Professional Documents
Culture Documents
หวังเป็นอย่างยิ่งว่า แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ชุดนี้จะเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอนและนักเรียนที่ได้นาไปใช้ใน
การจัดการเรียนการสอนให้มีคุณภาพและบรรลุผลการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
นางนงเยาว์ พีรฉัตรปกรณ์
สำรบำญ
เรื่ อง หน้า
คาแนะนาสาหรับครูผู้สอน 1
คาแนะนาสาหรับนักเรียน 2
ผลการเรียนรู้ 3
แบบทดสอบก่อนเรียน 4
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 7
ใบความรู้ ที่ 1 8
แบบฝึกทักษะที่ 1 12
ใบความรู้ ที่ 2 14
แบบฝึกทักษะที่ 2 15
ใบความรู้ ที่ 3 17
แบบฝึกทักษะที่ 3 19
เฉลยแบบฝึกทักษะ ที่ 1 21
เฉลยแบบฝึกทักษะ ที่ 2 24
เฉลยแบบฝึกทักษะ ที่ 3 27
แบบทดสอบหลังเรียน 30
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 33
1
คำแนะนำสำหรับครูผู้สอน
คำแนะนำสำหรับนักเรียน
ผลกำรเรียนรู้
มำตรฐำนกำรเรียนรู้
ค 1.2 ม. 5/1 ใช้ฟังก์ชันและกราฟของฟังก์ชันอธิบายสถานการณ์ที่กาหนด
จุดประสงค์กำรเรียนรู้
1. มีความรู้ความเข้าใจเรื่องฟังก์ชัน
2. หาโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน และเขียนกราฟของฟังก์ชันได้
3. นาความรู้เรื่องความสัมพันธ์มาเชื่อมโยงกับความรู้เรื่องฟังก์ชันได้
4. ตั้งใจและรับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย
8
พิจารณาความสัมพันธ์ของข้อมูล ต่อไปนี้
ข้อมูลเข้า ข้อมูลออก
การเติมน้ามันรถ ปริมาณน้ามันที่เติม จานวนเงินที่ต้องชาระ
การโดยสารรถไฟ ระยะทางที่เดินทาง ค่าโดยสารที่ต้องชาระ
การส่งพัสดุไปรษณีย์ น้าหนักของพัสดุ ค่าส่งพัสดุ
การขายสินค้า จานวนสินค้าที่ขายได้ กาไรที่ได้รับ
นิยำม
ฟังก์ชัน คือ เซตของคู่อันดับใดๆ ถ้ามีสมาชิกตัวหน้าเหมือนกันแล้ว สมาชิกตัวหลังต้องเหมือนกัน
เซตของสมาชิกตัวหน้าของคู่อันดับทั้งหมด เรียกว่า โดเมน ของฟังก์ชัน
เซตของสมาชิกตัวหลังของคู่อันดับทั้งหมด เรียกว่า เรนจ์ ของฟังก์ชัน
ถ้า f เป็นฟังก์ชัน โดเมนของ f เขียนแทนด้วย Df และเรนจ์ของ f เขียนแทนด้วย Rf
9
ตัวอย่างที่ 1 จากแผนภาพต่อไปนี้จงเขียนคู่อันดับแสดงความสัมพันธ์และให้พิจารณาว่าความสัมพันธ์ใดเป็นฟังก์ชัน
1. ช่วงเวลา(นาฬิกา) อุณหภูมิ(องศาเซลเซียส)
9 30
10 31
11 32
12 r1
จะได้ r1 = {(9,30) , (10, 31), (11,32), (12, 32) }
จากความสัมพันธ์จะได้ว่า r1 เป็นฟังก์ชัน เพราะไม่มีสมาชิกตัวหน้าของคู่อันดับซ้ากันเลย
165
เจน
170 นุ่น
โบว์
175
เบลล่า
แมน
r2
1) r1 = { (x, y) y = x – 1 ) }
2
2) r2 = (x, y) y = x + 4
3) r = (x, y) y
3
2
=x
วิธีทา 1) จาก y = x – 1 (ลองแทนค่า x เมื่อหาค่า y )
แทนค่า x = 1 จะได้ y= 1 – 1 = 0
