Thị trường hàng hóa

Tiểu luận

THỊ TRƯỜNG HÀNG HÓA

Tháng 6 năm 2008



GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 1 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Việc giao dịch hàng hóa bao gồm giao dịch vật chất trực tiếp và giao
dịch phái sinh. Ấn bản mới này của báo cáo giao dịch hàng hóa IFLS chủ yếu
tập trung vào các hàng hóa phái sinh được giao dịch trên các sàn giao dịch và
các thị trường phái sinh OTC. Trong sự phụ thuộc vào thống kê của các tổ
chức khác, chúng tôi không thể đảm bảo một sự phân biệt tổng hợp giữa thống
kê giao dịch vật chất và giao dịch phái sinh.

TỔNG QUÁT

Các thị trường hàng hóa đã cho

thấy một sự gia tăng khối lượng giao dịch
trong những năm gần đây. Trong 5 năm
đến 2007, giá trị xuất khẩu hàng hoá vật
chất toàn cầu tăng 17% trong khi giá trị
danh nghĩa đang lưu hành của hàng hóa
phái sinh OTC tăng hơn 500% và hàng
hóa phái sinh giao dịch trên sàn giao dịch
tăng hơn 200% (Biểu đồ 1). London là
một trong những trung tâm toàn cầu
chính của giao dịch hàng hoá phái sinh
cùng với New York và Chicago. Trong
khi Chicago chủ yếu là một thị trường
trong nước, London và New York nguồn
một khối lượng lớn các doanh nghiệp
quốc tế. Giá nhiều mặt hàng
như dầu, niken, thiếc, ngô và
lúa mì đạt mức cao kỷ lục vào
đầu năm 2008 (Biểu đồ 2). Các
nước xuất khẩu hàng hóa được
hưởng lợi từ xu hướng này vì sự
gia tăng nhanh chóng doanh thu
xuất khẩu.

Những đầu tư trong lĩnh

vực hàng hóa cũng đã tăng tốc,

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 2 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

khoảng từ $150 đến $200 đã được đầu tư vào các danh mục các hàng hóa năm
2007. Citigroup ước tính tổng số tiền đầu tư vào thị trường hàng hóa thông qua
các danh mục, quỹ phòng hộ, quỹ trao đổi buôn bán tiền và những người chơi
đà ngắn hạn đạt $400bn vào cuối quý I năm 2008, tăng hơn $330bn so với
cuối năm 2007.
Giao dịch phái sinh OTC: Giá trị danh nghĩa đang lưu hành của các
hợp đồng phái sinh hàng hóa OTC của ngân hàng tăng 27% trong năm 2007
đạt $ 9,0 nghìn tỷ. Những tài khoản giao dịch OTC chủ yếu của kinh doanh
vàng và bạc. Toàn bộ, kim loại quý chiếm 8% giao dịch phái sinh hàng hóa
OTC trong năm 2007, xuống từ 55% thị phần của một thập kỷ trước đó khi
giao dịch phái sinh năng lượng tăng. London là trung tâm toàn cầu lớn nhất
cho các giao dịch OTC kim loại quý, theo sau là New York và Zurich.
Sàn giao dịch hàng hoá: Việc giao dịch hàng hóa vật chất và phái sinh
toàn cầu trên sàn đã gia tăng hơn 1/3 trong năm 2007 đạt 1.684 triệu hợp đồng.
Giao dịch các hợp đồng thuộc về nông nghiệp tăng 32% năm 2007, năng
lượng là 29% và công nghiệp kim loại là 30%. Giao dịch các kim loại quý tăng
3%, với với khối lượng cao hơn ở New York được bù đắp một phần bởi giảm
khối lượng ở Tokyo. Hơn 40% các hàng hóa trên đã được tiến hành giao dịch
trên các sàn giao dịch ở Hoa Kỳ và một phần tư ở Trung Quốc. Giao dịch trên
các sàn ở Trung Quốc và Ấn Độ đã đạt được tầm quan trọng những năm gần
đây do sự nổi lên của họ như là hàng hóa quan trọng người tiêu dùng và người
sản xuất.
London là một trung tâm giao dịch hàng hoá: sàn giao dịch công cụ
phái sinh chính đặt tại London chiếm 17% giao dịch hàng hoá toàn cầu năm
2007: Euronext.liffe, trao đổi lớn nhất của châu Âu cho “hàng hoá mềm” (thực
phẩm phi ngũ cốc); London Metal Exchange, nơi dẫn đầu trao đổi toàn cầu
hàng đầu cho phi kim loại màu; và ICE Futures, trao đổi lớn nhất của châu Âu
cho các sản phẩm năng lượng. Hầu hết các giao dịch OTC về kim loại quý
được tiến hành ở London thông qua Hiệp hội thị trường vàng bạc London

Vương quốc Anh cũng là nhà của một số tổ chức hàng hóa quốc tế như:
Tổ chức Cà phê quốc tế, Tổ chức Cocoa quốc tế và Tổ chức Đường quốc tế.
London là trung tâm tài chính quốc tế hàng đầu thế giới kiếm lợi từ việc là một
địa điểm ưa thích cho nhiều công ty kinh doanh hàng hóa quốc tế cũng như là
các ngân hàng đầu tư và các tổ chức tài chính giao dịch hàng hóa phái sinh.

