You are on page 1of 42

ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ

ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Како функционираат
сметачите?
Комуникација компјутер - човек
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Комуникација човек - компјутер

 Излезните уреди ги прикажуваат


податоците сместени во компјутерот
формат што луѓето го рабираат
 Тие ги преведуваат електричните
импулси во дигиталните податоци
 Потоа ги препраќаат во форма на
сигнали кон визуелните, тактилните или
аудио уредите
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Дигитално кон аналогно


 Сигналите што ги обработува
компјутерот се дигитални
 Доколку е неопходно да се претстават
аналогно, тогаш се преведуваат
аналоген формат
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Најзастапени излезни уреди на


персоналните сметачи
 Монитор
 синоними: екран, компјутерски дисплеј,
единица за визуелен приказ
 Печатач (принтер)
 Плотер
 Звучници
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Функција на мониторот
 Прифаќање на видео сигналите и нивно
претставување во вид на слика
 Дигиталните сигнали од компјутерот кај
постарите монитори се претворувале во
аналогни
 Современите монитори имаат дигитален
дисплеј
 Процесот на генерирање на излезните слики
се реализира во видео картичката
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Основни својства на мониторите

 Големина на екранот
 должина на дијагоналата во инчи
 Резолуција на екранот
 производ на пикселите по хоризонтала и
вертикала
 Однос на гледањето
 однос на ширината и висината
 Длабочина на бојата
 број на битови по пиксел
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

4Kx2K monitor DuraVision FDH3601

 36,4“ (92 cm), 8,8 megapixels, resolution


4096х2160

Преземено од:
http://www.eizo.com/global/products/duravision/fdh3601/index.html
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Видови монитори
 Монитори со катодна цевка (CRT)
 (TFT) LCD екрани
 Плазма екрани
 LED, т.е. LED-LCD монитори
 OLED монитори
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Основни бои

 Основните бои од кои се создава сликата на


мониторите се:
 Црвена R (Red)
 Зелена G (Green)
 Сина B (Blue)
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Монитори со катодна цевка

 Се произведувале до 2010, но сè уште


застапени
 Содржат три топа кои создаваат
млазеви електрони
 Млазевите ги гаѓаат фосфорните точки
 Се изоструваат минувајќи низ маска на
сенките
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Графички адаптери

 CRT мониторот ги прима сигналите од


графичкиот адаптер
 SVGA (Super Video Graphics Array)
 UVGA (Ultra Video Graphics Array)

 Графичките адаптери на мониторот му


праќаат аналоген сигнал
 Тој се добива од дигитално - аналогниот
претворувач
 Екранот се освежува 50 до 60 пати во
секунда
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

(TFT) LCD екрани


 TFT LCD = Thin film transistor liquid
crystal display
 Слој клетки од течен кристал кои под
дејство на напонот формираат спирали
 Начини на адресирањето:
 кај старите LCD монитори со помош на
пасивна матрица
 кај современите TFT LCD со помош на
активна матрица
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Структура на TFT LCD мониторите

Преземено од:
http://www.chimei-innolux.com/opencms/cmo/technology/TFT-LCDx_What_is_itx/
?__locale=en
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Плазма екрани
 Плазма екраните се состојат од многу
тенки клетки сместени меѓу два
стаклени панела
 Меѓу панелите има смеша од
благородни гасови
 Гасот во клетките поттикнува
создавање плазма
 Плазмата го поттикнува фосфорот да
свети
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

LED-LCD монитори
 LED-LCD екраните за создавање на
сликите ги користат течните кристали
 Во позадината користат диоди што
емитираат светлина
 Бојата на диодите го определува и
типот на LED мониторот
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Основни типови LED монитори

 EL-WLED (Edge backlight white LED)


 RGB (RGB LED)
 White LED или WLED
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

OLED монитори
 OLED = Organic Light-emitting Diode
 Слојот што емитува светлина е
направен од органски соединенија
 Тој емитува светлина како одговор на
електричната струја
 Процесот не бара позадинско
осветлување што ги прави OLED
потенки од класичните LED монитори
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Дигитален визуелен стандард

 Современите монитори сликата ја


претставуваат дигитално
 Процесот се реализира во графичките,
поточно во видео картичките
 Видео картичките поседуваат графички
процесна единици со:
 голем мемориски капацитет
 голема пресметувачка моќ
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Адресирање со активна матрица

 Секој пиксел на мониторот е поврзан со


сопствен транзистор и кондензатор
 Тие активно ја одржуваат состојбата на
пикселот во процесот на адресирање на
останатите пиксели
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Боите кај мониторите и принтерите