แทนค่า x = -2 จะได้ y = -2 – 1 = -3
จะเห็นว่า เมื่อแทนค่า x หนึ่งค่าจะได้ค่า y เพียงค่าเดียว
ดังนั้น r1 เป็นฟังก์ชัน
2) จาก y= x2 + 4
แทนค่า x = 2 จะได้ y = 22 + 4 = 8
แทนค่า x = -1 จะได้ y = (-1)2 + 4= 5
จะเห็นว่า เมื่อแทนค่า x หนึ่งค่าจะได้ค่า y เพียงค่าเดียว
ดังนั้น r2 เป็นฟังก์ชัน
3) จาก y2 = x จะได้ y= x
แทนค่า x = 4 จะได้ y = 2 หรือ -2
แทนค่า x = 1 จะได้ y = 1 หรือ -1
จะเห็นว่า เมื่อแทนค่า x หนึ่งค่าจะได้ค่า y สองค่า
ดังนั้น r3 ไม่เป็นฟังก์ชัน
11
x x
0 0
3. y 4. y
0 x
x
0
x x
0 0
0 x x
0
1. จงพิจารณาว่าเซตของคู่อันดับต่อไปนี้ เป็นฟังก์ชันหรือไม่
1.1 A = { (1,p), (3,p), (2,r) }
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
1.2 B = { (p,1), (p,3), (r,2) }
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
1.3 C = { (3,5), (4,6), (5,7), (6,8) }
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
1.4 D = { (0,-1), (0,1), (0,1) }
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. จงพิจารณาความสัมพันธ์ต่อไปนี้ ว่าเป็นฟังก์ชันหรือไม่
2
2.1 E = (x, y) y = x + 7
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
2
2.2 F = (x, y) x = y + 4
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
13
x
0
3.2 y
x
0
14
ใบควำมรู้ที่ 2
เรื่อง กำรหำค่ำของฟังก์ชัน
ข้อตกลงเกี่ยวกับสัญลักษณ์ของฟังก์ชัน
แบบฝึกทักษะที่ 2
เรื่อง กำรหำค่ำของฟังก์ชัน
1
3.3 f(1) 3.4 f( )
2
…………………………………………………………… …………………………………………………………………
…………………………………………………………… …………………………………………………………………
…………………………………………………………… …………………………………………………………………
ใบควำมรู้ที่ 3
เรื่อง โดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน
การหาโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน สามารถหาได้โดยนิยามของโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน
และการพิจารณาค่าของตัวแปร x กับตัวแปร y ในฟังก์ชัน
ตัวอย่างที่ 6 กาหนด f = { (2,7), (4,9), (6,11), (8,13) } จงหาโดเมน และ เรนจ์ ของฟังก์ชัน f
วิธีทา จาก f = { (2,7), (4,9), (6,11), (8,13) }
จะได้ Df = { 2, 4, 6, 8 }
Rf = { 7, 9, 11, 13 }
กำรหำโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน
1. การหาโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน เมื่อกาหนดฟังก์ชันแบบแจกแจงสมาชิก การหาโดเมน
และเรนจ์ของฟังก์ชัน จะอาศัยบทนิยามดังตัวอย่างที่ 6
2. การหาโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน เมื่อกาหนดฟังก์ชันแบบบอกเงื่อนไข สามารถหาได้ดังนี้
2.1 กำรหำโดเมน เพื่อความสะดวกจะเขียนฟังก์ชันให้อยู่ในรูป y = เทอมของ x