Bảng 1: Sự phân nhóm hàng hóa vật chất

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 3 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Ngũ cốc Thịt Kim loại Kim loại Thực phẩm Năng lượng
công nghiệp quý và chất xơ

Bắp (ngô) Gia súc Nhôm Vàng Bột ca cao Dầu thô

Đậu nành Cừu Đồng đỏ Bạch Cà phê Dầu sưởi ấm

(đậu tương) kim

Lúa mì Niken Bạc Cotton Khí thiên nhiên

Yến mạch Paladi Gỗ xẻ Khí đốt không chì

Bột đậu Kẽm Nước cam

nành

Dầu đậu Cao su

nành (Dầu
đậu tương)

Gạo Đường

THỊ TRƯỜNG HÀNG HÓA

Giao dịch hàng hóa bao gồm giao dịch vật chất trực tiếp và giao dịch
phái sinh. Hàng hóa bao gồm một loạt các sản phẩm đa dạng được trình bày
trong Bảng 1. Gần đây có sự phát triển tinh tế của việc đầu tư hàng hóa cùng
với việc giới thiệu một sản phẩm “ngoại lai” mới như là phái sinh thời tiết,
truyền thông băng tần, phái sinh khí đốt và năng lượng và kinh doanh khí thải
môi trường. Các sản phẩm khác được giao dịch trên thị trường hàng hóa cũng
bao gồm các loại ngoại tệ, các thước đo và công cụ tài chính. Đây là những
tiêu điểm riêng biệt của các báo cáo IFSL. Giao dịch hàng hóa được thực hiện
trên trị trường OTC và các sàn giao dịch, và bao gồm giao dịch giao ngay, các
giao dịch phái sinh và kỳ hạn vật chất.

Các thị trường hàng hóa OTC

Giao dịch vật chất: Các giao dịch OTC diễn ra trực tiếp giữa các nhà

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 4 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

đầu tư và vì vậy có mức độ linh hoạt cao trong các giao dịch của họ. Đó là các
thị trường bán buôn thiết yếu trong đó các hợp đồng được thiết kế riêng cho
từng cá nhân được giao dịch. Các hợp đồng hàng hóa vật chất phổ biến nhất có
thể được phân ra thành: các kim loại, năng lượng, ngũ cốc và đậu nành, chăn
nuôi, thực phẩm, chất xơ và hàng hoá ngoại lai. Một tỷ lệ lớn các giao dịch
hàng hóa được giao dịch giữa những người sản xuất, những người tinh chế và
những người bán buôn hàng hóa trên thị trường giao ngay. Giao dịch là việc
cấp phát cơ bản và tiêu biểu được thực hiện thông qua các nhà môi giới và
những người làm trung gian khác. Đối với hầu hết hàng hóa được giao dịch vật
chất không có thị trường ở một nơi gặp gỡ tập trung và nó tồn tại nơi nó
thường được xử lý chỉ là một phần nhỏ của tổng số giao dịch
Giao dịch OTC
kinh doanh vàng và bạc
chiếm đa số (Biểu đồ 3).
Trao đổi, mua bán vàng
trên thị trường OTC gấp
hơn 6 lần và mua bán
bạc thì gấp 3 lần so với
việc trao đổi trên sàn
giao dịch vào năm 2006.
London là trung tâm giao
dịch OTC lớn nhất toàn
cầu cho các giao dịch về
kim loại quý, càng nhiều
các giao dịch có thể
được thực hiện. Các
trung tâm quan trọng
khác gồm có Newyork
(Mỹ), Zurich (Thụy Sỹ)
và Tokyo (Nhật).

