Warunki Kontraktowe FIDIC

Opracowała: dr hab. inż. Agnieszka Leśniak, prof. PK

FIDIC
to akronim francuskiej nazwy Międzynarodowej Federacji Inżynierów
Konsultantów:

Fédération Internationale Des Ingénieurs-Conseils.

Jest to międzynarodowa federacja krajowych stowarzyszeń niezależnych

inżynierów konsultantów.

Jest pozarządowa organizacją uznawaną przez m.in..:

• Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ),
•Bank Światowy (BŚ),
•Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR).

1
 FIDIC

 Do FIDIC każdego kraju należy tylko jedno ogólnokrajowe

stowarzyszenie, które zrzesza głównie niezależnych inżynierów
konsultantów

 Do organizacji członkowskich FIDIC mogą także należeć niezależni

przedstawiciele innych zawodów (jak ekonomiści i prawnicy) związani z
działalnością inwestycyjną, nie mogą jednak stanowić w tych
organizacjach większości.

 Obecnie FIDIC zrzesza organizacje z 102 krajów ze wszystkich

kontynentów,

Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców

SIDIR
SIDiR jest polskim stowarzyszeniem, zrzeszającym osoby fizyczne
oraz prywatne firmy zajmujące się niezależnym doradztwem
inżynierskim. Rozpowszechnia w Polsce nowoczesne zasady
organizacji procesów inwestycyjnych, proponowane przez FIDIC,
poprzez wzory procedur przetargowych i zawierania umów
(kontraktów).

Członkowie SIDiR:
 Zwyczajni
 Honorowi
 Wspierający.

2
 Dlaczego FIDIC?
 Procedury nie są wskazane do stosowania w żadnych przepisach prawa
polskiego.
 Bywają wskazywane do stosowania w przedsięwzięciach budowlanych
finansowanych ze środków Unii Europejskiej
 Są przykładem dobrych rozwiązań. Powstały na bazie wieloletnich
doświadczeń
 Rozsądnie utrzymana równowaga między wymaganiami i interesami stron
oraz sprawiedliwy podział ryzyka, zagrożeń i odpowiedzialności.
 Precyzyjne określone procedury obejmują najważniejsze zdarzenia na
kontakcie jak np. :
 - rozpoczęcie robót

 - wprowadzanie zmian

 - roszczenia

 - obmiary, wycena robót

 - płatności

 - zakończenie robót i kontraktu

KONTRAKT wg FIDIC

Kontrakt oparty na procedurach FIDIC to zbiór dokumentów, na

które składają się najczęściej:
 Akt Umowy,

 Warunki Szczególne i Ogólne Kontraktu,

 Specyfikacje Techniczne Wykonania i Odbioru Robót

Budowlanych,
 Dokumentacja Projektowa,

 Oferta Wykonawcy, wraz z Załącznikiem do Oferty,

 Wszelkie inne dokumenty dołączone do Kontraktu np.

gwarancje

3
 STANDARDOWE WZORY WARUNKÓW KONTRAKTOWYCH FIDIC
Najbardziej znanym przykładem dorobku FIDIC są Warunki Kontraktowe
FIDIC, które zostały przetłumaczone na jęz. polski

 Warunki kontraktowe dla robót inżynieryjno-

budowlanych (Red Book), wyd. I 1957 / IV wyd. 1987
 Warunki kontraktowe dla robót elektrycznych i
mechanicznych (Yellow Book), wyd. I 1963 / wyd. III
1987
 Warunki kontraktu dla realizacji „projekt i budowa” i
„pod klucz” (Orange Book), wyd. I 1995
 Wzór umowy o usługach klient/konsultant (White
Book), wyd. I 1986 / wyd. IV 2006

STANDARDOWE WZORY WARUNKÓW KONTRAKTOWYCH FIDIC

UCZESTNICY
 Do układu Zamawiający-Wykonawca wprowadzone zostaje stanowisko
Inżyniera nadzorującego Wykonawcę i bezstronnie rozwiązującego spory.

ZAMAWIAJĄCY Inżynier powinien

być wynagradzany
przez obie strony

Kontrakt wg INŻYNIER
warunków Nie jest stroną Kontraktu
FIDIC
Inżynier zarządza
Kontraktem
i
bezstronnie
WYKONAWCA rozwiązuje spory

4
 STANDARDOWE WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC
 Sposób wynagradzania Inżyniera – warunek niezależności i bezstronności.

 Suplement FIDIC do IV wydania z 1987 r. "Czerwonej Książki" powierza

sprawę rozwiązywania sporów, niezależnemu od stron Kontraktu,
Rozjemcy.

 Umożliwia to rozstrzyganie sporów pomiędzy Inwestorem i Wykonawcą

bez odwoływania się do arbitrażu.

 Nowe wzory Warunków Kontraktowych FIDIC wprowadzają Rozjemców

do wszystkich kontraktów budowlanych, już w momencie ich zawierania.

