Projekt: Polimerët në jetën e përditshme
Punuan:
Era Makri
Katerina Rushiti
Industria tekstile: Për arsyen e qartë
të nevojave njerëzore, sektori i tekstilit
është bërë industria e dytë më e madhe
prodhuese menjëherë pas sektorit
bujqësor. Një nga fushat e rëndësishme
dhe kryesore të aplikimit të polimereve
është sektori i tekstilit, më konkretisht
në prodhimin e fibrave. Polimeret janë
kimikate thelbësore për prodhimin e
tekstilit. Polimeret përdoren në çdo hap
të prodhimit të tekstilit nga prodhimi i
fibrave deri te ngjyrosja dhe përfundimi
i tekstilit.
(Në krah të djathtë është paraqitur
një tabelë me avantazhet dhe
disavantazhet e përdorimit të
pëlhurave sintetike):
Nëntema: Përdorimet e polimerëve në industrinë tekstile dhe ushqimore
Avantazhet
Qëndrueshmëria-nuk u nënshtrohen kalbjes, mykut,
kërpudhave ose dëmtuesve të ndryshëm.
üQëndrueshmëria e ngjyrave. Falë një teknologjie të
veçantë në të cilën pëlhura fillimisht zbardhet dhe më pas
ngjyroset, ruan stabilitetin e ngjyrës për shumë vite.
Lehtësia dhe ajrosja. Pëlhurat sintetike peshojnë disa herë
më pak se homologët e tyre natyrorë.
Rezistenca ndaj rrudhave. Produktet e bëra nga fibra
kimike nuk rrudhen kur vishen dhe ruajnë në mënyrë perfekte
formën e tyre. Rrobat sintetike mund të varen në varëse
rrobash pa frikë se mos zgjaten.
Çmim i ulët. Meqenëse prodhimi i këtyre pëlhurave bazohet
në lëndë të para të lira, produktet e bëra prej tyre janë në
dispozicion për çdo kategori blerësish.
Disavantazhet
Higroskopia e reduktuar. Veshjet sintetike nuk thithin mirë
lagështinë, transferimi i nxehtësisë është i shqetësuar, trupi i
njeriut djersitet.
Thithja e aromave. Disa lloje pëlhurash janë në gjendje të
grumbullojnë aromat e pakëndshme në vetvete dhe t'i
shpërndajnë ato deri në larjen e radhës.
Mundësia e një alergjie. Njerëzit me prirje ndaj reaksioneve
alergjike mund të pësojnë irritim të lëkurës pas kontaktit me
lëndët sintetike.
Toksiciteti. Fatkeqësisht, materialet sintetike të lira nuk janë
gjithmonë të sigurta për shëndetin. Nuk rekomandohen rroba të
tilla, veçanërisht për fëmijët e vegjël.
 Celulozikët
Elastomeret Lavsan përdoret gjerësisht në
Polimerët e celulozës janë produkte të
Elastomerë është emri i përgjithshëm për
celulozës, të modifikuara natyrshëm ose në prodhimin e pëlhurave shtëpiake
polimerizimin e rritjes zinxhir dhe fazat e
laborator. Për përdorimin e tij industrial, të përziera me lesh, pambuk, liri
përdorura, për shembull në derivatet e
zakonisht kombinohet me dru ose pambuk.
naftës dhe gazit natyror si neoprene, dhe fije viskoze, gjë që i jep
Shembuj të polimerëve celulozë janë
materiali nga i cili bëhen kostume zhytjeje.
celofani dhe pëlhurë prej fije artificiale (të
produkteve rritje rezistencë ndaj
njohur në Spanjë si viskozë). gërryerjes, elasticitet.

