Công thức giải quần thể có gen nằm trên giới tính X

-Với thế hệ (P) ban đầu, ta có:

+Theo quy tắc đực sau bằng cái trước:

Thế hệ Tần số Alen XA ở Giới cái Tần số Alen XA ở Giới đực

P A b
F1 (a+b)/2 A
F2 (3a+b)/4 (a+b)/2
F3 (5a+3b)/8 (3a+b)/4
F4 (11a+5b)/16 (5a+3b)/8
F5 (21a+11b)/32 (11a+5b)/16
F6 (43a+21b)/64 hay 43/64 a + 21/64 b (21a+11b)/32 hay 21/32a + 11/32 b

=>Từ bảng trên ta rút ra được:

+Tần số A ở đực luôn chậm hơn cái 1 thế hệ

+Các giá tri A ở các thế hệ sau chỉ xoay quanh theo sự tăng giảm của tần số Alen lúc đầu ví
dụ, ở F3, tần số XA ở cái = 3/4a + 1/4b

!Vậy điều quan trọng ở đây, ở Fn làm sao ta biết được nó tăng giảm như thế nào?

=> Gọi x,y là ẩn số tăng giảm ở thế hệ Fn

-Ta sẽ có tần số tổng quát (xa+yb)/2^n

+Giá trị 2^n ta có được là do cứ sau 1 thế hệ lại chia 2 => sau n thế hệ là ½^n

Ví dụ: ở F1 là ½, F2 là 1/4,….

!Với dạng bài cho tần số (P) ban đầu, hỏi tìm tần số ở thế hệ Fn:
Ta sẽ dựa trên tần số tổng quát ở thế hệ Fn: (xa + yb)/2^n

Cách tìm x,y:

-Nhìn vào bảng ta sẽ thấy có hệ thứ nhất : x + y = 2^n
Ví dụ:
+F1 có (1a+1b)/2 => x + y = 1 + 1 = 2^1 = 2
+F2 có (3a+b)/4 => x + y = 3 + 1 = 2^2 = 4

+F3 có (5a+3b)/8 => x + y = 5 + 3 = 2^3 = 8

…

=>Vậy hệ 1 ta có x + y = 2^n

-Nhìn vào quy luật dãy số ta thấy có hệ thứ hai: x – 2y = (-1)^n

+F1 có (1a+1b)/2 => x – 2y = 1 – 2 = (-1)^1 = -1

+F2 có (3a + b)/4 => x – 2y = 3 – 2 = (-1)^2 = 1

+F3 có (5a+3b)/8 => x – 2y = 5 – 6 = (-1)^3 = -1

….

=>Vậy ta có hệ thứ 2 là x – 2y = (-1)^n

-Gom lại:

X + Y = 2^n

X – 2Y = (-1)^n

=>Giải hệ 2 ẩn tìm ra X,Y

-Nhớ lại ban đầu, Tần số alen ở đực luôn chậm hơn cái 1 thế hệ => tìm ra cái F2 là ra đực F3
!!!Vì thế ta sẽ giải hệ 2 ẩn x,y ở cái độc lập so với đực và giá trị x,y ở cái, đực là khác nhau

Tần số tổng quát:

+Cái : (xa+yb)/2^n

+Đực : (xa+yb)/2^(n-1)
!!!!NHỚ RÕ X,Y Ở ĐỰC,CÁI CÓ GIÁ TRỊ KHÁC NHAU NHƯNG CÁCH GIẢI TÌM THÌ NHƯ NHAU.

CHÊNH LỆCH TẦN SỐ CỦA ALEN GIỮA ĐỰC VÀ CÁI: ((-1)^(n-1) x (y-x))/2^n.

! Với dạng bài cho tần số Fn, hỏi (P) ban đầu:

+Với dạng này khi ta đã tìm ra được số hạng tổng quát x,y ở Fn
Ví dụ: Xét 1 gen gồm 2 alen nằm trên nhiễm sắc thể X, không có alen tương ứng trên Y ở 1
quần thể (P) lưỡng bội ngẫu phối. Ở thế hệ F3, tần số alen A ở đực (XY) là 0.525, ở cái (XX) là
0.4875.Tính tần số alen A ở thế hệ (P) ban đầu?

Giải
Tìm x,y ở cái:

X + Y = 2^3

X – 2Y = (-1)^3

=> X = 5, y = 3

Vậy tần số F3 của cái là (5a+3b)/8 = 0.4875

Tìm x,y ở đực(Đực chậm 1 thế hệ => tìm cái F2 là ra đực F3 ):

X + Y = 2^2

X – 2Y = (-1)^2

=>X = 3, Y= 1

Vậy tần số F3 của đực là (3a+b)/4 = 0.525

Lúc này để tìm a,b lúc đầu, ta sẽ giải hệ 2 ẩn lần 2:

(5a+3b)/8 = 0.4875

(3a+b)/4 = 0.525

=>a = 0.6, b = 0.3

Vậy tần số A ở cái ban đầu là 0.6 và ở đực ban đầu là 0.3