NOWE WZORY WARUNKÓW KONTRAKTOWYCH FIDIC

UCZESTNICY
Nowe wzory Warunków Kontraktowych FIDIC wprowadzają Rozjemców do
wszystkich kontraktów budowlanych, już w momencie ich zawierania

ZAMAWIAJĄCY Pomiędzy Zamawiającym

a Inżynierem zawarta jest
umowa o dzieło/zlecenie
Pomiędzy
Zamawiającym a Do rozwiązywania
Wykonawcą sporów zostaje
zawarty jest INŻYNIER powołana
Kontrakt wg Nie jest stroną Kontraktu bezstronna
warunków FIDIC Komisja
Rozjemcza

Inżynier zarządza
Kontraktem z
pełnomocnictwa
WYKONAWCA Zamawiającego

5
 NOWE Wzory Warunków Kontraktowych FIDIC
1999
 Warunki Kontraktu dla budowy – dla robót inżynieryjno-budowlanych
projektowanych przez Zamawiającego (Czerwona Książka)

 Warunki Kontraktu dla Urządzeń oraz Projektowania i Budowy dla

urządzeń elektrycznych i mechanicznych oraz robót inżynieryjno-
budowlanych projektowanych przez Wykonawcę (Żółta Książka)

 Warunki Kontraktu na realizację EPC/pod klucz (Srebrna Książka)

 Krótka Forma Kontraktu (Zielona Książka)

…………………………………………………………………………..
 Projekt, Budowa i Obsługa (DBO)- (Złota Książka) – rok 2008

Warunki Kontraktowe FIDIC Projekt,

Budowa i
EPC/ Obsługa
Pod DBO
Projekt i
Budowa Klucz
D&B
Krótka
Forma Budowa
Umowy

6
 Warunki Kontraktowe FIDIC 2017
 Nowa edycja warunków FIDIC z 2017 r. stanowi odpowiedź na
problemy zgłaszane przez użytkowników kontraktów FIDIC w
ciągu ostatnich 18 lat na podstawie obserwacji stosowania
warunków kontraktowych FIDIC z 1999 r.

Zmiany:
 Inżynier kontraktu –
przedstawiciel IK
 Uzyskiwanie zgody na czynności
 Raport postępu Robót we wnioski
o PŚP
 Podział klauzuli 20 na 20 i 21
 Komisja Rozjemcza- komisja
stała – funkcja zapobiegania
sporom nie tylko rozwiązywania

Krótka Forma Umowy (Zielona Książka)

Wydanie FIDIC 1999; II wydanie SIDIR 2009

 Opracowanie to jest zgodne z wytycznymi

FIDIC, która zaleciła aby na podstawie jej
wytycznych stowarzyszenia krajowe
opracowały własne, dostosowane do warunków
miejscowych wzorcowe warunki umowy.
 Opracowanie zostało opublikowane w języku
polskim i zawiera oprócz tekstu umowy część
proceduralną i wzorce dokumentów umownych
/Akt Umowy, Oferta, Zatwierdzenia/ stanowiące
załączniki do warunków umownych.

7
 Krótka Forma Umowy (Zielona Książka)
Wydanie FIDIC 1999
 wzór dla przedsięwzięć
- o stosunkowo małej wartości (<500 tys.$)
- o krótkim czasie realizacji (<6 m-cy)
- gdy w grę wchodzą proste lub powtarzalne roboty

 W tego kontrakcie Zamawiający rezygnuje z funkcji Inżyniera, o ile

jednak Zamawiający uzna za celowe jego wprowadzenie, można do
tego odpowiednio wzór umowy dostosować.

 Nie wymaga opracowania Warunków Szczególnych

NOWE Wzory Warunków Kontraktowych

FIDIC 1999 – (wydanie angielsko-polskie 2000)

 Warunki Kontraktu dla budowy – dla robót

inżynieryjno-budowlanych projektowanych
przez Zamawiającego (Czerwona Książka )
I wyd. FIDIC 1999

I wyd. ang-pol. 2000

II wyd. ang-pol. 2004
III wyd. ang-pol. 2005
IV wyd. ang-pol. 2008

8
 Warunki Kontraktu dla budowy – dla robót inżynieryjno-
budowlanych projektowanych przez Zamawiającego
(Czerwona Książka ) Wydanie FIDIC 1999
 Opracowanie (zgodnie z tytułem) przewidziane jest, dla robót
zaprojektowanych przez Zamawiającego. Na Zamawiającym spoczywa
zatem obowiązek dostarczenia dokumentacji.
 Dostarczenie dokumentacji projektowej przez Zamawiającego
powoduje, że ponosi ryzyko uzyskania zamierzonego efektu
inwestowania (poprawności projektu, koszty).
 Wykonawca odpowiada za wykonanie robót zgodne z dokumentacją
projektową.
 Warunki dopuszczają możliwość wykonania projektu przez
Wykonawcę dla określonej części robót.
 W kontrakcie występuje Inżynier, który administruje Kontraktem. Ma
w związku z tym szereg uprawnień i obowiązków. Inżynier potwierdza
ilość, wartość i jakość wykonanych robót.

Warunki Kontraktu dla budowy – dla robót inżynieryjno-

budowlanych projektowanych przez Zamawiającego
(Czerwona Książka ) Wydanie FIDIC 1999

 Rozliczenie obmiarowe jest podstawowym sposobem rozliczeń.

 Podstawą rozliczeń są ilości faktycznie wykonanych robót (obmiary) oraz
ceny jednostkowe robót wg przedmiaru ustalone w ofercie Wykonawcy.
 Warunki zakładają, że ilości robót z Przedmiaru są ilościami szacunkowymi
i nie mogą być brane za rzeczywiste i poprawne.
 Ryzyko niewłaściwego Przedmiaru Robót leży po stronie Zamawiającego.
 Przy nieprecyzyjnym określeniu zakresu Robót pojawia się zagrożenie
wystąpienia robót dodatkowych.
 Możliwe są zmiany ilości w robotach, wprowadzanie robót dodatkowych,
zamiennych i zaniechanie robót. Każda Zmiana musi być wykonywana na
polecenie Inżyniera wg procedury wprowadzania zmian.