x +1
เช่น y = x2 + 1 , y =
x+2
หลังจากนั้นให้พิจารณาดูภายในเซตที่กาหนดให้ x แล้วหาค่า y โดยที่ y ต้องอยู่ภายใน
เซตที่กาหนด ให้ค่า x ของ x เหล่านั้นจะเป็นสมาชิกของโดเมน
ตัวอย่างที่ 7 กาหนดให้ f = { (x, y) R x R y = 2x + 1 } จงหาโดเมนของ f
วิธีทา จาก y = 2x + 1
พบว่าทุกๆค่าของ x ที่เป็นจานวนจริง เราสามารถหาค่าของ y ที่เป็นจานวนจริงและ
สอดคล้องกับ f เสมอ
ดังนั้น Df = { x x R } = R
18
2.2 กำรหำเรนจ์ เพื่อความสะดวกจะเขียนฟังก์ชันให้อยู่ในรูป x = เทอมของ y แล้วพิจารณา
ค่า y โดยใช้หลักการเดียวกับการหาโดเมน
นั่นคือ Rf = { y y R } = R
แบบฝึกทักษะที่ 3
เรื่อง โดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน
1. กาหนดให้ f = { (1, 2), (2, 4), (3, 6), . . . , (12, 24) } จงหาโดเมนและเรนจ์ของ f
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. กาหนดให้ A = { -1 , 0, 1, 2, 3 } , B = { -1, 0, 2, 4, 6, 8 } และ f= { (x, y) A x B y = 3x + 2 }
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. กาหนด f= { (x, y) R x R xy = 1 } จงหาโดเมนและเรนจ์ของ f
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 1
เรื่อง ฟังก์ชัน
1. จงพิจารณาว่าเซตของคู่อันดับต่อไปนี้ เป็นฟังก์ชันหรือไม่
1.1 A = { (1,p), (3,p), (2,r) }
เนื่องจากคู่อันดับใน A ไม่มีสมาชิกตัวหน้าของคู่อันดับตัวใดที่จับคู่กับสมาชิกตัวหลังของคู่อันดับ
มากกว่า 1 ตัว
ดังนั้น A เป็นฟังก์ชัน
2. จงพิจารณาความสัมพันธ์ต่อไปนี้ ว่าเป็นฟังก์ชันหรือไม่
2
2.1 E = (x, y) y = x + 7
จาก y = x2 + 7
แทนค่า x = 2 จะได้ y = 22 + 7 = 11
แทนค่า x = -1 จะได้ y = (-1)2 + 7= 8
จะเห็นว่า เมื่อแทนค่า x หนึ่งค่าจะได้ค่า y เพียงค่าเดียว
ดังนั้น E เป็นฟังก์ชัน
2
2.2 F = (x, y) x = y + 4
จาก x = y2 + 4 จะได้ y x 4
แทนค่า x = 8 จะได้ y = 2 และ -2
จะเห็นว่า เมื่อแทนค่า x หนึ่งค่าจะได้ค่า y สองค่า
ดังนั้น F ไม่เป็นฟังก์ชัน
2.4 H = (x, y) y = x + 4
2
จาก y2 = x + 4 จะได้ y x 4
แทนค่า x = 5 จะได้ y = 3 และ -3
จะเห็นว่า เมื่อแทนค่า x หนึ่งค่าจะได้ค่า y สองค่า
ดังนั้น H ไม่เป็นฟังก์ชัน
23
3. จงพิจารณาว่า กราฟของความสัมพันธ์ที่กาหนดต่อไปนี้เป็นฟังก์ชันหรือไม่
3.1 เป็นฟังก์ชัน เพราะ เส้นตรงตัดกราฟเพียงจุดเดียว
x
0
x
0
24
เฉลย แบบฝึกทักษะที่ 2
เรื่อง กำรหำค่ำของฟังก์ชัน
2.2 f(4)
จาก f(x - 2) = x2 + 3x + 4
แทนค่า x = 6 จะได้ f(6 - 2) = 62 + 3(6) + 4
f(4) = 58
25
1; x 1
3. ให้ f ( x) x;1 x 3 จงหา
2; x 3
1
3.3 f(1) 3.4 f( )
2
1
เนื่องจาก 1 = 1 เนื่องจาก <1
2
1
ดังนั้น f(1) = x ดังนั้น f( ) = 1
2
นั่นคือ f(1) = 1
26
3.5 f( 3 )
เนื่องจาก 1 ≤ 3 ≤3