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 5 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Giao dịch phái sinh

Giao dịch các sản phẩm
phái sinh trên thị trường
đã đạt được tầm quan
trọng trong những năm
gần đây. Trong một số sản
phẩm như vàng, bạc và
gần đây hơn là các sản
phẩm năng lượng, đã
được giao dịch trên thị
trường OTC đã mở rộng
nhanh hơn so với giao
dịch trên sàn. Giá trị danh
nghĩa đang lưu hành của
các hợp đồng phái sinh
hàng hóa OTC của ngân
hàng (dựa vào việc giải
thích của BIS về hàng hoá
phái sinh) tăng 27% trong
năm 2007 lên 9.000 tỷ USD. Nó đã tăng từ $ 0,4 nghìn tỷ vào cuối năm 1998
(biểu đồ 4). Phần đóng góp của tổng thể giá trị danh nghĩa đang lưu hành của
hàng hóa phái sinh trên thị trường OTC đã tăng trưởng từ 0,5% đến 1,5% trong
một thập kỷ qua. Đại đa số các giao dịch phái sinh trên thị trường OTC là giao
dịch hợp đồng lãi suất và hợp đồng ngoại hối. Tổng thể, vàng và các kim loại
quý chiếm 8% giao dịch trên thị trường OTC, giao dịch hàng hoá phái sinh
trong năm 2007 xuống từ 55% thị phần của một thập kỷ trước đó.

Sự gia tăng lớn hơn trong giao dịch trong vài năm qua là do sự gia tăng
trong giao dịch phi kim loại quý như dầu và khí thiên nhiên là do giá năng
lượng tăng. Tiền hoa hồng trung bình hàng ngày trong các sản phẩm năng
lượng trên thị trường OTC trên ICE tăng 39% trong năm 2007, đại diện cho kỷ
lục về tiền hoa hồng năm thứ 4 liên tiếp. Phái sinh năng lượng bao gồm các
hợp đồng kỳ hạn năng lượng và khí đốt trong thị trường phái sinh OTC cũng
phát triển trong những năm gần đây (nhiều hơn về điều này có thể được tìm
thấy trong báo cáo Derivatives IFSL's)

Sàn giao dịch Giao dịch OTC

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 6 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

(Tiêu chuẩn hóa kích thước hợp (hợp đồng được thiết kế cho
đồng và ngày đáo hạn) từng cá nhân)

Giao dịch Giao dịch vật chất chiếm một tỷ Chiếm hầu hết giao dịch
vật chất lệ nhỏ của giao dịch trên sàn. OTC. Những người tham gia
Nó là thường được sử dụng để bao gồm những người nông
cân bằng một sự vượt quá số dân, những người tinh chế,
lượng cung cầu trên thị trường những người bán buôn. Giao
vật chất dịch được thực hiện trên thị
trường giao ngay và kỳ hạn
(Không là tiêu điểm của báo cáo và là căn cứ sự chuyển
này) nhượng

(Không là tiêu điểm của báo

cáo này)

Giao dịch Giao dịch phái sinh chiếm hầu Kim loại quý và gần đây là
phái sinh hết giao dịch trên sàn. Những các hợp đồng năng lượng
người giao dịch bao gồm những: thường được giao dịch thông
người làm nghiệp vụ tự bảo qua thị trường phái sinh OTC
hiểm phòng ngừa biến động giá,
những người đầu cơ tích trữ và (xem biểu đồ 3,4 và 8)
những nhà kinh doanh chênh
lệch giá (người mua bán ngoại
tệ). Giao dịch của những hàng
hóa mềm (thực phẩm phi ngũ
cốc) chiếm ưu thế

(xem biểu đồ 5 đến 7, Bảng 2 và

3)

Sàn giao dịch hàng hóa

Sàn giao dịch cung cấp một thị trường tập trung được quản lý, trong đó
số lượng lớn người mua và người bán có thể đến với nhau để mua bán cạnh
tranh, minh bạch và môi trường mở. Trao đổi phái sinh có nhiều tiêu chuẩn về
kích thước hợp đồng, ngày đáo hạn và yêu cầu ký quỹ trên thị trường OTC và
có xu hướng chiếm ưu thế giao dịch của “hàng hóa mềm”(thực phẩm phi ngũ

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 7 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

cốc). Đại đa số các giao dịch hàng hóa trên sàn là trong các sản phẩm phái
sinh.

Việc giao dịch vật chất và phái sinh của sàn giao dịch hàng hóa tăng lên
hơn 1/3 trong năm 2007 đạt
1.684 triệu hợp đồng (biểu đồ
5). Hợp đồng giao dịch thuộc
về nông nghiệp tăng 32%,
năng lượng tăng 29% và kim
loại công nghiệp tăng 30%
trong năm 2007. Giao dịch
kim loại quý tăng 3%, với
khối lượng cao hơn ở
NewYork được bù đắp một
phần bởi lượng giảm ở Tokyo.
Hơn 40% việc trao đổi hàng
hoá trên được tiến hành ở Hoa
Kỳ và một phần tư ở Trung
Quốc. Việc kinh doanh trao
đổi ở Trung Quốc, Ấn Độ và
Hồng Kông đã đạt được trong
tầm quan trọng trong những
năm gần đây.