9
 Warunki Kontraktu dla Urządzeń oraz Projektowania i Budowy
-dla urządzeń elektrycznych i mechanicznych oraz robót inżynieryjno-budowlanych
projektowanych przez Wykonawcę (Żółta Książka) Wydanie FIDIC 1999

 Warunki Kontraktu dla Urządzeń oraz

Projektowania i Budowy dla urządzeń
elektrycznych i mechanicznych oraz robót
inżynieryjno-budowlanych projektowanych
przez Wykonawcę (Żółta Książka)
Wydanie FIDIC 1999

I wyd. ang-pol. 2000

II wyd. ang-pol. 2004
III wyd. ang-pol. 2005
IV wyd. ang-pol. 2008

Warunki Kontraktu dla Urządzeń oraz Projektowania i Budowy

-dla urządzeń elektrycznych i mechanicznych oraz robót inżynieryjno-budowlanych
projektowanych przez Wykonawcę (Żółta Książka) Wydanie FIDIC 1999

 Warunki te przewidziane dla Robót, które na podstawie wytycznych

Zamawiającego projektuje i wykonuje Wykonawca.
 Zamawiający musi precyzyjnie zdefiniować własne potrzeby. Jego
wymagania mogą być określone w formie np. studium wykonalności,
programu funkcjonalno-użytkowego.
 Wykonawca odpowiada w tym wypadku nie tylko za wykonanie robót
ale za zmierzony efekt inwestycyjny (poprawność projektu i koszty).
 Rozliczenie projektowania i robót odbywa się na zasadzie ceny
ryczałtowej podzielonej na projekt lub jego fazy oraz na poszczególne
odcinki robót.

10
 Warunki Kontraktu dla Urządzeń oraz Projektowania i Budowy
-dla urządzeń elektrycznych i mechanicznych oraz robót inżynieryjno-budowlanych
projektowanych przez Wykonawcę (Żółta Książka) Wydanie FIDIC 1999

 Płatności przejściowe są szacunkowo przyjmowane w oparciu o

harmonogram rzeczowo-finansowy jako raty w odniesieniu do postępu
robót.
 Do nadzoru nad wykonaniem robót Zamawiający angażuje Inżyniera,
który najczęściej nadzoruje również proces projektowania, aby spełniał
on oczekiwania Zamawiającego.
 Inżynier nie jest stroną Kontraktu. Działa w imieniu Zamawiającego.
Przy ustalaniu jakiś spraw ma być obiektywny.
 „Żółta książka „ z 1999 r. zastępuje dwie książki z poprzedniej edycji
Warunków FIDIC - „Żółtą Książkę” z 1987 r. i „Pomarańczową Książkę
„ z 1995 r.

NOWE Wzory Warunków Kontraktowych

FIDIC 1999

 Warunki Kontraktu na realizację

EPC/pod klucz (Srebrna Książka)

 Engineer, Procure, Construct

 (DDB- Dobór urządzeń, Dostawa,
Budowa)

 (wydanie angielsko-polskie 2000)

11
 Warunki Kontraktu na realizację EPC/pod klucz
(Srebrna Książka) Wydanie FIDIC 1999

 Podstawową ideą przygotowania „Srebrnej Książki” było

zapewnienie wykonania zamierzenia inwestycyjnego w
określonym czasie za niezmienną cenę.
 Konieczność wykonania zamierzenia w takim czasie może być dla
Zamawiającego na tyle istotna, że gotów jest zapłacić wyższą cenę
niż byłoby to możliwe przy zawarciu kontraktu na podstawie
innych wzorów kontraktów pod warunkiem jednak, że cena ta nie
będzie przekroczona.
 Zamawiający określa wymagania funkcjonalno-użytkowe oraz
warunki projektowania i budowy
 Zamawiający nie jest zaangażowany w sprawy związane z
postępem prac i zasadniczo nie ingeruje w przebieg realizacji
projektu.

Warunki Kontraktu na realizację EPC/pod klucz

(Srebrna Książka) Wydanie FIDIC 1999

 Nie powołuje Inżyniera. Przedsięwzięcie jest realizowane bez jego

udziału. Kontrakt jest zarządzany przez Wykonawcę, ogólny
nadzór pełni Przedstawiciel Zamawiającego
 Zagrożenie dla Zamawiającego leży w dużych kosztach
eksploatacji gdyż Wykonawca zainteresowany jest przede
wszystkim niskimi kosztami inwestycyjnymi.
 Kontrakt jest rozliczany ryczałtowo.
 Wzorzec zawarty w „Srebrnej Książce” może mieć w Polsce
bardzo ograniczone zastosowanie ponieważ polskie Prawo
Budowlane mówi o obowiązkowym działaniu Zamawiającego przy
uzgadnianiu i zatwierdzaniu dokumentacji budowlanej i
konieczności ustanowienia nadzoru budowlanego.

12
Warunki Kontraktu na realizację DBO/Projekt, Budowa i Obsługa
(Złota Książka) Wydanie FIDIC 2008

•Zamawiający powierza Wykonawcy

przygotowanie i realizację oraz eksploatację
(obsługę) inwestycji w dłuższym przedziale
czasowym, statystycznie odpowiadającym
okresowi 20 letniemu

•Zamawiający określa wymagania funkcjonalno-

użytkowe, warunki projektowania i budowy oraz
zadania związane z eksploatacją
przedsięwzięcia i zasadniczo nie ingeruje w
przebieg realizacji inwestycji i jej eksploatacji
(obsługi) Wydanie ang - polskie 2010

