BÀI 4.

CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á (CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX)
1. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân vào các nước Đông Nam Á
* Nguyên nhân
- Các nước tư bản cần thị trường, thuộc địa nên đẩy mạnh xâm lược thuộc địa.
- Điều kiện các nước ĐNA
+ Đông Nam Á có vị trí chiến lược quan trọng.
+ Giàu tài nguyên thiên nhiên, nhân công, thị trường
+ Chế độ phong kiến khủng hoảng. Kinh tế kém phát triển, khủng hoảng triền miên về chính trị,
kinh tế, xã hội
* Quá trình xâm lược: XVI -XX
Tên các nước
Thực dân xâm lược Thời gian hoàn thành xâm lược
Đông Nam Á
Bồ Đào Nha, Tây Giữa XIX Hà Lan hoàn thành xâm chiếm và lập ách
In-đô-nê-xi-a
Ban Nha, Hà Lan thống trị
Giữa thế kỉ XVI Tây Ban Nha thống trị
- Năm 1898 Mĩ chiến tranh với Tây Ban Nha, hất cẳng
Phi-lip-pin Tây Ban Nha, Mĩ Tây Ban Nha khỏi Phi-lip-pin.
- Năm 1899-1902 Mĩ chiến tranh xâm lược Philíppin,
biến quần đảo, này thành thuộc điạ của Mĩ.
Miến Điện Anh Năm 1885 Anh thôn tính Miến Điện
Ma-lai-xi-a Anh Đầu thế kỉ XIX Mã - lai trở thành thuộc địa của Anh
Việt Nam -
Cuối thế kỉ XIX, Pháp hoàn thành xâm lược 3 nước
Lào- Cam-pu- Pháp
Đông Dương
chia
Xiêm (Thái Anh - Pháp tranh
Xiêm vẫn giữ được độc lập
Lan) chấp
2. Phong trào chống thực dân Hà Lan của nhân dân In-đô-nê-xi-a.
3. Phong trào chống thực dân ở Phi-lip-pin
4. Phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp của nhân dân Campuchia, Lào.
* Phong trào đấu tranh chống Pháp của nhân dân Cam-pu-chia
Tên phong trào khởi Thời
Địa bàn hoạt động Kết quả
nghĩa gian
1861- Thất bại
Khởi nghĩa Si-vô-tha Tấn công U-đong và Phnom Pênh
1892
Thất bại
1863- - Các tỉnh giáp biên giới Việt Nam.
Khởi nghĩa A-cha Xoa
1866 - Châu Đốc, Hà Tiên

Khởi nghĩa Pu-côm-bô 1866- Lập căn cứ ở Tây Ninh ( Việt Nam) sau đó Thất bại
1867 tấn công về Cam-pu-chia kiểm soát Pa-man
 tấn công U-đong

*Phong trào đấu tranh nhân dân Lào

 .

Tên khởi nghĩa Thời gian Địa bàn hoạt động Kết quả
Xa-va-na-khét, đường 9, Biên giới Thất bại
Khởi nghĩa Pha-ca-đuốc 1901-1903
Việt - Lào
Khởi nghĩa Ong Kẹo và Thất bại
1901-1937 Cao nguyên Bô-lô-ven
Com-ma-đam
Thất bại
Khởi nghĩa Châu Pa-chay 1918-1922 Bắc Lào, Tây Bắc Việt Nam

* Nhận xét:
 Phong trào đấu tranh của nhân dân Lào và Cam-pu-chia cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
diễn ra liên tục, sôi nổi nhưng còn mang tính tự phát.
 Hình thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang.
 Lãnh đạo là các sĩ phu yêu nước và nông dân.
* Kết quả:
 Các cuộc đấu tranh đều thất bại do tự phát thiếu đường lối đúng đắn, thiếu tổ chức vững
vàng.
 Thể hiện tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết của nhân dân 3 nước Đông Dương
6. Xiêm (Thái Lan) giữa thế kỷ XIX - đầu thế kỉ XX
* Bối cảnh lịch sử
Từ cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, trước sự nhòm ngó, đe dọa xâm lược của các nước
phương Tây, Xiêm đã tiến hành công cuộc cải cách đất nước.
* Nội dung cải cách
+ Chính trị: thiết lập nền quân chủ lập hiến, bên cạnh nhà vua còn có hội đồng nhà nước –
đóng vai trò như 1 cơ quan tư vấn, khởi thảo pháp luật, …
+ Kinh tế: xóa bỏ chế độ nô lệ vì nợ; khuyến khích tư nhân trong và ngoài nước bỏ vốn kinh
doanh, …
+ Quân đội được trang bị và huấn luyện theo kiểu phương Tây.
+ Ngoại giao: thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo (“ngoại giao cây tre”).
* Ý nghĩa
- Phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa
- Thoát khỏi thân phận thuộc địa giữ được độc lập tương đối
 Tính chất một cuộc cách mạng tư sản không triệt để.
CHUẨN BỊ BÀI MỚI: bài 5
1. Khái quát về Châu Phi,Mĩ La Tinh
2. Quá trình xâm lược thực dân PT
3. Phong trào đấu tranh tiêu biểu