Giao dịch các sản phẩm nông nghiệp chiếm 46% hàng hóa giao dịch
trên sàn năm 2007, tăng từ 36% năm 1999. Các sản phẩm năng lượng cũng
tăng thị phần của chúng trong giai đoạn này từ 31% đến 35%. Điều đó đã được
nhân đôi bởi một sự sụt giảm trong giao dịch kim loại, từ 33% xuống 19%.
Mặc dù giao dịch phi kim loại quý gia tăng trong giai đoạn này, nhưng giao
dịch kim loại quý là tương đối cố định gây ra một sự sụt giảm trong việc trao
đổi thị phần tổng thể.

Các loại hình giao dịch trên sàn giao dịch hàng hoá

Sàn giao dịch hàng hoá thuận lợi trên cả giao dịch giao ngay và giao
dịch phái sinh.
- Giao dịch thực tế (Actual transactions): là những giao dịch trên sàn
trên thị trường giao ngay với các hợp đồng thực hiện ngay lập tức hoặc rất
nhanh chóng và bao gồm các khoản thanh toán ngay lập tức. Chúng chỉ chiếm

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 8 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

một tỷ lệ nhỏ của giao dịch trên sàn và thường được sử dụng để cân bằng một
biên độ và thặng dư tạm thời của cả cung và cầu trên thị trường vật chất. Bằng
cách này, các trao đổi hàng hóa chính yếu hướng đến việc thiết lập giá cả cho
sản phẩm của họ trên toàn thế giới.
- Giao dịch phái sinh (Giao sau và quyền chọn): chiếm đại đa số các
giao dịch trên thị trường hàng hóa. Hợp đồng tương lai là các khoản thoả thuận
để mua hoặc bán một hàng hóa ở một mức giá thỏa thuận với thời điểm giao
hàng là một ngày ấn định trong tương lai. Hợp đồng quyền chọn là thoả thuận
mà một bên có được quyền mua hoặc bán một hàng hoá ở một thời điểm nào
đó trong tương lai. Phần lớn các hợp đồng thanh lý trước ngày giao hàng. Chỉ
một tỷ lệ phần trăm rất nhỏ, thông thường ít hơn 2% của những hợp đồng phái
sinh hàng hóa là được thực hiện thông qua việc giao hàng.

Thị trường hàng hoá đã phát triển dần dần từ thị trường hàng hoá vật
chất nơi mà liên quan đến các kho hàng của thị trường tương lai, cho phép tự
bảo hiểm để bảo vệ giảm lỗ trong thị trường đi xuống và đầu cơ tăng lợi nhuận
trong một thị trường đi lên.
Thị trường công cụ phái sinh
tương lai đã phát triển ban
đầu để giúp những nhà sản
xuất nông nghiệp và người
tiêu dùng quản lý rủi ro về giá
cả của họ. Doanh thu trong thị
trường mua bán công cụ phái
sinh tăng từ 2.8% thị trường
mua bán công cụ phái sinh
toàn cầu năm 2003 lên 4.3%
năm 2007.

Trong suốt giai đoạn

này, thị phần của hàng hóa
của số lượng hợp đồng đang
lưu hành trên thị trường hàng
hóa đã tăng từ 6.7% lên
10.9% (Biểu đồ 6). Trước giai
đoạn này, từ khi giới thiệu về
hợp đồng tài chính tương lai
năm 1970, sự đóng góp liên quan giữa thị trường hàng hoá đến toàn bộ hoạt
động mua bán thị trường phái sinh đã giảm.

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 9 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Sàn giao dịch hàng hóa lớn nhất Thế giới, có hơn 50 sàn giao dịch
hàng hóa chính thực hiện mua bán hơn 90 loại hàng hóa. “Hàng hóa mềm”
(thực phẩm phi ngũ cốc) được mua bán trên thế giới và sàn giao dịch chiếm ưu
thế ở Châu Á và Châu Mỹ Latin. Kim loại phần lớn được giao dịch ở London,
NewYork, Chicago và Thượng Hải. Các hợp đồng năng lượng được giao dịch
chủ yếu ở NewYork và London, Tokyo và Trung Đông. Gần đây một số trao
đổi về năng lượng đã nổi lên ở vài nước Châu Âu.