Warunki Kontraktu na realizację DBO/Projekt, Budowa i Obsługa

(Złota Książka) Wydanie FIDIC 2008

 Wykonawca wykonuje prace projektowe wg Wymagań

Zamawiającego, ponosi odpowiedzialność za projekt i budowę oraz
eksploatuje (obsługuje) inwestycję) – czas, koszt, jakość
 Wykonawca może w granicach wymagań i oczekiwanych efektów
funkcjonalno-użytkowych zastosować proponowaną przez siebie
technologię robót i urządzenia techniczne
 Nie występuje Inżynier tylko Przedstawiciel Zamawiającego
 Kontrakt jest zarządzany przez Wykonawcę, ogólny nadzór pełni
Przedstawiciel Zamawiającego
 Możliwości (warunki) przedłużenia czasu przewidzianego na
wykonanie projektu i budowy oraz zwiększenia ryczałtowego
wynagrodzenia wykonawcy są ograniczone do nielicznych sytuacji,
np. działania siły wyższej

13
 Wybór Warunków Kontraktowych

Wybór Warunków Kontraktowych:

Odpowiedzialność za projektowanie
Podstawa określenia Ceny Kontraktowej – obmiar czy ryczałt

Wybór Wykonawcy
Procedura przetargowa proponowana przez FIDIC
a
W przypadku zamówień publicznych – tryb zgodnie z Ustawą PZP

Warunki Kontraktowe - zasadnicze różnice

Rozkład Ryzyka w zależności od Warunków Kontraktowych.

Źródło: opracowanie na podstawie: M. Rdłutowski, Ogólna charakterystyka warunków kontraktu FIDIC,

VIII Konferencja Częstochowska 2003, Ośrodek Kosztorysowania Robót Budowlanych WACETOB Sp.z o.o.,
:

14
 Ilość Robót; stałość Ceny Kontraktowej

1. Warunki na budowę
 W oparciu o obmiar robót czyli rzeczywiste ilości wykonanych prac.
Potwierdzone przez Inżyniera. Klauzula 12.

2. Warunki na projektowanie i budowę oraz na kontrakt EPC/pod klucz

 Rozliczanie pracy – projektowania i realizacji odbywa się na zasadzie
ceny ryczałtowej. Dla umożliwienia łatwego dokonywania płatności
przejściowych cena ta jest zwykle rozłożona na części odpowiadające
określonym elementom robót (Wykaz Płatności).

Nieprzewidywalne warunki fizyczne

Czerwony i Żółty FIDIC
Wystąpienie Nieprzewidywalnych warunków fizycznych - daje
Wykonawcy prawo do przedłużenie czasu na ukończenie i płatności za
jakikolwiek koszt poniesiony z tego tytułu (kl. 4.12)
warunki fizyczne wg (kl. 4.12) oznaczają warunki naturalne jak i
stworzone przez człowieka, inne fizyczne przeszkody, które
Wykonawca napotka w trakcie wykonywania Robót na Terenie Budowy,
włącznie z warunkami podpowierzchniowymi i hydrologicznymi.
ale nie są to warunki klimatyczne
 Srebrny FIDIC kl.4.12 Nieprzewidziane trudności
Wykonawca uzyskał wszystkie konieczne informacje odnośnie zagrożeń
nieprzewidzianych kosztów oraz innych okoliczności, które mogą
wpływać na Roboty

15
 Siła Wyższa - to okoliczność wyłączająca
odpowiedzialność za powstanie szkody.
Czerwony, Żółty i Srebrny FIDIC
Siła Wyższa wg kl. 19.1 to zdarzenie lub okoliczność spełniająca
wszystkie poniższe kryteria:
- na którą Strona nie miała wpływu,
- przed którą Strona nie mogłaby się rozsądnie zabezpieczyć przed
momentem zawarcia Kontraktu
- której, strona nie mogłaby uniknąć lub przezwyciężyć
- której nie można przypisać drugiej Stronie

Siła Wyższa może obejmować, choć nie tylko:

 wojnę, bunt, terroryzm, rewolucję, powstanie, rozruchy, amunicję
wojskową, materiały wybuchowe, promieniowanie jonizujące lub
skażenie radioaktywne, katastrofy żywiołowe, jak: trzęsienia ziemi,
huragany, tajfuny lub działania wulkaniczne

Wzór umowy o usługach Klient/Konsultant

„Biała książka”
 Fidic Wzór umowy o usługach Klient /
Konsultant 1 wydanie polskie 1992, wydanie
FIDIC 1991
 Wzór umowy o usługach Klient/Konsultant
2 wydanie polskie 2003 tłumaczenie z 3
wydania FIDIC 1998
Dokument ten polecany jest do użycia w
umowach na sporządzanie studiów
przedinwestycyjnych i studiów wykonalności,
pełnienie funkcji Inżyniera-Konsultanta w
kontraktach inżynieryjno-budowlanych.

 Wybór według zdolności wytyczne do wyboru

inż. Konsultanta według jakości.
(Wyd. ang.-polskie 1995 / wyd FIDIC 1991)

16
 Publikacje FIDIC

• Wytyczne i ustalenia wyjściowe do

szacowania kosztu przedsięwzięcia
wydanie polskie 1994, wydanie FIDIC
1980

• Fidic procedura przetargowa

wydanie polskie 1992, wydanie FIDIC
1982

• Standardowy formularz
prekwalifikacyjny dla wykonawców
Wyd. ang-polskie 1992/I wyd. FIDIC
1982

NOWE WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC 1999

 Część I – zwana Warunkami Ogólnymi -to reguły włączone bez

zmian do Kontraktu. Powinny być zawsze dołączone do
dokumentów przetargowych w ich formie opublikowanej przez
FIDIC. Warunki Ogólne przeznaczone są do użycia w formie
niezmienionej.
 Część II – zwana Warunkami Szczególnymi – obejmują
uregulowania doprecyzowujące Kontrakt. Zawierają wszelkie
zmiany lub dodatkowe klauzule w odniesieniu do wersji
oryginalnej (czyli Części I), które zamawiający zdecydował się
włączyć.
Część I i II stanowią o prawach i obowiązkach stron
Warunki Szczególne nie mogą prowadzić do sprzeczności z
Warunkami Ogólnymi.