Преземено од:
http://www.diycalculator.com/sp-cvision.shtml
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Резиме за мониторите
 Независно од технологијата, боите ги
формираат користејќи го RGB
 Користат моќни графички процесни
единици
 Новите тенденции се во правец на 3D
приказ
 Сè почесто се комбинираат со аудио
прикзазот
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Печатачи
 Печатачите ги репродуцираат
документите и сликите на хартија или
фолија
 Се приклучуваат:
 локално кон сметачот
 преку мрежа
 Според намената се:
 само за печатење
 повеќефункциски
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Основни типови печатачи

 Матрични
 Термички
 Ласерски
 Млазни

 3D принтери
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Матрични принтери

 Знаците ги формираат со помош на:


9 иглички
 24 иглички

 Се користат за печатење уплатници,


сметки и сл.
 Наскоро ќе бидат целосно напуштени
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Термички принтери
 Функционираат како матричните
принтери
 Отисокот го прават врз термичка
хартија која се гори
 Сликите се многу трајни
 Биле користени кај факс машините
 Се користат за печатење на
резултатите од ултразвучно скенирање
во болниците
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Ласерски принтери

 Содржат цилиндер кој се осветлува со помош


на ласер
 Површината на цилиндерот се електризира
 Цилиндерот минува низ тонерот кој е со
спротивен електрицитет
 Честичките од тонерот вршат неутрализација
 За да се фиксира тонерот, неопходно е
хартијата што минува врз цилиндерот да се
стабилизира термички
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Механизмот на ласерските принтери

Преземено од:
http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Laser+printing
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Принтери со млаз

 Директно го отпуштаат тонерот од


млазниците во голем број редови
 Вообичаено се во боја
 Боите се во посебни кадички
 Тонерот не минува низ термичка
стабилизација
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

3D принтери
 Градат 3D објекти со било каква форма
 3D печатењето се темели врз
дигитален модел
 Се користат специјализирани 3D
софтвери за печатење, најчесто од CAD
модел или софтвер за анимациско
моделирање
 Ова е почетокот на дигиталното
производство
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Софтвер и хардвер за 3D печатење

Преземено од http://www.cadspan.com/
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Како се формираат боите кај


принтерите?
 Боите се комбинација на основните бои
и црната:
 Сина (Cyan)
 Црвена (Magenta)
 Жолта (Yellow)
 Црна (blacK)

Оваа комбинација на бои се вика


CMY/CMYK
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Плотери
 Плотерите се користат за цртање
дводимензионални слики нацртани со
векторска графика
 Користат пенкало кое црта непрекинати
линии
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Како изгледа плотер

https://en.wikipedia.org/wiki/Plotter
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Како изгледа плотер

https://articulo.mercadolibre.com.co/MCO-454118900-plotter-
impresion-galaxy-ud1812lc-ecosolvente-doblecabezadx5-_JM
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Типови плотери
 Со подвижна шина
 Пенкалото е на шина што се движи од
почетокот на хартијата
 Пенкалото се движи само лево и десно

 Со неподвижна шина
 Хартијата е поставена на цилиндер што се
врти
 Фотоплотери
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Фотоплотери
 Ласерски насочувачи кон една или
повеќе точки
 Ласерите можат да бидат:
 Со јони на зелен аргон
 Со сини хелиум-кадмиумски јони
 Хелиум-неонски ласери
 Ласери со црвени диоди или LED
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Звучници
 Електро-механички претворувач кој
поттикнат од електричниот сигнал
произведува звук
 Фреквенцијата на звукот е во опсег од
20 до 20000 Hz
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Видови звучници
 Надворешни (динамички)
 Јачината на звукот се регулира со
потенциометар
 Вградени
 Јачината на звукот се регулира софтверски
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Нови форми на излезни


репрезентации
 Холограм
 Хаптик технологија
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Холографија
 Настанува со игра на светлосни зраци и
огледала
 Се користи за сценски настапи и во
медицина

https://www.holmarc.com/holographic_lab.php
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Хаптик технологија
 Се применува во медицина, системи за
забава, виртуелна реалност

http://www.eurekamagazine.
co.uk/design-engineering- https://news.softpedia.com/n
news/virtual-reality-gloves- https://hackaday.com/2 ews/New-Controller-Changes-
with-haptic-feedback-create- 008/05/23/haptic- Gaming-88920.shtml
more-immersive-vr- feedback-roundup/
environments/158327/
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Резиме за излезните уреди

 Ги прикажуваат:
 дигиталните сигнали: постарите монитори
и печатачите
 аналогните сигнали: поновите монитори и
звучниците
 Аудио и визуелните излезни уреди
работат синхронизирано
 Аудио-визулените уреди побаруваат
голема меморија и процесорка моќ

You might also like