Về mặt
số lượng hợp
đồng tương lai
được giao
dịch, năm
2007 Trung
Quốc và Mỹ
có 3 sàn giao
dịch trong số
10 sàn giao
dịch lớn nhất,
Anh có 2, Nhật
và Ấn Độ mỗi
nước có 1 sàn
giao dịch
(Bảng 2).
NewYork
Mercantile là
sàn giao dịch
hàng hóa lớn nhất thế giới, theo sau là sàn giao dịch hàng hóa Dalin của Trung
Quốc và Chicago Board of Trading. UK’s ICE Futures đứng thứ tư và London
Metal Exchange đứng thứ sáu. Mua bán trao đổi khá tập trung. Trong năm
2007, 5 sàn giao dịch dẫn đầu chiếm 2/3 hợp đồng giao dịch toàn cầu đã rớt
nhẹ 70% thị phần của họ trong năm 2003.

Trung Quốc và Ấn Độ đã đạt được tầm quan trọng trong những năm gần
đây với sự xuất hiện như là những người tiêu dùng và những nhà sản xuất hàng
hóa quan trọng. Trong thập kỷ qua, một số lượng lớn sàn giao dịch được mở ra
ở Trung Quốc và Ấn Độ như Shanghai Futures Exchange, Zhengzhou
Commodity Exchange, và Dalian Commodity Exchange ở Trung Quốc và
National Commdity and Derivaties Exchange và MCX ở Ấn Độ.

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 10 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

LONDON LÀ TRUNG TÂM GIAO DỊCH HÀNG HÓA PHÁI

SINH

London là một trong

những trung tâm giao dịch
hàng hóa chính trên toàn cầu
cùng với New York và
Chicago. Trong khi Chicago
chủ yếu là một thị trường trong
nước, London và New York
chủ yếu là các doanh nghiệp
quốc tế.

London có một số lượng

sàn giao dịch phái sinh chính
để giao dịch các loại hàng hóa
(Bảng 3): Liffe, doanh nghiệp
phái sinh quốc tế của Euronext
giao dịch “hàng hóa mềm”
(thực phẩm phi ngũ cốc);
London Metal Exchange
(LME) chuyên về kim loại
màu; và ICE Futures giao dịch sản phẩm năng lượng. Hiệp hội thị trường vàng
bạc nén London, thị trường thế giới lớn nhất cho giao dịch OTC kim loại quý,
đặt tại London. Vương quốc Anh cũng là nhà của một số tổ chức hàng hóa thế
giới, bao gồm Tổ chức Cà phê quốc tế, Tổ chức Cocoa quốc tế và Tổ chức
Đường quốc tế, Hội đồng ngũ cốc quốc tế và hiệp hội giao dịch ngũ cốc và
thức ăn gia súc và nhóm nghiên cứu cao su thế giới.
London Metal Exchange là sàn giao dịch lớn nhất thế giới về kim loại
màu chiếm 90% thị phần giao dịch toàn cầu. LME đưa ra những hợp đồng
giao sau và quyền chọn với 6 kim loại chủ yếu là: nhôm, đồng, niken, thiếc,
kẽm, chì, và hai hợp đồng nhôm hợp kim, cũng như hỗn hợp những kim loại
khác. Người tiêu dùng cũng như người sản xuất những kim loại này sử dụng
giá chính thức của LME cho giá của những hợp đồng kỳ hạn dài của họ. Đến
tháng 5 năm 2005, phạm vi của những hợp đồng giao dịch mua bán được mở
rộng hơn bao gồm cả những hợp đồng với nhựa gồm polypropylene và
polyethylene tuyến tính với mật độ thấp. LME cũng cung cấp các LMEminis,
những hợp đồng cỡ nhỏ cho đồng, nhôm và kẽm, thêm vào trong danh mục
hợp đồng.

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 11 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Chức năng chính của sàn giao dịch là định giá, phòng ngừa biến động
giá và phân phối: để thuận tiện cho việc phân phối, LME cung cấp những nơi
lưu trữ thuận lợi để những thương nhân có thể làm và chấp nhận giao hàng. Có
hơn 400 nhà kho LME chấp thuận tại hơn 30 địa điểm bao gồm Mỹ, Châu Âu,
Trung Cận Đông. Giao dịch dựa trên trao đổi bao gồm việc bán đấu giá mở
trong “nghiệp đoàn”, hỗ trợ bởi một thị trường điện thoại trong 24 giờ và giao
dịch dựa bảng thông báo trên LME Select. Mặc dù ở London, LME là một thị
trường toàn cầu với một thành viên quốc tế và với hơn 95% nhà đầu tư nước
ngoài.