17
 KLAUZULE

Warunki Kontraktowe są zbiorem klauzul i subklauzul

 KLAUZULA – postanowienie (warunek) regulujące dziedzinę

objętą zbiorem zasad zawartych w Warunkach Ogólnych

 SUBKLAUZULA – szczegółowe uregulowanie danej kwestii

objętej klauzulą,

NOWE WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC 1999

Każdy Wzór zawiera 20 klauzul w jednakowym układzie:

Klauzule „Warunki Kontraktu „Warunki Kontraktu na „Warunki Kontraktu na

na budowę” urządzenia i budowę z realizację EPC/pod
projektowaniem” klucz”
Klauzula 1 Postanowienia ogólne Postanowienia ogólne Postanowienia ogólne
Klauzula 2 Zamawiający Zamawiający Zamawiający
Klauzula 3 Inżynier Inżynier Administracja
Zamawiającego
Klauzula 4 Wykonawca Wykonawca Wykonawca
Klauzula 5 Wyznaczeni Projektowanie Projektowanie
Podwykonawcy
Klauzula 6 Kadra i robotnicy Kadra i robotnicy Kadra i robotnicy
Klauzula 7 Urządzenia, materiały Urządzenia, materiały i Urządzenia, materiały i
i wykonawstwo wykonawstwo wykonawstwo

18
 Klauzule "Warunki Kontraktu na "Warunki Kontraktu na "Warunki Kontraktu na
budowę„ urządzenia i budowę z realizację EPC/pod
projektowaniem„ klucz"
Klauzula 8 Rozpoczęcie, Rozpoczęcie, Rozpoczęcie,
opóźnienia i opóźnienia i opóźnienia i
zawieszenie zawieszenie zawieszenie
Klauzula 9 Próby końcowe Próby końcowe Próby końcowe
Klauzula 10 Przejecie przez Przejecie przez Przejecie przez
Zamawiającego Zamawiającego Zamawiającego
Klauzula 11 Odpowiedzialność za Odpowiedzialność za Odpowiedzialność za
wady wady wady
Klauzula 12 Obmiary i wycena Próby eksploatacyjne Próby eksploatacyjne

Klauzula 13 Zmiany i korekty Zmiany i korekty Zmiany i korekty

Klauzula 14 Cena kontraktowa i Cena kontraktowa i Cena kontraktowa i
zapłata zapłata zapłata
Klauzula 15 Rozwiązanie kontraktu Rozwiązanie kontraktu Rozwiązanie kontraktu
przez Zamawiającego przez Zamawiającego przez Zamawiającego

Klauzule "Warunki Kontraktu "Warunki Kontraktu na "Warunki Kontraktu na

na budowę„ urządzenia i budowę z realizację EPC/pod
projektowaniem„ klucz"

Klauzula 16 Zawieszenie i Zawieszenie i Zawieszenie i

wypowiedzenie wypowiedzenie wypowiedzenie
kontraktu przez kontraktu przez kontraktu przez
Wykonawcę Wykonawcę Wykonawcę
Klauzula 17 Ryzyko i Ryzyko i Ryzyko i
odpowiedzialność odpowiedzialność odpowiedzialność
Klauzula 18 Ubezpieczenie Ubezpieczenie Ubezpieczenie
Klauzula 19 Siła wyższa Siła wyższa Siła wyższa
Klauzula 20 Roszczenia, Spory i Roszczenia, Spory i Roszczenia, Spory i
Arbitraż Arbitraż Arbitraż

Tytuły klauzul powtarzają się , co oznacza, że dotyczą tego samego

przedmiotu ale nie znaczy to, że ich treść jest dokładnie taka sama.

19
Warunki ogólne
- fragment

Warunki Szczególne – uzupełniają, zmieniają, wprowadzają

dodatkowe klauzule do Warunków Ogólnych

aby

- Jednoznacznie sprecyzować obowiązki i uprawnienia Stron - zmiany ,

które Zamawiający zdecydował się włączyć
- Zdefiniować niektóre określenia lub nadać im odpowiednie znaczenie
 Uwzględnić właściwe przepisy prawa polskiego Kodeks Cywilny,
 Prawo Budowlane,
 Ewentualnie Ustawa PZP

20
 Warunki Szczególne
przykład uzupełnienia, poprawienia klauzuli
Subklauzula 8.1 Rozpoczęcie Robót
Usunięto z subklauzuli 8.1 drugie zdanie i zastąpiono je następująco: Data
rozpoczęcia nie będzie późniejsza niż 14 dni od daty podpisania Aktu
umowy

 Subklauzula 8.3 Program /Harmonogram/

Pierwsze zdanie subklauzuli 8.3. zastąpiono zdaniem; Wykonawca przedłoży
Inżynierowi Rezydentowi w ciągu 2 tygodni od daty podpisania Aktu
umowy szczegółowy Program /Harmonogram rzeczowo – finansowy/ w
formie papierowej
i elektronicznej, opracowany w programie Microsoft Office Project

Warunki Szczególne
zastąpienia klauzuli
 2 przykład:
Subklauzula 8.1 przyjmuje brzmienie :
„Datą Rozpoczęcia w rozumieniu niniejszego Kontraktu jest datą
przekazania przez Zamawiającego Terenu Budowy”
„Inżynier na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez
Zamawiającego na co najmniej 7 dni przed Datą Rozpoczęcia,
powiadomi Instytucję która wydała Pozwolenie na Budowę oraz
Projektanta sprawującego Nadzór Autorski o Dacie Rozpoczęcia
Robót, dołączając do tego dokumenty wymienione w art. 41 Prawa
Budowlanego. W związku z powyższym Wykonawca zobowiązany jest
przedstawić Inżynierowi oświadczenie Kierownika Budowy (Robót)
stwierdzające sporządzenie Planu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia,
oraz przejęcia obowiązków Kierownika Budowy (Robót) nie później niż
na 7 dni przed Datą Rozpoczęcia”.

