1

Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię

użytkową Qu w budynku lub
części budynku.

5.1. Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową Qu wyznacza się

według wzoru:

Qu= QH,nd+ QW,nd+ QC,nd [kWh/rok] ( 49)

gdzie:
QH,nd – roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania
i wentylacji; [kWh/rok]
QW,nd – roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do
przygotowania ciepłej wody użytkowej; [kWh/rok]
QC,nd – roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do chłodzenia;
[kWh/rok]

5.2. Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię

użytkową do ogrzewania i wentylacji
QH,nd

5.2.2. Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i

wentylacji w strefie ogrzewanej QH,nd,s wyznacza się według
wzoru:

QH,nd,s = SQ H,nd,s,n [kWh/rok] (51)

gdzie:

QH,nd,s,n =QH,ht,s,n − ηH,gn,s,n ⋅Q H,gn,s,n

[kWh/mies.] (52)

2
 Całkowite zyski ciepła w strefie ogrzewanej Q H,gn

5.2.4. Całkowite zyski ciepła w strefie ogrzewanej w n-tym miesiącu

roku QH,gn s,n wyznacza się według wzoru:

Q H,gn s,n = Q sol,H + Q int,H

[kWh/mies] ( 58)
gdzie:
Qsol,H – miesięczne zyski ciepła od promieniowania słonecznego
przez okna, drzwi balkonowe lub powierzchnie oszklone;
[kWh/mies.]
Qint,H – miesięczne wewnętrzne zyski ciepła; [kWh/mies.]

Natężenie promieniowania słonecznego – wartość gęstości mocy

promieniowania słonecznego docierającego na 1 m2 powierzchni w jednej
sekundzie. Parametr ten jest wyrażany w [W/m2].

Średnie natężenie promieniowania słonecznego docierającego do granicy

atmosfery wynosi 1367 W/m2 i jest nazywane stałą słoneczną. Na skutek
pochłaniania i rozpraszania w atmosferze, jedynie część tego promieniowania
dociera do powierzchni Ziemi – natężenie tego promieniowania wynosi wówczas
ok. 1000 W/m2.

Nasłonecznienie – suma natężenia promieniowania słonecznego na jednostkę

powierzchni w przedziale czasu. Parametr ten określa zasoby energii w danym
miejscu i czasie – wyrażany jest w kWh/m2 na rok lub kWh/m2 na miesiąc.
W Polsce roczna suma nasłonecznienia, wynosi średnio 990 kWh/m2.

Usłonecznienie – liczba godzin słonecznych w ciągu roku na danym obszarze,

określająca czas w jakim promieniowanie słoneczne pada bezpośrednio na
powierzchnię Ziemi. W Polsce roczna suma godzin słonecznych wynosi od 1300
do 1900 godzin.

3
Natężenie promieniowania słonecznego – wartość gęstości mocy
promieniowania słonecznego docierającego na 1 m2 powierzchni w jednej
sekundzie. Parametr ten jest wyrażany w [W/m2].

Średnie natężenie promieniowania słonecznego docierającego do granicy

atmosfery wynosi 1367 W/m2 i jest nazywane stałą słoneczną. Na skutek
pochłaniania i rozpraszania w atmosferze, jedynie część tego promieniowania
dociera do powierzchni Ziemi – natężenie tego promieniowania wynosi wówczas
ok. 1000 W/m2.

Nasłonecznienie – suma natężenia promieniowania słonecznego na jednostkę

powierzchni w przedziale czasu. Parametr ten określa zasoby energii w danym
miejscu i czasie – wyrażany jest w kWh/m2 na rok lub kWh/m2 na miesiąc.
W Polsce roczna suma nasłonecznienia, wynosi średnio 990 kWh/m2.

Usłonecznienie – liczba godzin słonecznych w ciągu roku na danym obszarze,

określająca czas w jakim promieniowanie słoneczne pada bezpośrednio na
powierzchnię Ziemi. W Polsce roczna suma godzin słonecznych wynosi od 1300
do 1900 godzin.

Natężenie promieniowania słonecznego – wartość gęstości mocy

promieniowania słonecznego docierającego na 1 m2 powierzchni w jednej
sekundzie. Parametr ten jest wyrażany w [W/m2].

Średnie natężenie promieniowania słonecznego docierającego do granicy

atmosfery wynosi 1367 W/m2 i jest nazywane stałą słoneczną. Na skutek
pochłaniania i rozpraszania w atmosferze, jedynie część tego promieniowania
dociera do powierzchni Ziemi – natężenie tego promieniowania wynosi wówczas
ok. 1000 W/m2.

