ACT Eğitim-1.

Hafta Ödevi: Davranış Analizi

Taner ALGAN
talgan@firat.edu.tr
1. Hafta Ödevi: Davranış Analizi
“…Bir türlü başaramıyorum. Annem öldüğünden bu yana durum hep aynı. Sürekli bir şeyler
ters gidiyor ve ben bu kadar şeyle baş etmeyi beceremiyorum. Başladığım hiçbir şeyi
bitiremiyorum. Okulumu ve bölümümü seviyorum, tasarımla ilgili yapmak istediğim çok şey
var ama ne zaman ödevlerin başına otursam yapamayacakmışım gibi geliyor, ellerim
titremeye başlıyor, kendi kendime başlıyorum ‘yapamayacaksın, beceriksizsin, şimdiye kadar
düzenli çizmiş olsaydın birçok şeyi öğrenmiş olurdun, hem yapmıyorsun hem ağlıyorsun,
hiçbir şeyi hak etmiyorsun…’ Sonra öfkelenip atıyorum bilgisayarı bir kenara. Sadece
zorunlu ödevleri yapıyorum, haftalardır programını açıp yeni çizim yapmadım, geri kaldığım
konuları sorup öğrenebilirim hocadan ama ne işe yarayacak ki deyip vazgeçiyorum, hatta
derslere bile zorunlu olmadıkça girmiyorum. Evdeyim hep, internetten o konulara baksam ne
faydası olacak, kendimi daha da kötü hissediyorum, bütün günüm alışveriş sitelerinde ya da
uyumakla geçiyor…”
1.        Danışanınızın klinik açıdan önemli olabilecek davranışlarını tespit edin.
 Geçişme odaklanma (ruminasyon)
 Geleceğe odaklılık (endişe etmek)
 İşleri yarım bırakmak,
 Öz eleştiri veya kendini eleştirmek
 Uyumak, sıklıkla evde kalmak ve vaktini online alışveriş sitelerinde geçirmek
 Ellerin titremesi
 Öfkelenmek ve öfke sonucu bir takım davranışlarda bulunmak (Örn: Ödev yaparken
bilgisayarı bir kenara bırakmak
2.        Bu davranışların öncül ve sonuçlarını tespit etmek için ne tür sorular sordunuz?
 Anlattığınız bu durumla ilgili hatırladığınız bir anınızı anlatabilir misiniz? (Öncüller)
 Öfkelendiğinizde aklınızdan anlattıklarınız dışında başka neler geçiyor ve neler
hissediyorsunuz? (iç bağlam)
 Sizi bu davranışlara iten veya sizi bu davranışları yapmayı tetikleyen çevrenizde neler
var? Ne oluyor da bu davranışları yapmaya yönelim sağlıyorsunuz? (dış bağlam)
 Ödevlerinizi tamamlamadan bilgisayarınızı bırakmak sizde neler hissettirdi ve neler
düşündürdü? (Kısa vadeli sonuç)
 Anlattıklarınızdan yola çıktığımızda gerçekleştirdiğiniz bu davranışlar sizleri olmak
istediğiniz birey olmaya ve hedeflediğiniz değerlere yakın bir yaşam sergilemeye
yaklaştırıyor mu? Sizin için hedeflediğiniz temel değerler nelerdir? Bu konuda neler
düşünüyorsunuz? (Uzun vadeli sonuç)
3.        Tespit ettiğiniz bir davranışın öncüllerini yazın.
 Derslerini yapmamak ve bilgisayarını bir kenara atmak
 Ellerin titremeye başlaması, öfkelenmek, yapamayacağım hissi,
beceremeyeceğini düşünmek, “yapamayacaksın, beceriksizsin, hiçbir şeyi hak
etmiyorsun, ne işe yarayacak ki…” gibi kendini eleştirme, etiketleme ve endişe
etme
4.        Bu davranışı takip eden sonuçları yazın.
 ACT Eğitim-1. Hafta Ödevi: Davranış Analizi
Taner ALGAN
talgan@firat.edu.tr
 Derslerini yapmamak ve bilgisayarını bir kenara atmak
 “bir türlü başaramıyorum...”
 “annem öldüğünden veri durum hep aynı…”
 “sürekli bir şeyler ters gidiyor…” Uzun vadeli sonuçlar
 “bu kadar şeyler baş etmeyi beceremiyorum…”
 “başladığım şeyi bitiremiyorum…”
 Sadece zorunlu ödevleri yapıyorum…” Kısa vadeli sonuçlar

5.        Benzer işlevsel sınıfa ait davranışları not edin.

 Sürekli evde olmak ve sık sık uyumak
 Alışveriş sitelerinde uzun vakitler geçirmek (Kaçınma davranışı)
 Bilgisayarı bir kenara atmak
6.        Danışanın bu bağlamdaki davranışsal aşırılık ve eksikliklerini tespit edin.
 Geçişme ve geleceğe odaklılık (ruminasyon ve endişe), etiketleme ve kendini
eleştirme, derslerine yönelik umutsuz bakışı, sürekli uyuma, alışveriş sitelerinde
gereğinden fazla vakit geçirmek (Aşırılık)
 Başlanılan işleri ve ödevleri bitirme eksikliği
 Derslerine odaklanmak için harekete geçme eksikliği
 Düşüncelerini toparlama ve işlerine odaklanmada tutarlılık sağlama eksikliği