21
 Warunki Szczególne
przykład usunięcia, dodania klauzuli

Klauzula 5 . Wyznaczeni Podwykonawcy

Usunięto całą Klauzulę 5 Wyznaczeni Podwykonawcy.

 Klauzule dodatkowe
Np. Klauzula 21 – Klauzule Etyczne
Wykonawca musi powstrzymać się od formułowania oświadczeń
publicznych na temat inwestycji bez uprzedniej zgody
Zamawiającego

WYBRANE DEFINICJE
Klauzula 1 obejmuje definicje głównych pojęć używanych w
dokumentach Kontraktu.
 1.1.1.Kontrakt

 1.1.2. Strony i Osoby

 1.1.3. Daty, próby, okresy i ukończenia

 1.1.4. Pieniądze i płatności

 1.1.5. Roboty i Dostawy

 1.1.6. Inne definicje

Czytając tekst Kontraktu należy pamiętać o tym, że z reguły każde

słowo rozpoczynające się z dużej litery przedstawia
zdefiniowany termin o znaczeniu podanym w Klauzuli 1

22
 Warunki Szczególne
Wiele definicji nie występuje w polskich przepisach prawa i wymaga
wprowadzenia nowych definicji zgodnych z przepisami polskiego prawa

List Zatwierdzający - oznacza list, którym Zamawiający formalnie

zatwierdza Ofertę.
(Utożsamiany z zawiadomieniem wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty art. 92 ust 1 PZP).

Warunki Szczególne
„List Zatwierdzający” – gdziekolwiek Warunki Kontraktu mówią o Liście
Zatwierdzającym należy rozumieć przez to „Akt Umowy”;

Warunki Szczególne
przykład zdefiniowania z uwzględnieniem polskiego
prawa
Rysunki (Czerwona Książka) Rysunki oznaczają rysunki Robót,
włączone do Kontraktu, oraz wszelkie rysunki dodatkowe i zmienione,
wydane przez, lub w imieniu, Zamawiające go zgodnie z Kontraktem

Warunki Szczególne
Rysunki – oznaczają „Dokumentację Projektową” zgodnie z klauzulą
XXXX
„Dokumentacja projektowa” oznacza całość dokumentacji opisującej
przedmiot zamówienia na wykonanie Robót, zatwierdzona Pozwoleniem
na Budowę obejmująca w szczególności Projekt Budowlany, oraz
projekty wykonawcze w rozumieniu Prawa Budowlanego, oraz wszelkie
rysunki dodatkowe i zamienne sporządzone w trakcie realizacji Robót i
dostarczone przez Inżyniera;

23
 Warunki Szczególne
przykład zdefiniowania z uwzględnieniem polskiego prawa
Specyfikacja (Czerwona Książka) oznacza dokument tak zatytułowany,
włączony do Kontraktu. Dokument ten specyfikuje Roboty

Warunki Szczególne
Specyfikacja – oznacza „Specyfikację Techniczną Wykonania i Odbioru
Robót Budowlanych” włączoną do Kontraktu, zawierająca opis Robót
zgodna z opisem Robót i sporządzona według Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 2 września 2004 roku w sprawie szczegółowego
zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-
użytkowego (Dz. U. Nr 204 poz. 2072 z dnia 16 września 2004 r.)

 Przykład Warunków Szczególnych

24
Warunki Szczególne – uzupełniają, zmieniają, wprowadzają
dodatkowe klauzule do Warunków Ogólnych

Ale

Kl.1.4. Warunków Ogólnych mówi o tym, że Kontrakt FIDIC

będzie rządzony prawem kraju, który Wymieniony jest w
Załączniku do Oferty
Kl. 1.13 W trakcie realizacji Kontraktu Wykonawca będzie
przestrzegał obowiązujących praw.

przykład

 Wg FIDIC
„dzień" oznacza dzień kalendarzowy,
a „rok" oznacza 365 dni.

25
 PODMIOTY
NA
KONTRAKCIE

INŻYNIER
Kluczowa postać wg FIDIC ale NIE jest uczestnikiem procesu
inwestycyjnego w świetle Prawa budowlanego
Inżynier odpowiada za:
 Kierowanie Kontraktem
 Nadzorowanie Kontraktu
 Wprowadzanie zmian z zastrzeżeniem wg kl. 3.1

 WYMAGANIA WG FIDIC –
Inżynier powinien pełnić swoje obowiązki w sposób fachowy ,
korzystając z odpowiednio wykwalifikowanych inżynierów i
innych fachowców