Doanh thu của những hợp đồng LME tăng từ 9% trong năm 2007 đạt kỷ
lục với hơn 93 triệu lô, tương đương với 9.500 tỷ USD hàng năm và trung bình
khoảng từ 35 triệu USD đến 45 triệu USD một ngày kinh doanh. Hợp đồng
nhôm nguyên chất đã thấy sự phát triển trong tương lai hơn 10% năm 2007,
tiến hành mua bán với tổng số hơn 40 triệu lô; hợp đồng Copper Grade A
(Đồng loại A) tăng 13,6% tới 21,4 triệu lô; hợp đồng NASAAC tăng hơn 19%
với hơn 1,2 triệu; lô và hợp đồng Alluminium Alloy (hợp kim nhôm) tăng gần
11% đến khoảng hơn 0,5 triệu lô.
ICE Futures Europe, một công ty con của Intercontinental Exchange,
là sàn giao dịch tương lai và quyền chọn được quản lý điện tử hàng cho thị
trường năng lượng toàn cầu. ICE Futures giao dịch các hợp đồng năng lượng
bao gồm dầu thô, dầu sưởi ấm, khí thiên nhiên và khí đốt không chì. Nó được
sử dụng bởi những người sản xuất, người phân phối và người tiêu dùng năng
lượng để quản lý giá tiếp xúc trong thị trường năng lượng vật chất. Tháng 4
năm 2005 trao đổi kết thúc giao dịch đấu giá mở và chuyển sang nền tảng điện
tử.

Doanh thu năm thứ 10 đã tăng liên tục trong năm 2007 lên đến 139 triệu
hợp đồng và gấp hơn ba lần mức tăng trưởng của hai năm trước đó. Hợp đồng
tương lai ICE BrentCrude và WTI Crude đã thiết lập khối lượng kỷ lục hàng
năm tương ứng là 59.7 triệu hợp đồng và 51.4 triệu hợp đồng trong năm 2007.
Thêm vào đó, hợp đồng tương lai về dầu và ga ICE thiết lập số lượng kỷ lục
hàng năm là 24.5 triệu hợp đồng, vượt qua số lượng hợp đồng năm ngoái là
18.3 triệu tương ứng 34%.
Liffe là một công ty mua bán công cụ phái sinh quốc tế của Euronext,
hiện nay là công ty con của NYSE Euronext. Nó cung cấp riêng lẻ, thị trường
điện tử cho những sản phẩm được niêm yết trên sàn giao dịch Amsterdam,
Brussels, LIFFE, Lisbon và Paris. Liffe là thị trường lớn nhất Châu Âu về

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 12 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

“hàng hóa mềm”(thực phẩm phi ngũ cốc). Nó bắt đầu mua bán công cụ phái
sinh năm 1982 và được mở rộng ra cả về các sản phẩm phái sinh. Thị trường
phái sinh được hỗ trợ bởi sàn giao dịch điện tử LIFFE CONNECT, có sẳn cho
khách hàng trên hơn 820 khu vực ở 31 quốc gia.

Năm 2007, có tổng số hơn 949 triệu hợp đồng của 12,8 triệu hàng hóa
được mua bán trên thị trường Liffe. Trao đổi hàng hoá trên Euronext.liffe đã
phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây và gần gấp ba lần từ năm 2001
và 2007. Cà phê Robusta được mua bán hợp đồng rộng rãi và chiếm 40% các
hợp đồng hàng hóa năm 2007, theo sau là coca 27% và đường trắng 18%

Hiệp hội thị trường

vàng thỏi London (LBMA)
là đại diện cho thị trường
vàng thỏi mà thành viên bao
gồm ngân hàng, người sản
xuất, người tinh chế, người
xuất nhập khẩu và người môi
giới vàng. Mặc dù thị trường
vàng và bạc vật chất được
phân phối toàn cầu, hầu hết
những người mua bán lẻ trên
thị trường OTC đã dần được
xóa bỏ ở London. Các thành
viên của LBMA giao dịch với
nhau và với khách hàng của
họ trên nền tảng cơ bản.

Báo cáo doanh thu

LBMA ở cả vàng và bạc đã giảm dần trong một thập kỷ qua mặc dù đã có
những cú nhảy tích cực từ sau những tháng cuối năm 2005 do sự tăng giá của
kim loại quý (Biều đồ 8). Sự suy giảm giao dịch trong thập kỷ vừa qua là kết
quả khá lớn của việc giảm mua bán tài sản bởi ngân hàng và các công ty môi
giới. Cũng nên chú ý rằng tổng khối lượng doanh thu trên thị trường London
có lẽ gấp ba đến năm lần doanh thu báo cáo bởi vì các giao dịch loại trừ ra đã
được xóa không xuất hiện trong bảng thống kê.

