Projekt

Tema : Energjia berthamore , pro dhe

kunder

Punoi : Anxhelo Gace

Lenda: Fizike

Permbajtja:

Ky projekt do te permbaje nje informacion te

shkurter per energjine berthamore dhe me pas
argumenta pro dhe kunder te shpjeguar.
ÇFARË ËSHTË ENERGJIA BËRTHAMORE?
Energjia bërthamore krijohet nga ndarja e atomeve – konkretisht
atomet e uraniumit. Ndërsa atomi ndahet, ai shndërrohet në dy
atome më të vogla dhe më të lehta. Meqenëse energjia nuk është
zhdukur thjesht, masa "e humbur" shndërrohet në nxehtësi, e
cila përdoret për të prodhuar energji elektrike. Termocentralet
bërthamore thjesht ofrojnë një mjedis të kontrolluar për shfaqjen
e këtyre reaksioneve.

PRO TË ENERGJISË BËRTHAMORE

Energjia bërthamore ka shumë avantazhe dhe disavantazhe, dhe është e

rëndësishme të kuptohen të dyja palët për të kuptuar se çfarë është në
gjendje ai burim energjie. Njohja me të mirat dhe të këqijat e energjisë
bërthamore do t'ju ndihmojë të vendosni vetë nëse ky burim energjie
është një zgjedhje e mirë për nevojat tona të ardhshme energjetike dhe
për tokën gjithashtu.

1. KOSTO E ULËT E OPERIMIT

Fuqia atomike ka avantazhin e të qenit një nga zgjidhjet energjetike më me kosto

efektive të disponueshme pas kostove fillestare të ndërtimit. Kostoja e prodhimit të
energjisë elektrike nga energjia bërthamore është shumë më e ulët se kostoja e
gjenerimit të energjisë nga gazi, qymyri ose nafta, përveç nëse ato burime ndodhen
pranë termocentralit që ata furnizojnë.

Energjia bërthamore ka gjithashtu avantazhin e shtuar të paraqitjes së kërcënimeve

të inflacionit me kosto relativisht të ulët – ndryshe nga lëndët djegëse fosile
konvencionale që luhaten në çmim në baza të rregullta.

2. BURIM I BESUESHËM I ENERGJISË

Ndërsa disa burime të energjisë mbështeten në kushtet e motit, si energjia diellore

dhe e erës, këto kufizime nuk shtrihen në energjinë bërthamore. Nëse era nuk po
fryn, ose dita është e zymtë, nuk ka rëndësi. Termocentralet bërthamore janë
kryesisht të paprekura nga kushtet e jashtme klimatike dhe prodhojnë prodhim të
besueshëm dhe të qëndrueshëm të energjisë. Një termocentral bërthamor me
lëvizje të plotë mund të prodhojë energji pa ndërprerje për një vit të tërë, duke
lejuar një kthim të mirë të investimit sepse nuk ka vonesa në prodhimin e energjisë.

Termocentralet bërthamore janë gjithashtu efikase dhe për 70-80 vitet e ardhshme
ne kemi mjaft uranium në tokë për të prodhuar energji elektrike. Edhe pse kjo
mund të mos tingëllojë si një kohë e gjatë, është më e gjatë se sa pritet të zgjasin
disa lëndë djegëse fosile dhe termocentralet bërthamore po ndjekin burime të tjera
të energjisë bërthamore.
3. ENERGJI E QËNDRUESHME E NGARKESËS BAZË

Ju mund të mos e dini këtë, por energjia bërthamore përdoret zakonisht në Shtetet e
Bashkuara. Ajo në fakt përbën rreth 20 për qind të të gjithë energjisë elektrike të
prodhuar në Shtetet e Bashkuara.

Ky burim i fuqishëm energjie vjen nga 98 termocentralet bërthamore në SHBA që

shpërndanë mbi 30 shtete të ndryshme. Prodhimi i qëndrueshëm i energjisë i
krijuar nga termocentralet bërthamore e bën atë idealisht të përshtatshëm për t'u
përdorur në lidhje me format e tjera të energjisë së rinovueshme.

Si fillim, turbinat e erës gjenerojnë sasi të mëdha energjie - kur fryn era.
Termocentralet atomike mund të ndryshojnë prodhimin e energjisë për të qenë më i
ulët kur fryn era. Në të kundërt, kur era nuk fryn dhe nevojitet energji më e madhe,
energjia bërthamore mund të rregullohet për të kompensuar mungesën e energjisë
së prodhuar nga era (ose dielli).

4. PRODHON NDOTJE TË ULËT

Kur bëhet fjalë për emetimet, është e qartë se ka të mirat dhe të këqijat e energjisë
bërthamore, dhe mos u shqetësoni, në një moment ne do të prekim temën e
mbetjeve bërthamore. Por gjenerimi mesatar i emetimeve nga një termocentral
bërthamor është shumë i vogël në krahasim me prodhimin e energjisë me lëndë
djegëse fosile.