26
 INŻYNIER
 WYMAGANIA WG ZAMAWIAJĄCYCH W REALIACH POLSKICH
O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy
spełniają następujące warunki szczegółowe:
dysponują zespołem inżynierów spełniającym warunki jak niżej:
• Inżynier Kontraktu /Inspektor Nadzoru robót budowlanych/ musi posiada ć
wykształcenie wyższe, uprawnienia budowlane, oraz być zrzeszony we właściwych
branżowo izbach samorządów zawodowych zgodnie z Dz. U nr 5 z 2001 r poz 42 ustawa
z dnia 15.12.2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa
oraz urbanistów, mieć co najmniej pięcioletnie doświadczenie w nadzorowaniu prac
budowlanych, w tym w okresie ostatnich trzech lat musi wykazać się doświadczeniem
przy nadzorowaniu bądź kierowaniu robotami budowlanymi o łącznej wartości
min. 3 mln PLN brutto
• inspektor nadzoru branży sanitarnej: wykształcenie wyższe, co najmniej trzyletnie
doświadczenie zawodowe w tym doświadczenie w nadzorowaniu bądź kierowaniu
robotami branży sanitarnej, uprawnienia do nadzorowania danej branży (siec i
instalacje), zrzeszony we właściwej izbie samorządów zawodowych,

WYBÓR INŻYNIERA

Wybór Inżyniera – Instytucji pełniącej funkcję Inżyniera:

 W drodze przetargu – najczęściej - kryteria?

 Wyznaczenie jednoosobowo Inżyniera z powierzeniem własnych służb

Zamawiającego do sprawowania nadzorów Inwestorskich na budowie

 Organizacja własnego Biura Inżyniera Kontraktu

27
 INŻYNIER
Działanie Inżyniera - kl.3.1.
kl.3.1….
Inżynier pełniąc obowiązki na Kontrakcie działa w imieniu Zamawiającego

Inżynier nie ma uprawnień by zwolnić którąś ze Stron z obowiązków

Nie ma uprawnień do korygowania Kontraktu

ale może wydawać polecenia Zmian, które mogą wiązać się z pominięciem
pewnych prac

INŻYNIER

APROBATA ZAMAWIAJĄCEGO
Kl.3.1. Często wymagane jest aby Inżynier uzyskał zgodę
Zamawiającego przed wykonaniem pewnej czynności

Należy takie wymaganie wpisać w Warunkach Szczególnych.

Taka zgoda musi być pisemna.

Wykonawca nie może żądać takiej zgody jeżeli Inżynier wydaje mu
polecenia.
Dla celów Kontraktu będzie się uważało iż taka zgoda jeśli jest
konieczna jest wydana,

28
 INŻYNIER
 Warunki Szczególne Kl.3.1. Obowiązki i uprawnienia Inżyniera
Inżynier uzyska uprzednią, pisemną zgodę Zamawiającego przed podjęciem
działań przewidzianych poniższymi zapisami niniejszych warunków:

 Klauzula 3.2 [Pełnomocnictwa wydane przez Inżyniera]

 Klauzula 3.5 [Ustalenia] w każdym wypadku w którym ustalenia mogą
skutkować zmianą Ceny Kontraktowej]
 Klauzula 4.4 [Podwykonawcy]
 Rozdział 5 [Wyznaczeni Podwykonawcy]
 Klauzula 8.4 [Przedłużenie Czasu na Ukończenie]
 Klauzula 8.8 [Zawieszenie Robót]
 Klauzula 8.11 [Przedłożone zawieszenie]
 Rozdział 13 [Zmiany i korekty]
 Klauzula 17.4 [Następstwa ryzyka Zamawiającego]
 Klauzula 19.4 [Następstwa Siły Wyższej]

INŻYNIER
Przykłady
 Podwykonawcy
kl.4.2. zmiana Podwykonawcy w trakcie realizacji Kontraktu może nastąpić
wyłącznie za zgodą Zamawiającego

 Przedłużenie czasu a ukończenie

kl.8.4. Jeżeli Inżynier zaakceptuje przyczynę opóźnienia i uzna iż
Wykonawca uprawniony jest do przedłużenia Czasu na Ukończenie
całości lub części Robót, to po konsultacji z Wykonawcą oraz akceptacji
Zamawiającego określi czas przedłużenia i przygotuje Aneks do Umowy
------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli Inżynier będzie oczekiwał na zatwierdzenie swoich czynności przez
Zamawiającego i w wyniku tego Wykonawca poniesie koszt to będzie
uprawniony do odzyskania tego kosztu

29
 INŻYNIER

kl. 3.2. Inżynier i jego pełnomocnictwa

Inżynier może udzielić pełnomocnictwa swoim asystentom.

Może też takie pełnomocnictwa w dowolnej chwili odwoływać.

Takimi asystentami mogą być inżynier-rezydent lub niezależni

inspektorzy wyznaczeni do nadzorowania

Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa powinno być wydawane

na piśmie.

Wchodzą one w życie gdy kopie otrzymają obie Strony.

INŻYNIER
Inżynier Rezydent a także każdy asystent Inżyniera może wydawać
polecenia Wykonawcy ale w zakresie delegacji, którą uzyskał od
Inżyniera
Polecenie asystenta ma taki sam skutek jak polecenie
ale jeżeli
Wykonawca kwestionuje jakiekolwiek polecenie Inżyniera
Rezydenta/asystenta zawsze może zwrócić się do Inżyniera, który
bezzwłocznie powinien potwierdzić, unieważnić lub zmienić to
polecenie

Inżynier ma uprawnienia do zmiany wydanego polecenia i

odrzucenia zatwierdzenia (Robót, Urządzeń czy Materiałów), które
dokonał Inżynier Rezydent/asystent.

30
 INŻYNIER

Personel Inżyniera to odpowiednio wykwalifikowani inżynierowie i

fachowcy, zdolni do wypełniania odpowiednich obowiązków.

