistika.hr

[ 3] www.wikipedia.org

Nešad Osmanović