Konsumi aktual i energjisë bërthamore eliminon tashmë më shumë se 555 milionë

tonë metrikë ndotje në vit. Ky reduktim i gazeve serrë është një shembull i fortë
sesi kalimi në energjinë bërthamore do të ndihmojë në uljen e efekteve tona
afatgjata në ndryshimin e klimës globale.

5. DISPONUESHMËRIA E MJAFTUESHME E KARBURANTIT

Uraniumi i përdorur për ndërtimin e centraleve bërthamore, si lëndët djegëse fosile,
është në mungesë. Megjithatë, vlerësohet se rezervat tona të uraniumit zgjasin edhe
80 vjet të tjera, ndërsa lëndët djegëse fosile kanë një jetëgjatësi shumë më të
kufizuar. Pas Revolucionit Industrial, rezervat tona të karburanteve fosile janë
shteruar vazhdimisht dhe me shpejtësi.

Vlerësohet se do të na mbarojë nafta deri në vitin 2052, gazi deri në vitin 2060 dhe
qymyri deri në vitin 2088 nëse vazhdojmë të konsumojmë lëndë djegëse fosile dhe
vazhdojmë të rrisim konsumin tonë ndërsa popullsia botërore rritet.

Sigurisht, ka më shumë zbulime të lëndëve djegëse fosile që ne duhet të prodhojmë

ende, por mes tyre ka më pak dhe më larg se kurrë dhe ato në mënyrë të
pashmangshme do të mbarojnë. Kalimi në uranium mund të na japë kohën shtesë
që na nevojitet për të gjetur burime të rinovueshme më të mira dhe më të pastra.

Megjithatë, disa vende si India, Kina dhe Rusia tani po kërkojnë të përdorin
toriumin më të gjelbër dhe më të disponueshëm për të fuqizuar reaktorët
bërthamorë. Nëse i drejtohemi toriumit do të kemi karburant të përdorshëm ose
edhe më të gjatë se 80 vjet.

Megjithatë, nëse shkencëtarët mund ta bëjnë realitet shkrirjen bërthamore,

potencialisht nuk do të na mbetej kurrë më pa energji elektrike. Shndërrimi i
energjisë bërthamore në energji të qëndrueshme kërkon përdorimin e reaktorëve
riprodhues dhe shkrirjen bërthamore për të na mbështetur për të ardhmen e
parashikueshme.
6. KA DENDËSI TË LARTË TË ENERGJISË

Fizioni bërthamor (procesi i përdorur për të gjeneruar energji bërthamore) çliron

shumë më tepër energji sesa thjesht djegia e lëndëve djegëse fosile si gazi, nafta
ose qymyri. Sa më efektive? Në prodhimin e energjisë, zbërthimi bërthamor është
gati 8000 herë më i fuqishëm se karburantet tradicionale fosile.

Kjo është një sasi e konsiderueshme e densitetit të energjisë. Meqenëse energjia

bërthamore është më efikase, nevojitet më pak lëndë djegëse për të fuqizuar
termocentralin dhe kështu prodhohen më pak mbetje.

KUNDËR ENERGJISË BËRTHAMORE

Ne kemi mbuluar atë që e bën energjinë bërthamore një opsion të shkëlqyeshëm

për të ardhmen e nevojave tona për energji elektrike në listën tonë të avantazheve
dhe të këqijave bërthamore. Megjithatë, kur shqyrtojmë nëse ky burim energjie
është forma më e mirë e energjisë miqësore me mjedisin për të ardhmen tonë,
duhet të kemi parasysh disavantazhet e energjisë bërthamore. Këtu janë disa nga të
metat kryesore të energjisë bërthamore.

1. I SHTRENJTË PËR T'U NDËRTUAR

Pavarësisht se është relativisht i lirë në funksionim, ndërtimi i termocentraleve

bërthamore është tepër i shtrenjtë – dhe kostoja vazhdon të rritet. Nga viti 2002
deri në 2008, kostoja e parashikuar e ndërtimit të një centrali bërthamor u rrit nga
2-4 miliardë dollarë në 9 miliardë dollarë dhe termocentralet shpesh tejkaluan
parashikimet e tyre të kostove gjatë ndërtimit.

Përveç ndërtimit të një termocentrali, centralet bërthamore duhet gjithashtu të

ndajnë fonde për të mbrojtur mbetjet që gjenerojnë dhe për t'i mirëmbajtur ato në
objekte të ftohura me procedura sigurie në vend. Të gjitha këto e bëjnë energjinë
bërthamore shumë të kushtueshme.

2. AKSIDENTET

Një nga gjërat e para që shumica e njerëzve mendojnë kur dëgjojnë për një central
bërthamor është katastrofa e Çernobilit. Megjithëse nuk e dimë saktësisht se sa
njerëz vdiqën si rezultat i incidentit të Çernobilit, vlerësohet se ka pasur deri në
10,000 vdekje nga efektet afatgjata të rrezatimit të rajonit.