Likra Akrilik
-fibër jashtëzakonisht Fijet e poliamidit -në triko, si tapiceri Fijet poliuretani
elastike; mobiljesh, në qilima dhe për Avantazhi kryesor i këtyre
përdoren gjerësisht në
-mund të zgjerohet deri në 5 të mbuluar çizmet dhe fibrave është elasticiteti dhe
herë më shumë se madhësia
prodhimin e çorapeve dhe
dorezat; qëndrueshmëria e lartë në
e saj; veshjeve të thurura, fijeve tërheqje. Disa prej tyre mund
-për të imituar pëlhura të
-kthehet në madhësinë e saj të qepjes, produkteve të tjera si pambuku; të shtrihen, duke u rritur 5-7
origjinale; shiritave, dantellave, -Ndonjëherë përdoret si herë.
-thahet më shpejt se litarëve, rrjetave të zëvendësim i kashmirit më Anët negative: nuk e kalojnë
pëlhurat e tjera; të shtrenjtë.
peshkimit, rripave mirë ajrin, janë jo
më e fortë dhe më e -përdoret në prodhimin e
transportues, kordonit, higroskopik, kanë rezistencë
qëndrueshme se goma; çorapeve, shamive dhe
pëlhurave teknike, si dhe të ulët ndaj nxehtësisë.
Aplikime kapelave. Përdoret në prodhimin e
artikuj veshjesh sportive; në prodhimin e pëlhurave Ai pranon shumë mirë
Pantallona të shkurtra
pëlhurave të thurura, tuta,
shtëpiake. në përzierje me ngjyrën, nuk ka probleme
çiklizmi, veshje noti, rroba çorape.
fibra dhe fije të tjera. kur lahet dhe zakonisht
banje, doreza është hipoalergjik.
Najloni Nitroni
Poliesteri
Vetitë
Vetitë Vetitë
● karakterizohet nga
● Digjet në vend që të shkrihet. ● Poliesteri është shumë rezistent ndaj
qëndrueshmëri e lartë, e cila nuk
● Është mjaft elastike; shumë i fortë, është njollave;
shumë rezistent ndaj insekteve, kafshëve,
ndryshon kur laget.
● ngjyrat e vetme që mund ta ngjyrosin ● Produktet prej tij pas larjes
kërpudhave dhe shumë kimikateve. janë të ashtuquajturat ngjyrues
Aplikime ruajnë mjaft mirë formën e tyre.
shpërndarës; ● Nitroni nuk dëmtohet nga
● në fijet sintetike, të tilla si mbulesa
● krijohen kombinime midis poliesterit mikroorganizmat dhe është
dyshemeje;
● përforcime gome; dhe fibrave natyrore për të marrë shumë rezistent ndaj rrezatimit
● në modelimin e pjesëve të automobilave; rezultate të ndryshme. Për shembull, bërthamor.
● në pajisjet elektrike; përzierja poliestër / pambuk, ● Për sa i përket rezistencës ndaj
● furçat e dhëmbëve; polikotoni, është një pëlhurë e fortë, gërryerjes, nitroni është inferior
● Qilima; rezistente ndaj rrudhave. ndaj fibrave poliamide dhe
● pëlhura veshjesh; (Aplikime) poliester.
● furça flokësh; Aplikime:
përdoret gjerësisht në industrinë e tekstilit:
● vida dhe ingranazhe. Nitron përdoret në prodhimin e
● Rezina najloni përdoret në disa mund të gjendet në këmisha,
trikotazheve të jashtme, pëlhurave të
paketime ushqimore; veçanërisht në pantallona, xhaketa, kapele, çarçafë, jorganë,
veshjeve, si dhe leshit në bazë të thurura
paketimet e mishit. jastëkë, mobilje të veshur me susta dhe
dhe pëlhure, qilimave, batanijeve dhe
peshqirë;
pëlhurave teknike
Polimeret në industrinë ushqimore