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 13 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Tập đoàn APX hoạt

động mua bán năng lượng và
khí cho thị trường bán buôn,
cung cấp cho thị trường các
khoản giao dịch ngắn hạn ở
Hà Lan, Anh và Bỉ. Tập đoàn
APX có trụ sở ở Amsterdam
nhưng cũng có văn phòng ở
London và Nottingham.

Những người tham gia

trên thị trường

Có hai thành phần cơ

bản tham gia thị trường hàng
hóa: người làm nghiệp vụ tự
bảo hiểm phòng ngừa biến
động giá và người đầu tư.
Trong lịch sử, hàng hoá không là tài sản tiêu biểu điển hình cho nhà đầu tư tài
chính. Đầu tư hàng hoá đặc biệt hấp dẫn: người làm nghiệp vụ tự bảo hiểm
phòng ngừa biến động giá, người cần quản lý tác động giá cả của hàng hóa vật
chất trong công việc kinh doanh của họ. Điều này bao gồm nhà sản xuất có
liên quan đến giá ấn định trên hợp đồng bán sản phẩm của họ và người tiêu
dùng cuối cùng cần thiết bảo
vệ giá mà họ đã mua hàng
hóa.

Trong thập kỷ qua đã

có những thay đổi đặc biệt.
Sự thay đổi khởi đầu ở Châu
Âu và Châu Á, nơi mà các
cá nhân và định chế đầu tư
đã tìm ra việc tự bảo vệ lạm
phát và sự bay hơi của tài
sản. Gần đây, giá kỷ lục
trong dầu, hàng hóa công
nghiệp và kim loại quý đã
hấp dẫn nhiều nhà đầu tư và
đầu cơ trong lĩnh vực này.

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 14 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Một xu hướng lâu dài hơn và rộng hơn trong những năm gần đây là
những nhà đầu tư có tổ chức như Quỹ hưu trí và công ty bảo hiểm tìm kiếm để
đa dạng hóa thì đang đầu tư nhiều tiền hơn vào hàng hóa. Thường những đầu
tư này không trực tiếp trong lĩnh vực hàng hóa vật chất của chính họ mà trong
các danh mục có sự liên kết với giá cả hàng hóa.

ĐẦU TƯ HÀNG HÓA

Giá cả hàng hoá

trong những năm gần
đây có xu hướng tăng
lên rất nhanh. Giá cả
của những hàng hoá như
dầu, niken, thiếc, ngũ
cốc và lúa mì tăng kỷ
lục trong năm 2008.
Những nước xuất khẩu
hàng hoá có lợi từ sự
tăng giá này vì doanh
thu xuất khẩu tăng
mạnh. Đầu tư vào lĩnh
vực hàng hoá cũng tăng
nhanh hơn, từ $10bn
cách đây một thập kỷ,
đầu tư vào hàng hoá đạt từ $150bn đến $200bn vào năm 2007, và hàng hoá đã
trở thành một phần thiết lập sự mở rộng các loại tài sản khác (Biểu đổ 12).
Citigroup ước lượng rằng tổng số tiền được đầu tư vào thị trường hàng hoá
dựa trên các danh mục, các quỹ đầu tư, quỹ mua bán trao đổi, những nhà đầu
tư đà ngắn hạn đã đạt $400bn vào cuối quý 1 năm 2008, tăng so với $330bn
của cuối năm 2007.

Bên cạnh những yếu tố đặc thù của hàng hoá, có nhiều yếu tố khác đằng
sau sự tăng giá hàng hoá gần đây. Các nền kinh tế đang nổi lên có nhu cầu về
nhiều loại hàng hoá khác nhau (đặc biệt những thị trường như Trung Quốc, Ấn
Độ và Trung Đông); bùng nổ nhu cầu về nguyên liệu sinh học cho các cây
lương thực; sự chậm trễ trong cung cấp đã làm tăng áp lực về giá cả; liên kết
đẩy giá lên; lãi suất thấp và sự suy yếu của đồng Đôla cũng là nguyên nhân.
Viễn cảnh về một sự tăng trưởng toàn cầu thấp vào năm 2008 và 2009 làm
tăng thêm lo ngại về xu hướng tương lai của giá cả hàng hoá.

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 15 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Sự gia tăng mạnh về hàng hoá trong những năm gần đây trái ngược hẳn
với những năm 1980 và 1990, khi mà lợi nhuận thu được từ hàng hoá không
thể cạnh tranh với cổ phiếu và trái phiếu. Giá cả hàng hoá, được đo lường
trong các yếu tố điều chỉnh lạm phát, đạt mức tương đương với năm 1930 và
đạt mức thấp trong năm 1999. Có nhiều yếu tố gây ra tình trạng này: nhu cầu
về hàng hoá sụt giảm như là một rào chắn chống lại lạm phát khi lạm phát ở
các nước phát triển xuống thấp; sự chi tiêu của người tiêu dùng ở Mỹ, nơi mà
có ảnh hưởng lớn đến nhu cầu toàn cầu suốt một thời gian, sự chuyển dịch
sang các ngành dịch vụ nơi mà sản xuất ít hàng hoá hơn, và lợi nhuận từ
những thị trường vốn tăng cao.