Nasłonecznienie – suma natężenia promieniowania słonecznego na jednostkę

powierzchni w przedziale czasu. Parametr ten określa zasoby energii w danym
miejscu i czasie – wyrażany jest w kWh/m2 na rok lub kWh/m2 na miesiąc.
W Polsce roczna suma nasłonecznienia, wynosi średnio 990 kWh/m2.

Usłonecznienie – liczba godzin słonecznych w ciągu roku na danym obszarze,

określająca czas w jakim promieniowanie słoneczne pada bezpośrednio na
powierzchnię Ziemi. W Polsce roczna suma godzin słonecznych wynosi od 1300
do 1900 godzin.

4
 Całkowite zyski ciepła w strefie ogrzewanej Q H,gn

5.2.4.1. Miesięczne zyski ciepła od promieniowania słonecznego

przez okna, drzwi balkonowe lub powierzchnie oszklone Qsol,H
wyznacza się według wzoru:

Q sol,H = ΣCi ⋅Ai ⋅ Ii ⋅Fsh, gl ⋅Fsh ⋅ ggl

[kWh/mies] ( 59)
gdzie:
Ci – udział pola powierzchni oszklenia do całkowitego pola
powierzchni okna (wartość średnia jest równa 0,7); [-]
Ai – pole powierzchni okna, drzwi balkonowych lub powierzchni
oszklonej w świetle otworu w przegrodzie; [m2]

Całkowite zyski ciepła w strefie ogrzewanej Q H,gn

Q sol,H = ΣCi ⋅Ai ⋅ Ii ⋅Fsh, gl ⋅Fsh ⋅ ggl

[kWh/mies] ( 59)
gdzie:
Ii – energia promieniowania słonecznego padająca w danym miesiącu na
płaszczyznę, w której jest usytuowane okno, drzwi balkonowe lub
powierzchnia oszklona, według danych klimatycznych z najbliższej stacji
meteorologicznej względem lokalizacji budynku podawanych w
Biuletynie Informacji Publicznej urzędu obsługującego ministra
właściwego do spraw budownictwa, lokalnego planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa; [kWh/m2 mies.]
Fsh,gl– czynnik redukcyjny ze względu na zacienienie dla ruchomych
urządzeń zacieniających wyznaczony według Polskiej Normy dotyczącej
energetycznych właściwości użytkowych budynków – obliczanie zużycia
energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia (PN EN ISO 13790); [-]

5
 Całkowite zyski ciepła w strefie ogrzewanej Q H,gn

Q sol,H = ΣCi ⋅Ai ⋅ Ii ⋅Fsh, gl ⋅Fsh ⋅ ggl

[kWh/mies] ( 59)
Fsh,– czynnik redukcyjny ze względu na zacienienie od przegród
zewnętrznych wyznaczony według Polskiej Normy dotyczącej
energetycznych właściwości użytkowych budynków – obliczanie zużycia
energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia(PN EN ISO 13790); [-]
ggl– całkowita przepuszczalność energii promieniowania słonecznego dla
przezroczystej części okna, drzwi balkonowych lub powierzchni
oszklonej wyznaczona według Polskiej Normy dotyczącej
energetycznych właściwości użytkowych budynków – obliczanie zużycia
energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia (PN EN ISO 13790); [-]

6
Okno bez osłon
Promieniowanie słoneczne przenika przez szyby do
pomieszczenia. Po zetknięciu z powierzchnią przedmiotów
znajdujących się we wnętrzu, promieniowanie zamienia się w
ciepło. Szyby z powłoką niskoemisyjną zatrzymują je w
pomieszczeniu przez co wnętrze mocno się nagrzewa.

Okno z zasłoną wewnętrzną

Promienie słoneczne przenikają przez szyby do pomieszczenia
i pochłaniane są przez roletę wewnętrzną. Przemieniają się one
w ciepło, które nie jest przepuszczane na zewnątrz przez szybę
z powłoką niskoemisyjną. Zasłona zamiast chronić przed
ciepłem nagrzewa się i emituje ciepło do wnętrza. Prowadzi to
do niepożądanego nagrzewania się pomieszczeń w upalne dni.

Okno z markizą zewnętrzną

Okno osłonięte markizą nie dopuszcza do przenikania promieni
słonecznych do pomieszczenia. Większość promieniowania
słonecznego nie dociera nawet do przeszklenia. Absorbowane
jest ono już przed szybą, a ciepło emitowane jest na zewnątrz, a
nie do wnętrza. W ten sposób markiza chroni pomieszczenia
przed nagrzaniem w słoneczne, upalne dni.