ดังนั้น f( 3 ) = x
นั่นคือ f( 3 ) = 3
3.6 f(9)
เนื่องจาก 9 > 3
ดังนั้น f(9) = 2
เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 3
เรื่อง โดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน
1. กาหนดให้ f = { (1, 2), (2, 4), (3, 6), . . . , (12, 24) } จงหาโดเมนและเรนจ์ของ f
จำก f = { (1, 2), (2, 4), (3, 6), . . . , (12, 24) }
Df = { 1, 2, 3, . . ., 12 }
Rf = { 2, 4, 6, . . ., 24 }
5. จงหาโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชันต่อไปนี้
5.1 f(x) x 2 1
5.2 f(x) x 7
29
1
5.3 f(x)
2x 3
5.4 f(x) x
4
1. ความสัมพันธ์ในข้อใดเป็นไม่ฟังก์ชัน
ก. {(0,5), (1,6), (2,9)} ข. {(1,2), (2,3), (3,4)}
ค. {(4,2), (5,3), (6,4)} ง. {(1,1), (1,3), (2,5)}
2. ความสัมพันธ์ในข้อใดเป็นฟังก์ชัน
ก. {(0,1), (0,2), (2,1), (1,3)} ข. {(0,2), (1,1), (2,2), (3,0)}
ค. {(1,1), (2,0), (2,3), (3,1)} ง. {(1,2), (0,3), (1,3), (2,2)}
3. ความสัมพันธ์ในข้อใดเป็นฟังก์ชัน
ก. { (x,y) y > 2x } ข. { (x,y) x + y2 = 5 }
ค. { (x,y) y = x } ง. { (x,y) x = 7 }
8. ข้อใดคือโดเมนของ r
ก. Dr={ -1, 1, 4 } ข. Dr= { -1, 1 }
ค. Dr= { -1, 0, 1 } ง. Dr= { -1, 0 }
9. ข้อใดคือเรนจ์ของ r
ก. Rr= { 2, 1, 2 } ข. Rr= { 2, 1 }
ค. Rr= { 2, 1, 4 } ง. Rr= { 2, 0 }
กระดำษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง ฟังก์ชัน
ข้อที่ ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้
10
7
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง ฟังก์ชัน
ข้อที่ ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้
10
30
1. ความสัมพันธ์ในข้อใดเป็นไม่ฟังก์ชัน
ก. {(0,5), (1,6), (2,9)} ข. {(1,2), (2,3), (3,4)}
ค. {(4,2), (5,3), (6,4)} ง. {(1,1), (1,3), (2,5)}
2. ความสัมพันธ์ในข้อใดเป็นฟังก์ชัน
ก. {(0,1), (0,2), (2,1), (1,3)} ข. {(0,2), (1,1), (2,2), (3,0)}
ค. {(1,1), (2,0), (2,3), (3,1)} ง. {(1,2), (0,3), (1,3), (2,2)}
3. ความสัมพันธ์ในข้อใดเป็นฟังก์ชัน
ก. { (x,y) y > 2x } ข. { (x,y) x + y2 = 5 }
ค. { (x,y) y = x } ง. { (x,y) x = 7 }
8. ข้อใดคือโดเมนของ r
ก. Dr={ -1, 1, 4 } ข. Dr= { -1, 1 }
ค. Dr= { -1, 0, 1 } ง. Dr= { -1, 0 }
9. ข้อใดคือเรนจ์ของ r
ก. Rr= { 2, 1, 2 } ข. Rr= { 2, 1 }
ค. Rr= { 2, 1, 4 } ง. Rr= { 2, 0 }
กระดำษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน
เรื่อง ฟังก์ชัน
ข้อที่ ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้
10
33
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
เรื่อง ฟังก์ชัน
ข้อที่ ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้
10
บรรณำนุกรม