Personel Inżyniera:
 Inżynier Rezydent

 Wiodący Inspektor Nadzoru

 Branżowi Inspektorzy Nadzoru

INŻYNIER

Kl. 3.3. Polecenia Inżyniera

 Inżynier może wydać Wykonawcy w dowolnym czasie polecenia

 Wykonawca przyjmuje polecenia od Inżyniera lub asystenta, który

posiada odpowiednie pełnomocnictwo.

 Wykonawca zastosuje się do poleceń wydanych przez Inżyniera lub jego

upoważnionego asystenta we wszystkich sprawach związanych z
Kontraktem.

 Polecenia powinny być wydawane na piśmie - Jeśli to możliwe

31
 INŻYNIER
Zmiana Inżyniera (kl.3.4)
 Wyznaczenie lub zmiana Inżyniera możliwa jest w trakcie trwania
kontraktu.
 Zamawiający obowiązany jest wtedy do powiadomienia
Wykonawcy o planowanej zmianie nie później niż 42 przed zmianą
Inżyniera. W powiadomieniu należy podać nazwę, adres i
doświadczenie proponowanego następcy.
 Wykonawca może zgłosić zastrzeżenia tak szybko jak to jest
możliwe (w przeciągu tego okresu). Musi to być pisemne
uzasadnione zastrzeżenie. Jeżeli zastrzeżenie będzie racjonalne to
Zamawiający nie dokona zmiany na tego Inżyniera.
Inżynier a Wykonawca…
 Jeżeli Wykonawca uzna Inżyniera za niekompetentnego to może
zgłosić zarzut, że niekompetencja Inżyniera stanowi złamanie kl.
3.1 – obowiązki i uprawnienia Inżyniera

INŻYNIER

KONIECZNOŚĆ KONSULTACJI DECYZJI Z KAŻDĄ ZE STRON

Zgodnie klauzulą 3.5
Jeżeli Inżynier ustala jakąś sprawę to powinien przekonsultować ją z każdą
Stroną by osiągnąć porozumienie.!!!!
Jeżeli nie zostanie osiągnięte porozumienie, to Inżynier dokonuje
obiektywnych ustaleń zgodnie z Kontraktem i bierze pod uwagę wszystkie
stosowne okoliczności.
Inżynier powiadamia obie strony wraz z uzasadnieniem swojej decyzji.
Decyzja Inżyniera jest obowiązująca dla Stron Kontraktu zatem muszą się do
niej dostosować aż do chwili:
 uzyskania decyzji Komisji Rozjemczej
 lub rozstrzygnięcia drogą arbitrażu

32
 ZADANIA INŻYNIERA

1. Inżynier wypełnia swoje obowiązki wydając polecenia, decyzje, opinie,

zgody i akceptacje w formie ustnej i pisemnej, które są obowiązujące
dla Wykonawcy

2. Wyraża zgodę na Przedstawiciela wykonawcy lub jego odwołanie

3. Akceptuje Kadrę Wykonawcy na placu budowy z możliwością

usunięcia osób przy zaniedbaniach

4. Zatwierdza Podwykonawców wprowadzanych na Plac Budowy

5. Zatwierdza podstawowe dokumenty realizacji Kontraktu: Harmonogram

Robót, Plan Płatności, Program Zapewnienia Jakości, Plan BiOZ

ZADANIA INŻYNIERA

7. Wydaje decyzje dotyczące terminów realizacji Kontraktu

8. Decyduje o dopuszczeniu do stosowania lub o odrzuceniu materiałów,

prefabrykatów, i wszystkich elementów oraz urządzeń przewidzianych
do realizacji robót

9. Zatwierdza kwoty do zapłaty w Przejściowych Świadectwach Płatności

10. Zatwierdza Protokoły Konieczności dla Robót Dodatkowych

11. Interpretuje roszczenia Stron i rozstrzyga w zakresie ustalonym

Warunkami Kontraktu

33
 ZAMAWIAJĄCY wg FIDIC

Inżynier i jego
Asystenci

Kadra
Zamawiającego
Personel ZAMAWIAJĄCEGO
Kl. 1.1.2.6 Inni Pracownicy
zatrudnieni przez
Inżyniera lub
Zamawiającego

Inne osoby, które

maja być traktowane
jak Personel
Zamawiającego

WYKONAWCA
Przedstawiciel
Wykonawcy

Kadra Wykonawcy

Personel
Wykonawcy Pracownicy fizyczni
Kl.1.1.2.7
Własni

Podwykonawcy
Wyznaczeni
(Mianowani)
Inne osoby
pomagające w
wykonywaniu Robót

34
 WYKONAWCA –PRZEDSTAWICIEL WYKONAWCY WG FIDIC
Przedstawiciel Wykonawcy
Jest to osoba fizyczna, wskazana w Kontrakcie lub wyznaczoną przez
Wykonawcę, która działa w jego imieniu.
Osoba odpowiedzialna za wykonanie zobowiązań Wykonawcy i
włącznie z kierowaniem Personelem Wykonawcy
Jeżeli Przedstawiciel Wykonawcy nie jest wskazany w Kontrakcie , to
dane tej osoby, muszą zostać przedstawione Inżynierowi do
zatwierdzenia.
Zgłoszenie Przedstawiciela Wykonawcy następuje w ofercie przetargowej lub
przed datą Rozpoczęcia Robót
Wg Prawa Budowlanego
Kierownik budowy – reprezentuje wykonawcę
 Art. 21a, art.22; art.23 Prawa budowlanego – prawa i obowiązki

Dziękuję
Za uwagę

35