7
 Miesięczne wewnętrzne zyski ciepła Q int,H

5.2.4.2.Miesięczne wewnętrzne zyski ciepła Qint,H wyznacza się

według wzoru:

Q int,H = qint ⋅Af ⋅ tM ⋅10-3

[kWh/mies] ( 60)
gdzie:
qi nt,H– obciążenie cieplne pomieszczeń wewnętrznymi zyskami
ciepła określone w tabeli 26; [W/m2]
Af - powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze
powietrza (powierzchnia ogrzewana); [m2]
tM - liczba godzin w miesiącu ; [h]

Miesięczne wewnętrzne zyski ciepła Q int,H

5.5.3. Wyznaczanie obciążenia cieplnego pomieszczeń wewnętrznymi
zyskami ciepła qint.
Tabela 26. Wartości obciążenia cieplnego pomieszczeń wewnętrznymi zyskami ciepła
qint [W/m2]

8
 Miesięczne wewnętrzne zyski ciepła Q int,H
5.5.3. Wyznaczanie obciążenia cieplnego pomieszczeń wewnętrznymi
zyskami ciepła qint.
Tabela 26. Wartości obciążenia cieplnego pomieszczeń wewnętrznymi zyskami ciepła
qint [W/m2]

5.2. Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię

użytkową do ogrzewania i wentylacji
QH,nd

5.2.2. Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i

wentylacji w strefie ogrzewanej QH,nd,s wyznacza się według
wzoru:

QH,nd,s = SQ H,nd,s,n [kWh/rok] (51)

gdzie:

QH,nd,s,n =QH,ht,s,n − ηH,gn,s,n ⋅Q H,gn,s,n

[kWh/mies.] (52)

9
 Współczynnik wykorzystania zysków h H,gn

• Parametry dynamiczne
Metoda dynamiczna modeluje opory cieplne, pojemności cieplne
oraz zyski ciepła od nasłonecznienia i wewnętrzne źródła ciepła w
strefie budynku. Istnieją liczne metody obliczania, różniące się
złożonością, od prostej do bardzo szczegółowej. Prosta metoda
godzinowa łączy pojemność cieplną strefy budynku w pojedyńczą
parę oporność-pojemność.
W metodach: sezonowej i miesięcznej, efekty dynamiczne bierze się
pod uwagę przez wprowadzenie czynnika wykorzystania zysków
do ogrzewania i czynnika wykorzystania strat do chłodzenia

PN EN ISO 13790
Współczynnik wykorzystania zysków h H,gn

12.2 Parametry dynamiczne

12.2.1 Metoda miesięczna i sezonowa
12.2.1.1 Czynnik wykorzystania ciepła do ogrzewania
Bezwymiarowy czynnik wykorzystania zysków ciepła do ogrzewania, hH,gn,
jest funkcją stosunku zysków ciepła do bilansu cieplnego gH,
i parametru liczbowego aH, który zależy od bezwładności cieplnej
budynku, danej Równaniami od (52) do (55):

10
PN EN ISO 13790
Współczynnik wykorzystania zysków h H,gn

gdzie (dla każdego miesiąca lub sezonu i dla każdej strefy budynku)
gH - bezwymiarowy stosunek zysków ciepła do bilansu cieplnego dla trybu
ogrzewania;
QH,ht - całkowita wymiana ciepła dla trybu ogrzewania,
QH,gn - przedstawia całkowite zyski ciepła dla trybu ogrzewania,
aH - bezwymiarowy parametr liczbowy zależny od stałej czasowej, tH,
aH,0 - bezwymiarowy referencyjny parametr liczbowy,
t - stała czasowa strefy budynku, wyrażona w
godzinach;
tH,0 stała czasowa odniesienia, wyrażona w godzinach.

PN EN ISO 13790
Współczynnik wykorzystania zysków h H,gn

12.2.1.3 Stała czasowa budynku

Stała czasowa strefy budynku, t, wyrażona w godzinach, charakteryzuje
wewnętrzną bezwładność cieplną strefy o regulowanej temperaturze zarówno
dla okresu ogrzewania, jak i chłodzenia. Oblicza się ją stosując równanie (62):

11
PN EN ISO 13790
Współczynnik wykorzystania zysków h H,gn

PN EN ISO 13790
Współczynnik wykorzystania zysków h H,gn

12