Nhìn chung, sự gia tăng gần đây trong giá trị của các mặt hàng xuất
khẩu tương ứng với giao dịch trong nhiên liệu hơn là các mặt hàng khác. Các
mặt hàng xuất khẩu tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong các nền kinh tế đang
phát triển, mặc dù các mặt hàng xuất khẩu của họ đa dạng hơn nhiều cả về
chủng loại và nơi xuất khẩu đến. Trung Đông, Bắc Phi, cận Nam Shahara
Châu Phi và Mỹ Latin là những nước hưởng lợi chính của sự tăng giá hàng hoá
gần đây. Nhiên liệu xuất khẩu đóng vai trò quyết định ở Trung Đông và Bắc
Phi, nơi mà chúng đóng góp vào 1/3 GDP. Mỹ Latin phụ thuộc vào cả nhiên
liệu và những hàng hoá khác, trong khi các mặt hàng phi nhiên liệu đặc biệt
quan trọng ở cận Nam Shahara Châu Phi.

Các hình thức đầu tư hàng hoá :

Hàng hoá có thể được
dùng để đa dạng hoá một danh
mục đầu tư của các tài sản tài
chính bởi vì so sánh với cổ phiếu
và trái phiếu thì chúng phản ứng
khác nhau đối với sự thay đổi của
nền kinh tế (Bảng 4). Trước đây
hàng hoá đóng vai trò nhỏ trong
các danh mục đầu tư của tổ chức
và các nhà đầu tư cá nhân (dưới
4%). Tuy nhiên, trong những
năm gần đây, đầu tư vào hàng
hoá gia tăng. Các yếu tố tạo nên
sự gia tăng này là: sự gia tăng mạnh trong giá cả nhiều mặt hàng; sự gia tăng
này có chức năng như một rào cản chống lại lạm phát; sự không chắc chắn của
thị trường toàn cầu; đầu tư dưới mức trong việc sản xuất hàng hoá trong 2 thập

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 16 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

kỷ qua; nhu cầu đặc biệt gia tăng ở những thị trường đang nổi lên như Trung
Quốc, Ấn Độ; sự đa dạng về lợi ích. Sự phát triển của các sản phẩm đầu tư mà
thụ động theo dõi một phạm vi hàng hóa rộng lớn cũng đã tạo cơ hội cho các
nhà đầu tư tiếp cận thị trường này.
Sự phát triển của những sản phẩm đầu tư

Các nhà đầu tư

có thể đầu tư vào hàng
hoá thông qua: đầu tư
trực tiếp vào những
hàng hoá vật chất; đầu
tư trực tiếp vào các
công ty có liên quan
đến hàng hoá (chẳng
hạn các công ty trong
lĩnh vực nghiên cứu và
sản xuất hàng hoá) và
đầu tư vào những hàng
hoá tương lai thông qua
các hợp đồng mua bán
trao đổi đã chuẩn hóa
(trên hơn 70 sàn giao
dịch toàn cầu nơi hàng
hóa tương lai được giao dịch). Một trong những cách đầu tư vào hàng hoá đơn
giản nhất là thông qua các
chiến lược danh mục hàng
hóa. Nó cung cấp một giỏ
hàng hóa mà giảm được rủi ro
đầu tư bởi vì các hàng hoá có
sự tương quan thấp. Có một số
lượng các danh mục hàng hóa.
Danh mục hay thay đổi nhất là
danh mục hàng hoá Goldman
Sachs được giới thiệu vào năm
1991. Các danh mục khác như
danh mục hàng hóa Dow
Jones AIG, danh mục hàng
hóa Deutsche Bank (DBLCI)
và danh mục DBLCI – Mean

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 17 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18
Thị trường hàng hóa

Reversions Index, danh mục hàng hóa Standard & Poor (SPCI) và danh mục
Reuters/Jefferies CRB. Một cách đầu tư khác vào danh mục hàng hoá là đầu tư
vào các danh mục hàng hóa có tiếng hướng một hàng hóa nhất định hay một
nhóm hàng hoá. Chẳng hạn GSCI có 6 danh mục phụ.

}}

GVHD: TS. Hồ Viết Tiến 18 Học viên Nhóm 3 – Ngân hàng Đêm 2 - K18