ARTİKÜLASYON BOZUKLUĞU- DİL ÇALIŞMASI

NOT: Çocuğunuza bu egzersizleri bir oyunmuş gibi yaptırın. Kesinlikle bir ödev bir
görevmiş gibi sunmayın ve bunaltmayın. Her gün ya da gün aşırı sadece bir sesi veya
alıştırmayı yaptırın.

Ancak unutmayın ki çocuklar alfabedeki harfleri doğru olarak ancak 7-8 yaşlarında
çıkartırlar. 7-8 yaş öncesindeki artikülasyon bozukluklarının bir çoğu 7-8 yaşlarında
normale dönmektedir.
Okul Psikolojik Danışmanı
Sebiha SÖNMEZ EGZERSİZLER:

1. İlk çalışma olarak aile çocuğun ağız, dudak, dil kaslarını çalıştırma alıştırması
yaptırmalıdır. Bunun için çocuk sakız çiğneyebilir, dudak kaslarını çalıştırmak için
üfleme çalışması, dudaklara bal sürerek dudak yalama çalışılması, a-o harfleriyle ağız
yuvarlama hareketleri, diş takırdatma hareketleri yapabilir.

2. Aile çocuğun hatalı çıkardığı sesleri tespit ederek içinde bu seslerin bulunduğu
kelimelerden oluşan bir listeyi çocukla beraber hazırlayarak çocuğun listedeki
kelimelerden haberdar olması sağlanabilir.

3. Çocuk ve aile ayna karşısına geçerler, önce aile çocukla beraber hazırlanan kelime
listesinin doğrusunu okur, sonra çocuktan okumasını ister, çocuk ebeveyninin ağız
hareketlerine (ağzının hatalı sesi çıkarırken aldığı şekle dikkat ederek) bakarak
doğrusunu çıkarmaya çalışır, hem doğrusunu hem yanlışını telaffuz eder, çocuk hem
doğru sesin hem yanlış sesin farkını görür.

4. P SESİ:Dudaklar sıkıca kapatılarak nefes tutulur , daha sonra birden dudaklar açılır
ve tutuğumuz nefesi dışarı veririz nefesi çocuğa hissettirmemiz faydalı olacaktır.P sesi
çalışılırken üfleme hareketinden yararlanılabilir. En iyisi peçete kullanmanızdır
peçeteyi açın p diye hava verin çocuk peçetenin hareletini görecektir aynı şeyi
çocuğun yapmasını sağlayın birlikte taklit edin . Kendi avuç içinizde ve çocuğun avuç
 içinde p sesini sert bir şekilde hava olarak çocuğa hissettirin .Diğer yöntem ise
patlamalı bir ses olduğu için ayna karşısında çalışmanızdır . Çocuk sizi hem daha iyi
taklit edecek arkasından ayna üzerine yapacağınız sert p nin ayna üzerinde çıkardığı
buğuyu görecek ve aynısını yapmak için çabalayacaktır

5. P sesi b sesi ile karışabilir çünkü birbirine yakın sesler bunu ayırmak için tebeşir
tozlarından ya da undan yararlanın kağıt üzerindeki tebeşir tozlarını sert bir p yaparak
uçurun b sesinde böyle olmayacaktır tebeşir tozları sabit kalacaktır b ve p sesi karışırsa
bu şekilde ayırt ettirebilirsiniz

6. M SESİ: Bu sesi öğretmenin en kısa yolu çocuğun baş ve işaret parmaklarını tutun
burun deliklerinizin üzerine koyun ve mee diye ses verin bunu çokça tekrar ettirin ve
daha sonra çocuğun denemesini sağlayın olmadı mı sinirlenmeyin bu sefer mmmmm
diye ses çıkarın ve onunda aynı şeyi yapmasını sağlayın ve sonra tekrar birinci
yöntemi deneyin bu çalışmaları oyunlaştırabilirsiniz o zaman çocuk için daha keyifli
olacaktır .Diğer bir yöntem de dudakları açıp kapama hareketi ile beraber yukardaki
örnekleri denemenizdir

7. N SESİ : En basit yolu çocuğun işaret parmağını alıp sizin tek burun deliğiniz üzerine
koyup o titreşimi hissetmesini sağlamanızdır . Bunun dışında ayna karşısında çocuğun
sizin dil ucunuzu üst dişlere yapıştırıp ağzınızın hafif açık halini görmesidir .