Kriza e termocentralit të Fukushimës 2011 tregoi se aksidentet mund të ndodhin

dhe ndodhin pavarësisht se sa të sigurta janë planifikuar të jenë termocentralet
bërthamore.

3. PRODHON MBETJE RADIOAKTIVE

Megjithëse prodhimi i energjisë bërthamore nuk prodhon emetime, ai prodhon

mbetje radioaktive që duhet të ruhen në mënyrë të sigurt në mënyrë që të mos
ndotin mjedisin.

Ndërsa rrezatimi mund të tingëllojë i tmerrshëm, ne vazhdimisht jemi të ekspozuar

ndaj sasive të vogla të rrezeve kozmike ose radioaktivitetit të radonit në ajrin që
thithim. Rrezatimi nuk është i rrezikshëm në sasi të kufizuar - por mbetjet
radioaktive nga përpunimi i energjisë bërthamore janë jashtëzakonisht të
rrezikshme.

Magazinimi i mbetjeve radioaktive paraqet një sfidë të madhe me të cilën përballen

termocentralet bërthamore. Për shkak se mbetjet bërthamore nuk mund të
shkatërrohen, zgjidhja aktuale është mbyllja e sigurt e tyre në kontejnerë dhe
ruajtja e tyre thellë nën tokë ku nuk mund të kontaminojë mjedisin. Ndërsa
teknologjia përmirësohet, shpresojmë që në të ardhmen të gjejmë mënyra më të
mira për ruajtjen e mbetjeve radioaktive.

4. NDIKIMI NË MJEDIS

Termocentralet bërthamore kanë një ndikim më të madh mjedisor sesa vetëm

mbetjet që prodhojnë. Minierat dhe pasurimi i uraniumit nuk janë procese
miqësore me mjedisin. Nxjerrja e uraniumit në gropë të hapur është e shëndetshme
për minatorët, por lë prapa grimcat radioaktive, shkakton erozion dhe madje ndot
burimet e ujit aty pranë.

Minierat nëntokësore nuk janë shumë më të mira dhe i ekspozojnë minatorët ndaj
sasive të larta të rrezatimit gjatë nxjerrjes dhe përpunimit ndërsa prodhojnë mbetje
radioaktive.

5. KËRCËNIMI I SIGURISË

Energjia bërthamore është një kërcënim serioz për sigurinë tonë kombëtare pasi
fuqizohet nga energjia bërthamore. Terroristët mund të sulmojnë termocentralet
bërthamore me synimin për të shkaktuar një katastrofë dhe nëse përfundojnë në
duar të gabuara, uraniumi i përdorur për të prodhuar karburantin mund të
shndërrohet në armë bërthamore. Për këto arsye, siguria e materialeve bërthamore
dhe termocentraleve bërthamore është jashtëzakonisht e rëndësishme.

6. FURNIZIMI I KUFIZUAR ME KARBURANT

Ndërsa mund të ketë disa të mirat dhe të këqijat kryesore të energjisë bërthamore,
një nga konsideratat më të rëndësishme që duhet mbajtur parasysh është se energjia
bërthamore varet nga uranium dhe torium për prodhimin e energjisë.

Nëse nuk mund të gjejmë një mënyrë për të krijuar shkrirje bërthamore ose për të
zhvilluar reaktorë riprodhues derisa furnizimi ynë të thahet, me termocentralet
bërthamore që kemi planifikuar për të ardhmen, ne nuk do të jemi në gjendje të
prodhojmë energji elektrike. Në fund të fundit, energjia bërthamore është vetëm
një zgjidhje e përkohshme me një çmim tepër të lartë.

KONKLUZIONI

Ka patjetër disa avantazhe dhe disavantazhe që duhet të merren

parasysh kur përdoret energjia bërthamore. Kur ato ndodhin,
rreziqet e ekspozimit ndaj rrezatimit dhe dëmtimit të mjedisit
janë të shtrenjta.
Disa njerëz do të thoshin se ne ishim me fat të përjetonim vetëm
një pjesë të vogël të incidenteve të rënda që kushtuan shumë jetë
dhe krijuan zona për përjashtim. Në këtë teknologji, gjithashtu,
problemi i armëve bërthamore është një për t'u mbajtur mend.

 Në të njëjtën kohë, energjia bërthamore është një nga metodat më të fuqishme
të prodhimit të energjisë elektrike që kemi sot. Ka një profil kostoje më të mirë se
shumica e opsioneve të tjera, dhe kjo alternativë redukton numrin e gazeve serrë që
lëshojmë çdo vit në atmosferë. Ekziston një ekuacion rrezik-shpërblim për
avantazhet dhe disavantazhet e energjisë bërthamore. Nëse jemi të gatshëm të jemi
proaktivë në mënyrat se si mbrojmë shoqërinë nga një incident i rrezikshëm,
atëherë ekziston një metodë e fuqishme e prodhimit të energjisë elektrike që do t'i
çojë shoqëritë tona në të ardhmen.