Shumë lloje ushqimesh përmbajnë polimere, të cilat përcaktojnë karakteristikat e ushqimit si struktura, përpunueshmëria, tekstura, shija, ushqimi,
përfitimet shëndetësore dhe afati i ruajtjes. Polimeret ushqimore përfshijnë kryesisht polisaharide dhe proteina. Të bollshme në natyrë dhe si burime
jetike të të ushqyerit, polisakaride të ndryshme si niseshteja, celuloza, kitozani, galaktomananet, karragjenanët, alginatet, agarët, inulinat, pektinat,
ksantanet përdoren gjerësisht si ushqime me shumicë esenciale.
Për më tepër, polisaharidet mund të kenë veti të jashtëzakonshme dhe ndonjëherë unike si agjentë trashësues, stabilizues, xhelues dhe emulsifikues,
kështu që ato mund të përdoren si aditivë të rëndësishëm për ushqim. Nga ana tjetër, shumë lloje ushqimesh bazohen në proteina, të cilat janë lëndë
ushqyese thelbësore për trupin. Burimet dietike të proteinave përfshijnë si kafshët (p.sh., mishin, shpendët, produktet e qumështit, ushqimet e detit
dhe vezët) dhe bimët (p.sh. drithërat, bishtajoret, arrat dhe farat). Aplikimi i polisaharideve dhe proteinave në ushqim varet kryesisht nga kimia,
struktura dhe funksionaliteti i këtyre polimereve.

Vitet e fundit, ka pasur një fokus të fortë në modifikimet gjenetike, fizike dhe kimike të polimereve ushqimore për të arritur strukturat, funksionet dhe
vetitë e dëshiruara. Gjithashtu, më e rëndësishmja, polimeret ushqimore mund të ndërveprojnë me njëri-tjetrin ose me përbërës të tjerë ushqimorë në
të njëjtat sisteme, të cilat ndikojnë në masë të madhe në cilësinë e përgjithshme të ushqimit. Ky numër special synon të ofrojë një mundësi të
shkëlqyer për studiuesit që të ndajnë studimet e tyre më të fundit në lidhje me polimeret ushqimore dhe synon të mbulojë aspekte të rëndësishme të
polimereve ushqimore duke përfshirë strukturën e tyre, nxjerrjen, modifikimin, përpunimin, karakterizimin, vetitë, efektet shëndetësore, siguria dhe
aplikimet. Gjithashtu janë të mirëseardhura raportet për sistemet e reja ushqimore që bazohen në kuptimin dhe zhvillimin e përbërësve të tyre
polimer.
Paketimi i ushqimit luan një rol të rëndësishëm në industrinë ushqimore. Paketimi ruan
ushqimin dhe e mbron atë nga rreziqet e shpërndarjes. Polimerët shërbejnë si një rol kyç në
këtë proces. Forca e tyre mekanike, efikasiteti i kostos dhe lehtësia e prodhimit i bëjnë
polimeret një produkt të mirë paketimi. Megjithatë, rishikimet e kaluara kanë shfaqur kohët
e fundit shumë probleme me polimeret e paketimit të përdorura aktualisht në industri. Këto
çështje mund të çojnë në kullimin e kimikateve toksike, ndikimin mjedisor në polimeret e
paketimit dhe ndikimin ekonomik të industrisë.

Valvulat PEEK për makinat e kafesë

Makinat e kafesë së nivelit të lartë janë ndërtuar duke mbajtur shijen përfundimtare të
pijeve të gatshme si parametrin më kritik. Makineritë tradicionale përdornin valvula të bëra
prej alumini, të cilat e nxirrnin lëngun me temperaturë të lartë brenda makinës. Megjithatë,
ndërsa shijet e konsumatorëve u bënë më të dallueshme, prodhuesit kuptuan se valvulat e
aluminit shkaktonin që në gojë të lihej një shije e dobët metalike.

Në kërkimin e një materiali me temperaturë të lartë që është i pajtueshëm me kafenë dhe të

miratuar nga FDA, PEEK u përdor si një zëvendësim për aluminin. Me Valve PEEK, shija e
kafesë ruhet. Valvulat PEEK tani janë shtylla kryesore e çdo aparati kafeje të nivelit të lartë.