8. V SESİ:Önce siz model olacaksınız üst dişlerinizle alt dudağınızı ısırma hareketi
yapın üst dişleriniz alt dudağa değsin alt dudak bastırıldığında v sesi çıkar ve
çalışırken ayna kullanmanız çocuk için daha iyi olur
9. F sesi için egzersiz olarak çocuğa üfleme hareketleri yaptırın mum üfleme , kağıt
parçalarını üfleme,avuç içine üfleme gibi .. V sesi ile çok benzer bir ses sadece
dişlerimizi alt dudağa çok bastırmayacağız ve beraberinde üfeleme hareketi yapacağız

10. Ö SESİ: o sesi ile karıştırılabilir bunun için eczaneden alacağınız bir sapatulaya
ihtiyacınız olacak çocuğun ağzını yeterince açmasına ve yuvarlak hale gitmesine özen
gösterin çünkü tam aksi olduğunda yeterince net temiz bir ses çıkmaz diğer aşama
çocuğun dilini öne doğru uzatmasıdır spatulayı uzunlamasına dilinin tam ortasından
ikiye ayıracak şekilde yerleştirin ve alt çene ve üst çeneyi birleştirin dil hafif önde
kalmış olsun şimdi çocuğun başını arkadan öne doğru getirmesine yardımcı olun başı
hafifçe aşağıya indirirken öööö diye ses çıkarın bu yöntem doğru uygulanırsa bu ses
için en idealidir

11. I SESİ . Bu ses için egzersiz olarak çene hareketlerinin yapılması yerinde olacaktır
ağzı açıp kapama,ağız açıkken çeneyi aşağı yukarı hareket ettirme gibi,çiğneme
hareketi yaptırılabilir çocuğa sert sakız çiğnetilebilir bu hereketleri yaparken ı sesinin
verilemesi sesin çıkmasına yardımcı olacaktır.Diğer bir yöntem ise spatula yardımıdır
spatula alt dişlerle üst dişlerin arasına yerleştirilir çocuk ağzını yanlara doğru hafifçe
gerer ve spatula ağızdayken ııı sesi denenir Çalışırken çocuğun dilini ön dişlerine
değdirmemesine dikkat edin aksi halde bu ses ı ve i arası bir ses olabilir yada i sesi
çıkabilir

12. S SESİ: Bunun için yılan taklidi yapın s sesi çıkarken alt ve üst ön dişler arasından
çıkan havayı çocuğa hissettirin

13. T SESİ :T sesi çocuğun fiziksel olarak görebileceği ve rahat taklit edebileceği
seslerden biri bunun için elinizin üst tarafını kullanın çünkü iç tarafa oranla daha
hashas çocuğun elini tutun ve çocuğun elinin üstüne t sesini t t diye hissettirin nefesi
hissedecektir.Diğer bir yöntem ise çocuğa küçük peçete parçalarını çiğneterek
 tükürmesini sağlamaktır bu da yardımcı olacaktır ayna karşısında da çalışabilirsiniz
dilin durumunu görmesi taklit etmesini kolaylaştıracaktır

14. U SESİ: bu ses için çocuğun iki elini tutun ve kendi yüzünüzde yanaklarınızın çeneye
yakın bölümüne hafifçe bastırın işaret parmaklar çene alt kemiğinin altına gelecek ve
u diye tekrar edin .Çocuğun dudaklarının u sesinde alması gereken pozisyonda
olmasına dikkat edin

15. H SESİ:Dudaklar açık olsun ayna karşısına geçin nefes alın nefes verdiğnizde ve sesi
söylediğinizde ayna buğulanacaktır

16. L SESİ: N sesi le sıkça karıştırılır bunun için n de burun deliğinin tek tarafına
parmağımızla bastırıyorduk l sesinden farkını böyle hissettirebilirsiniz ayrıca alt ve
üst dişler arasına dili koyup hafifçe bastırmak ve lllll diye ses çıkarmak faydalı
olacaktır.

17. Z SESİ:Arı taklidi yapın üfleme hareketlerini yaptırın ve çocuğaa titreşim

hissettirmeye çalışın

18. GIRTLAK SESLERİ İÇİNSE K VE G SESLERİ ılık su ile gargara yaptırın burnu
sıkın ve eli gırtlağa koyarak çalıştırın bunu yaparken dil altına şeker koymak iyi
gelecektir